Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Grzegorz Knapiusz (Cnapius, Knapius, Knapski)
Kn 1621-1643 oryginał
Thesaurus Polonolatinograecus seu Promptuarium linguae Latinae et Graecae

https://crispa.uw.edu.pl/object/files/416379/display/Default,
Odnotowano 5871 cytatów z tego źródła
– Fiołki ábo skopki ozimie białogłowskie, Hesperis [...]. Kn 176.
patrz:
– Rák morski okrągły/ páiąk morski [...] Cancer rotundus araneae similis Kn 909.
patrz:
– Rybá Azyáńska wyborna/ rybá Grecka z-morzá Kárpatskiego/ náwskrośłuska. Elops [...]. Kn 961.
patrz:
– Firlétká wodna/ bázylia wodna. Erineos, [...] Erinos [...] Ocymastrum aquaticum, Herbariis. Kn 176.
patrz:
– Głowacz suchy/ Dorsz. Capito duratus frigore, aut infumatus [...]. Kn 184.
patrz:
– Tránk Aniélski/ v. Aniélski tránk. Kn 1150.
patrz:
– Aniélski tránk ziele/ Alisma & Damasonium, & Lyrum [...]. Kn 7.
patrz:
– Jabłká Afryckie/ Tuberes [...]. Kn 227.
patrz:
– Kołokwintydá/ korb léśny/ ośli ogórék/ bániá zamorska. Colocynthis [...] Cucurbita siluestris [...] frutex est humi repens fructu rotundo. Kn 292.
patrz:
– Błotny opich. Petroselinum. Macedonicu[m]. Alexandrinum. Apium grande. Hipposelinum. Kn 631.
patrz:
– Bélwedér ziéle/ v. Lenék Panny Maryey. Kn 20.
patrz:
– Piés morski rybá/ ábo Rybá chrzestkowáta rozmáita. Kn 693.
patrz:
– Kot dziki/ vide Żbik. Kn 310.
patrz:
– Jaszczurká cudzoziemska/ Jndyyska/ Azyáńska/ etc. Jaszczorká mieniąca bárwę/ Wiátrożyłá ábo Wiátrożył gádziná. Chamaeleon. Animal versicoloris mutationis Kn 238.
patrz:
– Kot morski/ vide Koczkodan. Kn 310.
patrz:
– Jákmiarz/ vide Práwié. Kn 232.
patrz:
– Bábá zabobonna/ co lekuié nié czárámi/ álé zmyślonemi nabożenstwy. Piatrix. Expiatrix. Kn 10.
patrz:
– Łánia broń/ ziéle/ vide Iéleni korzeń. Kn 348.
patrz:
– Bézżeństwo/ Caelibatus [...] Vxorium [...] Dań ábo winá od bézżeństwá. Kn 25.
patrz: WINA
– Dwá á dwá/ vide Po dwu. Kn 154.
patrz: A
– A Polskie pełne/ A rozmáicié się po Łácinié y po Grecku wyłożyć może/ iako masz niżey. Kn 1.
patrz: A
– Obrazki/ Obraski/ Aronowa brodá/ Diablik/ Wężownik biały. Aron, vel Arum. n. et Aros [...] Aris [...] Calix [...]. Kn 575.
patrz: AARONOWY, AARONOWY, AARONÓW, AARONÓW, ARONOWY
– Obiécádło/ Elementa puerorum [...]. Prima literarum elementa [...]. Primae literae: primas literas docere [...]. Elementariae literae [...]. Kn 565.
patrz: ABECADŁO, ABECADŁO, ABĘCADŁO, ABIECADŁO, OBIECADŁO
– Obiécádłá się uczący. v. Grégoryanék. Kn 565.
patrz: ABECADŁO, ABECADŁO, ABĘCADŁO, ABIECADŁO, OBIECADŁO
– Obiécádłowy/ do obiécádłá naléżący. Elementarius, [...] Senex elementarius [...]. Literae elementariae. Kn 565.
patrz: ABECADŁO, ABECADŁO, ABĘCADŁO, ABIECADŁO, OBIECADŁO
– Przépisuię dziésięciu obiécádło/ etc. Praeformare literas infanti [...] Praefigurare literas [...]. Kn 852.
patrz: ABECADŁO, ABECADŁO, ABĘCADŁO, ABIECADŁO, OBIECADŁO
– Obiecadłowem porządkiem spisowáć. Kn 595.
patrz: ABECADŁOWY, ABECADŁOWY, OBIECADŁOWY
– Obiécádłowy/ aliter. Obiécádłá porządkiem idący/ iáko księgá/ réiéstr/ etc. Alphabeticus vulgo. Kn 565.
patrz: ABECADŁOWY, ABECADŁOWY, OBIECADŁOWY
– Obiécádłowy/ do obiécádłá naléżący. Elementarius, [...] Senex elementarius [...]. Literae elementariae. Kn 565.
patrz: ABECADŁOWY, ABECADŁOWY, OBIECADŁOWY
– Skoropis [...] Abrewiácyia/ Włoczka. Kn 1007.
patrz: ABREWIACJA
– Tytél/ v. Abréwiácyia. Kn 1169.
patrz: ABREWIACJA
– Abréwiácya/ z tytlámi pismo prędkie. Abbreuiatio, vulgo Abbreuiaturae IC. breues notae [...]. Pismo taiemne. Kn 3-4.
patrz: ABREWIACJA
– Abrewiáciy vżywam/ z ábréwiácyámi piszę. vide Piszé prętko. Kn 4.
patrz: ABREWIACJA
– Ach/ Ah, Aha [...] Eheu [...] Hei, heu [...] hei mihi. Kn 4.
patrz: ACH, ACH, AH
– Acháték/ kámień drogi/ Achates. Kn 4.
patrz: ACHATEK, ACHATEK, AGATEK
– Akta/ Księgi spraw/ abo prawne [...] v. Metryka. Księgi wielkie/ regałowe/ pargaminowe/ gradały. Kn 330.
patrz: ACHT, AKT, AKT
– Akt w komedyey. Kn 5.
patrz: ACHT, AKT, AKT
– Akt [...] vide Spráwá. Kn 5.
patrz: ACHT, AKT, AKT
– Béczká/ áchtél/ kłodá/ Béczká piwna/ in Constit: Regni anni 1565. gárncy 72. anni 1598. gárncy 62. Kn 19.
patrz: ACHTEL, ACHTEL, JACHTEL
– Béczká/ áchtél/ kłodá/ Béczká piwna/ [...] Tina [...] Dolium [...] Orca. Kn 19.
patrz: ACHTEL, ACHTEL, JACHTEL
– Achtel/ vide Béczká. Kn 4.
patrz: ACHTEL, ACHTEL, JACHTEL
– Przynamniey/ ácz nic. Minimum. Kn 879.
patrz: ACZ
– Acz nic/ vide Przynamniéy. Kn 4.
patrz: ACZ
– Acz/ áczkolwiék/ choćia/ choćiasz/ Quamuis, quanquam, etsi, etiamsi, licet, tametsi [...] v. Wszákże. Kn 4.
patrz: ACZ
– Haczék/ haczyk. [...] Chirurgicum instrumentum. Cavus vncinatus. [...]. Kn 220.
patrz: ACZEK, CHACZEK, HACZEK, HACZEK
– Haczék/ haczyk. Hamulus [...]. Kn 220.
patrz: ACZEK, CHACZEK, HACZEK, HACZEK
– Adámászék/ Sericum florulentum. Kn 4.
patrz: ADAMASZEK, ADAMASZEK, JADAMASZEK
– Amirał/ Nauis praetoria. Kn 6.
patrz: ADMIRAŁ, ADMIRAŁ, AMIRAŁ, AMMIRAŁ
– Amirał/ hetman woyská wodnego/ Trierarchus [...] Nauarchus [...] vide Szypér. Kn 6.
patrz: ADMIRAŁ, ADMIRAŁ, AMIRAŁ, AMMIRAŁ
– Adwent/ dies adventui Christi sacri. Kn 4.
patrz: ADWENT
– Kobiérzéc adziámski [...] Tapete Persicum, Barbaricum. Kn 285.
patrz: ADZIAMSKI, ADZIAMSKI, ADZIAŃSKI
– Afékt przyrodzony/ vide Miłość. Kn 4.
patrz: AFEKT
– Jabłká Afryckie/ Tuberes [...]. Kn 227.
patrz: AFRYCKI
– Autentyczny/ v. Powazny 1. Dowodny. Kn 10.
patrz: AFTENTYCZNY, AUTENTYCZNY, AUTENTYCZNY
– Autentyk/ Literae vel documentum locupletis auctoritatis [...] Authenticum instrumentum [...]. Kn 10.
patrz: AFTENTYK, AUTENTYK, AUTENTYK
– Háftuię ránę/ Suo plagam [...]. Committo oras plagae suturis [...]. Kn 221.
patrz: AFTOWAĆ, AWTOWAĆ, HAFTOWAĆ, HAFTOWAĆ
– Háftuię/ Plumo [...]. vide Wyszywam & Háftowány. Kn 221.
patrz: AFTOWAĆ, AWTOWAĆ, HAFTOWAĆ, HAFTOWAĆ
– Háftowaánie/ (opus) háftowánego co. Textilis pictura, [...] Segmentum, [...] Plumatum [...]. Kn 220.
patrz: AFTOWANY, AWTOWANY, HAFTOWANY, HAFTOWANY
– Háftowány/ Segmentatus, [...] Plumatilis vestis, [...]. Kn 220.
patrz: AFTOWANY, AWTOWANY, HAFTOWANY, HAFTOWANY
– Háftuię/ Plumo [...]. vide Wyszywam & Háftowány. Kn 221.
patrz: AFTOWANY, AWTOWANY, HAFTOWANY, HAFTOWANY
– Agáryk/ vide Modrzéwowa gębká. Kn 4.
patrz: AGARYK
– Aiendá kościelna/ Księgá cerémoniálna. Libri rituales. Kn 5.
patrz: AGENDA, AGENDA, AJENDA
– Agnusek/ Agni diuini cerea effigies. Kn 4.
patrz: AGNUSEK, AGNUSEK, AGNUSZEK
– Agrést/ iágodá/ Uva acerba [...]. Uva im mitis [...]. Uva immatura [...]. Uva immatura non solum vini, sed oliuae, lauri etc. Kn 5.
patrz: AGREST, AGREST, AGRESTA, AGRESTA, AGRESZT, ANGREST
– Agréstowy/ Omphacinus. Kn 5.
patrz: AGRESTOWY
– Ach/ Ah, Aha [...] Eheu [...] hei, heu [...] hei mihi. Kn 4.
patrz: AHA
– Hak/ Vncus [...] Harpago [...]. Kn 221.
patrz: AK, HAK, HAK
– Hak kátowski Harpax ferreus. Kn 221.
patrz: AK, HAK, HAK
– Hak dwoyzęby/ Bidens [...] motyká dwoyzębá. Kn 221.
patrz: AK, HAK, HAK
– Hak woięnny/ Vncus naualis, [...] Manus ferrea. [...] Lupus ferreus [...]. Kn 221.
patrz: AK, HAK, HAK
– Sápiient Akádémicki. [Bidellus Alciato. Tucholi. Custodem gymnasiorum etiam vocat Alciat. [...]. Kn 979.
patrz: AKADEMICKI
– Akcya/ Mam ákcyą przeciw komu/ v. Spráwá sądowa. Kn 9.
patrz: AKCJA
– Akolit/ Acolythus. Kn 5.
patrz: AKOLIT
– Akomodowáć się komu/ v. Dogadzam komu/ Przypodobam się/ Gwoli być komu/ Ulegać/ Przestáwáć z kiem. Kn 5.
patrz: AKOMODOWAĆ SIĘ
– Akta/ vide Dzieiow księgi. Księgi publiczne. Kn 5.
patrz: AKTA
– Aktor w práwié/ [...] vide Prokurator. Stroná powodna w práwié. Kn 5.
patrz: AKTOR
– Aktor komédyyny. Kn 5.
patrz: AKTOR
– Aktykuię/ vide W wodzę w księgi. Kn 5.
patrz: AKTYKOWAĆ
– Gorzałka/ akwawita. [...] Przepalane wino. Aqua vitae. Kn 203.
patrz: AKWAWITA
– Akwáwitá/ vide Gorzałká. Kn 5.
patrz: AKWAWITA
– Hálábart/ Amazonia securis [...]. Bipennis [...]. vide Czékan. Kn 221.
patrz: ALABARD, ALABARDA, ALABART, ALABARTA, HALABARD, HALABARD, HALABARDA, HALABARDA, HALABART
– Alábástr kámięn/ Alabastrites [...] Lapis ex marmoris genere [...] Onyx [...] v. Onich. Kn 5.
patrz: ALABASTER, ALABASTER, ALABASTR, ALABASTR, HALABASTER
– Gips/ wapno chędogie/ ábo álábástr miáłki do pobielániá/ do wybiiánią [!] figur. Gypsum [...]. Kn 190.
patrz: ALABASTER, ALABASTER, ALABASTR, ALABASTR, HALABASTER
– Alábástrowy słoiék/ z álábástru. Alabaster [...] alabastru[m] [...] Onyx [...]. Kn 5.
patrz: ALABASTROWY
– Antymoniowy/ [...] sed ad colore[m] alludit [...] iákoby álábástrowy. Kn 7.
patrz: ALABASTROWY
– Alkánt/ álákánt. [...] Vinum Creticum, nam Candia est Creta. Vinum atrum [...]. Kn 6.
patrz: ALAKANT, ALAKANT, ALEKANT, ALIKANT, ALKANT
– Alámbik podwoyny w wodzié/ Diploma [...] Duplex vas [...] Balneum maris. [...]. Kn 5.
patrz: ALAMBIK, ALEMBIK, ALEMBIK, HALEMBIK
– Dystylowánie/ palenie wodék/ oléykow/ ábo zioł/ korzeni [et] c. ná wodki/ oléyki [...] Kápánie abo ciéczenie wodek z álambikow/ haec proprie est destillatio vel distillatio, non prior. Kn 158.
patrz: ALAMBIK, ALEMBIK, ALEMBIK, HALEMBIK
– Alámbik poiédynkowy/ prosty. Aeolipyla [...] Vesica metallica. [...]. Kn 5.
patrz: ALAMBIK, ALEMBIK, ALEMBIK, HALEMBIK
– Alátérn drzewko, (iáko ie drugié ięzyki z Łácińská zową), Alaternus, [...] folio inter ilicem et oleam, nullum fructum fert [...]. Kn 5.
patrz: ALATERN
– Albá kápłánska/ Vestis reliqiosa lintea [...]. Poderis [...]. Kn 5.
patrz: ALBA
– Alchimia/ Chimice, es[t] Chimica ars [...] argenti conficiendi scientia [...] Vana ars [...]. Kn 5.
patrz: ALCHIMIA, ALCHIMIA, ALCHYMIA
– Lekarz iármárkowy/ często szálbierstwem ábo álchimią nárábiáiący. Circulator [...] Circulatores per medicamenta id faciunt [...]. Kn 355-356.
patrz: ALCHIMIA, ALCHIMIA, ALCHYMIA
– Alchimistá/ Chimicus (vulgo Alchimista) Chimisticae facultatis magister [...]. Kn 5.
patrz: ALCHIMISTA, ALCHIMISTA, ALCHYMISTA, ALHIMISTA
– Dystylowaná rzécz v Alchymistow/ vulgo quinta essentia [...] vide Ekstrakt [...]. Kn 159.
patrz: ALCHIMISTA, ALCHIMISTA, ALCHYMISTA, ALHIMISTA
– Hálsbánt koński/ Phalerae [...] Primus equúm phaleris insignem victor habebit [...] phaleras esse pretiosum quemuis equi ornatum, sine in fronte, sine in capite, sine in pectore. [...]. Kn 222.
patrz: ALDZBANT, ALDZBANT, ALSZBANT, ALZBAND, ALZBANT, CHELZBANT, HALDZBANT, HALSBANT, HALZBANT, HALŻBANT
– Napierśnik/ v. Hálzbánt/ & Przépaská. Kn 469.
patrz: ALDZBANT, ALDZBANT, ALSZBANT, ALZBAND, ALZBANT, CHELZBANT, HALDZBANT, HALSBANT, HALZBANT, HALŻBANT
– Hálsbánt/ noszenie męskie [...] Pectorale militum [...] ornamentum pectoris. Kn 222.
patrz: ALDZBANT, ALDZBANT, ALSZBANT, ALZBAND, ALZBANT, CHELZBANT, HALDZBANT, HALSBANT, HALZBANT, HALŻBANT
– Podpiérsień/ Antilena [...] Phalerae [...] v. Hálzbánt [...]. Kn 744.
patrz: ALDZBANT, ALDZBANT, ALSZBANT, ALZBAND, ALZBANT, CHELZBANT, HALDZBANT, HALSBANT, HALZBANT, HALŻBANT
– Naczelnik/ Frontale [...] Phaleras [...] vide Hálzbánt. Kn 455.
patrz: ALDZBANT, ALDZBANT, ALSZBANT, ALZBAND, ALZBANT, CHELZBANT, HALDZBANT, HALSBANT, HALZBANT, HALŻBANT
– Aléguię kim/ áléguię co/ v. Sczyczę się/ Przywodzę co. Kn 6.
patrz: ALEGOWAĆ, ALEGOWAĆ, ALIGOWAĆ
– Alkierz wypuszczony [...] Podium [...] Exostes, suggrunda, proiectum [...] wydátny álkierz z ściány [...] Ganek 1. Kn 6.
patrz: ALKIERZ, ALKIERZ, ALKIRZ, JALKIERZ
– Almáryia/ vide Száfá. Kn 6.
patrz: ALMARIA, ALMARIA, OLMARIA
– Aloé drzewko/ Rayskie drzéwo. Tarum [...] Lignum odoratum, et Agallochum sylvestre [...]. Kn 6.
patrz: ALOE
– Aloe/ ábo Aloná ziele. Aloë [...]. Kn 6.
patrz: ALOE
– Aloe/ sok gęsty iák żywicá. [...] Aloës herbae succus [...]. Kn 6.
patrz: ALOE
– Aloe/ ábo Aloná ziele. Aloë [...]. Kn 6.
patrz: ALONA
– Alt w Muzycé/[...] Symphoniae pars suprema virili voce cani solita. Kn 6.
patrz: ALT
– Altaná/ [...]. Tabulatum supremum. Ambulatio, vel coenaculum supra tectum [...]. Kn 6.
patrz: ALTANA, ALTANA, ALTANNA
– Altembás/ Sericum aureo filo crispatum [...]. Kn 6.
patrz: ALTEBAS, ALTEMBAS, ALTEMBAS
– Amárykuię/ Polonice styskuię/ Vskarżam się/ Skwierczę. Amarico parum Latinum est [...] vide Gorzko czynię. Kn 6.
patrz: AMARYKOWAĆ, AMARYKOWAĆ, AMERYKOWAĆ
– Amétyszt/ kámien drogi iásno brunatny [...]. Kn 6.
patrz: AMATYS, AMATYST, AMETYST, AMETYST, AMETYSZT
– Amétysztowy/ Amethystinus color [...]. Kn 6.
patrz: AMATYSOWY, AMETYSTOWY, AMETYSTOWY, AMETYSZTOWY
– Ambit/ chodzenie nakryte iáko bywa w klasztorách/ ábo koło kościołá/ Peristylum [...] Peridromis [...]. Kn 6.
patrz: AMBIT
– Ambra druga/ sok z-siadły/ kleiowi abo żywicy podobny/ Ambarum [...] Ambar Arabibus. Ambra vulgo succus terrae vel arborum concretus in Aethiopia, [et] apud Chinas, in medicinis nobilissimus [...]. Kn 6.
patrz: AMBRA
– Ambrá/ Ambra in Brasilia in littore maris colligitur, colore nihili, sed ad odoramentorum usum auro penditur [...]. Kn 6.
patrz: AMBRA
– Aminék/ [...] Kmin biały [...] Ammium, Cuminum Aethiopicum et regium [...]. Kn 6.
patrz: AMINEK
– Aminék Polski/ Kmin Polski/ Podáminék/ [...] Ammioselinum, Ammium adulterinum, Bubonium Hippocratis [...]. Kn 6.
patrz: AMINEK
– Duch dobry/ [...] Anioł. Kn 152.
patrz: AMNIOŁ, ANGIOŁ, ANIOŁ, ANIOŁ, ANJOŁ, ANNIOŁ, JAMIOŁ, JANIOŁ, JENIOŁ
– Amoniak/ sok. Ammoniacum [...]. Kn 6.
patrz: AMONIAK, AMONIAK, ARMONIAK
– Metopium [...] gáłbanowy/ ábo ámoniákowy/ ábo migdałowy oléiék. Kn 183.
patrz: AMONIAKOWY, AMONIAKÓW
– Amoniakowé drzewko/ Agasyllis [...] Metopion [...]. Species eius duo Trauston, Phyrama [...]. Kn 6.
patrz: AMONIAKOWY, AMONIAKÓW
– Kufel/ kufelek/ kuflik [...] vide Ampułka. Kn 334.
patrz: AMPUŁKA, AMPUŁKA, JAMPOŁKA, JAMPUŁKA
– Ampułká/ nalewéczká do kiélichá przy Mszy. Simpulum [...] Guttus [...] Guttulus. Kn 6.
patrz: AMPUŁKA, AMPUŁKA, JAMPOŁKA, JAMPUŁKA
– Ana. Medykow y Aptekárzow termin/ vide Po funcié. Kn 7.
patrz: ANA
– Anátomia/ Náuká rozbieránia źwierząt po członkách żywo [...]. Kn 7.
patrz: ANATOMIA
– Anátomik/ rozbierácz sztuczny źwierząt [...] Anatomicus [...]. Kn 7.
patrz: ANATOMIK
– Annaty/ Pensio summo Pontifici dari solita ab Episcopo sedem Episcopalem occupaturo [...]. Kn 7.
patrz: ANATY, ANNATY, ANNATY
– Jáncárowié/ Triarij Turcarum. [...] Praetorianos milites Turcarum. Kn 235.
patrz: ANCZAR, JANCAR, JANCZAR, JANCZAR, JAŃCAR, JAŃCZAR
– Androt/ Crustulum, Horat placenta ex farina, oleo, lacte, melle [et]c. Lamb. Iun Pemma n, Var. Scal. Pemmation, n.iunio Kn 7.
patrz: ANDROT
– Márcépannik/ Crustularis, [...] vel etiam Androtnik/ piékarz ándrotow. Panchrestarius, [...] Panisices crustarios [...] Dulciarius, [...] Dulciarius pistor, [...] vel Miodownikarz: vide: Piérnikarz. Kn 389.
patrz: ANDROT
– Márcépannik/ Crustularis, [...] (vel etiam Androtnik/ piékarz ándrotow.) Panchrestarius, [...] Panisices crustarios [...] Dulciarius, [...] Dulciarius pistor, [...] vel Miodownikarz: vide: Piérnikarz. Kn 389.
patrz: ANDROTNIK
– Tránk Aniélski/ v. Aniélski tránk. Kn 1150.
patrz: ANGELSKI, ANGIELSKI, ANIELSKI, ANIELSKI, ANJELSKI, JANIELSKI, JENIELSKI
– Aniélski tránk ziele/ Alisma & Damasonium, & Lyrum [...]. Kn 7.
patrz: ANGELSKI, ANGIELSKI, ANIELSKI, ANIELSKI, ANJELSKI, JANIELSKI, JENIELSKI
– Kontryfał/ cyná przédnia ábo Angiélska/ Stannum Anglicanum nobilissimum [...]. Kn 300.
patrz: ANGIELSKI
– Kotéwki żélázne/ kotwiczki/ Angliczki. Triboli [...] Murices ferrei [...]. Kn 310.
patrz: ANGLICZKA
– Animusz vide Sérce 2. Kn 7.
patrz: ANIMUS, ANIMUSZ, ANIMUSZ
– Klámra. Ansa ferrea [...] Ankra. Kn 278.
patrz: ANKIER, ANKRA
– Ankrá/ Fibula murorum [...]. Kn 7.
patrz: ANKIER, ANKRA
– Ankruię/ vide Spinam co. Kn 7.
patrz: ANKROWAĆ
– Ankrowánie/ klámrowánie/ Fibulatio [...] Suffrenatio lapidum in structura [...]. Kn 7.
patrz: ANKROWANIE
– Rocznicá/ święto uroczyste/ obchód roczny. Anniuersarius dies [...] Anniwérsarz. Kn 920.
patrz: ANNIWERSARZ
– Antábá/ vide Rękoieść/ Ucho u státku/ Kolce l. Kn 7.
patrz: ANTABA, ANTABA, HANTABA, HAŃTABA
– Antépendium/ Plagula quae altari imo appenditur [...]. Kn 7.
patrz: ANTEPEDIUM, ANTEPENDIUM, ANTEPENDIUM, ANTYPENDIUM
– Vmywádlnik/ vmywálnik/ vmywálnia/ Láwáterz/ Antwás [...] v. Łaźnia [...] Miednica l. [et] Nalewká 2 [...]. Kn 1189.
patrz: ANTFAS, ANTWAS, ANTWAS, ANTWOS, HANDFAS, HANTFOS, HANTWAS
– Antyfoná/ vulgo Antiphona [...]. Kn 7.
patrz: ANTYFONA
– Antymoniowy [...] sed ad colore[m] alludit, vnde Polonus reddidit/ iakoby álábástrowy. Kn 7.
patrz: ANTYMONIOWY
– Antymonium/ Spiszglas [...] vide Oczna przypráwá. Kn 7.
patrz: ANTYMONIUM
– Antypast suchy do iédzenia/ Promulsidararia [...] Antecoena [...] Gustatio [...] Antypast do picia w trunku. Promulsis [...] Potio ex mulso [...]. Kn 7.
patrz: ANTYPAST
– Anyż polny/ vide Káruy. Kn 8.
patrz: ANYŻ, ANYŻ, HANYŻ
– Nasienie Sniedkowe bywa do chleba pieczenia przydane/ iako Czarnucha/ albo polny Anyż. Kn 1233.
patrz: ANYŻ, ANYŻ, HANYŻ
– Anyż kramny/ Anisum [...] Słodki anyż [...]. Kn 7.
patrz: ANYŻ, ANYŻ, HANYŻ
– Pogrzebny aparat/ v. Aparat pogrzebny. Kn 754.
patrz: APARAT
– Komedyyny/ Komedyyny aparat vide Aparat Komedyyny. Kn 293.
patrz: APARAT
– Aparat komedyalny/ Choragium [...]. Kn 8.
patrz: APARAT
– Aparat/ vbior y sprzęt wytworny iaki. Paratus regius, principalis [...] Apparatus. Instructus [...] Ornatus scenae, fori [...]. Kn 8.
patrz: APARAT
– Ruszenie do wyższego sądu [...] vide Apelacyia. Kn 961.
patrz: APELACJA
– Kauterium/ apertura czyniona/ dziura w skórze przepalona/ na odbyt wilgotności [...]. Kn 271.
patrz: APERTORA, APERTURA, APERTURA
– Apérturá sámorodna/ vide Ciéczénie 2& 6. Kn 8.
patrz: APERTORA, APERTURA, APERTURA
– Chcé mi się czégo [...] Masz ápétyt pisáć o Etnié [...] v. Ządam/ Podobami się/ Záchciáło mi się/ Pokusę mam. Kn 63.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– Rozłákomić się/ ábo kogo ná co/ v. Łákomię się & Apétyt czynię. Kn 946.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– Apetyt/ chęć do iedzenia/ Appetentia cibi [...] Appetitio edendi [...]. Kn 8.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– Apétyt mam ná co/ vide Chcé mi się czégo. Kn 8.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– Apétyt brzémiennych zły/ Malacia [...]. Kn 8.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– Błotny opich. Petroselinum. Macedonicu[m]. Alexandrinum. Apium grande. Hipposelinum. Kn 631.
patrz: APICH, OPICH, OPICH, OPYCH
– Opich/ ápich Boëmis. Apium, [...] Variae eius species, s. Montanum, Oreoselinum [...]. Palustre apium, eleoselinu[m], [...]. Kn 631.
patrz: APICH, OPICH, OPICH, OPYCH
– Apoplexia [...] Attonitus stupor [....] Sideratio [...] Ictus sanguinis [...] Solstitialis morbus [...] vide Páráliż. Kn 8.
patrz: APOPLEKSJA
– Apopléksya/ nagła śmierć/ Szlák/ Ruszenie powietrzem zupéłne niektorzy zowią. Apoplexia [...] Resolutio membrorum totius corporis [...]. Kn 8.
patrz: APOPLEKSJA
– Apopléktyk/ Sideratus [...] Sidere percussus [...] Sidere afflatus [...] Apoplecticus [...]. Kn 8.
patrz: APOPLEKTYK
– Nátężánie/ podnoszenie z przédłużániem sylab w mowié/ w słowiéch [...] Accentum Poloni in suis vocibus pronuntiandis in penultima semper ponunt, in peregrinis aliqui antepenultimam attolunt, ut Ániołá/ apostołá etc. [...] aliqui Poloni [...] duplam faciunt et duplici ll exprimunt, aniolla/ apostolla/ cymbally/ kapitulla etc. [...]. Kn 480.
patrz: APOSTOŁ
– Apostoł fałszywy [...] Pseudoapostolus. Kn 8.
patrz: APOSTOŁ
– Széplunięnie [...] áposztół/ ápostół: szábát/ sábát [...]. Kn 1112.
patrz: APOSTOŁ
– Aptekárzem być/ áptekę trzymáć. Kn 8.
patrz: APOTEKA, APTEKA, APTEKA, APTYKA, HAPTEKA, JAPTYKA
– Aptéká/ Myropolium [...] Pharmacopolium et Aromaetaria taberna [...] Seplasia [...]. Kn 8.
patrz: APOTEKA, APTEKA, APTEKA, APTYKA, HAPTEKA, JAPTYKA
– Aptekárzem być/ áptekę trzymáć. Kn 8.
patrz: APOTEKARZ, APTEKARZ, APTEKARZ, APTYKARZ
– Aptekárz/ Myropola [...] Pharmacopola [...] Vnguentarius [...] Magmentarius [...] Medicamentarius [...] Herbarius [...] Seplasiarius [...] Pigmentarius [...]. Kn 8.
patrz: APOTEKARZ, APTEKARZ, APTEKARZ, APTYKARZ
– Vprząść/ ábo vprządł sobié w-głowié to abo owo/ wziął sobié w-rozum/ poiął to bárzo/ chwycił się tego [...] apréendował to [...] nié appréendował on tego/ i[tem] nié poiął/ nié waży sobié tego/ puścił to lékko/ ábo mimo się. [...] Apprehendit id valde, vel non apprehendit [...]. Kn 1195.
patrz: APREENDOWAĆ, APREHENDOWAĆ, APREHENDOWAĆ, APRENDOWAĆ
– Aptekárká/ Vnguentaria [...]. Kn 8.
patrz: APTEKARKA
– Funt Aptekárski/ á niégdy u Rzymian y wagá mokrych y suchych rzéczy pospolita. [...]. Kn 181.
patrz: APTEKARSKI, APTEKARSKI, APTYKARSKI, HAPTEKARSKI
– Kocenki arábskie/ láwenda szyszkowa. Stoechas [...]. Lauendulae similis est [...]. Kn 286.
patrz: ARABSKI, ARABSKI, HARABSKI
– Arkabuzer/ vide Strzéléc 2. Kn 9.
patrz: ARCHIBUZJER, ARKABUZER, ARKABUZER, ARKABUZOR, ARKABUZYR, ARKIBUSER
– Kárćiof/ osét cudzoźiemski. Scolymus [...] Cinara [...]. Kn 266.
patrz: ARCIOK, KARCIOCH, KARCIOF, KARCIOK, KARCOCH, KARCZOCH, KARCZOCH, KARCZOCHA, KARCZOCHA
– Arcydyákon [...] Archidiaconus. Kn 9.
patrz: ARCYDIAKON
– Arcykácermistrz/ [...] Haeresiarcha. Kn 9.
patrz: ARCYKACERMISTRZ
– Kácermistrz/ árcykácerz. [...] Haeresiarcha. Kn 255.
patrz: ARCYKACERZ
– Arcyksiążę/ (Archidux vulgo) Dux maximus [...] Regulus [...]. Kn 9.
patrz: ARCYKSIĄŻĘ
– Arcyrozbojnik morski/ Archipirata [...] praedonum princeps. Kn 9.
patrz: ARCYROZBÓJNIK
– Szermierski mistrz/ Arcyszermierz. Lanista [...] Gladiatorum princeps [...]. Kn 1112.
patrz: ARCYSZERMIERZ
– Arcyzłodziey/ Trifur [...] princeps furum. Kn 9.
patrz: ARCYZŁODZIEJ
– Arendá/ naiem máiętności prywatny dáney komu do trzymánia. Locatio [...]. Kn 9.
patrz: ARENDA, ARENDA, HARENDA
– Arendá/ naiem v kogo máiętności/ domu/ etc. Conductio [...] vide Zastáwá. Kn 9.
patrz: ARENDA, ARENDA, HARENDA
– Trzymam árendą. Kn 9.
patrz: ARENDA, ARENDA, HARENDA
– Arendá/ [...] (vt Trzymam árendę, biorę z árendy [...]). Kn 9.
patrz: ARENDA, ARENDA, HARENDA
– Arendarz dobr/ dochodow pospolitych/ vide Náymácz dobr pospolitych. Kn 9.
patrz: ARENDARZ, ARENDARZ, HARENDARZ
– Arendarz prywatnych rzéczy náymuiący v kogo/ Conductor [...] vide Náymácz. Kn 9.
patrz: ARENDARZ, ARENDARZ, HARENDARZ
– Arenduię co komu/ Loco fundum alicui [...]. Kn 9.
patrz: ARENDOWAĆ, ARENDOWAĆ, HARENDOWAĆ
– Arenduię co u kogo/ Conduco fundum de aliquo [...] vide Náymuię 2. Zákupuię. Kn 9.
patrz: ARENDOWAĆ, ARENDOWAĆ, HARENDOWAĆ
– Arést/ hámowánie vrzędne rzéczy czyich/ abo persony iéśli gołota. Zapowiedź/ szpérunk [...] Interdictio, interdictum [...]. Kn 9.
patrz: AREST, ARESZT, ARESZT
– Aréstuię cudzoziemcá/ ábo pod inszym vrzędem żyiącego nászyńcá. Kn 9.
patrz: ARESTOWAĆ, ARESZTOWAĆ, ARESZTOWAĆ, HARESTOWAĆ
– Aréstuię/ zápowiádam/ hámuię vrzędnié naszyńca/ ábo co iego v kogo. Kn 9.
patrz: ARESTOWAĆ, ARESZTOWAĆ, ARESZTOWAĆ, HARESTOWAĆ
– Aréstuię/ zápowiádam/ hámuię vrzędnié nászyńcá [...]. Kn 9.
patrz: ARESTOWAĆ, ARESZTOWAĆ, ARESZTOWAĆ, HARESTOWAĆ
– Hárfá/ Psalterium [...] Magadis [...] Sambuca [...] Nablium vel naulium [...]. Kn 223.
patrz: ARFA, ARFA, ARFIJA, HARFA
– Stroię lutnię/ hárfę [...] Intendo testudinem numerose: Intendo neruos modulate: contendo fides ad concentum. Kn 1075.
patrz: ARFA, ARFA, ARFIJA, HARFA
– Stroię lutnią/ hárfę [...] Intendo testudinem numerose: Intendo neruos modulate: contendo fides ad concentum. Kn 1075.
patrz: ARFA, ARFA, ARFIJA, HARFA
– Hárfistá/ Nablista [...] Sambucista [...]. Kn 223.
patrz: ARFISTA, ARFISTA, HARFISTA
– Muszkiet/ Pułhak/ Rusznicá/ Pistolet/ Arkabuz/ etc. [...] Fistula ferrea igninoma gestatoria. [...] Fistula bellica procul tela iaciens. [...] Bombardam minorem vel manualem, vel gestatoriam vocant aliqui, non male vt dignoscatur a maioribus. vide Dziáło. Kn 438.
patrz: ARKABUZ, ARKABUZ, HARKABUZ
– Arkábuz/ vide Muszkét. Kn 9.
patrz: ARKABUZ, ARKABUZ, HARKABUZ
– Arkusz wiélki régałowy/ v. Papier régałowy. Kn 9.
patrz: ARKUSZ
– Arkusz pápieru nie łamány/ Plagula, philyra, vel philura [...] v. Papierowe drzewko. Kn 9.
patrz: ARKUSZ
– Régał/ régałowy árkusz/ v. Pápier régałowy. Kn 914.
patrz: ARKUSZ
– Arkusz łamány ná części dwie/ cztery/ [...] v. Sékstérn. Kn 9.
patrz: ARKUSZ
– Woysko wodne/ (ármatá/ ármadá). Castra naualia [...] Classis [...] Nauales copiae [...]. Kn 1284.
patrz: ARMADA
– Armatá/ vide Woysko wodné. Kn 9.
patrz: ARMATA, ARMATA, HARMATA
– Arsenáł/ vide Zbroiownia. Kn 9.
patrz: ARSENAŁ
– Punkt rzéczy/ mowy/ Artykuł. Punctum [...]. Status controversiae [...]. Caput causae [...] Cardo causae, litis. Kn 901.
patrz: ARTYKUŁ
– As/ Rzymska monetá/ vide Siedm pieniążkow. Kn 9.
patrz: AS
– Siédm pięniąszkow nászych waży monetá Rzymska stará As nazwána/ Assis, et As assis [...]. Kn 992.
patrz: AS
– Asékuracya/ vide Wárunek/ Gléyt/ Vbéspiéczęnie. Kn 9.
patrz: ASEKURACJA
– Asékurowáć kogo v. Vbéspiéczam/ Obiécuię/ 1. 2. Waruię. Kn 9.
patrz: ASEKUROWAĆ
– Czásu pátrzyć ná kogo/ vide Aspéktu pátrzyć. Kn 97.
patrz: ASPEKT
– Konstélácya/ Gwiazd ná niébié rozłożenie czásu národzenia czyiego/ Aspékt pod ktorem się kto rodzi. Genesis [...]. Kn 299.
patrz: ASPEKT
– Aspéktu pátrzyć ná kogo/ ná co. Obseruare occupationem alicuius, Obseruare tempora. Kn 9.
patrz: ASPEKT
– Astrych wytworny/ ástrychem pokładam v. Posadzká. Kn 9.
patrz: ASTRYCH, ASTRYCH, JASTRYCH
– Asystencya/ obecność godnych pérson [...] Circumstatio militum [...]. Kn 9.
patrz: ASYSTENCJA
– Atłas/ Tela serica densa et leuis. Kn 9.
patrz: ATŁAS, ATŁAS, GATŁAS, HATŁAS
– Inkaust/ [...] átráment/ [...] káłamárz/ tynkturká ábo dykturká. [...] Czernidło pisárskie. [...] Atramentum [...] Sepia [...]. Kn 252.
patrz: ATRAMENT
– Au/ Interiectio abnuentis seu fastidientis. Kn 9.
patrz: AU
– Daię audyencyą/ vide Sluchać posłow/ Audyencyą dać. Kn 111.
patrz: AUDIENCJA, AUDIENCJA, AWDIENCJA
– Słuchanie/ v. Słuch 2. Audyencyia/ Vsłuchanie. Kn 1024.
patrz: AUDIENCJA, AUDIENCJA, AWDIENCJA
– Audytor Biskupi/ Légácki/ etc. A libellis [...] a responsis [...] ab iure [...] a memoria, przypominácz. Kn 9-10.
patrz: AUDYTOR
– Audytor/ vide Słuchácz. Kn 9.
patrz: AUDYTOR
– Miał [nauczyciel] wielkie audytorium/ i[tem] wielé słucháczow. Kn 10.
patrz: AUDYTORIUM
– Audytorium/ v. Słuchálnia/ et Szkołá. Kn 10.
patrz: AUDYTORIUM
– Pisarz ktory sam z-siebie co pisze / składa. Scriptor [...]. Scriptor artium. [...] Scriptor librarius. [...] Lusor [...]. Auctor carminis. [...] Auctor operis seu orationis. [...] v. Autor. Kn 701.
patrz: AUKTOR, AUTOR, AUTOR, AWTOR
– Aurypigment/ Złotokost/ Arsenicum [...] Auripigmentum [...]. Kn 10.
patrz: AURYPIGMENT
– Autentykuię/ v. W wodzę w księgi. Kn 10.
patrz: AUTENTYKOWAĆ
– Nowiniarz/ Awizarz [...] Nouorum rumorum fictor, gerulus. Kn 553.
patrz: AWIZARZ
– Rybá Azyáńska wyborna/ rybá Grecka z-morzá Kárpatskiego/ náwskrośłuska. Elops [...]. Kn 961.
patrz: AZJAŃSKI
– Jaszczurká cudzoziemska/ Jndyyska/ Azyáńska/ etc. Jaszczorká mieniąca bárwę/ Wiátrożyłá ábo Wiátrożył gádziná. Chamaeleon. Animal versicoloris mutationis [...]. Kn 238.
patrz: AZJAŃSKI
– Bá/ Interiectio irridentis [...]. Kn 10.
patrz: BA
– Słowo Łácińskie ábo Polskie nic nié znáczące péwnego ábo z-áféktu iákiego náglé wymowione/ ábo trudne do własnego wykłádu […] Rum/ puk/ plásk/ bá/ terefere [...]. Kn 1022-1023.
patrz: BA
– Chleb żołty/ bábá/ obártuch/ Libum [...] Panis crocatus [...] Crocotinum [...]. Kn 65.
patrz: BABA
– Bábá miedziána/ spiżána/ drzewiána. Fistuca [...] Machina [...] vide. Pal [...] Musisz bábę cáłowáć. Kn 10.
patrz: BABA
– Lekuię/ iáko baby zabobonnié/ ábo czáruiąc leczę. Kn 356.
patrz: BABA
– Bábá chleb/ vide Chleb żołty. Kn 10.
patrz: BABA
– Bábá rodzących pilnuiąca/ Obstetrix [...] Adsestrix, Assestrix [...]. Kn 10.
patrz: BABA
– Báby/ gruszki/ Pyra mammosa. Pomponiana [...]. Kn 11.
patrz: BABA
– Stárká/ vide Bábá 2. Kn 1062.
patrz: BABA
– Bábá zabobonna/ co lekuié nié czárámi/ álé zmyślonemi nabożenstwy [...] Piatrix [...] Expiatrix [...]. Kn 10.
patrz: BABA
– Bábi/ Anilis [...] Anicularis [...]. Kn 11.
patrz: BABI
– Bábię/ rodzących pilnuię. Obstetrico [...] obstetricor [...]. Kn 11.
patrz: BABIĆ
– Stárzéię się/ [...] Idę w-látá. Senesco [...] zstarzeć się od kłopotu. [...] bábiéié. Kn 1064.
patrz: BABIEĆ
– Kokoryczká ziéle/ krowká/ bábikrowká/ liczydło. Polygonatum [...] Sigillum Salomonis [...]. Kn 287.
patrz: BABIKRÓWKA
– Zmrużék grá/ Mżyk/ Zmurék/ Babká/ Mżytek. [...] Myinda, Iunio ex Polluce [...] Musca aerea. [...] Kn 1438.
patrz: BABKA
– Mili goście. Mi dulcis anus [...]. Moiá piekná starko/ moiá złota babko. Babusiu droga. Kn 414.
patrz: BABKA
– Bábká monetá/ vide Kwartnik. Kn 11.
patrz: BABKA
– Bábskié/ v. Po bábsku. Kn 11.
patrz: BABSKIE
– Wilczysko/ Sic terminata vocabula, deriuata sunt, et significant primitiuum suum magnae molis, aut deforme, seu agreste: ut, wilczysko/ psisko/ zaięczysko [...] nożysko/ wozisko/ bábsko [...] v. Chłopisko. Kn 1260.
patrz: BABSKO
– Stárość (de homine) Senectus [...] Senecta [...] Anitas [...] quasi dicas bábstwo. Kn 1062.
patrz: BABSTWO
– Báby/ gwiazdy/ Pleiades [...]. Kn 11.
patrz: BABY
– Łódź/ łódka máła/ wiélka/ dłubána/ szyta/ barká/ bat/ bacik/ łozá. Nauicula, nauigiolum [...] Scapha [...] Phasellus [...]. Kn 367.
patrz: BACIK
– Byłem przy iégo konániu/ miał baczęnie áż do skonánia. Kn 1006.
patrz: BACZENIE
– Báczenie/ rozum/ Iést przy baczeniu/ [...] sanae mentis, sanus mente, idem. przy sobié [...] z baczeniem/ z rozumem. Kn 11.
patrz: BACZENIE
– Mam to ná báczeniu/ ná piéczy/ mam oko ná to. Habeo rem antiquissimam. Kn 385.
patrz: BACZENIE
– Báczny/ dyszkrét/ Prudens, perspicax, consideratus [...] v. Ostroźny/ Rozsądny. Kn 11.
patrz: BACZNY
– Rozsądny [...] vide Báczny. Kn 951.
patrz: BACZNY
– Kordat/ v. Smiáły 1. Báczny. Kn 302.
patrz: BACZNY
– Obaczam co [...] v. Oglądywam co/ Baczę. Kn 556.
patrz: BACZYĆ
– Czuię [...] Obchodzi mię co/ vide Przéczuwam/ Baczę/ Pilnie. Kn 106.
patrz: BACZYĆ
– Iák ogniá się boi/ strzeżé/ chroni. Latini dicunt: Cane peius & angue [...] Vitat oliuum cautius sanguine viperino. Kn 231.
patrz: BAĆ, BAĆ SIĘ, BOIĆ SIĘ, BOJAĆ SIĘ
– Boię się o cię Timeo tibi: timeo tibi male [...] Timeo mihi [...] Timeo pro aliquo [...] Excitat me metus tui. Kn 41.
patrz: BAĆ, BAĆ SIĘ, BOIĆ SIĘ, BOJAĆ SIĘ
– Boię się/ (Strácham się/ Lękam się maiorem vehementiam timoris significant, quam Boię się)/ Timeo aliquid. timeo ne. timeo quemadmodum [...] Metum capio [...] Horrore perfundor Strách mię! [...] Tchorzyć/ [...] Przélęknąć się. Kn 41.
patrz: BAĆ, BAĆ SIĘ, BOIĆ SIĘ, BOJAĆ SIĘ
– Dowiaduię się czégo/ wywiáduię/ przepytywam/ bádam. Kn 143-144.
patrz: BADAĆ
– Dowiádowánie się/ vide Bádánie. Kn 143.
patrz: BADANIE
– Bádánie/ Disquisitio [...] Discussio [...] Inquisitio, inuestigatio [...] Examinatio [...] Scrutatio [...] Requisitio [...] Scitatio. Kn 11.
patrz: BADANIE
– Rzęsá wierzbowa/ bágnowa/ kotki/ owieczki/ bágniątká. Iulum [...]. Kn 970.
patrz: BAGNIĄTKO
– Tunczyk rybá morská [...] Báhnik/ et Błátnik/ quasi Bágnik et Błotnik [...] Thunnus vel thynnus. Kn 1164.
patrz: BAGNIK, BAGNIK, BAHNIK
– Bágnisko/ bágno/ błotá/ Palus [...] Terra stagnata palude [...] Locus palustris [...]. Kn 12.
patrz: BAGNISKO
– Modrzéwnicá ziéle/ bágno. Chamae paruae. Kn 423.
patrz: BAGNO
– Szmer náski/ Rozmáryn Czéski/ Swinie bágno. Rosmarinum syluestre [...] Serpillum syluestre [...]. Kn 1118.
patrz: BAGNO
– Bágno/ drzewo/ łoża/ łożyna/ Siler [...] seu siler montanum [...]. Kn 12.
patrz: BAGNO
– Rzęsá wierzbowa/ bágnowa/ kotki/ owieczki/ bágniątká. Iulum [...]. Kn 970.
patrz: BAGNOWY
– Plotká [...] pléciuch/ lékkomowny człowiék. Nugator [...] Blatero [...] Nugigerulus [...] Nugipolyloquides [...] v. Báiá/ Báłámut. Kn 713.
patrz: BAJA
– Báiá/ bayká/ [...] Fabulator [...]. Kn 12.
patrz: BAJA
– Drwię/ [...] vide Baię. Kn 151.
patrz: BAJAĆ
– Báię/ bayki powiadam/ Fabulor [...]. Sero fabulas [...]. Confabulo fabulam [...] Fabulam narro [...] Fabellam narro [...]. Kn 12.
patrz: BAJAĆ
– Iákby mi o żéláznym wilku báiał/ iákbym ná Niémiéckim kazániu siédział/ v. Nié rozumie. Kn 230.
patrz: BAJAĆ
– Brédnié/ vide Bayki.// Bredzę/ v. Blékocę/ Báię. Kn 45.
patrz: BAJAĆ
– Báiánie/ Fabulositas [...] f[abulositas] rerum narratarum. Apologatio [...]. Kn 12.
patrz: BAJANIE
– Bayczány [...] Fabularis [...] Mythistoricus [...]. Kn 18.
patrz: BAJCZANY
– Báiá/ bayká/ [...] Fabulator [...]. Kn 12.
patrz: BAJKA
– Plotká/ [...] v. Bayká/ bayki. Kn 713.
patrz: BAJKA
– Bayká/ powiéść zmyślona o czym/ baśn. Fabula [...] Fabella [...] Neniae aniles [...] Fabularis historia [...] Fabulositas [...] Apologus [...] Mythistoria [...]. Kn 18.
patrz: BAJKA
– Siédm pięniąszkow naszych waży monetá Rzymska stára As nazwána [...] pięniąszki drobne [...] dwa szélągi i dwa pięniąszki násze i troche coś/ to iest 2/3 trzéciego. niémal pięćkwarnik [...] niémal Baiok włoski teraźniéyszy. Kn 992-993.
patrz: BAJOK
– Báwoli/ Báwołowy. Bubalinus. Bayfio. Kn 18.
patrz: BAJWOLI, BAWOLI, BAWOLI
– Báwoł. Bubalus. [...] Syluestris bos [...]. Kn 18.
patrz: BAJWÓŁ, BAWÓŁ, BAWÓŁ
– Bakam/ [...] wołam kogo. Item łaię [...]. Kn 12.
patrz: BAKAĆ
– Bakam/ Iubilo [...] wołam kogo. Item łaię [...]. Kn 12.
patrz: BAKAĆ
– Przyzywam kogo/ wołam do siebié [...] Kto mię báka/ Zabákay go. Prouoco [...]. Kn 895.
patrz: BAKAĆ
– Bákáłarz/ Baccalaureus [...] v. Promot. Kn 12.
patrz: BAKALARZ, BAKAŁARZ, BAKAŁARZ
– Bálásy/ Balastriae, vel Balaustriae, vel balaustra [...] Sczéblé prosté wstoiaczki miasto bálásow po prostu podczas kładą. Kn 13.
patrz: BALAS
– Bárwierz/ [...] Chirurgus, [...] Vulnerarius [...] Tonsor [...] Rasor [...] Iatraliptes. Kn 15.
patrz: BALBIERZ, BALWIERZ, BALWIERZ, BALWIRZ, BARBIERZ, BARBIRZ, BARWIERZ, BARWIRZ
– Báldakin/ v. Ciennik. Kn 13.
patrz: BALDACHIM, BALDACHIN, BALDACHYN, BALDAKIN, BALDECHIN, BALDEKIN, BALDEKIN, BALDYKIN, BELDAKIN, BELDEKIN
– Ben ziéle/ báldryan czerwony/ kozłék czerwony/ Phu peregrinum, Valeriana rubra, Been rubrum, Ocymastrum valerianum. Kn 20.
patrz: BALDRIAN
– Kozłki ziéle/ Báldryan/ [...] Phu [...] Valeriana [...]. Kn 312.
patrz: BALDRIAN
– Báléczká/ Trabicula [...] Transtillum [...] Tigillum [...] Trabecula [...]. Kn 13.
patrz: BALECZKA
– Bálká/ tram/ trágárz/ Trabs [...] Tignum [...] Transtra [...] vide Płatwy. Kn 13.
patrz: BALK, BALK, BALKA, BALKA, BAŁK, BELK, BELKA, BEŁK, BEŁKA
– Słupiéc w-wiązániu/ co do wiérzchu krokwy do płátéw ábo do bálk srzodkiem idzié/ i bunty trzyma. Kn 1025.
patrz: BALK, BALK, BALKA, BALKA, BAŁK, BELK, BELKA, BEŁK, BEŁKA
– Balkowy/ Trabalis clauus [...]. Kn 13.
patrz: BALKOWY
– Bálsam/ drzewko ábo krzéwinká. [...] Balsamon frutex [...] Balsami arbuscula [...]. Kn 13.
patrz: BALSAM, BALSAM, BALZAM, BAŁSAM, BAŁZAM
– Bázylia ziéle/ Bázyliká/ waziłék/ bálsam polski. Ocimum, vel Ocymum [...]. Kn 18.
patrz: BALSAM, BALSAM, BALZAM, BAŁSAM, BAŁZAM
– Bálsámká/ chrościnká/ żydowskie iágody./ [Viticella et Balsamina [...] Pomum Hierosolymitanum et Momordica [...]. Kn 13.
patrz: BALSAMKA
– Przédáią i gáłąski bálsámowe/ wystáwiáią ná targ. Kn 837.
patrz: BALSAMOWY
– Bálsámowe dréwno/ gáłąź/ Xylobalsamum [...] Carpobalsamum [...] Kn 13.
patrz: BALSAMOWY
– Bárwierka Tonstrix, [...] Tonstricula. Kn 15.
patrz: BALWIERKA, BAŁWIERKA, BARWIERKA, BARWIERKA
– Bárwierka Tonstrix, [...] Tonstricula. Kn 15.
patrz: BALWIERKA, BALWIERKA, BAŁWIERKA, BARWIERKA
– Bárwiernia/ strzygalnia Tonstrina. Kn 15.
patrz: BALWIERNIA, BARWIERNIA, BARWIERNIA
– Bárwiernia/ strzygalnia Tonstrina. Kn 15.
patrz: BALWIERNIA, BALWIERNIA, BARWIERNIA
– Dłubáczká bálwierska/ vide Szpátelká. Kn 121.
patrz: BALWIERSKI, BALWIERSKI, BARWIERSKI
– Bánká bárwierská/ Cucurbita ventosa [...]. Cucurbitula [...]. Cucurbita medicinalis [...]. Kn 14.
patrz: BALWIERSKI, BALWIERSKI, BARWIERSKI
– Bárwierstwo/ Chirurgia, [...] Iatraliptice [...] Vnguentaria. Kn 15.
patrz: BALWIERSTWO, BALWIERSTWO, BARWIERSTWO
– Báłámucę/ Nugor. Kn 12.
patrz: BAŁAMUCIĆ
– Plotę [...] niégrzéczy co mowię. [...] Vicinum Báłámucę. Kn 713.
patrz: BAŁAMUCIĆ
– Báłámucki/ Nugatorius [...] Nugarius [...] Nugalis. Kn 12.
patrz: BAŁAMUCKI, BAŁAMUCKI, BAŁAMUTSKI
– Matánina/ zámotánie. Tricż [...] mátániną się báwię. [...] vanus labor, sed vide Błazeństwo/ Báłámuctwo. Kn 393.
patrz: BAŁAMUCTWO, BAŁAMUCTWO, BAŁAMUSTWO
– Béłkocę/ glukam/ Bilbit amphora [...] Glut glut murmurat vnda sonans [...] v. Glékocé. Kn 19.
patrz: BAŁKOTAĆ, BELKOTAĆ, BEŁGOTAĆ, BEŁKOTAĆ, BEŁKOTAĆ
– Ná báłuku leść/ ráczkiem [...] Repere genibus [...] Suffraginibus insidentes [...] Reptare per manus et genua [...]. Kn 440.
patrz: BAŁUK
– Báłuk/ vide Ná báłuku. Kn 13.
patrz: BAŁUK
– Báłuk/ vide Ná báłuku. Kn 13.
patrz: BAŁUK
– Ráczkiem leść/ v. Ná báłuku. Kn 907.
patrz: BAŁUK
– Báłwan ná wodzié/ vide Wał ná wodzié. Kn 13.
patrz: BAŁWAN
– Báłwan soli/ Gleba salis [...] Figmentum salis [...] Słup solny. Kn 13.
patrz: BAŁWAN
– Báłwochwalcá/ Idolatra. Kn 13.
patrz: BAŁWOCHWALCA
– Báłwochwálnia/ Idolium. Kn 13.
patrz: BAŁWOCHWALNIA, BAŁWOCHWALNIA, BAŁWOCHWAŁNIA
– Báłwochwalstwo/ Idolatria. Kn 13.
patrz: BAŁWOCHWALSTWO
– Molownik ziéle/ Bánágdyk/ Sto-ziarn/ Miłék. Kn 424.
patrz: BANAGDYK
– Bániásty/ Bánczásty/ Ampullaceus [...] de pyris. Kn 13.
patrz: BANCZASTY, BAŃCZASTY, BAŃCZASTY
– Bándérá/ okrętowa ozdobá. Aplustre, [...] Aplustrum. Kn 13.
patrz: BANDERA
– Bándo/ vide Obwołánie. Kn 13.
patrz: BANDO
– Bándycya/ vide Wywołánie z ziemié. Kn 13.
patrz: BANDYCJA
– Bándyt włoski/ Wywołániéc polski v. Wywołániéc. Kn 13.
patrz: BANDYT
– Stolcowe naczynie/ donicá/ bániá/ [et]c. [...] Lasanum [...] est vas onus ventris excipiens […] virorum vsui […] Scaphium […] est vas ventris causa mulierum vsui (alijs matula) […] Trulla. Kn 1069-1070.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bániá gliniána/ śklána/ dzbąn wiélki. Fidelia [...] Seria [...] i[tem] vas vinarium. Seria olearia [...] Seria vinaria [...] Orca [...] vas ventrosum angusto ore, in quo mustum defaecatur [...] Amphora, vas 8 congios capiens, i[tem] ośm gárncy […] vide Dzban/ Béczká. Kn 13.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Korb/ Korbás/ bániá/ tykwiá. Cucurbita [...] Variae eius species, Vernacula [et] peregrina, item figura, colore, magnitudine, semine, sapore dissimili. Kn 302.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Kołokwintydá/ korb léśny/ ośli ogórék/ bániá zamorska. Colocynthis [...] Cucurbita siluestris [...] frutex est humi repens fructu rotundo. Kn 292.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bániá/ rybá morska/ Orbis [...] Orchis [...] piscis est rotundus durissimus sine squamis, ex quo caput [et] cauda modicè prominet. Kn 13.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bániásty/ Bánczásty/ Ampullaceus [...] de pyris. Kn 13.
patrz: BANIASTY
– Bánnicya máłá ábo práwna/ Priuatio vel amisio fori et iudicij, Proscriptio, ignominia minor. Kn 14.
patrz: BANICJA, BANICJA, BANNICJA
– Wywołánie z-ziemie/ z-oyczyżny/ Bánnicya wiélka. Odsądzenie czci. Kn 1342.
patrz: BANICJA, BANICJA, BANNICJA
– Bánnicya máła ábo práwna/ Priuatio vel amissio fori et iudicij, Proscriptio, ignominia minor. Kn 14.
patrz: BANICJA, BANICJA, BANNICJA
– Bániéczká/ bániuszká/ bánká/ Ampulla vitrea […] Guttus […] ad vnguenta, oleum, vinum, aquam fundendam in mensa, in balneis, in templis […] Nimbus vitreus […] Capsaces […] Gello […] Lecythus […] Guttum. Kn 13-14.
patrz: BANICZKA, BANIECZKA, BANIECZKA
– Bániécznik/ bánkarz/ Ampullarius […] vide Lagiewnik. Kn 14.
patrz: BANIECZNIK
– Bániéczny/ do bániék należący/ Ampullarius [...] Ampullariae vnctiones [...] quae fiunt vnguento ex ampullis prolato. Ampullaceum coriu[m]. Kn 14.
patrz: BANIECZNY
– Bézécny w práwié/ v. Bánit. Kn 22.
patrz: BANIT, BANIT, BANITA, BANITA, BANNIT
– Bánnit/ Iure priuatus, vel ad tempus, vel in perpetuum, Proscriptus [...] v. Wywołániéc. Kn 14.
patrz: BANIT, BANIT, BANITA, BANITA, BANNIT
– Bánieczká/ bániuszká/ bánká/Ampulla […] Ampulla vitrea […] Guttus […] ad vnguenta, oleum, vinum, aquam fundendam in mensa, in balneis, in templis […] Nimbus vitreus […] Capsaces […] Gello […] Lecythus […] Guttum […] vasculum vnguentorum. Kn 13-14.
patrz: BANIUSZKA
– Bánnizowáć kogo/ Foro nobilitatis excludere. A iudiciis publicis decreto arcere. Iure agendi, experiendi potestate aliquem publicitùs priuare. Kn 14.
patrz: BANIZOWAĆ, BANIZOWAĆ, BANNIZOWAĆ
– Płácę przéz list/ bánk ukázuię komu odległemu gotowe pieniądzé. Perscribo alicui pecuniam [...] Rescribo alicui pecuniam. Kn 705.
patrz: BANK
– Oddáię pieniądzé przéz bánk/ ná bánku vkázuię/ posyłam do bánkierzá ná się kártélusz pożyczálnikowi. Rescribo alicui argentum. Kn 594.
patrz: BANK
– Dáię ná lichwę pieniądzé/ ábo ná bánk/ Colloco pecuniam. Pecuniam in quaestu relinquo: pecunia in quaestum et fenerationem translata: [...] Dáć ná máiętność/ ná folwárk/ [...] Vwięzić pieniądzé/ robić pieniądzmi [!]. [...] vide Lichwę biorę. Kn 112.
patrz: BANK
– Bánk/ kupczenie pieniędzmi/ Argentaria [...] Mensa. Kn 14.
patrz: BANK
– Bánká ná wodzié/ v. Bąbél. Kn 14.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– Bánká bárwierská/ Cucurbita ventosa [...]. Cucurbitula [...]. Cucurbita medicinalis [...]. Kn 14.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– Bániéczká/ bániuszká/ bánká/ Ampulla [...] Ampulla vitrea [...] Guttus [...] ad vnguenta, oleum, vinum, aquam fundendam in mensa, in balneis, in templis […] Nimbus vitreus […] Capsaces [...] Gello [...] Lecythus [...] Guttum [...] vasculum vnguentorum. Kn 13-14.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– Bánká bárwierská/ Cucurbita ventosa [...]. Cucurbitula [...]. Cucurbita medicinalis [...]. Kn 14.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– Bániécznik/ bánkarz/ Ampullarius […] vide Lagiewnik. Kn 14.
patrz: BANKARZ, BAŃKARZ, BAŃKARZ
– Bánkierski kram/ stoł. Argentaria taberna [...] Mensa [...] Argentaria [...] Mensa publica. Kn 14.
patrz: BANKIERSKI
– Bánkierski kram/ stoł. Argentaria taberna [...] Mensa [...] Argentaria [...] Mensa publica. Kn 14.
patrz: BANKIERSKI
– Bánkierz/ co pieniędzmi zysku szuka. Argentarius [...] Mensarius [...] Trapezita [...] Nummularius [...] Mensularius [...] Nummulariolus [...] Kambierz. Kn 14.
patrz: BANKIERZ, BANKIERZ, BAŃKIERZ
– Oddáię pieniądzé przéz bánk/ ná bánku vkázuię/ posyłam do bánkierzá ná się kártélusz pożyczálnikowi. Rescribo alicui argentum [...]. vkázuię v kogo ma dług odbieráć pożyczálnik. Kn 594.
patrz: BANKIERZ, BANKIERZ, BAŃKIERZ
– Biesiádá/ Biesiádowánie powszéchnié/ lédá iákich pérson/ posiédzenie wésołe przy trunku ábo przy potráwách. Compotatio [...] Concoenatio [...] Accubatio epularis amicorum. Symposium [...] Bánkiét splendidiorem apparatum significat. [...] Polluctum [...] Polluctura [...] Dominium. Kn 29.
patrz: BANKIET
– Bánkiét/ vcztá/ biesiádá/ kołácyá. Conuiuium [...] Compotatio, concaenatio [...] Epulum [...] Coena pollucibilis [...] Coena popularis [...] Saliares dapes [...] Cerealis pompa [...] Daps [...] Dapes [...] Geniales epulae. Kn 14.
patrz: BANKIET
– Bánkiétnik/ co rad bánkiétuie/ Epulo [...] v. Biéśiádnik 2. Bieśiádny. Gość 1. Kn 14.
patrz: BANKIETNIK
– ~ Bánkiétuię/ vide Biésiáduię. Kn 14.
patrz: BANKIETOWAĆ
– ~ Biésiáduię/ bánkiétuię/. Conuiuor [...] Concelebro, apparo, instituo conuiuia [...] vide Czéstuię. Kn 29.
patrz: BANKIETOWAĆ
– Bánkiétowánie/ vide Biesiádá. Kn 14.
patrz: BANKIETOWANIE
– Bieśiádnik co vcztę spráwuié/ biésiádny ábo bánkiétowy rządcá/ Conuiuator [...] Sciti conuiuatoris apud quem comiter accepti [...] Conditor instructorq́ue conuiuii [...] Modiperator [...] Dominus conuiuii [...] Arbiter bibendi [...] Magister bibendi [...]. Kn 29.
patrz: BANKIETOWY
– Báran nieczyszczony/ Aries [...] Aries item signum Zodiaci. Kn 14.
patrz: BARAN
– Báran niéczyszczony/ Aries [...] vir ouium. Kn 14.
patrz: BARAN
– Báran niéczyszczony/ Aries [...] Aries etiam marina belua. Kn 14.
patrz: BARAN
– Skop/ báran czyszczony. Veruex [...] Veruex sectarius [...] quod sectus sit. Kn 1006.
patrz: BARAN
– Báránék/ báránéczék/ Agnus […] Agnellus. Kn 14.
patrz: BARANECZEK
– Báránék/ báránéczék/ Agnus [...] Agnellus. Kn 14.
patrz: BARANEK
– Koziéłék/ ptak/ báránék [...] Capella. Kn 131 [311]. Kn 131 [311].
patrz: BARANEK
– Báráni/ Agninus [...] Arietinus. Kn 14 Kn 14.
patrz: BARANI
– Báránia skorá/ vide Skorá owcza. Kn 14.
patrz: BARANI
– Bárániná/Agnina […] vel […] ouilla caro. Kn 14.
patrz: BARANINA
– Hérb ná domié/ iako Krysztopor/ Bárány [et]c./ w Krakowié. Kn 224.
patrz: BARANY
– Baraszkować/ vide Zartuię. Kn 14.
patrz: BARASZKOWAĆ
– Bárbárzyniéc/ cudzoziemiéc/ rożnego y grubego ięzyká. Barbarus [...] Lingua [et] natione barbarus […] Graeci gentes à sua diuersas barbaras vocabant, Romani similiter etiam ipsos Graecos. Kn 14.
patrz: BARBARZYNIEC
– Bárbárzynski/ Barbaricus [...] Barbarus [...] Barbara patria. Bárbárzynski kray/ lud. Barbaria. Kn 14.
patrz: BARBARZYNSKI, BARBARZYŃSKI, BARBARZYŃSKI
– Bárbárzynskié mowié [...] Barbarizo, barbarè loquor. Kn 14.
patrz: BARBARZYNSKIE, BARBARZYŃSKIE, BARBARZYŃSKIE
– Bárbárzynskié/ grubo. Barbarè. Kn 14.
patrz: BARBARZYNSKIE, BARBARZYŃSKIE, BARBARZYŃSKIE
– Barbarzynstwo/ Barbaries domestica [...] Barbaria [...] Barbariam delere ex moribus. Kn 14.
patrz: BARBARZYNSTWO, BARBARZYŃSTWO, BARBARZYŃSTWO
– Bárchan/ [...] tela gossipina [...] Villosum textum. Xylina tela. Kn 14-15.
patrz: BARCHAN, BARCHAN, BARCHON, BARCHOŃ
– Bárchan/ Vestis [...] gossipina. Kn 14.
patrz: BARCHAN, BARCHAN, BARCHON, BARCHOŃ
– Dzienie/ robotá pszczélna w bárci. Kn 165.
patrz: BARĆ
– Bárć [...] Mellificium sylvestre [...] Alueus in arboribus sylvestribus natura vel arte factus. Kn 14.
patrz: BARĆ
– Barta/ Ascia plaustrarii, carpentarii [...] v. Toporek. Kn 15.
patrz: BARDA, BARTA, BARTA
– Bardysz/ Lunata securis. Kn 15.
patrz: BARDYSZ, BERDYSZ, BERDYSZ
– Báryłá/ 24. gárncy [...] Cadus. Kn 16.
patrz: BAREŁA, BARYŁA, BARYŁA
– Bárgiél/ ptak [...] Parus monticola. Kn 15.
patrz: BARGIEL
– Bark/ v. Orczyk. Kn 15.
patrz: BARK
– Bárki v źwiérząt/ Humeri boum [...]. Humeri gallorum [...]. Kn 15.
patrz: BARK
– Bárkowáty/ bárkow dużych. [...] Lacertosus homo [...]. Lacertosus equus, gallus [...]. Kn 15.
patrz: BARK
– Na bark koń biie [...] Calcitro est equus hic. Kn 441.
patrz: BARK
– Bárk/ od rámiennego stáwu do łokciowégo przegubu. Brachium [...] Porrigere brachium [...]. Humerus [...] Lacertus [...]. Kn 15.
patrz: BARK
– Łokiéć przegubu ręki grzbiét./ ábo garb gdzié się łokiéć z bárkiem schodzi. Kn 367.
patrz: BARK
– Przewoźnik czółnem/ łódką. Lintrarius [...] Co czółnem wozi. Ratiarius [...] co prumem wozi [...] Barkarz. Kn 862.
patrz: BARKARZ
– Barkowaty/ barkow dużych [...] Lacertosus. Kn 15.
patrz: BARKOWATY
– Kość barkowa [...] dłoniowa [...] goleniowa przednia więtsza. Kn 305.
patrz: BARKOWY
– Barłog/ Substramen [...] Stramentum. Kn 15.
patrz: BARŁÓG
– Bárwená/ rybá. [...] Bármá [...]. Pármá [...]. Brzáná [...]. Toporék [...]. Mullus, [...]. Mullus barbatus & barbatulus [...]. Barbo [...]. Barbus [...]. Mullulus [...]. Trigla [...]. Kn 15.
patrz: BARMA
– Osét Włoski/ Bárnárdynék/ Turécki czubék. Carduus benedictus vulgò. Kn 639.
patrz: BARNADYNEK, BARNARDYNEK, BERNADYNEK, BERNARDYNEK, BERNARDYNEK
– Barszcz/ polewka. Kn .
patrz: BARSZCZ
– Barszcz Niemiecki [...] Niedźwiedzia łapa. Kn 15.
patrz: BARSZCZ
– Barszcz prosty/ naski. Kn 15.
patrz: BARSZCZ
– Barszcz płonny/ wodny vide Niedźwiedzia stopa. Kn 15.
patrz: BARSZCZ
– Barszczowy/ barszczowi podobny [...] barszczem/ barszczowem kształtem/ abo liściu barszczowemu podobnem szyciem/ ryciem. Kn 15.
patrz: BARSZCZOWY
– Barszczowy/ z barszczu/ Acanthinus. Kn 15.
patrz: BARSZCZOWY
– Barszczyk/ Ni pachnie ni śmierdzi [...] vide Nicwart/ Nieskuteczny/ Nieochotny. Kn 15.
patrz: BARSZCZYK
– Bartnik/ bartniczek niedźwiedź [...] vrsus melliuorus, aut mellarius. Kn 15.
patrz: BARTNICZEK
– Bartnicze rzęmięsło. Kn .
