ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (pod: przydłuższy; bez cyt.), SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, SWil, SW

Najwcześniejsze poświadczenie: 1650

Formy gramatyczne

przydłużej

Znaczenia

1. »przez dość znaczny okres«

– [...] Ktore to słowa Duchá świętego gdy iuż przydłużey rozstrząsał [Adam]/ poczęłá go nie lada alteracyá nie ná ćiele/ lecz ná duszy/ y sercu trápić [...] BanHist 195.
– Z kąd to pochodźi że niektorzy mogą długo zátáić ducha? Serce w káżdym potrzebuie powietrza świeżego ktorym by się chłodziło: ále rożnie skorá gęsta, á u drugich rzadka bardzo, iż przez nię powietrze mogą do suchych żył ćiągnąć. y ták sercu dawáć iákąkolwiek ochłodę, á tácy przydłużey mogą w sobie zátáić Duchá. TylkRoz 248.
– FAłszywe áffekty zmyślisz; fáłszywe y zmyślone áffektow udáwánie ieżeli przydłużey będźie ná widoku, ná koniec wydá śie, z tąd przystoy ráczey wstrzymáć śię od tych ná widoku, á inszych, ktorzy práwdźiwie tákie áffekty máią záżyć. MazarInstr 114.
– Bo kometa ma mieysce nad atmosferą, przydłużey się páli, álbo swieci, stateczniey y regularniey obrot swoy sprawuie, opak zaś atmosferne ogniste exhalacye. BystrzInfAstron N3.
– Ztym wszystkim w czasach wilgotnych osobliwie gdy w Maiu wielki spadnie deszcz, o urodzaiu tych gruntow wątpic potrzeba, pszenica nawet na nich bieleie, y schnie, ięczmień żołcieie, y ieżeli deszcz trwa przydłużey cała krescencya ginie. RieuleGosp 101.
– Gdyby zaś naostatek 17. Ten lub ow Komornik dla własnych swoich Interessow od mieysca Jurisdykcyi swoiey oddalić się musiał, lub przeczuwał, iż z przyczyny choroby iakowey, przydłużey Urzędu swego sprawiać by niemógł; Takowy Komornik w pierwszym razie przełożonemu swoiemu Sądowi Prowincyonalnemu Szlacheckiemu oddalenia swoiego przyczyny przełoży, czas przez któren przytomnym być nie może, oznaczy [...]. LwowPismoUwiad 1784_15 2 nlb.

2. »na dość znaczną odległość«

– Miałem konia Niewielkiego Myszałego bardzo był ręczy y obrotny siadałęm na nim do okazyiey często, kładłęm na niego dwie uzdeczki propter casum zerwania wędzideł co iedne Cugle były w rękach drugie u łęku przywiązane zatoczył iakos nogę za owe Cugle wiszszące bo ie tez był zdrayca pachołek trochę przydłuzey uwiązał. PasPam 104v.

3. »używając dość dużej liczby słów«

– Ponieważ zażycie zuzlu przydłużey opisuię, muszę dodać, iż zuzel rozpalony do białości, wrzuciwszy w wodę będącą w korycie, w proch rozsypuie się. CourtBuchuOsińNauka 297.
– Obłuda bardzo łatwo i w krótkich wyrazach może uwieść przestraszone umysły; lecz prawda spotwarzona nayczystsze zamiary przydłużéy usprawiedliwiać musi. KołłątajKor 6.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: PRZYDŁUGO, PRZYDŁUŻSZYM.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

PRZYDŁUŻEJ