patrz: BARTNICZY
– Bartnik [...] mellarius. Kn 15.
patrz: BARTNIK
– Bartnik/ bartniczek niedźwiedź [...] vrsus melliuorus. Kn 15.
patrz: BARTNIK
– Kościelna barwa na kiem. v. Cera zła. Bladość/ Blady. Kn 306.
patrz: BARWA
– Fárbierz náski/ (Boёmicè Bárwierz od barwy.) [...] Zołto fárbuiący fárbierz [...] Brunatno fárbuiący. Kn 173.
patrz: BARWA
– Barwa na twarzy/ Częsta twarzy odmiana. Kn 15.
patrz: BARWA
– Barwa na szacie sukienney. Kn 15.
patrz: BARWA
– Pod barwą/ vide Jedney maści. Kn 731.
patrz: BARWA
– Brzana/ Bersana [...] vide Barwena. Kn 38.
patrz: BARWANA, BARWENA, BARWENA
– Barwena/ ryba. Barma [...] Parma [...] Brzana [...] Toporek [...] Mullus barbatus. Kn 15.
patrz: BARWANA, BARWENA, BARWENA
– Bárwicá/ bárwiczká postrzygana. Tomentu[m]. [...] Gnaphalium [...] v. Kocanki. Kn 15.
patrz: BARWICA, BARWICA, BARWICZA
– Barwica/ barwiczka postrzygana [...] v. Kocanki. Kn 15.
patrz: BARWICZKA
– Farbica/ farbiczka. vide Oczna przyprawa/ Barwiczka/ Bielidło. Kn 173.
patrz: BARWICZKA
– Barwiczka/ rumienidło [...] vide Piękrzydło. Kn 15.
patrz: BARWICZKA
– Barwiczka/ rumienidło [...] barwiczkowane rumienione [...] Barwiczkuię [...] vide Piękrzydło. Kn 15.
patrz: BARWICZKOWAĆ
– Barwiczka/ rumienidło [...] barwiczkowane rumienione [...] Barwiczkuię [...] vide Piękrzydło. Kn 15.
patrz: BARWICZKOWANY
– Kutneruię/ barwię szatę. Kn 340.
patrz: BARWIĆ
– Fárbierz stároświecki/ [...] bárwierz od bárwienia/ ábo kutnerowánia/ Wałkarz idem. pracz/ wybiélácz. Kn 173.
patrz: BARWIENIE
– Fárbierz stároświecki/ [...] bárwierz od bárwienia/ ábo kutnerowánia/ Wałkarz idem pracz/ wybiélácz. Fullo [...] vide Pracz. [...] V nas pracz piérzé/ álé płocienne rzéczy/ tenżé wáłkuié. Postrzygácz sukno moczy y kutneruie. Blecharz płotno wybiélá: Fárbierz sukno fárbuie. Kn 173.
patrz: BARWIERZ
– Fárbierz náski/ (Boёmicè Bárwierz od barwy.) Infector [...] Tinctor [...] Offector [...] Colorator [...] Flammearius [...] Zołto fárbuiący fárbierz [...] Brunatno fárbuiący. Kn 173.
patrz: BARWIERZ
– Bárwinék/ Vinca peruinca, Chamaedaphne, [...]. Vinca, [...], Clematis Aegyptia. [...]. Clematis daphnoides. Polygnoides, [...]. vide Powoy 4. Kn 16.
patrz: BARWINEK
– Powóy miésiączkowy/ Bárwinék krzyżowy. Clematis altera. Kn 806.
patrz: BARWINEK
– Bárwista suknia/ Pexa vestis. Kn 16.
patrz: BARWISTY
– Máchyná/ vide Ogromna rzécz/ Básztá woienna/ Táran/ Szopá woienna. Kn 378.
patrz: BASTA, BASZTA
– Básztá widokowa/ ruchoma/ Pegma [...] Circumforanea machina [...] Falæ [...] Confixilis machinæ sublicæ turres tabularum nexibus [...] Sublicia turris. Kn .
patrz: BASTA, BASZTA
– Básztá murowána do obrony/ Propugnaculum [...] Procestria. Kn 17.
patrz: BASTA, BASZTA
– Látérnia/ Laterna, [...] Láternia morska/ básztá ná ktorey gore ogień dla żeglarzow. Pharos vel pharus. Kn 351.
patrz: BASTA, BASZTA
– Szopá woięnna/ budowanie nákryte do dobywánia miast ruchome/ niéruchome/ rozmáite 1. Testudo [...] v. Puklerz. [...] Vinea [...] Vara [...] Pluteus [...] Musculus [...] Sambuca [...] Tichodiphrus [...] vide Basztá 3. Táran. Kn 1119.
patrz: BASTA, BASZTA
– Palowy/ Palaris sylua [...] Sublicius pons [...] Subliciæ turres [...] ná palách/ ná słupách/ ruchome bászty. Kn 663.
patrz: BASTA, BASZTA
– Básztá woienna ruchoma: ábo Máchiná do murow/ [...] Ambulatoria turris [...] Subrotata turris [...] Turris mobilis [...] Oppugnatoria machina [...] vide Szopá woienna. Kn 17.
patrz: BASTA, BASZTA
– Bękart [...] Insititium animal, quod non ex suopte genere ab radicibus nascitur [...] niéwłasny płod/ nié podobnego rodzáiu. Kn 19.
patrz: BASTARD, BASTER, BASTERT, BASZTARD, BASZTARD, BASZTARD, BASZTARDO, BASZTARDO, BASZTARDO, BASZTART
– Bękart/ bástér/ nie dobrego łożá/ Bęś/ Spurius qui extra matrimonium natus est [...] Falsiparens [...] Nothus. Kn 19.
patrz: BASTARD, BASTER, BASTERT, BASZTARD, BASZTARD, BASZTARD, BASZTARDO, BASZTARDO, BASZTARDO, BASZTART
– Botuch [...] Linteum balneorum [...] vide Tuwalnia. Kn 42.
patrz: BATUCH, BOTOCH, BOTUCH, BOTUCH
– Báwełná/ Linum xylinum, linum gossipinum, linum e gossipio seu xylo frutice [...] Lana lignea [...] vide Iédwab. Kn 17.
patrz: BAWEŁNA
– Ukwáp ziéle/ báwéłná pozięmna. [...] Herba impia, incana. [...] Kocánki et Ukwáp. Kn 1183.
patrz: BAWEŁNA
– Báwéłnicá/ báwéłnianká/ Velum gossapinum, xylinum. Kn 17.
patrz: BAWEŁNIANKA
– Báwéłnicá/ Báwełnianka. Kn 17.
patrz: BAWEŁNICA
– Trzymam kogo słowy/ bawię rozmową. Traho aliquem sermonibus, quousque [...] Teneo aliquem pluribus [...] Remoram facio alicui. Kn 1161.
patrz: BAWIĆ
– Param się czym/ v. Bawię się tym. Kn 670.
patrz: BAWIĆ SIĘ
– Mudzę/ v. Bawię się nie potrzebnie/ Trawię czas. Kn 436.
patrz: BAWIĆ SIĘ
– Cielesność powszechnie / skłonność do nieczystości / abo bawienie się ią. Veneris damnosa voluptas [...] Commiscendorum corporum libido [...] Venerea voluptas [...] vide Lubieżność. Kn 79.
patrz: BAWIENIE SIĘ
– Obieranie się w czym / Bawienie się czym. Tractatio armorum, literarum philosophiæ, tibiarum [...] Tractatus [...] Tractatu artium delectati, nihil aliud in vita agunt. Kn 564.
patrz: BAWIENIE SIĘ
– Bubalis, idis, fem. Bawolica. Kn 18.
patrz: BAWOLICA
– Bàwoli/ bàwołowy. Bubalinus. Kn 18.
patrz: BAWOŁOWY
– Bażanka ziele/ Szczyr leśny. Brassica canina. Kn 18.
patrz: BAZANKA, BAZANKA, BAŻANKA
– Bażanowiec ziele. [...] Toieść wielka. [...] Lysimachia lutea. Kn 18.
patrz: BAZANOWIEC, BAZANOWIEC, BAŻANOWIEC
– Fázyan/ bázánt/ Phasiana [...] vide Głuszec. Kn 174.
patrz: BAZANT, BAŻAN, BAŻANT, BAŻANT
– Firlétká wodna/ bázylia wodna. Erineos, [...] Erinos [...] Ocymastrum aquaticum, Herbariis. Kn 177.
patrz: BAZYLIA
– Bázylia ziéle/ Bázyliká/ waziłék/ bálsam polski [...] Ocimum, vel Ocymum. Kn 18.
patrz: BAZYLIA
– Bázyliká polna/ Acinus [...] et Epipetron [...]. Ocimum syluestre, [...] Firlétká płonna/ krowia. Kn 18.
patrz: BAZYLIKA
– Firletka płonna abo krowia/ vide Bazylika. Kn 176.
patrz: BAZYLIKA
– Bázylia ziéle/ Bázyliká/ waziłék/ bálsam polski. Ocimum vel Ocymum. Kn 18.
patrz: BAZYLIKA
– Bazyliowy/ [...] Ociminus. Kn 18.
patrz: BAZYLIOWY
– Bazyliszek/ Basiliscus. Kn 18.
patrz: BAZYLISZEK
– Łopian / Rzép wiélki / Łopuch / Báżyná. Lappa, Lappa maior. Kn 369.
patrz: BAŻYNA
– Bąbel/ bąbol ná wodzie/ bánká. Bulla. Kn 10.
patrz: BĄBEL, BĄBEL, BĄBEŁ, BĄBOL, BEBEL, BĘBEL
– Przekłócie/ Przepchnienie bębelá/ [et]c. Paracentesis. Kn 844.
patrz: BĄBEL, BĄBEL, BĄBEŁ, BĄBOL, BEBEL, BĘBEL
– Bębel/ v. Bąbel/ [et] Pryszczel 1. v. Pęcherz. Kn 18.
patrz: BĄBEL, BĄBEL, BĄBEŁ, BĄBOL, BEBEL, BĘBEL
– Bąbelek/ Bullula. Kn 11.
patrz: BĄBELEK
– Bąbelistość/ bullatio. Kn 11.
patrz: BĄBELISTOŚĆ
– Bąbelisty/ Bullans aqua. Kn 11.
patrz: BĄBELISTY
– Bąk/ ptak naski/ Asterias [...] Butio [...] Bukarz/ [...] Bąkacz. Kn 12.
patrz: BĄK
– Bąk drzewiany/ vide Krąglica. Kn 12.
patrz: BĄK
– Pelikan/ ptak zmyślony malarzow y niektorych pisarzow. Pelicanum [...] v. Sęp. [...] v. Bąk cudzoziemski [...] Czapla biała. Kn 678.
patrz: BĄK
– Bąk/ ptak cudzoziemski/ Onocrotalus. Kn 12.
patrz: BĄK
– Czapla biała/ Łyszczak/ Plaskonos/ Platea [...] vide Bąk 2. Kn 94.
patrz: BĄK
– Bąk/ robak/ ślep'/ Tabanus [...]. v. Gzik. Kn 12.
patrz: BĄK
– Krąglica/ kruglica/ cyga/ bąk/ wartołka [...] Turbo. Kn 313.
patrz: BĄK
– Bąk/ ptak náski/ Asterias [...] Butio [...] Bos & taurus [...] (vulgo Butorius, Illyriis Bukárz) quasi Bąkácz. Kn 12.
patrz: BĄKACZ
– Bąkam/ Iubilo [...] Bąkam [...] wołam kogo [...] łaię. Kn 12.
patrz: BĄKAĆ
– Bąkam/ Facio bombum [...] Implere cornua bombis [...] Bubio. Kn 124.
patrz: BĄKAĆ
– Trunąć/ pisnąć. Mutire [...] Truń iedno [...] Pisnąć/ gębę otworzyć/ bąknąć/ tchnąć. Kn 1156.
patrz: BĄKNĄĆ
– Trunienie/ bąknienie. Mutitio. Kn 1156.
patrz: BĄKNIENIE
– Bdélium drzéwo y żywicá iego/ Bdellium, [...] arbor Bactriana vel Saracenica, etiam Medica, Indica, Arabica, mole oleae, folio roboris, fructu caprifici. Kn 18.
patrz: BDELIUM
– Grzyb/ grzybek/ bedłká/ bdłá/ etc. Fungus [...] Tuber. Kn 216.
patrz: BDŁA
– Bé é/ [et] contracte bé/ vox ouium, quae belare dicuntur, [...] Béczenie. Kn 18.
patrz: BE
– Béan/ v. Niéuczony/ nam altera huius vocis significatio, et quidem praecipua nobis insueta est, vt et Depositio scholastica Germanorum. Kn 18.
patrz: BEAN
– Béblę w wodzie/ béble rybá. Agitando aquam, sonum vel bullas cieo. Kn 18.
patrz: BEBLEĆ, BEBLEĆ, BĘBLEĆ
– Béczę/ békam/ Mugio [...] Kn 19.
patrz: BECZEĆ, BECZYĆ
– Bécząc/ [...] boando. Kn 19.
patrz: BECZEĆ, BECZYĆ
– Bék/ Békam/ v. Béczę / Bęk v. Bęczenie. Kn 19.
patrz: BECZEĆ, BECZYĆ
– Bęczę/ Bombilo, apum proprium est. Kn 19.
patrz: BECZEĆ, BĘCZEĆ, BĘCZEĆ
– Béczenie/ bék/ Mugitus boum, [...] Balatus ouium. Kn 19.
patrz: BECZENIE
– Bé é/ [et] contracte bé/ vox ouium, quae belare dicuntur, [...] Béczenie. Kn 18.
patrz: BECZENIE
– Ryk wołów/ bydłá/ v. Béczęnie [!]. Kn 964.
patrz: BECZENIE
– Béczká/ áchtél/ kłodá/ Béczká piwna/ in constit: Regni anni 1565. gárncy 72. anni 1598. gárncy 62. Kn 19.
patrz: BECZKA
– Rybna béczká Kn 962.
patrz: BECZKA
– Béczká/ áchtél/ kłodá/ Béczká piwna/ in constit: Regni anni 1565. gárncy 72. anni 1598. gárncy 62. Tina. [...] Dolium [...] Orca. Kn 19.
patrz: BECZKA
– Béczká/ rybá morska/ Orca. Kn 19.
patrz: BECZKA
– v béczék winnych Kn 337.
patrz: BECZKA
– Béczkowy Kn 19.
patrz: BECZKOWY
– rosołowa béczułká Kn 1016.
patrz: BECZOŁKA, BECZUŁKA, BECZUŁKA
– Béczułká Kn 19.
patrz: BECZOŁKA, BECZUŁKA, BECZUŁKA
– tales sunt qui a nostris Prochowki/ iélenie bedłki/ wężowki/ muchomory/ etc. dicuntur. Kn 216.
patrz: BEDŁKA, BEDŁKA, BETKA, BETŁKA
– Bédłká/ Fungorum genus album edule, v. Grzyb 1. Kn 19.
patrz: BEDŁKA, BEDŁKA, BETKA, BETŁKA
– Wężowká bédłká/ v. Grzyb Kn 1238.
patrz: BEDŁKA, BEDŁKA, BETKA, BETŁKA
– Ben ziéle/ báldryan czerwony/ kozłék czerwony/ Phu peregrinum, Valeriana rubra, Been rubrum, Ocymastrum Valerianum. Kn 20.
patrz: BEEN, BEN, BEN
– Bygiél/ v. Obárzánék. Kn 56.
patrz: BEGIEL, BEGIEL, BYGIEL
– Obárzánék/ obwarzánék/ pracél/ begiél. Spira [...] v. Kołacz [...]. Kn 557.
patrz: BEGIEL, BEGIEL, BYGIEL
– Béczenie/ bék/ Mugitus boum, [...] Balatus ouium. Kn 19.
patrz: BEK
– Bék/ Békam/ v. Béczę/ Bęk v. Bęczenie. Kn 19.
patrz: BEKAĆ
– Béknąć/ vide Záryczeć. Kn 19.
patrz: BEKNĄĆ
– Bélá/ [...] id est, Sarcina mercium. Kn 19.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– Bélá pápieru/ dziesięć ryz. Kn 19.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– Strzałá prona spora. Cestrosphendone […] Plura similia in Bełt. Kn 1078.
patrz: BELT, BEŁT, BEŁT
– Lenék P. Máryey/ Bélwedér/ ziéle nocne. Lnicá. [...] Linaria Ofiicin. [...]. Kn 357.
patrz: BELWEDER
– Béłkotánie [...] sonitus amphorae bilbientis. Kn 19.
patrz: BEŁKOTANIE
– Bénédykt ziéle/ kuklik. Kn 20.
patrz: BENEDYKT, BENEDYKTA
– Bénéficyánt czyy/ Beneficiarius dicebatur qui promouebatur beneficio alicuius. Kn 20.
patrz: BENEFICJANT
– Plébániia/ urząd plébański ábo benéficium. curionatus [...] dochód/ plébániia/ dobra tu plébániia/ tłustá/ i dobry dochód ma. Kn 709.
patrz: BENEFICJUM
– Beneficium/ godność kościelna z dochodem/ ábo dochod z dobr kościélnych/ Sacerdotium. Kn 20.
patrz: BENEFICJUM
– Bér myszy/ phalaris. Kn 20.
patrz: BER
– Bér/ Panicum. Kn 20.
patrz: BER
– Biret. Pileus quadrangulus vel quadratus, quali vtuntur passim Ecclesiastici summi, infimi, item ij, qui ad aliquem literarium honorem et gradum publicè promoti sunt [...] Biretum vulgò, sed barbarè. Non rectè etiam tiara dicitur, vide Zawoy. Biret item pileus rotundus in planum compressus, quo superiore seculo tàm Laici quàm Clerici vtebantur, raro iam visitur. Grzybék. Kn 32.
patrz: BERET, BIERET, BIERLET, BIRET, BIRET, BIRETR, BIRLET, BITER
– Bérło/ Sceptrum [...] Hasta pura [...] Sceptrum Imperatoris instar pili gemmatum, vide Włocznia béz grotu. Kn 20.
patrz: BERŁA, BERŁO
– Brzáná/ Bersáná/ Cromero, vide Bárwená. Kn 48.
patrz: BERSANA, BERSANA, BERZANA
– Béz/ drzewko/ Sambucus [...] Béz léśny gronisty czerwony/ [...] Ardum [...] miserrimum atque infelix lignum Sambucum vocat [...]. Kn 21.
patrz: BES, BEZ, BEZ
– Ptásza zob'/ drzewko oliwié i bzowi podobne/ iágody kwiczołom/ drozdom rodzące. Ligustrum [...]. Kn 898.
patrz: BES, BEZ, BEZ
– Béstyy z sobą spuszczánie/ Bestiarius ludus. Kn 21.
patrz: BESTIA
– Iáko bydlę/ iáko béstya/ po béstyalsku. Pecorum modo, […]. More ferae, […]. In pecorum modum […]. More bestiarum […]. Kn 232.
patrz: BESTIA
– Béstyálnik/ z béstyámi się potykáiący ná widokách/ Bestiarius [...] v. Zapáśnik/ Wysiekácz. Kn 21.
patrz: BESTIALNIK
– Béstwić się/ miéć się do spraw béstyálskich/ sprosnych/ Lasciuire, Ouid. Catullire lupam, [...] Catullire canes [...] Catullire uxorem [...] Equire equas [...] Subare [...] Surire. Kn 20.
patrz: BESTIALSKI
– Po béstyálsku/ béstyálskié. Bestiarum more. [...] v. Iáko bydlę. Kn 717.
patrz: BESTIALSKIE
– Bestyálstwo/ [...] feritas belluarum. Kn 21.
patrz: BESTIALSTWO
– ~Béstwię/ [...] Elicere cupiditatem coeundi: accendere libidinem equi […] Furnat matres equorum libido. Kn 20.
patrz: BESTWIĆ
– Béstwić się/ miéć się do spraw béstyálskich/ sprosnych/ Lasciuire, Ouid. Catullire lupam, [...] Catullire canes [...] Catullire uxorem [...] Equire equas [...] Subare [...] Surire. Kn 20.
patrz: BESTWIĆ SIĘ
– Biorę/ ábo wziął ná kiéł koń/ propriè Wzbéstwił się. Frenum mordere, [...] vide Béstwię się. 1. Kn 32.
patrz: BESTWIĆ SIĘ
– Béstwić się. (de homine solo) Adolescentiari, […]. Perprurisco, […] Adolescenturire […] Plebem lasciuire […] Proteruio […] Voluptate corporis incitari. Kn 21.
patrz: BESTWIĆ SIĘ
– Béstwięnie kogo [...] efferatio. Kn 21.
patrz: BESTWIENIE
– Béstwięnie się/ aliter, srożenie/ [...] Efferatio. Kn 21.
patrz: BESTWIENIE SIĘ
– Béstwienie się/ Lasciuia Veneris [...] Catullitio [...] Incitata aduersa ratione voluntas [...] Subatio [...] vide Rospustá. Kn 21.
patrz: BESTWIENIE SIĘ
– Béspiéczny iéstem/ [...] Otiosus, [...] Animo iam nunc otioso esse impero [...] In tuto esse, [...] In tranquillo esse. Kn 20.
patrz: BEŚPIECZEN, BEŚPIECZNY, BEZPIECZEN, BEZPIECZEN, BEZPIECZNY, BEZPIECZNY, BIEZPIECZNY
– Béspiéczny/ wolny od niébéspiéczeństw/ béz piéczy/ Tutus locus […] Tutus ad omnes ictus […] Tutus aduersus pericula, […] Securus abs, & securus à metu […] Innoxius à curculionibus […] Vacuus periculo. Kn 20.
patrz: BEŚPIECZEN, BEŚPIECZNY, BEZPIECZEN, BEZPIECZEN, BEZPIECZNY, BEZPIECZNY, BIEZPIECZNY
– Béspiéczny/ niélękliwy/ Securi animi homo […] Otiosus animus. Kn 20. Puścił bespieczny żeglarz swe żagle łákome. Kn 20.
patrz: BEŚPIECZEN, BEŚPIECZNY, BEZPIECZEN, BEZPIECZEN, BEZPIECZNY, BEZPIECZNY, BIEZPIECZNY
– Béspiéczeństwo/ prézencyia/ Confidentia […] Tum quae eius confidentia est? […] Vide quo vultu, qua confidentia dicit! ╣ Animi praesentia […] Praesens animus […] Acer & praesens animus […] animus terrore liber […] vicinum Smiáłość/ Wolność. Kn 20.
patrz: BEŚPIECZEŃSTWO, BEZPIECZEŃSTWO, BEZPIECZEŃSTWO
– Béspiéczeństwo/ béspiéczność/ wolność od niébéspiéczeństwá/ Securitas. Kn 20.
patrz: BEŚPIECZEŃSTWO, BEZPIECZEŃSTWO, BEZPIECZEŃSTWO
– Béspiécznié/ […] Tutò, [...] Libere dicere, laedere. Tutè, tutissimè, fidenter, fidissimè, [...] Otiosè dormias [...] Bona fide. Securè. Kn 20.
patrz: BEŚPIECZNIE, BEZPIECZNIE, BEZPIECZNIE, BEZPIECZNO, BEZPIECZNO
– Béspiécznié […] z vfnością/ Confidenter. Kn 20.
patrz: BEŚPIECZNIE, BEZPIECZNIE, BEZPIECZNIE, BEZPIECZNO, BEZPIECZNO
– Béspiéczeństwo/ béspiéczność/ wolność od niébéspiéczeństwá/ Securitas. Kn 20.
patrz: BEŚPIECZNOŚĆ, BEZPIECZNOŚĆ, BEZPIECZNOŚĆ
– Wstyd/ wstydzenie się/ srómánie się/ absol. vt, wstydzenie się czégo/ záwstydzenie się. Pudor paupertatis [...] Pudor famae [...] Pudor patris [...] béz wstydu [...] záwstydzenie kogo. Kn 1297.
patrz: BEZ, BEZ, BEZE
– Niécierpiętliwość/ Niéczułość [...] v. Bézbolność. Kn 493.
patrz: BEZBOLNOŚĆ
– Bézbolność/ niébolenie/ Indolentia [...] Vacuitas priuatio doloris [...] vide Niécierpiętliwość 1. Kn 21.
patrz: BEZBOLNOŚĆ
– Bézbolny/ niéboleiący [...] doloris expers [...]. Kn 21.
patrz: BEZBOLNY
– Bézbożny/ Atheos [...] Diagoras atheos dictus, etc. deorum naturam sustulerunt [...] vide Niépobożny. Kn 21.
patrz: BEZBOZNY, BEZBOŻNY, BEZBOŻNY
– Bézbożny iéstem/ bézbożnié się spráwuię [...] Impiè ago, Impius sum. Kn 21.
patrz: BEZBOZNY, BEZBOŻNY, BEZBOŻNY
– Bézbożnié/ [...] id est sine Deo [...]. Kn 21.
patrz: BEZBOŻNIE
– Bézbożny iéstem/ bézbożnié się spráwuię [...] Impiè ago, impius sum. Kn 21.
patrz: BEZBOŻNIE
– Bézbożność/ [...] Impietas Deum non credens aut non colens [...] v. Niépobożność. Kn 21.
patrz: BEZBOŻNOŚĆ
– Bézbożny/ Atheos [...] Diagoras atheos dictus, etc. deorum naturam sustulerunt [...] vide Niépobożny. Kn 21.
patrz: BEZBOŻNY
– Bézbramny [...] carens porta. Kn 21.
patrz: BEZBRAMNY
– Béz zbroyny/ Niezbroyny/ Inermis [...] Saucios inermes non sunt persecuti. Inermis ac nudus, inermus. [...] Inarmatus . Kn 25.
patrz: BEZBROJNY, BEZZBROJNY, BEZZBROJNY
– Niézbroyny vide Béz zbroyny. Kn 543.
patrz: BEZBROJNY, BEZZBROJNY, BEZZBROJNY
– Béz ciélnié [...] sine corpore, Seorsum corpore [...]. Kn 21.
patrz: BEZCIELNIE
– Béz ciélność/ Incorporalitas [...]. Kn 21.
patrz: BEZCIELNOŚĆ
– Bézciélny/ béz ciáłá/ Expers corporis [...] Incorporalis [...] Incorporeus [...] expers materiae. Nullius corporis est Deus [...]. Kn 21.
patrz: BEZCIELNY
– Bez cienny/ [...] carens vmbra [...] sine vmbra [...]. Kn 21.
patrz: BEZCIENNY
– Béz czésny/ Intemporalis [...] sine tempore [...] expers temporis. Kn 21.
patrz: BEZCZESNY
– Bézdenność/ [...] Profunditas magna [...]. Kn 21.
patrz: BEZDENNOŚĆ
– Przépáść/ Otchłań/ Głębia w-zięmi ábo wodzié bézdęnna. Barathrum [...] Eluuies [...] Hiatus [...] Vorago [...]. Kn 850.
patrz: BEZDENNY
– Bézdenny/ row/ wodá/ [...] Fundum non habet. [...] vide Głęboki. Kn 21.
patrz: BEZDENNY
– Bézdrożny. Inuius [...] Auius[...] Auia [...]. Kn 21.
patrz: BEZDROZNY, BEZDROŻNY, BEZDROŻNY
– Bézdrożność/ [...] Inuium [...]. Kn 21.
patrz: BEZDROŻNOŚĆ
– Dziełowy/ dziełom náleżący/ dziełá spráwuiący/ dzielny/ dziáłáiący co/ Pòéticus [...] Pòéticae artes sunt, quae post actum opus relinquunt, vt pictura [...] Oppositum, Bézdzielny. Kn 163.
patrz: BEZDZIELNY
– Bézdziélny/ dziéłá po robocie nié zostáwuiący/ robiący co ná wiátr/ Practicus [...] Practicae artes sunt quae ipso actu perficiuntur, nihilq; post actum operis relinquunt, vt saltatio [...] Oppositum Dziáłowy. Kn 22.
patrz: BEZDZIELNY
– Odsądzęnie czci/ Bézécność. Infamia publica à lege Principe ob scelus insigne irrogata [...] Wywołánie 2. Kn 607.
patrz: BEZECNOŚĆ
– Bézecność/ v. Odsądzenie czci/ & Wywołánie 2. Kn 22.
patrz: BEZECNOŚĆ
– Bézécny w práwié/ Infames, in iure Polonico, parricidae, inuasores, fautores haereticorum; recipientes furem, in Constit: Regni. v. Bánit. Kn 22.
patrz: BEZECNY, BEZECNY, BEZECZNY
– Sławy nié dobrey/ v. Niésławny 2. Bézécny. Kn 1015.
patrz: BEZECNY, BEZECNY, BEZECZNY
– Béz grzesznié [...] sine peccato. Kn 22.
patrz: BEZGRZESZNIE
– Béz grzeszność/ niégrzeszność/ [...] Hieronym: et Cassian: reddit Impecantiam. Theologi Impeccabilitatem, id est, vim ad non peccandum. Kn 22.
patrz: BEZGRZESZNOŚĆ
– Béz grzeszny/ nié grzeszący/ [...] Impeccabilis [...] Is enim impeccabilis viuet, etc. Kn 22.
patrz: BEZGRZESZNY
– Bézkost/ béz kośći/ [...] Exos [...] Exossis [...] Exossatus [...] Anguimanus [...] vide Ciástoch. Kn 22.
patrz: BEZKOST
– Ciástoch/ lélé/ flák/ bézkost/ Eneruis et eneruus [...] Elumbis et elumbus [...] Non homo sed scopae solutae [...] Pulmoneis pedibus homo [...] Corpore fluxo et resoluto [...] vide Niéwiéśćiuch. Kn 77.
patrz: BEZKOST
– Nogi włoczący/ bézkosty w nogách. Loripes [...] v. Krzywonogi. Kn 550.
patrz: BEZKOSTY
– Żyłá sucha/ białá bézkréwna. Nerwá [...] Neruus [...] Adde neruos quibus artus continentur, qui sicut venae et arteriae à corde etc. [...] Duplices sunt nerui, molles qui à cerebro: duri, qui à spinae medulla ortum habent. [...]. Kn 1461.
patrz: BEZKREWNY
– Bézekrwie/ bézkrwáwy/ vide Niekrwáwy. Kn 22.
patrz: BEZKRWAWY
– Niékrwáwy/ béz krwáwy. Incruentus [...] Inctruentatus [...] Exsanguis [...]. Kn 503.
patrz: BEZKRWAWY
– Bézkśiężyczny/ Interlunis nox [...] Illunis [...] Illunae caliginis [...]. Kn 22.
patrz: BEZKSIĘŻYCZNY
– Bézkunsztny/ Serius homo [...]. Kn 22.
patrz: BEZKUNSZTNY
– Bézkwiát ziéle/ Epimedion. Kn 22.
patrz: BEZKWIAT
– Bézlist ziele/ Caucon, [...] Anabasis, [...] Ephedra, [...] v. Koniopłoch. Kn 22.
patrz: BEZLIST
– Pod-źięmék/ płonká bezlistna/ ábo Płonká-korzęń/ bo wszytká korzęń. Aracidne [...] Zięmianká/ ábo bézlist źiéle/ ábo płonká. Kn 751.
patrz: BEZLISTNY
– Bézludny/ Solitarius. Solitaria virtus [...] vide Osobny 1. Opuśćiáły. Kn 22.
patrz: BEZLUDNI, BEZLUDNY
– Bézłuskny [...] squamis, cortice carens. Kn 23.
patrz: BEZŁUSKNY
– Pław ábo ruch morski bézłuskny/ i béz skorupy [...] Mollia [...] Loligo [...] Sepia [...] Polypus [...] Stella [...]. Kn 709.
patrz: BEZŁUSKNY
– Béz miáry/ béz miérnié/ niézmiérnié. Immoderatè [...] Extra modum agere aliquid [...] Infinitè concupiscere [...] Infinitò praestat caeteris [...] Immensùm attolli [...] In immensum crescere [...] In infinitum extendere [...] Effusè petulans. Effusè diligere [...]. Kn 23.
patrz: BEZMIERNIE
– Rospłákáć się/ Effundi in lacrymas, in questus [...] Proijcere se in fletus muliebres [...] Dedere se lacrymis & lamentis muliebriter [...] bézmiérnié/ niéutolono płáczę. Kn 931.
patrz: BEZMIERNIE
– Bézmierność/ niézmierność/ Immoderatio verborum [...] Immensitas corporum, longitudinum, latitudinum [...]. Kn 23.
patrz: BEZMIERNOŚĆ
– Zbytéczny/ bézmiérny. Immoderatus pastus, potus, homo: immoderata tempestas [...] Vehemens in vtramq́ue partem [...] Immodicus [...] Luxuriosus [...]. Kn 1409.
patrz: BEZMIERNY
– Niézmiérny/ bézmiérny. Infinitus labor, infinita pecunia, infinita altitudo speluncae, infinitum imperium [...] Interminatus [...] Indefinitus [...] Immensus campus, immensum tempus, mare [...] Immanis numerus [...] Immanis quaestus, pecunia [...] Immane pondus [...] Effusus [...] Effusus risus [...] Effusa licentia, laetitia [...] Cuius nullus est terminus: nullis terminis circumscriptus aut finitus [...] v. Niéokreszony/ Wiélki. Kn 545.
patrz: BEZMIERNY
– Béz nosy/ [...] cui nasus est amputatus. Kn 23.
patrz: BEZNOSY
– Béz odporny/ béz odporu/ ktoremu trudno odpor ábo odpowiedź dáć/ sprzéciwić się/ [...] cui nihil contradicitur, vel non potest contradici. Kn 23.
patrz: BEZODPORNY
– Béz odpowiedny/ [...] epistola Ciceroni cui non respondetur. Kn 23.
patrz: BEZODPOWIEDNY
– Béz odwłoczny/ béz odwłoki czyniący/ béz rozmysłu/ nié miészkáiąc/ Incontatus al. Incunctatus. Kn 23.
patrz: BEZODWŁOCZNY
– Poságu niémáiąca/ béz-posáżna. Indotata [...] Sine dote [...]. Kn 783.
patrz: BEZPOSAŻNY
– Bézpráwié/ (Nomen) vide Krzywdá/ Niesłusza. Kn 24.
patrz: BEZPRAWIE
– Bézpráwié/ (Aduerb.) v. Niésłusznié. Kn 24.
patrz: BEZPRAWIE
– Béz przygány/ béz przygánny/ nié nágániony/ Inculpatus [...] Candidus [...] Ei candida vita puto. Irreprehensibilis [...] Abest à reprehensione [...] Irreprehensus [...] Nié zgániony/ nié odrzucony. Kn 24.
patrz: BEZPRZYGANNY
– Niézrániony/ Inuulneratus [...] Indistrictus [...] Inuulnerabilis [...] niézránny. Nullo forabilis ictu [...] Aduerb. sine vulnere, béz ránnié/ cáło/ zdrowo. Kn 545.
patrz: BEZRANNIE
– Béz-rogi/ béz rogow/ Excornis [...]. Kn 24.
patrz: BEZROGI
– Bézrozumnié/ Temerè & sine ratione causas dictitare [...]. Kn 24.
patrz: BEZROZUMNIE
– Bézrozumność/ Alogia [...] Irrationabilitas [...] v. Niérozum. Kn 24.
patrz: BEZROZUMNOŚĆ
– Bé[z]rozumny/ Irrationabilis [alias Irrationalis] [...] Expers rationis [...] Temerarius. Kn 24.
patrz: BEZROZUMNY
– Bézrożnie/ Béz rożności [...] Indiscriminatim [...] Indifferenter [...].. Kn 24.
patrz: BEZRÓŻNIE
– Bézrożność [...] [indifferentia.]. Kn 24.
patrz: BEZRÓŻNOŚĆ
– Bézrożny [...] Indifferens [...] Indifferens sum circa aliquid [...]. Kn 24.
patrz: BEZRÓŻNY
– Źiéiéc/ ábo źieyká rybá morska. Channa [...] Rybá sámicá/ vel bézsámiéc. Polonica item voce źieyká/ suprà Pław 4 [...]. Kn 1427.
patrz: BEZSAMIEC
– Bézszkodność/ [...] Indemnitas [...]. Kn 24.
patrz: BEZSZKODNOŚĆ
– Béz śmieszny/ [...] qui nunquam ridet, vel qui non est risu dignus. [...] bézśmiesznośc/ [...] non rideo. Kn 24.
patrz: BEZŚMIESZNOŚĆ
– Béz śmieszny [...] qui nunquam ridet, vel qui non est risu dignus [...] bézśmiesznośc [...] non rideo. Kn 24.
patrz: BEZŚMIESZNY
– Nié śmiéiący się/ v Béz śmieszny. Kn 527.
patrz: BEZŚMIESZNY
– Béz wianá/ béz wiénna [...] Indotata, quae à sponso non accepit dotalitium [...]. Kn 25.
patrz: BEZWIENNY
– Abstemius [...] sine temeto, bézwinny [...] Inuinius. Kn 1276.
patrz: BEZWINNY
– Béz wodny [...] Inaquosus. Kn 25.
patrz: BEZWODNY
– Béz wonność/ niepachnienie/ Inodor herbarum, seminum. [...] defectus odoris. Kn 25.
patrz: BEZWONNOŚĆ
– Bézżeństwo/ Caelibatus [...] Vxorium [...] Dań ábo winá od bézżeństwá. Kn 25.
patrz: BEZZENSTWO, BEZŻENSTWO, BEZŻEŃSTWO, BEZŻEŃSTWO, BEŻŻEŃSTWO
– Bézżeństwo/ Caelibatus [...] Vxorium [...] Dań ábo winá od bézżeństwá. Kn 25.
patrz: BEZZENSTWO, BEZŻENSTWO, BEZŻEŃSTWO, BEZŻEŃSTWO, BEŻŻEŃSTWO
– Béz zębow/ bézzęby. Defectus dentibus [...] Exedentulus [...] Edentatus [...]. Kn 25.
patrz: BEZZĘBY
– Niéożęniony/ v. Bézżęniéc. Kn 512.
patrz: BEZŻENIEC
– Béz żęniéc/ béz żony. Exsors matrimonii [...] Caelebs [...]. Kn 25.
patrz: BEZŻENIEC
– Béz żenski/ Caelebs vita, liber lectus [...] Caelibaris [...]. Kn 25.
patrz: BEZŻEŃSKI
– Biię w bęben/ vide Bębnię. Kn 31.
patrz: BĘBEN
– Podbiiam komu bębenká/ v. Dodáię sércá ná złe. Kn 734.
patrz: BĘBENEK
– Łagiewká smolona [...] Bukłak skórzány [...] Bukłak drzéwiány/ Bębęnék. Kn 344.
patrz: BĘBENEK
– Bębennicá/ Tympanotriba [...] v. Niewieściuch/ vulgo Tympanista. Kn 18.
patrz: BĘBENICA, BĘBENNICA, BĘBENNICA, BĘBNICA
– Bębenniczká/ Tympanistria. Kn 18.
patrz: BĘBENNICZKA
– Biię w bęben/ vide Bębnię. Kn 31.
patrz: BĘBNIĆ
– Bebnienie [...] Tympani pulsus. Kn 19.
patrz: BĘBNIENIE
– Bęczénie pszczoł/ bęk/ Bombus [...] Bombitatio. Kn 19.
patrz: BĘCZENIE
– Bęczenie pszczoł/ bęk/ Bombus. Kn 19.
patrz: BĘK
– Bękarcie dobrá/ bękártom naleźące. Kn 19.
patrz: BĘKARCI
– Bękárt w iédwábnych máteryách. Sericum spurium [...] v. Połiedwabie. Kn 19.
patrz: BĘKART
– Bękárt/ bástér/ nie dobrego łożá/ Bęś/ Spurius [...] Falsiparens [...] Nothus [...] niéwłasny płod/ nié podobnego rodzáiu [...] v. Nierządnik. Kn 19.
patrz: BĘKART
– Co zá niészczęście! co zá niéwola! I to biedá/ niéwola/ niészczęścié! Iéśli to nié niéwola! [...] Quale infortunium! ô calamitatem! En si non magna ea miseria est? Quae est haec miseria? Rem importunam! rem miserandam! Papae infortunium! [...]. Kn 89.
patrz: BIADA, BIDA, BIEDA, BIEDA
– Biáłásy/ biáłáwy/ Subalbidus [...] Albidus [...] Albineus color equi [...] Subcandidus [...] Exalbidus [...] v. Płowy. Kn 25.
patrz: BIAŁASY
– Biáłásy/ biáławy/ Subalbidus [...] Albidus [...] Albineus color equi [...] Subcandidus [...] Exalbidus [...] v. Płowy. Kn 25.
patrz: BIAŁAWY
– Páznogiéć/ [...] vide Pázur 2. plámy biáłáwe páznokci. białék páznokci páznokcisty. Kn .
patrz: BIAŁEK, BIAŁKO
– Białék w iáiu. Albumen [...] Album oui: candidum oui. Kn 25.
patrz: BIAŁEK, BIAŁKO
– Białek w oku. Album oculi [...] Albugo oculi. Kn 25.
patrz: BIAŁEK, BIAŁKO
– Laeuis sonchus, mlecz biały. Kn 417.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Obrazki/ Obraski/ Aronowa brodá/ Diablik/ Wężownik biały. Aron, vel Arum. n. et Aros [...] Aris [...] Calix [...]. Kn 575.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Biały po prostu/ Albens, [...] Albus [...] Lacteus [...]. Kn 26.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Mármur biały/ Parius lapis, Virgil. [...]. Kn 390.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Biáły iasno/ Candidus. Kn 26.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Biało/ Candidé vestitus. Kn 25.
patrz: BIAŁO
– Krok w cielé [...] Interfeminium [...] vide Członék wstydliwy białogłowski. Kn 318.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Niéwiéyskie/ niéwiéście ábo białogłowskie mieszkánie. [...] Gynaeceum [...] v. Fraucmér I. Kn 539.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Skrzynká białogłowska do rupiéci/ Riscus [...] cista pelle contecta [...] v. Mácloch. Kn 1011.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Białogłowski/ Femineus amor, clamor [...]. Feminus sexus. Kn 25.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Członek wstydliwy białogłowski/ Natura [...] muliebris nam de matrona loquens hoc verbo vtitur. Natura, qua mulieres sunt [...] Feminal: interfeminium: virginal. Kn 104.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Fiołki ábo skopki ozimie białogłowskie, Hesperis, [...] nocte melius olent quam die, [...] Viola matronalis [...]. Kn 176.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Mleczna ábo biało-mleczna drogá ná niebié. Pás niébiéski biały. [...] Lacteus orbis [...] Lacteus circulus [...] Lactea via. Kn 417.
patrz: BIAŁOMLECZNY
– Białonogi kon/ Petulus equus [...] Petula sura equi s. alba [...] apud Lucilium legunt: cruribus atque petilis por cruribus et petilis, sed alio sensu, i. tenuibus. [...] v. Chudy/ Szczupły. Kn 25-26.
patrz: BIAŁONOGI
– Chudy/ wyschły/ wywiędły/ [...] Co go iédno skórá/ Ktory ie béz posiłku y ciáła [...] Macellus [...] Vesculus [...] Petilus [...] aliter vide Biáło nogi. Kn 73.
patrz: BIAŁONOGI
– Cienkonogi/ [...] Petilis cruribus, [...] Petila sura, [...] v. Białonogi. Kn 81.
patrz: BIAŁONOGI
– Białopstry/ białem nákrapiány [...] albo interstinctus. Kn 25.
patrz: BIAŁOPSTRY
– Biáloskornik/ Coriarius. Kn 26.
patrz: BIAŁOSKÓRNIK
– Białość/ Albedo [...] Albor [...] Albitudo [...] Candor niuis. Kn 26.
patrz: BIAŁOŚĆ
– Piés [...] Hylax: hylactor [...] Szczékułá. Melampus [...] Stopká [...] Aglaodos. Ząbék/ białozęby [...] kundel/ brytan/ chárt/ wyżeł/ ogar/ kruczék. Kn 693.
patrz: BIAŁOZĄBY, BIAŁOZĘBY, BIAŁOZĘBY
– Krzéczot/ kréczét/ kryczot [...] Eadem Białozor Kn 325.
patrz: BIAŁOZOR, BIAŁOZÓR, BIAŁOZÓR, BIAŁOŻOR, BIAŁOŻÓR
– Biąłozor/ Gyrofálco [...] Hierofalco. Kn 26.
patrz: BIAŁOZOR, BIAŁOZÓR, BIAŁOZÓR, BIAŁOŻOR, BIAŁOŻÓR
– Kn 28.
patrz: BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Pismo święte[...] Diuini libri: sanctae literae [...]Sacra Scriptura [...] Biblia. Kn 702.
patrz: BIBLIA
– Bibliopolá/ v. Książnik. Kn 26.
patrz: BIBLIOPOLA
– Bibliotekarz/ Bibliotheca praefectus, curator. Kn 26.
patrz: BIBLIOTEKARZ
– Pléć/ plotká/ Bicz pléciony rzemięnny. Kn 710.
patrz: BICZ
– Bicz/ Flagellum. [...] Flagrum [...] Mastix [...] Habena [...] Verber [...] vide Korbacz. Kn 26.
patrz: BICZ
– Iák z biczá mowi/ v. Wymowny. Kn 231.
patrz: BICZ
– Biczownik co biczuie [...] (flagellator). Kn 26.
patrz: BICZOWAĆ
– Biczuię/ [...] loris caedo [...] Flagello [...] Flagellis torreo aliquem. Kn 26.
patrz: BICZOWAĆ
– Do krwié się biczował/ siékł/ [...] Ita se flagellis cecidit, vt cruore totus madeat. Kn 125.
patrz: BICZOWAĆ SIĘ
– Dyscypliná ktorą się biczuią/ sznurki/ rozgá/ rzemyki. Kn 158.
patrz: BICZOWAĆ SIĘ
– Chwostánié/ v. Bicie/ Biczowánie. Kn 74.
patrz: BICZOWANIE
– Biczowánie/ [...]. Percussio quae fit scutica. (Flagellatio caret auctoritate veterum) [...]. Diamastigosis. Kn 26.
patrz: BICZOWANIE
– Dyscypliná/ biczowánie się z nabożeństwa/ Vulgo disciplina, sed ea vox solis Ecclesiasticis scriptoribus nota est [...] verberatio suiipsius voluntaria. Kn 158.
patrz: BICZOWANIE SIĘ
– Biczownik co biczuie [...] (flagellator). Kn 26.
patrz: BICZOWNIK
– Biczysko/ Manubrium. Kn 26.
patrz: BICZYSKO
– Toporzysko/ [...] wiélki ábo zły topór/ vt siékierzysko/ nożysko/ etc. quam significationem dictionum in isko desinentium attigimus sub Chłopisko/ sed Toporzysko hoc sensu raro est in usu, vt etc. Biczysko pro magno vel malo flagello. et Ognisko pro igne, et Wiérzysko/ pro segmento ligni à Wiór/ etc. nam sine vituperio vsurpantur. Kn 1146.
patrz: BICZYSKO
– Na bark koń biie [...] Calcitro est equus hic. Kn 441.
patrz: BIĆ
– Biię w bęben/ vide Bębnię. Kn 31.
patrz: BIĆ
– Na bark koń biie [...] Calcitro est equus his. Kn 441.
patrz: BIĆ
– Biédrunká/ Scarabeorum genus minutum rotundum, et picturatum coloribus varijs, etiam aureo sublucens. Kn 26.
patrz: BIEDREMKA, BIEDRUNKA, BIEDRUNKA
– Biedrzeniec/ Tragoselinum Sireni, quasi hircinum apium. [...] Pimpinella. [...] Saxifragiae hircina. [...] Duae eius species maior et minor. Kn 26.
patrz: BIEDRZENIEC, BIEDRZENIEC, BIEDRZYNIEC
– Scyátyká/ dná/ biedrzna chorobá/ łupánie w stáwiech biodrowych. Ischias [...] Ischiadicus dolor [...] Coxendicum morbus [...] Coxarius morbus [...] Coxendicis arthritis. Kn 986.
patrz: BIEDRZNY
– W-bieli/ w-czerni/ [...] w białey szácie [...] Albatus. Kn 1213.
patrz: BIEL
– Grzyb/ grzybék [...] grzyby/ kozaki/ bielé/ bédłki/ rydzé. Kn 216.
patrz: BIEL
– Biel ná drzewié zwierzchnia/ Alburnum [...] Adeps arboris [...] Biel druga w drzéwách niéktorych/ iáko w Sośnie/ pod ktorą drzeń/ Caro arboris [...] Pulpa sine venis [...] Biel trzécia w drzéwié wnętrzna miédzy żyłámi smolnemi/ iáko w sośnie/ Pulpa arboris [...] Szczepáć drewno. Interuenia. Kn 28.
patrz: BIEL
– Piés/ Canis [...] Leucon [...] Biélá. Lachne, kudłá. Melaneus; Melanchetes [...] kruczék/ czarny piés. Kn 693.
patrz: BIELA
– Biélun ziéle/ száléy/ Lulek/ Hyoscamus [...] vide Tábáká/ Hyoscyaminus [...] Biélunowy. Kn 28.
patrz: BIELAN, BIELON, BIELUN, BIELUN
– Bieleię/ Incipio albicare [...] Inalbesco [...] v. Mienię fárbę. Kn 28.
patrz: BIELEĆ
– Biélę ná słońcu wosk/ płotno/ [...] vide Bielęnie ná słońcu/ [...] Insolatio cerae. Kn 28.
patrz: BIELENIE
– Biała rybá/ Biélicá Bohemis/ Albula/ [...] Albus piscis. Kn 25.
patrz: BIELICA
– Biéliczkuię twarz/ biéle twarz/ Mentior colorem fuco [...] fuco faciem. Kn 28.
patrz: BIELICZKOWAĆ
– Bielę ná słońcu wosk/ płotno/ [...] vide Bielęnie ná słońcu. Kn 28.
patrz: BIELIĆ
– Bielę/ Dealbo aliquid [...] Inalbo lacinias. Kn 28.
patrz: BIELIĆ
– Wybielam/ vide Bielę. Kn 1302.
patrz: BIELIĆ
– Biélę się/ Albesco [...] Albeo [...] Albico [...] Inalbeo [...] Candico [...] Candesco. Kn 28.
patrz: BIELIĆ SIĘ
– Biélidło/ mączká. Cerussa [...] Annulare seú anulare [...] Krochmal. [...] vide Piękrze. Kn 28.
patrz: BIELIDŁO
– Bielmo/ w oku chorobá/ Albugo. Kn 28.
patrz: BIELMO
– Bielmok ziéle/ pażécznik [pałecznik!]/ Argemone [...] Argemonia. Kn 28.
patrz: BIELMOK
– Bléch/ biélnik/ [...] vide Folusz. vide Fárbierz stároświécki. Kn 34.
patrz: BIELNIK
– Biélnik/ vide Blech./ Bielona ściáná v. Pobiélony. Kn 28.
patrz: BIELNIK
– Słodziuchny vel słodziuczki [...] biéluchny vel biélúczki. Kn 1019.
patrz: BIELUCHNY
– Słodziuchny vel słodziuczki [...] biéluchny vel biélúczki. Kn 1019.
patrz: BIELUCZKI
– Biéluczki/ Candidulus [...] Albulus [...] Lacteolus. Kn 28.
patrz: BIELUCZKI
– Biélun ziéle/ száley/ Lulek/ [...] vide Tábáká/ Hyoscyaminus [...] Biélunowy. Kn 28.
patrz: BIELUNOWY, BIEŁONOWY, BIEŁUNOWY, BIEŁUNOWY
– Bierzmowánie/ Chryżmánie/ et Biermánie [...] Confirmatio. Kn 29.
patrz: BIERMANIE
– Bierzmo/ vide Tram. Kn 29.
patrz: BIERZMO
– Bierzmuię/ vulgo Confirmo. Kn 29.
patrz: BIERZMOWAĆ
– Bierzmowánie/ Chryżmánie/ et Biermánie [...] Confirmatio. Kn 29.
patrz: BIERZMOWANIE
– Do Bogá ich/ Sic potius loquendum, quam do kátá ich/ vel do biesá ich. vide Wiele. Kn 124.
patrz: BIES, BIES, BIS
– Czárt/ Diabéł/ Szátan/ Bies/ Cacodaemon [...] Malus genius; genius sinister [...] Genius ater [...] zły duch. [...] vide Lucypér. Kn 95.
patrz: BIES, BIES, BIS
– Biesági/ Mantica duplex, qualem Aesopus affingebat hominibus [...] Bisaccium asino impositum [...] id est geminus saccus. Kn 29.
patrz: BIESAG, BIESAGA
– Biesiádá skromna/ Phiditia [...] Prandium caninum. Prandium abstemium [...] Castigatae dapes [...] Castigatus victus. Kn 29.
patrz: BIESIADA, BIESIADA, BIESIEDA
– Rozgárdiás/ Biesiádá rospustna. Hoyne názbyt biesiády. Luxuria [...] Heluatio: circumpotatio: intempestiuum conuiuium [...] Popinatio [...] Bacchanal [...] Tripatinum: summa coenarum lautitia [...] Ná trzy zbyty. [...] Commessatio [...] Comissatio. Kn 943.
patrz: BIESIADA, BIESIADA, BIESIEDA
– Biesiádá powinnych/ Charistia. Kn 29.
patrz: BIESIADA, BIESIADA, BIESIEDA
– Biesiádá Chrześciánska/ Agape [...] In templis fieri solita, sed damnata in Concilio Laodicen. et Trident. Kn 29.
patrz: BIESIADA, BIESIADA, BIESIEDA
– Biesiádá/ Biesiádowánie powszechnie/ ledá iákich person/ posiedzenie wesołe przy trunku ábo przy potráwách. Compotatio [...] Concoenatio [...] Epulatio [...] Accubatio epularis amicorum. Symposium [...] Bánkiet. [...] Polluctum [...] Polluctura [...] Dominium. Kn 29.
patrz: BIESIADA, BIESIADA, BIESIEDA
– Biesiádnik co vcztę spráwuie/ biesiadny ábo bánkietowy rządcá/ Conuiuator [...] Conditor instructorque conuiuii [...] Modiperator [...] Dominus conuiuii [...] Arbiter bibendi [...] Rex mensae [...] Magister bibendi [...] Magister coenae. Kn 29.
patrz: BIESIADNIK
– Goście/ biesiádnicy. Conuiuium [...] Conuiuae. Kn 204.
patrz: BIESIADNIK
– Gospodarz biesiádny/ co sprawuie bánkiet/ vcztę gościom. vide Biesiádnik. Kn 205.
patrz: BIESIADNIK
– Biesiádnik/ v. Gość ná biesiedzie/ [et] Goście. Kn 29.
patrz: BIESIADNIK
– Márszáłek weselny/ biesiádny. Symposiarchus [...] Architriclinus. Thaliarchus [...] vide Biesiádnik 2. Kn 390.
patrz: BIESIADNIK
– Szátá biesiádna/ Trechedipnum [...] Coenatorium [...] Tricliniare vestimentum [...] Conuiuialis vestis. Kn 1102.
patrz: BIESIADNY, BIESIADNY, BIESIEDNY
– Gospodarz biesiádny/ co sprawuie bánkiet/ vcztę gościom. vide Biesiádnik. Kn 205.
patrz: BIESIADNY, BIESIADNY, BIESIEDNY
– Biesiádny/ Coenatorius, vestis coenatoria [...] Genialis dies [...] Conuiuialis vestis [...] Conuiualis [...] Genianus. Kn 29.
patrz: BIESIADNY, BIESIADNY, BIESIEDNY
– Márszáłek weselny/ biesiádny. Symposiarchus [...] Architriclinus. Thaliarchus [...] vide Biesiádnik 2. Kn 390.
patrz: BIESIADNY, BIESIADNY, BIESIEDNY
– Biesiádnik co vcztę spráwuie/ biesiadny ábo bánkietowy rządcá/ Conuiuator. Kn 29.
patrz: BIESIADNY, BIESIADNY, BIESIEDNY
– Łabuię/ [...] Diem bonum, laetum, felicem ago [...] In otio dego [...] v. Biesiaduię. Dogadzam sobie. Rozgárdiás stroię. Roskosznie żyię. Kn 342.
patrz: BIESIADOWAĆ
– Biésiáduię / bánkiétuię/. Conuiuor [...] Concelebro, apparo, instituo conuiuia [...] vide Czéstuię. Kn 29.
patrz: BIESIADOWAĆ
– Czestuię kogo dobrze/ źle. [...] Jákoś ie czestował. [...] źle vczestowáć. [...] Vczestuycie go ták że nie tráfi do domu. [...] v. Biesiáduię. Wybiiam kogo. Kn 103.
patrz: BIESIADOWAĆ
– Biesiádá/ Biesiádowánie powszechnie/ ledá iákich person/ posiedzenie wesołe przy trunku ábo przy potráwách. Compotatio [...] Concoenatio [...] Epulatio [...] Accubatio epularis amicorum. Symposium [...] Bánkiet. Kn 29.
patrz: BIESIADOWANIE
– Siekániná potráwá/ siekanká. Minutal [...] v. Nadzienie. Insicium [...] Tucetum [...] nadzienie/ bigos/ siekanká. Kn 995.
patrz: BIGOS
– Sztukuię/ siékę ná sztuki. Discindo aliquid in partes [...] facio frusta v. Rozszárpáć. Fartum facere ex hostibus [...] posiékáć ná bigos. Faciam vt hic te formicae frustillatim differant [...] Rozsiékam w-kąski drobne. Kn 1124.
patrz: BIGOS
– Biiam/ Verberito [...]. Kn 30.
patrz: BIJAĆ
– [...] biiány/ ktorego biią abo biiáią. Plagipatida. Kn 1016.
patrz: BIJAĆ
– Smágániec/ smágány ábo wysmágány [...] biiány/ ktorego biią abo biiáią. Kn 1016.
patrz: BIJANY
– Bindá málowána/ rzezána ná słupách sznicerskich/ [et]c. owocu kwiécia péłna [...] Encarpa [...] ornamenta capituli columnarum, palmites cum suo fructu, aut arbusculas fructuosas, vel frondibus ac ramis implexos fructus habentia. Kn 31.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindá/ opuszczona kitayká/ płotno cienkie v wieńca/ v ołtarzá/ v obicia/ v podárkow. Vitta altaris [...] Lemniscus [...] Taenia. Kn 31.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindá/ sznurá v czapki/ Anadema mitrae [...] Redimiculum mitrae. Kn 31.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindá rybá [...] Taenia. Kn 31.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Chustá do záwiązánia rány/ [...] vide Bindá 3. Kn 73.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindá/ vide Przépaská. Kn 31.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindarz/ bindarzyk. v. Wirydarz. Kn 31.
patrz: BINDARZ
– Bindarz/ bindarzyk. vide Wirydarz. Kn 31.
patrz: BINDARZYK
– Bindas. Securis architecti, angustiore et productiore collo. Kn 31.
patrz: BINDAS
– Włocznia ziéle/ kiwiór/ bindas. Lonchitis. Lanceolata [...] śledzionká. Kn 1273.
patrz: BINDAS
– Czászká biódr/ rámion/ Acetabulum. Kn 97.
patrz: BIODRA, BIODRO
– Bisior/ Byssinum [...] Byssus. Kn 32.
patrz: BISIOR
– Biskup/ Pontifex [...]. Protomysta [...] Episcopus. Kn 32.
patrz: BISKUP
– Przéżégnánie Biskupie/ Papieskie/ Kápłáńskie. vulgo Benedictio [...] Solennis precatio Pontificis. Kn 864.
patrz: BISKUPI
– Kurwáturá biskupia/ Pedum. Virgilio est pastoralis baculus, huic aliquantùm similis. Lituus [...] vulgo Curuatura. Kn 338.
patrz: BISKUPI
– Biskupi stoléc/ Episcopa [...] Episcope. Kn 32.
patrz: BISKUPI
– Biskupstwo/ Biskupia władza/ urząd/ godność. Pontificatus, [...] Antistitium, [...] Pontificium. Kn 32.
patrz: BISKUPI
– Biskupstwo/ powiát duchowny/ Diécézya. Dioecesis. Kn 32.
patrz: BISKUPSTWO
– Biskupstwo/ Biskupia władza/ vrząd/ godność. Pontificatus [...]. Antistitium [...]. Pontificium [...]. Kn 32.
patrz: BISKUPSTWO
– Turczyn/ Turék/ Bisurman. Turca [...] Turcus. Kn 1164.
patrz: BISSURMAN, BISURMAN, BISURMAN, BISURMANIN
– Bisurman/ vide Turczyn. Kn 32.
patrz: BISSURMAN, BISURMAN, BISURMAN, BISURMANIN
– Biiak co się rad biia. [...], pronus ad percutiendum quemuis, vide Bitny. Kn 30.
patrz: BITNY
– Potykam się z-niéprzyiaciélem/ bitwę zwodzę/ ztaczam. Praelium facio, committo. Kn 799.
patrz: BITWA
– Konna bitwá [...] Konno się potykam. Kn 299.
patrz: BITWA
– Plác bitwy/ potyczki. Acies [...] Statio, locus pugnae. [...] Campus. Kn 705.
patrz: BITWA
– Potykam się z-niéprzyiaciélem/ bitwę zwodzę/ ztaczam. Praelium facio, committo: dimico praelio cum aliquo. Kn 799.
patrz: BITWA
– Potyczká/ potrzebá/ bitwá/ potkánie/ potykánie.Pugna, praelium [...] Dimicatio, Certamen. Conflictus cum aduersario [...] ścieránie się/ nácieránie. Kn 799.
patrz: BITWA
– Bláchá cienka/ blászká. Bractea [...] Bracteola [...] Lamnula [...] Sublamina Blászká. Kn 33.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Bláchá ciągniona [...] Lamina ductilis. Kn 33.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Srebro niérobione/ w-bláchách/ oséłkách. Argentum graue, infectum [...] Massa argenti [...] Argentum rude. Kn 1056.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Kárácená/ Lorica squamata [...] Lorica plumata [...] Bláchy káráceny. Kn 265.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Brzękádło rozmáite/ iáko w gałcé mosiężney: kołéczká na trzygránistych ramikách: dremlá/ Ruskie bláchy/ klépádłá/ [...] Crotalum [...] Aereum crepitaculum [...] Testarum crepitus [...] Sistrum. Kn 49.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Pozłocisty/ złocisty/ pozłacány. Inauratus. Auratus currus: auratum tectum [...] Aureolus, auro similis [...] Obauratus [...] Imbracteatus auro [...] Pozłocisty sporo/ ábo bláchą złotą pokryty. Contactus ab auro fuluo chlamydem [...] Auratilis puluisculus [...] Circumlitus auro. Kn 810.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Bláchá miąższa/ Lamina. Kn 33.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Iélcá/ vel iédlcá/ to wszytko co do obrony ręki naléży przy rękoieści kordá/ szpady/ száble/ etc. iáko krzyż/ kratká/ bláchá/ ábo obłąk [...] gladij iuxta capulum craticula, [...] vide Rękoiéść [...] Głowicá. Kn 245.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– At Bláchá rospalona debet reddi: Lamina candens qua malefici vruntur. Kn 33.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Bláchą pokłádam/ pokrywam/ Imbracteo [...] Tego laminis aureis. Kn 33.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Blácharz/ Bláchownik/ Bractearius [...]. Bracteator [...]. Malleator. Kn 33.
patrz: BLACHARZ
– Blácharz/ bláchownik/ Bractearius [...] Bracteator [...] Malleator. Kn 33.
patrz: BLACHOWNIK, BLACHOWNIK, BLACHOWNYK
– Żołcieię bládo iásno/ v. Płowiéię. Kn 1445.
patrz: BLADO
– Cégláty/ céglástey fárby/ bladoczerwony/ miniowáty/ Miniaceus [...] Miniatus. Kn 60.
patrz: BLADOCZERWONY
– Bládość. Pallor [...] Luror corporis. Kn 33.
patrz: BLADOŚĆ, BLADOŚĆ, BLIADOŚĆ
– Kościélna bárwá ná kiem. v. Cérá zła. Bládość/ Blády. Kn 306.
patrz: BLADOŚĆ, BLADOŚĆ, BLIADOŚĆ
– Bládo żołty/ vide Płowy/ Zołtáwy. Kn 33.
patrz: BLADOŻÓŁTY
– Blády/ Pallidus; sine colore [...] Exsanguis [...] Charta exsangui colore. Ille furens exsanguis interrogabat [...] Mali habitus corpus [...] vide Fárbá bládá. Kn 33.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Fárbá bládá/ rzadka. Color lentus; surdus, obsoletus, dilutus, languidus. Kn 173.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Bládem czynię/ Fugo alicui sanguinem [...] Pallere facio aliquem. Kn 33.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Kościelna bárwá ná kiem. v. Cérá zła. Bládość/ Blády. Kn 306.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Káłámarz/ aliter. vt Blády káłámarz/ vide Inkaust. Kn 258.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Bléywás/ Psimmythium [...] Psimmythus [...] Psimmythum. Kn 35.
patrz: BLAJWAJS, BLAJWAS, BLEJWAS, BLEJWAS, BLEJWEJS
– Płowiéię/ Flaueo [...] Flauesco [...] Blákuię. Kn 714.
patrz: BLAKOWAĆ
– Blákowánie/ Zblákowánie/ Decoloratio. Kn 34.
patrz: BLAKOWANIE
– Blákuiące/ ktore zblákowáło pismo. Fugientes literae [...] Literae caducae [...] Exolescentes literae [...] Obsoletus, decoloratus. Kn 34.
patrz: BLAKUJĄCY
– Błam futrá. Pellium pretiosarum contextus. Kn 34.
patrz: BLAM, BŁAM, BŁAM, BŁOM
– Blánki/ krámzánsy/ Pinnae murorum [...] Periboli murorum [...] Loricae murorum [...] Minae murorum [...] Loricula. Kn 34.
patrz: BLAMK, BLAMKA, BLANK, BLANK, BLANKA, BLANKA, BŁAMK, BŁANK, BŁANKA
– Blánkuię/ blánki czynię/ Pinnas loricasq; attexo [...] vide Tynkuię. Kn 34.
patrz: BLANKOWAĆ
– Blásk/ [...] Splendor solis, ignis, prestrigens oculos. Kn 34.
patrz: BLASK
– Blásk mi/ blásk czyni iáka rzécz/ [...] vide Przérażam. [...] Práwie olsnął od blásku/ iasności. Kn 34.
patrz: BLASK
– Biié łuná od czégo/ [...] vide Odbiia się 2. Blásk mi. Kn 30.
patrz: BLASK
– Bláchá cienka/ blászká. Bractea, [...] Bracteola, [...] Lamnula, [...] Lamella, [...] Sublamina, [...] Blászká. Kn 33.
patrz: BLASKA, BLASZKA, BLASZKA, BŁASZKA
– Mrugam często oczymá nad wolą/ blásko-oki iestem/ mrużę/ zamrużam oczy często. Nictor [...] Nicto [...] Conniueo. Kn 435.
patrz: BLASKOOKI
– Bláskooki; co iedno oko zmruża choć zdrowe/ Paetus [...] vide Oczu wdzięcznie zezowátych. Kn 34.
patrz: BLASKOOKI
– Pázłotká blászána/ rzemięnna. Bracteola inducta auro vel spumá auri. Corium auro aut spumá auri tinctum. etiam argento colorantur laminae [et] coria, sed idem Polonicum nomen retinent. Kn 676.
patrz: BLASZANY
– Blászkowáty: bláchą obłożony/ Bracteatus. Kn 34.
patrz: BLASZKOWATY
– Blázgonię/ Morologis vtor sermonibus. [...] Osce fabulari, [...] Scurror, [...] Scurriliter ludo. Kn 34.
patrz: BLAZGONIĆ
– Blázgonięnie/ sprosnomowność/ Sermo obscoenus, [...] Verba obscoena, [...] Obscoenitas orationis, verborum. Turpitudo verborum, [...] Praetextatus sermo. Praetextata verba. Kn 34.
patrz: BLAZGONIENIE
– Sprosnomowność/ v. Blázgonięnie. Kn 1052.
patrz: BLAZGONIENIE
– Sprosnomowny/ [...] v. Blázgoń. Kn 1052.
patrz: BLAZGOŃ
– Blázgoń/ głupiomowny/ plugáwomowny/ Morologus, [...] Oscus, [...] Scurrilis homo, [...] Scurra improbissimus, [...] Opicus. Kn 34.
patrz: BLAZGOŃ
– Plugáwy w-mowié/ v. Blázgoń. Kn 715.
patrz: BLAZGOŃ
– Bléch/ biélnik/ [...] Solarium vocari potest locus, in quo tela insolatur [...] vide folusz. Non recte dicitur Fullonia officina, vide fárbierz stároświécki. Kn 34.
patrz: BLECH, BLECH, BLICH
– folusz/ blechárski młyn. Pila fullonica. Kn 178.
patrz: BLECHARSKI, BLECHARSKI, BŁECHARSKI
– Blecharz/ wybielácz płoćien/ Candidans vestes [...] Insolator [...] vide fárbierz stároświécki. Kn 34.
patrz: BLECHARZ, BLECHARZ, BLICHARZ, BLIECHARZ
– Fárbierz stároświecki/ [...] bárwierz od bárwienia/ ábo kutnerowánia/ Wałkarz idem pracz/ wybiélácz. Fullo [...] vide Pracz. [...] V nas pracz piérzé/ álé płocienne rzéczy/ tenżé wáłkuié. Postrzygácz sukno moczy y kutneruie. Blecharz płotno wybiélá: Fárbierz sukno fárbuie. Kn 173.
patrz: BLECHARZ, BLECHARZ, BLICHARZ, BLIECHARZ
– Momot/ vide/ Blékot/ Záiąkliwy. Kn 424.
patrz: BLEGOT, BLEKOT, BLEKOT
– Blékot/ ziélé. vide Biélun. Kn 35.
patrz: BLEGOT, BLEKOT, BLEKOT
– Niéwymawiáiący dobrzé/ nié wypráwnego ięzyká. Inexplanatâ linguâ homo, [...] v. Blékot 1. Kn 541.
patrz: BLEGOT, BLEKOT, BLEKOT
– Blékot / momot/ prędkomowny / Atypus, qui male exprimit [...] Qui inexplanata est lingua. [...] Psellus siue Balbus qui literam vel syllabam pronuntiando praeterit. Kn 35.
patrz: BLEGOT, BLEKOT, BLEKOT
– Blékocę/ lédá co mowię/ Blatero. Kn 35.
patrz: BLEGOTAĆ, BLEKOTAĆ, BLEKOTAĆ, BŁEKOTAĆ
– Blékocę/ nié dobrzé wymawiam słow/ momocę/ Balbutio, cum quadam linguae confusione trepido. Kn 35.
patrz: BLEGOTAĆ, BLEKOTAĆ, BLEKOTAĆ, BŁEKOTAĆ
– Bredzę/ v. Błékocę/ Baię. Kn 45.
patrz: BLEGOTAĆ, BLEKOTAĆ, BLEKOTAĆ, BŁEKOTAĆ
– Ryzá/ rowék v szynwagi/ abo śrzodwagi kreská/ gdzié sznurek páda z-bléyczykiem. Lineam ad perpendiculum in libella descriptam, vocat Philand. [...] Kn 966.
patrz: BLEJCZYK
– Bléyczyk/ [...] Plumbum perpendiculi libellae. Kn 35.
patrz: BLEJCZYK
– Blékotánie/ momotánie/ opuszczánie/ niéwymawiánié sylab/ słow [...] Balbutiem reddit. Gor. cùm litera vel syllaba non exprimitur sed eliditur, item v. Prędkomowność/ Wiélomowność. Kn 35.
patrz: BLEKOTANIE
– Bliski powinowáctwem/ v. Powinowáty. Kn 35.
patrz: BLISKI
– Bliski/ miéyscem. Propinquus [...]. Propinquum praedium. [...] Vicinus alicui. Proximus alicui, vel ab aliquo, post aliquem. Kn 35.
patrz: BLISKI
– śmierci ábo grobu bliski. Occiduus. Kn .
patrz: BLISKI
– Bliski czasem. [...] Vicinus [...] Vicina ad pariendu[m]. Kn 35.
patrz: BLISKI
– Nabliżey/ Proximù est ibi, Terent. Kn 452.
patrz: BLISKO
– Bluszcz. Hedera [...] Cissus [...] Chrysocarpos cissus [...] Erythranum al. erythrocarpum. [...] Selenitium. Kn 36.
patrz: BLIUSZCZ, BLUSZCZ, BLUSZCZ
– Bluszcz drzéwny/ Helix [...] Hedera arborum [...] Dendrocissus. Kn 36.
patrz: BLIUSZCZ, BLUSZCZ, BLUSZCZ
– Bluię/ vide Womitowáć. Kn 36.
patrz: BLUĆ
– Bluszczoperz/ błyszczyki. Gramen Parnassi. Kn 36.
patrz: BLUSZCZOPERZ
– Bluszczowy [...] Hederaceus, [...] Hederosus lucus. Kn 36.
patrz: BLUSZCZOWY
– Bluźniercá/ bluźnierz/ [...] Blasphemus. Kn 37.
patrz: BLUŹNIERCA
– Bluźnierski/ [...] Blasphemus. Kn 37.
patrz: BLUŹNIERSKI
– Bluźnierstwo/ Sacrilega obtrectatio, [...] Verba impia in deos dicta, [...] Impietas verborum [...] Impia vox [ Blasphemia in SS. libris. Kn 37.
patrz: BLUŹNIERSTWO, BLUŹNIERSTWO, BLUŹNIERZTWO
– Bluźniercá/ bluźnierz/ [...] Blasphemus. Kn 37.
patrz: BLUŹNIERZ
– Womit/ to co wyrzucáią/ blwociny. Vomitus araneosus [...] Nausea [...] Coërcere nauseam fluentem, i. vomitum. Kn 1281.
patrz: BLWOCINY
– Błáho/ vide Nędznié/ Podło. Kn 33.
patrz: BŁACHO, BŁAHO, BŁAHO
– Błáchy/ Lichy/ Tenuis, Pertenuis [...] Futilis causa. Kn 33.
patrz: BŁACHY, BŁAGI, BŁAHY, BŁAHY
– Błazeńskié błáhe/ niewart/ niégodne odpowiedzi zarzuty. Ludibriosa potestas. Kn 34.
patrz: BŁACHY, BŁAGI, BŁAHY, BŁAHY
– Wiésiołék ziéle/ wierzbowká/ błagácz. Oenothera, et Oenotheris, et Onuris hilaritatem in vino affert [...] v. Cwikłá pomorska. Kn 1256.
patrz: BŁAGACZ
– Błágácz/ Delinitor. Kn 33.
patrz: BŁAGACZ
– Czynię dość komu/ Satisfacio legibus, Deo, causae, officio meo, opinioni hominum [...] Lito saeuitiae [...] Błagam. Kn 108.
patrz: BŁAGAĆ
– Błagam/ koię/ Placo Deum donis, deuotionibus [...] Paco caelestes [...] Mitigo [...] Delenio aliquem verbis commodis [...] Propitio [...] Mollio dissensiones [...] Mollio hominem [...] Mollio iras. Kn 33.
patrz: BŁAGAĆ
– Błagániu służący/ błagáiący/ [...] Placandi vim habens. Kn 33.
patrz: BŁAGAJĄCY
– Błagálnia/ Oraculum [...] Propitiatorium vulgò. Kn 33.
patrz: BŁAGALNIA
– Błagánie/ Mitigatio, Placatio [...] Placamenta deûm [...] Propitiationes pericula auertunt. Kn 33.
patrz: BŁAGANIE
– Błáwat aliter, et Błáwatno/ vide Jédwab/ etc. Kn 34.
patrz: BŁAWAT
– Błáwat/ vide Modrak. Kn 34.
patrz: BŁAWAT
– Błáwat aliter, et Błáwatno/ vide Jedwáb. Kn 34.
patrz: BŁAWATNO
– Modry/ błáwatny/ błękitny zupéłnié. Cyaneus, [...] Caeruleus [...] color, [...] Caeruleatus, [...] Thalassicus, [...] Venetus. Kn 422.
patrz: BŁAWATNY
– Błazen co się błazéństwem bawi/ Sannio [...] Scurra [...] Morio [...] Nugas [...]. Kn 34.
patrz: BŁAZEN, BŁAZEN, BŁAŻEN
– Co ia zá chłop? co zá błazen? co ia zá niécnotá? Y ia błazen/. Sumné ego nihili? Sumnē ego minimi pretij? Ecce me hominem nihili. Kn 86.
patrz: BŁAZEN, BŁAZEN, BŁAŻEN
– Błazen aliter, vide. Głupiéc. Kn 34.
patrz: BŁAZEN, BŁAZEN, BŁAŻEN
– Błazeński/ szyderski/ śmiechu godny/ Nugatorius, Nugatoria res, accusatio etc. Ridiculus. Futilis laetitia [...] Ludicer [...] Ludicra ars, res [...] Friuolus in ostentatione literarum [...] Deridicula vanitas [...] Lusoria quaestio [...] Sputatilicus [...] Sputatilica crimina. Kn 34.
patrz: BŁAZENSKI, BŁAZEŃSKI, BŁAZEŃSKI, BŁAŻEŃSKI
– Szyderski/ szyderzom/ szybáłom służący. Scurrilis iocus [...] Ludibriosus [...] Ludibriosa in eum ingessit. Derisorius [...] Diasyrticum dictum [...] Lusorius [...] Ad iocum & ludum factus [...] Ludicer, ludicrus [...] Ludiae coronae [...] v. Błażęński. Kn 1128.
patrz: BŁAZENSKI, BŁAZEŃSKI, BŁAZEŃSKI, BŁAŻEŃSKI
– Błazeńskié błáhe/ niewart/ niégodne odpowiedzi zarzuty. Ludibriosa potestas. Kn 34.
patrz: BŁAZENSKI, BŁAZEŃSKI, BŁAZEŃSKI, BŁAŻEŃSKI
– Błazen co się błazéństwem báwi/ Sannio [...] Scurra [...] Morio. Kn 34.
patrz: BŁAZENSTWO, BŁAZEŃSTWO, BŁAZEŃSTWO, BŁAŻEŃSTWO
– Frászká/ frászki/ (de rebus) máła rzécz/ podła rzécz. Hetta, res minimi pretii ab hiatu quati hieta. [...] vide Pryszczel ná chlébié. Nugae [...] Frászki/ błazenstwo wszytko było. Kn 180.
patrz: BŁAZENSTWO, BŁAZEŃSTWO, BŁAZEŃSTWO, BŁAŻEŃSTWO
– Ná błazęństwo co rzec/ vczynić/ słucháć. Per deridiculum auditur. Kn 441.
patrz: BŁAZENSTWO, BŁAZEŃSTWO, BŁAZEŃSTWO, BŁAŻEŃSTWO
– Matániná/ [...] mátániną się báwię [...] vide Błazeństwo/ Báłámuctwo. Kn 393.
patrz: BŁAZENSTWO, BŁAZEŃSTWO, BŁAZEŃSTWO, BŁAŻEŃSTWO
– Błázeńskie/ Inepté [...] Perridiculé [...] Nugatorié responsum. Kn 34.
patrz: BŁAZEŃSKIE
– Błaznowánie/ vide Żárt 1. Błaznuię/ v. Żártuię. Kn 34.
patrz: BŁAZNOWANIE
– Błaźnię kogo/ zbłaźnić kogo [...] Infatuare aliquem, [...] vide Mamię. Kn 34.
patrz: BŁAŹNIĆ
– Błáżék/ krążék woskowy/ Spira cerea plana. Kn 34.
patrz: BŁAŻEK
– Niébłędny/ niebłądzący. Inerrans [...] Stellae inerrantes [...] erroris expers. Aplanes caelum stellatum [...] Inerrabilis orbis caeli. Kn 491.
patrz: BŁĄDZĄCY
– Błądzenie/ Erratio [...] Terent. Minor est hac erratio [...] zbłądzenie. Kn 33.
patrz: BŁĄDZENIE
– Błędny/ błądzący. Erraticus [...] Errabundus [...] Erroneus. Kn 35.
patrz: BŁĄDZIĆ
– Błądzę [...] vide Omylam się. Kn 33.
patrz: BŁĄDZIĆ
– Błądzę po polu/ po lésié/ etc. Erro in campis [...] Huc & illuc errare [...] Exerro. Kn 33.
patrz: BŁĄDZIĆ
– Biégun/ błąkácz/ wszędy był/ powsinogá. Erro [...] Multiuagus [...] Vulgiuagus [...] Omniuagus [...] Ambulator & Ambulatrix [...] Omnis fortunae & loci mulieres [...] Lustrator orbis Hercules [...] Obbiegácz/ [...] Nie zágrzeie mieyscá [...] vide Hultay. Kn 27.
patrz: BŁĄKACZ
– Błąkam się/ tułam/ wáłęsam się/ tłukę się. Vagor per orbem, [...] Vagari toto foro, [...] Diuagor huc atq; illuc [...] Erro circum villulas, [...] Erro circum littora, [...] Oberro [...] Pererro ignotum orbem, [...] Inerro montibus [...] Voluntatur circa terram animi post mortem, [...] Muto sedem ex sede, [...] Palor [...] Palito. Kn 33.
patrz: BŁĄKAĆ SIĘ
– Się/ Omnibus personis Latinis et Graecis redditur. Prima. [...] vt dziwuię się/ śmiéię się/ błąkam się/ gniewam się. Kn 991.
patrz: BŁĄKAĆ SIĘ
– Błąkánie/ Vagatio [...] Euagatio. Kn 34.
patrz: BŁĄKANIE
– Significat item tr. errorem, confusionem, obscuritatem. Iák w lésié błędno. Kn 348.
patrz: BŁĘDNO
– Błędny / błądzący. Erraticus [...] Errabundus [...] Erroneus. Kn 35.
patrz: BŁĘDNY
– Błękitny/ v. Modry. Kn 35.
patrz: BŁĘKITNY
– Modry/ błáwatny/ błękitny zupéłnié. Cyaneus [...] de colore. [...] Caeruleus anguis, color, pontus. [...] Cumatilis, vel Cymatilis [...] Thalassicus [...] Ferrugineus [...] Venetus. Kn 422.
patrz: BŁĘKITNY
– Błociány/ z błotá. Luteus [...] Opus luteum de hirundinum nido. Kn 35.
patrz: BŁOCIANY
– Błocę/ vbłocił szátę/ vide Kalam. Kn 35.
patrz: BŁOCIĆ
– Vkalány/ vbłocony/ v. Błocisty. Kn 1182.
patrz: BŁOCISTY
– Błocisty/ błotny/ błotá péłny. Caenosus [...] Limosus lacus [...] Lutulentus amnis [...] Lutulenta terra [...] Lutosus [...] Labosum & lutosum iter. Kn 35.
patrz: BŁOCISTY
– Cięszki/ translatum. Infesta senectus [...] Dura seruitus [...] Imperiosa fames [...] Tetra hiems [...] Aerumnalis labor [...] vide Błocisty. Przykry/ Obciążliwy/ Niéznośny. Kn 83.
patrz: BŁOCISTY
– Błogo/ błogo mu/ Bellè, beatè [...] Perbeatus est [...]. Beatus es si consudaueris [...] Laudo fortunas tuas. Kn 35.
patrz: BŁOGO
– Błóná w ktorey się dziecię rodzi/ Łożysko/ Volua [...] Secundae. Kn 36.
patrz: BŁONA, BŁONA, BŁÓNA
– Błóná kiszkowa. [...] Membrana in medio intestinorum, ea sustinens. Mesenterium et mesaraeum, [...] Lactes, [...] Pantices [...] vide Kiszká. Kn 36.
patrz: BŁONA, BŁONA, BŁÓNA
– Rupturá/ przétárcie/ przérwánie błony brzuchowey. v Przépukliná. Kn 955.
patrz: BŁONA, BŁONA, BŁÓNA
– Błóná w ciélé źwierząt/ luckiem/ powszéchnié/ rozmáita/ przy mozgu/ przy sádlé/ wnętrznościách. Membrana. Kn 36.
patrz: BŁONA, BŁONA, BŁÓNA
– Błóna w oknié/ bądź z błóny/ bądź ze śkłá/ (dicitur etiam Okno/ sed meliùs Błóná/ vt Nie mász w tey izbié błon/ choć są okná) Fenestra sint non sine foriculis, z błonámi ábo okiennicámi. Kn 36.
patrz: BŁONA, BŁONA, BŁÓNA
– Błóná wé wnętrzu poprzeczna/ Osierdzie/ otoczyná/ przégroda wnętrzna. Diaphragma [...] Septum transuersum [...] Disseptum [...] Dissipium [...] Praecordia. Kn 36.
patrz: BŁONA, BŁONA, BŁÓNA
– Błónowy/ ábo błoniány/ z błony/ Membranaceus [...] Vespertilioni pinnae membranaceae. Kn 36.
patrz: BŁONIANY
– Skrzydłobłonisty/ błoniástoskrzydły. [...] Membranis volans [...] Błonoskrzydły. [...] Alites angues, Cicer. et aliger Draco, Valer. Argonaut. Similiter błonoskrzydły/ nié pióroskrzydły. Kn 1010.
patrz: BŁONIASTOSKRZYDŁY
– Błónie. Ager vel campus compascuus [...] Pascuum viride [...] Pascuus ager. Kn 36.
patrz: BŁONIE, BŁONIE, BŁOŃ, BŁOŃ, BŁÓNIE
– Błónká mozgowa/ [...] Meninx [...] Membrana cerebri. Kn 36.
patrz: BŁONKA, BŁONKA, BŁÓNKA
– Gránatowych iábłék skórká/ Malicorium [...] Przégródká/ błónká tychżé. Kn 207.
patrz: BŁONKA, BŁONKA, BŁÓNKA
– Błónka w oku/ Membrana oculorum [...] Tunica, tunnicula oculi. Kn 36.
patrz: BŁONKA, BŁONKA, BŁÓNKA
– Pápierowe drzewko/ Papyrus [...] Papyri fruticis membranas, ex quibus glutino iunctis charta fiebat, Plinius vocat philyras, plagulas, tunicas, ramenta, (darte błonki) [...] árkuszé. Kn 668.
patrz: BŁONKA, BŁONKA, BŁÓNKA
– Błónká/ chorobá ná oku [...] Pterygium [...] Vnguis [...] Macula vngui similis oculum obscurans. Kn 36.
patrz: BŁONKA, BŁONKA, BŁÓNKA
– Niétoperz/ Vespertilio [...] Nycteris [...] błonoskrzydły ptak/ błonolotne zwierzę/ [...] Auis non auis [...] Animal volucre biforme. Kn 533.
patrz: BŁONOLOTNY
– Błonoskrzydły. [...] qui pinnas loco pennarum habet. Alites angues [...] błonoskrzydły/ nié pioroskrzydły. Kn 1010.
patrz: BŁONOSKRZYDŁY
– Niétoperz/ Vespertilio [...] Nycteris [...] Mus alatus [...] błonoskrzydły ptak/ błonolotne zwierzę/ [...] Auis non auis [...] Animal volucre biforme. Kn 533.
patrz: BŁONOSKRZYDŁY
– Párgámin/ Membrana scriptoria ex pellibus animalium facta [...] Párgáminowy [...] Membranaceus sonat błónowy/ potest tamen et huc trahi. Kn 670.
patrz: BŁONOWY, BŁÓNOWY, BŁÓNOWY
– Błónowy/ ábo błoniány/ z błony/ Membranaceus [...] Vespertilioni pinnae membranaceae. Kn 36.
patrz: BŁONOWY, BŁÓNOWY, BŁÓNOWY
– Błotniéię/ Lutesco. Kn 36.
patrz: BŁOTNIEĆ
– Tunczyk rybá morska [...] Bágnik et Błotnik [...] Thunnus vel thynnus. Kn 1164.
patrz: BŁOTNIK
– Błotny/ ná błocié rostący/ léżący/ z błotá wzięty. [...] Palustris aqua, [...] Palustris calamus, iuncus, [...] palustris vlua. Kn 36.
patrz: BŁOTNY
– Błotny opich. Petroselinum. Macedonicu[m]. Alexandrinum. Apium grande. Hipposelinum. Kn 631.
patrz: BŁOTNY
– Błocisty/ błotny/ błotá péłny/ Caenosus [...] Limosus lacus [...] Lutulentus amnis. Kn 35.
patrz: BŁOTNY
– Błoto/ Lutum [...] Caenum limus [...] Blateae & balatones, sunt bullae luti ex itineribus, aut id quod de calceamentorum soleis eraditur. Kn 36.
patrz: BŁOTO
– Bágnisko/ bágno/ błotá/ Palus [...] Terra stagnata palude [...] Locus palustris. Kn 12.
patrz: BŁOTO
– Smród [...] Quisquilliae [...] Balatro [...] vide Błoto. Kn 1034.
patrz: BŁOTO
– Ryż / Oryza [...] quia in palustribus crescit. błotorodny. Kn 966.
patrz: BŁOTORODNY
– Bobruię/ iáko bóbr idę ábo brodzę/ w wodzié/ w błocié. [...] Grassor in aquis, in paludibus. Facio iter pluuio tempore. Per loca palustria gradior.. Kn 38.
patrz: BOBROWAĆ
– Bocian náski/ Ciconia. Kn 38.
patrz: BOCIAN, BOCIAN, BOCION
– Bocian cudzoziemski/ Jbá z Łácińskiego/ Ibis. Kn 38.
patrz: BOCIAN, BOCIAN, BOCION
– Bocianię [...] pullus ciconiae. Kn 38.
patrz: BOCIANIĘ
– Boday zdrow/ Bożéć day zdrowie/ gdy kto kichnié/ piié do mnié [...] Bene vixis vel vixeris [...]. Kn 39.
patrz: BODAJ, BODAJ, BODEJ, BOGDAJ
– Bodący rad/ s. woł/ [...] qui cornu ferit [...] Cornipeta [...] Cornupeta in SS. libris. Kn 38.
patrz: BODĄCY
– Bodziéc/ ościęń/ Stimulus propr. [...] Stimulus doloris [...]. Stimulus amoris [...]. Kn 39.
patrz: BODEC, BODZIEC, BODZIEC, BODZIEĆ, BOJEC
– Bodłak/ [...] Bodzięniéc [...] Rhamnus [...]. Kn 39.
patrz: BODLAK, BODŁAK, BODŁAK
– Bodzieniéc et Bodłak [...] roża polna/ [...] Málinowy krzaczék/ [...] Szákłák/ [...] Oset wielki. Kn 663.
patrz: BODLAK, BODŁAK, BODŁAK
– Podobnié ku wiérzeniu/ Probabiliter dicere, defendere. Credibiliter aliquid confingere [...] Verisimiliter [...]. Kn 742-743.
patrz: BODOBNO, PODOBNIE, PODOBNIE, PODOBNO, PODOBNO, PODOMNO, PODOWNO
– Podobnié/ [...] Simili modo: simili ratione, similiter, et simile [...] Rownié iak. Ná kształt. Kn 742.
patrz: BODOBNO, PODOBNIE, PODOBNIE, PODOBNO, PODOBNO, PODOMNO, PODOWNO
– Bodzięnie się bydłá miédzy sobą [...] certamen pecudum cornutarum inter se. Kn 39.
patrz: BODZIĘNIE SIĘ
– Bodłak/ Hageco. Bodzięniéc Vrsino. Rhamnus [...] Spina alba [...]. Kn 39.
patrz: BODZIĘNIEC
– Bogácęnie/ Ditatio [...] Diuitatio [...]. Kn 40.
patrz: BOGACENIE
– Bogacę kogo/ Augeo aliquem diuitiis [...] Augere aliquem largitione, liberalitate, opibus [...] Locupleto aliquem [...] Collocupleto aliquem [...] Dito aliquem [...]. Kn 39.
patrz: BOGACIĆ
– Bogácę się/ bogáciéię/ rem, opes augeo. Amplifico rem familiarem. Peruenire ad nummos [...] Cresco in multas opes [...] Facio rem [...] Ditesco [...] Emergere ad summas opes [...] vide Zámagam się. Kn 40.
patrz: BOGACIĆ SIĘ
– Bogáto / Opulenter [...] Ludos opulentiús quàm priores Reges, fecit. Opulentè [...] Opulentè ornata domus [...]. Kn 40.
patrz: BOGACIE, BOGACIE, BOGATO, BOGATO, BOHATO
– Bogácę się/ bogáciéię/ Rem, opes, augeo. Amplifico rem familiarem. Peruenire ad nummos, Cicero. Cresco in multas opes, Liuius. Facio rem, Teren. Ditesco [...] Emergere ad summas opes [...] vide. Zámagam się. Kn .
patrz: BOGACIEĆ
– Pánuię/ władam czym roskazuię. [...] Teneo aliquem in mea ditione & potestate. [...] Diuitiae meae sunt, tu diuitiariū es, Senec. Ia mam w-mocy bogáctwá: Ia bogáctwy rządzę/ tobą bogáctwá/ (durum esset: moie są bogáctwá/ tyś bogactw) [...] v. Płużę. Kn 667.
patrz: BOGACTWO, BOGACTWO, BOGACZTWO, BOGASTWO
– Bogáctwá/ Res [...] Opes, diuitiae, copiae, fortunae [...] Opulentia [...] Opulentitas [...] Census [...] Protinus ad censum, de moribus vltima fiet quaestio. Partus per vulnera census [...] Dat census honores [...] Bonae res [...] v. Vbostwo. Locupletatio [...] 2. Zbogácęnie. Kn 40.
patrz: BOGACTWO, BOGACTWO, BOGACZTWO, BOGASTWO
– In Cantico vulgari antiquissimo, de Epulone Euangelico habes: O bogaczu wiło/ Dawáć przé Bóg było/ pokić się godziło. Kn 1259.
patrz: BOGACZ
– Bogacz vide Bogáty. quanquam bogacz est substantiuū, sed Latinum vocabulum proprium illi respondens non inuenio, nisi translatum per aliquem tropum aliundè, vt Croesus, quod in multis alijs infrà obseruabis, qua in re Polonos Latinis vides feliciores. vt [...]. Kn 40.
patrz: BOGACZ
– Bogáty/ Diues. Opulentus, opulentissimus, copiosus [...] vide Pieniężny. Kn 40.
patrz: BOGATY
– Bogacz/ vide Bogáty. Kn 40.
patrz: BOGATY
– Bogáty iéstem [...] Sum diues [...]. Kn 40.
patrz: BOGATY
– Wywiélgá/ Wilgá/ Boguwola. Chlorio, chlorion [...] Viero [...]. Kn 1340.
patrz: BOGUWOLA
– Boiárzyn/ Boiari sunt nobiles inferioris ordinis in Lituania, Moscouia, et Russia. Kn 40.
patrz: BOJARZYN
– Bok Latus [...] Latus insulae [...] latus nauis [...] Bok kráwądz naczynia. Kn 41.
patrz: BOK
– Ná bok léwy/ práwy léżeć. Cubare in latus dextrum vel sinistrum. vt apud Iuuenal. Cubare in faciem [...] Incubitus lateris dextri valetudini conducit [...] Supini cubitus oculis conducunt: proni tussibus: in latera aduersum distillationes. Iacere dextro latere supino. ná léwy bok léżeć. Iacere sinistro latere supino. ná práwy bok léżeć Discibuit sic vt dextro latere torum premeret. położył się ná práwy bok. Iacet sinistro latere lecto affixus. ná léwy. Kn 441.
patrz: BOK
– Bokow bolęnie/ Latreum cojmpunctio [...] Pleuritis [...] vide Koliká 2. Kn 41.
patrz: BOK
– Przypasuię co do boku. Cingo me gladio [...] Cingo latus ferro [...]. Kn .
patrz: BOK
– Ná bok ábo ná kráwądź co stáwiąm/ kłádę. v. Kráwądź. Kn 441.
patrz: BOK
– Podiadam sobié [...] Propè satur factus sum [...] Fulcire & sustentare cibis [...] Fulciri cibis, podeprzéć bokow [...]. Kn 737.
patrz: BOK
– Przymierzam komu do gęby/ miéczem do boku/ przykłádam miécz. Intento alicui gladium [...]. Kn 878.
patrz: BOK
– Podeymuię boki/ podiąwszy boki chodze Ansatus ambulo, subnixis alis me infero [...] Brachio in normam flexo ambulo. v. Szumno 2. Idę 12. Kn 736.
patrz: BOK
– Szyszká/ guz w-ciélé bolący/ Furunculus [...] Clauus in collo bouis, in pede ouis [...]. Kn 1130.
patrz: BOLĄCY, BOLEJĄCY
– Bézbolny/ niéboleiący [...]. Kn 21.
patrz: BOLĄCY, BOLEJĄCY
– Stróná odporna w práwié/ pozwána/ obwiniona/ boląca. [...] Defensor. De cuius re disceptatur [...] v. Obwiniony 2. Kn 1076.
patrz: BOLĄCY, BOLEJĄCY
– Antába/ vide Rękoieść/ Vcho v státku/ Bolce. Kn 7.
patrz: BOLCE
– Boleię (de animo) Magno in dolore sum vel mærore potiùs. Summo dolore afficior. Nihil mihi ad dolorem acerbius accidere potuit. [...]. Kn 41.
patrz: BOLEĆ
– Boli mię to/ [...] vide Przykro mi co. Kn 42.
patrz: BOLEĆ
– Boli mię co/ Dolet mihi caput [...] Dolent mihi oculi [...] Boléwa mię/ vide Choruię ná co. Kn 41-42.
patrz: BOLEĆ
– Biorę co wprzod/ [...] Praecerpo dolorem [...] Pierwey boléię niż trzébá. Kn 32.
patrz: BOLEĆ
– Boléię/ (de corpore) boli mię ręká/ głowá/ etc. Doleo: dolorem capio, suscipio, habeo, patior, sustineo [...] ciérpieć bol [...] Zboláłá głowá [...] Boleć od dotknienia/ ábo czuć z bolem dotknienie iák rány. Kn 41.
patrz: BOLEĆ
– Skomá mi/ [...] skomáć/ boléiész. [...] Oczy mu dobrzé nié wypádną. Kn 1005-1006.
patrz: BOLEĆ
– Żołądká bolęnie mam. Kn 1223.
patrz: BOLENIE
– Bolésno/ boléśnié/ Dolenter dicere [...] Poenaliter interire [...] Bolésno/ mękámi/ okrutnié. Kn 41.
patrz: BOLESNIE, BOLESNO, BOLESNO, BOLEŚNIE, BOLEŚNIE, BOLEŚNO
– Bolésny [...] ból czyniący/ Dolendus [...] Quae venit indignè poena doleda venit [...] Dolorem afferens [...]. Kn 41.
patrz: BOLESNY, BOLESNY, BOLEŚNY
– Bolésny [...] boléiący [...] facilè vel multùm dolens [...] quòd doloribus fluat. Kn 41.
patrz: BOLESNY, BOLESNY, BOLEŚNY
– Boli mię co/ Dolet mihi caput. [...] Dolent mihi oculi. [...] Boléwa mię/ vide Choruię ná co. Kn 41-42.
patrz: BOLEWAĆ, BOLEWAĆ, BOLIWAĆ
– Bombarduię. Bombardiren. bombarder. Kn 69.
patrz: BOMBARDOWAĆ
– Bonować/ vide záżywąm/ Lubuię/ Biesiáduię. Kn 42.
patrz: BONOWAĆ
– Szpągá w-szkucié/ w-okręcié/ bunt. Costa [...] costae nauis. [...] Kn 1120.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Káię się czego/ grzechow/ buntow/ Idem Przéstáię czégo/ Záłuię zá co. Kn 257.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Bunty w budowániu/ co bálki/ krokwy trzymáią/ [...] Capreoli [...] Antefixa [...] Antibasis, posterior [...] vide Szpągá 2. Kn 53.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Bunt/ [...] spiknienie/ zbuntowánie się/ Factio [...] Rebellio [...] Coitio [...] Seditio [...]. Kn 53.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Buntuię drugich/ Agito plebem seditionibus, Plin. Concio seditionem, Liu. Veterani per largitionem conciti, Tacit. Concito, facio seditionem, Cicer. Excito tumultum, Plaut. [...]. Kn 53.
patrz: BONTOWAĆ, BUNTOWAĆ, BUNTOWAĆ
– Burzę aliter. vide Buntuię. Kn 54.
patrz: BONTOWAĆ, BUNTOWAĆ, BUNTOWAĆ
– Buntuię się przéciw komu/ burzę się/ Tumultuor, Cic. Rebello, Caes. Ouid. Turbo, absolutè. Tacit. Si vna alteráue ciuitas turbet. [...]. Kn 53.
patrz: BONTOWAĆ SIĘ, BUNTOWAĆ SIĘ, BUNTOWAĆ SIĘ
– Bór/ Sylua pinea, Virg. Pinetum [...]. Kn .
patrz: BOR, BÓR, BÓR
– Sośniná/ sosnowy lás/ bór. Kn .
patrz: BOR, BÓR, BÓR
– Borak/ Borrago [...] Corrago [...] Buglossum maius officinarum. Kn 42.
patrz: BORAG, BORAG, BORAK
– Kley złotniczy. Széférgryn/ boráks. Chrysocolla. Kn 282.
patrz: BORAKS
– Przéz lás/ przéz bór/ przéz bród gdzie iácháć/ ábo ná lás/ ná bór/ lasem/ borem. Ire per amnes, Ouid. Per mare, per saxa, per ignes fugere. Horat. Transire per aliquem locum, Plini. [...]. Kn 864.
patrz: BOREM
– Bórg/ borgowánie/ [...] Pecunia non numerata, non praesens, pecunia & credita. Caeca die emere oliuum, Plaut. i. pecunia non numerata, non praesenti, in diem dilata, Lambin. Kn 42.
patrz: BORG, BORG, BORK, BÓRG
– Dáię ná bórg/ vide Borguię. Kn 111.
patrz: BORG, BORG, BORK, BÓRG
– Dáię ná słowo/ ná krédyt/ vide Wiérzę [...] Borguię. Kn 112.
patrz: BORGOWAĆ
– Borguię/ wiérzę komu czégo w przédániu/ Fidem alicui habeo argenti. Kn 42.
patrz: BORGOWAĆ
– Bórg/ borgowánie/ [...] Pecunia non numerata, non praesens, pecunia credita. Kn 42.
patrz: BORGOWANIE
– Burmistrz / Magister ciuium, Cromer. [...] Maior magistratus [...] Consul [...] Tutor Reipublicae legitimus: Tutor Reipublicae annuus [...] Rector vrbis [...]. Kn 53-54.
patrz: BORMISTRZ, BUŁMISTR, BURMISTR, BURMISTRZ, BURMISTRZ
– Burmistrz drugi/ społburmistrz [...] Collega consulis [...]. Kn 54.
patrz: BORMISTRZ, BUŁMISTR, BURMISTR, BURMISTRZ, BURMISTRZ
– Burmistrz stáry/ Exconsul [...]. Kn 54.
patrz: BORMISTRZ, BUŁMISTR, BURMISTR, BURMISTRZ, BURMISTRZ
– Posztarz/ co konié z-urzędu dáié/ v nas Burmistrz. v. Podwodny urzędnik. Kn 794.
patrz: BORMISTRZ, BUŁMISTR, BURMISTR, BURMISTRZ, BURMISTRZ
– Borowizná/ Solum piniferum, vt Pinifer mons, locus, [...]. Kn 42.
patrz: BOROWIZNA
– Borowy/ adiect. [...] Qui est ex pinea sylua, vel ad eam pertinens, Item per Genitiuum; vt pineti fungus, Borowy grzyb. Kn .
patrz: BOROWY
– Sosna borowa/ léśna/ chóyká. Pinaster, à medio ramosus: Pinus syluestris. Plin. Vrsin. [...]. Kn 1038.
patrz: BOROWY
– Czernice/ vide Borowki czarne. Kn 99.
patrz: BORÓWKA
– Borowki czarne/ czernicé/ v. Márcowy kwiát. Kn 50.
patrz: BORÓWKA
– Borowki czerwone/ czerwienicé/ Mącznicá do kordwanu/ Rhus [...] Vitis Idaea rubra, Vrsin. Rhus erythros, Dalecamp [...]. Kn 42.
patrz: BORÓWKA
– Czerwienicá ziéle/ vide Wołowy ięzyk/ et Borowki czerwone. Kn 100.
patrz: BORÓWKA
– Iáźwiéc/ borsuk/ Echinus terrestris [...] vide Ież cudzoziemski Choerogryllus, porcellus rupium, animal simile muri & vrso, magnitudine herecij [...]. Kn 239.
patrz: BORSUG, BORSUK, BORSUK, BORSZUG
– Borsuk/ v. Iáźwiéc/ nam idem est. Borys v. Chleb gruby. Kn 42.
patrz: BORSUG, BORSUK, BORSUK, BORSZUG
– Chleb gruby iáko borys Litéwski/ chleb poślédni/ Panis acerosus [...] Panis sordidus [...] Panis cibarius [...]. Kn 65.
patrz: BORYS
– Poplugáwić.Permerdare et permingere, Albinus apud Sipont. Sordida sunt, vt et Merdo apud eundem [...] quasi funem loreum crassum, quo aqua extrahitur, excernere dicuntur ij, qui diutiùs aluum exonerantes desident. Alludit Polonica phrasis: Aboś łyká iadł/ ábo borys Litéwski. Kn 1327.
patrz: BORYS
– Bosak/ bosy człowiék/ Nudus pedes [...] Nudato pede currens [...] Excalceatus [...] Discalceatus [...] Planipes [...] Nudipes [...]. Kn 42.
patrz: BOSAK, BOSAK, BOSSAK
– Bosak aliter Hak do ogniá/ Hama, Quibusdam, v. Hak 1. Kn 42.
patrz: BOSAK, BOSAK, BOSHAK, BOSOK
– Boski Kn 43.
patrz: BOSKI
– Boso chodzę/ [...] Nudis pedibus incedo. Nudipedalia exerceo, Hieron. Kn 42.
patrz: BOSO, BOSO, BOSSO
– Bose chodzęnie/ [...]. nuditas pedum. Nudipedalia exercere, Hieron. Nudipedalia denuntiare. Tertul. Kn 42.
patrz: BOSSY, BOSY, BOSY, BOSZY
– Bosak/ bosy człowiék/ Nudus pedes, Ouid. Nudato pede currens, Tribul. Excalceatus, Mart. Discalceatus, Sueton. Planipes [...] Nudipes [...]. Kn 42.
patrz: BOSSY, BOSY, BOSY, BOSZY
– Boszkowáć się/ Sanctitatem qua quis caret prae seferre, simulare [...] hypocritam esse. Kn 42.
patrz: BOSZKOWAĆ SIĘ
– Bóty chłopskie grube/ vide Kurpie. Kn 42.
patrz: BOT, BOT, BÓT, BUT
– W-trzéwikách/ w-bótách chodzący/ obów máiący ná nogách. Calceatus [...] In crepidis, in caligis processit in publicum. [...]. Kn .
patrz: BOT, BOT, BÓT, BUT
– Prochniéię/ Cariem sentio, traho. Plini. Infestor carie. Cariem vetustatis recipio. Computrescunt arbusculae [...] Botwiéię/ de vestibus, corijs. Prochniéię/ de lignis. Kn 822.
patrz: BOTWIEĆ, BÓTWIEĆ, BUTNIEĆ, BUTWIEĆ, BUTWIEĆ
– Botwiéię/ v Prochniéię. Kn 42.
patrz: BOTWIEĆ, BÓTWIEĆ, BUTNIEĆ, BUTWIEĆ, BUTWIEĆ
– Buczéię/ idem Bótwiéię/ vide Prochniéię. Kn 51.
patrz: BOTWIEĆ, BÓTWIEĆ, BUTNIEĆ, BUTWIEĆ, BUTWIEĆ
– Káduk/ chorobá rzucáiąca/ Wielka niémoc/ Boża kaźń: Bożéc/ Boëmis. Morbus comitialis. Kn 256.
patrz: BOŻEC
– Próg/ Limen, n. [...] Limen inferum, próg dolny. [...] Limentinus, priscis ethnicis deus liminum, [...] Lima dea, [...] Progowy bożéć. Kn 823.
patrz: BOŻEC
– bożki domowe Kn 43.
patrz: BOŻEK
– bożék pogáński Kn 973.
patrz: BOŻEK
– Bożnicá/ Delubrum, [...] Arbor circa Ammonis delubrum. Kn 43.
patrz: BOŻNICA, BOŻNICA, BÓŻNICA, BUŻNICA
– Bożnicá Zydowska/ Proseucha, [...] Śynagoga. Kn 43.
patrz: BOŻNICA, BOŻNICA, BÓŻNICA, BUŻNICA
– Bożniczy. Archisynagogus. Kn 43.
patrz: BOŻNICZY
– Viola Medica, [...], Viola Mariana [...]. Kn 176.
patrz: BOŻY
– Boży Kn 43.
patrz: BOŻY
– Dźięka Bogu vide Chwałá Bogu. Kn 162.
patrz: BÓG
– Bóg/ DEUS, Cicer. [...] Deum vocat rationem quandá per omnen naturam pertinentem. Kn .
patrz: BÓG
– Dla Bogá/ vide Przé Bóg. Kn 120.
patrz: BÓG
– Żal/ żáłowánie/ żałość/ Ból [...] Gryzienie się. Morsus dolor: acer morsus doloris: morsus animi et contractiuncula. Kn 1373.
patrz: BÓL
– Ból/ boléść/ bolenie/ Dolor [...] Dolor capitis [...] Dolor pectoris, ventris [...]. Kn 41.
patrz: BÓL
– Ból rodzących/ [...] dolor parturientis. Kn 41.
patrz: BÓL
– Bodę koniá ostrogámi/ vide zwieram koniá. Kn 39.
patrz: BÓŚĆ
– Bodący rad/ s. woł/ [...] qui cornu ferit, Virg. [...] Cornipeta, Sipont. Cornupeta in SS. libris. Kn 38.
patrz: BÓŚĆ
– Bodą się woły/ Decertant cornibus tauri, Virgil. Dimicant inter se arietes aduersis cornibus incursantes [...] Kn 39.
patrz: BÓŚĆ SIĘ
– Bóty chłopskie grube/ vide Kurpie. Kn 42.
patrz: BÓT
– Obłoczę śię w zakonny vbiór ábo szátę/ biorę hábit zakonny.[...]. Kn 567.
patrz: BRAĆ
– Bramá v száty/ listwá/ obłogá/ Limbus [...] Fimbria [...] Instia. Kn 44.
patrz: BRAM, BRAMA
– Bramá ná tryumph/Fornix, m. icis. [...] Fornix Fabii. Porta triumphalis, [...] Arcus, [...] Arcus ob recepta signa dicabant. Kn 44.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– Bramá/ braná/ broná mieyska. Porta. Kn 44.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– Spust u bram mieyskich/ v. Kratá żélázna. Kn 1054.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– Bramká niewiéścia. [...] (vide Tkánicá) [...] Nimbus [...]. Kn 44.
patrz: BRAMKA
– Bramny/ stroż bramy strzégący. Custos portae [...]. Kn 44.
patrz: BRAMNY
– Bramy strzégę/ bramny iéstém/ [...] sum portae custos. Kn 44.
patrz: BRAMNY
– Drzwi bramne/ Porta, [...]. Kn 152.
patrz: BRAMNY
– Brámuię/ transl. vide Obmawiam. Kn 44.
patrz: BRAMOWAĆ
– Brámuię szátę [...] Praetexo vesti limbum vel veste limbo [...] Circundo limbo chlamydem, ex Virgilio. Kn 44.
patrz: BRAMOWAĆ
– Szátá brámowána po brzégách drogą mátéryią. Praetexta toga, [...] v. Brámowány. Kn 1104.
patrz: BRAMOWAĆ
– Brániéc/ v. Poimániéc. et Wybrániéc. Kn 44.
patrz: BRANIEC
– Brániéc/ v. Poimániéc. et Wybrániéc. Kn .
patrz: BRANIEC
– Trzéci [...] trzéciego brántu/ podléyszey proby/ podléyszy. [...] tertiam palmam sortitus. Kn 1158.
patrz: BRANT
– Srebro szczere/ czyste/ Bránt srebrá. Argentum purū putū [...] Argentum excoctum [...] Argentum pusulatum vel pustulatum [...]. Kn 1056.
patrz: BRANT
– Bayki to/ Plotki/ brednié. cùm dicta alicuius refutamus, vt frászki/ cùm res eleuamus. Nugae, Tricae, Plaut. mart. Fabulae: somnium tr. Ter. [...]. Kn 18.
patrz: BREDNIA, BREDNIA, BRYDNIA, BRZEDNIA
– Bredzę/ v. Błékocę/ Báię. Kn 45.
patrz: BREDZIĆ, BREDZIĆ, BRYDZIĆ
– Bryłá/ Grumus terrae, Colum. Gleba, Cicer. [...] Panes aeris, Plin. Massa picis, Virg. Massa lactus coacti, Ouid. Granum alicae [...] bryłá krochmalu/ granum dici potest amyli. [...] Palacra [...]. Kn 48.
patrz: BRELA, BREŁA, BRYŁA, BRYŁA
– Bochny miédzi/ bryły zlane/ Panes aeris, Plin. [...]. Kn 38.
patrz: BRELA, BREŁA, BRYŁA, BRYŁA
– Gruzłá/ vide Bryłá. Kn 214.
patrz: BRELA, BREŁA, BRYŁA, BRYŁA
– Bryłká/ gruzołká/ Glebula, Colum. Grumulus, Plin. Massula salis [...]. Kn 48.
patrz: BREŁKA, BRYŁKA, BRYŁKA
– Bryndzá/ Caseus Russicus in heduli pelle formatus. Acernus auctor. Kn 48.
patrz: BRENDZA, BRYNDZA, BRYNDZA
– Strefá/ absolutè. et Strefá ná szácié/ bretá/ stroká [...] Virga [...] Virgae seu virgulae purpureae, [...]. Kn 1075.
patrz: BRET, BRET, BRETA, BRETA, BRETA, BRYT, BRYTA
– Brety/ vide Strefá/ et Bramá v száty. Kn 45.
patrz: BRET, BRET, BRETA, BRETA, BRETA, BRYT, BRYTA
– Brwi podnoszę [...] supercilia attollo. Kn 48.
patrz: BREW
– Brwi spuszczam [...] supercilia contraho. Kn 48.
patrz: BREW
– Paciérzé kápłáńskie/ i. Książki wktorych są pacierzé. vide Bréwiarz. Kn 658.
patrz: BREWIARZ
– Bréwiarz/ Epitome precum. Breuiarium precum Sacerdotalium. vt Vlpi. Breuiarium rationum vsurpat. Codex precum horariarum [...]. Kn 45.
patrz: BREWIARZ
– Bryżé/ [...] Vestis vel tela muliebris picta acu et variegata. Kn 48.
patrz: BREZ, BRYŻ, BRYŻ
– Zezowáty/ Brlok/ rożnem/ świdrem pátrzący. Strabo [...] Strabus [...] Scambus. Kn 1421.
patrz: BRLOK
– Brlok/ vide Zezowáty. Kn 45.
patrz: BRLOK
– W bród się udáć/ ábo iść/ propriè. Idem, Brodęm iść/ ábo brodzić/ Vado ire, vadum ingredi, vado transire [...] v. Brnę. Kn 1214.
patrz: BRNĄĆ
– Obrazki/ Obraski/ Aronowa brodá/ Diablik/ Wężownik biały. Aron, vel Arum. n. et Aros [...] Aris [...] Calix [...]. Kn 575.
patrz: BRODA
– Brodá/i. włosy ná brodzié/ Barba [...] Barbitium [...] Brodziszcze. Kn 45.
patrz: BRODA
– Ilmiczká/ ilmowna ziéle/ kozia brodá. Vlmaria, Siren. Barba hirci, Offic. Kn 250.
patrz: BRODA
– Brodá/i. włosy ná brodzié/ Barba [...] Barbitium [...] Brodziszcze. Kn 45.
patrz: BRODA
– Puszcza się komu brodá/ v. Zárastam 1. Kn 903.
patrz: BRODA
– Béz brody/ vide Gołowąs. Kn 21.
patrz: BRODA
– Brodáty/ brodacz/ Barbatus, et barbatulus [...] Barbiger, Lucr. Multibarbus, Apul. Hircosus [...]. Kn 45.
patrz: BRODACZ
– Brodá tr. pro adiect. Brodáty vel brodacz usurpatur more Latinorum, vt Głowá/ gębá/ kulá/ et multa alia, vide quae sequuntur. Kn 45.
patrz: BRODATY
– Brodáty/ brodacz/ Barbatus, et barbatulus, Cic. Barbiger, Lucr. Multibarbus, Apul. Hircosus [...]. Kn 45.
patrz: BRODATY
– Brodawczáty/ Verrucosus [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWCZATY
– Brodawéczká/ Verrucula, Colum. Kn 45.
patrz: BRODAWECZKA
– Brodawká/ Verruca sesilis [...] Myrmecion [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWKA
– Cycék męski y niéwiéści/ brodawká cyckowa ná piersiách/ Papilla [...] Mamma virorum [...]. Kn 92.
patrz: BRODAWKA
– Brodawká wisząca/ Acrochordon [...] verruca pensilis [...] Verruca eminens [...] Thymion [...] colore thymi est [...] At Chalazion est tuberculum in palpebra pendens, mobile [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWKA
– Brodawká ábo cycék ná koziey szyi/ Lacinia [...] Mamilla pensilis [...] Mammula [...] Verruca capri [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWKA
– Brodawka źrzebięca/ Hippomanes [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWKA
– Brodawnik ziéle/ Słonecznik. Náwrot. Podrożnik drugi. Siren. Podrożnik brodawczány. Vrsin. Heliotropium, Verrucaria, Scorpiurion, Plin. Cichorium verrucarium [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWNIK
– Brodawnik kámień drogi/ Myrmecias [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWNIK
– Bobruię/ iáko bóbr idę ábo brodzę/ w wodzie/ w błocie/ [...] Grassor in aquis, in paludibus. Facio iter plúuio tempore. Per leca palustria gradior. Kn 38.
patrz: BRODZIĆ
– W bród się udáć/ ábo iść/ propriè. Idem, Brodęm iść/ ábo brodzić/ Vado ire, vadum ingredi, vado transire [...] v. Brnę. [...]. Kn 1214.
patrz: BRODZIĆ
– Zbrodzony/ bród máiący/ brodzisty. [...] Vadosus [...]. Kn 1408.
patrz: BRODZISTY
– Brodzisty/ bród máiący/ Vadosus fluuis [...] Aqua aliqua vadari potest, [...]. Kn 46.
patrz: BRODZISTY
– Brodá/ i. włosy ná brodzié/ Barba, [...]. Barbitium, Apul. Brodziszcze. Kn 45.
patrz: BRODZISZCZE
– Broię/ co złego czynię/ v. Dopuszczam się. Zbroić co. Kn 46.
patrz: BROIĆ
– Iusz iédno bróy/ iusz ty bróy. Age, perge porrò insanire [...]. Kn 254.
patrz: BROIĆ
– Broi Márzéc/ Saturnus, etc. Sidus conficitur vel confectum est [...] tempestas, cuius illud causa est [...]. Kn 46.
patrz: BROIĆ
– Broná/ Occa [...] vide Rádło. Kn 46.
patrz: BRONA
– Záwłóczę siewbę broną/ inocco lupinum. Kn 1401.
patrz: BRONA
– Brunat/ źiele/ brunatek/ v. Szarłat żiele Kn 47.
patrz: BRONATEK, BRUNATEK, BRUNATEK
– Ostrożka ziele/ Brunatek/ Modrzeniec rogaty Kn 645.
patrz: BRONATEK, BRUNATEK, BRUNATEK
– Szárłat mátéryia/ iédwab/ sukno. Purpura [...]. Inter coccum et muricem medius est color ampelinus, seu xerampelinus, Brunatnoczerwony. Kn 1100.
patrz: BRONATNOCZERWONY, BRUNATNOCZERWONY, BRUNATNOCZERWONY
– Caeruleus [sonchus], [mlecz] brunatny. Kn 417.
patrz: BRONATNY, BRUNATNY, BRUNATNY
– Bróń/ oręże/ Arma [...] Arma alia ad tegendum, alia ad nocendum. Armatura. [...] Telum [...] Arma item alia Lusoria alia Decretoria, vesra, vera, acuta [...] Broń/ oręże do ćwiczęnia/ szermowánia/ i. do bitwy prawdziwey. Kn 46.
patrz: BRONIA, BRONIA, BROŃ, BROŃ, BRÓŃ
– Łánia broń/ ziéle/ vide Iéleni korzeń. Kn 348.
patrz: BRONIA, BRONIA, BROŃ, BROŃ, BRÓŃ
– Broniciel wéścia/ etc. Prohibitor, [...]. Kn 46.
patrz: BRONICIEL
– Nié dopuszczam czégo komu/ Bronię komu czégo. Prohibeo aliquem ab iniuria [...] Prohibeo conatus & motus alicuius: prohibeo aliquem commeatu, cibo, tecto, exitu, fuga [...] Kn 498.
patrz: BRONIĆ
– Do ząb tr. vt Do ząb broni przyiaciélá/ zdánia swego/ etc. Mordicùs tuetur amicum, tr. Pertinaciter ei adhaeret. Constantissimè eum defendit [...]. Kn 126.
patrz: BRONIĆ
– Do ząb/ proprie. vt Do ząb broni wilk dzieci/ etc. Lupus mordicùs catulos defendit. Nonnisi dentibus excussis à catulis lupum amoueas [...]. Kn 126.
patrz: BRONIĆ
– Piiáństwá broniący [...] Ebrietati resistit, mulcet ebrietatem [...]. Kn 696.
patrz: BRONIĆ
– Bronię kogo v práwá/ Pro capite ac fortunis alicuius causam dicere. Causam capitis orare. Tueor dicendo alicuius personam, factum. Dicere à reo [...] v. Pomágam zá kiem. Kn 46.
patrz: BRONIĆ
– Krtaniey błonká w vściu iey głosowi służąca/ krtani w iédzeniu broniąca. Epiglotis [...] Operculum asperae arteriae [...] Operculum laryngis Epiglottida [...]. Kn 322.
patrz: BRONIĆ
– Przystęp (actio) vt, Bronić przystępu. v. Przystąpienie. Kn 889.
patrz: BRONIĆ
– Bronię się/ Defendo vim [..] defendo me telo [..] Prohibeo à me vim [...] Vim vi repello: vim repello [...] Defendare se ab hostibus [...]. Kn 46.
patrz: BRONIĆ SIĘ
– Bronię się słowy/ vide Wymawiam się. Oczyściam się słowy. Kn 46.
patrz: BRONIĆ SIĘ
– Bronię się práwem/ Ius meum allego [...] Rectè ác iure factum defendo [...]. Kn 46.
patrz: BRONIĆ SIĘ
– Odpowiadam v práwá/ bronię się. Respondeo [...] vide Spráwuię się v sądu. Kn 604.
patrz: BRONIĆ SIĘ
– Obroná/ (actio) vt zábić kogo w obronié/ i. broniąc się/ vide Bronięnie. Kn 576.
patrz: BRONIENIE
– Bronięnie/ Tuitio sui [...] Defensio, Cicer. Defensio criminis, innocentiae. Propugnatio dignitatis, Cicer. Obroná. Patrocinium, Cicer. Suscipere patrocinium alicuius: repudiare patrocinium voluptatis: genus hoc dicendi ad patrocinia aptum. Propugnatio dignitatis alicuius [...] vide Obroná słowna. Kn 46.
patrz: BRONIENIE
– Bronownik/ bronuiący/ włoczék/ Occator [...] Occilator, Gloss. Glebarius [...]. Kn 46.
patrz: BRONOWAĆ
– Włóczę rólą/ vide Bronuię. Kn 1272.
patrz: BRONOWAĆ
– Bronuię/ włóczę/ Subigo glebas [...] Occo [...] Deocco [...] Occare, est comminuere ne sit gleba: quod ita occidunt, occare dicunt. [...] Terra semen primum occoecatum cohibet, ex quo occatio, quae id efficit nominata est [...] Semina sarculis adobruo [...]. Kn 46.
patrz: BRONOWAĆ
– Bronuię ná vkoś poprzek brozdy. Puluero, as, vineam [...] in puluerem glebas resoluo. Cratire, Plin. Kn 46.
patrz: BRONOWAĆ
– Bronowánie/ włoczenie/ Occatio, Plin. Occationem ab occaecatis (s. obrutis) seminibus ducit [...] Occatio, occaecatio est [...] Pulueratio [...] Deliratio [...]. Kn 46.
patrz: BRONOWANIE
– Bronowániu służący/ Occatorius [...]. Kn 46.
patrz: BRONOWANIE
– Bronownik/ bronuiący/ włoczék/ Occator [...] Occilator, Gloss. Glebarius [...]. Kn 46.
patrz: BRONOWNIK
– Bronownik/ bronuiący/ włoczék/ Occator [...] Occilator, Gloss. Glebarius [...]. Kn 46. Kn 46.
patrz: BRONUJĄCY
– Browar/ browárnia/ Officina cervisiaria vulgò [...]. Kn 47.
patrz: BROWAR
– Browar/ browárnia/ Officina cervisiaria vulgò [...]. Kn 47.
patrz: BROWARNIA
– Głęboka brozdá. Sinuosus specus cordis, Plin. Subcauus mons, Lucret. [...] Pandus: pandae lances, carinae, Virg. Kn 134.
patrz: BROZDA, BROŻDA, BRÓZDA, BRUZDA, BRUZDA, BRUŻDA
– Rów do sprowádzęnia wody z-roli/ ż-ogrodá/ z-drogi/ etc. ábo ná przywiedzięnie wody ná ogród/ łąkę/ rólą. [...] Incile [...] Dioryx [...] Rurmusowy rów/ Brózdá 2. Kn 935.
patrz: BROZDA, BROŻDA, BRÓZDA, BRUZDA, BRUZDA, BRUŻDA
– Brózdá w oraniu ábo w zagonié miédzy skibámi/ Sulcus [...]. Kn 47.
patrz: BROZDA, BROŻDA, BRÓZDA, BRUZDA, BRUZDA, BRUŻDA
– Rozdwoięnie/ rozdzielęnie wody zá kiem płynącym. broździé podobne. [...] Sulcus, quem facit nauis in aqua. Sulcum premit ipsa carina. Infindunt sulcos, s. aequori maris, Virgil. Kn 941.
patrz: BROZDA, BROŻDA, BRÓZDA, BRUZDA, BRUZDA, BRUŻDA
– Brózdéczká/ Sulculus [...]. Kn 47.
patrz: BROZDECZKA, BROZDECZKA, BRÓZDECZKA
– Broździciel. [...] In liras redigo iugerum proscissum, Colum. Consulco. Kn 47.
patrz: BROŹDZICIEL
– Bróździć/ Sulcare [...] Lirare [...] Sulcum altius imprimere, Cicer. Infindo sulcos telluri, Virg. Imporcare [...]. Kn 47.
patrz: BROŹDZIĆ, BROŹDZIĆ, BRÓŹDZIĆ, BRUŹDZIĆ
– Kozia brodká/ ziéle/ Wliśnik/ Słonécznik mleczny. Tragopogon [...]. Kn 311.
patrz: BRÓDKA
– Brodá kozia/ proprie Aruncus [...] vide Kozia brodká. Kn 45.
patrz: BRÓDKA
– Brodká/ Barbula, [...]. Kn 45.
patrz: BRÓDKA
– Bróg. Aceruus manipulorum, frumenti, vel leguminis quadratus tectus [...]. Aceruus scutorum [...]. Frumenti aceruos [...] Nubilarium. [...] Kn 46.
patrz: BRÓG
– Smolę/ Decoloro [...] vide Násmalam/ Brudzę. Kn 1033.
patrz: BRUDZIĆ
– Brudzę/ brukam/ smolę/ Inficio [...] Sordido. Kn 47.
patrz: BRUDZIĆ
– Bruk/ Lithostrotum [...] Strata viarum [...] Via strata [...] Statumen pauimentorum [...]. Kn .
patrz: BRUK, BRUK, BURK
– Krzeszę po bruku/ [...] Lithostrota feriens scintillare facio [...] per plate as vmbraticam pugnam cieo. Kn 325.
patrz: BRUK, BRUK, BURK
– Brudzę/ brukam/ smolę/ Inficio, [...] Sordido. Kn 47.
patrz: BRUKAĆ
– Brukam/ vide Brudzę. Kn 47.
patrz: BRUKAĆ
– Brukarz/ [...] Lithostrota. Kn 47.
patrz: BRUKARZ, BRUKARZ, BURKARŻ
– Brukuię/ Sterno locum saxis, Liu. Sterno viam lapide, Vlp. Silice via perstrata est. Liu. [...]. Kn 47.
patrz: BRUKOWAĆ, BRUKOWAĆ, BURKOWAĆ
– Brukowány/ [...] Lapidibus stratus. Hinc Lithostrota, orum, apud Plin. Delapidatus, Festo. Kn 47.
patrz: BRUKOWAĆ, BRUKOWAĆ, BURKOWAĆ
– Ścielę drogę/ nápráwuię/ pokładam czym. Sterno iter per mare. AEre atque argento sternunt omne iter, Lucr. Iter militari labore stratum, Quintilian. [...] Vicinum Brukuię. Kn 983.
patrz: BRUKOWAĆ, BRUKOWAĆ, BURKOWAĆ
– Brukowánie/ (actio) Stratura viarum [...]. Kn 47.
patrz: BRUKOWANIE
– Brukowány/ [...] Lapidibus stratus. Hinc Lithostrota, orum, apud Plin. Delapidatus, Festo. Kn 47.
patrz: BRUKOWANY, BRUKOWANY, BURKOWANY
– Brunat ziele/ brunatek/ v. Szarłat ziele Kn 47.
patrz: BRUNAT
– Brunatnieię / Purpurasco Kn 47.
patrz: BRUNATNIEĆ
– Brózdami Sulcatim [...] Kn 47.
patrz: BRUZDAMI
– Brwisty/ brwi wiélkich/ [...] ex Varr. à Sileno qui hirtis supercilijs singebatur. Superciliosus. Kn 48.
patrz: BRWISTY
– Brwisty/ brwi wiélkich/ [...] ex Varr. à Sileno qui hirtis supercilijs singebatur. Superciliosus. Kn 48.
patrz: BRWISTY
– Brykam/ vide Odwarkam/ Odwierzgam. Kn 48.
patrz: BRYKAĆ
– Brylásto/ bryłámi/ [...] glebae modo. Kn 48.
patrz: BRYLASTO
– Niérowność/ Inaequalitas [...] Imparibilitas [...] Iniquitas loci [...] Anomalia [...] Glebositas terrae [...] Brylástość. Kn 521.
patrz: BRYLASTOŚĆ
– Brylásty/ Glebosus, glebosior terra, Plin. Glebulentus [...] crassis globis [...] hadrobolon [...]. Kn 48.
patrz: BRYLASTY, BRYLASTY, BRYŁASTY
– Brylásto/ bryłámi/ [...] Glebae modo. Kn 48.
patrz: BRYŁAMI
– Brytan/ piés wiélki/ Molossus [...]. Kn 48.
patrz: BRYTAN
– Piékárká/ Pistrix [...] Coquula, Cocula [...] (v. Brytfánná/ Piéc chlébowy) Panisica mulier [...]. Kn 686.
patrz: BRYTFANNA
– Brytfánná/ Sartago [...] Artopta [...] Testus [...] Cocula [...] Clibanus [...] vide Piécyk. Kn 48.
patrz: BRYTFANNA
– Bryzélia/ mátéria ábo dréwno/ z ktorey fárbę czynią. Brasilicum vel Brasiliense lignum [...]. Kn 48.
patrz: BRYZELIA, BRYZELIA, BRYZYLIA
– Bryzéliowa fárbá Sanguineus color, Plin.Thyles. fit etiam ex ligno Brasiliensi [...]. Kn 48.
patrz: BRYZELIOWY, BRYZELIOWY, BRYZYLIOWY
– Brzáná/ Bersáná/ Cromero, vide Bárwená. Kn 48.
patrz: BRZANA
– Bárwená/ rybá. Cromer. Bármá/ Gesner. Pármá/ Bohemis. Brzáná/ Cromer. Vrsin. Toporék/ Cromer. Mullus barbatus & barbatulatus [...] Barbo [...] Barbus [...] Mullulus [...] Trigla [...] Triglites [...]. Kn 15.
patrz: BRZANA
– Brzask/ vide Swit. Kn 48.
patrz: BRZASK
– Brząkam ná stronách/ Elicio neruorum sonos [...]. Pello lyram [...] Pulso lyram [...]. Kn 48.
patrz: BRZĄKAĆ, BRZĘKAĆ, BRZĘKAĆ
– Apétyt brzémiennych zły/ Malacia [...]. Kn 8.
patrz: BRZEMIENNY
– Brzask/ vide Swit. & Brzeszczy się/ vide Swita. Kn 48.
patrz: BRZESZCZYĆ SIĘ
– Brzeziná/ lás ábo dréwno brozowe/ Silua aut lignum betullae. Kn 49.
patrz: BRZEZINA
– Brzmię/ dźwięczę/ Persono, [...] Aures, domus cantu personat. ║ Personat aequora cauâ conchâ, [...]. Classicum personauit, [...]. Circumsonat aliquid, [...]. Brzmi około. Sono, as [...]. Sonat vox alicuius. ║ [...] Idem sonant haec verba: Sono, is, sonere, [...]. Sonunt, [...] Soniuit, [...] Consonaterra (clamore, tubis) [...]. Consonat nemus, [...] Resono, as, [...] Resono, is [...] ║ Recino, [...]. In vocibus nostrorum Oratorum vrbanius quiddam recinit. ║ Sonos efficio, fundo, is [...]. Percrepo, [...] Lucus vocibus cantuq; symphoniae percrepat. ║ Concrepant cymbala, [...] ║ Recrepo, [...] caua cymbala recrepant. ║ Reboo, [...] Reboant tympana. ║ Increpuit sonitum tuba, [...]. Reddit sonum chorda, [...] ║ Tinnio, [...] Tintino, [...] Tintinnio, is [...]. ║ Tonant tympana, [...]. Clueo [...] Nimium difficile est reperiri amicum ita, vt nomen cluet, vtitur hac voce [...]. vide Szczękam. Kn 49.
patrz: BRZMIEĆ
– Spiewánie/ głos śpiewáiących. Melos, [...] At melos, li. vel melus,li. m. priscè. [...] carmen, modulis, modus. [...] Lucret vsurpauit in plur. Et cygnea mele, i. bi cantus, [...]. Item Musaea mele organici per chordas mobilibus digitis figurant. Idem, Organicos sonores vocat. dźwięk/ brzmienie. Melo repercusso, [...] Piéśń/ Mélodyia. Kn 1042.
patrz: BRZMIENIE
– Brzęk/ dźwięk/ z brząkánia/ v. Brzmienie. Est etiam interrectio sonū exprimens rei tinnulae percussae vel proiectae. Kn 48.
patrz: BRZMIENIE
– Spiewanie Kn 1043.
patrz: BRZMIENIE
– Brzmienie/ dźwięk. Sonus, m. 2. Sonus neruorum, vocis, [...] Sonitus tubarum, [...]. Sonitus aeris, [...] Sonor, m. [...] Sonus, us, m. [...] Strepitus dulcis testudinis, [...]. Tinnitus aeris, [...] Canor [...]. Kn 49.
patrz: BRZMIENIE
– Brzmiący/ Sonorus [...] Vocalis, subst aut Vocalis litera, adiect [...]/ brzmięnie/ dźwięk przéz się máiąca. Resonus [...] resonans [...]. Kn 49.
patrz: BRZMIENIE
– Głosu brzmienie / głośność. Claritas vocis, [...] Claritudo vocis, [...] Vocalitas [...]. Kn 193.
patrz: BRZMIENIE
– Brzuch/ żywot/ Venter [...] Dolium pertusum [...] Abdomen. [...] v. Kiszká. Kn 50.
patrz: BRZUCH
– Wnętrze ábo brzuch/ pękátość/ opukáłość dzbaná/ flászy/ i inszych státków/ miárá wnętrzna ábo plác/ w-który się możé co wlać/ wsypáć. Capacitas vasis [...] Calix [...]. Kn 1275.
patrz: BRZUCH
– Rupturá/ przétárcie/ przérwánie błony brzuchowey. v Przépukliná. Kn 955.
patrz: BRZUCHOWY
– Brzydko/ mierziono/ brzydliwié/ Foedè [...] Foedisimè àgitur causa. Kn 50.
patrz: BRZYDLIWIE, BRZYDLIWO
– Brzydkość/ brzydliwość/ Fastidium cibi stomachi Nausea. Kn 50.
patrz: BRZYDLIWOŚĆ
– Brzytwá/ Nouacula, Cicer. Culter tonsorius, Cicer. Cultor tonsoris, Plin [...] Scalpellum, Cicer. [...] Scalpellus, Cels. [...]. Kn 51.
patrz: BRZYTEW, BRZYTWA
– Iák po brzytwách/ vide Boiáźliwié/ Ostrożnié. Kn 231.
patrz: BRZYTEW, BRZYTWA
– Brzytwá/ rybá morska. Nouacula, Plin. piscis mannus palmaris, dorso acuto cultellato, carne tenera suaui, sed quae attigit serrum olet. in arena degit. Rondelet [...]. Kn 51.
patrz: BRZYTEW, BRZYTWA
– Bárwierska szkátułá do brzytéw/ [...] Theca tonsoris. Kn 15.
patrz: BRZYTEW, BRZYTWA
– Bá xox pueris pro má/ apud Festum, in Bu, Tu, Má, Tá. Kn 10.
patrz: BU
– Bubá/ bobo/ vide Strászydło. Kn 51.
patrz: BUBA
– Strászydło dziécinne zmyślone/ niewidome/ bubá [...] Mania. Kn 1073.
patrz: BUBA
– Bucham/ vide Wybuchnąć. Kn 51.
patrz: BUCHAĆ
– Bugay/ buhay/ buiak/ vide Byk. Kn 52.
patrz: BUCHAJ, BUGAJ, BUHAJ, BUHAJ
– Bucę się/ vide Kokoszę się/ Pysznię się. Kn 51.
patrz: BUCIĆ SIĘ, BUCIĆ SIĘ, BUCZYĆ SIĘ
– Bucień ziéle/ Woszczycá Vrsin. Gingidium. Kn 51.
patrz: BUCIEN, BUCIEŃ, BUCIEŃ, BUCIŃ
– Woszczycá ziéle/ v. Bucięń. Kn 1283.
patrz: BUCIEN, BUCIEŃ, BUCIEŃ, BUCIŃ
– Buczéię/ idem Bótwiéię/ vide Prochnieię. Kn 51.
patrz: BUCZEĆ
– Buczniéię/ buczno/ buczny vide Pyszny/ etc. Kn 51.
patrz: BUCZNIEĆ
– Pyszno/ nádęcié/ buczno. Superbè, intoleranter, insolenter, arroganter, sublatè de se dicere. Elatè dicere [...] Inflatiùs perscribere aliquid, caes. Kn 904.
patrz: BUCZNO
– Pyszny/ buczny/ nádęty/ hárdy/ wyniosły. Kn .
patrz: BUCZNY, BUCZNY, BUSZNY
– Bukowiná/ buczyná/ Faginea silua, arbor, lignum [...]. Esculetum. Kn 52.
patrz: BUCZYNA
– Buczyná/ v. Bukowiná. Item v. Zoráwie iágody. Kn 51.
patrz: BUCZYNA
– Budá item vide Kramnicá. Kn 51.
patrz: BUDA
– Budowánie/(actio) wystáwiánie budowánia/ budynék/ AEdificatio [...]. Kn 51.
patrz: BUDENK, BUDUNEK, BUDUNK, BUDYNEK, BUDYNEK
– Stáwiam budynék iáki/ v. Wystáwiam 3. Kn 1065.
patrz: BUDENK, BUDUNEK, BUDUNK, BUDYNEK, BUDYNEK
– Budynku opátrowánie/ opráwá/ Sarta tecta [...] Sarta tecta exigere [...] Odbieráć/ oględowáć vrzędownié budynék. Kn 52.
patrz: BUDENK, BUDUNEK, BUDUNK, BUDYNEK, BUDYNEK
– Budynék/ vide Budowánie. Kn 52.
patrz: BUDENK, BUDUNEK, BUDUNK, BUDYNEK, BUDYNEK
– Budá / Taberna [...]. Budká. Vmbra tonsoris [...] taberna, officina, [...]. Kn 51.
patrz: BUDKA
– Budkarz/ co w budcé mięszka/ przékupień/ krámarz/ rzęmięśnik/ Attubernalis [...] Fornicarij [...] Tabernarius [...]. Kn 51.
patrz: BUDKARZ
– Rozwiera się co budowánego/ iáko wóz/ łoże/ ganék. Descendit & hiat theatrum rimis ingentibus [...]. Kn 956.
patrz: BUDOWAĆ
– Buduiący ná niéwłasnym gruncié/ Superficiarius [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWAĆ
– Bramę buduię/ [...] Portam aedifico. Kn 44.
patrz: BUDOWAĆ
– Most buduię/ moszczę. Facio pontem: cingo fossam ponticulo [...]. Kn 428.
patrz: BUDOWAĆ
– Buduię/ tr. buduię ludzié/ wzlépszam przykłádem dobrem. Exemplo sum alicui [...] Exemplum praebeo alicui [...] Exemplo bono sum alicui [...] Sum exemplum posteris virtutis. Suppeditare exempla virtutis [...] meliorem reddo aliquem in moribus. Kn 52.
patrz: BUDOWAĆ
– Buduię się z kogo/ Exempla nobilia subdunt alicui aculeos, Senec. Peto ab aliquo exemplum fortitudinis, Cicer. Traho ad exemplum aliquid, Vlpian. [...] Naśladuię. Exemplo optimi cuiusq; facio, Cicer. [...]. Kn 52.
patrz: BUDOWAĆ SIĘ
– Biorę przykład z kogo v. Przykład/ Buduię się. Kn 32.
patrz: BUDOWAĆ SIĘ
– Siatkowy/ siatczány/ siatczysty. Reticulatus [...] siatczyste/ siátkowáte budowánie Retiales maculae [...]. Kn 991.
patrz: BUDOWANIE
– Siatkowy/ siatczány/ siatczysty. Reticulatus [...] siatczyste/ siátkowáte budowánie Retiales maculae [...]. Kn 991.
patrz: BUDOWANIE
– Budowánie (opus) to co wystáwiono. Fabrica [...] Officina [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWANIE
– Budynék/ vide Budowánie. Kn 52.
patrz: BUDOWANIE
– Ruchome rzéczy w-budowániu/ w-gruncié ktore przédáwácz sobié wyymuié. Ruta caesa [...] In venditionis lege fundi Ruta caesa ita dicimus vt V producamus [...] Intestinum opus [...]. Kn 957.
patrz: BUDOWANIE
– Zbudowánie ábo budowánie kogo. tr. Dánie dobrego przykłádu komu. [...] Incitatio alicuius ad virtutem bono exemplo praebito [...]. Kn 1408-1409.
patrz: BUDOWANIE
– Pokóy/ budowánie dla uspokoięniá. mięszkánie spokoyné. Conclauium [...] Penetrale (priuatorium) [...] Penetrale (regum) [...] Museum, locus quietus ad legendu[m], lucubrandum [...]. Kn 758.
patrz: BUDOWANIE
– Ruchome budowánie/ Ambulatoria porticus [...] Circumforanea domus [...] Confixilis machina [...] Subliciae turres [...] Pegma [...]. Kn 957.
patrz: BUDOWANIE
– Budowánie ná cudzym gruncié/ Superficies [...] Superficium [...] Superficiaria aedes [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWANIE
– Budowánie/ (actio) wystáwiánie budowánia/ budynék/ AEdificatio [...] Fabrica [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWANIE
– Szynwagá/ budownicze ábo stolárskie naczynie do ustáwiánia prosto ku górzé roboty/ iést iáko T Łácinskie wersáłowe wywrocone tak ┴ á sznurék od góry z-ołowem wisi. Libella [...]. Kn 1130.
patrz: BUDOWNICY, BUDOWNICZY, BUDOWNICZY
– Lunar/ v. Budowniczy miéyski. Kn 374.
patrz: BUDOWNICZY
– Budowniczy subst. Rzéczypospolitey/ kroléwski/ miéyski/ Lunár. Aedilis [...] Fabricarum Tribunus [...] Publicus [...] Aedilis plebis [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWNICZY
– Budowniczego publicznego vrząd/ Lunárstwo/ Aedilitas: aedilitium munus, Cicer. Cura aedium sacrarum & priuatarum [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWNICZY
– Budownik/ Architékt. AEdificator [...] Mundi aedificator Deus [...] Structor, molitor, fabricator [...] AEdificet agricola, non sit tamen aedificator [...] Machinator bellicorum instumentorum [...] vide Architékt [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWNIK
– Architékt/ Budowniczy naywyższy/ Architectus [...] Architector aedis, et architecton doli, tr. [...] Mechanicus [...] Fabricarum peritissimus [...] v. Budownik. Kn 8.
patrz: BUDOWNIK
– Budowny/ Bellè vel bene, & ratione aedificata villa [...]. Capax domus, Ouid. Operosissimum templum [...]. Kosztownié wielką robotą budowány. Kn 51.
patrz: BUDOWNY
– Budzenié. [...] Excitatio. Arnobi. Kn 52.
patrz: BUDZENIE
– Byk/ bujak/ bydlnik/ Taureus [...]. Kn 56.
patrz: BUJAK
– Buiánie/ biégánie swawolne/ zbytnie/ Eugatio [...]. Kn 52.
patrz: BUJANIE
– Bułáwá/ Claua ferrea rotunda longo manubrio [...] Insigne ducis belli in Polonia. Kn 53.
patrz: BUŁAWA
– Bułká chlébá. Paxamatium, diurnus panis monachorum. AEgyptiorum propè sex vnciarum [...] Collatione [...] Aliud est Suidae, id est, Biskokt. Kn 53.
patrz: BUŁKA
– Bochenék chlébá/ bułká/ forma panis parui, diminutiuum pane. Pastillus [...] Collyris [...]. Kn 38.
patrz: BUŁKA
– Bunczéwie/ vide Grzybienie. Kn 53.
patrz: BUNCZEWIE
– Buntowánie [actio] Turbarum concitatio. [...] Tempestas seditionum, discordiarum: tempestas popularis. Seditio, Cicer. Kn 53.
patrz: BUNTOWANIE
– Buntownié/ Seditiosè concitata concio, Cicer. Seditiosissime dicere. Cicer. Kn 53.
patrz: BUNTOWNIE
– Zwadcá/ zwadzcá/ zwaycá. Sator litis [...] Litigator, Quintilian. v. Buntownik. Kn 1454.
patrz: BUNTOWNIK
– Rokoszanié/ [...] Factiosi qui conspirárunt. Vicin. Buntownik. Kn 924.
patrz: BUNTOWNIK
– Buntownik/ Euocator feruorum, Cicer. in Catilin. Rerum nouarum auidus concitor, Ammian. Incentor & incesor turbarum, Ammianus. Turbator, Liu. [...] Factiosus [...] Axitiosus [...] Nowiniarz. Natinator, Festo seditiosus. Nouarum rerum molitor [...]. Kn 53.
patrz: BUNTOWNIK
– Niézgodny/ Discors [...] Dissentaneus [...] Incongruens sibi, nobis [...] Insociabilis [...] Insociabile regnum. v. Buntowny. Kn 544.
patrz: BUNTOWNY
– Buntowny/ rosterkliwy/ burźliwy tr Seditiosus [...] Factiosus [...] Turbidus homo [...] Turbidi & concitati motus animorum [...] Tumultuosus miles [...] Tumultuosa concio, sententia [...] Turbulentus [...] Nouis rebus studet. [...] Discordialis. Kn 53.
patrz: BUNTOWNY
– Pluszczy kréw z-czégo/ ábo wodá. [...] Cum sonitu aliquid supernè fluit. (Burczy [...] Cum strepitu per aspera plani fluit, vel cum impetu.) [...] Strumięniem ciéczé/ idem quod pluszczy. Kn 716.
patrz: BURCZEĆ
– Kłótnia/ v. Zámięszánie/ Trudność/ Burdá/ Rosterk. Kn 283.
patrz: BURDA
– Burdy ná osłá/ ná mułá/ Clitellae [...]. Kn 53.
patrz: BURDA
– Burdy stroię/ Do turbas, facio, Terent. Turbelas do, facio [...] O co burdy stroisz/ ábo ták bárzo się frásuiesz/ gębę rozwierasz. Ciere turbas, Plaut. Mouere Tragoedias, Quintil. Excitare tragoedias, Cicer. [...] vide Mięszam 3. Kn 53.
patrz: BURDA
– Skłádam z-osłá/ z-mułá burdy/ cięzáry rozbieram. [...] Depono clitellas, instratum [...]. Kn 1003.
patrz: BURDA
– Burdá/ turniéiá/ gomon/ fasoł/ Turba [...] Turbela [...] Turbella [...] Tragoedia tr. [...] vide zámięszánie/ Rozruch. Kn 53.
patrz: BURDA
– Burdam się/ kustram się/ Segniter me vestio vel accingo, operi, itineri, vel ad iter. Kn 53.
patrz: BURDAĆ SIĘ, BURDAĆ SIĘ, BURTAĆ SIĘ
– Burgrábiá/ [...] Custos arcis, Cromer. Praefectus Vigilum, Paul I. C. et Cromer. [...] vide Podstárości. Kn 53.
patrz: BURGRABI, BURGRABIA, BURGRABIA, MURGRABIA
– Burmistrzowski/ Consularis, aetas, familia, Cicer. Consulare vinum, Mart [...]. Kn 54.
patrz: BURMISTROSKI, BURMISTROWSKI, BURMISTRZOWSKI, BURMISTRZOWSKI
– Burmistrzostwo/ Consulatus [...]. Kn 54.
patrz: BURMISTRZOSTWO, BURMISTRZOSTWO, BURMISTRZOWSTWO
– Burmistrzowskié/ Consulariter acta vita, Liu. Kn 54.
patrz: BURMISTRZOWSKIE
– Bursa / konwikt / Contubernium [...] Conuictus. Kn 54.
patrz: BURSA, BURSA, BURSZA
– Bursa/ v. Mieszék. Kn .
patrz: BURSA, BURSA, BURSZA
– Bursak/ vide Społmieszkániéc. Contubernalis [...]. Kn 54.
patrz: BURSAK
– Bursztyn/ Czerwonáwy bursztyn. Glessum barbara voce dicitur [...] qui ait esse succum arboris pini, rigore aut tempore autumnali concretum. [...]. Kn 54.
patrz: BURSTYN, BURSZTYN, BURSZTYN, BURZTYN
– Wichrowáty/ wichrzásty. v. Burzliwy. Item, wichrowáty voce translata sapiùs vtuntur Poloni. pro Dziwak/ Fántástyk/ Niéspokoyny/ Warchół. Kn 1242.
patrz: BURSZLIWY, BURZLIWY, BURZLIWY, BURŻLIWY
– Burżliwy / wichrzásty / nawáłności péłny / Procellosum coelum [...] Procellosus ventus [...] Procellosum mare [...] Tempestuosum mare [...] Turbidus dies [...] Turbidum tempus [...] Turbulentum tempus: turbulentissimus tribunatus [...]. Kn 54.
patrz: BURSZLIWY, BURZLIWY, BURZLIWY, BURŻLIWY
– Buntowny/ rosterkliwy/ burżliwy tr. Seditiosus, Cicer. Factiosus, Plaut. Turbidus homo, Virgil. Turbidi et concitati motus animorum, Cicer. [...]. Kn 53.
patrz: BURSZLIWY, BURZLIWY, BURZLIWY, BURŻLIWY
– Bursztynowy Succinus, mart. Succineus, Plin. Electrinus. Paul. I. C. [...]. Kn 54.
patrz: BURSZTYNOWY
– Burtá/ burtnicá/ Transtra [...] Iuga. Kn 54.
patrz: BURTA
– Burtá/ burtnicá/ Transtra [...] Iuga. Kn 54.
patrz: BURTNICA
– Bury/ Virgatus [...] Virgato corpore. Virgulatus [...] Virgulata distinctione. Kn 54.
patrz: BURY
– Chmurá/ burzá/ pochmurność/ Caelum turbidum, nubilosum [...] Nubilum [...] Dubium & inipendens caelum, [...]. Kn 67.
patrz: BURZA
– Wzbieránie i opadánie/ v. Morskie burzęnie. Kn 1346.
patrz: BURZENIE
– Burzęnie ludu/ vide Buntowánie/ zámięszánie. Kn 54.
patrz: BURZENIE
– Burzęnie miástá/ Excidium vrbis, Liu. Virg. Excisio, euersio tectorum. Disturbatio Corinthi: disperditio vrbis, Cicer. Excidio [...] v. Pustoszęnie/ Obálánie. Kn 54.
patrz: BURZENIE
– Przychodzęnie morskie/ v. Morskie burzęnie/ przychodzęnie. Kn 869.
patrz: BURZENIE
– Burzęnie morzá/ nawałność/ Tempestas pelagi, Virg. Tempestas maris, [...] Procella [..] AEstus feruor maris: Agitatio fluctuum: agitatio maris [...] vide Náwáłność. Kn 54.
patrz: BURZENIE
– Zámięszánia péłny/ Turbidus [...] Turbidum tempus [...] Turbidissimae actiones [...] Turbulenta Respub. res, tempestus, turbulentum tempum, negotium. Tumultuosae conciones, tumultuosa vita. [...] Homo turbulentus. [...] v. Burzliwié/ Pomięszánié. Kn 1378.
patrz: BURZLIWIE
– Burzliwié/ Turbidè, Turbulentè. Kn 54.
patrz: BURZLIWIE
– Burzyciel/ zburzyciel/ Euersor vrbium: extinctor patriae, Cicer. Demolitor murorum, Vitru. Vastator Troiae, [...] Expugnator coloniarum. Kn .
patrz: BURZYCIEL
– Táran woięnny/ Aries [...] Machina bellica muralis [...] Burzyciel miast. Kn 1136 [1126].
patrz: BURZYCIEL
– Burzę miásto/ Euerto vrbem; Excido vrbes hostium: deleo & perdo, extinguo vrbem, ciuitatem, Tacit. Expugno oppidum [...] vide Obalam/ Pustoszę. Kn 54.
patrz: BURZYĆ
– Burzę aliter. Agitant mare venti, Virgil. Emoliuntur venti fretum, Senec. [...]. Kn 54.
patrz: BURZYĆ
– Burzę aiter vide Buntuię. Kn 54.
patrz: BURZYĆ
– Burzy się piwo/ wino/ Feruet vinum cum ex musto in vinum transit [...]. Kn 54.
patrz: BURZYĆ SIĘ, BURZYĆ SIĘ, BURŻYĆ SIĘ
– Burzy się morzé/ Exaestuat mare [...] Feruet mare [...] Turbat mare [..]. Kn 54.
patrz: BURZYĆ SIĘ, BURZYĆ SIĘ, BURŻYĆ SIĘ
– Buntuię się przéciw komu/ burzę się/ Tumultuor [...] Rebello [...] Turbo [...]. Kn 53.
patrz: BURZYĆ SIĘ, BURZYĆ SIĘ, BURŻYĆ SIĘ
– Pychá/ hárdość/ butá/ nádętość. Superbia, Plautus. Cicer. Arrogantia, insolentia, Cicer. [...]. Kn 903.
patrz: BUTA
– Butél/ vide Woźny miéyski. Kn 54.
patrz: BUTEL, BUTEL, BUTEŁ
– Buzdygan/ claua ferrea angulosa profundis et crebris sulcis striata [...]. Kn 55.
patrz: BUZDYGAN
– Szubiénicznik/ wisiéléć [!][...] Nostri per probrum dicunt talibus: Byłeś w-katowskich rękách. Kn 1126.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Iést w cenié/ w pieniądzách/ v. Popłaca. Kn 247.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Báczenie/ rozum/ Iést przy baczeniu/ [...] sanae mentis, sanus mente, idem. przy sobié [...] z baczeniem/ z rozumem. Kn 11.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Gwoli być komu/ Dare se alicui [...] Tradere se totum alicui Mácie mię po woli [...]. Kn 220.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Kopyt rozdwoionych bydlę. Bisulcus [...] Kn 301.
patrz: BYDLĘ
– Kopyt rozdwoionych bydlę. Bisulcus [...]. Kn 301.
patrz: BYDLĘ
– Bydlęciéię/ Bydlęciem się stáię [...] In pecudis degenero, vt Nabuchodonosor. Kn 56.
patrz: BYDLĘ
– Robotny wół/ bydlę do roboty/ od roboty. Operarius [...] Pecus operarium. Iugatorius bos: Glebarius bos [...]. Kn 920.
patrz: BYDLĘ
– Człowiék nié bydlę. Kn 133.
patrz: BYDLĘ
– Iako bydlę/ iáko béstya/ po béstyálsku. Pecorum modo [...] More ferae [....] In pecorum modum [...] More bestiarum [...] v. Po béstyálsku.. Kn 232.
patrz: BYDLĘ
– Béstyálskié/ vide Po béstyálsku/ et Iáko bydlę. Kn 21.
patrz: BYDLĘ
– Bydlęcé/ More pecudum: more bestiarum. Kn 56.
patrz: BYDLĘCE
– Rząp' w-ogonié bydlęcym/ Caulis, m. Plini. Caulis caudae boum, equi, asini, et c. [...]. Kn 967.
patrz: BYDLĘCI, BYDLĘCI, BYDLĘCY, BYDLĘCY, BYDLĘCZY, BYDLIĘCZY
– Bydlęcy/ Pecuarius canis, Colum. Pecuaria quaestio, Var. Pecorinus, Sipont. Robert. Steph. [...] Veterinarius, adiect. Veterinaria medicina [...] Iumentarius, Apul. Contubernium iumentarium. Kn 56.
patrz: BYDLĘCI, BYDLĘCI, BYDLĘCY, BYDLĘCY, BYDLĘCZY, BYDLIĘCZY
– Stráwá bydlęca/ Pabulum [...] vide Pokarm/ pasza. Kn 1073.
patrz: BYDLĘCI, BYDLĘCI, BYDLĘCY, BYDLĘCY, BYDLĘCZY, BYDLIĘCZY
– Bydlęciéię/ Bydlęciem się stáię/ [...] In pecudis naturam degenero [...]. Kn 56.
patrz: BYDLĘCIEĆ
– Byk/ buiak/ bydlnik/ Taureus [...] Ductor gregis indomiti. Kn 56.
patrz: BYDLNIK
– Bydłá siłá máiący/ bydlny/ Armentosus. Italia armentosissima [...] Pecorosus. Kn 56.
patrz: BYDLNY
– Dobyték/ vide Robotne bydło. Kn 129.
patrz: BYDŁO
– Przéżuwa bydło niéktore/ żucha. Remando [...] pontici mures remandunt. Remandere eundem cibum [...] Ruminat animal [...] Armentum reduces dum gutture ruminat escas. [...]. Kn 864-865.
patrz: BYDŁO
– Wéłniste bydło/ iáko owcé. Lanicium [...]. Kn 1234.
patrz: BYDŁO
– Złodziey bydłá/ v. Bydłokradcá. Kn 1433.
patrz: BYDŁOKRADCA, BYDŁOKRADZCA, BYDŁOKRADŹCA, BYDŁOKRADŹCA
– Bydłokradźtwo/ Abactus. Kn 56.
patrz: BYDŁOKRADZTWO, BYDŁOKRADZTWO, BYDŁOKRADŹTWO
– Byk/ buiak/ bydlnik/ Taureus [...] Ductor gregis indomiti, [...]. Kn 56.
patrz: BYK
– Bykowy/ Taurinus [...] Taureus [...] Tauriformis [...] Taurigenus [...]. Kn 56.
patrz: BYKOWY
– Bystry [...] Bystry potok/ Bystra rzeká [...] Rapax torrens, [...] Rapax fluuius. Acris equus. Violentus amnis. [...] Kn 57.
patrz: BYSTRY
– Bystry [...] Perspicax & acutus. [...] Domyslny. Bystry. Solerti auditu animal. [...] Solers animus. [...] Solers ingenium. [...] Sagax homo. [...] Kn 57.
patrz: BYSTRY
– Wydrzéię/ Chytrzéię/ Bystrzéię. Kn 1311.
patrz: BYSTRZEĆ
– Béstwię się/ bystrzéię/ Ferocio. Kn 20.
patrz: BYSTRZEĆ
– Bywáléc/ bywáły/ Versatus, versatisimus. Expertus [...]. Multorum hominum mores vidit & vrbes [...] Factum est periculum pedum, visa et via, [...] Multùm ille & terris iactatus & alto [...] Multum aquae nauigauit. vide Swiádom. Kn 57.
patrz: BYWALEC
– Grono winne/ kálinowe/ bzowe. Botryon, Botrus [...]. Racemus [...]. Kn 210.
patrz: BZOWY
– Bzowy/ Sambuceus baculus. [...]. Kn 57.
patrz: BZOWY
– Czadz/ Missilia [...] Sparsit missilia variarum rerum [...] Mittere missilia in vulgus [...] Missilia fortunae [...] quae à fortuna sparguntur [...] Antiochus illustris pecuniam spargens dicebat [...] Populus Romanus stipem spargere coepit [...]. Kn 94.
patrz: CADZ, CZADZ, CZADZ
– Podárék od páná/ krola/ etc. Donatiuum [...] lege Czadz. Charisticum officialibus dabatur. Callistrat. Kn 732.
patrz: CADZ, CZADZ, CZADZ
– Cádzęnie/ Expressio. Kn 57.
patrz: CADZENIE, CEDZENIE, CEDZENIE
– Kosz do cedzenia/ Fiscus vimineus [...] Saccus vinarius [...] Saccus nivarius [...] Saccus saligneus, sparteus. saccus tenui vimine contextus, inuersae metae similis [...] Qualus [...]. Kn 308.
patrz: CADZENIE, CEDZENIE, CEDZENIE
– Cédziworek/ co cédzęnia naczynie/ sitko/ etc. Fiscus lineus vel vimineus, quo oleum defluens ex torculari colatur [...] Qualus [...] Saccus lineus [...] Sportula faecaria [...] Colum [...] Ex iunco factum colum [...]. Kn 60.
patrz: CADZENIE, CEDZENIE, CEDZENIE
– Łużnik/ Fiscus vimineus, vel lineus [...] vide Kosz do cedzenia. Kn 375.
patrz: CADZENIE, CEDZENIE, CEDZENIE
– Przépuszczam wosk/ łóy/ etc. [...] Iterùm liquo significat et simpliciter Rostapiam/ et Cédzę. Kn 853.
patrz: CADZIĆ, CEDZIĆ, CEDZIĆ, CĘDZIĆ
– Cádzę/ cédzę/ Colo [...] Exprimo per linteum [...] Liquo vinum [...] Deliquo [...] Transcolo, defaeco [...] Percolo aliquid [...] Recolo [...] znowu cádzę. Liqueo vel liquesco [...] aquae per interuenia (terrarum) liquescunt. cádzą się/ siekną/ przeciekaią [...]. Kn 57.
patrz: CADZIĆ, CEDZIĆ, CEDZIĆ, CĘDZIĆ
– Cádzę/ cédzę/ Colo [...] Exprimo per linteum [...] Liquo vinum [...] Deliquo [...] Transcolo, defaeco [...] Percolo aliquid [...] Recolo [...] znowu cádzę. Liqueo vel liquesco [...] aquae per interuenia (terrarum) liquescunt. cádzą się/ siekną/ przeciekaią [...]. Kn 57.
patrz: CADZIĆ SIĘ, CEDZIĆ SIĘ, CEDZIĆ SIĘ, CĘDZIĆ SIĘ
– Cédzony/ Saccatus lineis saccis [...] percolatus [...]. Kn 60.
patrz: CADZONY, CEDZONY
– Cáły Boży rok/ dzięń/ noc/ wołałém/ czekał/ etc. pro cáluczki/ cáły zgołá/ sic káżdy Boży dzień deszcz/ pro każdy zgołá. Totis vel singulis prorsus diebus, integris omnino, continuò pluit etc. Kn 58.
patrz: CALUCZKI
– Całkiem v. Niérozdzielnié. Kn 58.
patrz: CAŁKIEM
– Całość aliter vide, Niédętość/ Zupełność [...]. Kn 58.
patrz: CAŁOŚĆ
– Całość/ záchowánie/ trwáłość. Salus Reipublicae [...]. Kn 58.
patrz: CAŁOŚĆ
– Cáłuię/ Osculor [...]. Kn 58.
patrz: CAŁOWAĆ
– [...] qui osculatur, vel amat oscula. Cáłownik inusitatum est. Kn 58.
patrz: CAŁOWNIK
– Przysiadam komu suknią/ czapkę/ księgi. Assideo super aliquid. Insideo alicui rei. Kn 886.
patrz: CAPKA, CZAPKA, CZAPKA
– Cár/ kniaź wiélki/ Rex, aut Regulus apud Moscos [...] vide Kśiążę. Kn 59.
patrz: CAR, CAR, CZAR
– Czernice/ vide Borowki czarne. Kn 99.
patrz: CARNY, CZARNY, CZARNY
– Borowki czarne/ czernicé/ v. Márcowy kwiát. Kn 50.
patrz: CARNY, CZARNY, CZARNY
– Cárski/ Regius [...]. Kn 59.
patrz: CARSKI
– Czausz/ [...] Nunc Tsausii aulici vel cubicularij Turcae esse dicuntur. ex quo numero nuntij vel Legati minores, aut veredarij deliguntur. vide. Goniéc. Kn 97.
patrz: CAUSZ, CZAUS, CZAUSZ, CZAUSZ, CZAUZ
– Cząbr Włoski/ vide Dzięcielnicá. Kn 94.
patrz: CĄBR, CZAMBR, CZĄBER, CZĄBER, CZĄBR, CZĄBR
– Cząbr ziéle/ Satureia [...] Cunila [...] Thymbra [...] Satureium [...]. Kn 94.
patrz: CĄBR, CZAMBR, CZĄBER, CZĄBER, CZĄBR, CZĄBR
– Cząbrzycá Włoska/ Wyłup tymowy/ kámionká/ dźięćielicá Włoska/ Epithymium. Kn 94.
patrz: CĄBRZYCA, CĄBRZYCA, CZĄBRZYCA
– Cébér/ Hydria, [...] dimin. Cébrzyk. Kn 59.
patrz: CEBER, CEBER, CEBR, CEBR, CĘBR, CZEBER, CZEBR
– Deszcz/ Pluuia [...] Imber [...] Ruit caelum imbribus [...] Deszcz iák cébrem lał [...]. Kn 120.
patrz: CEBER, CEBER, CEBR, CEBR, CĘBR, CZEBER, CZEBR
– Cébér [...] dimin. Cébrzyk. Kn 59.
patrz: CEBRZYK, CEBRZYK, CZEBRZYK
– Szpilanká/ v. Psia cébulá. Kn 1121.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Pióro ábo pierzé v cybulé. Stylus: thallus caeparum [...]. Kn 700.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Psiá cébulá/ Szpilanká/ Podéyrzon żołty. Bulbus vomitorius [...]. Kn 895.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Cébulá psia/ vide Psia cébulá. Kn 59.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Cébulá/ Cepe [...] Cepa vel Caepa [...] Cepula [...]. Kn 59.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Cébulá zamorska/ Scilla [...] Squilla [...]. Kn 59.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Cébulnik/ Ceparius [...] ceparum venditor. Kn 59.
patrz: CEBULNIK, CEBULNIK, CYBULNIK
– Cébulny ogród/ Cepetum [...] Cepina [...]. Kn 59.
patrz: CEBULNY, CEBULNY, CYBULNY
– Námázánie [...] Námázánie cebulne. inunctio caepis facta. Suffectio vnguentorum putorem temperat [...]. Kn 466.
patrz: CEBULNY, CEBULNY, CYBULNY
– Cébulney głowki listki/ łupinki wnętrzne/ Tallae [...] Lacrymosaeque ordine tallae [...] Tunicas bullorum replictas [...]. Kn 59.
patrz: CEBULNY, CEBULNY, CYBULNY
– Cébulna łodigá/ wyrosték/ Thallus [...] Stylus ceparum [...]. Kn 59.
patrz: CEBULNY, CEBULNY, CYBULNY
– Cébulny/ cébulowy/ Cepitius [...]. Kn 59.
patrz: CEBULNY, CEBULNY, CYBULNY
– Cébulna skórká powierzchnia: łupiná/ Corium ceparum [...] Tunicatum cepe [...] Talla [...]. Kn 59.
patrz: CEBULNY, CEBULNY, CYBULNY
– Łupiny/ item. v. Cebulna skorká. Kn 375.
patrz: CEBULNY, CEBULNY, CYBULNY
– Cébulny/ cébulowy/ Cepitius [...]. Kn 59.
patrz: CEBULOWY, CEBULOWY, CZYBULOWY
– Przyymuię do céchu/ do rády/ etc. Allego [...] in decurias [...] Cooptare Senatorem, in Collegium, in ordinem [...] Adscribo aliquem ad numerum, in numerum [...] Adscisco [...]. Kn 894.
patrz: CECH, CECH, CZECH
– Cech/ miéysce/ ábo schadzká/ [...] Conuentus opificū: vel domus conuentui opificum habendo destinata. Kn 59.
patrz: CECH, CECH, CZECH
– Cechá ná bydlęciu/ naczyniu/ piątno/ Character [...] Quadrupedia charactere signari debent [...] Signum pecori impressum [...] Stigmata saxorum [...] Signum candens in pecore [...] Kn 59.
patrz: CECHA, CECHA, CYCHA, CZECHA, CZYCHA
– [...] Szam szobie winien. Adde quod Poloni Minores multi sz cz ż non exprimant. quid quod multae voces sunt, quae simplici s et denso pronuntiantur, vt czéchy/ céchy: czárá/ od cárá: szum/ sum: etc. [...] Kn 1112.
patrz: CECHA, CECHA, CYCHA, CZECHA, CZYCHA
– Céchámi. Tributim [...] per tribus. Kn 59.
patrz: CECHAMI
– Cékauz/ vide. Zbroiownia. Kn 60.
patrz: CECHAUZ, CEJHAUS, CEJHAUZ, CEKAUS, CEKAUZ, CEKAUZ, CEKAWZ, CEKHAUZ, CEKTAUZ
– Céchmistrstwo/ [...] Praefectura tribûs. Et [...] sum praefectus tribûs. Kn 59.
patrz: CECHMISTROSTWO, CECHMISTRSTWO, CECHMISTRSTWO, CECHMISTRZSTWO
– Céchmistrz/, Magister curiae [...] Hetaeriarcha [...] Magister contubernii [...] Praefectus sodalitio. Tribunus & tribuum magister [...]. Kn 59.
patrz: CECHMISTRZ, CECHMISTRZ, CEHMISTRZ, CZECHMISTRZ
– Piątnuię/ vide. Cechuię/ Pryskuię. Kn 682.
patrz: CECHOWAĆ, CECHOWAĆ, CZECHOWAĆ
– Cechuię/ piątnuię/ Signo [...] Quadrupedia charactere signari debent. Signum pecori imprimo, [...] Inurere notas & nomina vitulis [...] vicinum Pryskuię. Kn 59-60.
patrz: CECHOWAĆ, CECHOWAĆ, CZECHOWAĆ
– Piątno/ naczynie do cechowánia. Character [...] Cauter [...]. Kn 682.
patrz: CECHOWANIE
– Cechowány/ piątnowány/ Literata vrna [...] vide. Znákowány. Kn 59.
patrz: CECHOWANY
– Cechowy/ Curialis [...] Curionius [...] Tribuarius [...] Contribulis [...] Curiatus, curiata lex, comitia [...]. Kn 59.
patrz: CECHOWY, CECHOWY, CZECHOWY
– Cédr/ drzéwo cédrowe/ Cedrus [...] Alia species cedrelate [...] Oxycedros, ramosa & nodis infesta [...]. Kn 60.
patrz: CEDR
– Przyświecam/ [...] Vrit Cedrum in lumina nocturna [...] Przyświeca Cedrem [...]. Kn 890-891.
patrz: CEDR
– Cedrowány/ Cedratus [...] Cedrino oleo imbuo. Kn 60.
patrz: CEDROWANY
– Cédrowa żywicá/ Cedria [...] Resina cedri [...] Cedrium [...] Oleum cedrinum [...] Cedrius liquor [...]. Kn 60.
patrz: CEDROWY, CEDROWY, CZEDROWY
– Cédr/ drzéwo cédrowe/ Cedrus [...] Alia species cedrelate [...] Oxycedros, ramosa & nodis infesta. [...]. Kn 60.
patrz: CEDROWY, CEDROWY, CZEDROWY
– Cédrowy/ Cedrinus, cedrius [...]. Kn 60.
patrz: CEDROWY, CEDROWY, CZEDROWY
– Cédr/ owoc cédrowy/ szyszká/ Cedris [...]. Kn 60.
patrz: CEDROWY, CEDROWY, CZEDROWY
– Kártá w księgach/ Kártá pisána oprocz ksiąg/ Kartelusz/ Cedułá/ skrypt. Kn 268.
patrz: CEDUŁA
– Cédułá/ cédułká vide Kártá pisána. Kn 60.
patrz: CEDUŁKA
– Cédziworék/ do cédzęnia naczynie/ sitko/ etc. Fiscus lineus vel vimineus, quo oleum defluens ex torculari colatur [...] Qualus [...]. Kn 60.
patrz: CEDZIWOREK
– Kosz do cedzenia/ Fiscus vimineus [...] Saccus vinarius [...] Saccus niuarius [...] Saccus saligneus, sparteus. saccus tenui vimine contextus, inuersae metae similis [...] Qualus [...] v. Cedziworék. Kn 308.
patrz: CEDZIWOREK
– Cégiélnia/ Lateraria [...]. Kn 60.
patrz: CEGIELNIA
– Strychárz/ cégiélnik. Laterarius [...]. Kn 1077.
patrz: CEGIELNIK
– Cégiélnik/ céglarz/ vide Strycharz. Kn 60.
patrz: CEGIELNIK
– Cégielny robotnik/ [...] qui fert lateres [...] qui trahit [...] Lateres traho, porto. Kn 60.
patrz: CEGIELNY, CEGIELNY, CZEGIELNY
– Cégłá/ cégiéłká/ Later [...] Later aureum [...] Laterculus [...] Testa [...]. Kn 60.
patrz: CEGIEŁKA
– Céglány/ z cégły/ Latericius paries [...] Coctilis murus [...]. Kn 60.
patrz: CEGLANY, CEGLANY, CEGŁANY, CZEGLIANY
– Cégiélnik/ céglarz/ vide Strycharz. Kn 60.
patrz: CEGLARZ
– Céglásty/ céglástey fárby/ bladoczerwony/ miniowáty/ Miniaceus [...] Miniatus [...]. Kn 60.
patrz: CEGLASTY, CEGLASTY, CEGLIASTY
– Céglisty/ ná kształt cégły/ [...] forma lateris factus. Heluus color et Giluus color, qualis lateris semicocti. [...]. Kn 60.
patrz: CEGLISTY
– Wypalić dobrzé cégłę/ [...] Excoctum reddere [...]. Kn 1323.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Cégłá niépalona/ Crudus later [...]. Kn 60.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Sciáná wé dwié ceglé/ wé trzy etc. Paries diplinthius, triphlinthius etc. [...]. Kn 983.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Palę cégłę/ Coquo lateres in fornacem [...]. Kn 662.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Cégłá/ cégiéłká/ Later [...] Later aureum [...] Laterculus [..] Laterculus coctilis [...] Testa [...]. Kn 60.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Wypalić cégły/ wapna/ piéc/ drwá. Coquere lateres, calcem semel, bis. [...]. Kn 1323.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Laská céklárska/ márszałkowska/ pálcat. Commentaculum [...] Commotaculum [...] Commota mulio virga innuit. Virga lictoria [...] Culticula [...]. Kn 348-349.
patrz: CEKLARSKI
– Céklárski/ Lictorius [...] Kn 60.
patrz: CEKLARSKI
– Céklárskie stanie/ stáwięnie się przed vrząd/ Apparitio [...]. Kn 60.
patrz: CEKLARSKI
– Céklárstwo/ Apparitura [...]. Kn 60.
patrz: CEKLARSTWO
– Miéyski sługá/ vide Céklarz/ Woźny miéyski/ Sługá miéyski. Kn 410.
patrz: CEKLARZ, CEKLARZ, CEKLIARZ, CZEKLIARZ
– Zbier/ v. Céklarz. Kn 1405.
patrz: CEKLARZ, CEKLARZ, CEKLIARZ, CZEKLIARZ
– Sługá miéyski/ poséł vrzędowy/ sługá vrzędowy. Minister publicus [...] Actor publicus [...] Officialis [...] Stator [...] Viator [...] Calator [...] Seruus publicus [...] Ex cohorte Praetoris [..] v. Céklarz. Kn 1024-1025.
patrz: CEKLARZ, CEKLARZ, CEKLIARZ, CZEKLIARZ
– Céklarz/ oprawcá/ siepácz/ łápácz/ Apparitor [...] Apparitio [...] vide Hetman w miástách [...] Lictor [...] Submotor [...] Officialis [...] Accersitor [...] Virgator [...] Seruus publicus [...]. Kn 60.
patrz: CEKLARZ, CEKLARZ, CEKLIARZ, CZEKLIARZ
– Céklmistrz/ vide Hetman 4. Kn 60.
patrz: CEKLMISTRZ
– Hetman w miástách/ kápitan/ ábo Ceklmistrz/ stárszy nád ceklarzámi. [...] Praefectus lictorum. Apparitionis (i. apparitorum) magister. apparitionis praefectus [...] Alytarches [...]. Kn 224.
patrz: CEKLMISTRZ
– Céktánie się z kiém/ v. Spór/ Przégádywánie. Kn 60.
patrz: CEKTANIE SIĘ
– Céktuię się/ Licitari dicuntur mercando vel pugnando contendentes [...] Ciskam 2. Sprzeczam się/ Przégadywam się. Kn 60.
patrz: CEKTOWAĆ SIĘ
– Gádácz/ céktownik/ przégádywáiący się z kiem/ Disputator [...] Disputatrix [...]. Kn 182.
patrz: CEKTOWNIK
– Tráfiam do celu/ w-cel/ tráfić ptaká/ vgadzam. Contingo metam [...] Contingere aciem ferro: auem ab alto caelo deijcere [...] Tangere metam [...] Tangere aliquid acu [...] Collimo [...]. Kn 1149.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Tráfiam do celu/ w-cel/ tráfić ptaká/ vgadzam. Contingo metam [...] Contingere aciem ferro: auem ab alto caelo deijcere [...] Tangere metam [...] Tangere aliquid acu [...] Collimo [...]. Kn 1149.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Kn 1182.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Cel/ Scopus [...]. Kn 60.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Kres/ v. Koniéc. Cel/ et sequentia. Kn 317.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Przénoszę cel [...] vltra scopum iaculor. Kn 849.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Strzélnicá/ Campus iaculatorius [..] Cel pociskowy ábo pole ćwiczénia pociskowego strzélczego. Sagittarij verò scopas [?] seu fruticum aut straminis fasces, 600 pedes remotos ponebant, vt sagittis vel lapidibus ex sustibalo tangerent. Iidem contrà palum tanquam contrà aduersarium cum claua velut cum gladio se excercebant, etc. [...]. Kn 1079.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Chybiánie celu/ ábo domysłu/ nádziéié/ Aberratio [...]. Kn 75.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Cel tr. vide Koniéc. Kn 60.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Célá abo céllá mniska/ Cella [...]. Kn 60.
patrz: CELA, CELA, CELLA
– Grunt/ item. vide Célc. Kn 213.
patrz: CELC
– Célc/ twárde dno w gruncié/ ná ktorym się iuz godzi grunt kłáść/ Solum fundamenti solidum [...] Solidum [...] Ad solidum fodiantur fundationes substructionis [...]. Kn 60.
patrz: CELC
– Célidonia/ vide Iáskołcze ziéle. Kn 60.
patrz: CELIDONA, CELIDONIA, CELIDONIA
– Célnicki/ Vectigalis equus, pecunia [...]. Kn 60.
patrz: CELNICKI
– Célnictwo/ cło/ komorá Rzéczypospolitey/ Vectigale munus, vel munus exigendi vectigalis aut portorij [...]. Kn 60.
patrz: CELNICTWO
– Komorá Rzéczypospolitey/ vide Célnictwo. Kn 294.
patrz: CELNICTWO
– Cłó/ i. Célnictwo/ vt Cło trzymáć/ vide Célnictwo. Kn 85.
patrz: CELNICTWO
– Célnicze miéysce/ gdzié célnik cło wybiera/ [...] mensa publicani, aut domus. Telonium apud Matthaeum. Kn 60.
patrz: CELNICZY
– Célnicze miéysce/ gdzié célnik cło wybiera/ [...] mensa publicani, aut domus [...]. Kn 60.
patrz: CELNIK, CELNIK, CZELNIK
– Célnicze miéysce/ gdzié célnik cło wybiera/ [...] Telonium apud Matthaeum. Kn 60.
patrz: CELNIK, CELNIK, CZELNIK
– Célny/ vide Przédni. Kn 60.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Rynék/ część miástá célniéysza/ przéstworna. (vt ma dom w-rynku) Forum [..] Manlius transuerso foro ambulans [...] v. Targowisko [...]. Kn 965.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Célny/ do cłá należący/ [...] ad publicanum pertinens. Kn 60.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Pánowié przédni/ célni w-Rzéczypospolitey. Optimates [...]. Kn 667.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Céluię/ vide Przéwyższam/ Przodkuię. Kn 60.
patrz: CELOWAĆ, CELOWAĆ, CYLOWAĆ, CZELOWAĆ
– Przéwyższam/ przénoszę/ céluię/ przéchodzę kogo w-czym. Antecello tibi in hac re. Supero aliquem doctrina, constantia [...] Supero aliquem dolis [...] Vincere aliquem officio, auctoritate, numero. Vno te vicimus. Excello [...] Excello ingenio, dignitate, in aliqua re: inter omnes, caeteris: praeter caeteros [...] Vicinum Przodkuię. Kn 862-863.
patrz: CELOWAĆ, CELOWAĆ, CYLOWAĆ, CZELOWAĆ
– Célowánie/ vide Przodkowánie. Kn 60.
patrz: CELOWANIE
– Miérniczy státék/ celowy naczynie ktorym prostuią/ w prost miérzą.mensura qua flexae viae ad lineam diriguntur [...] Groma [...]. Kn 404.
patrz: CELOWY
– Célstad/ vide Strzélnicá. Kn 60.
patrz: CELSTAD
– Wagá/ tr. ważność/ cená/ miésce/ poważánie/ liczbá/ tr. Momentum [...] Haec res nullum habet momentum ad beatam vitam: momenta paria rationum: habet momentum gratia: habet apud me momentum tua religio. Pondus habere apud aliquem: tuae literae maximi sunt ponderis apud me [...] Numerus [...] Nullo numero homo. nie waży nic [...] Alicuius aeris magister, i. pretij. Kn 1220.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Kontryfał/ cyná przédnia ábo Angiélska/ Stannum Anglicanum nobilissimum [...]. Kn 300.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Vpada cená/ vide Cena vpádłá. Kn 1192.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Stoi cená w-miérzé/ v. Cená. Kn 1069.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Ma cenę tá rzécz. v. Popłaca. Kn 384.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Skaczę/ aliter. Skoczyło zboże ábo [skoczyła] cená/ poszło wzgórę/ v. Drożeię/ Cená 3. Kn 999.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Iést w cenié/ w pieniądzách/ v. Popłaca. Kn 247.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Drogość iákiey rzéczy/ cená wiélka choć słuszna/ [...] Magnum pretium [...] Pretiositas annuli [...]. Kn 149.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Cenę podnoszę vrzędownié/ Imponere grauiùs pretium [...]. Kn 61.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Cenę podnoszę/ więcey podáię w tárgu/ Pretium augere [...] Pretium amplifico [...]. Kn 61.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Cyná/ Stannum [...]. Kn 92.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Vpada cená/ vide Cena vpádłá. Kn 1192.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Cená stoi/ ábo stoi co w cenié/ Constitit pretium [...]. Kn 61.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Kontryfał/ cyná przédnia ábo Angiélska/ Stannum Anglicanum nobilissimum [...]. Kn 300.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Cená stoi/ ábo stoi co w cenié/ Constitit pretium [...]. Kn 61.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Spuszczam cenę/ v. Cenę spuścić. Kn 1055.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Spuszczam cenę/ v. Cenę spuścić. Kn 1055.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Cyná przédnia/ vide Kontryfał. Kn 92.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Cená wzgorę idzié/ [...] Crescit pretium rerum venalium. Kn 61.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Idzié wzgorę cená/ zboże. v. Drożéié. Kn 240.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Céná wskoczyłá wzgórę/ Accensum est pretio [...] Ingrauescit annona [...] Accedit plurimùm pretio [...] Kn 61.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Céná/ AEstimatio [...] Pretium [...] Valor [...] Victoriati valore redimi potest [...] Nuncupatio [...]. Kn 60.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Drogo co szácuię/ cenię/ drożę się z czém/ Auarè statuo pretium merci meae [...] Vnu[m] quodq[e] istorum verbu[m], nummis Philippeis aureis non potest auferre hinc à me, si quis emptor venerit [...] Magno et magni aliquid aestimo: valdè carè aestimo [...]. Kn 149.
patrz: CENIĆ
– Po groszu cenię/ przédáię/ kupuię co/ po złotemu / po táláru/ etc. [...] Emo aliquid talento, decem denarijs, omnibus nummis vel pecunijs [...] Emo denis minutis singulis vel singula. Kn 718.
patrz: CENIĆ
– Cenią mię ábo co/ Liceo, licitus sum. Neutropassium. licitationi et auctioni subijcior [...] De Drusi hortis quanti licuisse scribis, id ego quoque audieram [...] Contra, Laeuinum vnius assis non vnquam pretio pluris licuisse, etc. subaudi, constat, vel scimus. że go podło ceniono/ szácowano/ ważono [...]. Kn 61.
patrz: CENIĆ
– Cenienie/ zácenienie/ Indicatio [...] Tua merx est, tua indicatio est. Indicatio pretij [...]. Kn 61.
patrz: CENIENIE
– Cynowy/ Stanneus [...] Stagneus [...]. Kn 93.
patrz: CENOWY, CYNOWY, CYNOWY, CZENOWY, CZYNOWY
– Stofuncie/ v. Cętnar. Kn 1067.
patrz: CENTNAR, CENTNAR, CETNAR
– Wagá ciężar iáki ábo miárá/ odważona wagą/ ábo gwichtem którem péwnym/ funtem/ półfunciem/ cętnarem etc. Pondo [...]. Kn 1220.
patrz: CENTNAR, CENTNAR, CETNAR
– Cetnar/ stofuncie/ waży pięć kámięni w Státucié. Centumpondium [...] Centenarium pondus [...]. Kn 62.
patrz: CENTNAR, CENTNAR, CETNAR
– Censor ksiąg/ Sędzia/ rozsądnik [...] Iudices ac censores pòématum, vide Probierz. Kn 61.
patrz: CENZOR
– Censuruię/ rozsądek czynię/ omyłki znâczę/ Recenseo [...] Notam pono ad versum [...] Cerulâ miniatâ scripta alicuius noto [...] Virgula censoria noto [...]. Kn 61.
patrz: CENZOROWAĆ, CENZUROWAĆ, CENZUROWAĆ
– Censuruią mię/ moie księgi/ Rozsądek czynią/ Subeo iudicium imperitae multitudinis, sapientissimorum & lectissimorum virorum [...] Pagina subit iudicium docti principis [...]. Kn 61.
patrz: CENZOROWAĆ, CENZUROWAĆ, CENZUROWAĆ
– Censury Papieskie/ Animaduersiones Pontificiae [...] Canonica censurae. Kn 61.
patrz: CENZURA
– Censurá/ omyłék znáczenie/ [...] Nota censoria [...] Censoria virga [...] Ceras miniatulas [...]. Kn 61.
patrz: CENZURA
– Cesarz/ Caesar [...] Augustus [...] Rector Imperij Romani. [...]. Kn 61-62.
patrz: CESARZ, CESARZ, CYSARZ
– Cętnarowy/ [...] Centenarius [...] Centenaria vasa. Lapis centenarius [...] Pondus centenarium [...]. Kn 62.
patrz: CETNAROWY, CETNAROWY, CĘTNAROWY
– Stofuntowy/ v. Cętnarowy. Kn 1067.
patrz: CETNAROWY, CETNAROWY, CĘTNAROWY
– CH/ Initio dictionum vitiosissimè Poloni quidam pronuntiant in sua lingua et in Latina, vt Háłástrá pro Cháłástrá. Haritas pro Charitas. et è centra [...]. Kn 62.
patrz: CH
– Ch/ ch/ in fine dictionum pro em/ byłech/ pisałech/ pro byłem/ pisałem. vide M. Kn 62.
patrz: CH
– Chá/ chá/ Ha ha [...]. Kn 62.
patrz: CHA
– Chaber wiélki/ czerwono-brunatny [...] Phloeos [...] Stoebe [...] Saliunca [...]. Kn 62.
patrz: CHABER, CHABR
– Chábiás/ cáp/ Interiectiones [...] Hercle haud ibis intrò, ne quid harpax feceris [...] v. Smyk 2. Kn 62.
patrz: CHABIAS
– Smyk (Interiectio) qua actum rapientis furtim aliquid significamus. Vicinum Chábiás [...]. Kn 1034.
patrz: CHABIAS
– Cáp/ Interiectio. vide Chábiás. Kn 59.
patrz: CHABIAS
– Chábiná/ vide Rózgá 1. Kn 62.
patrz: CHABINA, CHABINA, HABINA
– Modrak/ modrzeniéc/ chábrék/ Błáwat. Cyanus [...]. Kn 422.
patrz: CHABREK
– Chábrék/ vide Modrak. Kn 62.
patrz: CHABREK
– Iátá/ cháć/ kuczká. Tugurium [...]. Kn 238.
patrz: CHAĆ
– Cháć/ vide Iátá. Kn 62.
patrz: CHAĆ
– Chadzam/ Frequento domum alicuius [...] Frequento aliquem [...] Ito, itas, Itare ad coenas [...] Itare in ludos [...] Initas arida loca [..] Grassor saepe hac via []...] Ventito domum alicuius [...] Ventito in agrum [...]. Kn 62.
patrz: CHADZAĆ, CHADZAĆ, CHADŻAĆ, CHODZAĆ
– Biiam/ Verberito [...] Bywam/ chadzam/dawam/ mawiam/ piiam/ pieram/ siadam/ widam/ et similia frequentatiua sunt, qualia Poloni è singulis propè Verbis formant, quibus respondentia frequentatiua Latina cùm desunt, primitiuis vtendum est addita voce saepè, crebro, subinde, passim, vel soleo [...] vide etiam Zwykłem. Kn 30.
patrz: CHADZAĆ, CHADZAĆ, CHADŻAĆ, CHODZAĆ
– Chadzánie/ [...] Frequentatio. Kn 62.
patrz: CHADZANIE
– Hakownicá/ vide Muszket. Kn 221.
patrz: CHAKOWNICA, HAKOWNICA
– Domiszczko/ podły dom/ v. Cháłupá/ et Dom zły. Kn 136.
patrz: CHAŁAPA, CHAŁUBA, CHAŁUPA, CHAŁUPA, HAŁUPA
– Słudzy/ v. Pácholstwo/ Cháłástrá. Kn 1024.
patrz: CHAŁASTRA, CHAŁASTRA, HALASTRA, HAŁASTRA, SAŁASTRA
– CH/ Initio dictionum vitiosissimè Poloni quidam pronuntiant in sua lingua et in Latina, vt Háłástrá pro Cháłástrá. Haritas pro Charitas. et è centra. H vt CH esserunt. Chálicz pro Hálicz [...]. Kn 62.
patrz: CHAŁASTRA, CHAŁASTRA, HALASTRA, HAŁASTRA, SAŁASTRA
– Hultáystwo/ vide. Cháłástrá. Kn 226.
patrz: CHAŁASTRA, CHAŁASTRA, HALASTRA, HAŁASTRA, SAŁASTRA
– Cháłástrá dworska/ gawiedź/ motłoch/ szárápátká/ pácholstwo/ Asseclae [...] è turpissimo eius comitatu tres asseclae [...] Sordiduli seruuli [...] Circumpedes. à pedibus serui [...]. Kn 62.
patrz: CHAŁASTRA, CHAŁASTRA, HALASTRA, HAŁASTRA, SAŁASTRA
– Gawiedź/ vide. Cháłástrá. Kn 187.
patrz: CHAŁASTRA, CHAŁASTRA, HALASTRA, HAŁASTRA, SAŁASTRA
– Cháłástrá wóienna/ Lixae [...]. Cháłástrą się báwiąc. [...] Cilones [...] Semilixae [...]. Kn 63.
patrz: CHAŁASTRA, CHAŁASTRA, HALASTRA, HAŁASTRA, SAŁASTRA
– Cháłástrá miéyska/ Colluies [...] Plebecula [...] Faex, absol. et faex vrbis, ciuitatis [...] vide Prozny chleb/ Podły/ Pospólstwo. Kn 62.
patrz: CHAŁASTRA, CHAŁASTRA, HALASTRA, HAŁASTRA, SAŁASTRA
– Cháłupká/ [...] Cucuma [...] vide Kocieł. Kn 63.
patrz: CHAŁUPKA
– Cháłupká/ Gurgustiolum [...] Casula [...]. Kn 63.
patrz: CHAŁUPKA
– S. Ioannes Calybita in nostra etiam lingua chałupnik/ vt in Graeca [...] dicitur. Kn 63.
patrz: CHAŁUPNIK
– Ogrodnik czyy/ ná iego ogrodzié mięszkáiący. vide Zágrodnik/ Cháłupnik. Kn 619.
patrz: CHAŁUPNIK
– Cháłupnik/ Inquilinus operam loco pecuniae domino domus praestans pro habitatione. [...]. Kn 63.
patrz: CHAŁUPNIK
– Płáw ábo ruch morski głádkoskorupy/ małże głádkiey skorupy. Conchae [...] zieiste/ zieyki [...] Chamae-leia [...] aliter Chamaeleos, Chama laeuis [...] Chamae-trachiae [...] Chamaepelorides [...] Chamaeglycymerides [...] Konchá/ Chámá [...]. Kn 708-709.
patrz: CHAMA
– Pismo/ kárákter/ litérá/ ábo litéry Nota [...] Charàcter [...] Manus [...]Scriptura, (to co nápisáno) [...] v. Pisánie 2. Kn 702.
patrz: CHARAKTER, CHARAKTER, HARAKTER, KARAKTER
– Chracham Chárcham krtuszę się Screo [...] Tussio [...] Excreo [...] Attraho saliuam [...] Trochleis pituitam adducere [...] Gargarizare [...] his quae saliuam mouent gargarizare. Gargaridare [...]. Kn 70.
patrz: CHARCHAĆ, CHARKAĆ, CHARKAĆ, CHRACHAĆ
– Chrachánie/ Charchanie [...] Gargarizatio [...]. Kn 70.
patrz: CHARCHANIE, CHARKANIE, CHARKANIE, CHRACHANIE
– Chrachánie/ Charchanie Screatus [...]. Kn 70.
patrz: CHARCHANIE, CHARKANIE, CHARKANIE, CHRACHANIE
– Chrápowina/ chrápowisko/ chárpęcina/ [...] Loca humecta et herbosa. Kn 71.
patrz: CHARPĘCINA
– Chárt/ Canis venaticus grandior et agilior, Vertagus [...] Vertragus. Kn 63.
patrz: CHART, CHART, HART
– Kárty kosterow/ Chartae vel chartulae lusoriae [...]. Kn 268.
patrz: CHARTA, KARTA, KARTA
– Chártá/ vide Kártá. Kn 63.
patrz: CHARTA, KARTA, KARTA
– Chátá/ vide Iátá. Kn 63.
patrz: CHATA, CHATA, HATA
– Chleb śrzédni/pospolity/ [...] Secundarius [...] Panic secundus. Kn 65.
patrz: CHLEB, CHLEB, KLEB
– Chleb/ Panis [...] Chleby/ciástá Panis testuaceus Kn 65.
patrz: CHLEB, CHLEB, KLEB
– Chłodzęnie głowy ábo chłodne/ Embregma [...]. Kn 66.
patrz: CHŁODNE
– Iędrniéię/ Vigeo & viriditatem habeo, [...] vicinum Czerstwieię/ Chłodnieię. Kn 244.
patrz: CHŁODNIEĆ
– Chłodnik obłączysty/ sklépisty. Funetum [...] Winnica podwiązána. vide Wirydarz. Kn 66.
patrz: CHŁODNIK
– Topiariam facio Chłodniki/ Wirydarzé robię. Kn 66.
patrz: CHŁODNIK
– Wirydárskie rzemięsło/ Topiaria [...] Topiariam facere, wirydárskie chłodniki robić. Kn 1267.
patrz: CHŁODNIK
– Chłodnik/ Vmbraculum, quo succedunt homines in aestu [...] Aestiua pecorum [...] Aestiua Praetoris [...] Scena [...] Siluis scena coruscis desuper imminet [...]. Kn 65-66.
patrz: CHŁODNIK
– Chłodnik sklépisty z kámieniá/ cégły/ ábo podziemny sklép/ Cryptoporticus [...] Frigidaria cella. Kn 66.
patrz: CHŁODNIK
– Chłodnikarz/ Topiarius [...]. Topiariam facio [...] Chłodniki/ Wirydarzé robię. Kn 66.
patrz: CHŁODNIKARZ
– Chłodnik pléciony z ziół/ roszczék/ drzéwék/ Topium, [...] Topiarium opus, [...] Pergula in vineis [...] vitis pergulana [...] Chłodnikowa mácicá. Trichilum, [...]. Trichila. Kn 66.
patrz: CHŁODNIKOWY
– Chłodno/ Subfrigidè. Kn 66.
patrz: CHŁODNO
– Chłodny/ chłodzący/ Refrigeratorius, [...] Refrigeratrix [...] Frigidarius [...]. Kn 66.
patrz: CHŁODNY
– Chłodny/ ochłodzony/ oziębły/ [...] refrigeratus vel facilis refrigeratu [..]. Kn 66.
patrz: CHŁODNY
– Chłodny aliter, vide Létni 1. Kn 66.
patrz: CHŁODNY
– Chłodzęnie głowy ábo chłodne/ Embregma. Kn 66.
patrz: CHŁODZENIE
– Chłodzę/ Refrigero aestum [...] Refrigero thermas [...] Frigus refrigerat aliquem [...] Refrigerationem aurae captare [...] Ventilo & refrigero vinum [...]. Kn 66.
patrz: CHŁODZIĆ
– Studzę/ [...] Vicin. Chłodzę. Kn 1079.
patrz: CHŁODZIĆ
– Chłop/ [...] poddány. kmiéć/ vt chłop moy/ vide Kmiéć. Kn 66.
patrz: CHŁOP
– Chłop gruby/ robotny/ Petrones & rupices [...] vide Chłopstwo. Kn 66.
patrz: CHŁOP
– Grosz w grosz/ vide Chłop w chłop. Kn 211.
patrz: CHŁOP
– Chłopstwo/ Agrestes [...] Conuentus agrestium [...] Rusticutas [...] vide Chłop gruby. Kn 67.
patrz: CHŁOP
– Chłop gruby/ robotny/ Petrones & rupices [...] vide Chłopstwo. Kn 66.
patrz: CHŁOP
– Chłop [...] Wiéśniak/ gruby człowiék/ Gbur/ Rusticus [...] Rusticanus homo [...]. Kn 66.
patrz: CHŁOP
– Chłop/ id est Męszczyzná/ vide Męszczyzná. Kn 66.
patrz: CHŁOP
– Iáko dudy chłop/ v. Powolny et Ciástoch. Kn 230.
patrz: CHŁOP
– Walécznik/ woiownik/ boiownik. Bellator [...] Duellator [...] Pugnator [...] żołnierz/ chłop/ rycerz. Kn 1222.
patrz: CHŁOP
– Poniżam kogo/ vpokarzam/ poniżam stan czyy. In peregrinitatem redigo aliquem [...] In ordinem aliquem redigo, cogo [...] Redigere in sordidissimam turbam nobiles [...] W-chłopy obrocić szláchtę [...] In infimum agere, deijcere [...] Traducere ad plebem aliquem [...] Deprimo fortunam alicuius. De caelo aliquem detrahere [...]. Kn 773 [771].
patrz: CHŁOP
– Chlop w chłop wszyscy/ ná wybor/ iák ná wybor/ Milites vel viri lectissimi [...]. Kn 66.
patrz: CHŁOP
– Po iédnem chłopku/ páchołku máią. Singuli singulos famulos habent [...]. Kn 718.
patrz: CHŁOPEK
– Chłopek/ Rusticulus [...]. Kn 66.
patrz: CHŁOPEK
– Chłopski/ chłopi/ Rusticus, [...]. Mores rustici. Vita rustica, [...]. Kn 66.
patrz: CHŁOPI
– Pácholę/ chłopiéc. Puer [...] Capsarius [...] Cathedralitius minister [...] Camillus [...]. Kn 657.
patrz: CHŁOPIEC, CHŁOPIEC, CHŁOPIECZ
– Dwoié ludzi/ chlébá/ dwoié prosiąt/ chłopiąt/ iágniąt/ etc. idem est quod dwá człowiéká/ dwá chléby/ dwié szczeniętá/ etc. [...]. Kn 155.
patrz: CHŁOPIĘ
– Chłopię/ vel chłopiéc/ [...] vide Giérmék/ Pácholę. Kn 66.
patrz: CHŁOPIĘ
– Chłopię/ chłopiéc/ Puellus [...] Puerilis [...] Frustum pueri [...]. Kn 66.
patrz: CHŁOPIĘ
– Chłopisko Multa deriuata diminutiua sunt huius terminationis, potissimùm ad magnitudinem, deformitatam, extenuationem vel contemptum significandum, vt gębsko/ nożysko/ domisko [...] Et domiszczko [...] Item Chłopiná/ dziéciná/ ksiąszczyná/ domczyná. Kn 66.
patrz: CHŁOPINA
– Chłopisko/ Multa deriuata diminutiua sunt huius terminationis, potissimùm ad magnitudinem, deformitatam, extenuationem vel contemptum significandum, vt [...]. homuncio, homunculus. gębsko/ nożysko/ domisko. Kn 66.
patrz: CHŁOPISKO
– Chłopisko/ Multa deriuata diminutiua sunt huius terminationis, potissimùm ad magnitudinem, deformitatam, extenuationem vel contemptum significandum, vt [...] Chłopiszcze/ domiszcze. [...] homuncio, homunculus [...]. Kn 66.
patrz: CHŁOPISZCZE
– Chłopowic/ i. kmiécy syn/ Coloni filius. Kn 66.
patrz: CHŁOPOWIC
– Chłopski/ chłopi/ Rusticus [...] Mores rustici. Vita rustica [...] Coniux rustica. Rusticanus [...] Rusticanum verbum [...]. Kn 66.
patrz: CHŁOPSKI
– Kárá do ciężarow gruba. Sarracum [...] Saracum [...] Serracum [...] Plaustrum [...] vide. Wóz chłopski. Kn 265.
patrz: CHŁOPSKI
– Kolásá/ Vectabulum [...] v. Wóz chłopski. Kn 288.
patrz: CHŁOPSKI
– Bóty chłopskie grube/ vide Kurpie. Kn 42.
patrz: CHŁOPSKI
– Chłopskié/ po chłopsku/ [...] Rusticè, [...]. Rusticus, [...]. Rusticatim. [...]. Kn 67.
patrz: CHŁOPSKIE
– Chłopstwo/ Agrestes [...] Conuentus agrestium [...] Rusticitas pro rusticis [...] vide Chłop gruby. Kn 67.
patrz: CHŁOPSTWO
– Chłostę dáć komu/ dáć rozgą/ biczem/ komu [...] flagris cedere [...] Plagas infligere natibus alicuius virga [...] vide Siékę kogo rozgą/ biczem [...]. Kn 67.
patrz: CHŁOSTA
– Chłostá propriè [...] quasi flagellamentum [...] effectus flagellationis. Oppuuium [...] vide Bicie, sed hoc commune est. Item/ Biczowánie. sed hoc actionem sonat. Kn 67.
patrz: CHŁOSTA
– Pod gárdłem przykázuię/ zákázuię/ stánowię/ etc. pod kiiem/ pod chłostą/ etc. Sub poena mortis [...] comminor tibi plagas ni parueris [...]. Kn 730.
patrz: CHŁOSTA
– Chłostę wziąć/ Dare supplicium alicui de se [...] Dare poenas [...] De tergo vestro dabitur mihi supplicium: Poenas magistro pendes [...]. Kn 67.
patrz: CHŁOSTA
– Chłód/ Refrigerata aura vel aestus [...]. Kn 65.
patrz: CHŁÓD
– Chłupáczki ziéle/ vide Kmin léśny. Kn 67.
patrz: CHŁUPACZKI
– Kmin léśny/ Swiniak. Vrsino. Chłupaczki/ Siren. Cyminum agreste, siluestrè, Siren. Daucum, Vrsin. vocat. [...]. Cyminum auenarium, Herbar. Kn 284.
patrz: CHŁUPACZKI
– Chłystam/ vide Sarkam/ Połykam. Kn 67.
patrz: CHŁYSTAĆ
– Chmiel/ Lupus salictarius [...]. Lupus salicti, Lupus reptitius. Humulus Acerno. vulgò Lupulus, Iunio. Officin. [...] Bryon scansile, Iunio. Kn 67.
patrz: CHMIEL, CHMIEL, HMIEL
– Chmiélę/ ochmiélić piwo/ miód/ Poloni pro arbitrio formant verba a quibusuis nominibus, vt Piéprzę/ mączę/ stalę/ máślę/ etc. quibus Latini carent, sed periphrasi vtendum, Condio pipere, conspergo farina, vngo butyro, etc. Kn 67.
patrz: CHMIELIĆ
– Szláchtáwá/ Chlástáwá/ Płésznik mniéyszy/ Chmiélik/ Złoty tránk. Conyza, Cunilago, [...] Conilago, Psyllium, [...] vulgò Pulicaria minor. Kn 1117.
patrz: CHMIELIK
– Chmieliná [...] Caulis, scapus lupuli. Kn 67.
patrz: CHMIELINA
– Chmiélnik/ Hortus aut ager lupo salictario serendo. Kn 67.
patrz: CHMIELNIK
– Chmurá tr. smęték/ Nubes tr. Cicer. et Horat. nubem pro tristitia vsurpat [...]. Kn 67.
patrz: CHMORA, CHMURA, CHMURA
– Chmurá/ burzá/ pochmurność/ Caelum turbidum, nubilosum [...] Nubilum [...] Dubium & impendens caelum. Kn 67.
patrz: CHMORA, CHMURA, CHMURA
– Dżdży się/ zádżdżyło się/ ma się ná deszcz/ Caelum est pluuium [...] Nox pluuiam colligit [...] Impendent pluuia [...] vide Chmura się. Kn 160.
patrz: CHMURAĆ SIĘ
– Dżdży się/ zádżdżyło się/ ma się ná deszcz/ Caelum est pluuium [...] Nox pluuiam colligit [...] Impendent pluuia [...] vide Chmura się. Kn 160.
patrz: CHMURAĆ SIĘ
– Chmura się chmurzy się/ chmurno/ Pendent nubila [...] Nubila obducuntur [...] Nubilus est status caeli [...] Serenam mundi speciem nubes violant [...] Nubila surgunt [...] Subtexunt caelum nubila [...] Nubilum est tempus [...] Cmi się/ Dżdży się. Kn 67.
patrz: CHMURNO
– Chmurny/ pochmurny/ Turbidus dies [...] Turbidum caelum [...] Caelum nebulosum [...] Caliginosus [...] Praenubilus [...] Nubilans [...] Fuscator caeli Corus [...] vicinum Dżdżáwy. Kn 67.
patrz: CHMURNY
– Pochmurny/ v. Chmurny/ Niéwésoły 1. Mélánkolik. Kn 725.
patrz: CHMURNY
– Chmurzę/ záchmurzam/ Nubila inducunt venti [...] Fusco diem [...] Inglomerat noctem Auster [...] Contristat Auster coelum frigore pluuio [...]. Kn 67.
patrz: CHMURZYĆ
– Chmurzę/ záchmurzam/ Nubila inducunt venti [...] Fusco diem [...] Inglomerat noctem Auster [...] Contristat Auster coelum frigore pluuio [...]. Kn 67.
patrz: CHMURZYĆ
– Chmurzę/ záchmurzam/ Nubila inducunt venti [...] Fusco diem [...] Inglomerat noctem Auster [...] Contristat Auster coelum frigore pluuio [...]. Kn 67.
patrz: CHMURZYĆ
– Chmura się/ chmurzy się/ chmurno/ Pendent nubila [...] Nubila obducuntur [...] Nubilus est status caeli [...] Serenam mundi speciem nubes violant [...] Nubila surgunt [...] Subtexunt caelum nubila [...] Nubilum est tempus [...] Cmi się/ Dżdży się. Kn 67.
patrz: CHMURZYĆ SIĘ
– Choboty/ Talaria possunt dici, qua Latinis, Mercurij sunt calceamenta alata, quales de nostro Latáwiéc/ [...] Latáwcowe obuwie. Kn 67.
patrz: CHOBOT
– Czupryná/ Capronae, [...] Grzywá/ chochoł: Włosy przypráwne [...] Acrocomes [...] Opisthocomes, [...] Kn 106-107.
patrz: CHOCHOL, CHOCHOŁ, CHOCHÓŁ, CHOCHÓŁ
– Chochół ná brogu/ ná głowié/ ná kopié/ Turbo [...] Turbine crescit ab imo. Tutulus et meta [...] Corymbus [...]. Kn 67.
patrz: CHOCHOL, CHOCHOŁ, CHOCHÓŁ, CHOCHÓŁ
– Włosy ábo wárkocz skręcony w-kłąb/ czubáty. vide Chochół. Kn 1274.
patrz: CHOCHOL, CHOCHOŁ, CHOCHÓŁ, CHOCHÓŁ
– Włosy przypráwne/ Capillamentum, [...] Caliendrum, [...]. Corymbion, [...] Galericulum [...]. v. Chochół/ et Ploty niéwiéścié. Kn 1274.
patrz: CHOCHOL, CHOCHOŁ, CHOCHÓŁ, CHOCHÓŁ
– Chochołowáty/ Tutulatus, [...] vide Szpiczásty/ Kończáto-okrągły. Kn 67.
patrz: CHOCHOŁOWATY
– Chodaczki dziécinne/ łubki/ Serperastra, [...] pueris in geniculis alligantur, vt eorum crura dirigant, [...] vide Cháłástrá 3. Kn 67.
patrz: CHODACZEK
– Chodaki/ vide Kurpié. Kn 67.
patrz: CHODAK
– Chodak/ co rad chodzi/ Ambulator [...] vide Biégácz. Kn 67.
patrz: CHODAK
– Chodnik/ chódzenie w ogrodzié nákryte ziołmi/ drzéwem/ vide Chłodnik pléciony. Item v. Sciészká. Kn 67.
patrz: CHODNIK
– Przyprowadzam kogo do kąd/ ábo co innego. Przywodzę chodzącego. Przyprowadzam i nieme rzéczy/ ále z-pracą/ ábo z-powagą człéká. Adduco aliquem ante oculos, coràm: adduco puero nutricem [...] Adducere gentes armatas in Italiam: in iudicium aliquem [...] Perduco aquam ex aliquo loco [...] Peragere nauem in portum [...] Superinducere filio nouercam [...]. Kn 884.
patrz: CHODZĄCY
– W-trzéwikách/ w-botách chodzący/ obów máiący ná nogách. Calceatus [...] In crepidis, in caligis processit in publicum [...]. Kn 1218.
patrz: CHODZĄCY
– Chodzący/ oppositum latáiący/ czołgáiący się/ [...] Ambulatilis [...] Ambulatorius [...]. Kn 67-68.
patrz: CHODZĄCY
– Wytárto chodzący/ v. Szárék. Kn 1338.
patrz: CHODZĄCY
– Chodzęnie/ miéysce do chodzęnia/ Ambulatio [...] Circa theatra sunt porticus & ambulationes, Idem. Ambulationes meridiano aequinoctiali subiectae sint. Ambulacrum [...] Spatia Academiae, in quibus docentes Philosophi deambulabant [...]. Kn 68.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Chodnik/ chodzęnie w ogrodzie nákryte ziołmi/ drzéwem/ vide Chłodnik pléciony. Item v. Sciészká. Kn 67.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Ciąg w chodzeniu/ przéście/ chodzenie iédno/ dwoié. Spatium ambulationis [...] Tum Scaeuolam duobus spatiis tribusúé factis [...] Si vno basilicae spatio honestamur. vbi versum ambulationis [...]. Kn 76.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Chodzęnie ná okręcie/ Fori [...] Pergula [...] Agea [...] v. Pokład 2. Kn 68.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Drogi w ogrodách/ w winnicách/ chodzenia. Interordinia [...] Paginae [...] Sémita [...] Vnde semito semitas [...] Vineas semitari [...] Scamna [...]. Kn 149.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Bose chodzęnie/ [...] nuditas pedum. Nudipedalia exercere [...] Nudipedalia denuntiare [...]. Kn 42.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Ambit/ chodzenie nakryte iáko bywa w klasztorách/ ábo koło kościołá/ Peristylum [...] Peridromis [...]. Kn 6.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Chodzęnie zá kiém/ Affectatio [...]. Kn 68.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Chodzęnie/ miéysce do chodzęnia/ Ambulatio [...] Circa theatra sunt porticus & ambulationes, Idem. Ambulationes meridiano aequinoctiali subiectae sint. Ambulacrum [...] Spatia Academiae, in quibus docentes Philosophi deambulabant. Deambulatio [...] Xystus [...] Peridromis [...] Chodzęnie około. Kn 68.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Drążék/ ábo drążki do chodzenia wysoko/ ábo przéstąpienia przéz co. Grallae [...]. Kn 147.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Przéchadzká/ miésce do chodzęnia/ v. Chodzęnie 2. Kn 833.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Co/ nié pytáiąc/ vt Day mi co/ v. Cokolwiék. Loco particulae co/ Poloni vsurpant multas alias, vt Dyáskáś tám miał czynić: Kátá ty wiesz: i. co ty wiesz. Kát mi po niem/ i. co mi po niem. Po chorobęś tám chodził/ i. po coś [...]. Kn 85.
patrz: CHODZIĆ
– Chodzę z kiem w odpowiédzi/ vide Odpowiádam 2. Kn 68.
patrz: CHODZIĆ
– Kulá ná ktorey chory ná nogi chodzi [...] Fulcrum subalare [...]. Kn 335.
patrz: CHODZIĆ
– Chodzę po bánkiétách/ vide Po bánkiétách chodzę. Kn 68.
patrz: CHODZIĆ
– Drążnik/ co ná drążkach chodzi/ Grallator [...] Calobathrarius [...] v. Trágárz. Kn 147.
patrz: CHODZIĆ
– Zá pługiem chodzę/ orzę. Manicula [...] Regula transuersa in stiua, quae manu tenetur [...]. Kn 715.
patrz: CHODZIĆ
– Iák z réiéstru/ z tábulatury chodzi/ czyni. Homo palaestrae institutus: homo é palaestrae, Decori per quàm studiosus. Omnia accuratè, decenter, exactè [...] agit: In omnibus actionibus concinnus et elegans est [...]. Kn 231.
patrz: CHODZIĆ
– Zá pásy chodzic/ zá łby/ ábo zá włosy [...] Certare cum aliquo lucta [...] Certo cum aliquo tractu capillorum. Kn 1354.
patrz: CHODZIĆ
– Podeymuię boki/ podiąwszy boki chodze Ansatus ambulo, subnixis alis me infero [...] Brachio in normam flexo ambulo. v. Szumno 2. Idę 12. Kn 736.
patrz: CHODZIĆ
– Szrubá v prásy/ Cochlea [...] Cochlea torcularis [...] Wáł prásy. Porrò cochleam feminam vocat. [...] quae circa scapum tortilem vertitur [...] biégun/ obártél po walé práśnem chodzący. Similiter Cardo mas, et femina. vide Záwiasá. Kn 1122.
patrz: CHODZIĆ
– Chodzę po włosku/ etc. vide Po włosku. Kn 68.
patrz: CHODZIĆ
– Po Włosku chodzę/ nosze się/ po Pérsku etc. [...] Induo vestitum Persicum [...] i. vestior Persico more [...]. Kn 721.
patrz: CHODZIĆ
– Dołem/ oppositum Górą. [...] In planum deferre fortunam suam. Ná rowni ábo nisko się sádowić. nié gorno chodzić. Kn 134.
patrz: CHODZIĆ
– Sobié co czynić/ vt Léżeć sobié/ chodzić sobié/ śpiewáć/ etc. Sibi canere [...] Abi tibi post vestigia [...] Imber sibi abijt [...] Per otium aliquid facere. Cùm commodum est cantat. Specto aliquid laxatis curis. Otiosè contemplari aliquid. Animi causa aliquid habere, facere, emere [...] Otiosè inambulare [...]. Kn 1036.
patrz: CHODZIĆ
– O swey mocy chodzić. Suis viribus sine adminiculo progredi [...] Neque iam queo pedibus mea sponte ambulare [...] Stare vix rectus potest, in anticam sine sacomate ruinosus [...] per me ipse consisto. Kn 555-556.
patrz: CHODZIĆ
– Iák nié swoy chodzę/ Iák w odmęcié chodzę. Prae maerore non sum apud me: Vix animi vel mentis sum compos [...] A morbo nec animo nec lingua, nec pedibus satisdum compos sum [...] Frasuię się. Kn 231.
patrz: CHODZIĆ
– Gwiazda/ ábo gwiazdy osobno chodzące. v Plánetá. Kn 219.
patrz: CHODZIĆ
– Chodzi/ vide Po czemu chodzi. Item. Po tych pieniądzách. Kn 68.
patrz: CHODZIĆ
– Báwię się tym/ obieram się/ koło czégo chodzę. Hoc ago, tracto, [...] Inhaereo studio alicui [...] Inhaereo voluptatibus [...] Haereo in iure, in scribendo [...] Haereo circa disciplinas [...] In hoc tempus, operam, curam, studium, laborem, otium consumo. [...]. Kn 17.
patrz: CHODZIĆ
– Po cudzey ábo po czyiey woli chodzić/ skakáć. Ex alterius arbitrio pendere [...] Pendere ex aliena leuitate [...] Ex alterius more viuere [...] Ad alienum ambulant gradum, ad alienum dormiunt somnum, ad alienum comedunt appetitum [...] Namque coquus domini, debet habere gulam. Kn 717.
patrz: CHODZIĆ
– Chodzi synem/ cięszka/ Continet in aluo filium [...] Gestat in vtero [...] Gestat in aluo [...] Fert partum [...] Fert vtero [...] Vtero grauis partii gerit [...] Grauida est filio [...]. Kn 68.
patrz: CHODZIĆ
– Chodź sám/ Ehodum, Adesdum [...] Staphyla te voco. Heus Curculio te volo [...]. Kn 67.
patrz: CHODZIĆ
– Kulá/ co ná kulách chodzi podpasznych. Fult sub axilis. Kn 335.
patrz: CHODZIĆ
– Po Oycu/ Brácié/ Stryiu/ etc. w-żáłobié chodzę. [...] Patrem mortuum lugeo, nigram vestem indutus [...] In luctu sum ob mortem fratris [...]. Kn 719.
patrz: CHODZIĆ
– Iák nié swoy chodzę/ Iák w odmęcié chodzę. Prae maerore non sum apud me: Vix animi vel mentis sum compos [...] A morbo nec animo nec lingua, nec pedibus satisdum compos sum [...] Frasuię się. Kn 231.
patrz: CHODZIĆ
– Chodzę z kiiem/ Ambulo cum fuste, i. gesto fustem, armatus sum fuste. Polonismum olet, habet tamen Plautus. Tanquam si claudus sim, cum fusti est mihi ambulandum, s. quo seruos negligentes imperij castigem. Kn 68.
patrz: CHODZIĆ
– To ma w czem chodzi. Kn 1165.
patrz: CHODZIĆ
– Po czemu co chodzi/ wiem/ wiesz/ ábo niéwiesz. Callidus vel iustus rerum aestimator (sum) Diligentissimè perpendens momenta officiorum. Non ignoras quanta momenta sint in Repub. temporum. Vnamquamq; rem aestimare, momentoque suo ponderare, sapientia iudicis tenet [...]. Kn 717.
patrz: CHODZIĆ
– Szal goździk/ biégun ná ktorym chodzi kołowrót. Agina, i. axiculus vel fibula ansae, [...] Producit mediam Renat. [...]. Kn 1097.
patrz: CHODZIĆ
– Choiná/ Pinetum nouellum, vel pini nondum adultae. [...] Kn 68.
patrz: CHOINA, CHOJNA, CHOJNA
– Sábiná/ Sáwiná/ ábo Száwiná płodna/ choinká klasztorna. Sabina baccifera, [...] Viridis semper, viridarijs vtilis, iunipero similis, humilis. Kn 973.
patrz: CHOINKA
– Choinká/ vide Sosnká. Kn 68.
patrz: CHOINKA
– Chóyká/ vide Sosná borowa. Kn 70.
patrz: CHOJKA, CHOJKA, CHÓJKA
– Kiwam ręką chodząc/ cholebię rękomá idąc/ ábo nogámi siedząc. Agito pendulas manus, vel pedes [...]. Kn 277.
patrz: CHOLEBAĆ, CHOLEBAĆ, KOLEBAĆ
– Chwiéię się/ cholébię się ná wodzié/ Fluctuo [...] Confluctuor, transtulit ad animum . Kn 74.
patrz: CHOLEBAĆ, CHOLEBAĆ, KOLEBAĆ
– Chwiéię się/ cholébię się ná wodzié/ Fluctuo [...] Confluctuor, transtulit ad animum . Kn 74.
patrz: CHOLEBAĆ, CHOLEBAĆ, KOLEBAĆ
– Chwiéię się/ cholébię się/ Labo [...] Labasco [...] labasci vidit mentem populi [...] Minatur & nutat ornus accisa, cui crebris bipennibus instant agricolae [...] Lapsabunda fundamenta [...]. Kn 74.
patrz: CHOLEBAĆ, CHOLEBAĆ, KOLEBAĆ
– Cholebam/ cholebię się/ v. Kołyszę. Chwieię się. Kn 68.
patrz: CHOLEBAĆ, CHOLEBAĆ, KOLEBAĆ
– Chwiéię się/ cholébię się/ [...] Labasco [...] labasci vidit mentem populi [...] . Kn 74.
patrz: CHOLEBAĆ, CHOLEBAĆ, KOLEBAĆ
– Chwiewánie/ cholebánie/ Vacillatio [...] Fluctuatio animorum [..] Agitatio fluctuum [...]. Kn 74.
patrz: CHOLEBANIE
– Chwiewánie/ cholebánie/ Vacillatio [...] Fluctuatio animorum [..] Agitatio fluctuum [...]. Kn 74.
patrz: CHOLEBANIE
– Kolérá/ chorobá. Cholera [...] Cholera, inquit Celsus, stomachi et intestinorum vitium est, cui simul et deiectio, et vomitus adiungitur, adhaec inflatio, tormina intestinorum. al. Cholera est inflammatio sanguinis et chyli. v. Zgágá. addit Gorrae. morbum esse peracutum et letalem. Kn 290.
patrz: CHOLERA, CHOLERA, HOLERA, KOLERA
– Kolérá/ wilgotność w ciélé wszélkim iédná zé czteréch. Bilis [...] żołć. Kn 290.
patrz: CHOLERA, CHOLERA, HOLERA, KOLERA
– Koléryczny aliter, vel Koléryk. v. Gniewliwy. Kn 290.
patrz: CHOLERYCZNY, CHOLERYCZNY, HOLERYCZNY, KOLERYCZNY
– Koleryczny/ kolerę chorobę cierpiący. Cholericus [...] Baccae paliuri prosunt cholericis [...]. Kn 290.
patrz: CHOLERYCZNY, CHOLERYCZNY, HOLERYCZNY, KOLERYCZNY
– Koléryczny aliter, vel Koléryk v. Gniewliwy. Kn 290.
patrz: CHOLERYK, CHOLERYK, HOLERYK, KOLERYK
– Choléwá/ Ocrea [...]. Kn 68.
patrz: CHOLEWA
– Hółd/ Stipendium [...] Pacem petentibus stipendium imponere [...] Vectigal: et stipendiarium vectigal: Pensitatio stipendij [...]. Kn 225.
patrz: CHOŁD, HOŁD, HOŁD, HÓŁD, OŁD
– Hołdownik co hołduié komu/. Stipendiarius alicuius [...] Tributarius alicuius [..] Vectigalis homo [...]. Kn 225.
patrz: CHOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HUŁDOWAĆ
– Hołduię komu/ Vectigal pensito [...] Stipendiarius alicuius sum [...] aliud est Zhołdowáć. v. Podbiiam pod moc. Kn 225.
patrz: CHOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HUŁDOWAĆ
– Hołdownik co hołduié komu/ Stipendiarius alicuius [...] Tributarius alicuius [...] Vectigalis homo [...]. Kn 225.
patrz: CHOŁDOWNIK, HOŁDAWNIK, HOŁDOWNIK, HOŁDOWNIK, OŁDOWNIK
– Dánnik/ vide Hołdownik. Kn 115.
patrz: CHOŁDOWNIK, HOŁDAWNIK, HOŁDOWNIK, HOŁDOWNIK, OŁDOWNIK
– Chomąto/ Helcium [...] Tomex [...]. Kn 68.
patrz: CHOMĄT, CHOMĄT, CHOMĄTO, CHOMĄTO, CHOMUNT, CHOMUNTO
– Monophtongus cantus, à duobus, tribus et pluribus homonibus solet cani, nostri dicunt Korałem śpiewáią wszyscy/ ábo wiéle ich. Kn 442.
patrz: CHORAŁ, CHORAŁ, KORAŁ
– Korał/ chorał/ śpiewánie proste iédnem głosem poważne. vulgò Cantus Gregorianus. [...] Modi Gregoriani [...]. Kn 302.
patrz: CHORAŁ, CHORAŁ, KORAŁ
– Scyátyká/ dná/ biedrzna chorobá/ łupánie w stáwiech biodrowych. Ischias [...] Ischiadicus dolor [...] Coxendicum morbus [...] Coxarius morbus [...] Coxendicis arthritis. Kn 986.
patrz: CHOROBA
– Co/ nié pytáiąc/ vt Day mi co/ v. Cokolwiék. Loco particulae co/ Poloni vsurpant multas alias, vt Dyáskáś tám miał czynić: Kátá ty wiesz: i. co ty wiesz. Kát mi po niem/ i. co mi po niem. Po chorobęś tám chodził/ i. po coś [...]. Kn 85.
patrz: CHOROBA
– Kór/ część kościoła gdzie wielki ołtarz i formy kapłáńskie. Templi pars interior, sanctior, Locus sacerdotum in templo a laicis separatus. Kn 302.
patrz: CHÓR, CHÓR, CHUR, HÓR, KÓR
– Ná dwá chory śpiewáli Choris alternis canebant. Chori duo alternis psallebant. Alterni geminis choris concinebant. Kn 302.
patrz: CHÓR, CHÓR, CHUR, HÓR, KÓR
– Kór/ abo Chor w kościelé/ miésce dla śpiewakow. Odeum [...]. Kn 302.
patrz: CHÓR, CHÓR, CHUR, HÓR, KÓR
– Chrachałá Screator/ [...]. Scrantiae apud Var. mulieres a exscreando dictae [...]. Anaphoricus, [...] qui pituitam crassam aegrè eijcit è pectore. Kn 70.
patrz: CHRACHAŁA
– Chrapáłá/ [...] Rhonchisonus. [...] Pararrhencho, onis, [...] Pararrhynchon, ontis. [...] Pararrhinchus, [...] qui naso stertit. vide Parskaiący. Kn 70.
patrz: CHRAPAŁA
– Drzemiący/ [...] subst. drzemáłá. Dormitator, propriè, quam vocem apud Plaut. variè interpretantur varij. Pararrhenchon, [...] Pararrhynchon, qui simulat dormientem, ipse Fest. explicat. nobis Chrápáłá Kn 151.
patrz: CHRAPAŁA
– Chrapánie. chrápienie/ Rhonchus, [...] Gutturis stridor, [...]. Kn 70.
patrz: CHRAPANIE
– Chrapánie. chrápienie/ Rhonchus, [...] Gutturis stridor, [...]. Kn 70.
patrz: CHRAPIENIE
– Chrápká/ Rauis, [...]. Raucitas, [...]. Rauca ranis,[...]. Raucedo, [...]. Kn 71.
patrz: CHRAPKA
– Chrápliwié/ Subraucum strepens [...]. Kn 71.
patrz: CHRAPLIWIE
– Chrápék/ chrápliwy/ ochrápiáły/ Raucus, pro rauco. Raua vox [...]. Vt frumenti maturi spicae aridae et flauae, rauae dicuntur; ita guttur aridum, et vox raua. Raucisonus, [...]. Kn 71.
patrz: CHRAPLIWY
– Chróst suchy/ vide Susz. Kn 71.
patrz: CHROST, CHRÓST, CHRUST, CHRUST
– Chrzan/ Raphanus vel Rhaphanus maior [...]. Kn 72.
patrz: CHRZAN, CHRZAN, CHRZON, KRZON
– Chrzanowy/ Raphaninus [...]. Kn 72.
patrz: CHRZANOWY
– [C]hrzéściáninem zostáć/ Christiana sacra suscipere [...] Kn 72.
patrz: CHRZEŚCIANIN, CHRZEŚCIJANIN, CHRZEŚCIJANIN, KRZEŚCIANIN
– Chrześciánin/ krzéściánin/ Christianus [...]. Kn 72.
patrz: CHRZEŚCIANIN, CHRZEŚCIJANIN, CHRZEŚCIJANIN, KRZEŚCIANIN
– Biesiádá Chrześciánska/ Agape [...] In templis fieri solita, sed damnata in Concilio Laodicen. et Trident. Kn 29.
patrz: CHRZEŚCIAŃSKI, CHRZEŚCIJAŃSKI, CHRZEŚCIJAŃSKI, KRZEŚCIAŃSKI
– Chudak/ chudziéc/ chudobá/ chudźiná/ vide Nędznik/ Vbogi/ Chudy. Kn 72.
patrz: CHUDAK
– Chwálébnié/ z pochwałą/ Gloriose triumphare. Laudabiliter viuere. Kn 74.
patrz: CHWALEBNIE, CHWALEBNO
– Chwálébny/ Laudabilis […] Laude dignus […] Celebrandus, gloriosus […] Inclytus […]. Kn 74.
patrz: CHWALEBNY
– Chybiánie celu/ ábo domysłu/ nádziéié/ Aberratio [...]. Kn 75.
patrz: CHYBIANIE
– Chyłkiem biéżę/ Inclinato corpore curro [...]. Kn 75.
patrz: CHYŁKIEM
– Ciąg w chodzeniu/ przéście/ chodzenie iédno/ dwoié. Spatium ambulationis [...] Tum Scaeuolam duobus spatiis tribusúé factis [...] Si vno basilicae spatio honestamur. vbi versum ambulationis [...]. Kn 76.
patrz: CIĄG
– Bláchá ciągniona [...] Lamina ductilis [...]. Kn 33.
patrz: CIĄGNIONY
– Cienistość/ Opacitas, [...] Kn 81.
patrz: CIENISTOŚĆ
– Bláchá cienka/ blászká. Bractea [...] Bracteola [...] Lamnula [...] Sublamina Blászká. Kn 33.
patrz: CIENKI, CIENKI, CIEŃKI
– Pláskáty/ płáski. Planus (piscis) [...] Planum corpus. [...]. passus instar folij, cięnkopłáski. Kn 707.
patrz: CIENKOPŁASKI
– Ciépło wolne/ Ciépły wolno/ vide Létni 1. Kn 81.
patrz: CIEPŁY
– Gorączká cięszka/ wiélka. Causodes [...]. Ardens febris [...]. Flagrans febris [...] Acuta febris, vehemens [...]. Intentio febris. Kn 202.
patrz: CIEŻKI, CIĘŻKI, CIĘŻKI
– Ckliwo mi/ ckni mi śię/ tr. Fastidio […]. Fastidire etiam rectè factis. Nauseo […]. Nauseare atq[ue] ipsum sibi displicere […] v. Zwiia mi śię. Kn 85.
patrz: CKLIWIE, CKLIWO
– Ckliwié/ brzydząc śię/ Fastidiosè, vel fastidiosus facere aliquid: fastidiosè aliquid spectare in aliquo […]. Kn 85.
patrz: CKLIWIE, CKLIWIE, CKLIWO, CKLIWO, TCKLIWIE
– Cud/ cudo/ Miraculum [...] Prodigium diuinitùs factum [...] Prodigium, portentum, ostentum [...] Triportenta deorum [...] Res supra naturae vim et ordinem effectae [...]. Kn 89.
patrz: CUD, CUD, CUDO, CUDO, CZUD
– Cudak/ in malam partem, vide Potworá/ Dźiwak. Kn 89.
patrz: CUDAK, CUDAK, CZUDAK
– Bocian cudzoziemski/ Jbá z Łácińskiego/ Ibis. Kn 38.
patrz: CUDZOZIEMSKI
– Pelikan/ ptak zmyślony malarzow y niektorych pisarzow. Pelicanum [...] v. Sęp. [...] v. Bąk cudzoziemski [...] Czapla biała. Kn 678.
patrz: CUDZOZIEMSKI
– Gęś cudzoziemska/ Chenalopex [...]. Kn 189.
patrz: CUDZOZIEMSKI
– Budowánie ná cudzym gruncié/ Superficies [...] Superficium [...] Superficiaria aedes [...]. Kn 51.
patrz: CUDZY
– Czuham/ czuwam/ czyham ná co/ ná kogo pilnuię. Inhio aliqui, [...] Obsidior aliqui, [...] Insidior alicui [...]. Kn 106.
patrz: CUHAĆ, CZUHAĆ, CZYHAĆ, CZYHAĆ
– Cyc v źwierząt/ v krów/ koz/ etc. Wymię/ Ruma, [...] Rumen, [...]. Kn 168.
patrz: CYC
– Cyc niewieści/ honestius dicitur Piersi/ vide Piersi niéwiéśćie. Kn 92.
patrz: CYC
– Cycék męski y niéwiéści/ brodawká cyckowa ná piersiách/ Papilla [...] Mamma virorum [...]. Kn 92.
patrz: CYCKOWY
– Cyfrá/ v pisárzow táiemnych/ Nota, [...] vide Pismo táiemne. Kn 92.
patrz: CYFRA
– Cygá/ vide Krąglica. Kn 92.
patrz: CYGA
– Cykorya/ vide Podróżnik 2. Kn 92.
patrz: CYKORIA
– Cynamonik ptak/ Cinnamologus [...]. Kn 92.
patrz: CYNAMONIK
– Cynobr/ Cinnabaris, [...] Cinnabari [...]. Kn 92.
patrz: CYNOBER, CYNOBR
– Cytrystá/ Citharista, Citharoedus [...]. Kn 93.
patrz: CYTRYSTA, CYTRYSTA, CYTRZYSTA
– Cytwar/ Zedoaria [...]. Kn 93.
patrz: CYTWAR
– Cyzyoiánus/ Ephemeris syllabica, [...] Swiątnik [...] Kalendarz. Kn 94.
patrz: CYZJOJANUS
– Pelikan/ ptak zmyślony malarzow y niektorych pisarzow. Pelicanum [...] v. Sęp. [...] v. Bąk cudzoziemski [...] Czapla biała. Kn 678.
patrz: CZAPLA
– Czapla biała/ Łyszczak/ Plaskonos/ Platea, [...] Platalea, [...] vide Bąk 2. Kn 94.
patrz: CZAPLA
– Czarno/ Aduerb. vt Czarno pofarbowano. Kn 95.
patrz: CZARNO
– Kn 978.
patrz: CZART
– Czárt to wymyślił [...] Kn 978.
patrz: CZART
– czárt Kn 760.
patrz: CZART
– Czerwcowy/ Iunius [...] Iuniae Calendae: Nonae Iuniae. Kn 100.
patrz: CZERWCOWY
– Czerwiéc miésiąc/ Iunius, Fest. à Iunone; à iunioribus, Quid alij à Iunio Bruto. [...] Kn 100.
patrz: CZERWIEC
– Czerwienicá ziéle/ vide Wołowy ięzyk/ et Borowki czerwone. Kn 100.
patrz: CZERWONY, CZERWONY, CZYRWONY
– Bursztyn/ Czerwonáwy bursztyn. Glessum barbara voce dicitur [...] qui ait esse succum arboris pini, rigore aut tempore autumnali concretum. [...]. Kn 54.
patrz: CZERWONY, CZERWONY, CZYRWONY
– Borowki czerwone/ czerwienicé/ Mącznicá do kordwanu/ Rhus [...] Vitis Idaea rubra, Vrsin. Rhus erythros, Dalecamp [...]. Kn 42.
patrz: CZERWONY, CZERWONY, CZYRWONY
– Béz/ drzewko/ Sambucus [...] Béz léśny gronisty czerwony/ [...] Ardum [...] miserrimum atque infelix lignum Sambucum vocat [...]. Kn 21.
patrz: CZERWONY, CZERWONY, CZYRWONY
– Członek wstydliwy białogłowski/ Natura [...] muliebris nam de matrona loquens hoc verbo vtitur. Natura, qua mulieres sunt [...] Feminal: interfeminium: virginal. Kn 104.
patrz: CZŁONEK
– Krok w cielé [...] Interfeminium [...] vide Członék wstydliwy białogłowski. Kn 318.
patrz: CZŁONEK
– Człowiéczy/ Humanus calculus [...] Humanum caput, [...] Humana species et figura, [...] vide Ludzki 2. Kn 104.
patrz: CZŁOWIECZY
– Człowiék nié bydlę. Kn 133.
patrz: CZŁOWIEK
– Ięzyczék w gárdlé/ v. Czopék 2. Kn .
patrz: CZOPEK
– Czopék ná podniébieniu/ ięzyczék/ [...] Curculio vel Gurgulio, masc. Gorrae. Iuni Caeli [...] aliter hoc voce vtitur. Gurgulio, inquit, Gorr. est caro fungosa oblonga á palato pendens pyramidis forma, vocis modulationi seruiens [...] quia vua morbus ibi crescit. [...] columna [...] Columnella [...] Ligula, siue lingua parua [...] Affectio seu morbus columellae est, inquit Gorrae. cùm inflammatur et intumescit ad instar unius vuae ex botro, et tunc [...] Graecis. Vua Celso et alijs Latinis dicitur. quia vuam forma, colore, mole, refert. quanquam Celsus teste Budaeo vuae nomine non tantùm morbum, sed etiam particulam ipsam carnis appellat. Alexandro autem in Problem, haec affectio [...] columna dicitur. cùm in longum aequaliter intumescit [...] autem, i. vua cùm latiùs in ima parte creuit: Spádnienie czopká/ ociéczenie/ żábá quibusdam. Aliùd est Epiglottis, vide Krtani błonká. Kn 105.
patrz: CZOPEK
– Czopowe/ Vectigal doliare. Kn 105.
patrz: CZOPOWE
– Wroná v beczki/ Os dolij: orificium tinae. [...] (czopowa dziura). Kn 1289.
patrz: CZOPOWY
– Czterdżieśći dziewięć/ Vndequinquaginta. Kn 105.
patrz: CZTERDZIEŚCI, CZTERDZIEŚCI, CZTERDZIEŚCIE, CZTERYDZIEŚCI, CZTYRDZIEŚCI, SZTERDZIEŚCI, ŚTERDZIEŚCI
– Czterdzieści ich/ Quadrageni/. Kn 105.
patrz: CZTERDZIEŚCI, CZTERDZIEŚCI, CZTERDZIEŚCIE, CZTERYDZIEŚCI, CZTYRDZIEŚCI, SZTERDZIEŚCI, ŚTERDZIEŚCI
– Czterdźiéśći kroć/ Quadragies [...]. Kn 105.
patrz: CZTERDZIEŚCIKROĆ, CZTERDZIEŚCIKROĆ, CZTERYDZIEŚCIKROĆ
– Cztery kroć/ Quater [...]. Kn 105.
patrz: CZTERYKROĆ, CZTERYKROĆ, CZTYRYKROĆ
– Osét Włoski/ Bárnárdynék/ Turécki czubék. Carduus benedictus vulgo. Kn 639.
patrz: CZUBEK
– Niéczuły/ aliter. co go nié czuć. Insensilis: Suffigit sensus. [...] Nullo sensu percipi potest: non cadit sub sensum. [...] Insensibilis [...] Nullo sensu obseruabilis [...] Insonus passus. Kn 495.
patrz: CZUĆ
– Czwarték/ Dies Iovis (...) Feria quinta. vide Sobotá Kn 107.
patrz: CZWARTEK
– Wiélki czwarték (...) Dies quinta hebdomadis sanctae (...) Dies coenae Domini (...) Dies necem Christi in cruce antecedens. Kn 1249.
patrz: CZWARTEK
– Czworogránisty/ kwádratowy/ Quadratus [...] Quadrangulus [...] Perquadratus [...] Quadratis angulis [...]. Kn 107-108.
patrz: CZWOROGRANISTY
– Czworogránista vkośnié figurá/ niékwádratowa/ szybiastá/ [...] Rhombus [...]. Kn 107.
patrz: CZWOROGRANISTY
– Czynię dość komu/ Satisfacio legibus, Deo, causae, officio meo, opinioni hominum [...]. Kn 108.
patrz: CZYNIĆ
– Jéstámi nárabiam/ jésty czynię. [...] Gestu vtor: ago gestum: ago gestum humeris [...] Gesticulor [...]. Kn 246.
patrz: CZYNIĆ
– Rozłákomić się/ ábo kogo ná co/ v. Łákomię się & Apétyt czynię. Kn 946.
patrz: CZYNIĆ
– Gwałt/ Vis [...] Gwałt komu czynić. Vim facere, inferre, adhibere alicui. Vim et manus alicui inferre: afferre vim alicui. Vi agere: vi geritur res. Vim contrà Rempublicam suscipere [...] Oppressio [...] Per oppressionem aliquid eripere alicui. Violentia [...] Violentiae impetu opprimo [...]. Kn 218.
patrz: CZYNIĆ
– Nádziéię czynię komu / nádziéię dodawam ábo otuchy. Spem alicui facio, do [...]. Kn 457.
patrz: CZYNIĆ
– Dość czynienie/ dośc vczynienie/ vide Viszczenie.. Kn 138.
patrz: CZYNIENIE
– Czynsz prywatny/ płát czynszowy od czégo/ Pensio [...]. Kn 109.
patrz: CZYNSZOWY
– Báran niéczyszczony/ Aries [...] vir ouium. Kn 14.
patrz: CZYSZCZONY
– Skop/ báran czyszczony. Veruex [...] Veruex sectarius [...] quod sectus sit. Kn 1006.
patrz: CZYSZCZONY
– Czyśćiec/ Purgatorium, [...]. Kn 109.
patrz: CZYŚCIEC
– Czyśćiec źiéle/ Sanamunda [...]. Kn 109.
patrz: CZYŚCIEC
– Czytélnik/ Lector, Anagnostes, [...] Praelector, [...] Recitator. Kn 110.
patrz: CZYTELNIK
– Cmią mi się oczy/ Caligant mihi oculi [...] v. Slepiam/ Niédoyzrzę. Kn 85.
patrz: ĆMIĆ SIĘ
– Cmi się/ Insurgunt tenebrae campis [...] Tenebrae obscurant regiones [...] Omnia nigrescunt tenebris [...] Incessunt tenebrae [...]. Kn 85.
patrz: ĆMIĆ SIĘ
– Cmiel/ śćmiel. Kn 85.
patrz: ĆMIEL, PSZMIEL, ŚĆMIEL, TRZMIEL, TRZMIEL
– Cwiczenie duchowne (vulgò Exerćitia Spiritualia) [...] vide Rozmyślam nabożnié. Kn 91.
patrz: ĆWICZENIE
– Cwiczenie śię/ Exercitatio. Meditatio [...]. Kn 91.
patrz: ĆWICZENIE
– Cwiczenie kogo/ Institutio [...]. Kn 91.
patrz: ĆWICZENIE
– Cwiczę kogo/ Exerceo aliquem in aliquo studio. [...]. Kn 90.
patrz: ĆWICZYĆ
– Cwierć/ kwartá/ czwarta część káżdey rzéczy/ [...]. Kn 91.
patrz: ĆWIERĆ
– Swierkoce ptak/ świercz/ konik/ [...] ćwierká. Fringultio. Kn 1090.
patrz: ĆWIERKAĆ, ĆWIERKAĆ, ŚWIERKAĆ
– Wiésiołék ziéle/ wierzbowká/ błagácz. Oenothera, et Oenotheris, et Onuris hilaritatem in vino affert [...] v. Cwikłá pomorska. Kn 1256.
patrz: ĆWIKŁA
– Ćwikłá pomorska/ Wiesiółék. Alypon [...] vel. alypum [...] per antiphrasin dicta herba mordens acriter gustatum et vehementer accendens [...] Turbit candidum Gorraeo. [...] Alypum et Alypia eadem herba Paulo [...] vide Odmienikwiát et Turbit. Kn 91.
patrz: ĆWIKŁA
– Dách wodę dżdżową ná podworze prowádzący/ Compluuium [...] vicinum Obdách.. Kn 111.
patrz: DACH
– Dách/ przykryćie/ Tectum [...] Contignatio [...]. Kn 110.
patrz: DACH
– Dách dwoisty/ Testudinatum tectum [...] aliter vide Piętro. Kn 110.
patrz: DACH
– Dách nié dwoisty/ ná obié stronié zchodźisty/ Tectum displuuiatum [...] Kn 110.
patrz: DACH
– Dáchowká/ Tegula [...] vide Dách niédwoisty/ [...] krokwá [...]. Kn 111.
patrz: DACH
– Dách słomiány/ poszyćie/ Culmen [...] Kn 110.
patrz: DACH
– Dáchowká żłobkowáta/ Imbrex [...] v. Łátá dáchowa [...]. Kn 111.
patrz: DACHOWY
– Chłostę dáć komu/ dáć rozgą/ biczem/ komu [...] flagris cedere [...] Plagas infligere natibus alicuius virga [...] vide Siékę kogo rozgą/ biczem [...]. Kn 67.
patrz: DAĆ
– Gębá/ i. Twarz/ obliczé/ vt. Dał mu w gębę. Os, similiter [...] Percutere ora. Kn 187.
patrz: DAĆ
– Dał mu łacinę. v. Strofowánie. Łáiánie. Kn 342.
patrz: DAĆ
– Dáktyły léśne/ solone/ Indyiskie/ Támáryndy [...]. Kn 113.
patrz: DAKTYL, DAKTYL, DAKTYŁ
– Daktył drzéwo/ vide Pálmá. Kn 113.
patrz: DAKTYL, DAKTYL, DAKTYŁ
– Daktył/ owoc pálmowy [...]. Kn 113.
patrz: DAKTYL, DAKTYL, DAKTYŁ
– Dáléki/ aliter, z dála człowiék/ [...]. Kn 114.
patrz: DALEKI
– Dáléki miéyscem/ etc. vide Odlégły. Kn 114.
patrz: DALEKI
– Dáléki powinowáctwem/ Longinqua illi cognatione coniunctus [...] Kn 114.
patrz: DALEKI
– Daleko [...]. Kn 114.
patrz: DALEKO
– Dal/ dálá/ dálékość/ Longinquitas [...]. Kn 113.
patrz: DALEKOŚĆ, DALEKOŚĆ, DALIEKOŚĆ
– Dámá. vide Bierki. Kn 115.
patrz: DAMA
– Bierki/ grá/ dámá/ młyncé/ [...]. Kn 29.
patrz: DAMA
– Dánie/ vide Dawánie. Kn 115.
patrz: DANIE
– Dań/ vide Czynsz/ Pobór. Kn 115.
patrz: DAŃ
– Bézżeństwo/ Caelibatus [...] Vxorium [...] Dań ábo winá od bézżeństwá. Kn 25.
patrz: DAŃ
– Dármo/ dáremnié/ nádáremnié/ i. prożno. Inaniter animus exsultat. [...]. Kn 116.
patrz: DAREMNIE
– Dáremna robotá/ [...] Inánis labor. Kn 116.
patrz: DAREMNY
– Dáremny/ vide Prożny. Kn 116.
patrz: DAREMNY
– Darnisty [...] Cesposus [...]. Kn 116.
patrz: DARNISTY
– Darnowy/ Cespititius [...]. Kn 116.
patrz: DARNOWY
– Dárski/ dársko/ dárskość/ vide Rzeski/ etc. Zywy. Kn 116.
patrz: DARSKO
– Dárski/ dársko/ dárskość/ vide Rzeski/ etc. Zywy. Kn 116.
patrz: DARSKOŚĆ, DARSKOŚĆ, DZARSKOŚĆ
– Prokurátor podły/ nié dobrey sławy/ szczékácz aliqui dicunt, quod non probo. Rabula: proclamator: malus, vix tolerabilis orator. Causidicus [...] Rabula de foro. Latrator. Altercator [...] Vitilitigator [...] Consarcinator causarum [...] Concinnator litium vel causarum [...] Togatus vulturius [...] Co iężyk [!] w-płát dáie [...] Vocem in quaestum contulit. Item, Vocem venalem habuit [...] Praeuaricator [...] Prokurátor zdrayca [...]. Kn 823.
patrz: DAWAĆ
– Dáię ná lichwę pieniądzé/ ábo ná bánk/ Colloco pecuniam. Pecuniam in quaestu relinquo: pecunia in quaestum et fenerationem translata: [...] Dáć ná máiętność/ ná folwárk/ [...] Vwięzić pieniądzé/ robić pieniądzmi [!]. [...] vide Lichwę biorę. Kn 112.
patrz: DAWAĆ
– Dziésięcinę komu dáię/ Decimas do. Kn 166.
patrz: DAWAĆ
– Dátny/ [...] ábo dánny/ dáwálny/ Datarius [...]. Kn 117.
patrz: DAWALNY
– Dawánie/ dánie/ Datio [...]. Kn 117.
patrz: DAWANIE
– Dawiciel/ dusiciel/ Strangulator [...]. Kn 117.
patrz: DAWICIEL
– Dawię kogo/ zádawiam/ Suffoco [...]. Kn 117.
patrz: DAWIĆ
– Dawię się [...] Suffocor [...]. Kn 117.
patrz: DAWIĆ SIĘ
– Dawienie kogo/ ábo dawienie się/ Suffocatio [...] Praefocatio. Kn 117.
patrz: DAWIENIE SIĘ
– Dawny/ stáry/ Antiquus amicus, [...] Antiqua dies [...] Vetus, peruetus, per uetustus [...] Pristinus labor: pristina consuetudo [...]. Kn 118.
patrz: DAWNY
– Dawniéyszy/ Superior aetas, superius tempus [...]. Kn 117.
patrz: DAWNY
– Dab náski/ y cudzoźiémski/ rozmáity/ ábo żołędźiorodne drzewo/ Quercus [...] vide Buk [...]. Kn 110.
patrz: DĄB
– Dabrowa/ vide Gay. Kn 110.
patrz: DĄBROWA
– Déch/ tchnienie/ duch/ Spiritus [...] Multos versus vno spirītu pronuntiat ║ Halitus [...] Extremum halitum efflare. Anima [...] Continere animam [...] Saepe hac voce vtitur. [...] apud medicos spiritus est substantia aetherea, calïda, leuissima, tenuissima, omnes in corpora motus ciens, eiusdem originis cum calore natiuo, et ei permistus penitùs, [...] alter alterius nomine appellatur, s. naturae, vitae vinculum; animae instrumentum. Spiritus vitales (siły) generantur in corde, hepate, [...] cerebro assiduò, quia etiam assiduò absumuntur, [...] feruntur per venas, arterias, neruos in corpus totum [...]. Item animalis spiritus est sustantia tenuissima per totum cerebri corpus diffusa, primum facultatis animalis instrumentum. fit ex sanguine [...] spiritu vitali, [...] aëris parte purissima, [...]. Praeter hunc et alius spiritus, vel flatus potiùs [...] ignobilis et crudus ac saepè molestus. vide Wiátr przyrodzony. Kn 118-119.
patrz: DECH
– Deklamuię/ vide Krásomówskié się ćwiczę. Kn 119.
patrz: DEKLAMOWAĆ
– Gębá délikacká/ páńska/ Palatum doctum et eruditum. Kn 187.
patrz: DELIKACKI
– Délikáckié/ vide Roskosznié. Kn 119.
patrz: DELIKACKIE
– Délikáctwo w życiu/ Mollities victus. Lapsi mores ad mollitiem, [...]. Alexandrinae deliciae, [...]. Sybaritica mensa, ciuitas. [...] Asiatici mores [...]. Kn 119.
patrz: DELIKACTWO
– Délikat/ vide Roskosznik. Kn 119.
patrz: DELIKAT
– Déptá/ co dépcé/ [...] qualis fullo, figulus. Kn 119.
patrz: DEPTA
– Déreń/ Cornus [...]. Kn 119.
patrz: DEREN, DEREŃ, DEREŃ
– Deréniowy/ Corneus [...] Déreniowy gay. Cornifer [...] Déreniorodny. Kn 119.
patrz: DERENIORODNY
– Deréniowy/ Corneus [...] Déreniowy gay. Cornifer [...] Déreniorodny. Kn 119.
patrz: DERENIOWY
– Déspéráckié/ po déspérácku Desperanter [...]. Kn 119.
patrz: DESPERACKIE
– Deszcz/ Pluuia [...] Imber [...] Ruit caelum imbribus [...] Deszcz iák cébrem lał [...]. Kn 120.
patrz: DESZCZ
– Dębianká/ vide Gálás. Kn 118.
patrz: DĘBIANKA, DĘBIANKA, DĘBIONKA
– Dębię/ dębić skorę. Débiona [!] skora/ Corium cineris inspersu obfirmatum [...]. Kn 118.
patrz: DĘBIĆ
– Dębiná/ Quercetum [...] Dębinna/ dębinowa bramá [...]. Kn 118.
patrz: DĘBINNY
– Dębiná/ Quercetum [...] Dębinna/ dębinowa bramá [...]. Kn 118.
patrz: DĘBINOWY
– Dębię/ dębić skorę. Débiona [!] skora/ Corium cineris inspersu obfirmatum [...]. Kn 118.
patrz: DĘBIONY
– Dębowy/ Roboreus [...]. Kn 118.
patrz: DĘBOWY
– Dęcie/ dymánie/ dmuchánie- nádymánie/ wianie/ Flatus [...]. Kn 119.
patrz: DĘCIE, DĘCIE, DUCIE
– Dęgá/ pręgá/ Vibex [...]. Kn 119.
patrz: DĘGA
– Wypukły/ wyniosły żłobkowáto/ ábo dętowyniosły. Carinatus [...]. Kn 1327.
patrz: DĘTOWYNIOSŁY
– Diablé Kn 1034.
patrz: DIABEŁ, DIABEŁ, DIACHEŁ, DYJABEŁ, DYJABOŁ
– Diablik ziéle/ vide Gwiazdeczki. Kn 120.
patrz: DIABLIK
– Dyagryd [...] Succus scammoniae, Gorrae. Diagridion Medicis, & Officinis. Kn 157.
patrz: DIAGRYD
– Términ szkolny v Grámátyków/ Diáléktyków/ Filozofów/ Iurystów/ Lekárzów. Item Aptekárzów [...]. Kn 1140.
patrz: DIALEKTYK
– Po diaskáś tám chodził/ i. po co. Sed indignationem adsonat. vide Co. Kn 717.
patrz: DIASEK
– Dyécezya/ vide Biskupstwo 2. Kn 157.
patrz: DIECEZJA
– Dłoniowy/ ná dłoń w szerz/ w mięsz. Palmaris virgula [...] Palmarius [...] palmaria spatia [...]. Kn 121.
patrz: DŁONIOWY
– Dłubácz/ drożyciél/ Cauator [...] Cauator arborum picus [...]. Kn 121.
patrz: DŁUBACZ
– Dłubáczká zębna/ vide Zębna Szpilká. Kn 121.
patrz: DŁUBACZKA
– Dłubáczká ogrodnicza/ Scalprum, [...]. Kn 121.
patrz: DŁUBACZKA
– Dłubáczká bálwierska/ vide Szpátelká. Kn 121.
patrz: DŁUBACZKA
– Dłubániná/ kopániná/ siékániná/ mátániná/ mięszániná [...]. Kn 121.
patrz: DŁUBANINA
– Długość czásu/ długa/ w długą to poydzié. Longitudo noctis, orationis [...] Diuturnitas [...]. Kn 122.
patrz: DŁUGA
– Długomowność/ [...] Prolixitas in dicendo. Kn 122.
patrz: DŁUGOMOWNOŚĆ
– Długomowny/ [...] Prolixus in dicendo [...] prolixè loquor. Kn 122.
patrz: DŁUGOMOWNY
– Długonogi/ Longipes [...] (aliter Festo. in Krzywonogi.) [...]. Kn 122.
patrz: DŁUGONOGI
– Długoręki [...] Longimanus [...]. Kn 122.
patrz: DŁUGORĘKI
– Długoszyi [...] qui longo collo est. Kn 122.
patrz: DŁUGOSZYI
– Długowłosy/ vide. Kosmáty. Kn 123.
patrz: DŁUGOWŁOSY
– Dłużnik ná osobę swą/ ná gardło się dłużący/ dłużnik o dług poimány áby odrabiał/ ábo wsádzony/ Nexus [...] Nexi ob aes alienum [...] Addictus [...]. Kn 123.
patrz: DŁUŻĄCY SIĘ
– Dłużéię/ dłuższem się sstáię/ Longisco [...]. Kn 123.
patrz: DŁUŻEĆ
– Dłużnikow nábyć/ rozpożyczáć pieniądzé/ Facere nomina [...] Nomina se facturum, qua ego vellem die [...] Nunquam magis nomina facio, quàm cum dono. Obstringere aliquem debito [...] dłużnikiem sobié kogo vczynić. In nominibus habeo [...] Dłużno mi [...]. Kn 123.
patrz: DŁUŻNO
– Dniéié/ vide Swita. Kn 124.
patrz: DNIEĆ
– Pogrążam się/ grążę się/ zánurzam się/ ná dno idę/ tonę. Sido absolute. Sido in aqua: sido ad ima. Pars arboris ab radice validiùs sidit. [...] Desido [...]. Kn 753.
patrz: DNO
– Do ząb/ proprie. vt Do ząb broni wilk dzieci/ etc. Lupus mordicùs catulos defendit. Nonnisi dentibus excussis à catulis lupum amoueas [...]. Kn 126.
patrz: DO
– Do ząb tr. vt Do ząb broni przyiaciélá/ zdánia swego/ etc. Mordicùs tuetur amicum, tr. Pertinaciter ei adhaeret. Constantissimè eum defendit [...]. Kn 126.
patrz: DO
– Do/ (Praepositio)Ad me, [...]. Kn 124-127.
patrz: DO
– Do Bogá ich/ Sic potius loquendum, quam do kátá ich/ vel do biesá ich. vide Wiele. Kn 124.
patrz: DO
– Do gárdłá się náiadł/ do sytu [...] Ad satietatem [...] Vsque affatim edere, bibere [...]. Kn 124.
patrz: DO SYTU
– Chwilá/ dobá/ czás/ Longi temporis vsura [...] vide. Czás. Kn 74.
patrz: DOBA
– Dobiiam/ ábo dobić kogo [...] Dobić kogo/ est seminecem mactare. Occide penitus: exanima: eneca. Adde letalem ictum. Mortiferam fac inflige plagam. Vulnus letale impone, adige, impinge. Ictus vsque ad caedem, ad mortem gemina, itera. Fortiùs, vel grauiorem impinge, inflige, securim. Feri donec exanimes, eneces. Percute dum spirat, quoad exanimetur, moriatur. Quandiu spirat caede. Viuentem ne relinquas [...] Una plaga reliquum spiritum exhaurire [...]. Kn 127.
patrz: DOBIĆ
– Dobiiam/ ábo dobić komu/ vide Wybić kogo. Kn 127.
patrz: DOBIĆ
– Dobiiam/ ábo dobić kogo [...] Dobić goździá/ clauum capite eminentem penitùs in arborem vel parietem adigere. Clauum non altè impactum,, ictibus crebris penitùs parieti immergere [...]. Kn 127.
patrz: DOBIĆ
– Dobiegam kogo/ vide Dościgam. Kn 127.
patrz: DOBIEGAĆ
– Dobiegánie/ Decursus [...]. Kn 127.
patrz: DOBIEGANIE
– Dobiiam/ ábo dobić komu/ vide. Wybić kogo. Kn 127.
patrz: DOBIJAĆ
– Doiadam czégo/ vide. Dobiiam. Kn 132.
patrz: DOBIJAĆ
– Dobiiam się sławy/ Pario gloriam, bello, armis [...] Magno labore & periculis partum aliquid. Libertas plurimo sudore & sanguine maiorum parta [...] Parta per gladios regna, sanguine, per vulnera [...]. Kn 127.
patrz: DOBIJAĆ SIĘ
– Gospodyni/ aliter. vt Dobra gospodyni. Idem gospodárna. vide Gospodárny. Kn 205.
patrz: DOBRY
– Docisnąć do kąd/ dorzucić/ Adiicere aliquò telum: Adiicere telum in littus [...] Adiectu tangere [...]. Kn 131.
patrz: DOCISNĄĆ
– Docisnąć się/ Penetrare per turbam aliquò: penetrare in portum, in templum, in aliquem locum [...]. Kn 131.
patrz: DOCISNĄĆ SIĘ
– Dociśnienie/ dorzucenie/ Adiectus [...]. Kn 131.
patrz: DOCIŚNIENIE
– Doczéśnié/ Temporariò, temporaliter, temporariè [...]. Kn 131.
patrz: DOCZEŚNIE
– Dodáwácz/ Subministrator alicuius rei [...]. Kn 132.
patrz: DODAWACZ
– Dodawánie potrzeb/ etc. Suppeditatio bonorum [...] Suppeditatus, us. Subministratus [...] Suffectio materiae [...]. Kn 132.
patrz: DODAWANIE
– Dodymam/ Inflo vehementiùs. Intendere sonorum gradus [..]. Kn 132.
patrz: DODYMAĆ
– Aléś się dogadał/ At enim malo tuo garrulus fuisti [...]. Kn 6.
patrz: DOGADAĆ SIĘ
– Dogadzánie sobié/ Obsequium & indulgentia corporis [...]. Kn 132.
patrz: DOGADZANIE
– Dogárnąć się/ vide Dográmolić. Kn 132.
patrz: DOGARNĄĆ SIĘ
– Doględácz/ vide Dozorcá. Kn 132.
patrz: DOGLĄDACZ, DOGLĄDACZ, DOGLĘDACZ
– Dogodzić vmie/ dogodny iést/ Commoditatis omnes articulos scit [...]. Kn 132.
patrz: DOGODNY
– Dogadznie ábo dogodzenie komu/ Gratificatio [...] Accomodatio [...] Morgeratio [...]. Kn 132.
patrz: DOGODZENIE
– Dogárnąć się/ vide Dográmolić. Kn 132.
patrz: DOGRAMOLIĆ SIĘ
– Dográmolić się do kąd/ doskrobáć/ Penetrauit se in altiores literas [...]. Kn 132.
patrz: DOGRAMOLIĆ SIĘ
– Dograwam/ Ludum inceptum perficio [...]. Kn 132.
patrz: DOGRAWAĆ
– Doiadam/ doiéść/ i. do sytu się náiéść. vide Do woley/ Dosypiam/ Náiadam się/ Obiadam się. Kn 132.
patrz: DOJADAĆ
– Doiąć do żywego/ vide supra. Do żywego. Kn 132.
patrz: DOJĄĆ
– Do żywego doiąć/ dobráć/ Ad viuum usque resecare.Viuo tenus falce eradi. Corpore tenus delibrandus cortex [...]. Kn 127.
patrz: DOJĄĆ
– Doienie/ dóy/ Mulctus [...]. Kn 133.
patrz: DOJENIE
– Doiadam/ doiéść/ i. do sytu się náiéść. vide Do woley/ Dosypiam/ Náiadam się/ Obiadam się. Kn 132.
patrz: DOJEŚĆ
– Wiercę co w-dónicy. Contero pilo ligneo piper etc. Cato dicit: Distero caseum in mortario. Rozcieram/ wiercę [...] Teritur sinapis [...] Subtero [...]. Kn 1253.
patrz: DOJNICA, DONICA, DONICA, DÓNICA, DUNICA, DUNICZA
– Doniczká do rąk [...] Echinus [...] vide Międnicá 1. Kn 136.
patrz: DOJNICZKA, DONICZKA, DONICZKA, DUNICKA
– Doźrzáłość/ vide Dostałość. Kn 145.
patrz: DOJRZAŁOŚĆ, DOJRZAŁOŚĆ, DOJZRZAŁOŚĆ, DOJZRŻAŁOŚĆ, DOJŹRZAŁOŚĆ, DOŹRZAŁOŚĆ
– Dozrzewam/ vide Dostáię się. Kn 145.
patrz: DOJRZEWAĆ, DOJRZEWAĆ, DOJZREWAĆ, DOJŹRZEWAĆ, DOZRZEWAĆ, DOŹRZEWAĆ
– Nárádzánie się z-kiem/ Consultatio. Delibratio, consilij capiendi ratio [...] Consilium [...] dokłádánie się/ pytanie ludu [...] Rogatione aliquem deligere [...] v. Porádá. Kn 473.
patrz: DOKŁADANIE SIĘ
– Dokonywam czégo/ kończę co/ Finio, perficio, absoluo aliquid [...]. Kn 133.
patrz: DOKONYWAĆ
– Dokończyciel/ Perfector [...] Confector belli [...] Finitor [...] Okresiciel [...]. Kn 133.
patrz: DOKOŃCZYCIEL, DOKOŃCZYCIEL, DOKÓŃCZYCIEL
– Dokopáć się czégo/ Perducere fossas in altitudinem [...] Refodere [...] Si vlli essent inferi, iam illos auaritiae & luxuriae cuniculi refossident, dokopáły/ doszły/ otworzyłyby ie podkopy [...] v. Dobieram. Kn 133.
patrz: DOKOPAĆ
– Dokopáć się czégo/ Perducere fossas in altitudinem [...] Refodere [...] Si vlli essent inferi, iam illos auaritiae & luxuriae cuniculi refossident, dokopáły/ doszły/ otworzyłyby ie podkopy [...] v. Dobieram. Kn 133.
patrz: DOKOPAĆ SIĘ
– Dokupić się nié mogę czégo/ vide Drogo to. Kn 134.
patrz: DOKUPIĆ SIĘ
– Dostoieństwá zákupowánie/ dokupowánie się dostoieństwá/ (winá wielka)/ Ambitus [...] Accusari, damnari ambitus. Ambitio [...] Manifestus ambitionis [...] Affectati honoris crimen [...]. Kn 141.
patrz: DOKUPOWANIE SIĘ
– Dolatam/ Volatu peruenio [...]. Kn 134.
patrz: DOLATAĆ
– Dolegáć się obiádu [...] Lecto se tenere vsq ad horam prandij. Kn 134.
patrz: DOLEGAĆ SIĘ
– Doległość/ vide Vtrapienie. Kn 134.
patrz: DOLEGŁOŚĆ
– Dolewék [...] affusio, vel potiùs rò [...] quod affundi solet. Kn 134.
patrz: DOLEWEK, DOLEWEK, DOLEWKA, DOLEWKA, DOLIWEK, DOLIWKA
– Uléżał sie owoc/ przégnił/ nágnił. Pyra in tabulato posita putruerunt [...] ugnić [...] Olea fracescat mediocriter [...] v. Doléży sie owoc. Kn 1184.
patrz: DOLEŻEĆ SIĘ
– Dołękę czégo mam/ ábo nié mam/ etc. Est mihi eius copia [...]. vide Doręcz. Kn 134.
patrz: DOLĘKA, DOLĘKA, DOŁEKA, DOŁĘKA
– Doliczyć czégo/ Explere numerum alicus rei [...]. Kn 134.
patrz: DOLICZYĆ
– Doliczyć się/ vide Doráchowáć. Kn 134.
patrz: DOLICZYĆ SIĘ
– Doliná/ pádół/ Valles vel vallis [...]. Kn 134.
patrz: DOLINA
– Dolisty/ [...] Fossis plenus, vide etiam Lochowáty/ Dołkowáty. Kn 134.
patrz: DOLISTY
– Dolny [...] vide Nadolny. Kn 134.
patrz: DOLNI, DOLNY
– Dołáżę dokąd/ Adrepo [...]. Kn 134.
patrz: DOŁAZIĆ
– Niédołężny/ káleka/ vłomny. Defectus viribus [...] Captus membris: membrorum vsum nullum habet [...] Truncatus aliqua sui parte [...] oppositum, Integris membris, dołężny [...]. Kn 498.
patrz: DOŁĘŻNY
– Dołkowáciéię [...]. In scrobem vel foueam formor. Kn 134.
patrz: DOŁKOWACIEĆ
– Dołkowátość/ lochowátość/ Cauum [...] Inuentus cauis bufo. Caua dentium [...] vide Lochowánie. Kn 134.
patrz: DOŁKOWATOŚĆ
– Dolisty/ [...] Fossis plenus, vide etiam Lochowáty/ Dołkowáty. Kn 134.
patrz: DOŁKOWATY
– Dołożnié/ Enarratiùs [...] Enodatè [...] Wywikłánie/ otworzysto/ plura in Zupéłnié. Kn 135.
patrz: DOŁOZNIE, DOŁOŻNIE, DOŁOŻNIE
– Dołożenie/ vide Dopéłnienie. Kn 134.
patrz: DOŁOŻENIE
– Dołożny/ Perfectus & expletus omnibus suis partibus vel numeris [...] vide Zupéłny/ Doskonáły. Kn 135.
patrz: DOŁOŻNY
– Domá/ w domu/ Domi suae [...]. Hospes cuius tu domi fueras [...]. In domo [...]. Kn 135.
patrz: DOMA
– Domak/ Vmbraticus homo [...]. Kn 135.
patrz: DOMAK
– Domálowáć/ Extrema lineamenta afferre, addere [...]. Kn 135.
patrz: DOMALOWAĆ
– Domawiam słowá/ Extremam profero vel eloquor syllabam [...]. Kn 136.
patrz: DOMAWIAĆ
– Słowo ábo słowá niedomawiáne/ záiąkliwe. Verba tertiata [...] Tertiatò & quartatò verba dicere [...] Singultantia verba [...]. Kn 1023.
patrz: DOMAWIANY
– Chłopisko/ Multa deriuatá deminutiua sunt huius terminationis, potissimùm ad magnitudinem, deformitatam, extenuationem vel contemptum significandum, vt [...] Chłopiná/ dzieciná/ ksiąszczyná/ domczyná [...]. Kn 66.
patrz: DOMCZYNA
– Domieszczam kogo czégo/ Compotem facio aliquem patriae [...] Competo aliquem voti [...] vide Nábawiam. Kn 136.
patrz: DOMIESZCZAĆ
– Chłopisko/ Multa deriuata diminutiua sunt huius terminationis, potissimùm ad magnitudinem, deformitatam, extenuationem vel contemptum significandum, vt [...]. homuncio, homunculus. gębsko/ nożysko/ domisko. Kn 66.
patrz: DOMISKO
– Chłopisko/ Multa deriuata diminutiua sunt huius terminationis, potissimùm ad magnitudinem, deformitatam, extenuationem vel contemptum significandum, vt [...] Chłopiszcze/ domiszcze. [...] homuncio, homunculus [...]. Kn 66.
patrz: DOMISZCZE
– Domniemánie vide Podéyrzenie.. Kn 136.
patrz: DOMNIEMANIE
– Domniemawam się/ vide Dorozumiewam się. Item. Podéyrzenie mam. Kn 136.
patrz: DOMNIEMAWAĆ SIĘ
– Domowy żywot/ domowánie/ v. Prywatny żywot. Kn 136.
patrz: DOMOWANIE
– bożki domowe Kn 43.
patrz: DOMOWY
– Domysł/ dorozumienie się/ Coniectura, coniectio [...] Coniectatio [...] Interpretatio [...] Domysły o rzéczách spisáne. Kn 136.
patrz: DOMYSŁ
– Domyślácz/ [...] Coniector et Interpres portentorum, [...]. Kn 136.
patrz: DOMYŚLACZ
– Dorozumiewam się/ domyślam/ domniemawam. Coniicio, coniecto [...]. Kn 138.
patrz: DOMYŚLAĆ
– Domyślnié/ ná domysł/ Coniectatoriè [...]. Kn 136.
patrz: DOMYŚLNIE
– Onáczę/ onáczyć [...] Onáczy się wedrzwi/ i. wchodzi/ wészłá w-dom [...] vt Doonáczyć/ wyonáczyć/ rozonáczyć/ odonáczyć/ etc. [...]. Kn 628.
patrz: DOONACZYĆ
– Dooráć/ Finire arationem [...]. Kn 137.
patrz: DOORAĆ
– Dopalić się izby/ Quantùm satis est calefacere. Ingerere ligna fornaci donec hypocaustum incalescat [...]. Kn 137.
patrz: DOPALIĆ SIĘ
– Dopędzić/ dognáć/ Apellere aliquem ad aliquem locum [...] vide Dobiegam 2. Kn 137.
patrz: DOPĄDZIĆ, DOPĘDZIĆ, DOPĘDZIĆ
– Dopełniam/ dokłádam/ dosypuię/ etc. Compleo ad summum [...] Complere fossam [...] Suppleo [...]. Kn 137.
patrz: DOPEŁNIAĆ
– Dopéłnienie/ dołożenie/ dokład/ Supplementum legionum [...] Explementum ventris [...] Complementum orationis [...]. Kn 137.
patrz: DOPEŁNIENIE
– Nié péłny (powszéchnié) [...] Non plenus. Nié péłny trochę/ nié dopéłniony [...] Mensura non omnino plena [...]. Kn 512.
patrz: DOPEŁNIONY
– Dopieka mi/ vide Dogrzewa mi. Kn 137.
patrz: DOPIEKAĆ
– Dopiiam ostátká/ Reliquum ebibo, exhaurio [...]. Kn 137.
patrz: DOPIJAĆ
– Długow ostátki/ Reliqua [...] Reliqua pecuniae [...] Reliqua colonorum [...] nié dopłacáć/ nié wypłacáć się [...]. Kn 122.
patrz: DOPŁACAĆ, DOPŁACAĆ, DOPŁACZAĆ
– Doprał mu/ vide Wybić kogo. Kn 137.
patrz: DOPRAĆ
– Doprowadzam/ Deduco aliquem domum [...] Perduco [...] vide Prowádzę. Kn 137.
patrz: DOPROWADZAĆ
– Dorázić komu/ i. tráfić w raz komu/ doiąć/ vdérzyć/ wybić/ vide haec, et Do żywego. Kn 138.
patrz: DORAZIĆ
– Doręcz/ doręcze/ Copia auxilii, consilii [...] ad manum est aliquid. Kn 138.
patrz: DORĘCZ, DORĘCZE
– Dołękę czégo mam/ ábo nié mam/ etc. Est mihi eius copia [...]. vide Doręcz. Kn 134.
patrz: DORĘCZ, DORĘCZE
– Doręczny/ Obuius [...] (aliter vide Rzéźymieszék) [...]. Kn 138.
patrz: DORĘCZNY
– Dorosły/ dorosłék/ Grandis, & grandis natu [...] Exoletus [...] Maturus militiae [...] Maturus sponsae [...] Maturus ad arma [...]. Kn 138.
patrz: DOROSŁEK
– Dorozumienie się/ vide Domysł. Kn 138.
patrz: DOROZUMIENIE SIĘ
– Dorsz/ vide Głowacz suchy. Kn 138.
patrz: DORSZ
– Dorzucenie/ vide Dociśnienie. Kn 138.
patrz: DORZUCENIE
– Dorzucić do kąd/ vide Docisnąć. Kn 138.
patrz: DORZUCIĆ
– Dosiadam/ vide Dosypiam. Kn 139.
patrz: DOSIADAĆ
– Dosiadam się/ aliter. vt dosiédziałem się/ (in bonam partem) vide Dorabiam się. Kn 139.
patrz: DOSIADAĆ SIĘ
– Dość/ dosyć/ dość iést/ Sat bonus, sat commodi, sat diu, sat scio, sat habeo [...]. Kn 138.
patrz: DOSIĆ, DOSYĆ, DOSYĆ
– Dosiadam się/ aliter. vt dosiédziałem się/ (in bonam partem) vide Dorabiam się. Kn 139.
patrz: DOSIEDZIEĆ SIĘ
– Dográmolić się do kąd/ doskrobáć [się]/ Penetrauit se in altiores literas [...]. Kn 132.
patrz: DOSKROBAĆ SIĘ
– Doskwieram komu/ vide Vciskam kogo. Kn 139.
patrz: DOSKWIERAĆ
– Dośpiéię/ vide Łácno mi téraz. Kn 139.
patrz: DOSPIEĆ, DOŚPIEĆ, DOŚPIEĆ
– Dostánie czégo/ dostąpienie/ vide Nábycie. Kn 140.
patrz: DOSTANIE
– Dostarczam/ dostatczam/ vide Dodáię. Kn 140.
patrz: DOSTARCZAĆ
– Dostarczam/ dostatczam/ vide Dodáię. Kn 140.
patrz: DOSTATCZAĆ
– Dostátnié/ z dostátkiem/ Copiosè profectus est [...] vide Hoynié. Kn 141.
patrz: DOSTATNIE
– Dostánie czégo/ dostąpienie/ vide Nábycie. Kn 140.
patrz: DOSTĄPIENIE
– Dostępny/ ktorego możé doyść/ vide Przystępny. Kn 141.
patrz: DOSTĘPNY
– Dosypuię/ vide Dopéłniam. Kn 142.
patrz: DOSYPYWAĆ
– Béz dosytu [...] Citra satietatem [...], Citra fastidium [...]. Kn 21.
patrz: DOSYT
– Násycenie/ syt/ sytość/ dosyt. Satietas cibi, vitae [...] Satias [...] Ad satiatem: cum satiate: fessus satiate videndi [...] Saturitas [...] In expletione naturae summi boni finem consistere [...] Saties [...]. Kn 479.
patrz: DOSYT
– Czynię dość komu/ Satisfacio legibus, Deo, causae, officio meo, opinioni hominum [...]. Kn 108.
patrz: DOŚCI, DOŚĆ, DOŚĆ
– Máło/ máluczko. Aduerbium Quantitatis, i. nié wiéle/ nié dość/ vide Trochę 1. Kn 382.
patrz: DOŚCI, DOŚĆ, DOŚĆ
– Dość/ dosyć/ dość iést/ Sat bonus, sat commodi, sat diu, sat scio, sat habeo [...]. Kn 138.
patrz: DOŚCI, DOŚĆ, DOŚĆ
– Dość czynienie/ dośc vczynienie/ vide Viszczenie.. Kn 138.
patrz: DOŚCI, DOŚĆ, DOŚĆ
– Dościgły [...] Indeptu facilis. Kn 139.
patrz: DOŚCIGŁY
– Doścignienie [...] Assecútio. Kn 139.
patrz: DOŚCIGNIENIE
– Dość ná iédnego/ ma co iéden robić/ Quae pastoris vnius dispendant curam [...]. Kn 138.
patrz: DOŚĆ
– Dość o tem/ De mensuris agrorum abundè sit dixisse [...]. Kn 138.
patrz: DOŚĆ
– Doświadczánie/ doznawánie/ probá/ ábo probowánie/ kuszenie/ (actio) Periclitatio longi temporis [...] Experimentum [...] Experientia [...] Exploratio [...] Specimen sumere [...[] Spectamen [...] Periculum facere [...] Tentamen [...]. Kn 142.
patrz: DOŚWIADCZANIE
– Dotrwánie/ Perseuerantia [...] Perseueratio [..]. Kn 142.
patrz: DOTRWANIE
– Dotychmiast/ vide Póty 1. Kn 142.
patrz: DOTYCHMIAST
– Dotyczé się to mnié/ vide Do tego mi. Kn 142.
patrz: DOTYCZEĆ SIĘ
– Tyię/ Crassesco [...] Glisco [...] Facere corpus [...] Pergliscere, vtyć/ dotyć. [...] Auis prima luna saginari coepta, vigesima pergliscit. Kn 1167.
patrz: DOTYĆ
– Dorastam/ dorasta co/ Assurgit in arborem, ad summam magnitudinem peruenit: ad plenitudinem cresco [...] dorasta/ dotyia. Kn 137-138.
patrz: DOTYJAĆ
– Douczam się/ Perdisco [...]. Kn 143.
patrz: DOUCZAĆ SIĘ
– Dowarzam/ Percoquo carnes [...]. Kn 143.
patrz: DOWARZAĆ
– Dowiaduię się czégo/ wywiáduię/ przepytywam/ bádam/ Exquiro aliquo ab aliquo [...]. Inuestigio aliqud; inuestigio de aliquo diligenter, [...]. Inquiro aliquid ab aliquo. et de aliquo; [...]. Habeo quaestionem alicuius rei, et de aliqua re, [...]. Kn 143-144.
patrz: DOWIADYWAĆ SIĘ
– Dowód/ dowodzenie/ dowodem náciéránie. Argumentatio est, argumenti artificiosa expolitio. Ratiocinatio, est oratio, etc. Inductio [...] Probatio, demonstratio [...] Collectio [...] Conclusio, conclusiuncula [...]. Kn 144.
patrz: DOWODZENIE
– Dowożę kogo gdzié/ Perueho aliquem aliquò [...]. Kn 144.
patrz: DOWOZIĆ
– Dowrzáły [...] Bene coctus, et percoctus [...]. Kn 144.
patrz: DOWRZAŁY
– Dozor/ doglądánie/ Inspectio [...]. Kn 145.
patrz: DOZÓR
– Dozwalájący/ Concessiuus [...]. Kn 145.
patrz: DOZWALAJĄCY
– Dozwolenie odeszcia/ Commeatus [...] Commeatum petere [...]. Kn 145.
patrz: DOZWOLENIE, DOZWOLENIE, DOZWOLIENIE
– Dożył tyle lat/ vide Doczékał. Kn 145.
patrz: DOZYĆ, DOŻYĆ, DOŻYĆ
– Dozrzało czynię/ Maturo oliuas muriâ [...] Maturitatem affero [...] Sole aliquid maturo [...] Exoquo cruditatem [...]. Kn 145.
patrz: DOŹRZAŁO
– Dozrzewánie [...] Coctio ad maturitatem [...]. Kn 145.
patrz: DOŹRZEWANIE
– Pokrzywá drobna/ dzika/ żagawká ábo żegáwká/ bo dożega. Vrtica syluestris acrior: Cania [...]. Kn 760.
patrz: DOŻEGAĆ
– Dobiiam/ ábo dobić kogo [...] Sic Dożynam/ Dopiekam/ Doorywam/ Dosiéwam. Kn 127.
patrz: DOŻYNAĆ
– Drábarz/ Dromades [...] Dromedarij [...]. Kn 145.
patrz: DRABARZ
– Drágmá wagá/ Drachma pondus sex obolorum [...] Dráchmowy [...]. Kn 146.
patrz: DRACHMOWY
– Drápáczká łáziébna/ Strigil vel Strigilis [...] Strigilecula [...] Scalptorium [...]. Kn 146.
patrz: DRAPACZKA
– Drápániná/ potráwá. Tucetum [...] Pulpam frustatim consectam [...] Viscum aut ilèum fartim concisum [...]. Kn 146.
patrz: DRAPANINA
– Drapiestwo/ zdzierstwo/ drapież/ (actio) Rapina [...]. Kn 146.
patrz: DRAPIESTWO
– Drapiestwo/ zdzierstwo/ drapież/ (actio) Rapina [...]. Kn 146.
patrz: DRAPIEŻ
– Drapieżcá/ drapieżnik/ zdziercá/ Raptor lupus [...] Olim furunculus, nunc rapax [...] Vulturius prouinciae Reipub. [...] vide Porywácz. Kn 146.
patrz: DRAPIEŻCA
– Drapieżcá/ drapieżnik/ zdziercá/ Raptor lupus [...] Olim furunculus, nunc rapax [...] Vulturius prouinciae Reipub. [...] vide Porywácz. Kn 146.
patrz: DRAPIEŻNIK
– Drapieżność/ Rapacitas [...]. Kn 146.
patrz: DRAPIEŻNOŚĆ
– Drépsić/ Minuto passu progredi [...]. Kn 147.
patrz: DRAPSIĆ, DRAPSIĆ, DREPCIĆ, DREPSIĆ
– Drażniciel/ Vexator furoris Clodii Milo [...] Irritator & irritatrix apud Ezechielem [...] Exasperatrix [...] Drażnicielká [...]. Kn 147.
patrz: DRAŻNICIEL
– Drażniciel/ Vexator furoris Clodii Milo [...] Irritator & irritatrix apud Ezechielem [...] Exasperatrix [...] Drażnicielká [...]. Kn 147.
patrz: DRAŻNICIELKA
– Drażnięnie/ Exacerbatio, Irritatio, in SS. libris [...]. Kn 147.
patrz: DRAŻNIENIE
– Zaglowy drąg/ Antenna [...] Malus velifer. Kn 1365.
patrz: DRĄG
– Rosły/ spory. Grandior fetus [...] Grande frumentum [...] Grandia membra [...] Grandior virgo [...] Drągal [...]. Kn 927.
patrz: DRĄGAL
– Drągowy/ drążny/ Perticalis salix, ex qua perticae fiunt [...]. Kn 146.
patrz: DRĄGOWY
– Drążnik/ co ná drążkach chodzi/ Grallator [...] Calobathrarius [...] v. Trágárz. Kn 147.
patrz: DRĄŻEK
– Drążék/ ábo drążki do chodzenia wysoko/ ábo przéstąpienia przéz co. Grallae [...]. Kn 147.
patrz: DRĄŻEK
– Drągowy/ drążny/ Perticalis salix, ex qua perticae fiunt [...]. Kn 146.
patrz: DRĄŻNY
– Dremlá/ Crembalon [...] Ná dremli gráć. Kn 147.
patrz: DREMLA, DROMLA, DRUMLA, DRUMLA
– Przésiewam/ podsiéwam. Cribro [...] drobne stąpánie/ drépsięnie. Cerno [...]. Kn 855.
patrz: DREPSIENIE
– Dréwienko/ Ligillum [...]. Kn 147.
patrz: DREWIENKO
– Dréwniczy/ dréwnik/ dréwny/ co drwá opátruié [...] Lignator [...] Lignarius [...] Abietarius negotiator [...]. Kn 148.
patrz: DREWNI, DREWNY
– Drzéwiáne budowánie/ vide Dréwnia 2. Kn 151.
patrz: DREWNIA
– Dréwniczy/ dréwnik/ dréwny/ co drwá opátruié [...] Lignator [...] Lignarius [...] Abietarius negotiator [...]. Kn 148.
patrz: DREWNICZY
– Dréwnieię/w dréwno się obracam [...] In lignum mutor [...]. Kn 147-148.
patrz: DREWNIEĆ
– Dréwniczy/ dréwnik/ dréwny/ co drwá opátruié [...] Lignator [...] Lignarius [...] Abietarius negotiator [...]. Kn 148.
patrz: DREWNIK
– Dréwnisty,/ Lignosus [...] Surculaceus [...]. Kn 148.
patrz: DREWNISTY
– Dręczenie/ Tormentum carnificum, iracundiae [...] vide Trapienie. Kn 147.
patrz: DRĘCENIE, DRĘCZENIE, DRĘCZENIE
– Dręczę/ vide Trapię/ Męczę 1. Kn 147.
patrz: DRĘCZYĆ
– Drętwiące lekárstwo/ drętwienie/ mártwienie czyniące. Narcotica, i. stupefacientia medicamenta [...]. Kn 147.
patrz: DRĘTWIĄCY
– Drętwię/ zdrętwiam/ Exsurdo palatum [...] Torporo [...] Callum obduco [...]. Kn 147.
patrz: DRĘTWIĆ
– Drętwiące lekárstwo/ drętwienie/ mártwienie czyniące. Narcotica, i. stupefacientia medicamenta [...]. Kn 147.
patrz: DRĘTWIENIE
– Drętwik/ rybá. trętwá/ strętwá/ Lenoch [...] Torpedo [...] Sirenius vocat Dryiawnik. Kn 147.
patrz: DRĘTWIK
– Drgam/ Palpito [..]. Kn 148.
patrz: DRGAĆ
– Drgánie/ Palpitatio singularum partium in insectis diuulsis [...] Palpitatus piscium [...] vide Skákánie w ciélé/ oczu drgánie. Kn 148.
patrz: DRGANIE
– Drobienie [...] friatura [...] Concisura [...]. Kn 148.
patrz: DROBIENIE
– Drobiná/ vide Odrobiná/ Okruszyná. Kn 148.
patrz: DROBINA
– Drobniéię [...] Minutior fio. Kn 148.
patrz: DROBNIEĆ
– Drobniuchny/ Minutulus [...] Minutissimus [...] Perminutus [...]. Kn 148.
patrz: DROBNIUCHNY
– Drótowy/ dróciany/ Aureo, aereo stamine constans, etc [...]. Kn 149.
patrz: DROCIANY, DRÓCIANY, DRUCIANY, DRUCIANY
– Mleczna ábo biało-mleczna drogá ná niebié. Pás niébiéski biały. Lacteus orbis, [...]. Lacteus circulus, [...]. Lactea via, [...]. Kn 417.
patrz: DROGA
– Drózd/ Turdus minor [...] Turdus [...] Illas [...]. Kn 149.
patrz: DROST, DROZD, DROZD, DRÓZD
– Iémiołuchá ptak/ Turdus [...] Turdus maior [...] vide Drost. Kn 245.
patrz: DROST, DROZD, DROZD, DRÓZD
– Drozdżé oleyne/ v. Fuz. Kn 150.
patrz: DROZDE, DROZDZE, DROZDZIE, DROZDŻE, DROŻDZE, DROŻDŻE, DROŻDŻE
– Drożdżysty/ Faeculentus [...] Drożdżány. Kn 150.
patrz: DROŻDŻANY
– Drożdżowy/ Raecarius [...]. Kn 150.
patrz: DROŻDŻOWY
– Drożdżysty/ Faeculentus [...] Drożdżány. Kn 150.
patrz: DROŻDŻYSTY
– Drożenie/ dłubánie/ v. Wydrożenie. Kn .
patrz: DROŻENIE
– Drożny/ Viarius [...] Lex viaria [...] Vialis [...] Lares viales [...]. Kn 150.
patrz: DROŻNY
– Dłubácz/ drożyciél [...]. Kn .
patrz: DROŻYCIEL
– Drożysty/ drogę máiący lás/ wielodrożny [...]. Kn .
patrz: DROŻYSTY
– Drogá/aliter. Opisanie drogi którą gdzié iácháć trzébá/ Dróżnik. Itinerarium [...]. Kn 149.
patrz: DRÓŻNIK
– Burmistrz drugi/ społburmistrz [...] Collega consulis [...]. Kn 54.
patrz: DRUGI
– Małżeństwo powtorzone/ ábo drugie. v. Dwoy-żeństwo. quanquam propriè drugo-żęństwo dici deberet. Kn 384.
patrz: DRUGOŻEŃSTWO
– Drugubicá/ Verriculum [...] Euerriculum [...]. Kn 150.
patrz: DRUGUBICA
– Druzgocę[...] Druzgotánie/ zdruzgotánie. confractio. Kn 151.
patrz: DRUZGOTANIE
– Drużyná/ vide Towarzystwo 2. Kn 151.
patrz: DRUZYNA, DRUŻYNA, DRUŻYNA
– Drwá do budowánia/ do roboty rzemięśnikow drzewem robiących/ Materia [...]. Multam materiam caedere. [...] Materiam, calcem, caementum conuexit. Kn 151.
patrz: DRWA
– Drzemiący [...] drzemáłá. Dormitator [...] Pararrhenchon [...] Chrápáłá. Kn 151.
patrz: DRZEMAŁA
– Drzemánie/ Sopor semisomnus [...]. Kn 151.
patrz: DRZEMANIE, DRZEMANIE, DRZYMANIE
– Drzenisty/ zdrzenisty [...] tr. osseus, tr. vel ossibus magnis, tr. Kn 151.
patrz: DRZENISTY
– Amoniakowé drzewko/ Agasyllis [...] Metopion [...]. Species eius duo Trauston, Phyrama [...]. Kn 6.
patrz: DRZEWKO
– Drzewko/ Arbuscula, [...] Arboris abortus; arboris pumilio. Kn 152.
patrz: DRZEWKO
– Bluszcz drzéwny/ Helix [...] Hedera arborum [...] Dendrocissus. Kn 36.
patrz: DRZEWNY
– Żábá drzéwna/ ziélona/ máła. Dryophyta, dryophytes [...]. Calamita [...]. Omnium minima et viridissima. [...] Kn 1355.
patrz: DRZEWNY
– Głóg drzéwo/ Cornus femina [...] Sanguineus frutex [...]. vide Swidwá. Kn 192.
patrz: DRZEWO
– Drwá do budowánia/ do roboty rzemięśnikow drzewem robiących/ Materia [...]. Multam materiam caedere. [...] Materiam, calcem, caementum conuexit. Kn 151.
patrz: DRZEWO
– Drzéwoiad ziéle [...] vide. Omięg. Kn 152.
patrz: DRZEWOJAD
– Drzewsko/ Arbor inanis [...] Arbor vetula [...] Arbor infelix, siluestris [...]. Kn 152.
patrz: DRZEWSKO
– Dub' v. Dziub'. Kn .
patrz: DUB
– Piwo czarne [...] Ceruisia nigra [...] Graecis, i duplex ceruisia. vt Germani vocant. Dupl-bier. Apud nos vulgò Márzec vocatur. Kn 704.
patrz: DUBELBIR, DUPELBIR, DUPELBIR, DUPLBIER
– Cwiczenie duchowne (vulgò Exerćitia Spiritualia) [...] vide Rozmyślam nabożnié. Kn 91.
patrz: DUCHOWNY
– Duchowny człowiék/ stánu duchownego. [...]. Kn 153.
patrz: DUCHOWNY
– Duchownego sądzić u práwá świéckiego. Reum infulari praesidio excludere, iure Pontificio priuare; contra infulas secundum iura maleficiorum pronuntiare,[...]. Kn 153.
patrz: DUCHOWNY
– Duchowny/ do duchá nalézący/ duszy pożytéczny [...] rzeczy duchowne [...]. Spiritualis vulgo et latine quidem sed non ex veterum usu. Melius ergo dices; Ad animum spectans, ad cultum vel culturam animam pertinens, [...]. Kn 153.
patrz: DUCHOWNY
– Rozmyślánie nabożne/ duchowne. Meditatio rerum caelestium. Meditatio pia. Meditatio religiosa de Deo, de felicitate hominis. Kn 949.
patrz: DUCHOWNY
– Duchownemu práwu kogo oddáć. De reo secundum infulas pronuntiare; [...] reum animadversioni Pontificiae permittere; legibus civilibus eripere, et Pontificiis dedere, [...]. Kn 153.
patrz: DUCHOWNY
– Duchowny ociéc/ mistrz. Magister pietatis, religionis. Magistros virtutis [...]. Kn 153.
patrz: DUCHOWNY
– Duchowny wykłád/ wyrozumienie czégo. Interpretatio, [...] Sensus. Kn 153.
patrz: DUCHOWNY
– Duchowny człowiék/ stánu duchownego. [...]. Kn 153.
patrz: DUCHOWNY
– Dudek/ tr. vide Błazen/ Głupiéc. Kn 153.
patrz: DUDEK
– Dudek/ Vpupa [...]. Kn 153.
patrz: DUDEK
– Iáko dudy chłop/ v. Powolny et Ciástoch. Kn 230.
patrz: DUDY
– Zawóy/ Turbánt. [...] Tulpánt/ Tulbánt/ Tulipánt/ Tiara [...] Zawóy Pérski. [...]. Kn 1402.
patrz: DULIPAN, TULIPAN, TULIPAN, TULIPANT
– Dup'/ vide Dziub w drzéwié. Kn 153.
patrz: DUP
– Duplák/ v. Podwoyny. Kn 153.
patrz: DUPLAK
– Dupniásty/ wydupniáły/ Exesa arbor [...]. Kn 153.
patrz: DUPNIASTY
– Durnię/ vide Száléję/ Glupiéję Kn 153.
patrz: DURNIĆ
– Duszkiem wypić/ iédnem dchem/ nie odpoczywáiąc. Ductim bibere [...]. Kn 154.
patrz: DUSZKIEM
– Duszkosz go/ czégokolwiék/ Oby to! Quám vellem mos esset! […] Quam vellem Romae mansisses! […] Quam vellem vt! […] O si mihi adesset! etc. […] O vtinam esset! etc. […] O caput ô si quis Menalippe tuum apportet! […] v. Dałby mi go Bog. Kn 154.
patrz: DUSZKOŻ
– Dusznié/ z duszé. Animitùs […] vt medullitùs […]. Ex animo […]. Kn 154.
patrz: DUSZNIE
– Dusznié/ aliter. vide Koniécznié/ Pońiéwoli. Kn 154.
patrz: DUSZNIE
– Duszno tu/ v. Zaduch. Duszno mi/ tr.v. Dogrzewa mi. Kn 154.
patrz: DUSZNO
– Duszyczká/ Animula, [...]. Kn 154.
patrz: DUSZYCZKA
– Dwá/ pará/ Duo [...]. Kn 154.
patrz: DWA
– Dwá á dwá/ vide Po dwu. Kn 154.
patrz: DWA
– Dwánastny/ vide. Podwánastny. Kn 155.
patrz: DWANASTNY
– Dwoisto/ Geminatim [...]. Kn 155.
patrz: DWOISTO
– Dwoisty iéstem/ [...] duplex sum. Kn 155.
patrz: DWOISTY
– Dwoisty/ podwoyny/ ze dwu złożony/ Duplex amictus, [...] vide Podwoyny/ Rozdwoiony. Kn 155.
patrz: DWOISTY
– Dwoistego/ dwoiego ćiałá/ Bicorpor, [...] Biformis, [...]. Kn 155.
patrz: DWOISTY
– Dách dwoisty/ Testudinatum tectum [...] aliter vide Piętro. Kn 110.
patrz: DWOISTY
– Dwoisty/ tr. vide Niészczery/ Chytry. Kn 155.
patrz: DWOISTY
– Dwoiáko zwány/ Binominis [...] Binomius [...]. Kn 155.
patrz: DWOJAKO
– Dwunogi/ Bipes [...]. Kn 157.
patrz: DWONOGI, DWUNOGI, DWUNOGI
– Dwóydrogi/ Biuius [...] Biuiae fauces [...]. Kn 156.
patrz: DWÓJDROGI
– Wąż dwoygłowy/ Amphisbaena [...]. Kn 1228.
patrz: DWÓJGŁOWY
– Dwóyięzyczny/ vide Dwá ięzyki vmieiący. Item tr. vide Nieszczery. Kn 156.
patrz: DWÓJJĘZYCZNY
– Dwoyká/ Dias [...] Duplio [...] Conduplicatio, congeminatio [...]. Kn 156.
patrz: DWÓJKA
– Dwóykowy/ dwoycé ábo dwiemá służący/ Dualis numerus. Dualis declinatio [...] vide. Wá/ Tá [...]. Kn 156.
patrz: DWÓJKOWY
– Dwóylistny [...] Bifolius [...]. Kn 156.
patrz: DWÓJLISTNY
– Dwóynasobny/ Duplus [...] Dupla pars alicuius [...] Tyledwóy/ Tyledwoyny [...]. Kn 156.
patrz: DWÓJNASOBNY
– Dwóyuszny/ Amphithetos, vt vas amphitheton [...]. Kn 156.
patrz: DWÓJUSZNY
– Kleszczé/ Forceps [...] Lupi, ferrum dentatum instar forficis [...] Tenaces [...] dwoyzáwiesiste. Kn 281.
patrz: DWÓJZAWIESISTY
– Dwoyzęby/ Bidens. Ambidens [...] Duidens hostiar [...]. Kn 156.
patrz: DWÓJZĘBY
– Dwoyżon/ dwoyżeniéc/ Multarum nuptiarum [...] Bigamus [...]. Kn 156.
patrz: DWÓJŻENIEC
– Dwoyżeństwo/ Bigamia [...] Małżeństwo powtorzone. Kn 156.
patrz: DWÓJŻEŃSTWO
– Dwoyżon/ dwoyżeniéc/ Multarum nuptiarum [...] Bigamus [...]. Kn 156.
patrz: DWÓJŻON
– Dwórka/ Villica [...]. Kn 155.
patrz: DWÓRKA
– Dwudłonny/ ná dwié dłoni / Bipalmis [...] vide Ośmpálcowy. Kn 156.
patrz: DWUDŁONNY
– Dwudziésték (vt dziésiąték) dwádziéścia czégo [...] vicenarius numerus [...]. Kn 156.
patrz: DWUDZIESTEK
– Dwudziéstkowánie/ dwudziéstego karánie/ Vicesimatio [...] vicesimare; dwudziéstégo káráć/ [...]. Kn 156.
patrz: DWUDZIESTKOWANIE
– Dwudziéstny [...] Vigecūplus [.] Kn 156.
patrz: DWUDZIESTNY
– Dwugárncowy [...] Bicongius [...]. Kn 156.
patrz: DWUGARCOWY, DWUGARNCOWY, DWUGARNCOWY
– Niészczery człowiék/ Obłudny. Insincerus Philosophus [...] Duplex Vlysses [...] Bilinguis animus [...] dwuięzyczny [...]. Kn 531.
patrz: DWUJĘZYCZNY
– Dwukłykty [...] Dicondylu [...]. Kn 156.
patrz: DWUKŁYKTY
– Dwulistny [...] Duobus foliis herba [...]. Kn 156.
patrz: DWULISTNY
– Dwunasték (vt dziésiąték) [...] Duodenarius numerus. Kn 156.
patrz: DWUNASTEK
– Dwunastnik/ ziéle powszéchne ná wszélką chorobę/ Dodecatheon [...] Siédmlist [...]. Kn 157.
patrz: DWUNASTNIK
– Dwupálcowa miárá/ Sextans pedis [...] . Kn 157.
patrz: DWUPALCOWY
– Dwupieniężny/ Diobolaris [...] vide Pieniądz [...]. Kn 157.
patrz: DWUPIENIĘŻNY
– Dwupiędzisty/ ná dwié piędzi/ Bipalmis [...] vide PIędzisty. Kn 157.
patrz: DWUPIĘDZISTY
– Dwupiętry [...] duas contignationes habens [...] dwupiętrze. Distega, orum, vel distega domus [...]. Kn 157.
patrz: DWUPIĘTRY
– Dwupiętry [...] duas contignationes habens [...] dwupiętrze. Distega, orum, vel distega domus [...]. Kn 157.
patrz: DWUPIĘTRZE
– Dwurzędny/ Distichus [...] Hordeum distichum [...]. Kn 157.
patrz: DWURZĘDNY
– Dwuskrzydlásty/ dwuskrzydły/ tr. Biforis, Bipatens. vide Drzwi 5. Kn 157.
patrz: DWUSKRZYDLASTY
– Dwuskrzydlásty/ dwuskrzydły/ tr. Biforis, Bipatens. vide Drzwi 5. Kn 157.
patrz: DWUSKRZYDŁY
– Dwustopny/ ná dwié stopy długi/ szeroki. Bipedalis [...] Bipedaneus [...] Bipedanus [...] Crassa arbor duos pedes [...] Dipondiarius vel Dupondiarius orbiculus [...]. Kn 157.
patrz: DWUSTOPNY
– Dybá/ vide Pręgierz. Kn 157.
patrz: DYBA
– Dybánie/ Gradus suspensus digitis [...]. Kn 157.
patrz: DYBANIE
– Dybkiem? Suspensis passibus [...] Insono vestigio me perduxit [...]. Kn 157.
patrz: DYBKIEM
– Dymálny/ do dymánia/ dmuchánia náleżący. Pneumaticus [...] Pneumatica organa [...]. Kn 158.
patrz: DYMALNY
– Dymny/ dymiący/ kopcący. Fumosus [...] Fumosa ligna. Fumifer ignis; fumifera nox [...] Fumidus, fumida taeda [...] Fumificus coquus [...] Fumeus Acheron [...]. Kn 158.
patrz: DYMIĄCY
– Dymienie/ kurzenie dymem [...] Infumatio [...] Kn 158.
patrz: DYMIENIE
– Dyscyplinánt naiemny/ Flagrator [...]. Kn 158.
patrz: DYSCYPLINANT
– Dyszkrét/ vide Báczny. Kn 159.
patrz: DYSKRET
– Vpaiám kogo/poię. Inebrio aliquem [...] Pomięszał nam brzuchy ábo żołądki słonemi trunkámi. Nostri mixolatini dicunt, Dystemperowáł. verbum aptum ineptū. Kn 1192.
patrz: DYSTEMPEROWAĆ
– Dyszenie/ tchnienie. Anhelatio, [...] Anhelitus creber, [...]. Kn 159.
patrz: DYSZENIE
– Dyszkánt w Muzycé/ Symphoniae pars impuberum vocibus cani solita. [...] Incentorem vocat Iunius sum, qui hanc vocem canit, fortè ideò quòd saepè incipiat cantum primus. Kn 159.
patrz: DYSZKANT
– Czyniam co/ dziáływam/ Factito aliquid [...] Actito [...]. Kn 108.
patrz: DZIAŁYWAĆ
– Dzianowid ziéle [...] vide. Lisi ogon. Kn 160.
patrz: DZIANOWID
– Chodaczki dziécinne/ łubki/ Serperastra, [...] pueris in geniculis alligantur, vt eorum crura dirigant, [...] vide Cháłástrá 3. Kn 67.
patrz: DZIECINNY
– Dziécię/ dziéciná/ dziécko, Puer, [...] Pusio, [...] Pusus, [...], Pupulus, [...] Liber [...]. Kn 161.
patrz: DZIECKO
– Dziéiopis/ Historicus [...] Conditor historiae [...] Historialis [...] Historiale opus [...] Dzieiopisowski. Kn 162.
patrz: DZIEJOPISOWSKI
– Dziełowy/ dziełom náleżący/ dziełá spráwuiący/ dzielny/ dziáłáiący co/ Pòéticus [...] Factiuus, Effectiuus, Administratiuus [...]. Kn 163.
patrz: DZIEŁOWY
– Dzierzbá/ dzierzwá/ Lanius maior [...] venatur paruas auiculas, idem Srokos. Kn 165.
patrz: DZIERZBA, DZIERZBA, DZIERZWA
– Dzierzęgá/ v. Rzęsá wodna. Kn 165.
patrz: DZIERZĘGA
– Dziér-żę szátę/ drę. Tero [...] Teritur vestis. Attero [...] Attrita toga [...] Deteritur aliquid vsv [...]. Kn 165.
patrz: DZIERŻEĆ, DZIERŻYĆ
– Dziésiątkowáć/ dziésiątego káráć/ Decimare legionem [...] Decimus quisque sorte ad supplicium lecti [...] Animaduertere in milites sortitione [...]. Kn 166.
patrz: DZIESIĄTKOWAĆ
– Dziésiątkowánie/ dziésiątego karánie Decimatio[...]. Kn 166.
patrz: DZIESIĄTKOWANIE
– Dziésiątnictwo w woysku/ Decurionatus [...]. Kn 166.
patrz: DZIESIĄTNICTWO
– Dziésiątoroczny fést/ Decennia celebrare [...] Decennalia [...]. Kn 166.
patrz: DZIESIĄTOROCZNY
– Dziésięciná/ Decimae [...] Decuma, [...] Decima pars [...] Decuma pars. Kn 166.
patrz: DZIESIĘCINA
– Dziésięcinnik/ co odbiera dziésięcinę. Decumanus: qui decimas exigit [...]. Kn 166.
patrz: DZIESIĘCINA
– Dziésięcinę odbieram/ wytykam. Decimas accipio Kn 166.
patrz: DZIESIĘCINA
– Dziésięcinę komu dáię/ Decimas do. Kn 166.
patrz: DZIESIĘCINA
– Dziésięcinę odbieram/ wytykam. Decimas accipio Kn 166.
patrz: DZIESIĘCINA
– Dziésięcinnik/ co odbiera dziésięcinę. Decatones, Decateutae, Decatologi [...] Vicinum Wytecznik. Kn 166.
patrz: DZIESIĘCINNIK
– Dziésięciornasobny [...] Decuplus [...]. Kn 166.
patrz: DZIESIĘCIORNASOBNY
– Dziésięciornasob [...] Decuplum [...] Decuplo pluris aestimare, al. decem tanto pluris. Kn 166.
patrz: DZIESIĘCIORNASÓB
– Dziésięć-stopna láská/ Decempeda. v. Miérniczy pręt. Kn 166.
patrz: DZIESIĘĆSTOPNY
– Dziésięć-tysięczná liczbá/ Myrias [...] Po dziésięćkroć tysięcy. Kn 166.
patrz: DZIESIĘĆTYSIĄCZNY, DZIESIĘĆTYSIĄCZNY, DZIESIĘĆTYSIĘCZNY
– Dźiéwięćdźiéśiąt kroć/ Nonagies [...]. Kn 167.
patrz: DZIEWIĘĆDZIESIĄTKROĆ
– Dźiéwięćgłosy/ Enneaphthongos chelys. Kn 167.
patrz: DZIEWIĘĆGŁOSY
– Dźiewięć-kroć [...] Nouies. Kn 167.
patrz: DZIEWIĘĆKROĆ
– Dźiéwięćkrotny [...] Nouies auctus, vel nouies tantus. Kn 167.
patrz: DZIEWIĘĆKROTNY
– Cząbrzycá Włoska/ Wyłup tymowy/ kámionká/ dźięćielicá Włoska/ Epithymium. Kn 94.
patrz: DZIĘCIELICA
– Dzięcielniczny/ Thyminus [...] Thymosus [...] Vinum thymites [...] Thymianae oues [...]. Kn 161.
patrz: DZIĘCIELNICZNY
– Dźięgá srebrna/ grosz Moskiéwski ábo pułgroszá/ Sestertius, vel argenteus nummus Moscouiticus [...]. Kn 162.
patrz: DZIĘGA
– Dźięká ábo dźięki/ dźiękowánie/ dźiękczynienie. Grates, gratiarium actio; Gratulatio dijs immortabilis, [...]. Kn 162.
patrz: DZIĘKA
– Dźięka Bogu vide Chwałá Bogu. Kn 162.
patrz: DZIĘKA
– Podziękowáć/ podziękował/ podziękny [...] dziękowáć/ dziękował/ dziękny/ etc [...] Kn 751.
patrz: DZIĘKNY
– Dźika fárbá vide Zélázna fárbá. Kn 168.
patrz: DZIKI
– Kozá dźika/ skálna. Dama [...] v. Sárná. Kn 131.
patrz: DZIKI
– Dźiki/ Ferus [...] vide Niéogłaskány. Polny 2. Kn 168.
patrz: DZIKI
– Dźikié polé/ v. Pustynia. Kn 168.
patrz: DZIKI
– Dźiki/ [...] Polny 2. Kn 168.
patrz: DZIKI
– Kot dziki/ vide Żbik. Kn 310.
patrz: DZIKI
– Dziki mąż/ léśny/ potworá léśna. Satyrus, [...] Semifer, [...] Semihomo, v. Mieszániéc 1. Kn 168.
patrz: DZIKI
– Polny/ i. niéogrodny/ léśny/ dźiki. Agrestis arbor [...]. Kn 766.
patrz: DZIKI
– Gołąb dziki siny/ Columba agrestis et saxatilis. Kn 200.
patrz: DZIKI
– Żélázna fárbá/ dźika iáko mármuru ćięmnoczerwonego. Ferreus color [...]. Ferrugineus color [...]. Kn 1418.
patrz: DZIKI
– Iáko bydlę/ iáko béstya/ po béstyalsku. Pecorum modo, […]. More ferae, […]. In pecorum modum […]. More bestiarum […]. Kn 232.
patrz: DZIKI
– Dźiki/ [...] vide Niéogłaskány [...]. Kn 168.
patrz: DZIKI
– Dziuráwiéię Fistulo [...]. Kn 168.
patrz: DZIURAWIEĆ
– Dziw aliter; particula admirantis, vt Strách/ vt Dziw iáko. Immane! quantum discrepat [...] Dziwna rzécz. Kn 169.
patrz: DZIW
– Dziw/ co się dziwuié. Lege Dziwuiący się. Kn 169.
patrz: DZIW, DZIWO
– Dziwnostrászny/ Monstrosus, portentosus [...] Prodigiosus [...]. Kn 169.
patrz: DZIWNOSTRASZNY
– Dziwok/ vide. Sokoł. Kn 169.
patrz: DZIWOK
– Dziwuiący się [...] Dziwowid/ dziwownik. Mirator auorum [...] Miratrix vetustas sui [...] Mirabundi Paeni [...] Admirator antiquitatis [...] Mirio [...]. Kn 169.
patrz: DZIWOWID
– Dziwuiący się [...] Dziwowid/ dziwownik. Mirator auorum [...] Miratrix vetustas sui [...] Mirabundi Paeni [...] Admirator antiquitatis [...] Mirio [...]. Kn 169.
patrz: DZIWOWNIK
– Dźwigoń/ vide Trágarz. Kn 170.
patrz: DZWIGON, DŹWIGOŃ, DŹWIGOŃ
– Dzwonne/ Companisticum [...]. Kn 171.
patrz: DZWONNE
– Dzwonék, dzwonyszék/ Tintinnabulum, [...] Crepitaculis aereis docet compescere apes, [...] Campanulum, aes, aeramentum sonorum, manuale, vulgò Campanula. [...] Tintinaculum [...]. Kn 170.
patrz: DZWONYSZEK
– Dźwięczę/ vide Brzmię. Kn 170.
patrz: DŹWIĘCZEĆ
– Brzmię/ dźwięczę/ Persono, [...] Aures, domus cantu personat. ║ Personat aequora cauâ conchâ, [...]. Classicum personauit, [...]. Circumsonat aliquid, [...]. Brzmi około. Sono, as, [...]. Sonat vox alicuius. ║ [...] Idem sonant haec verba: Sono, is, sonere, [...]. Sonunt, [...] Soniuit, [...] Consonaterra (clamore, tubis) [...]. Consonat nemus, [...] Resono, as, [...] Resono, is [...] ║ Recino, [...]. In vocibus nostrorum Oratorum vrbanius quiddam recinit. ║ Sonos efficio, fundo, is [...]. Percrepo, [...] Lucus vocibus cantuque symphoniae percrepat. ║ Concrepant cymbala, [...] ║ Recrepo, [...] caua cymbala recrepant. ║ Reboo, [...] Reboant tympana. ║ Increpuit sonitum tuba, [...]. Reddit sonum chorda, [...] ║ Tinnio, [...] Tintino, [...] Tintinnio, is [...]. ║ Tonant tympana, [...]. Clueo [...] Nimium difficile est reperiri amicum ita, vt nomen cluet, vtitur hac voce [...]. vide Szczękam. Kn 49.
patrz: DŹWIĘCZEĆ
– Dźwięk/ [...] Sonus, masc. secundae. [...] quartae. [...] Strepitus, [...]. Strepitus dulcis testudinis. Canor [...]. Kn 170.
patrz: DŹWIĘK
– Szczęká gárniec/ dzwon. [...] Raucum tinnit, sonat. Raucum edit sonum. Szczęka vel nié brzmi/ głucho brzmi. nié brzmi/ nié oddáié dźwięku / iák w-pudło uderzył. Kn 1105.
patrz: DŹWIĘK
– Brzmienie/ dźwięk. Sonus, m. 2. Sonus neruorum, vocis, [...] Sonitus tubarum, [...]. Sonitus aeris, [...] Sonor, m. [...] Sonus, us, m. [...] Strepitus dulcis testudinis, [...]. Tinnitus aeris, [...] Canor [...]. Kn 49.
patrz: DŹWIĘK
– Brzęk/ dźwięk / z brząkánia/ v. Brzmienie. Est etiam interrectio sonū exprimens rei tinnulae percussae vel proiectae. Kn 48.
patrz: DŹWIĘK
– Brzmiący/ Sonorus, [...] Canorus, [...] AEs canorum: Canora lyra, [...] Canora vox, [...] Canorum vocis genus, pro canora voce, [...] sicut praecox ingenij genus, pro praecoci ingenio [...]. Vocalis, subst. aut Vocalis litera, adiect. [...] Brzmienie/ dźwięk przéz się máiąca. Resonus, [...] resonabilis, [...] Sonabilis: sistrum sonabile, [...]║ Sonans, [...] ║ Consonans, [...] Consonantiora, grandiora, leniora in oratione, s. verba. Tinnulus, [...]. Soniuius [...]. Kn 49.
patrz: DŹWIĘK
– Spiewánie/ głos śpiewáiących. Melos [...] dźwięk / brzmienie [...] Piéśń/ Mélodyia. Kn 1042.
patrz: DŹWIĘK
– Dżdżownicá/ glistá źięmna/ Lumbricus[...] Kn 159.
patrz: DŻDŻOWNICA
– Dżdżownicá/ kámień z dészczem spadáiący/ Ombria gemma. Notia, eadem cum imbre cadens, [...]. Kn 159.
patrz: DŻDŻOWNICA
– Dżdżownicé gwiázdy/Hyades, [...] Suculae, [...] Palilitium vel paralitium sidus, [...]. Kn 159-160.
patrz: DŻDŻOWNICA
– Żábá dżdżowa/ Diopetes [...]. Kn 1355.
patrz: DŻDŻOWY
– Ey/ éyżé.vox compescentis, contradicentis [...]. Ey milcz.[...] Eia, haud sic decet, [...]. Kn 171.
patrz: EJ
– Ekspéktátywá/ vt ma u Krolá ékspéktátywę ná Biskupstwo/ Stárostwo/ Exspectatiua non est Latina vox sed Spes, exspectatio beneficij [...]. Kn 170.
patrz: EKSPEKTATYWA
– Elékcya Krolá/ Trybunalistow/ Urzędnikow/ [...] vide Obieránie ná urząd. Kn 171.
patrz: ELEKCJA
– Ewániélia/ [...] propriè sonat bonum nuntium, sit vulgò Euangelium dicitur historia de Christo Domino, cuius initium ducitur a nuntio cælesti. Kn 171.
patrz: EWANGELIA, EWANGELIA, EWANGIELIA, EWANIELIA
– Imię mu Fábius/ Piotr. Kn 251.
patrz: FABIUS, FABIUS, FABIUSZ
– Fácelet/ v. Chustká do nosá. Kn 171.
patrz: FACALET, FACELET, FACELET, FACELIT
– Chustká do nosá [...] quasi faciale, alludit ad hoc fácelet nostrum. Kn 73.
patrz: FACALET, FACELET, FACELET, FACELIT
– Fairká/ piécyk rucjhomy żélázny. Kn 172.
patrz: FAIRKA, FAJERKA, FAJERKA, FAJERNKA
– fáktor/ vide Sprawcá/ folwárkowy 2. Kn 171.
patrz: FAKTOR
– Falá/ v. Nawáłność. Kn 171.
patrz: FALA
– fałsz/ niéprawdá. Falsum [...]. Kn 171-172.
patrz: FALS, FAŁSZ, FAŁSZ
– fálset/ vide fistułá 3. Kn 171.
patrz: FALSET
– Apostoł fałszywy [...] Pseudoapostolus. Kn 8.
patrz: FALSZYWY, FAŁSZYWY, FAŁSZYWY
– fałszywy/ fáłészny/ zfałszowány/Fallax interpres [...]. Falsus codex, falsae literae, [...]. Nieprawdziwy.Falsa causa, falsum gaudium, […]. Coloratum crimen, […] Fucosus. Kn 172.
patrz: FALSZYWY, FAŁSZYWY, FAŁSZYWY
– fałd/ fałdá. Stria [...]. Plicam vocat Iunius [...]. plica in charta, vel veste, [...]. ruga, [...]. In veste rugas [...]. Kn 171.
patrz: FAŁD, FAŁDA
– Fałdowny/ fałdzisty/ marszczony. Kn 171.
patrz: FAŁDZISTY
– Fałszywy/ fáłészny/ zfałszowány/ Niéprawdziwy. Kn 172.
patrz: FAŁESZNY
– Fałszerz rachunkow [...]. Kn 172.
patrz: FAŁSZERZ, FAŁSZERZ, FAŁSZYRZ
– Fałszywié/ Falso [...] Mendosè [...] Fabulosè: fabulosissimè narrata, [...] Fallaciter interpretari, [...] Falsè, [...] Procul vero, [...] Perperam insimulari, [...] Perperam dixi, [...]. Kn 172.
patrz: FAŁSZYWIE
– fámilia/ v. Dóm 3. Kn 172.
patrz: FAMILIA
– Fámurały/ [...] Femorum operimentum. Feminalia, Femoralia. v. Gácié/ Ubránié. Kn 172.
patrz: FAMURAŁY
– Fant/ zakład. vt fantami płacić [...]. Res, ut opponitur pecuniae, sic dices: Soluere rebus, mercibus, pignoribus, [...]. Kn 172.
patrz: FANT
– Fant item., zastawa vt cum dicimus, zafantowano dobra. Kn 172.
patrz: FANT
– Żélázna fárbá/ dźika iáko mármuru ćięmnoczerwonego. Ferreus color [...]. Ferrugineus color [...]. Kn 1418.
patrz: FARBA
– Dźika fárbá vide Zélázna fárbá. Kn 168.
patrz: FARBA
– Fárbierz stároświecki/ [...] bárwierz od bárwienia/ ábo kutnerowánia/ Wałkarz idem. pracz/ wybiélácz. Fullo, [...], Huius officium erat laneas vestes mundare aqua: deinde subigere: et manibus pedibusque tundere [...] tum carpendo et vellicando carduo, vel dipsaco polire [...] deinde creta dealbare. Kn 173.
patrz: FARBIERZ
– farbuię, Coloro, [...] Colorem induco, [...] Inficio lanas, capillos, colore nigro, [...]. Kn 174.
patrz: FARBOWAĆ
– Fázioli/ grochy Turéckie/ vide Bób 2. Kn 174.
patrz: FASIOLI, FASOLI, FASOLI, FASOŁY, FAZIOLI, FAZOLI
– Fázyan/ bázánt/ Phasiana [...] Phasianus [...] Phasis [...] vide Głuszeć [!]. Kn 174.
patrz: FASJAN, FAZAN, FAZANT, FAZJAN, FAZJAN
– Báżánt. v. Fázyán. Kn 18.
patrz: FASJAN, FAZAN, FAZANT, FAZJAN, FAZJAN
– Fástryguię/ vide. Kárbuię/ Nácinam/ Rzéżę. Kn 174.
patrz: FASTRYGOWAĆ, FASTRYGOWAĆ, FASTRZYGOWAĆ
– fáwory ludzkie/ ábo fantory máiacy. Fauorabilis homo, [...] Gratiosus, gratiosissimus homo apud omnes [...]. Kn 174.
patrz: FAWOR
– fáwor/ łáská ábo życzliwość niéporzadna/ zwłaszczá w zwierzchności/ w urzędniku. [...]. Fauor, gratia, [...]. Kn 174.
patrz: FAWOR
– Féniks ptak/ vide Ogniwaczék. Kn 174.
patrz: FENIKS
– Ogniwaczék/ feniks/ wyczyniéc/ [...]. Phoenix, [...]. Fabulosa avis Aldrouando composita ex pauone et phasiano [...]. Kn 617.
patrz: FENIKS
– Férézya/ [...] vestis exterior [...]. Kn 174.
patrz: FEREZJA
– Fést/ dźień wesoły publiczny. Solennitas [...], Festum solenne, [...]. Kn 174.
patrz: FEST
– Viola Medica, [...], Viola Mariana [...]. Kn 176.
patrz: FIAŁEK, FIJOŁEK, FIOŁEK, FIOŁEK, FIOŁKA
– Fiołki ábo skopki ozimie białogłowskie, Hesperis, [...] nocte melius olent quam die, [...] Viola matronalis [...]. Kn 176.
patrz: FIAŁEK, FIJOŁEK, FIOŁEK, FIOŁEK, FIOŁKA
– Firletka płonna ábo krowia/ vide Bázyliká. Kn 176.
patrz: FIERLETKA, FIRLETKA, FIRLETKA
– Firlétká ziéle/ rożyczká P. Máryey. Lichnis [...], Rosa Graeca, sine odore. Kn 176.
patrz: FIERLETKA, FIRLETKA, FIRLETKA
– Firletka płonna ábo krowia/ vide Bázyliká. Kn 176.
patrz: FIERLETKA, FIRLETKA, FIRLETKA
– Firlétká wodna/ bázylia wodna. Erineos, [...] Erinos [...] Ocymastrum aquaticum, Herbariis. Kn 176.
patrz: FIERLETKA, FIRLETKA, FIRLETKA
– Bázyliká polna/ Acinus [...] et Epipetron [...] Ocimum syluestre, [...] Firlétká płonna/ krowia. Kn 18.
patrz: FIERLETKA, FIRLETKA, FIRLETKA
– Bázyliká polna/ Acinus [...] et Epipetron [...] Ocimum syluestre, [...] Firlétká płonna/ krowia. Kn 18.
patrz: FIERLETKA, FIRLETKA, FIRLETKA
– Figá drzéwo/ Ficulnea arbor, [...]Fici arbor, [...] Ficus ,[...]. Kn 174-175.
patrz: FIGA
– Figá owoc/ Ficus, [...]. Kn 175.
patrz: FIGA
– Figownik/ figowy ogrodnik [...]. Kn 175.
patrz: FIGOWNIK
– Figurá/ v. Obraz/ Wizérunk/ Kształt/ Formá. Kn 175.
patrz: FIGURA
– Figurá w muzycé/ figurowánie [...]. Kn 175.
patrz: FIGUROWANIE
– Filarowánie/ filarow rząd/ gęstych filarow/ nié gęstych/ rzédszych, bárzo rzadkich, w miárę. Kn 176.
patrz: FILAROWANIE
– Filar murowány cégłą ábo kámieniem/ pobor filarowy/ od filarow/ ábo filarowe. Kn 175.
patrz: FILAROWE
– Filar murowány cégłą ábo kámieniem/ pobor filarowy/ od filarow/ ábo filarowe. Kn 175.
patrz: FILAROWY
– Teologuię/ (vt Filosofuię) [...]. Kn 1139.
patrz: FILOSOFOWAĆ, FILOZOFOWAĆ, FILOZOFOWAĆ
– Términ szkolny v Grámátyków/ Diáléktyków/ filozofów/ Jurystów/ Lekárzów. Item Aptekárzów [...]. vocabulum artis cuiusque proprium, vel in arte quauis usitatum. [...] vox artis symbolica ex compacto significans aliquid. Kn 1140.
patrz: FILOZOF
– Fizyonomia/ náuká poznánia z ciáłá skłonności człéká etc. [...] vide. Wrożká. Kn 176.
patrz: FISJOGNOMIA, FISJONOMIA, FIZJOGNOMIA, FIZJONOMIA, FIZJONOMIA, FIZOGNOMIA, FIZONOMIA, FIZYGNOMIA
– Twarzy kształt/ fizyognomiia [...] v. Kształt. Kn 1166.
patrz: FISJOGNOMIA, FISJONOMIA, FIZJOGNOMIA, FIZJONOMIA, FIZJONOMIA, FIZOGNOMIA, FIZONOMIA, FIZYGNOMIA
– Ciéczenie vstáwne/ Fluks z oká/ z vchá/ Fistułá/ fistułká [...]. Kn 79.
patrz: FISTUŁKA
– Fizyonom/ z twarzy przyrodzenie/ kompléksyą poznawáiący [...]. Kn 176.
patrz: FIZJOGNOM, FIZJOGNOM, FIZJONOM
– Przyrodzonem sposobem/ [...] Skłonnością przyrodzoną osobliwą [...] (Po Fizycku/ iáko po Mátemátycku) [...]. Kn 885.
patrz: FIZYCKI
– Flégmá z głowy/ vide Smárki. Kn 178.
patrz: FLAGMA, FLEGMA, FLEGMA
– Wilgotność/ ábo wodnistość w-ciele ludzkiem biała/ iédná zé czteréch przédnich. v. Flégmá 1. Kn 1260.
patrz: FLAGMA, FLEGMA, FLEGMA
– Flégmá/ wilgotność wcielé ludzkiem wodnistá/ iedná zé czteréch przédnich [...] Phlegma [...] Pituita [...]. Kn 178.
patrz: FLAGMA, FLEGMA, FLEGMA
– Mástykátorium/ lekárstwo ktore w vściech trzymáiąc/ głowę od flégmy czyściemy [...] Apophlegmatismus [...]. Kn 392.
patrz: FLAGMA, FLEGMA, FLEGMA
– Flégmá z piersi/ vide Plwociny. Kn 178.
patrz: FLAGMA, FLEGMA, FLEGMA
– Kréw w sobié máiący/ Krwisty iáko flégmisty. Sanguineus [...] Sanguineus pulmo [...]. Kn 317.
patrz: FLAGMISTY, FLEGMISTY, FLEGMISTY
– Flégmátyk/ propr. flégmisty. Pituitosus [...]. Kn 178.
patrz: FLAGMISTY, FLEGMISTY, FLEGMISTY
– Fléytuch/ fléytuszék/ méch z płotná skrobánego. Linamentum [..] Pannus [...] Turunda [...] Derasa linteorum lanugo [...] Lemniscus [...] vide Knot do rány. Kn 178.
patrz: FLAJTUCH, FLEJTUCH, FLEJTUCH
– Knot/ knoték do rány. Penicillum [...] Tum peniculo vulnus apertum [...] Lemniscus [...] v. Fléytuch. Kn 285.
patrz: FLAJTUCH, FLEJTUCH, FLEJTUCH
– Fléytuch/ fléytuszék/ méch z płotná skrobánego. Linamentum [...] Pannus [...] Turunda [...] Derasa linteorum lanugo [...] Lemniscus [...] vide Knot do rány. Kn 178.
patrz: FLAJTUSZEK, FLEJTUSZEK, FLEJTUSZEK
– Flák [...]. Kn 178.
patrz: FLAK
– Siatká flákowa/ v. Flák. Kn 991.
patrz: FLAKOWY
– Flądérká vel flándérká/ flądrá/ płászczká rzeczna [...]. Kn 176.
patrz: FLANDERKA, FLĄDERKA, FLĄDERKA
– Flászá/ Oenophorum, [...]. Lagena [...]. Laguna. Kn 178.
patrz: FLASZA
– Flászká/ Laguncula, [...]. Kn 178.
patrz: FLASZKA
– Flądérká vel flándérká/ flądrá/ płászczká rzeczna [...]. Flonder [...]. Kn 176.
patrz: FLĄDER
– Flądérká vel flándérká/ flądrá/ płászczká rzeczna [...]. Kn 176.
patrz: FLĄDRA
– Flądrowáty/ Vndatim crispus [...]. Kn 178 [177].
patrz: FLĄDROWATY
– Flégmátyk/ tr. vide. Niéochotny/ Niérychły. Kn 178.
patrz: FLEGMATYK
– Flégmátyk/ propr. flégmisty. Pituitosus [...]. Kn 178.
patrz: FLEGMATYK
– Fletnia/ Fistula [...]. Kn 178 [177].
patrz: FLETNIA
– Fręzlá [...]. Kn 180.
patrz: FLĘDZLIA, FRANDZLA, FRANZLA, FRANZLIA, FRANŻLA, FRANŻŁA, FRĄZLA, FRĘDZLA, FRĘDZLIA, FRĘZLA
– Flis/ Szkutnik. Helciarius, [...] vide Komięgá. Kn 178.
patrz: FLIS
– Flis aliter, i. flisowski żywot/ vt poszédł ná flis [...]. Kn 178.
patrz: FLIS
– Pole pod hérbem/ pod malowániem/ pod háftowániem/ fluryzowániem/ pod tkániem/ wyszywániem etc. Kn 762.
patrz: FLURYZOWANIE
– Fochy/ vide Rospusta. Kn 178.
patrz: FOCHY
– Folgá. vide Ulżenie. Kn 178.
patrz: FOLGA
– Folguię komu/ Parco teneris, [...] vide Ulżywam. Popuszczam komu. Nie 2. Odpoczywam komu. Kn 178-178 [!].
patrz: FOLGOWAĆ
– Folguię sobie/ Ignosco, [...] vide Szánuię zdrowia. Kn 178.
patrz: FOLGOWAĆ
– Folwárk/ Praedium [...]. Kn 178.
patrz: FOLWARK
– Folwárk przéd miástem/ Suburbanum [...]. Kn 178.
patrz: FOLWARK
– Fontáná/ vide Skrzyniá wodna. Kn 178.
patrz: FONTANA, FONTANNA, FONTANNA
– Fontáná/ czászá nád skrzynią. Crater, [...]. Kn 178.
patrz: FONTANA, FONTANNA, FONTANNA
– Foremnié/ foremny. vide Sztucznié/ Sztuczny. Kn 178.
patrz: FOREMNIE
– Foremnié/ foremny. vide Sztucznié/ Sztuczny. Kn 178.
patrz: FOREMNY
– furman/ furmánék/ Vector [...]. Kn 182.
patrz: FORMAN, FURMAN, FURMAN
– Formierski/ Sigillaris [...]. Kn 178.
patrz: FORMIERSKI
– Formierstwo/ formierská náuká [...] vide Sznicerstwo. Kn 178.
patrz: FORMIERSTWO
– Formierz co obrázy ná wosku/ álábástrzé/ gipsié/ etc. wybiia/ Fictor [...] vide Sznicerz. Kn 178.
patrz: FORMIERZ
– Formowánie/ kształtowánie/ Informatio. Conformatio [...]. Kn 178.
patrz: FORMOWANIE
– Formułá w práwié/ w kontráktách [...] Formularz ábo Práktyk [...]. Kn 178.
patrz: FORMULARZ
– Formułá w práwié/ w kontráktách [...] Formularz ábo Práktyk [...]. Kn 178.
patrz: FORMUŁA
– Fórtá/ vide Drzwi. Kn 179.
patrz: FORTA, FÓRTA, FURTA, FURTA
– fortécá/ vide Twierdza. Kn 179.
patrz: FORTECA
– fórtká/ Portula [...]. Kn 179.
patrz: FORTKA, FORTKA, FURTKA
– Forum czyie kędy/ stanie v práwá/ [...]. Kn 179.
patrz: FORUM
– Cudzoziemiéc/forystér/Extraneus (ex alia terra), [...] Peregrinus [...]. Kn 90.
patrz: FORYSTER, FORYSTER, FORYSTYJER, FORYSZTER
– Forytarz czyy/ [...] Promouens aliquem. Promotor vox caret auctoritate veterum. Kn 179.
patrz: FORYTARZ
– Forytarz/forytárczyk/ [...] Aurigae adiutor. [...] Aurigam adiuuo. Kn 179.
patrz: FORYTARZ
– Frántowny/ vide Zártowny. Kn 179.
patrz: FRANTOWNY
– Frántowski/ fryerski/ frántowska piosnká/ wiersz/ żárt [...]. Kn 179.
patrz: FRANTOWSKI
– Frásowliwość/ skłonność do frásunku [...]. Kn 179.
patrz: FRASOWLIWOŚĆ
– [...] frásunek spáć nié da [...] Kn 987.
patrz: FRASUNEK
– Frymárczę/ vide Mieniam się ná co. Kn 180.
patrz: FRYMARCZYĆ
– Fryt/ Interiectio pacem vel amicitiam aduersario nuntians. Kn 181.
patrz: FRYT
– Fugá/ fugowánie w drzéwié/ kámięniu/ etc. dla spoięnia [...] v. Spoięnie. Kn 181.
patrz: FUGA
– Fuguię/ [...] v. Spaiam. Kn 181.
patrz: FUGOWAĆ
– Fugá/ fugowánie w drzéwié/ kámięniu/ etc. dla spoięnia [...] v. Spoięnie. Kn 181.
patrz: FUGOWANIE
– Byś wiedział/ [fukliwié/] Vt tu sis sciens [...]. Kn 256.
patrz: FUKLIWIE
– Fundator/ ktory zbudował, nádał/ zákłádácz [...]. Kn 181.
patrz: FUNDATOR
– Funduię zakonniki/ záczynam zakon. Kn 181.
patrz: FUNDOWAĆ
– Funt mincárski/ ośm uncyy [...]. Kn 181.
patrz: FUNT
– Funt kupiécki [...]. Kn 181.
patrz: FUNT
– Funt Aptekárski/ á niégdy u Rzymian y wagá mokrych y suchych rzéczy pospolita. [...]. Kn 181.
patrz: FUNT
– Półtorá funtá/ Sesquilibra [...]. Kn 768.
patrz: FUNT
– Funt złotniczy/ [...]. Kn 181.
patrz: FUNT
– Funtowy/ funtowny/ funt ważący/ Libralis [...]. Kn 182.
patrz: FUNTOWNY
– Funtowy/ funtowny/ funt ważący/ Libralis [...]. Kn 182.
patrz: FUNTOWY
– Furá/ furlon/ myto od fury. Vectura [...]. Kn 182.
patrz: FURLON
– Furman/ furmánék/ Vector [..]. Kn 182.
patrz: FURMANEK
– Furmáństwo/ Vectura [...] vide Przéwoz 1. Kn 182.
patrz: FURMAŃSTWO
– Futrowanie ná podwoiách/ vide Odrzwie. Kn 182.
patrz: FUTROWANIE
– Futrowány/ Crustata domus [...]. Kn 182.
patrz: FUTROWANY
– Futrujący/ sádzący ściány kámieniem/ Crustator/ Crustarius [...]. Kn 182.
patrz: FUTRUJĄCY
– Fuz/ Magma [...] Fuzowe. Kn 182.
patrz: FUZOWY
– Nágábam kogo/ gábam/ Nié dáię pokoiu. Inquieto aliquem. [...] Lacesso aliquem. [...] Incesso aliquem. [...]. Kn 458.
patrz: GABAĆ
– Gábam/ gábánié. v. Nágábam. Kn 182.
patrz: GABAĆ
– Nágábánie/ gábánie. [...] Tentatio morbi [...]. Inquietatio [...] Vexatio virginum [...] Vexamen [...] niépokoiem, zámięszániem. Kn 459.
patrz: GABANIE
– Gábam/ gábánié. v. Nágábam. Kn 182.
patrz: GABANIE
– Gách/ v. Ponocnik/ Fryerz. Kn 182.
patrz: GACH
– Gáchuię/ po nocy chodzę száléiąc/ Furere et Bacchari. Kn 182.
patrz: GACHOWAĆ
– Gáchowánie/ Bacchationes nocturnae [...] Grassationes nocturnae [...]. Kn 182.
patrz: GACHOWANIE
– Gácę/ Sterno viam palustrem. Kn 182.
patrz: GACIĆ
– Gádziná gad/ ziemiopłaz/ Repens animans [...]. Reptile [...] Serpentia secla ferarum [...]. vide Robáctwo. Kn 183.
patrz: GAD
– Gádácz/ céktownik/ przégádywáiący się z kiem/ Disputator [...] Disputatrix [...]. Kn 182.
patrz: GADACZ
– Gadácz co łácno zgádnié/ Coniector somniorum [...] vide Wiészczék. Kn 182.
patrz: GADACZ
– Gadam/ aliter. Siłá mowię/ v. Wiéle mowię. Nabiiam uszy. Kn 182.
patrz: GADAĆ
– Gadam/ aliter. vnde gaday/ zgádni vide zgádnąć. Dorozumiewam się. Kn 182.
patrz: GADAĆ
– Gadam/ mowię/ rozmawiam/ v. Rozmawiam I. Kn 182.
patrz: GADAĆ
– Gadánie/ vide Rozmowá/ Domysł/ Swar. Kn 182.
patrz: GADANIE
– Gadká/ i. pytánie/ vt, O tym iést gadká/ rzécz/ mowá/ pytánie. vide Pytánie. Kn 182.
patrz: GADKA
– Lupus est in fabula [...]. Lupus est in sermone. O wilku iést rozmowá/ sed et gadká nos discimus. o tym iést gadká/ i. gadánie. Kn 948.
patrz: GADKA
– Gadká/ trudne pytánie/ węzłowáte/ Magna, perobscura, difficilis, subdifficilis quaestio est [...]. Dura quaestio [...]. Nodosa quaestio [...]. Kn 182.
patrz: GADKA
– Gádowe ziéle/ vide Wężownik 3. Kn 183.
patrz: GADOWY
– Gádziná gad/ ziemiopłaz/ Repens animans [...]. Reptile [...] Serpentia secla ferarum [...]. vide Robáctwo. Kn 183.
patrz: GADZINA
– Gaiék/ vide Lasék. Kn 183.
patrz: GAIK, GAJEK
– Arbustiuus locus. Lasék/ gaiék winotyczny. Kn 348.
patrz: GAIK, GAJEK
– Gay ciémny/ zabobonny pogáński/ Lucus, ci. Kn 187.
patrz: GAJ
– Gay/ dąbrowá/ Nemus, oris. n. [...] Nemus, [...] Sylua amaena compos. et ascua habens. Saltus, us. m. [...] Saltus continent syluas et pastiones. Kn 187.
patrz: GAJ
– Gáiowy/ gáiéwnik/ léśniczy/ Saltuarius [...] Custos luci [...]. Kn 183.
patrz: GAJEWNIK
– Gáiowy/ adiect. Nemorensis rex. Mel nemorense deterrimum. Nemoralis vmbra [...]. Kn 183.
patrz: GAJOWY
– Gáiowy/ gáiéwnik/ léśniczy/ Saltuarius [...] Custos luci, [...] Custos nemorum [...]. Kn 183.
patrz: GAJOWY
– Gálant/ głádysz/ wysmukły/ Immodicè fucatus formam [...] Bellulus, bellatulus [...]. Kn 183.
patrz: GALANT
– Gálántérya w ubiérzé/ Mundior iusto cultus [...]. Kn 183.
patrz: GALANTERIA
– Táńcuię absolute, et cum casu. Táńcuię gonionego/ galárdę/ etc. Kn 1125 [1135!].
patrz: GALARDA
– Gáláredá/ Ius coactum. [...] lac coactum. Ius gelatum vt lac gelatum [...]. Kn 183.
patrz: GALAREDA, GALARETA, GALARETA, GALRETA, GAŁARETA, GAŁARYDA
– Gálás/ Dębianká cudzoźiémska/ i náska/ Galla Kn 183.
patrz: GALAS, GALAS, GALLAS
– Gáłąská/ Ramulus, [...] Ramusculus, [...] Surculus, [...] Kn 183.
patrz: GAŁĄZKA
– Gáłąská młoda/ vide Látorośl I. Kn 183.
patrz: GAŁĄZKA
– Gáłuchá ziéle/ Oenanthe [...]. Kn 184.
patrz: GAŁUCHA
– Gángrená/ vide Martwienie członká. Kn 184.
patrz: GANGRENA, GANGRENA, GANGRYNA
– Gánićiel/ Vituperator Philosophiae. Reprehensor Academiae [...] vide Przygániácz. Kn 184.
patrz: GANICIEL
– Gárbárskie drzewko/ Erythros, f. Rhus, rhois [...] Kn .
patrz: GARBARSKI
– Nodia, herba coriariorum, aliter Mularis, Gárbárskie ziéle. Kn 184.
patrz: GARBARSKI
– Gárbárski [...]. Coriarius frutex. Kn 184.
patrz: GARBARSKI
– Gárdłem to pachné. Kn 185.
patrz: GARDŁO, GARDŁO, GARŁO
– Gárdzący/ Fastidiosus literarum Latinarum [...]. Kn 185.
patrz: GARDZĄCY
– Gárdzą mną/ w pomiétlech léżę/ Iaceo. [...] podleię/ taniéię. Kn 185.
patrz: GARDZIĆ
– Gárdzę/ pogardzam/ nié ważę sobié. Huc refer: figę pokazáć/ Prztyknąć/ etc. Aspernor aliquem, aliquid. Kn 185.
patrz: GARDZIĆ
– Gárdzący/ Fastidiosus literarum Latinarum [...]. Kn 185.
patrz: GARDZIĆ
– Gardząc/ Contemptim. Kn 185.
patrz: GARDZIĆ
– Miéchunki źiéle/ Zoráwinki/ Gárliczki/ Pęcherzycá/ Wiśnié pśie/ Pśinki pęcherzyste/ Morskie. Halicarabum [...] Vesicaria. Strychnum soporiferum, Callion, Moryon, Moly. [...]. Kn 401.
patrz: GARLICZKA
– Gárnę się/ Manibus pedibusque conor. [...] Subremigo brachiis. Kn 186.
patrz: GARNĄĆ SIĘ
– Gárnéc winá/ oliwy/ etc. Congiarium. Kn 186.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Gárnéc miédziány/ ábo kociéł do wárzenia. Cacabus stanneus. [...] Cacabus argenteus [...] Cucuma. [...]. Kn 186.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Gárnéc ná nogách/ Chytropus [...] Tripes olla. Kn 186.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Gárnéc/ vel Gárniéc/ garnék wszéláki gliniány. Olla [...]. Kn 186.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Gárnéc/ miárá mokrych rzéczy/ czterykwartowa miárá. Congius. Kn 186.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Półtorá gárncá/ miárá. [...] Sesquicongius. At semodius [...] Półtorágárncá máiący kołacz. Kn 768.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Garnéc trzéwowy/ stálowy/ do drobék bydlęcych. Zema, ae. Trebellio, Seruio i. cacabus [...]. Aula ahenea [...]. Kn 186.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Garnéc trzéwowy/ stálowy/ do drobék bydlęcych. Zema, ae. Trebellio, Seruio i. cacabus [...]. Aula ahenea [...]. Kn 186.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Béczká/ áchtél/ kłodá/ Béczká piwna/ in constit: Regni anni 1565. gárncy 72. anni 1598. gárncy 62. Tina. [...] Dolium [...] Orca. Kn 19.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Gárnéc/ vel gárniéc/ garnék wszéláki gliniány. Olla, [...] Ollas confregit. [...] Olla fictilis [...]. Kn 186.
patrz: GARNEK
– Garnuszék/ Ollula [...] Seriola [...] Caliculus, vas fictile [...] gárnuszék/ krużyk. [...] Cacabulus [...] Cucumula. Kn 186.
patrz: GARNUSEK, GARNUSZEK, GARNUSZEK
– Garstká/ Pugillus. Kn 187.
patrz: GARSTKA, GARSTKA, GARSZTKA, GARZTKA
– Garściány/ garściowy. [...] Manualis scapus: fasciculus qui manum implet [...]. Kn 187.
patrz: GARŚCIANY
– Garściány/ garściowy. [...] Manualis scapus: fasciculus qui manum implet [...]. Kn 187.
patrz: GARŚCIOWY
– Gás/ vdérzenie ná kogo w pociemku. Kn 187.
patrz: GAS, GAS, GAŚ
– Gászę/ Exstinguo, [...] Exstinguo ignem, lumen [...]. Kn 187.
patrz: GASIĆ
– Agáryk/ vide Modrzéwowa gębká. Kn 4.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Polonica vocabula singulis frustra fingamus nam nulli usui forent et difficulter formati queunt sed et aliae gentes licet mari vicinae aut contiguae sint, et haec nota habeant, tamen nominibus propriis paucula appellant, sed longis periphrasibus his utuntur, alioqui sequendo linguam Graecam vel Latinam facile soret dicere: Konchá/ Chámá/ Purpurá/ Páléc/ Trąbá/ Páznogieć/ Myszká/ Grzébień/ Pokrzywá/ Gębká/ etc. subaudito vel addito ryba/ pław morski. Kn 709.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Modrzéwowa gębká/ Agáryk/ Goryczká biała. Agaricum [...]. Fungus larignus et aliarum arborum [...]. Kn 423.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębká miękka/ rzadka. Manon [...]. Kn 187.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gąbká/ Osculum. ab ore est dimin. [...] Buccula [...]. Oscillum [...]. Kn 182.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębką ocieram. [...] Spongia abstergo. Spongio. [...]. Kn 187.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębczásty/ gębcé podobny/ Spongiosus, [...] vide Dziurkowáty. Kn 187.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębkarz/ co gębki zbiera. [...] Spongiarius. Auulsorem spongiarum [...]. Kn 187 [188].
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębká twárda/ Tragos, [...] Spongia dura et aspera et malè olens [...]. Kn 187.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Dziurki w gębcé/ [...] Fistulas spongiae [...]. Kn 168.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębká iélenia/ ziéle. vide Iélenia bédłká. Kn 187.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębká/ Spongia [...]. Conferua [...]. Peniculus [...]. Aplysia spongia [...]. Kn 187.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębka do pęzlow/ Achilleum [...]. Kn 187.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębká miękka/ rzadka. Manon [...]. Kn 187.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gąsienicá/ gąsionká kosmáta/ liszká ziélna/ wąsienicá/ wąsionká. Conuoluulus, Voluox, [...]. Vruca [...]. Kn 187.
patrz: GĄSIENICA
– Gąsienicá/ gąsionká kosmáta/ liszká ziélna/ wąsienicá/ wąsionká. Conuoluulus, Voluox, [...]. Vruca [...]. Kn 187.
patrz: GĄSIONKA
– Chłop id est Wiéśniak/ gruby człowiék/ Gbur/ Rusticus. Kn 66.
patrz: GBUR
– Gbur/ vide Chłop/ Wieśniak. Kn 187.
patrz: GBUR
– Gdaczę/ tr. vide Chwalę się. [...]. Kn 187.
patrz: GDAKAĆ
– Gdaczę/ tr. vide [...] Wiéle mowię. Kn 187.
patrz: GDAKAĆ
– Gdaczé kokosz/ gdaka. Gallina testatur se peperisse crebris singultibus interiecta voce acuta [...] Glocidare vel gluctire [...]. Kn 187.
patrz: GDAKAĆ
– Gdulá ziemna/ ziéle. Rzépá léśna/ świniak/ świni chleb. Cyclaminus & Cyclaminum [...]. Kn 187.
patrz: GDULA, GDULA, GDUŁA, GRDULA
– Gdulá gruszká/ Pyrum cucurbitinum, [...] Pyrum librale, [...]. Kn 187.
patrz: GDULA, GDULA, GDUŁA, GRDULA
– Gdulá ziemna mniéysza/ Ciffanthemus [...] Cyclaminus altera. Kn 187.
patrz: GDULA, GDULA, GDUŁA, GRDULA
– Gdyż/ vide Poniéważ. Kn 187.
patrz: GDYŻ
– Jenérał/ ábo Genérał zakonu ktoregokolwiék. Kn 245.
patrz: GENERAŁ, GENERAŁ, GIENERAŁ, JENERAŁ
– Jéstámi nárabiam/ jésty czynię. [...] Gestu vtor: ago gestum: ago gestum humeris [...] Gesticulor [...]. Kn 246.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– Jést oratorski/ ábo jésty krásomowskie. Gestus [...] Motus corporis: actio: pronuntiatio [...]. Kn 246.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– Jést oratorski/ ábo jésty krásomowskie. Gestus [...] Motus corporis: actio: pronuntiatio [...]. Kn 246.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– Jéstow náuka/ Lex gestus, Cironomia, [...] Palaestra. Kn 246.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– Jéstámi nárabiam/ jésty czynię. [...] Gestu vtor: ago gestum: ago gestum humeris [...] Gesticulor [...]. Kn 246.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– Jéstow mistrz/ Chironomus [...] Palaestricus. Kn 246.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– Jéstámi nárabiáiący/ Gestuosus. Kn 246.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– Jéstámi nárabinié. Gesticulatio. Kn 246.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– Gęba/ aliter, Wiélkogęby/ gębiásty/ propriè, gębal/ Bucco, onis. [...] Bucculentus [...] Buccis fluentibus [...]. Kn 187 [188].
patrz: GĘBA
– Gębá délikacká/ páńska/ Palatum doctum et eruditum. Kn 187.
patrz: GĘBA
– Utykam głową/ gębą/ w-zięmię: Padam ná gębę. Sistere ore, capite: sistere capite in via, de femita. Kn 1209.
patrz: GĘBA
– Gębáty/ gębiásty/ et Gębá tr. vide Wiélomowny. Zwáwy. Kn 187.
patrz: GĘBA
– Gębá/ i. Twarz/ obliczé/ vt. Dał mu w gębę. Os, similiter [...] Percutere ora. Kn 187.
patrz: GĘBA
– Gębá délikacká/ páńska/ Palatum doctum et eruditum. Kn 187.
patrz: GĘBA
– Gębá/ i. Twarz/ obliczé/ vt. Dał mu w gębę. Os, similiter [...] Percutere ora. Kn 187.
patrz: GĘBA
– Gęba/ Gdzié zęby/ ięzyk: Ustá/ Os, oris [...] Dentes vtraque parte oris sunt [...]. gęba Polonice [...] significat ipsum foramen quod labra diducta faciunt [...] Bucca [...] vide Wárgá. Kn 187.
patrz: GĘBA
– Nogal (vt nosal/ gębal) wiélkonogi. [...] magnis pedibus quispiam. Kn 550.
patrz: GĘBAL
– Gęba/ aliter, Wiélkogęby/ gębiásty/ propriè, gębal/ Bucco, onis. [...] Bucculentus [...] Buccis fluentibus [...]. Kn 187 [188].
patrz: GĘBAL
– Gębáty/ gębiásty/ et Gębá tr. vide Wiélomowny. Zwáwy. Kn 187 [188].
patrz: GĘBATY
– Bogacz/ vide Bogáty. quanquam bogacz est substantiuum, sed Latinum vocabulum proprium illi respondens non inuenio, nisi translatum per aliquem tropum aliundè, vt Croesus. quod in multis alijs infrà obseruabis, qua in re Polonos Latinus vides feliciores. vt Pługáwiéc/ Plugáwy/ Brodáty/ Brodacz/ Gębáty/ Nosáty/ etc. Kn 40.
patrz: GĘBATY
– Gębczásty/ gębcé podobny/ Spongiosus, [...] vide Dziurkowáty. Kn 187.
patrz: GĘBCZASTY
– Dziurkowáty/ rzadki/ gębczasty. Fistulosus, [...] Fistulosa terra, spongia. Kn 169.
patrz: GĘBCZASTY
– Gębáty/ gębiásty/ et Gębá tr. vide Wiélomowny. Zwáwy. Kn 187 [188].
patrz: GĘBIASTY
– Gęba/ aliter, Wiélkogęby/ gębiásty/ propriè, gębal/ Bucco, onis. [...] Bucculentus [...] Buccis fluentibus [...]. Kn 187 [188].
patrz: GĘBIASTY
– Gębkarz/ co gębki zbiera. [...] Spongiarius. Kn 187 [188].
patrz: GĘBKARZ
– Gębkowy kámień/ Spongites, [...] Tecolithus [...]. Kn 187 [188].
patrz: GĘBKOWY
– Chłopisko Multa deriuata diminutiua sunt huius terminationis, potissimùm ad magnitudinem, deformitatam, extenuationem vel contemptum significandum, vt gębsko/ nożysko/ domisko [...] Et domiszczko [...] Item Chłopiná/ dziéciná/ ksiąszczyná/ domczyná. Kn 66.
patrz: GĘBSKO
– Gęsto czynię/. vide Zgęszczam. Kn 189.
patrz: GĘSTO
– Gęsto/ o mokrych rzeczách/ [...] Spissè, densè, crassè. Kn 189.
patrz: GĘSTO
– Często/ częstokroć/ wielékroć/ gęsto/ Saepè, saepiùs, saepenumero [...] Saepiusculè. [...] Frequenter [...] Multoties. Kn 102.
patrz: GĘSTO
– Gęsto/ o rozłożonych rzéczách/ ścisło. Confertim pugnatur. [...] Spissius [...] Densè. [...] Litera alia aliam scandit [...]. Iédná ná drugiey léży/ gęsto pisano. Kn 189.
patrz: GĘSTO
– Gęsto/ vide Często. Kn 189.
patrz: GĘSTO
– Gęstwa ludzi/ v. Tłum. Kn 189.
patrz: GĘSTWA
– Gęstwa/ gęstość ziół/ dréw/ etc. Densitas arborum. Kn 189.
patrz: GĘSTWA
– Gęstwá/ gęstwiná/ zárośliná/ Tesqua. [...] Salicto crebro oppletus locus. [...] Saltus est densitas arborum. [...] Saltuosa loca. Kn 189.
patrz: GĘSTWA
– Gęstwá/ gęstwiná/ zárośliná/ Tesqua. [...] Salicto crebro oppletus locus. [...] Saltus est densitas arborum. [...] Saltuosa loca. Kn 189.
patrz: GĘSTWINA
– Gęsty/ o wilgotnych rzéczách/ Crassus & concretus àér, crassa caligo, tenebrae [...]. Spissus àér [...]. Kn 189.
patrz: GĘSTY
– Gęsty/ vide Częsty. Kn 189.
patrz: GĘSTY
– Gęś cudzoziemska/ Chenalopex [...]. Kn 189.
patrz: GĘŚ
– Gęgánie gęsi/ Clangor anserum. Kn 187 [188].
patrz: GĘŚ
– Gęga gęś/ Gingrire anserum proprium est. Kn 187 [188].
patrz: GĘŚ
– Gęsi pástuch/ [...] anserum pastor. Kn 189.
patrz: GĘŚ
– Gęsi stádo/ [...] anserum grex. Kn 189.
patrz: GĘŚ
– Gęś náska/ Anser [...] Anser femina. Kn 187 [188].
patrz: GĘŚ
– Giérádá/ sprzęt żenin. supellex vxoris, vel bona mobilia praeter dotem. v. Wypráwá corki. Kn 189.
patrz: GIERADA, GIERADA, GIERAŁDA
– Giérmék/ Armiger [...] Giérmkostwo/ służbá giérmkow [...]. Kn 190.
patrz: GIERMKOSTWO
– Pismo drobne/ gloská/ glozatká. Literae minuta. [...] Literis minutis inscriptum nomen. [...] minutis literulis, vel minutulis notulis scriptus liber. vide Gloská I. Kn 702.
patrz: GLOSKA
– Tékst/ między którym ábo ná którym bywa gloská/ komentarz/ wykład. vulg Textus vel contextus non propri : nam in commentario est contextus orationis. Dices propri: verba scriptoris. [...] quibus adduntur [...]. Kn 1139.
patrz: GLOSKA
– Gloská/ aliter. vide Pismo drobne. Kn 193.
patrz: GLOSKA
– Glóská/ miédzy wierszámi co drobno nápisánego/ przypisék. Interspositio, [...] Glossulae, [...] Glossae, glossaria, orum. [...] Kn 193.
patrz: GLOSKA
– Pismo drobne/ gloská/ glozatká. Literae minuta. [...] Literis minutis inscriptum nomen. [...] minutis literulis, vel minutulis notulis scriptus liber. vide Gloská I. Kn 702.
patrz: GLOZATKA
– Gálant/ głádysz/ wysmukły/ Immodicè fucatus formam [...] Bellulus, bellatulus [...]. Kn 183.
patrz: GŁADYSZ
– Głąbiéię. [...] Caulesco. v. Wyrastam 2. Kn 190.
patrz: GŁĄBIEĆ
– Głąbowy z głąbu. [...] Caulias [...] Caulias succus [...]. Kn 190.
patrz: GŁĄBIOWY, GŁĄBOWY, GŁĄBOWY
– Podnoszę głos/ Quantum possum voce contendo, vt aliquis exaudiat. Excito, intendo vocem. [...] Tollo vocem, [...]. Vrgeo vocem, [...]. Exclamo, [...]. contenta vocem loquor. nátężam głos/ mocno mowię. Kn 741.
patrz: GŁOS
– Głos przéstworny/ wolny. Vox plena [...] Kn 1281.
patrz: GŁOS
– Po głosié znáć kogo/ v. Znáć kogo po głosié. Kn 718.
patrz: GŁOS
– Znáć po głosié [...] c. Vox hominem sonat, [...] humanum sonat. Znáć po twárzy. Vultu ferebat quos spiritus gessisset, [...]. Znáć po chodzié. [...] Incessus demonstrat quis sis. [...]. Summis digitis incedens monstrat se superbum. Adsignificant antiquorum Kn 1439.
patrz: GŁOS
– Polepá/ oblepá (polepięnie tłá/ stropu/ ściány. [...] Oblepá/ polepá grupá ścian/ głos tráci. [...] Kn 763.
patrz: GŁOS
– Pochwalam co głosem/ krzykiem/ kláskániem rąk/ [...] v. Krzykam 1. Kn 726.
patrz: GŁOS
– Omienieć/ okrzypnąć/ mowiąc nagle głos vtrácić. [...] Exasperare arteriam, [...]. Exasperant vocem fauces rasae, [...] Exasperatur vox [...]. Kn 627.
patrz: GŁOS
– Głosék/ Vocula [...] Recreandae voculae causa ambulare [...]. Kn 193.
patrz: GŁOSEK
– Wycwerkuię/ [...] Colorem addo voci autcantui Vinnula voce cano. Mollibus et falsis voculis vtor. Molliter frango et concido vocem. Lege praecedentia. Exuibrisso [...] Si erit tibi cantandum faciti vsq; exuibrisses. Vibrisso, as Fest [...] Vernantaues [...] głoskiem przépieruią. Kn 1300.
patrz: GŁOSEK
– Krtań/ gárdziel/ rurá do płuc oddéchowa/ głosowa . Aspera arteria [...] Trachea. [...] Canalis animae [...] Canalicula et fistula per quam spiritus reciprocatur [...] Spiritalis fistula [...] Arteria, orum. neutr. plur. singularium à singulari arterium [...] Facitque asperiora arteria clamor. Larynx etiam à quibusdam sed proprié. [...] est pars superior asperae arteria tribus constans cartilaginibus circularibus, praecipium vocis instrumentum [...] Vitales vias, et respiramina, et vias vocis [...]. Kn 321.
patrz: GŁOSOWY
– Rozgłoszęnie/ głoszęnie/ rozpowiádánie. Rumigeratio [...] [Vulgatio. Diuulgatio] Kn 944.
patrz: GŁOSZENIE
– Głosu brzmienie/ głośność. Claritas vocis, [...] Claritudo vocis, [...] Vocalitas [...]. Kn 193.
patrz: GŁOŚNOŚĆ
– Modlitwa ma być głośna. Kn 514.
patrz: GŁOŚNY
– Głowacz rybá/ Mugil, [...] Mugilis, [...] Squalus, [...]. Labrus. [...] Myxon. [...]. Kn 194.
patrz: GŁOWACZ
– Głowacz suchy/ Dorsz. Capito duratus frigore, aut infumatus [...]. Kn 184.
patrz: GŁOWACZ
– Głowá/ głowacz/ wiélkogłowy/ Capito [...]. Kn 193.
patrz: GŁOWACZ
– Głowacz źwierz. [...] Catoblepas [...]. Kn 194.
patrz: GŁOWACZ
– Głód/ Fames [...]. Dominante fame. Esurigo, Varro infrà [...]. vide Drogość 2. Łáknienie. Kn 192.
patrz: GŁÓD
– Głog/ krzew/ chrościná. Oxyacantha, [...] Oxyacanthos [...] Spina alba [...] Spina nuptijs celebrata [...] Spina dicta appendix [...] Spina acuta. Kn 192.
patrz: GŁÓG
– Głóg drzéwo/ Cornus femina [...] Sanguineus frutex [...]. vide Swidwá. Kn 192.
patrz: GŁÓG
– Główny/ o zdrowié przypráwuiący/ ná gárdło stoiący. Capitalis aduersarius, capitale odium [...] Capitalis morbus [...]. Kn 194.
patrz: GŁÓWNY
– Główny/ aliter. vt, głowna spráwa/ szczuká/ v. Przédni. Kn 194.
patrz: GŁÓWNY
– Główny/ do głowy naléżący. [...] Cephalicus. Kn 194.
patrz: GŁÓWNY
– Szczęká gárniec/ dzwon. [...] Raucum tinnit, sonat. Raucum edit sonum. Szczęka vel nié brzmi/ głucho brzmi. nié brzmi/ nié ooddáié dźwięku/ iák w-pudło uderzył. Kn 1105.
patrz: GŁUCHO
– Głucho/ Surdum [...] transtulit ad odores. Surdum spirare słábo wónieć. [...]. Kn 194.
patrz: GŁUCHO
– Głucho o tym piszą/ mowią. Perobscura est fama [...] mutè. [...] niemo. Kn 194.
patrz: GŁUCHO
– Głuchy chytrzé/ słyszy nié słysząc. [...] qui simulat se non audire [...]. Kn 195.
patrz: GŁUCHY
– Głuchy/ ktorégo nié słyszeć/ ábo źlé słyszeć. Niégłośny. Surda buccina. [...] Surdus ictus. [...] Subsurda vox. Kn 195.
patrz: GŁUCHY
– Głuchy/ co nié słyszy. Surdus. [...] Surdus veritatis. [...] Captus auribus. Kn 194.
patrz: GŁUCHY
– Głupiomowność/ Stultiloquium, stultiloquentia [...] Kn 195.
patrz: GŁUPIEMOWNOŚĆ, GŁUPIOMOWNOŚĆ
– Blázgoń/ głupiomowny/ plugáwomowny/ Morologus [...]. Oscus [...]. Scurrilis homo [...]. Scurra improbissimus. Petulans atqué improbus scurra ║ Spurcidicus, [...] Opicus, [...]. Kn 34.
patrz: GŁUPIOMOWNY
– Głupiomowny/ Morologus homo [...]. Abderitani stulti habebantur [...]. Kn 195.
patrz: GŁUPIOMOWNY
– Głuszék./ v. Głuch. Kn 195.
patrz: GŁUSZEK
– Głuch/ głuszék/ niédosłuch. Kn 194.
patrz: GŁUSZEK
– Podéptác [...] Gniécie/ gmátwa/ łámie. Commulco, i. conculco, collido [...]. Kn 736.
patrz: GMATAĆ, GMATWAĆ, GMATWAĆ
– Gmátwam/ Conuoluo herbam [...] Conuoluo verba [...] Mare conuoluit [...] Glomerant venti nubes [...] vide Kupię/ Mięszam. Kn 195.
patrz: GMATAĆ, GMATWAĆ, GMATWAĆ
– Stłaczam/ vtłaczam/ gmátwam iáko pilśniarz/ czapnik. [...] Denso [...] Cogo, constipo [...] Concilio [...] v. Pilśniarz. [...]. Kn 1066.
patrz: GMATAĆ, GMATWAĆ, GMATWAĆ
– Gmerzę/ vide Grzébię w piasku/ Pyszczę/ Szperam. Kn 195.
patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ
– Grzébię w piasku/ gmérzę. Ruspari gallinarum proprium [...] Rimor terram rastris [...] Radit coruus terram [...] Scrutari abdita terrae [...] Scalpurio [...] Gallus scalpurire incipit vngulis [...] Scalpere terram vnguibus [...]. Kn 215.
patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ
– Pyszczé w-zięmi/ ryié zięmię świniá. Rostro sus terram ruit [...] Transfertur et ad homines. Pyszczé/ gmerzé chłop w-roli/ orzé márnié. Rostro [...] rostrare vomere superiora terrae [...]. Kn 904.
patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ
– Gmerzący w zięmi [...] Scalpuriens [...]. Kn 195.
patrz: GMERZĄCY
– Po woli swey/ po swey woli [...] Pax non sponte ducum fuit. Nié g-myśli hétmánom [...]. Kn 721.
patrz: GMYŚLI, KU MYŚLI
– Nié g-myśli mi/ ábo komu co/ nié w-smák mu. Praeter sententiam aliquid euenit [...] v. Niéposzło mu to. Kn 502.
patrz: GMYŚLI, KU MYŚLI
– Gmyśli/ ku myśli/ wédług żądánia. Ex voluntate mea id accidit. Radem temu [...]. Kn 196.
patrz: GMYŚLI, KU MYŚLI
– Gnáruię się [...] vide Zywię się. Kn 196.
patrz: GNAROWAĆ
– Gnáruię się/ spráwuię się dobrzé [...]. Kn 196.
patrz: GNAROWAĆ SIĘ
– Gnat vide Kość. Kn 196.
patrz: GNAT
– Gnoię rolą/ náwożę gnoiem/ spráwiam gnoiem. Stercoro agrum [...] Laetifico agrum [...] Laeto, as. arbores [...] Laetamine saturo prata. Pabulor oleas fimo [...] Agrum stercore saturare, satiare: ingere stercus vitibus [...] Pingui fimo saturare solum [...]. Kn 197.
patrz: GNOIĆ
– Spráwiam gnoiem ogród/ v. Gnoię 2. Kn 1050.
patrz: GNOIĆ
– Gnoię/ zgniło czynię. Putrefacio [...]. Kn 197.
patrz: GNOIĆ
– Powożę polé gnoiem/ v. Gnoię 2. Náwożę. Kn 806.
patrz: GNOIĆ
– Gnoię/ aliter. zgnoić kogo. Carceri in perpetuum includere. Lepidè, Teren. in Andria. Verberibus caesum te; in pistrinum Daue dedam vsque ad necem, ea lege & omine, vt si te inde exemerim, ego pro te moiam. i. in perpetuum [...] Damnare in salinas in perpetuum [...]. Kn 197-198.
patrz: GNOIĆ
– Tłustą czynię ziémię/ Stercoro [...] Stercorant segetem, lupinum, fabae vitia [...] v. Gnoię 2. Kn 1143.
patrz: GNOIĆ
– Gnoię ránę/ wrzod. Emargino vlcera [...]. Kn 197.
patrz: GNOIĆ
– Gnoisty/ nágnoiony. Stercoratus, stercoratissimus [...] Stercorosus, stercorosissimus [...]. Kn 198.
patrz: GNOISTY
– Gnoiący/ iáko máść gnoiąca. Septicus [...] Vis medicamenti septica [...]. Kn 197.
patrz: GNOJĄCY
– Gnóiék/ de homine, sensu proprio. Fimeti incola, cui fimetum est casae vice [...] E sterquilinio effossus [...] Stercutius [...] rex qui stercorationem docuit, in deos relatus. Kn 198.
patrz: GNOJEK
– Gnoiék/ tr. ad mores. vide. Smród/ tr. Domak. Kn 198.
patrz: GNOJEK
– Gnoienie roley/ Nawoz. Stercoratio [...]. Kn 198.
patrz: GNOJENIE
– Gnoiéwisko/ Sterquilinium [...] Fimentum [...] Sterculinum [...] Sterculinium [...]. Kn 198.
patrz: GNOJEWISKO, GNOJEWISKO, GNOJOWISKO
– Gnoiowki/ Crates stercorariae [...] nostri asseribus vtuntur. Kn 198.
patrz: GNOJEWKA, GNOJÓWKA, GNOJÓWKA
– Wásąg/ fássunk [...] Sirpea [...] Scirpicola olerum [...] Virgea [...] Gnoiówki [...]. Kn 1225.
patrz: GNOJEWKA, GNOJÓWKA, GNOJÓWKA
– Gnoiowy/ Stercorarius [...] Stercoreus [...] Stercoraria porta [...]. Kn 198.
patrz: GNOJOWY
– Godziná/ Hora. Kn 199.
patrz: GODZINA
– Godzinki P. Máryey/ ksiąszki. Vulgo officium B.M.V. Kn 200.
patrz: GODZINKI
– Godziny/ godzinki/ kościélne modlitwy. vide PacieGrzé [!] Kápłáńskie. Kn 200.
patrz: GODZINKI
– Godzinki Pánny Máryiey/ Vulgò Officium B.M.V. Latinè àutem, Preces horariae quae sub Deiparae nomine Deo offeruntur. [...] Mowię ábo śpiewam godzinki P. Máryey. Kn 200.
patrz: GODZINKI
– Gołąb dziki siny/ Columba agrestis et saxatilis. Kn 200.
patrz: GOŁĄB
– Gołąbię/ gołąbiątko/ Pipio [...] Pullus columbinus. Kn 200.
patrz: GOŁĄBIĄTKO
– Gołąbię/ gołąbiątko/ Pipio [...] Pullus columbinus. Kn 200.
patrz: GOŁĄBIĘ, GOŁĘBIĘ, GOŁĘBIĘ
– Groch leśny/ vide Gołębi groch. Kn 209.
patrz: GOŁĘBI
– Pápawá/ żábi kwiát/ mlecz świni/ plesz/ mnich/ lwi ząb/ radyki/ gołębi groch. [...] Aphaca [...] Ambubeia. Kn 668.
patrz: GOŁĘBI
– Piędź/ (ita pono thema, vt żerdź/ miedź/ ćwierć/ gołoledź etc. at piądź et piędzia/ vt aliqui loquuntur, nullam habet analogiam). Kn 685.
patrz: GOŁOLEDŹ
– Gołoledź/ Glaciatus humor, aqua. Kn 200.
patrz: GOŁOLEDŹ
– Gorący/ propriè. Ferudis aestus, feruida flamma [...]. Feruens aqua [...]. Flagrans, flagrantissimus sol [...]. Torridus àér [...]. Torrida aesta. Kn 202.
patrz: GORĄCY
– Gorący/ aliter. piéprz/ imbier etc. Feruens gustu radix. Kn 202.
patrz: GORĄCY
– Gorączká cięszka/ wiélka. Causodes [...]. Ardens febris [...]. Flagrans febris [...] Acuta febris, vehemens [...]. Intentio febris. Kn 202.
patrz: GORĄCZKA
– Gorączká/ Febris. Kn 202.
patrz: GORĄCZKA
– Gorączká cięszka/ wiélka. Causodes [...]. Ardens febris [...]. Flagrans febris [...] Acuta febris, vehemens [...]. Intentio febris. Kn 202.
patrz: GORĄCZKA
– Gorysz/ Gorzysz ziéle. vide Wiéprzyniéc. Kn 203.
patrz: GORYSZ, GORZYSZ, GORZYSZ
– Stoię gospodą v kogo/ Diversor apud aliquem [...]. Haec illum regia cepit. Tu stał gospodą. Hospitor. [...] Diuerto ad hospitem: diuerto ad aliquem in hospitium. Kn 1067.
patrz: GOSPODA
– Gospodá pospolita/ gościnny dom/ gościniec. Hospitium [...]. Inuitare hospitio, discedere ex hospitio [...] Taberna diuersoria [...] Kárczmá aliud est. Szynkowny dom. In pagis Poloniae utrumq[ue] simul est, et in oppidis. Kn 204.
patrz: GOSPODA
– Gospodą v kogo stoię/ vide Stoię gospodą. Kn 205.
patrz: GOSPODA
– Gospodą stáwiam kogo u siébié. vide Stáwiam gospodą. Kn 205.
patrz: GOSPODA
– Gospodá prywatna/ Hospitium [...] Hospitio ab illo accipior. Kn 204.
patrz: GOSPODA
– gospodę u niego mam. Kn 204.
patrz: GOSPODA
– Gospodárski/ gospodarzow. Familiaris. [...] Filius familiaris. Kn 205.
patrz: GOSPODARSKI, GOSPODARSKI, HOSPODARSKI
– Gospodárskie ábo o gospodárstwié księgi. [...] Oeconomica. Kn 205.
patrz: GOSPODARSKI, GOSPODARSKI, HOSPODARSKI
– Gospodárski/ do gospodárstwá naléżący. Familiaris. [...] Rationes Familiares. Kn 205.
patrz: GOSPODARSKI, GOSPODARSKI, HOSPODARSKI
– Gospodárski/ do gospodárstwá naléżący. Familiaris. [...] Rationes Familiares. Kn 205.
patrz: GOSPODARSTWO
– Gospodarz biesiádny/ co sprawuie bánkiet/ vcztę gościom. vide Biesiádnik. Kn 205.
patrz: GOSPODARZ
– Gospodyni w swym domu/ Materfamilias. Kn 205.
patrz: GOSPODYNI
– Gospodyni/ aliter. vt Dobra gospodyni. Idem gospodárna. vide Gospodárny. Kn 205.
patrz: GOSPODYNI
– Gościniéc/ [...] Item Gospoda I. Kn 204.
patrz: GOŚCIENIEC, GOŚCINIEC, GOŚCINIEC
– Gościniéc/ v. Drogá torowána. Kn 204.
patrz: GOŚCIENIEC, GOŚCINIEC, GOŚCINIEC
– Gotowizná/ gotowego co. Paratum. [...] Parati nihil est. Kn 205.
patrz: GOTOWIZNA
– Goździk dréwniány. [...] Clauulus ligneus. Kn 206.
patrz: GOŹDZIK, GOŹDZIK, GWOŹDZIK
– Goździk żélázny/ goździczék. Clauulus [...]. Collaria cum clauulis imponuntur canibus. [...]. Kn 206.
patrz: GOŹDZIK, GOŹDZIK, GWOŹDZIK
– Goździki v Lutnié/ etc. kołki. Collabi, Caelio R. è Graeco. [...]. Kn 206.
patrz: GOŹDZIK, GOŹDZIK, GWOŹDZIK
– Goździk/ vel vsitatius goździki do potraw. Caryophyllum [...]. Kn 206.
patrz: GOŹDZIK, GOŹDZIK, GWOŹDZIK
– Goździki/ kwiatki swoyskie ogrodne.Caryophyllus, flos odoratus & coronarius [...]. Kn 206.
patrz: GOŹDZIK, GOŹDZIK, GWOŹDZIK
– Góra w mieszkániu/ budowániu. Non dicas mons, sed vide Piętro/ Altáná/ Poddásze/ Mieszkánie ná gorzé. Kn 202.
patrz: GÓRA
– Gorá nádmorska/ ábo námorska. Promontorium [...]. Acroterium [...]. Kn 202.
patrz: GÓRA
– Gorá nádmorska/ ábo námorska. Promontorium [...]. Acroterium [...]. Kn 202.
patrz: GÓRA
– Idzié wzgorę cená/ zboże. v. Drożéié. Kn 240.
patrz: GÓRA
– Cená wzgorę idzié/ [...] Crescit pretium rerum venalium. Kn 61.
patrz: GÓRA
– Gorny/ wzgorę będący/ nagorny. Superus [...]. Limen superum, inferum [...]. Kn 203.
patrz: GÓRNY
– Gorny/ [...] vide Pyszny. Kn 203.
patrz: GÓRNY
– Gorny/ ná gorách mieszkáiący/ rostący. Monticola [...]. Montiuagus [...]. Montanus [...]. Kn 203.
patrz: GÓRNY
– Grábárka/ Opera vel ars fossoris. Kn 206.
patrz: GRABARKA
– Guz ná cielé z vderzenia/ Nodus plagarum [...] Plaga ex retuso telo [...] Tuber [...] v. Gruczół. vicin. Vdérzénie [...]. Kn 218.
patrz: GRACZOŁ, GRUCOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZÓŁ, GRUCZUŁ
– Gruczoły/ guzy zaskórne po rozm,aitych częściách ciáłá rostące. Glandulae [...] Antiades, tumor faucium [...] Glandulas in inguinibus [...] Zołzy/ wrzody [...]. Kn 213.
patrz: GRACZOŁ, GRUCOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZÓŁ, GRUCZUŁ
– Dymienicé/ Bubones [...] vide. Gruczoły. Kn 158.
patrz: GRACZOŁ, GRUCOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZÓŁ, GRUCZUŁ
– Gruczół/ aliter vide Guz zaskorny. Kn 213.
patrz: GRACZOŁ, GRUCOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZÓŁ, GRUCZUŁ
– Podozorze od wiéprzá/ Glandium [...] Glandula [...] glandulae apri [...] v. Gruczoły [...]. Kn 743.
patrz: GRACZOŁ, GRUCOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZÓŁ, GRUCZUŁ
– Myszká gruczoł szkápi/ [...] Pani aut glandulae equorum. Kn 440.
patrz: GRACZOŁ, GRUCOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZÓŁ, GRUCZUŁ
– Slinne iágody w vściech/ mándlé/ guziki w-gárdlé przyrodzone/ iáko migdały. Antiades [...] Tonsillas [...] v. Gruczoły [...]. Kn 1017.
patrz: GRACZOŁ, GRUCOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZÓŁ, GRUCZUŁ
– Gram ná lutni/ kornecié/ etc. Cano fidibus, tibijs [...] Concino lyra [...] Concino aliquid plectro [...]. Kn 207.
patrz: GRAĆ
– Gram kostki/ piłę/ etc. Ludo aleam. [...] Ludere tali ludo. [...] Ludo pila. [...] Kn 207.
patrz: GRAĆ
– Grof/ grábiá/ hrábiá. Comes magistratuum, Praesidum [...]. Kn 209.
patrz: GRAF, GRAF, GROF
– Fármuszká/ grámatká/ Offa coctae siliginis [...]. Kn 174.
patrz: GRAMATKA, GRAMATKA, GRAMATYKA
– Grámatká/ vide. Fármuszká. Kn 207.
patrz: GRAMATKA, GRAMATKA, GRAMATYKA
– Términ szkolny v Grámátyków/ Diáléktyków/ filozofów/ Iurystów/ Lekárzów. Item Aptekárzów etc [...] vocabulum artis cuiusq proprium, vel in arte quauis vsitatum [...] vox artis symbolica ex compacto significans aliquid. Kn 1140.
patrz: GRAMATYK
– Grámátyk/ Grammaticus [...] Grammatista [...] Literator [...] Literator linguae Latinae [....] Literatus [...] Literio Graecus [...]. Kn 207.
patrz: GRAMATYK
– Słów końcowe odmiány v Grámmátykow w-káżdem ięzyku [...] Casus, sunt gradus declinationis. seu Variatio vltimae syllabae in declinatione [...]. Kn 1021.
patrz: GRAMATYK
– Grámátyká/ Grammatica, seu Grammatice [...] Literatura [...] Literarum scientia: Literarum cognitio: rectae loquelae scripturae scientia [...] Literae [...] Grammaticè loqui aliud, & Latinè aliud [...]. Kn 207.
patrz: GRAMATYKA
– Grámolę się [...] Eo per obstantia [...] Enitor per ardua [...] Enitor aggerem obiectum: Enitor in equum [...] Eluctor niues [...] Eluctor obstantia: Eluctor per multa impedimenta [...] Metabat se serpens [...] Capesso me aliquò [...]. Kn 207.
patrz: GRAMOLIĆ SIĘ
– Suwam się/ Sinuatur: labitur serpens. Rapere immensos orbes per humum [...] Tractu placido reptauit draco [..] Metabat sese circum loca [...] Suwał się/ Czwálał się/ Grámolił [się]. Fluctuatim ire [...] Vicin. Snuię się. Kn 1085.
patrz: GRAMOLIĆ SIĘ
– Gránaték ziéle/ szárłat/ lépiennik/ zwiésinosék. Horminum [...]. Kn 207.
patrz: GRANATEK
– Gránaték kámień/ Carbunculus. Carchedonius [...]. Kn 207.
patrz: GRANATEK
– Lépiennik/ vide. Gránaték. Kn 358.
patrz: GRANATEK
– Zwiésinosék ziéle/ v. Gránaték 1. Kn 1456.
patrz: GRANATEK
– Gránatowa fárbá/ Balaustinus color. vide Indych. Kn 207.
patrz: GRANATOWY
– Gránatowych iábłék kwiát/ Balaustium [...] Cytinus [...] ampullagium, & ambulacium, & Caducum mali punici appellat. Kn 207.
patrz: GRANATOWY
– Gránatowe iábłko/ Punicum [...] Malum Punicum [...] Malum granatum [...] Granatum [...] Apyrenon [...] Leucococcon [...] Erythrococcon [...]. Kn 207.
patrz: GRANATOWY
– Gránatowe wino/ Rhoites [...] vinum è punicis [...]. Kn 207.
patrz: GRANATOWY
– Gránatowych iábłék skórká/ Malicorum [...] Przegródká/ błonká tychżé. Ciccus, ciccum [...] Membrana, discrimen cellularum mali granati Punici [...] Hitta, hicta [...]. Kn 207.
patrz: GRANATOWY
– Indych fárbá gránatowa/ brunatna Indicum [...] Balaustinus color [...] v. Fárbownik. Kn 252.
patrz: GRANATOWY
– Grániásty/ vide Węglásty 1. Czworográniásty. Kn 208.
patrz: GRANIASTY
– Węglásty/ węgły máiący/ wegłów péłny/ grániásty. Angulosus [...] Angulatus [...] Angularis [...] Polygonius [...] polygonia turris [...] Multangulus [..] Formam angulorum exhibet [...] Lenticularis figura [...] Pangonius lapis multorum angulorum crystallo similis [...]. Kn 1233.
patrz: GRANIASTY
– Gránicá Limes [...] Consinium [...]. Kn 208.
patrz: GRANICA, GRANICA, HRANICA
– Gránie muzykow/ Incentio tibiarum [...] Aulodia, Citharodia, Lyrodia, i. cantus tibiae, citharae, lyrae [...]. Kn 208.
patrz: GRANIE
– Gránie/ aliter. vide Igránie. Kn 208.
patrz: GRANIE
– Graty stáre. [...] Vilis supellex [...] vide Rupieci. Kn 208.
patrz: GRAT
– Grawálny/ do gránia należący. Lusorius alueus. Lusoria pila [...] Ludicer [...] Ludicrae tibiae [...]. Kn 208.
patrz: GRAWALNY
– Pogrążam się/ grążę się/ zánurzam się/ ná dno idę/ tonę. Sido absolute. Sido in aqua: sido ad ima. Pars arboris ab radice validiùs sidit. [...] Desido [...]. Kn 753.
patrz: GRĄŻYĆ SIĘ
– Grążę się/ vide Pogrążam się. Kn 208.
patrz: GRĄŻYĆ SIĘ
– Rybá Azyáńska wyborna/ rybá Grecka z-morzá Kárpatskiego/ náwskrośłuska. Elops [...]. Kn 961.
patrz: GRECKI
– Chłop ad laudem, vt chłop grzéczny/ Latinè Vir egregius, et absolute vir [...] Toś mi chłop. Kn 66.
patrz: GRECZNY, GRZECZNY, GRZECZNY, GRZĘCZNY
– Grzéczny/ Aptus, idoneus, accomodatus ad aliquid [...] Scitus [...] Scitè scitus: graphicus, lepidus [...] v. Godny 2. et sequentia. et Wyborny. Kn 216.
patrz: GRECZNY, GRZECZNY, GRZECZNY, GRZĘCZNY
– Godny/ godziwy/ godziły/ grzéczny. Dignus [...] Digna forma. Dignissimum donum, s. quod dijs offeratur. Idoneus auctor: idonei atque integri homines [...] Condignum donum, qualis est qui donum dedit, & qualis est cui datum est [...] Luculentus auctor. Ad omnia summa natus. Honoribus amplissimis perfunctus: summa est in eo dignitas: summae est dignitatis: magna dignitate praeditus [...] In eam rem si quid habebo [...] Co do tego. [...] vide. Wspániáły. Kn 199.
patrz: GRECZNY, GRZECZNY, GRZECZNY, GRZĘCZNY
– Iákby go wymálował. v. Piękny/ Grzéczny. Kn 230.
patrz: GRECZNY, GRZECZNY, GRZECZNY, GRZĘCZNY
– Iést co gryść/ i. Przykra/ frásowliwa rzécz. Kn 247.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Mam co gryść. v. Frásuię się. Kn 384.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Gryzę co/ Rodo vngues [...] Rodunt mures aliquid [...] Corrodo [...] Mures scutum corroserunt. Zgryzły. Arrodo morsu [...] Derodo[...] Mordere frenum [...] Mandit equus frena [...] Mandit equus ferrum [...] Frendere [...] Nucem dentibus conficere [..] Frangere nucem [...] rozgryść. Tondent dumeta iuuenci [...] Strzygą/ gryzą chrost [...]. Kn 214.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Trápi mię co/ gryzié/ rupi/ tr. Dolet mihi aliquid. Mordet me id [...] AEgritudo lacerat, exest, planeque conficit animum meum, Habeo illam molestiam [...]. Kn 1150.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Przékęsuię aliter. Przékąsił piés nogę szátę/ etc [...] vide Kąsam/ Gryzę 1. Kn 843.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Sumnięnie mám/ Rusza nie sumnięnie. Religionem habeo: habeo religioni aliquid: venit mihi aliquid in religionem [...] Mordeor conscientia [...] Conscius animus me remordet [...] gryzié mię sumnięnie. Kn 1083.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Gryzę co/ Rodo vngues [...] Rodunt mures aliquid [...] Corrodo [...] Mures scutum corroserunt. Zgryzły. Arrodo morsu [...] Derodo[...] Mordere frenum [...] Mandit equus frena [...] Mandit equus ferrum [...] Frendere [...] Nucem dentibus conficere [..] Frangere nucem [...] rozgryść [...]. Kn 214.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Gryzę co/ tr. Circumrodo [...] Dudum circumrodo, quod deuorandum est [...] Rodo aliquid. vide. Frásuię się / trapię się. Kn 214.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Groch kozi/ vide Łyszczycá. Kn 209.
patrz: GROCH
– Pápawá/ żábi kwiát/ mlecz świni/ plesz/ mnich/ lwi ząb/ radyki/ gołębi groch. [...] Aphaca [...] Ambubeia. Kn 668.
patrz: GROCH
– Groch swoyski/ pospolity. Pisum. [...] Pisum minus. Kn 209.
patrz: GROCH
– Groch leśny/ vide Gołębi groch. Kn 209.
patrz: GROCH
– Groch leśny/ vide Gołębi groch. Kn 209.
patrz: GROCH
– Groch tyczny/ Wielogroch. Pisum maius Kn 209.
patrz: GROCH
– Grodzki/ grodowy. Castrensis notarius etc. [...] Kn 209.
patrz: GRODOWY
– Gródź/ grodza/ ogrodzenie/ zagrodá. Septum [...] Locus in quo animalia domestica inclusa pascuntur, vt fera in viuario. Loca septa [...] Sepimen [...] Sepimentum [..] Conseptum [...] Chors [...] Rosas purpureas exisse in chorte matris Aureliani [...] vide Podwórze. Tutela fundorum [...] vide Zwierzyniéc. Kn 209.
patrz: GRODZA
– Grodzę/ Texo sepes [...] Sepio [...] vide Ogradzam. Kn 209.
patrz: GRODZIĆ
– Gromię kogo/ trzáskam. Tono saeuo murmure & verberibus, [...]. Bacchor & debacchor in aliquem, [...]. Inuehor in aliquem, [...]. Intono, [...]. Kn 210.
patrz: GROMIĆ
– Grono winne/ kálinowe/ bzowe. Botryon, Botrus [...]. Racemus [...]. Kn 210.
patrz: GRONO
– Grono winne/ kálinowe/ bzowe. Botryon, Botrus [...]. Racemus [...]. Kn 210.
patrz: GRONO
– Grono winne/ kálinowe/ bzowe. Botryon, Botrus [...]. Racemus [...]. Kn 210.
patrz: GRONO
– Grozá/ vide Strách 2. Brzydkość [...] Grozá y patrzyć. Kn 211.
patrz: GROZA
– Groźbá/ pogroszká/ przegrażánié się. Comminatio [...]. Minae, plur. tantum [...]. Eminatio. Minaciae [...]. Minatio [...]. Intentus palmarum [...]. grożenie. Kn 211.
patrz: GROŹBA
– Groźny/ Minax [...]. Minacissimus [...]. Kn 212.
patrz: GROŹNY
– śmierci ábo grobu bliski. Occiduus. Kn .
patrz: GRÓB
– Bóty chłopskie grube/ vide Kurpie. Kn 42.
patrz: GRUBY
– Chłopstwo/ Agrestes [...] Conuentus agrestium [...] Rusticutas [...] vide Chłop gruby. Kn 67.
patrz: GRUBY
– Bóty chłopskie grube/ vide Kurpie. Kn 42.
patrz: GRUBY
– Chłop gruby/ robotny/ Petrones & rupices [...] vide Chłopstwo. Kn 66.
patrz: GRUBY
– Owsianki/ v. Grucá. Kn 654.
patrz: GRUCA, GRUCA, GRUCZA
– Kászá tárta/ przécierána przéz durszlák/ Kremor/ Grucá ięczmienna/ etc. Sorbitio ex hordeo vel ex alica [...] Cremor hordei [...] Cremor ptisanae [...] Ptisanarium orizae [...]. Kn 270.
patrz: GRUCA, GRUCA, GRUCZA
– Grucá ięczmienna/ vide Kászá 3. Kn 213.
patrz: GRUCA, GRUCA, GRUCZA
– Grucá/ owsianká. Granea [...] Auenacea puls [...] Granatum [...]. Kn 213.
patrz: GRUCA, GRUCA, GRUCZA
– Pęczakowa/ ábo z-pęczaku grucá/ v Kremor. Kn 677.
patrz: GRUCA, GRUCA, GRUCZA
– Grucha gołąb/ sinogárlicá. etc. Gemit turtur [...] Plausitat palumbus [...] Minurrit [...] Minurit [...] Minurio [...]. Kn 213.
patrz: GRUCHAĆ
– Gruchawká/ v. Trukawká/ drudzy sinogárlicę ták zowią. Kn 213.
patrz: GRUCHAWKA
– Gruchotká/ gruchawká. Crepitaculum [...] Sistrum [...]. Kn 213.
patrz: GRUCHAWKA
– Gruchnęło co/ Ingruit terror [...] Ingruit horror armorum [...] Perstrepit rumor in aula [...] Increbrescit rumor [...] Crebrescit vel crebescit fragor [...] Increpuit suspicio [...] Instrepit [...] Si quid terroris instrepat. Kn 213.
patrz: GRUCHNĄĆ
– Gruchot/ gruchotánie. Crepitus testarum [...] Sonitus testarum [...] Strepitus [...] Strepitus rotarum Plausus columbarum [...] & palumbes plausitant [...]. Kn 213.
patrz: GRUCHOT
– Gruchocę/ Crepito [...] Culmina tectorum grandine crepitant. Concrepo [...] Qui simul concrepuerint. i. signum crepitu dederint [...] Increpo [...] Increpuit discus. Kn 213.
patrz: GRUCHOTAĆ
– Gruchot/ gruchotánie. Crepitus testarum [...] Sonitus testarum [...] Strepitus [...] . Kn 213.
patrz: GRUCHOTANIE
– Gruchot/ gruchotánie [...] Strepitus rotarum Plausus columbarum [...] & palumbes plausitant [...]. Kn 213.
patrz: GRUCHOTANIE
– Grzéchotká/ Crepitaculum [...] vide Gruchotká. Kn 216.
patrz: GRUCHOTKA
– Gruchotká/ gruchawká. Crepitaculum [...] Sistrum [...]. Kn 213.
patrz: GRUCHOTKA
– Gruczoły/ guzy zaskórne po rozmáitych częściách ciáłá rostące [...] Gruczołék/ guzik/ gruzołká. Aduerte vocem tonsillarum significare non tantùm morbum, sed etiam particulas corporis naturales, de quibus vide. Slinna iágodá. Kn 213.
patrz: GRUCOŁEK, GRUCZOŁEK, GRUCZOŁEK
– Woláty: wole máiący. Gutturosus [...] Gutture turgido [...] Guttur homini tantúm & suibus intumescit aquarum quae potantur vitio [...] vide. Gruczołowáty. Kn 1279.
patrz: GRUCOŁOWATY, GRUCZOŁOWATY, GRUCZOŁOWATY
– Szyiowáty/ szyié otyłey propriè [...] Glandulosus [...] Amplae & glandulosae cer[ui]cis porcus, (propriè gruczołowáty) Gutturosus. Kn 1129.
patrz: GRUCOŁOWATY, GRUCZOŁOWATY, GRUCZOŁOWATY
– Gruczołowáty/ Strumosus homo [...] strumosus sus [...] Strumaticus [...] Glandulosa ceruix suis [...] Grandinosus sus [...]. Kn 213.
patrz: GRUCOŁOWATY, GRUCZOŁOWATY, GRUCZOŁOWATY
– Páździernikowy/ (vt Styczniowy/ Grudniowy/ Máiowy) [...] v. Listopad. Kn 676.
patrz: GRUDNIOWY
– Budowánie ná cudzym gruncié/ Superficies [...] Superficium [...] Superficiaria aedes [...]. Kn 51.
patrz: GRUNT
– Gruszká léśna/ Pyraster [...] Pyrus siluestris. [...] Achras [...]. dicitur & de arbore, & de fructu. Kn 214.
patrz: GRUSKA, GRUSZKA, GRUSZKA
– Gdulá gruszká/ Pyrum cucurbitinum, [...] Pyrum librale, [...]. Kn 187.
patrz: GRUSKA, GRUSZKA, GRUSZKA
– Rosypuié co/ pięniądzé/ pszęnicę/ groch piasék/ gruszki. Kn 934.
patrz: GRUSKA, GRUSZKA, GRUSZKA
– Báby/ gruszki / Pyra mammosa. Pomponiana. Kn 11.
patrz: GRUSKA, GRUSZKA, GRUSZKA
– Gruszká ziemna ziéle/ gruszká wycza. Apios. Kn 214.
patrz: GRUSKA, GRUSZKA, GRUSZKA
– Gruszká/ owoc. Pyrum. Kn 214.
patrz: GRUSKA, GRUSZKA, GRUSZKA
– Gniłká/ i. zgniła gruszká. vide Zgniły. Kn 197.
patrz: GRUSKA, GRUSZKA, GRUSZKA
– Iądrko iábłek/ gruszék. [...] Semina plantarum, [...] Nucleus pomi, [...]. Kn 228.
patrz: GRUSKA, GRUSZKA, GRUSZKA
– Gruszká/ drzéwo. Pyrus. Kn 213.
patrz: GRUSKA, GRUSZKA, GRUSZKA
– Gruszecznik/ Vinum factitium ex pyris [...]. Kn 213.
patrz: GRUSZECZNIK
– Gryszpan/ AErugo aeris [...]. Kn 214.
patrz: GRYNSZPAN, GRYSZPAN, GRYSZPAN
– Gryz/ mąká pszenna poślednia. Crimnum [...] Vtriculus [...] tertij ordinis farinam vocat. Kn 214.
patrz: GRYS, GRYS, GRYSS, GRYZ
– Gryz z ięczmieniá przypiekánego ábo práżonego stárych ludzi. Alphitum [...] Omelysis [...] Polenta [...] vide etiam Kaszá 1. Kn 214.
patrz: GRYS, GRYS, GRYSS, GRYZ
– Mąká poślédnia/ vide Gryz. Kn 381.
patrz: GRYS, GRYS, GRYSS, GRYZ
– Gryczak/ gryzká vel gryská [...] Placenta ex crimno. vide Gryz. Kn 214.
patrz: GRYS, GRYS, GRYSS, GRYZ
– Gryská/ Panis excrimno [...]. Kn 214.
patrz: GRYSKA, GRYSKA, GRYZKA
– Gryczak/ gryzká/ vel gryská [...] Placenta ex crimno. vide Gryz. Kn 214.
patrz: GRYSKA, GRYSKA, GRYZKA
– Wódká gryząca żélázo/ Stychwásér [...] Aqua rodens ferrum. vulgò Aqua sortis. Kn 1276.
patrz: GRYZĄCY
– Gryzienie w żołądku/ morzenie/ żárcie w kiszkách. Rosio stomachi, rosio intestinorum [...] Torsio stomachi [...] Dysenteria [...] Chordapsus, voluosus [...] Strophus [...] Vermina [...] Tormina [...] Ileos vel Ilèus [...] Tormines [...] Tortura [...]. Kn 215.
patrz: GRYZIENIE
– Gryzę się sam w sobié/ gryzę co/ tr. Discrucior animi [...] Percrucior [...] Hoc demum est quod percrucior. Rumpor inuidiâ [...] Rumpor malis [...] Maceror quod sim tibi causa doloris [...] Conficio me [...] Mordeor conscientiâ [...] Mandendo sese conficit ipsa [...] Ringor [...] Fremo [...]. Kn 214-215.
patrz: GRYŹĆ SIĘ, GRYŹĆ SIĘ, GRZYŹĆ SIĘ
– Gryzę się z kiem/ vide Swárzę się. Ná vdry. Kn 214.
patrz: GRYŹĆ SIĘ, GRYŹĆ SIĘ, GRZYŹĆ SIĘ
– Frásowliwy/ Solicitus timor, mens, dolor [...] Ipsus se comest. animo hercle suo sat est homo miser [...] Anxius senex, aegritudo [...] Anxia cura [...] Frásowliwy o swe rzéczy. Curiosus [...] Frásuiący się/ trapiący się/ gryżący się. Satageus [...] Districtus solicitudine [...]. Kn 179.
patrz: GRYŻĄCY SIĘ
– Grzéię się/ vide Zágrzewam się. Kn 216.
patrz: GRZAĆ
– Grzéię/ vide Zagrzewam. Kn 216.
patrz: GRZAĆ
– Nagrzewam/ vide Grzéię/ Zágrzewam. Kn 460.
patrz: GRZAĆ
– Grzéię się/ vide Zágrzewam się. Kn 216.
patrz: GRZAĆ SIĘ
– Grzanie/ Sume ex Zágrzewánie. Kn 215.
patrz: GRZANIE
– Fáirká stołowa do grzania potraw [...] Foculus [...] Crater [...]. Kn 171.
patrz: GRZANIE
– Witay mi to/ i. Dobry to zysk/ Obrywká/ dochód: dobra to grzanká/ tr. [...] Lucrosum id mihi est: in lucro deputo [...] Fenerat id mihi. Is quaestus est vberrimus. Vicinum, Nié ládá to co. Kn 1268.
patrz: GRZANKA, GRZANKA, GRZONKA, GRŻANKA
– Grzanká/ tr. vide Kąsék 2. Kn 215.
patrz: GRZANKA, GRZANKA, GRZONKA, GRŻANKA
– Grzanká/ Tabellas paniceas frigi aut è sorbitiuncula esitari solitas [...]. Kn 215.
patrz: GRZANKA, GRZANKA, GRZONKA, GRŻANKA
– Kąsék piękny/ Grzanká tr. [...] Bolus magnus, non vulgaris [...] Crucior tantum bolum ereptum mihi è faucibus [...] Libamentum [...] Debemus instar apum libamenta illa varia in vnum saporem confundere [...]. Kn 269.
patrz: GRZANKA, GRZANKA, GRZONKA, GRŻANKA
– Pogrodká/ vide Grządká. Kn 753.
patrz: GRZĄDKA
– Siéię co/ propriè. Sero fruges [...] Sero hordea [...] Semino [...] Spargo semen [...] Dissero [...] Olitor disserit in areas res cuiusque generis rozsiewa po grządkách. Insero frumentum arboribus [...] Mando semina terrae [...] Committo semina sulcis [...]. Kn 995.
patrz: GRZĄDKA
– Lecha/ vide Grządká. Kn 354.
patrz: GRZĄDKA
– Kwáterá w ogrodzié/ vide Grządká. Kn 341.
patrz: GRZĄDKA
– Grządká ábo kwáterá w ogrodzié ziélnym wszélákim/ Lechá/ leszká. Area, areola [...] Puluinus [...] Puluinulus [..] Fori [...] Porculetum [...] Regiones in vineis [..] Kwátery grządék kilá działow máiące Tabulae in vineis [...]. Kn 215.
patrz: GRZĄDKA
– Grzędá w ogrodzié/ vide Grządká. Kn 216.
patrz: GRZĄDKA
– Pługowy dyszél/ Grządziel. Temo [...] Lorum boues iugo adiungens [...] Cohum [...]. Kn 715.
patrz: GRZĄDZIEL
– Grządziel/ vide. Pługowy dyszél. Kn 215.
patrz: GRZĄDZIEL
– Grzbiét u ksiąg. [...] Dorsum libri [...]. Kn 215.
patrz: GRZBIET
– Grzbiét/ Dorsum [...] Dorsus [...] Tergum. [...]. Kn 215.
patrz: GRZBIET
– Grzébło/ szropá. Strigilis [...] Strigil. Kn 215.
patrz: GRZEBŁO
– Nié grzech/ Indelictum [...] Qui nisi probrum, omnia alia indelicta aestimant. [...] Nihil malum est, nisi quod turpe est. [...]. Kn 502.
patrz: GRZECH
– Niégodzi się/ Illicitum est. Non licet mihi vel me facere. Nefas est. Nefas dictu est. [...] Nostri etiam dicunt grzech, hoc sensu [...] quod expiari oportet [...]. Kn 502.
patrz: GRZECH
– Stáwiam się grzécznié/ v. Pokázuię się 1. Kn 1065.
patrz: GRZECZNIE
– Iák wyrznął/ vide Grzécznié. Kn 231.
patrz: GRZECZNIE
– Grzéczy/ grzécznié/ iák przymusnął. Appositè, aptè, accomodatè, scitè [...] Probè [...] Cadit in rem: cadit aptè in rem [...] Cohaerentia inter se dicere. Scitè factum. Macte [...] Pulchrè dictum [...] Bonum factum. vide Słusz. Euschemè [...] Ex pictura adstitit [...] Iákby go wymalował/ vide Dobrzé. Kn 216.
patrz: GRZECZNIE
– Pokázuię się/ pokázáć/ stáwić się stánąć grzécznié/ popisáć się. Optimè se ostendere [...] Ostende te virum [...] Dare specimen sui [...] Dare specimen indolis [...] Dare specimen virtutis [...] Probare se: qua in legatione ita se ciuibus & socijs probauit [...] Facinus memorabile facere [...] Stare [...] Pulcherrimè in Senatu stetimus [...] In causis forensibus praeclarè consistere [...]. Kn 756.
patrz: GRZECZNIE
– Grzéczy/ do rzéczy. Ad rogata respondere [...] Ad propositum [...] Hic agit magis ex argumento [...]. Kn 216.
patrz: GRZECZY
– Grzéczy/ grzécznié/ iák przymusnął. Appositè, aptè, accommodatè [...] Probè [...] Cadit in rem [...] Cohaerentia inter se dicere. Scitè factum. Macte [...] Pulchrè dictum [...] Graphicè [...] Bonum factum. vide Słusz. Euschemè [...] Ex pictura adstitit [...] Iákby go wymalował/ vide Dobrzé. Kn 216.
patrz: GRZECZY
– Grzéiący/ vide Zágrzewáiący. Kn 216.
patrz: GRZEJĄCY
– Zágrzewáiący/ grzéiący. Concalefactorius [...] Concalefactoria vis. Calorificum oleum [...] Caldarius [...] Calidaria maltha. grzéiąca/ ciépła [...]. Kn 1367.
patrz: GRZEJĄCY
– Ciépły/ ciépło czyniący/ grzéiący/ Calidus [...] Calidum sidus: Calidum sulphur [.,..] Egelidus [...] vide Gorący/ Zágrzewáiący. Vaporifera fornax [...] Vaporatus [...]. Kn 81.
patrz: GRZEJĄCY
– Grzmi/ Tonat caelum [...]. Kn 216.
patrz: GRZMIEĆ
– Grzmi/ Tonat [...]. Kn 216.
patrz: GRZMIEĆ
– Grzywacz/ Palumbus [...]. Kn 217.
patrz: GRZYWACZ
– Grzywaczy/ [...] Palumbina caro [...] Plausitat palumbes. Kn 217.
patrz: GRZYWACZY
– Grzywiásty/ Iubatus [...] animalia iubam et caudam habentia. Kn 217.
patrz: GRZYWIASTY
– Grzywnowy/ grzywnę ważący. [...] Minam valens Kn 217.
patrz: GRZYWNOWY
– Gubię co/ Perdo pecuniam, etc. [...] v. Zátracam. Utracam. Kn 217.
patrz: GUBIĆ
– Gumno/ Horreum [...] Granarium. Spichlerz [...]. Kn 217.
patrz: GUMNO
– Guniá/ sukniá gruba z gunié. Penula gausapina [...]. Gausape [...]. Endromis [...]. Kn 218.
patrz: GUNIA
– Guniá/ sukniá gruba z gunié. Penula gausapina [...]. Gausape [...]. Endromis [...]. Kn 218.
patrz: GUNIA
– Guniá/ guńká. Gausape [...]. Stragulum villosum, crassum. [...] Gausapina [...] Penula mulonia. Kn 217-218.
patrz: GUNIA
– Guniá/ guńká. Gausape [...]. Stragulum villosum [...]. Kn 217-218.
patrz: GUŃKA
– Gwáłciciel miéscá/ vide Wyłupiciel. Kn 218.
patrz: GWAŁCICIEL
– Gwałciciel przymierza/ Ruptor faederis [...] propriè Przérywácz [...] Violator iuris [...] Temerator [...]. Kn 218.
patrz: GWAŁCICIEL
– Gwałciciel/ sromotnik białychgłow. Compressor [...] Stuprator [...] Constuprator [...] Stuprosus [...] Praedator corporis [...] Corruptor iuuennis [...] Expugnator pudicitiae [...] vide. Niérządnik/ Cudzołożnik. Kn 218.
patrz: GWAŁCICIEL
– Gwałtownik/ vide Gwałciciel. Kn 219.
patrz: GWAŁCICIEL
– Przymierza gwałciciel/ Foedigragus [...]. Kn 878.
patrz: GWAŁCICIEL
– Przymierze łamię/ gwałcę/ nié dotrzymáć przymierza. Foedus violo, rumpo, negligo, frango [...] Foedus rescindo [...]. Kn 878.
patrz: GWAŁCIĆ
– Gwałcę miéscé iákie/ práwo. Violo loca religiosa, iura [...] Profano sacra, sacerdotes [...] Conscelelare aures paternas [...] Conscelerare domum [...] Foedare sacella turpitudine [...] Temerare sepulchrum [...] Temerare lectum, cubile [...] Incestare thalamos nouercae [...] Affero vim patriae, parentibus [...] Macto [...] Mactare ius ciuitatis supplicio, (vel alia re.) [...] Kn 218.
patrz: GWAŁCIĆ
– Gwałt/ aliter. vide Gwałtem. Kn 218.
patrz: GWAŁT
– Gwałt czégo/ vide Wiéle czégo. Kn 219.
patrz: GWAŁT
– Gwałt/ Vis [...] Gwałt komu czynić. Vim facere, inferre, adhibere alicui. Vim et manus alicui inferre: afferre vim alicui. Vi agere: vi geritur res. Vim contrà Rempublicam suscipere [...] Oppressio [...] Per oppressionem aliquid eripere alicui. Violentia [...] Violentiae impetu opprimo [...]. Kn 218.
patrz: GWAŁT
– Gwałt białeygłowié vczyniony/ Stuprum [...] Stuprum reginae intulit [...] Stuprum per vim oblatum volunmtaria morte luit Lucretia. Vis [...] Afferre vim matribus familias [...] Per vim stuprata [...] vide Zgwałcić. Kn 218.
patrz: GWAŁT
– Wálę/ item. Wáli co wiátr/ wodá/ rzeká/ gwałtem porywa/ biérzé/ niésié/ sypié. [...] Ruit [...] Mare permotum ventis ruit intùs arenam. Versit [...]. Kn 1222.
patrz: GWAŁTEM
– Mocą/ vide Gwałtem. Kn 420.
patrz: GWAŁTEM
– Piię bárzo/ tęgo/ léię w-się. Ingurgito in me merum auariter, faucibus plenis [...] Péłnię 2. Duszkiem [...] Gwałtem piię. Ductim inuergo in me liquores [...]. Kn 696.
patrz: GWAŁTEM
– Gwałtem gwałtownié/ mocą co odiąć/ vczynić. Per vim actum [...] Per vim lata lex [...] Per potestatem aliquid auferre alicui [...] Vi subigente [...] Violenter [...] Violentiùs [...] Per oppressionem eripere aliquid, alicui [...] Pro postestate aliquid agere [...] Vi act necessitate coactus [...]. Kn 219.
patrz: GWAŁTEM
– Sprężyná/ prężyná/ laská/ żéláżo [!] zgięte gwałtem/ (iáko w-zegárzé béz wag/ w-kłótkách/ w-zamkách żéláznych) [...] Ferrum vel lignum in contrarium tendens, flexui renitens. Kn 1052.
patrz: GWAŁTEM
– Gwałt/ aliter. vide Gwałtem. Kn 218.
patrz: GWAŁTEM
– Gwałtem gwałtownié/ mocą co odiąć/ vczynić. Per vim actum [...] Per vim lata lex [...] Per potestatem aliquid auferre alicui [...] Vi subigente [...] Violenter [...] Violentiùs [...] Per opressionem eripere alicui [...] Pro potestate aliquid agere [...] Vi ac necessitate coactus [...]. Kn 219.
patrz: GWAŁTOWNIE
– Gwałtownik/ vide Gwałciciel. Kn 219.
patrz: GWAŁTOWNIK
– Wyłupiciel/ Gwałtownik. Expilator domus [...] Effractor, qui effracto perforatoque pariete pecuniam abstulerat [...] Effractarius aperta praeterit [...] Depeculator aerarij [...] Compilator [...] v. Przéwabiácz [...] Violator templorum [...]. Kn 1319.
patrz: GWAŁTOWNIK
– Gwałtowny/ Violentus homo, impetus; violentissima tempestas [...] Violentus ventus [...] Impetuosus [...] Imperiosus Consul. Fatralis ac necessarius casus, fatalis lex. Vrgens malum [...] Item vide. Wiélki. Kn 219.
patrz: GWAŁTOWNY
– Gwałt [...] Gwałtu wołáć Fidem publicam postulare: Deûm & hominum fidem implorare [...]. Kn 218.
patrz: GWAŁTU
– Gwar/ gadánie wiélu. Strepitus popularis [...] Strepitus hominum [...] Inconditus clamor [...] Murmur [...] Fremor per ora cucurric [...] Iubilatus [...]. Kn 219.
patrz: GWAR
– Gwar w práwié/ vide Wárunék. Kn 219.
patrz: GWAR, GWAR, GWER
– Szmer/ szémránie/ gwar cichy. Strepitus & admurmuratio concionis [...] Commurmuratio fieri coepta est à plerisque qui aderant [...] Admurmuratio [...] Fremor [...]. Kn 1118.
patrz: GWAR
– Gadánie/ vide Rozmowá/ Domysł/ Gwar. Kn 182.
patrz: GWAR
– Orszak/ gwárdya/ zgráiá. Pompa lictorum [...] Grex amicorum. Stipatio, eius aspectus, concursatio, greges hominum perditorum. Frequentia amicorum [...] Circumfusi omnis hominum generis frequentia [...] Comitatus [...] Cohors inuuentis [...] Aduocatio [...] Sequela [...] v. Cháłástrá/ Pácholstwo. Kn 636.
patrz: GWARDA, GWARDIA, GWARDIA
– Gwárdia/ idem Orszak/ Hálábartnicy. Dworzánin/ Pácholstwo. Kn 219.
patrz: GWARDA, GWARDIA, GWARDIA
– Gárdyan/ ábo Gwárdyan/ vulgò Guardianus. Latinè, Custos coenobij, Pater monachorum [...] Coenobiarcha [...]. Kn 185.
patrz: GWARDIAN
– Gwárdian/ v. Gárdian. Kn 219.
patrz: GWARDIAN
– Wáruię co sobié/ gwáruię [...] Ewikcyą biorę od kogo. Caueo mihi [...] Mancipio aliquid ab aliquo accipio [...] Caueo mihi obsidibus [...] Satis-accipio [...] Immò ego abs te satis-accipiam, tibi autem nec satis dabo [...] Idoneos sponsores accipio [...] Exceptione canere sibi [...] vide Rękoimią biorę/ item Wymawiam sobié. Kn 1224-1225.
patrz: GWAROWAĆ
– Gwárzę/ plebeia vox. vide. Wołam/ Rozmawiam. Kn 219.
patrz: GWARZYĆ
– Gwiazda/ ábo gwiazdy osobno chodzące. v Plánetá. Kn 219.
patrz: GWIAZDA
– Gwiżdżę/ [...] Sibilo ore. [...] Poppyzo, [...] Poppyzonta [...] Allectare sibilo boues vy bibant, [...] Pogwizdáć wołom/ koniom piiącym. Kn 220.
patrz: GWIZDAĆ
– Klásk/ kláskánie/ klęskánie. Plausus populi (qui fit manibus) [...] Plausus auium, qui fit alis, [...] Cantum plausu laterum nuntiant, s. galli, trzépietániem/ kláskániem. [...] Crepitus illisae manus, quae prout plana aut concaua peruenit, ita sonum mutat [...] Cottabus, m. [...] Lambino, Parrhasio, Lipsio, et Athenaeo et Suida, est sonitus quem edit liquor è poculo eiectus, quo ludicro Graeci in conuiuijs delectabantur, et certabant. Significat autem [...] et phialam in quam liqor è poculo eijciebatur, et ipsum sonitum. Sic ludere, erat [...] ludus [...]: praemium. victori, [...] tangit eum more Cicero [...]. Cottabus [...] v. Trzásk. quanquam strepitum flagri dum quis caeditur, etiam Polonicè Klásk reddi potest, pro modo soni. Sclopus [...], Stlopus [...], [...] Stloppus [...] Sonus est qui ex buccis inflatis vi repentina ruptis [...] Poppysma, atis. n. Persio, oris pressi sonus, vel labiorum in se colliforum strepitus, Vetus Scholiastes. Sonus blandientis, adulantis, approbantis aliquid [...]. Poppysmus, m. [...] qui fit complosis leuiter cauis manibus, [...]. quae vox significat etiam sibilus oris, Gwizdánie [...]. sonus oris ex allifa ad palatum lingua [...]. Sonitus fluctuum scopulo alliforum, vel remi aquam ferientis. Kn 279.
patrz: GWIZDANIE
– Gwizdánie/ Sibilum pastoritium, [...] Sibilus, m. [...] Sibilo allectari quo libentiùs bibant, s. boues, [...] Sibilo signum dare, [...] Poppysmus, [...] Xenophon. qui ait [...] poppysmo mitigari, closmo excitari equos. Aliter vide Głaskánie. Kn 220.
patrz: GWIZDANIE
– Gwoli być komu/ Dare se alicui [...] Tradere se totum alicui Mácie mię po woli [...]. Kn 220.
patrz: GWOLI
– Gzik robak. Oestrum [...] Asilus, [...] Bąk: [...]. Kn 720.
patrz: GZIK
– Bąk/ robak/ ślep'/ Tabanus [...]. v. Gzik. Kn 12.
patrz: GZIK
– Gzło/ giésłko/ czéchło. Supparus vel supparum. Kn 220.
patrz: GZŁO, GZŁO, ZGŁO
– Obłoczę śię w zakonny vbiór ábo szátę/ biorę hábit zakonny.[...]. Kn 567.
patrz: HABIT
– Háftárstwo/ (...) ars plumaria. Kn 220.
patrz: HAFTARSTWO
– Hámuléc/ Sufflamen [...]. Kn 223.
patrz: HAMULEC
– Hániebnié/ vide Bárzo/ Okrutnié. Kn 223.
patrz: HANIEBNIE
– Hápáć/ haupáć/ hupáć. Baubari [...]. Kn 223.
patrz: HAPAĆ, HAUPAĆ, HAUPAĆ, HUPAĆ
– Hetman [...] Kn 224.
patrz: HETMAN
– Hołdowny [...] Stipendiale foedus [...]. Kn 225.
patrz: HOŁDOWNY
– Hołdowny/ Stipendiarius: stipendiaria ciuitas [...] Tributaria ciuitas Medorum [...] Vectigalis prouincia, ciuitas [...]. Kn 225.
patrz: HOŁDOWNY
– Hup/ Interiectio qua vtitur, qui fossam aut aliquid simile transilijt feliciter, vnde prouerbium [...]. Kn 226.
patrz: HUP
– Hup [...] Nié mow hup áż przéskoczysz. v. Tomo 3. hic aliquam exultantis vocem ponere licet. Euax vel Euoe. nam propriè respondentem non inuenio [...]. Kn 226.
patrz: HUP
– Introliguię księgi/ Wiążę księgi. Kn 253.
patrz: INTRELIGOWAĆ, INTRELLIGOWAĆ, INTROLIGOWAĆ, INTROLIGOWAĆ
– Intymácya/ Obwieszczénie 2. Kn 253.
patrz: INTYMACJA
– Irchá/ irzchá. Kn 253.
patrz: IRCHA, IRCHA, IRZCHA, JERCHA
– Iskrá/ iskierká/ Iskrzysty. Kn 252.
patrz: ISKRZYSTY
– Isty/ istérny/ ten isty [...]. Kn 254.
patrz: ISTERNY
– Iściec/ warownik/ zastępca/ ewiktor. Kn 254.
patrz: IŚCIEC
– Cená wzgorę idzié/ [...] Crescit pretium rerum venalium. Kn 61.
patrz: IŚĆ
– Pogrążam się/ grążę się/ zánurzam się/ ná dno idę/ tonę. Sido absolute. Sido in aqua: sido ad ima. Pars arboris ab radice validiùs sidit. [...] Desido [...]. Kn 753.
patrz: IŚĆ
– Idzié wzgorę cená/ zboże. v. Drożéié. Kn 240.
patrz: IŚĆ
– Chłopisko/ Multa deriuata diminutiua sunt huius terminationis, potissimum ad magnitudinem, deformitatam, extenuationem vel contemptum significandum, vt gębsko [...] kuchárczysko/ iábłczyská. Kn 66.
patrz: JABŁCZYSKO
– Gránatowych iábłék skórká/ Malicorum [...] Przegródká/ błonká tychżé. Ciccus, ciccum [...] Membrana, discrimen cellularum mali granati Punici [...] Hitta, hicta [...]. Kn 207.
patrz: JABŁKO
– Gránatowe iábłko/ Punicum [...] Malum Punicum [...] Malum granatum [...] Granatum [...] Apyrenon [...] Leucococcon [...] Erythrococcon [...]. Kn 207.
patrz: JABŁKO
– Jabłká Afryckie/ Tuberes [...]. Kn 227.
patrz: JABŁKO
– Gránatowych iábłék kwiát/ Balaustium [...] Cytinus [...] ampullagium, & ambulacium, & Caducum mali punici appellat. Kn 207.
patrz: JABŁKO
– Tárántowáty koń/ v. Iábłkowity/ Pstry. Kn 1126 [1136].
patrz: JABŁKOWITY
– Iábłonki ziéle/ v. Szpárag. Kn 228.
patrz: JABŁONKI
– Iabłonowy/ Iabłonny płonnik. Kn 228.
patrz: JABŁONNY
– Iabłonowy/ Iabłonny płonnik. Kn 228.
patrz: JABŁONOWY
– Iadáiący co rad/ ábo często. Iádácz. Kn 228.
patrz: JADAJĄCY
– Żydowskie iágody/ v. Bálsamká. Kn 1460.
patrz: JAGODA
– Jákmiarz/ vide Práwié. Kn 232.
patrz: JAKMIARZ
– Iako bydlę/ iáko béstya/ po béstyálsku. Pecorum modo [...] More ferae [....] In pecorum modum [...] More bestiarum [...] v. Po béstyálsku.. Kn 232.
patrz: JAKO
– Iáko dudy chłop/ v. Powolny et Ciástoch. Kn 230.
patrz: JAKO
– Béstyálskié/ vide Po béstyálsku/ et Iáko bydlę. Kn 21.
patrz: JAKO
– Iarká/ iárkisz/ iára pszenicá [...] v. zyto. Kn 235.
patrz: JARKA
– Iarká/ iárkisz/ iára pszenicá [...] v. zyto. Kn 235.
patrz: JARKISZ
– Iarmuz/ [...]. Kn 235.
patrz: JARMAŻ, JARMUSZ, JARMUZ, JARMUŻ, JARMUŻ
– Járy mlecz ziéle/ Peplus [...] Chamaelyce [...]. Syce [...]. Meconium aphrodes. Kn 235.
patrz: JARY
– Iárzębiná léśna/ Iudaszowe drzéwo. Iárzębié śliwki. Kn 235.
patrz: JARZĘBI
– Iárzmianká/ ziéle kruszcze. Kn 235.
patrz: JARZMIANKA
– Iárzmowe wici/ Łoże iárzmowe. Kn 235.
patrz: JARZMOWY
– Iárzynny/ iárzynowy. Kn 236.
patrz: JARZYNOWY
– Gwiazdéczki/ Iáskiérki/ Dymiéniczne ziéle/ Gáwędá/ diablik. Kn 219.
patrz: JASKIERKI
– Iáskolęta/ [...]. Kn 236.
patrz: JASKÓLĘ
– Iásłá/ iásły/ nosidło podrożnych. Iásłká. Kn 237.
patrz: JASŁY
– Iáźmin/ iazminowy fiołék/ [...] Iazminowy oleiek [...]. Kn 239.
patrz: JASMIN, JAŚMIN, JAŚMIN, JAŹMIN
– Iáźmin/ iazminowy fiołék/ [...] Iazminowy oleiek [...]. Kn 239.
patrz: JASMINOWY, JAŚMINOWY, JAŚMINOWY, JAZMINOWY
– Biáły iasno/ Candidus. Kn 26.
patrz: JASNO, JAŚNIE
– Amátyst/ kámien drogi iásno brunatny/ Amethystus. Kn 6.
patrz: JASNOBRUNATNY
– Mięniony/ mieniący fárbę/ mięniona kitayká. Iásno-fiiołkowy [...]. Kn 403.
patrz: JASNOFIOŁKOWY
– Iasnostká ziéle/ abo iasnorost [...]. Kn 237.
patrz: JASNOROST
– Iasnotká ziéle/ abo iasnorost.[...]. Kn 237.
patrz: JASNOTKA
– Iáspid kamień/ Iaspis [...]. Kn 237.
patrz: JASPID
– Jástrząb/ Accipiter [...]. Kn 237.
patrz: JASTRZĄB
– Iástrzębi kámień [...]. Kn 237.
patrz: JASTRZĘBI
– Iástrzębiéc ziélé [...]. Kn 237.
patrz: JASTRZĘBIEC, JASTRZĘBIEC, JASTRZĘBIECZ
– Iászcz/ v. Iáżdż. Kn 237.
patrz: JASZCZ, JAŻDŻ, JAŻDŻ
– Jaszczurká cudzoziemska/ Jndyyska/ Azyáńska/ etc. Jaszczorká mieniąca bárwę/ Wiátrożyłá ábo Wiátrożył gádziná. Chamaeleon. Animal versicoloris mutationis [...]. Kn 238.
patrz: JASZCZURKA
– Iászczurnik ziéle/ vide Wołowy ięzyk biały. Kn 238.
patrz: JASZCZURNIK
– Iátá/ cháć/ kuczká. Tugurium [...]. Kn 238.
patrz: JATA
– Iáwnogrzesznik/ [...] Kn 238.
patrz: JAWNOGRZESZNIK
– Profés/ zakonnik co ślub iáwny uczynił. [...] Hieromonachus [...]. Kn 823.
patrz: JAWNY
– Iáchánie/ Profectio [...]v. Iázdá. Kn 228.
patrz: JAZD, JAZDA, JAZDA, JEZDA, JEŻDA
– Iezdá/ v. Iázdá 1. Kn 248.
patrz: JAZD, JAZDA, JAZDA, JEZDA, JEŻDA
– Iaź/ iazicá [...]. Kn 239.
patrz: JAZICA
– Iądrko iábłek/ gruszék. [...] Semina plantarum, [...] Nucleus pomi, [...]. Kn 228.
patrz: JĄDRKO
– Iądrzysty/ iądr péłny/ ábo iądr wiélkich [...]. Kn 229.
patrz: JĄDRZYSTY
– Iątrew/ vide. Brátowa. Kn 238.
patrz: JĄTREW
– Dość ná iédnego/ ma co iéden robić/ Quae pastoris vnius dispendant curam [...]. Kn 138.
patrz: JEDEN
– Iédennasték/ liczbá iédennaścié zamykáiąca/ vt dziésiąték [...]. Kn 241.
patrz: JEDENAŚCIE, JEDENAŚCIE, JEDENNAŚCIE, JEDYNAŚCIE
– Iélcá/ Iédlcá/ to wszytko co do obrony ręki należy przy rękoieści kordá/ szpady száblé/ etc. iáko krzyż/ kratká/ bláchá/ ábo obłąk/ [...] vide Rękoiéść/ [...] Głowicá [...]. Kn 235.
patrz: JEDLCA
– Iédnácki wyrok/ Roziemczy ábo roziemcow [...]. Kn 241.
patrz: JEDNACKI
– Psuię kogo v kogo/ i. niéłáskę iédnam. v. Hidzę kogo. Kn 897.
patrz: JEDNAĆ
– Iédnokłykty [...]. Kn 243.
patrz: JEDNOKŁYKTY
– Stopy iédney w-szerz ábo w dłuż/ co ábo kto: jednostopy. Kn 1071.
patrz: JEDNOSTOPY
– Kościelny/ adiect. aliter ut Kościélne Sakrámentá/ náuká/ iedność [...]. Kn 306.
patrz: JEDNOŚĆ
– Wytrych/ klucz iédnozęby [...]. Kn 1340.
patrz: JEDNOZĘBY
– Iédnożeniéc/ iédnożony [...] raz żęniona [...] Iédnożeństwo. Kn 244.
patrz: JEDNOŻEŃSTWO
– Iédnożeniéc/ iédnożony [...] raz żęniona [...] Iédnożeństwo. Kn 244.
patrz: JEDNOŻONY
– Iédnylki/ v. Rowny Kn 244.
patrz: JEDNYLKI
– Iédurny/ Persolus oculus [...] v. Szczégulny. Kn 244.
patrz: JEDURNY
– Iédwábnik co iédwab przédáié/ Metaxarius [...]. Kn 244.
patrz: JEDWABNIK
– Iédynék/ v. Poiédynék 1. Kn 244.
patrz: JEDYNEK
– Surowo iédzący/ [...] Omophaga [...] crudorum esus. Kn 1084.
patrz: JEDZĄCY
– Tránk iéleni/ v. Jéleni tránk. Kn 1150.
patrz: JELENI
– tales sunt qui a nostris Prochowki/ iélenie bedłki/ wężowki/ muchomory/ etc. dicuntur. Kn 216.
patrz: JELENI
– Jéleni tránk/ sierpik. Serratula [...] Flos tinctorius. Kn 245.
patrz: JELENI
– Gębká iélenia/ ziéle. vide Iélenia bédłká. Kn 187.
patrz: JELENI
– Jéleniná/ [...] Ceruina caro. Kn 245.
patrz: JELENINA
– Ieniéc/ v. Poymániéc. Kn 245.
patrz: JENIEC
– Co godziná co odmieniam/ piię/ wychodzę/ etc. In horas exspecto [...] Poloni etiam dicunt: Co piés szczéknié/ vel będzié/ iédno go niéwidáć. Kn 86.
patrz: JENO
– Nié lza mu iédno się obiésić [...] Nihil restat praeter [...] Nihil mihi propriùs quàm [...] Nié lza iédno z gárdłem vciékáć [...]. Kn 504.
patrz: JENO
– Nuż/ nu/ nużé/ nuż iédno. Eia [...] Age licemini [...]. Kn 554.
patrz: JENO
– Ienski/ ieńcom służący. Kn 245.
patrz: JEŃSKI
– Niéwola/ niéwolstwo/ ięństwo. Seruitus, [...] Seruitium, [...] Seruitio aliquem premere. Exire seruitio. Genitus in seruitio. [...] in conditione seruili. Seruitudo, [...] seruitutem [...] i. animae marsupium seu scrinium appellat, eo quòd sit quidam veluti carcer animi non sinens eum liberè loqui, et ea quae sentit depromere [?]. Eritudo Festo seruitudo, ab hero, quam vocem inquit Scaliger. veteres non aspirabant, vt nec Graeci antiquam vocem [...]. Seruientia, [...] Famulatus miser, [...] Famulatus grauis, [...] Famulitas [...], vicinum Poymánie. Item v. Przymuszenie. Kn 539.
patrz: JEŃSTWO, JEŃSTWO, JĘSTWO
– Jeństwo/ vide Poymánie/ Niéwola. Kn 246.
patrz: JEŃSTWO, JEŃSTWO, JĘSTWO
– Poymánie/ ięństwo. Captiuitas, [...] vide Niéwola. Kn 808.
patrz: JEŃSTWO, JEŃSTWO, JĘSTWO
– Olim neutrum erat autumnum. Kn .
patrz: JESIEŃ
– Dyptan biały naski/ Iésionká. Kn 158.
patrz: JESIONKA
– Surowo co iéść/ Crudè [...]. Crudum, vel crudum cibum edere. Kn 1084.
patrz: JEŚĆ
– Poplugáwić.Permerdare et permingere, Albinus apud Sipont. Sordida sunt, vt et Merdo apud eundem [...] quasi funem loreum crassum, quo aqua extrahitur, excernere dicuntur ij, qui diutiùs aluum exonerantes desident. Alludit Polonica phrasis: Aboś łyká iadł/ ábo borys Litéwski. Kn 1327.
patrz: JEŚĆ
– Ieża nogá/ ziéle. Echinopus, [...]. Kn 248.
patrz: JEŻY
– Trawá ieża/ ábo ostra. Sparganium, [...] Est et gramen acuelatum [...]. Dactylos [...] trium generum. Rogálicá/ rogátá trawá/ [...]. Kn 1151.
patrz: JEŻY
– Jeża trawá/ v. Trawá Jeża Kn 248.
patrz: JEŻY
– Wilcze bobki ziele/ Sparganium [...] Jeża trawá. Gladiolus palustris. Xiphidion & [...]tomos. Kn 1259.
patrz: JEŻY
– Dom iédnopiętry/ [...]. Kn 135.
patrz: JĘDNOPIĘTRY
– Rybá ięzyczásta/ ięzyk bydlęcy iak wołowy maiąca/ Płászczká ięzyczásta. Kn 962.
patrz: JĘZYCZASTY
– Języczné pieniądzé/ winá pieniężna lékkomowności. Linguarium, [...] est pecuniaria multa incauti sermonis, seu quod penditur pro lingua temere locuta. [...] Linguarium dabo. Verba mea redimam. Damno castigabo promittendi temeritatem. quae omnia idem fonant. Non rectè [...] linguae thecam nomine linguarij hîc intelligit, quem refellit [...]. afferrens analogias vasarij, cesarij, vnguentarij, [...] pro pecunia data vafis, cerae, vnguentis parandis [...]. Kn 248.
patrz: JĘZYCZNY
– Prokurátor podły/ nié dobrey sławy/ szczékácz aliqui dicunt, quod non probo. Rabula: proclamator: malus, vix tolerabilis orator. Causidicus [...] Rabula de foro. Latrator. Altercator [...] Vitilitigator [...] Consarcinator causarum [...] Concinnator litium vel causarum [...] Togatus vulturius [...] Co iężyk [!] w-płát dáie [...] Vocem in quaestum contulit. Item, Vocem venalem habuit [...] Praeuaricator [...] Prokurátor zdrayca [...]. Kn 823.
patrz: JĘZYK
– Iuchtá [...]. Kn 254.
patrz: JUCHT, JUCHTA
– Iuczny koń/ osiéł/ muł/ vide Tłomokowy. Kn .
patrz: JUCZNY
– Iuliusz włoski/ Poczworny grosz [...]. Kn 254.
patrz: JULIUSZ
– Kácermistrz/ árcykácerz. [...] Haeresiarcha. Kn 255.
patrz: KACEMISTRZ, KACERMISTRZ, KACERMISTRZ
– Káczká/Anas [...] Anaticula [...] káczuchná. Kn 256.
patrz: KACZUCHNA
– Kniát ziéle/ kniéć/ káczyniéc/ Podbiał trzéci/ [...] Smirgiel/ [...] Chamaeleuce, es. Kn 285.
patrz: KACZYNIEC
– Káduk/ [...] kádukiem czégo dostáć/ [...] kádukowym práwem. Kn 256.
patrz: KADUKOWY
– Kádziciel/Suffitor. Kn 257.
patrz: KADZICIEL
– Kadzidlnicá/ Acerra [...] Thuribulum [...] Batillum. Kn 257.
patrz: KADZIDLNICA
– Kádzildnik [kadzidlnik] do kadzidło zbiera/ przédáie. Thurarius [...] Thuilegus. Kn 257.
patrz: KADZIDLNIK
– Windarz/ co windámi co robi/ káfárnik. [...] Vectiarius [...] v. Prásownik. Kn 1262.
patrz: KAFARNIK
– Kaydan/ vide Pęto. Kn 271.
patrz: KAJDAN
– Inkaust/ atrament/ [...] kałamarz/ tynkturka abo dykturka. Czernidło pisarskie. Kn 252.
patrz: KALAMARZ, KAŁAMARSZ, KAŁAMARZ, KAŁAMARZ
– Káłámarz/ aliter. vt Blády káłámarz/ vide Inkaust. Kn 258.
patrz: KALAMARZ, KAŁAMARSZ, KAŁAMARZ, KAŁAMARZ
– Grono winne/ kálinowe/ bzowe. Botryon, Botrus [...]. Racemus [...]. Kn 210.
patrz: KALINOWY
– Káłużány co się w káłuży wala/ abo karmi. Volutaris sus. Kn 258.
patrz: KAŁUŻANY
– Káłużysty/ vide Błocisty. Kn 258.
patrz: KAŁUŻYSTY
– Kámbierya/ vide Odmieniánie pięniędzy/ et Odmięniáczá pięniędzy kram. Kn 258.
patrz: KAMBIERIA
– Kánia przędzá/ ziéle. Jédwab polny/ Wyłup/Luborycz/ kánianká/ káńká. Cassuta [...] Kánianka włoska. Kn 262.
patrz: KAMIANKA, KANIANKA, KANIANKA
– Kámiéię/ kámieniéię.Lapidesco. Kn 258.
patrz: KAMIEĆ
– Kámieniásty/ [...] Lapidi similis. Kn 260.
patrz: KAMIENIASTY
– Kámionowanie/Lapidatio. Kn 261.
patrz: KAMIENIOWANIE, KAMIENOWANIE, KAMIONOWANIE, KAMIONOWANIE
– Kámionká/ kupá kámieni w polu. Kn 261.
patrz: KAMIENKA, KAMIONKA, KAMIONKA
– Cząbrzycá Włoska/ Wyłup tymowy/ kámionká/ dźięćielicá Włoska/ Epithymium. Kn 94.
patrz: KAMIENKA, KAMIONKA, KAMIONKA
– Kámionká w łáźńi/ [...] v. Poćilnicá. Kn 261.
patrz: KAMIENKA, KAMIONKA, KAMIONKA
– Kámienniczy/ adiect. Lapidarius [...] lapidariae latomiae. Kn 261.
patrz: KAMIENNICZY
– Kámiennicze rzęmięsło/ [...] Ars caedendorum saxorum. Kn 261.
patrz: KAMIENNICZY
– Kámienniczy młoték/ ábo dłoto.[...] malleus vel caelum lapicidarum. [...] latomorum instrumentum. Kn 261.
patrz: KAMIENNICZY
– Żółwi kámień/ Chelonitis [...]. Kn 1448.
patrz: KAMIEŃ, KAMIEŃ, KAMIŃ
– Gębkowy kámień/ Spongites, [...] Tecolithus [...]. Kn 187 [188].
patrz: KAMIEŃ, KAMIEŃ, KAMIŃ
– Kámionownik/ co kámionuié kogo. [...] Lapidator. Kn 261.
patrz: KAMIONOWNIK
– Piasék gruby/ ostry/ kámykowáty/ ná brzégu rzek/ morzá: ábo źiemiá z-tákiego piasku. Glarea [...] Glareola. Kn 681.
patrz: KAMYKOWATY
– Kánał. v. Rynná/ Rynsztok/ Rurá/ Dziurki w nosie. Por. Kn 261.
patrz: KANAŁ
– Kánáwác/ Tela serica denso textu spissa [et] aliquantum aspera. Kn 261.
patrz: KANAWAC, KANAWAC, KANAWACA, KANAWACA, KANAWAĆ
– Káncéruię śię/ [...] Cancro infestor. Kn 262.
patrz: KANCEROWAĆ SIĘ
– Kápány/ kápániem vczyniony. Stillatitius [...] Kn 263.
patrz: KAPANY
– Kapitélá/ słupow sznnicerskich nagłowék/ Mákownicá. Capitulum, [...] Capitellum columnae [...]. Kn 263.
patrz: KAPITEL, KAPITELA
– Kápitélow ná słupách sznicerskich/ ábo ná listwách drzéwiánych/ kámiennych/ gipsowánych/ ná gzemszach/ nadproszkách fugowánie ésowáte/ ná ksztáłt litery S miáłko skrzywioney. Cymation. Kn 263.
patrz: KAPITEL, KAPITELA
– Kápitulum/ klasztorne słowo po Polsku/ Strofowánie w zakonách publiczne przéd wszystkiemi zgromadzonemi. [...] reprehensio publica in coenobijs vsitata. Publica dico non priuata, etiamsi ab antistite fiat. Kn 264.
patrz: KAPITULUM
– Czyszczę/ rzéżę/ trzebię/ kápłunię/ wáłászę/ (de brrutis propriè dicitur) Castro hoedos, arietes, verres [...]. Kn 109.
patrz: KAPŁONIĆ, KAPŁONIĆ, KAPŁUNIĆ
– Kápsá/ Capsa, Cic. [...], Capsula, Plin. Capsella, Vlpian. Kápsułká. Kn 264.
patrz: KAPSUŁKA
– Piłá/ gránie/ ábo grá piły/ vt gráć piłę wolę niż káptiwusá. Kn 697.
patrz: KAPTIWUS, KAPTYWUS, KAPTYWUS
– Káptywus grá/ [...] Apud nos est ludus puerilis sugientium, [et] insequentium se vicissim, quo segnior in cursu, ceu captiuus ab aduersa parte abducitur. Ludus captiui potest dici, Gonitwá dźiećinna o więźniá. Kn 264.
patrz: KAPTIWUS, KAPTYWUS, KAPTYWUS
– Korbacz. Taurea [...] Lorum, vel lora [...] Terginum. Kn 302.
patrz: KARBACZ, KORBACZ, KORBACZ
– Kárczemne/ od kárczmy podáték. [...] Tributum pro caupona. Kn 266.
patrz: KARCZEMNE
– Kárczemnik/ co rad w kárczmié bywa. [...] qui cauponam frequentat. Kn 266.
patrz: KARCZEMNIK
– Márchéw włoska/ károtá. Pástérnak głuchy.[...] Márchéw czerwoná. Kn 389.
patrz: KAROTA
– Káwęczę/ kárpię/ dukwię nád czym, Confumo aetatem in aliqua re [...] vide Siédzę ná czym/ Vmieram nád czym. Kn 271.
patrz: KARPIĆ
– Kártownik/ vide Kosterá. Kn 268.
patrz: KARTOWNIK
– Kásya/ kássya/ v. Fistułá drzewko. Kn 269.
patrz: KASSYJA, KASYJA, KASYJA
– Kásya pospolita/ prosta/ niéprawdziwa/ Siliqua Aegyptia. Casia solutina. Kn 269.
patrz: KASSYJA, KASYJA, KASYJA
– Kátuię/ iáko kát siékę. Carnifico aliquem [...] Nunciauerunt carnificari iacentes [...]. Kn 271.
patrz: KATOWAĆ
– Kátowánie/ Okrutne zábiiánie / mordowánie. Carnificina [...] Non est ea medicina, sed carnificina [...] Cruciamenta dolorum [....] tormentis carnificum [...] Trucidatio [...] Laniationes hominum [...] Laniatus [...]. Kn 271.
patrz: KATOWANIE
– Kátowczyk/ vide Hecél. Kn 271.
patrz: KATOWCZYK
– Hecél/ kátowczyk. Carnificis famulus vel adiutor [...] Canicida, in Titul. Iuris Polonici. Kn 224.
patrz: KATOWCZYK
– Páznokty żélázne w-kátowni. Vngulae [...] suprà Hak 1. Kn 676.
patrz: KATOWNIA
– Kátownia/ Kátusz. Carnificina [...] Ducere in carnificinam aliquem [...] Supplicij locus. Męczennicá. Spoliarium [...] Charonium [...] Gemoniae [...]. Kn 271.
patrz: KATOWNIA
– Męczennicá/ vide Kátownia. Kn 395.
patrz: KATOWNIA
– Kátowski/ Carnificinus [...] O Carnificinum cribrum, aliter carnificium, aliter carnificum. Carnifex [...] Carnificem auem [...] Carnifices apulae, i. cruciantes. quomodo Poloni vocem kátowski pro molesto & crudeli vsurpant [...]. Kn 271.
patrz: KATOWSKI
– Krzyż/ tr. vt Krzyż to moy [...] v. Vtrapienie/ Martwienie/ Zła rzécz. Crucem hoc loco Latini ethnici vsurparunt [...] meretriculas & amicas cruces vocat, & Crucium vinum [...] quòd cruciet & insuaue sit [...] Kátowskie wino. Kn 328.
patrz: KATOWSKI
– Niészczęśliwy [...] Dierectus, exsecrationem quandam sonat & increpationem, vt & nostra vox Niészczęśliwy aliquando [...] Perij probè, ducit lembum dierectum nauis praedatoria. Dierectus alioqui est in diem erectus, suspensus in cruce, hîc sonat molestum. niéluby/ niészczęśliwy/ złodziéyski/ kátowski. nostri vicino sensu usurpant. Idem [...] Quin quiescis dierectum cor meum [...]. Kn 532.
patrz: KATOWSKI
– Hak/ Vncus [...] Harpago [...] Dens anchorae, aratri [...] Vngula [...] Hak kátowski Harpax ferreus [...]. Kn 221.
patrz: KATOWSKI
– Szubiénicznik/ wisiéléć [!][...] Nostri per probrum dicunt talibus: Byłeś w-katowskich rękách. Kn 1126.
patrz: KATOWSKI
– Kát/ Carnifex [...] Tortor [...] Kátowká/ carnificis vxor [...]. Kn 270.
patrz: KATÓWKA
– Kátownia/ Kátusz. Carnificina [...] Ducere in carnificinam aliquem [...] Supplicij locus. Męczennicá. Spoliarium [...] Charonium, Idem. Gemoniae [...]. Kn 271.
patrz: KATUSZ, KATUSZA
– Káwá/ káwká. Gracus [...] Graculus [...] Monedula [...] Cornicula [...] vide Wroná. De Pyrrhocorace vide Kruk. Kn 271.
patrz: KAWKA
– Chodzę z kiiem/ Ambulo cum fuste, i. gesto fustem, armatus sum fuste. Polonismum olet, habet tamen Plautus. Tanquam si claudus sim, cum fusti est mihi ambulandum, s. quo seruos negligentes imperij castigem. Kn 68.
patrz: KIJ
– Kilof/ v. Czékan. Kilin. Kn 41.
patrz: KILOF
– Wypukliná/ v. Wydęćie/ [...] Kiłá. Kn 1327.
patrz: KIŁA
– Kiłá/ chorobá/ puchliná máchárzyny ábo iądrék/ wypukliná. Hernia. Kn 275.
patrz: KIŁA
– Kiłowáty/ Kinienie/ v. Skinienie. Kn 41.
patrz: KIŁOWATY
– Wypukły eodem sensu, v. Kiłowáty. Kn 1327.
patrz: KIŁOWATY
– Sábiná/ Sáwiná/ ábo Száwiná płodna/ choinká klasztorna. Sabina baccifera, [...] Viridis semper, viridarijs vtilis, iunipero similis, humilis. Kn 973.
patrz: KLASZTORNY
– Tángęnt u organ/ v. Kláwiátura. Kn 1125.
patrz: KLAWIATURA
– Kláwiaturá v organ/ v régałá/ Tánienty. [...] Plectra organorum. [...] Plectorum series. Kn 280.
patrz: KLAWIATURA
– Kláwicymbał/ kláwikord/ instrument. Kn 280.
patrz: KLAWICYMBAŁ
– Kláwicymbał/ kláwikord/ instrument. [...] instumentum musicum [...]. Kn 280.
patrz: KLAWIKORD, KLAWIKORD, KLAWIKORT
– Kobiérzéc adziámski [...] Tapete Persicum, Barbaricum. Kn 285.
patrz: KOBIERZEC
– Kobzá/ [...] est organum musicum trichordum, [...]. Pandura, ae, [...], est citharae similis [...]. Hinc pandurizare [...], Pandurista [...]. Kn 286.
patrz: KOBZA
– Kocanki/ ábo kocenki swoyskie/ Szárotá. Gnaphalium, chamaezelum. Kn 286.
patrz: KOCANKI, KOCANKI, KOCENKI
– Kocenki arábskie/ láwenda szyszkowa. Stoechas [...]. Lauendulae similis est [...]. Kn 286.
patrz: KOCANKI, KOCANKI, KOCENKI
– Kocenki zołte/ Amarantus citrinus [...] Stoechas citrina. Kn 286.
patrz: KOCANKI, KOCANKI, KOCENKI
– Barwica/ barwiczka postrzygana [...] v. Kocanki. Kn 15.
patrz: KOCANKI, KOCANKI, KOCENKI
– Kołát/ kołátánie. Pulsus [...]. Pulsatio scutorum [...] Strepitus [...]. Kn 288.
patrz: KOŁAT
– Aparat komedyalny/ Choragium [...]. Kn 8.
patrz: KOMEDIALNY
– Komedyyny/ Komedyyny aparat vide Aparat Komedyyny. Kn 293.
patrz: KOMEDYJNY
– Iábłká śrzodék ábo komorká w ktorey iądrká. Volua. Scribon. Iuni. Kn 228.
patrz: KOMÓRKA, KUMORKA
– Przégródki ábo komórki przégrodzone w-szátách ksieżnych. Foruli [...] Nidi [...] Loculamenta. v. Komórká 2. Kn 842.
patrz: KOMÓRKA, KUMORKA
– Komput kośćielny. Ars disponendi Calendaris Ecclesiastici ad cursum solis et lunae [...] v. Ráchunék [...]. Kn 295.
patrz: KOMPUT
– Konna bitwá [...] Konno się potykam. Kn 299.
patrz: KONNY
– Konwent/ v. Klasztór. Kn 300.
patrz: KONWENT
– Bursa/ konwikt [...] Kn .
patrz: KONWIKT
– Na bark koń biie [...] Calcitro est equus his. Kn 441.
patrz: KOŃ
– Biorę/ ábo wziął ná kiéł koń/ propriè Wzbéstwił się. Frenum mordere, [...] vide Béstwię się. 1. Kn 32.
patrz: KOŃ
– Piés ná nogi tr. i. zły ná nogi. [...] v. Koń potkliwy. Kn 693.
patrz: KOŃ
– Hálsbánt koński/ Phalerae [...] Primus equúm phaleris insignem victor habebit [...] phaleras esse pretiosum quemuis equi ornatum, sine in fronte, sine in capite, sine in pectore. [...]. Kn 222.
patrz: KOŃSKI
– Kopyt rozdwoionych bydlę. Bisulcus [...]. Kn 301.
patrz: KOPYTO
– Kopyt rozdwoionych bydlę. Bisulcus [...] Kn 301.
patrz: KOPYTO
– Kosterow miesce/ schacká. [...] locus aleatorum, [...] Forum aelatorium [...]. Kn 307.
patrz: KOSTERA, KOSTERA, KOSTYRA
– Kárty kosterow/ Chartae vel chartulae lusoriae [...]. Kn 268.
patrz: KOSTERA, KOSTERA, KOSTYRA
– Gracz/ vide Gáydá. Kosterá. Piszczék. Muzyk. Kn 207.
patrz: KOSTERA, KOSTERA, KOSTYRA
– Kosterow miesce/ schacká. [...] locus aleatorum, [...] Forum aelatorium [...]. Kn 307.
patrz: KOSTERA, KOSTERA, KOSTYRA
– Kártownik/ vide Kosterá. Kn 268.
patrz: KOSTERA, KOSTERA, KOSTYRA
– Kosterá/ Aleator.[...] Kn 307.
patrz: KOSTERA, KOSTERA, KOSTYRA
– Żywokost/ kosztywał/ żywignat. Symphytum [...] Symphytum petraeum [...] Anonymos. Herba Scythica [...]. Kn 1464.
patrz: KOSZTYWAŁ
– [...] plác kościélny [...]. Kn 306.
patrz: KOŚCIELNY
– Kościelny/ adiect. aliter ut Kościélne Sakrámentá/ náuká/ iedność [...]. Kn 306.
patrz: KOŚCIELNY
– Kościelna barwa na kiem. v. Cera zła. Bladość/ Blady. Kn 306.
patrz: KOŚCIELNY
– Kościelny/ subst. AEdituus. Kn 306.
patrz: KOŚCIELNY
– Komput kośćielny. Ars disponendi Calendaris Ecclesiastici ad cursum solis et lunae [...] v. Ráchunék [...]. Kn 295.
patrz: KOŚCIELNY
– Aiendá kościelna/ Księgá cerémoniálna. Libri rituales. Kn 5.
patrz: KOŚCIELNY
– Kościelny/ adiect. aliter ut Kościélne Sakrámentá/ náuká/ iedność [...]. Kn 306.
patrz: KOŚCIELNY
– Kościélny/ adiect. kośćiołowy/ do kośćiołá mátáryálnego náléżacy.[...] Kn 306.
patrz: KOŚCIELNY
– Kościelny/ adiect. aliter ut Kościélne Sakrámentá/ náuká/ iedność [...]. Kn 306.
patrz: KOŚCIELNY
– Kot dziki/ vide Żbik. Kn 310.
patrz: KOT
– Kot morski/ vide Koczkodan. Kn 310.
patrz: KOT
– Kot/ kotká. Felis [...]. Kn 310.
patrz: KOT
– Sérdécznik drugi/ Gęśia stopá/ kotcza szántá. Sérdécznik. Kn ?.
patrz: KOTCZY
– Miłosna ziéle/ káni ábo kotczy pázur. Miłosna. Kn ?.
patrz: KOTCZY
– Wóz do iazdy/ do biégu/ Kotczy páński. Wóz do wożęnia rzéczy/ pérson/ potrzeb/ iáko v nas kotczy pospolity wé dwá/ wé cztéry konie. Wóz drabny/ Wóz kościélny ábo do prosessyy zabobonnych pogáńskich léktyká. Kn ?.
patrz: KOTCZY
– [...] Miętka kotcza [...]. Kn ?.
patrz: KOTCZY
– Kotcza miętká/ Kotcza szántá/ v. Serdecznik. Kn ?.
patrz: KOTCZY
– Przęsłká ziéle/ strzępéczká/ kotcze ogonki. Skrsyp. Kn ?.
patrz: KOTCZY
– Szántá kotcza/ v. Sérdécznik 2. Kn ?.
patrz: KOTCZY
– Rzęsá wierzbowa/ bágnowa/ kotki/ owieczki/ bágniątká. Iulum [...]. Kn 970.
patrz: KOTEK
– Kot/ kotká. Felis [...]. Kn 310.
patrz: KOTKA
– Kozá/ Capra [...]. Kn 131.
patrz: KOZA
– Kozá dźika/ skálna. Dama [...] v. Sárná. Kn 131.
patrz: KOZA
– Brodá kozia/ proprie Aruncus [...] vide Kozia brodká. Kn 45.
patrz: KOZI
– Groch kozi/ vide Łyszczycá. Kn 209.
patrz: KOZI
– Kozia brodká/ ziéle/ Wliśnik/ Słonécznik mleczny. Tragopogon [...]. Kn 311.
patrz: KOZI
– Ilmiczká/ ilmowna ziéle/ kozia brodá. Vlmaria, Siren. Barba hirci, Offic. Kn 250.
patrz: KOZI
– Kozi mlecz ábo cycék/ ziéle. Chondrillon. chondrille, es. seu chondrilla, ae. Kn 131.
patrz: KOZI
– Kráiopis/ Chorographus [...] Mundum describens. Kn 314.
patrz: KRAJOPIS
– Mapá kráiopisow/ tablicá/ płáchtá [...] Tabula geographica [...] Tabula chorographica [...] tabula cosmographica. Kn 389.
patrz: KRAJOPIS
– Ewropá/ Kray świátá/ trzéci po stáremu/ ábo czwarty wédług nowych kráiopisow/ krześciánski wszysték. Europa. Kn 171.
patrz: KRAJOPIS
– Milá Włoska/ i miérnikow/ ziemiopisow/ ábo kráiopisow. Milliare, is. n. milliaru[m], n. Kn 411.
patrz: KRAJOPIS
– Kráiopisánie/ Geographia [...] mundi descriptio. Kn 314.
patrz: KRAJOPISANIE
– Kráiopisowski/ Geographicus [...] terram describo. Kn 314.
patrz: KRAJOPISOWSKI
– Bánkierski kram/ stoł. Argentaria taberna [...] Mensa [...] Argentaria [...] Mensa publica. Kn 14.
patrz: KRAM
– Anyż kramny/ Anisum [...] Słodki anyż [...]. Kn 7.
patrz: KRAMNY
– Jést oratorski/ ábo jésty krásomowskie. Gestus [...] Motus corporis: actio: pronuntiatio [...]. Kn 246.
patrz: KRASOMÓWSKI
– Puścizná po kiemkolwiék nié kréwnem áni powinowátem/ (spádék po kréwnem/ etc.) [...] Sine sacris hereditas [...]. Kn 901.
patrz: KREWNY
– Żyłá kréwna/ kréw máiąca. Vena [...] Kn 1461.
patrz: KREWNY
– Ciélésność z białągłową kréwną/ vide Kázirodztwo. Kn 80.
patrz: KREWNY
– Kréwny/ krwi służący. vt Kréwna żyłá [...]. Kn 318.
patrz: KREWNY
– Kréwną ábo powinną poymuiący [...]. Kn 317.
patrz: KREWNY
– Bryłá/ Grumus terrae, Colum. Gleba, Cicer. [...] Panes aeris, Plin. Massa picis, Virg. Massa lactus coacti, Ouid. Granum alicae [...] bryłá krochmalu / granum dici potest amyli. [...] Palacra [...]. Kn 48.
patrz: KROCHMAL
– Krochmal/ mączká/ skrobia. Amylum, [...] Granum [...] Ex zea pulchrius quàm ex tritico fit granum. Alica [...] Fuit autem granum, farina ex zea vel tritico semicocto, vel aqua macerato [...]. vide. et Pęczak. Lautitia (quasi lauta seu lota) farina dicebatur ex tritico aqua consperso [...]. Kn 318.
patrz: KROCHMAL
– Skárłupá/ łuská/ sczéżuiá krokodylowa. Skárłúpá smocza/ wężowa. Kn 1000.
patrz: KROKODYLOWY
– Krokodyl/Crocosdilus [...] Crocodilinus adiect. Krokodylowy [...]. Kn 318.
patrz: KROKODYLOWY
– Żábá ziemna krostáwa/ wiélka. Bufo [...]. Kn 1355.
patrz: KROSTAWY
– Krotko-mowność/ Breuiloquentia, Laconismus, [...]. Kn 321.
patrz: KROTKOMOWNOŚĆ
– Dyálektyká ábo nauká rozważánia/ y rozsądzania rzéczy v siébié ábo z drugiem. Náuká dysputowánia/ rospieránia się z drugiem o prawdę. Náuká prawdomowna/ ábo prawdomostwá/ prawdomowności. Rozsądność nábyta o rzeczách. Snádność rozsądna/ krotkomowna o rzéczách. [...]. Kn 157.
patrz: KROTKOMOWNY
– Krotko-mowny/ Breuiloquens, [...]. Kn 321.
patrz: KROTKOMOWNY
– Krotofilnik/ Oblectator, [...]. Suauiludius, [...] qui suauitatem in ludis constituit, sine ipse agat, sine spectet, sine alijs id persuadeat [...]. Kn 321.
patrz: KROTOFILNIK
– Bázyliká polna/ Acinus [...] et Epipetron [...] Ocimum syluestre, [...] Firlétká płonna/ krowia. Kn 18.
patrz: KROWI
– Firletka płonna ábo krowia/ vide Bázyliká. Kn 176.
patrz: KROWI
– Bázyliká polna/ Acinus [...] et Epipetron [...] Ocimum syluestre, [...] Firlétká płonna/ krowia. Kn 18.
patrz: KROWI
– Firletka płonna ábo krowia/ vide Bázyliká. Kn 176.
patrz: KROWI
– Krotszéię/ krotszym się stáię. [...] breuior fio. vide Skracam/ cuius hoc est Passivum [?]. Kn 321.
patrz: KRÓTSZEĆ
– Krowká/ robak. Scarabaeus: Cantharus [...]. Kn 321.
patrz: KRÓWKA
– Krtań/ gárdziel/ rurá do płuc oddéchowa/ głosowa. Aspera arteria [...] Trachea. [...] Canalis animae [...] Canalicula et fistula per quam spiritus reciprocatur [...] Spiritalis fistula [...] Arteria, orum. neutr. plur. singularium à singulari arterium [...] Facitque asperiora arteria clamor. Larynx etiam à quibusdam sed proprié. [...] est pars superior asperae arteria tribus constans cartilaginibus circularibus, praecipium vocis instrumentum [...] Vitales vias, et respiramina, et vias vocis [...]. Kn 321.
patrz: KRTAŃ, KRTAŃ, KRTĄŃ, KRTOŃ, KRZTAŃ, KRZTĄN, KRZTOŃ
– Rurá w-gárdlé/ v. Krtąń. Kn 955.
patrz: KRTAŃ, KRTAŃ, KRTĄŃ, KRTOŃ, KRZTAŃ, KRZTĄN, KRZTOŃ
– Krtáni obrączki chręstowáte [...] Cartilagines circulares, et arteria Aspera, et per totum pulmonem. Kn 321.
patrz: KRTAŃ, KRTAŃ, KRTĄŃ, KRTOŃ, KRZTAŃ, KRZTĄN, KRZTOŃ
– Gardziel/ vide Gárdło I. Item Krtań. Kn 186.
patrz: KRTAŃ, KRTAŃ, KRTĄŃ, KRTOŃ, KRZTAŃ, KRZTĄN, KRZTOŃ
– Krtaniey dziurká głosowá/ iáko w stroiu/ surmy/ sztortu [...] Laringis fissura: habes suprà proximè. Kn 322.
patrz: KRTAŃ, KRTAŃ, KRTĄŃ, KRTOŃ, KRZTAŃ, KRZTĄN, KRZTOŃ
– Czopék w gárdlé iako niéktorzy zowią/ v. Krtani błonká. Kn 105.
patrz: KRTAŃ, KRTAŃ, KRTĄŃ, KRTOŃ, KRZTAŃ, KRZTĄN, KRZTOŃ
– Krtaniey błonká w uściu iey głosowi służąca/ krtani iédzeniu broniąca. Epiglottis, idis fe. [...] Operculum asperae arteriae [...] Operculum laryngis Epiglottida, vocat Vesalius [...] hedera folio simile esse docet, refutata ibidem [...] eos qui epiglottida linguam paruam seu gargareonem interpretantur [...] autem eidem laryngis fissura voci seruiens, quam epiglottis integit. Officium epiglottidis est, vocem moderari, potum pulmonibus partiri [...] tueri ne cibuis in pulmones descendat [...]. Kn 322.
patrz: KRTAŃ, KRTAŃ, KRTĄŃ, KRTOŃ, KRZTAŃ, KRZTĄN, KRZTOŃ
– Krzeszę po bruku/ [...] Lithostrota feriens scintillare facio [...] per plate as vmbraticam pugnam cieo. Kn 325.
patrz: KRZESAĆ
– Krzéséłko/ Sedecuia sub imagine Aristotelis [...] In domum vxoris sellula defertur. Kn 325.
patrz: KRZESEŁKO
– Háru háru. Interiectio vel effutitia vox, (similis illi krzętu wętu.) Kn 223.
patrz: KRZĘTU-WĘTU
– Ksiądz/ v. Kapłan. [...] Książę. Kn 329.
patrz: KSIĄDZ
– Gospodárskie ábo o gospodárstwié księgi. [...] Oeconomica. Kn 205.
patrz: KSIĘGA
– Ktemu/ ku temu. Adhaec, ad haec, deinde [...] Ad hoc [...] Inde pro deinde [...] vide Nád to. Kn 332.
patrz: KTEMU
– Kudłáciny/ kudły. [...] Villi complicati. Kn 334.
patrz: KUDŁY
– Kulá/ co ná kulách chodzi podpasznych. Fult sub axilis. Kn 335.
patrz: KULA
– Kulá ná ktorey chory ná nogi chodzi [...] Fulcrum subalare [...]. Kn 335.
patrz: KULA
– Sadzam w kunę [...] boiae inclusus. Kn 336.
patrz: KUNA
– Kuná/ źwierzę. Martes, is [...]. Kn 336.
patrz: KUNA
– Kuná żelazná/ Collare, is [...]. Kn 336.
patrz: KUNA
– Kundél/ [...] Canis gregarius, villaticus, pecuarius, pastoralis [...]. Kn 336.
patrz: KUNDEL
– Funt kupiécki [...]. Kn 181.
patrz: KUPIECKI
– Kupká. Torus hebae [...] Torus graminis [...] Kupká trawy/ wyniosła/ wyniosła trawá/ darn. Kn 336.
patrz: KUPKA
– Kurdwan/ ziélé. v. Bluszcz ṕoziemny. Kn 337.
patrz: KURDWAN, KURDWAN, KURDYBAN
– Kurdwan/ rzęmień/ skóra. Kn 337.
patrz: KURDWAN, KURDWAN, KURDYBAN
– Bluszcz poziemny/ brzesztan/ kurdwan. Kn 36.
patrz: KURDWAN, KURDWAN, KURDYBAN
– Kurwáturá biskupia/ Pedum. Virgilio est pastoralis baculus, huic aliquantùm similis. Lituus [...] vulgo Curuatura. Kn 338.
patrz: KURWATURA
– Kutas/ kutasik. [...] Nodus, vel nodulus villosus. Kn 340.
patrz: KUTAS
– Kwádrá czégo/ v. Ćwierć. Item Kśiężycá kwádrá. Kn 340.
patrz: KWADRA
– Kwádrá ná kostcé/ Quatrio in tessera [...] Kn 340.
patrz: KWADRA
– Kwadrat/ vide Czworogránista figurá. Kn 340.
patrz: KWADRAT
– Kwietniowy/ co w kwietniu miésiącu bywa. Aprilis. Nonis. Calendis Aprilibus [...]. Kn 341.
patrz: KWIETNIOWY
– Łábuię/ […] Diem bonum, laetum, felicem ago […] v. Biesiaduię. Dogadzam sobié. Rozgárdiás stroię. Roskosznié żyię. Kn 342.
patrz: LABOWAĆ, LABOWAĆ, ŁABOWAĆ
– Deszcz/ Pluuia [...] Imber [...] Ruit caelum imbribus [...] Deszcz iák cébrem lał [...]. Kn 120.
patrz: LAĆ
– Lálá/ Hálálá/ Hulálá. [...] Alala vox inarticulata exitantis aliquem ad congressum, vel cum aliquos committere volumus, [...]. Barbari in bello etiamnum vtuntur [...]. Kn 347.
patrz: LALA
– Lálá/ Hálálá/ Hulálá. [...] Alala vox inarticulata exitantis aliquem ad congressum, vel cum aliquos committere volumus, [...]. Barbari in bello etiamnum vtuntur, et Poloni in canibus Kn 347.
patrz: LALA
– Láment/ v. Nárzekánie. Kn 847.
patrz: LAMENT
– Nárzekam/ lámentuię. Lamentor absolutè et lamentor vitam [...] nárzekam ná żywot [...]. Kn 475.
patrz: LAMENTOWAĆ
– Lántgraf/ [...] Comec Prouincialis, Iunio. Kn 348.
patrz: LANDGRAF, LANDGRAF, LANDGROF, LANGRAF
– Lanká/ lánuszká/ ziéle. vide Konwalia. Kn 348.
patrz: LANUSZKA
– Konwáliá/ liliyká/ Lánká/ lánuszká. Lilium conuallium [...] Kn 300.
patrz: LANUSZKA
– Niéwiástá ábo białagłowá szpétna/ Lárwá/ Mászkárá/ [...] Monstrum mulieris [...]. Kn 537.
patrz: LARWA
– Mászkárá/ lárwá/ Persona [...] Persona adijcitur capiti. Persona cerea [...]. Kn 393.
patrz: LARWA
– Przéz lás/ przéz bór/ przéz bród gdzie iácháć/ ábo ná lás/ ná bór/ lasem/ borem. Ire per amnes, Ouid. Per mare, per saxa, per ignes fugere. Horat. Transire per aliquem locum, Plini. [...]. Kn 864.
patrz: LAS
– Latánie/ lot/ lécenie. Volatus, us. auium [...] Volatura [...] Meatus, us. auium [...] Cursus per aërem [...]. Kn 351.
patrz: LATANIE
– Choboty/ Talaria possunt dici, qua Latinis, Mercurii sunt calceamenta alata, quales de nostro Látáwiéc fabulae feruntur [...] Latáwcowe obuwie. Kn 67.
patrz: LATAWCOWY
– Latáwiéc czárt/ i latáwicá [...] Incubus, et Succubus [...]. Kn 351.
patrz: LATAWICA
– Latáwiéc czárt/ i latáwicá [...] Incubus, et Succubus [...]. Kn 351.
patrz: LATAWIEC
– Latáwiéc/ ptak Indyyski béz nog. Apus [...] Indica [...]. Kn 351.
patrz: LATAWIEC
– Látowánie/ leża létnia żołnierska/ ábo pástusza. Commoratio in aestiuis. v. Leża. Kn 352.
patrz: LATOWANIE
– Kocenki arábskie/ láwenda szyszkowa. Stoechas [...]. Lauendulae similis est [...]. Kn 286.
patrz: LAWANDA, LAWENDA, LAWENDA, LEWANDA
– Upádnienie/ powálęnie się. Casus: prolapsio [...] Upadánie ná zięmię/ lécęnie ná zięmié. Kn 1192.
patrz: LECENIE
– Latánie/ lot/ lécenie. Volatus, us. auium [...] Volatura [...] Meatus, us. auium [...] Cursus per aërem [...]. Kn 351.
patrz: LECENIE
– Lékko tr. lékcé/ niépoważnié. Płocho. Verniliter [...] Scurriliter serio tempore ludere [...] Leuiter fundata fides [...] Leuiter curare [...]. Kn 356.
patrz: LEKCE, LEKCE, LEKKO, LEKKO, LETKO
– [...] lékko vbrány [...] leuiter armatus vel instructus [...]. Kn 356.
patrz: LEKCE, LEKCE, LEKKO, LEKKO, LETKO
– Lékko tr. lékcé/ niépoważnié. Płocho. Verniliter [...] Scurriliter serio tempore ludere [...] Leuiter fundata fides [...] Leuiter curare [...] lékcé sobié ważyć [...]. Kn 356.
patrz: LEKCE, LEKCE, LEKKO, LEKKO, LETKO
– Lékko propriè, vt lékko ná woźié. [...] leuiter in curru, vel leuiter est in curru, vel leuiter it currus. sed, leuiter oneratus est currus. [...] Sic lékko mi: lékko mi nieść [...]. Kn 356.
patrz: LEKKO, LETKO
– Języczné pieniądzé/ winá pieniężna lékkomowności. Linguarium, [...] est pecuniaria multa incauti sermonis, seu quod penditur pro lingua temere locuta. [...] Linguarium dabo. Verba mea redimam. Damno castigabo promittendi temeritatem. quae omnia idem fonant. Non rectè [...] linguae thecam nomine linguarij hîc intelligit, quem refellit [...]. afferrens analogias vasarij, cesarij, vnguentarij, [...] pro pecunia data vafis, cerae, vnguentis parandis [...]. Kn 248.
patrz: LEKKOMOWNOŚĆ
– Lékko-mowność/ [...] Futilitas, [...]. Kn 356.
patrz: LEKKOMOWNOŚĆ
– Plotká [...] pléciuch/ lékkomowny człowiék. Nugator [...] Blatero [...] Nugigerulus [...] Nugipolyloquides [...] v. Báiá/ Báłámut. Kn 713.
patrz: LEKKOMOWNY
– Lékko-mowny/ v. Plotká 2. Kn 356.
patrz: LEKKOMOWNY
– Nasad pługowy/ kroiowy/ lemieszowy. [...] Dens aratri [...] Fracta bura boues relinquunt vomeres in aruo. [...]. Kn 476.
patrz: LEMIESZOWY
– Bélwedér ziéle/ v. Lenék Panny Maryey. Kn 20.
patrz: LENEK
– Groch leśny/ vide Gołębi groch. Kn 209.
patrz: LESTNY, LEŚNI, LEŚNI, LEŚNY, LEŚNY
– Gruszká léśna/ Pyraster [...] Pyrus siluestris. [...] Achras [...]. dicitur & de arbore, & de fructu. Kn 214.
patrz: LESTNY, LEŚNI, LEŚNI, LEŚNY, LEŚNY
– Béz/ drzewko/ Sambucus [...] Béz léśny gronisty czerwony/ [...] Ardum [...] miserrimum atque infelix lignum Sambucum vocat [...]. Kn 21.
patrz: LESTNY, LEŚNI, LEŚNI, LEŚNY, LEŚNY
– Błáchy/ Lichy/ Tenuis, Pertenuis, Cic. tr. Futilis causa, Plin. [...]. Kn 33.
patrz: LICHY
– Ráchownicza tablicá/ ábo stół/ abo liczmannicá z-lédá mátéryey. Abacus […] Mensa Pythagorae […]. Kn 905.
patrz: LICZMANICA, LICZMANICA, LICZMANNICA
– Gąsienicá/ gąsionká kosmáta/ liszká ziélna/ wąsienicá/ wąsionká. Conuoluulus, Voluox, [...]. Vruca [...]. Kn 187.
patrz: LISKA, LISZKA, LISZKA
– List wolny/ vide Pássport. List wolny od przéłożonego duchownego/ vide formaty/ & Swiádéczny list. Kn 364.
patrz: LIST
– Listopad/ Nouember [...] Polonica voci aptè respondes Graeca vox, qua Plutar. hunc mensem vocat [...] quasi folia fundens: potest dici [...]. folia mittens, iaciens [...] Nouembris, is. Cato apud Priscianum. Mense Octobri fecimus, (sacrificauimus) Nouembris reliquus erat. Kn 364-365.
patrz: LISTOPAD
– Páździérnikowy/ (vt Styczniowy/ Grudniowy/ Máiowy) October, vel. Octobris hic. haec. [...] hoc [...] Calendae Octobres v. Listopad Kn 676.
patrz: LISTOPAD
– Listopádowy/ Nouember vel. Nouemberis, adiect [...]. Calendae, Idus, Nouembres. [...] Nomina mensium er vel is syllaba finita, vt Quintilis, Nouember, communia esse, i. communis generis, ait Priscianus. Kn 365.
patrz: LISTOPADOWY
– Lit/ máterya do litowánia. Ferrumen [...] generale est, et de quauis materia, vide Lituie. [...]. Kn 365.
patrz: LIT
– Litániie/ [...] Suplicationes [...] Kn 365.
patrz: LITANIA
– Poplugáwić.Permerdare et permingere, Albinus apud Sipont. Sordida sunt, vt et Merdo apud eundem [...] quasi funem loreum crassum, quo aqua extrahitur, excernere dicuntur ij, qui diutiùs aluum exonerantes desident. Alludit Polonica phrasis: Aboś łyká iadł/ ábo borys Litéwski. Kn 1327.
patrz: LITEWSKI
– Litkupnik/ Proxeneta [...] v. Iednácz kupcá. Kn 365.
patrz: LITKUPNIK
– Lituię co/ Ferrumino aes, ferrum, ossa, vitru, murum [...[ Agglutino [...] Plumbo [...]. Kn 365.
patrz: LITOWAĆ, LUTOWAĆ, LUTOWAĆ
– Latánie/ lot/ lécenie. Volatus, us. auium [...] Volatura [...] Meatus, us. auium [...] Cursus per aërem [...]. Kn 351.
patrz: LOT
– Lotny aliter v. Prętki. Kn 370.
patrz: LOTNY
– Lotny/ latáiący. Volatilis bestia [...]. Kn 370.
patrz: LOTNY
– Łsknący się/ lśniący się. Coruscus auro, coruscus mucro, coruscum ferrum […]. Kn 371.
patrz: LSKNĄCY SIĘ, LSNĄCY SIĘ, LŚNĄCY SIĘ, LŚNĄCY SIĘ, ŁSKNĄCY SIĘ
– Łsknąco co czynię/ Nitido […] Dare in splendorem bullas […] Splendido […]. Kn 371.
patrz: LŚNIĄCO, LŚNIĄCO, ŁSKNĄCO, ŁŚNIĄCO
– Łsknienie/ lśnienie/ błyskanie/ połyskowánie. Nitor marmoris […] Nitor olei […] Splendor argenti […] Fulgor speculorum […] Fulgor armorum […] Radiatio marmoris […] Iubar galeae […] Refulgentia lacunarium […] Nitela armorum […]. Kn 372.
patrz: LŚNIENIE, LŚNIENIE, ŁSKNIENIE
– Lutnia./Chelys, [...] Testudo [...] Caua testudo [...] Lutenká. [...] vide Skrzypicé. [...] Fides [...]. Kn 375.
patrz: LUTENKA
– Stroię lutnię/ hárfę [...] Intendo testudinem numerose: Intendo neruos modulate: contendo fides ad concentum. Kn 1075.
patrz: LUTNIA
– Stróná do lutniey/ skrzypic.[...] drótowa stróná [...]. Kn 1076.
patrz: LUTNIA
– Goździki v Lutnié/ etc. kołki. Collabi, Caelio R. è Graeco. [...]. Kn 206.
patrz: LUTNIA
– Lutnia/ Chelys [...] Testudo [...] Caua testudo [...] Lutenká. [...] vide Skrzypicé. [...] Fides [...]. Kn 375.
patrz: LUTNIA
– Lutniowy/ lutniá miesiącá bywáiący. Februarius [...] Calendae Februariae [...]. Kn 375.
patrz: LUTNIOWY
– Lutnistá/ Citharoedue, Citharista [...] Kn 375.
patrz: LUTNISTA
– Luty miesiąc/ i księżyc [...] Kn 375.
patrz: LUTY
– Pápawá/ żábi kwiát/ mlecz świni/ plesz/ mnich/ lwi ząb/ radyki/ gołębi groch. [...] Aphaca [...] Ambubeia Kn 668.
patrz: LWI
– ŁAbęć/ Cygnus [...] Cycnus [...] Olor. Kn 342.
patrz: ŁABĄDŹ, ŁABĘĆ, ŁABĘDŹ, ŁABĘDŹ
– Łáciná/ łácinska mowá. Latina lingua [...]. Kn 342.
patrz: ŁACINA
– Dał mu łacinę. v. Strofowánie. Łáiánie. Kn 342.
patrz: ŁACINA
– Polszczyzná/ Sermo polonicus [...] Polszczyzną pachnié twa Łáciná/ Włoszczyzná [...]. Kn 767.
patrz: ŁACINA
– Łácno/ łatwié/ łacwié/ łácniuchno. Facilè, perfacile, facillimè, expeditè, nullo labore, nullo negotio, perleui momento, procliuiter est quatenus amicitae venia dari possit. Kn 342.
patrz: ŁACNIE, ŁACNIE, ŁACNO, ŁACNO, ŁACZNO
– Łácniey/ Faciliùs. Magis faciliùs. Kn 342.
patrz: ŁACNIE, ŁACNIE, ŁACNO, ŁACNO, ŁACZNO
– Łácny/ łatwi/ łácwi. Facilis, perfacilis, procliue dictu. [...]. Kn 343.
patrz: ŁACWI, ŁACWI, ŁACWY, ŁACWY, ŁAĆWI
– łácność/ łácwość. Facilitas significandi [...]. Kn 343.
patrz: ŁACWOŚĆ
– Łáczenem czégo ábo niéłáczen. Indigus, egens alicuius rei [...] idem Potrzébuiący. Kn 343.
patrz: ŁACZEN, ŁACZNY
– Łágodniéię/ Mansuelsco [...] Cesárską wysokość do wiélkiey ludzkośći schylić: łágodnié śię/ vkłádnié stáwić. Kn 344.
patrz: ŁAGODNIEĆ
– Łágodno-mowność/ Affabilitas, blãdiloquentia [...]. Kn 344.
patrz: ŁAGODNOMOWNOŚĆ
– Łágodno-mowny/ Blandiloquus [...]. Kn 344.
patrz: ŁAGODNOMOWNY
– Wabny/ łágodnozdrádny Pellicator Kn 1219.
patrz: ŁAGODNOZDRADNY
– Łágodzeniu służąca rzécz [...] Manusculum quo demulcenus aliquem [...]. Kn 345.
patrz: ŁAGODZENIE
– Łákocenie/ Allectatio nutricum [...]. Kn 345.
patrz: ŁAKOCENIE
– Łákocę kogo/ v. Wabię. Kn 345.
patrz: ŁAKOCIĆ
– Łákotliwié/ Gulosiùs à gulose [...]. Kn 346.
patrz: ŁAKOTLIWIE
– Łákotnik/ co robi/ ábo przédáié łákoći. Cupedinarius [...]. Kn 346.
patrz: ŁAKOTNIK
– [...] Fractor ferularum [...] Szkodnik rózg/ nam psowácz/ łamácz dura sunt. Kn 1115.
patrz: ŁAMACZ, ŁAMACZ, ŁOMACZ
– Łamány/ v. Niérowny 1. Kn 347.
patrz: ŁAMANY, ŁAMANY, ŁOMANY
– Arkusz łamány ná części dwie/ cztery/ [...] v. Sékstérn. Kn 9.
patrz: ŁAMANY, ŁAMANY, ŁOMANY
– Arkusz pápieru nie łamány/ Plagula, philyra, vel philura [...] v. Papierowe drzewko. Kn 9.
patrz: ŁAMANY, ŁAMANY, ŁOMANY
– Rozłup ziélę/ łomikámięń wiélki. Saxifraga magna, vel saxifragum maius [...]. Kn 945.
patrz: ŁAMIKAMIEŃ, ŁAMIKAMIEŃ, ŁOMIKAMIEŃ
– Łomi-kámień/ ziélé. Saxifragum, Calcifraga, Empetron [...]. Kn 368.
patrz: ŁAMIKAMIEŃ, ŁAMIKAMIEŃ, ŁOMIKAMIEŃ
– Łánia broń/ ziéle/ vide Iéleni korzeń. Kn 348.
patrz: ŁANI
– Iéleni/ Iélenia bédłká/ ábo gębká/ łániż. Tuber [...]. Kn 245.
patrz: ŁANIŻ
– Kurpié/ postoły/ łápcié. Calceamenta ex philyra, vel libro tiliae, vel arterius arboris. Solea spartea pes induitur [...] . Kieścień Trépki. [...] vide Obow. Kn 338.
patrz: ŁAPEĆ
– fáwor/ łáská ábo życzliwość niéporzadna/ zwłaszczá w zwierzchności/ w urzędniku. [...]. Kn 174.
patrz: ŁASKA
– Łątkarz co łątki robi/ […] Coroplathus […] Puparum fictor […] qui ex cera etiam fiunt pupae. Kn 351.
patrz: ŁATKARZ, ŁĄTKARZ, ŁĄTKARZ
– Łątkarz/ kuglarz łątkowy. […] Sigillarius […]. Kn 351.
patrz: ŁATKARZ, ŁĄTKARZ, ŁĄTKARZ
– Hultay/ tułay/ tułácz/ lóźny człék/ szubráwiéc/ łázęká. Vagus […] Erro […] Erroneus […] Erraticus homo […] hultáystwem się báwię […] vide Biégun. Kn 226.
patrz: ŁAZĘKA, ŁAŻĘKA, ŁAŻĘKA
– Łększá/ Interiectio gregem à grege, vel aliquas pecudes à grege separantis, transfertur et ad humana, sed nec apud Graecos, nec apud Latinos simile quid reperi: posset tamen vtcunque reddi. […]. Kn 356.
patrz: ŁĘKSZA
– Łoię/ łoiem smáruię. Seuo [...] Sebo [...]. Kn 367.
patrz: ŁOIĆ
– Orzéł łomignat/ Slépy orzéł [...] Ossifragus [...] Ossifraga [...] Aquila barbata [...] Harpe [...] Sanqualis [...] Immissulus [...] Alba seu cygnea aquila [...]. Kn 637.
patrz: ŁOMIGNAT
– Lomi-kość [!]/ łomi-gnat/ ziélé. v. Przymiotowe ziélé. Kn 368.
patrz: ŁOMIGNAT
– Łomi-kost/ (adiect. vt béz kost) Ossifragus de homine [...]. Kn 368.
patrz: ŁOMIKOST
– Przymiotowe ziéle/ Stárzec wiélki/ Popiołek/ Iákubá S. ziélé/ Łomikość. Pappus [...]. Kn 878.
patrz: ŁOMIKOŚĆ
– Lomi-kość [!]/ łomi-gnat/ ziélé. v. Przymiotowe ziélé. Kn 368.
patrz: ŁOMIKOŚĆ
– Łomisty/ łomny. Fragilis [...] fragilis glacies [...]. Kn 368.
patrz: ŁOMISTY
– Łomisty/ łomny. Fragilis [...] fragilis glacies [...]. Kn 368.
patrz: ŁOMNY
– Łomot/ Fragor [...] Aridus fragor [...] Aridus sonus [...] Siluifragus ventus [...] Łamiący lás ábo łomot czyniący. Kn 368.
patrz: ŁOMOT
– Łomocę [...] Do sonitu magno stragem [...] Fragorem dant frondes [...]. Kn 368.
patrz: ŁOMOTAĆ
– Łopatka [...]. Kn 369.
patrz: ŁOPATKA
– Łótowy/ Semuncialis […] Semunciarius […]. Kn 370.
patrz: ŁOTOWY, ŁÓTOWY, ŁUTOWY, ŁUTOWY
– Bágno/ drzewo/ łoża/ łożyna/ Siler [...] seu Siler montanum [...] Idem aliquibus Złotowierzb/ Iwá. Kn 12.
patrz: ŁOZINA, ŁOZINA, ŁOŻYNA
– Łużny/ ługowy. Lixivus […]. Kn 375.
patrz: ŁUGOWY
– Łupánie [...] Fissio [...]. Kn 374.
patrz: ŁUPANIE
– Siékánie/ Sectura [...] Sectura formantur (callaides gemmae) alias fragiles. łupániem hîc propriè sonat. Concisura [...] Desectio stramentorum pecori vtilis [...] posiékánie/ ábo posiékána słomá [...] v. Rąbánie. Kn 995.
patrz: ŁUPANIE
– Rospádlina/ rysá. Fissura vitis [...] Fissus, us: iecoris [...] Scissura [...] Pennae insectis sine scissura [...] Rima terrae [..] Rima nauium [...] Rima arearum [...] Rima tabernarum. Vitium aedis, parietis [...] Sègmen & rima parietis [...] pádánie/ łupánié [...] Spiramentum [...] Spiramenta linunt cera in tectis [...] Rimula, parua fissura [...] Ryská. Kn 929.
patrz: ŁUPANIE
– Scyátyká/ dná/ biédrzna chorobá/ łupánie w-stáwiech biodrowych. Ischias [...] Ischiadicus dolor [...]. Kn 986.
patrz: ŁUPANIE
– Łupiący się łácno/ łupisty/ łácny do obłupienia [...] Cui cortex est extrabilis. Kn 374.
patrz: ŁUPIĄCY SIĘ
– Rozbiiam ná drodzé: zbiiam/ odzieram ná polu/ ná morzu/ etc. Grassor [...] Latrocinor [...] Piraticam facio [...] Praedor. Facio praedas [...] Viuo rapto [...] v. Łupię 2. Kn 939.
patrz: ŁUPIĆ
– Złupić/ v. Wyłupuię 2. Łupię/ Odzieram. Kn 1436.
patrz: ŁUPIĆ
– Niéłupiąc/ niéobłupiwszy [...] sine excoriatione. Kn 504.
patrz: ŁUPIĆ
– Łupię z skóry/ v. Odzieram. Kn 374.
patrz: ŁUPIĆ
– Posrebrzam co/ Incoquo argentum alicui rei [...] v. Łupię 2. Inargentatus [...] Inargento, as. Kn 789.
patrz: ŁUPIĆ
– Plondruię có. Diripio vrbem, domum, prouinciam. Spolio nauem. Vexo vrbes [...] Vexo agros [...] Plondrowánie [...] Praedatio [...] Praedator [...] Plondrownik. vicinum Łupię 2. Pustoszę. Kn 713.
patrz: ŁUPIĆ
– Łupi się drzéwo/ Remittit arbor librum [...]. Kn 374.
patrz: ŁUPIĆ SIĘ
– Odzieránie/ aliter. v. Łupiestwo. Kn 612.
patrz: ŁUPIECZTWO, ŁUPIERSTWO, ŁUPIERZSTWO, ŁUPIERZTWO, ŁUPIESSTWO, ŁUPIESTWO, ŁUPIESTWO, ŁUPIEŻTWO
– Drapież/ to co wydárto komu/ zdárto z kogo/ Rapina [...] Spes praedae ac rapinarum. Raptum [...] vide Łupiéstwo. Kn 146.
patrz: ŁUPIECZTWO, ŁUPIERSTWO, ŁUPIERZSTWO, ŁUPIERZTWO, ŁUPIESSTWO, ŁUPIESTWO, ŁUPIESTWO, ŁUPIEŻTWO
– Zdzierstwo/ v. Łupiestwo/ Wydzierstwo 2. Kn 1414.
patrz: ŁUPIECZTWO, ŁUPIERSTWO, ŁUPIERZSTWO, ŁUPIERZTWO, ŁUPIESSTWO, ŁUPIESTWO, ŁUPIESTWO, ŁUPIEŻTWO
– Łupienie/ v. Odzieranie/ et sequentia hîc. Łupiestwo/ zdzierstwo/ łupienie. Spoliatio oppidorum [...] Latrocinatio saeua multitudinis coëgit adimere prospectus [...] Praedatio [...] Latrocinijs ac praedationibus infesto mari. Depraedatio [...] Praeda [...] Proponere ad praedam vrbem. Catillatio [...] Prouinciae spoliatio. Kn 374.
patrz: ŁUPIECZTWO, ŁUPIERSTWO, ŁUPIERZSTWO, ŁUPIERZTWO, ŁUPIESSTWO, ŁUPIESTWO, ŁUPIESTWO, ŁUPIEŻTWO
– Łupienie/ v. Odzieranie/ & sequentia hic. Kn 374.
patrz: ŁUPIENIE
– Łupiestwo/ zdzierstwo/ łupienie. Spoliatio oppidorum [...] Latrocinatio saeua multitudinis coëgit adimere prospectus [...] Praedatio [...] Latrocinijs ac praedationibus infesto mari. Depraedatio [...] Praeda [...] Proponere ad praedam vrbem. Catillatio [...] Kn 374.
patrz: ŁUPIENIE
– Odzieránie/ łupięnie zwierzęciá [...] Excoriatio [...]. Kn 612.
patrz: ŁUPIENIE
– Odzieránie/ łupięnie drzéwá. Decorticatio [...]. Kn 612.
patrz: ŁUPIENIE
– Łupież rozmáity/ v. Łupiná/ Łupiny. Kn 374.
patrz: ŁUPIEZ, ŁUPIEŻ, ŁUPIEŻ
– Zdziercá/ v. Łupieżcá/ Wydzierácz. Kn 1414.
patrz: ŁUPIEZCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIZCA
– Ponocnik/ niérządu po nocy pátrzący. v. Fryerz. item zdzierstwá w-nocy pátrzący. v. Łupiéżcá. Item, z-piiáństwá szaléiący [...] Latro nocturnus. Grasssator nocturnus [...]. Kn 773-774 [771-772].
patrz: ŁUPIEZCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIZCA
– Łupieżcá/ Spoliator [...] Spoliatrix [...] Praedator tectorum, Direptor vrbis [...] Praedo [...] Catillo [...]. Kn 374.
patrz: ŁUPIEZCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIZCA
– Łupieżny/ Praedatorius, classis praedatoria [...]. Kn 374.
patrz: ŁUPIEZNY, ŁUPIEŻNY, ŁUPIEŻNY
– Łuskowáto/ Squamatim compacta nucamenta [...]. Kn 375.
patrz: ŁUSKOWATO
– Łużyny/ z ktorych ług ćieczé/ zołá. Lix, icis. fe. humor cineri mistus, Noni. [...]. Kn 375.
patrz: ŁUŻYNY
– Żyłowáty/ Neruosus [...] Łyczkowáty/ żyłkowáty [...] Cui bonae arteriae [...]. Kn 1462.
patrz: ŁYCZKOWATY
– Poplugáwić.Permerdare et permingere, Albinus apud Sipont. Sordida sunt, vt et Merdo apud eundem [...] quasi funem loreum crassum, quo aqua extrahitur, excernere dicuntur ij, qui diutiùs aluum exonerantes desident. Alludit Polonica phrasis: Aboś łyká iadł/ ábo borys Litéwski. Kn 1327.
patrz: ŁYKO
– Łyst mięsisty/ pęgá/ Vrsino. Łytká Boemis. Sura, ae. Kn 378.
patrz: ŁYST, ŁYSTA
– Łyszká/ Cochlear [...] Łyszkową/ łyszczáną miárą [...] Cochlearis mensura. Kn 378.
patrz: ŁYŻCZANY
– Łyszká/ Cochlear [...] Łyszkową/ łyszczáną miárą [...] Cochlearis mensura. Kn 378.
patrz: ŁYŻKOWY
– Łza [...]. Kn 378.
patrz: ŁZA
– Mácá/ v. Kłodá/ et Korcá Krákowskiego połówicá. Kn 377.
patrz: MACA
– Kiwanie ręką etc. v. Machanie Kn II 279.
patrz: MACHANIE
– Zbieracz czegokolwiek podły abo chytry/ machlarz. Kn II 1405.
patrz: MACHLARZ, MACHLERZ, MACHLERZ
– Kiszká nádźiewána miąźsza. v. Iątrznicá, Máćiék. Kn 277.
patrz: MACIEK
– Rák morski okrągły/ paiąk morski [...] Mázinet/ mácinet [...] Kn 909.
patrz: MACINET, MACINET, MAZINET
– Mácoszynny/ Nouercalis. Kn 378.
patrz: MACOSZYNNY
– Máik/ robaczék skrzydlásty máiowy. Apis, vet musca maia oblonga, vnguentarijs expendenta. Kn II 380.
patrz: MAIK
– Maiż/ Auis venatica tiruncula, seu recens ad venatura exercita. Kn II 380.
patrz: MAISZ, MAIŻ, MAIŻ
– May/ rozgi z liściem ziélonym/ ábo ziálem obwinione/ ábo ziołá z łodygámi sporemi. Frondes festae [...] Corymborum etiam erat Omáiony ryciem/ ryty máiem [...]. Kn 394.
patrz: MAJ
– May/ miesiąc. Maius [...]. Kn 394.
patrz: MAJ
– Máik/ robaczék skrzydlásty máiowy. Kn 380.
patrz: MAJOWY
– Páździernikowy/ (vt Styczniowy/ Grudniowy/ Máiowy) [...] v. Listopad. Kn 676.
patrz: MAJOWY
– Máiowy/ Maius, a, um, [...] Maiae calendae. Kn 380.
patrz: MAJOWY
– Málárnia/ [...] Officina pictoris. Kn 381.
patrz: MALARNIA
– Małdr/ dwié ćwiertni. Mensura medimnos Cracouienses 36. capiens, qualem mensuram apud Latinos non legi. Kn 381.
patrz: MAŁDR
– Máło-mowność/ powściągánie ięzyká. Echemythia [...], Pauciloquium Kn 382.
patrz: MAŁOMOWNOŚĆ
– Niemowny/ v. Máłomowny [...]. Kn 506.
patrz: MAŁOMOWNY
– Máło-mowny/ powściągliwy w mowié. Paucorum vir verborum, [...]. Echemytus [...], Milczący. Kn 382.
patrz: MAŁOMOWNY
– Bánnicya máła ábo práwna/ Priuatio vel amissio fori et iudicij, Proscriptio, ignominia minor. Kn 14.
patrz: MAŁY
– Żábá drzéwna/ ziélona/ máła. Dryophyta, dryophytes [...]. Calamita [...]. Omnium minima et viridissima. [...] Kn 1355.
patrz: MAŁY
– Mámá/ Infant vox, qua balbutiendo matras, auias nutrices appellant. Mamma [...]. Kn 387.
patrz: MAMA
– Mátká/ máć. Mater de brutis, vt mater haedorum, [...]. Mater mellis [...] Mater ramorum, arbor. Mater pro nutrice [...] Geminos lambere matrem, i lupam [...] Oppianus de vacca, hirundine [...]. Ita forma similes pueri vt mater sua non internosse posset, quae mammam dabat, neque adeò mater ipsa quae illos pepererat, i, genitrix. Matris nomine compellant Latini feminas grauiores [...] Iubemus te saluere mater [...] Accedo aniculam quandam &: Rogoinquam mater nunquid scis vbi & c. Poloni similiter mátko dicunt annosioribus. Páni honestioribus. Bona femina etiam est [..] vt apud nos Dobra żono vsurpantur [...]. Matrem pueri mammam dicunt. v. supr. Mámá. Kn 393.
patrz: MAMA
– Náná/ v. Mámá. [...] soror est matris. Kn 468.
patrz: MAMA
– Momot/ vide/ Blékot/ Záiąkliwy Kn 424.
patrz: MAMOT, MOMOT, MOMOT
– Blékot/ momot/ prędkomowny/ Atypus, qui male exprimit [...] Qui explanata est lingua. [...] Pfellus sine Balbus qui literam vel syllabam pronuntiando praeterit [...]. Kn 35.
patrz: MAMOT, MOMOT, MOMOT
– Záiąkliwy/ záiąkáiący się/ Momot. Haesitans lingua [...] Balbus [...] Bambalio [...] qui propter haesitantiam linguae, stuporemque cordis cognomen ex contumelia traxit. [...] Manut vel [...], quod significat tremere corpore ob frigus circūstans. [...] aliquem dentium tremorem ostendere voluit Homer [...] de Dolone [...] quasi metu ille linguam [...] haberet, et loqui volens exprimere verba non posset, sed balbutiret. [...] Bambalo, Adamant Martyr. A densiore concursu mutarum literarum quem Graeci fugiunt, bambalionis nomen ducit [...] et aliudere est ad nomen [...]. Eluctantium verborum homo [...]. Singulas syllabas fringultiens [...] Titubans lingua [...]. Kn 1368.
patrz: MAMOT, MOMOT, MOMOT
– Zaiąkam Kn 1367-1368.
patrz: MAMOTAĆ, MOMOTAĆ, MOMOTAĆ
– Momocę/ vide Záiąkam się. Kn 424.
patrz: MAMOTAĆ, MOMOTAĆ, MOMOTAĆ
– Blékocę/ nié dobrzé wymawiam słow/ momocę/ Balbutio, cum quadam linguae confusione trepido. [...] qui Metellum balbutientis linguae fuisse tradit [...] Merula hyeme balbutit. [...] non articulatè loquor [...]. Kn 35.
patrz: MAMOTAĆ, MOMOTAĆ, MOMOTAĆ
– Blékotánie/ momotánie/ opuszczánie/ niéwymawiánié sylab/ słow [...] Balbutiem reddit [...] cùm litera vel syllaba non exprimitur sed eliditur, item v. Prędkomowność/ Wiélomowność. Kn 35.
patrz: MAMOTANIE, MOMOTANIE, MOMOTANIE
– Slinne iágody w uściech/ mándlé/guziki w gárdlé przyrodzone/ iako migdáły. [...] Antiades,[...] duae glanduae fungosae supra laryngem, [...] Antiades dicuntur Graecis, [...]. Tonsillas, [...] que vox [...] particulam corporis [...] morbum significat. v. Gruczoły. Sed apud Cic 2. de Natura deorum, Tonsillae sunt naturales particulae corporis in insimo palato ad radicem linguae sitae [...] Galeno eadem dicta, que saliuam conficiunt, Tosillae [...] Tolles, [...] Toles, [...] qui ait Toles tumor in faucibus, per diminutionem tonsillae. Tolae item [...] tolia [...] Tonsillam ab vua distinguit [...] aliqui eandem esse asserunt [...] Vulgus Medicorum Amygdalas appellat, iquit Iunius. Qua autem in homine tonsillae, in suibus glandulae dicuntur [...] Morbis tonsillarum est, cùm augentur nimis, vel humectantur, vel arescunt [...] indurantur. [...] Choerades, antiades, strumae Ociekłe mándlé. Kn 1017.
patrz: MANDLA, MANDLE
– Wárdáwy/ który léwey ręki miásto práwey używa/ vide/ Máńkáty. Kn 1224.
patrz: MAŃKATY
– Máńkáty/ Scaeua mas. qui sinistra, vice dextra utitur. (...) eiusdem significationis erant illa Scaeuola & Laeuinus, quae postea. propria facta. vide Sigonium de nominibus Romanorum. Kn 388.
patrz: MAŃKATY
– Márcépannik/ Crustularis, [...] (vel etiam Androtnik/ piékarz ándrotow.) Panchrestarius, [...] Panisices crustarios [...] Dulciarius, [...] Dulciarius pistor, [...] vel Miodownikarz: vide: Piérnikarz. Kn 389.
patrz: MARCEPANNIK
– Márcowy/ Martius, a. um Martial. Martiae Calendae. Cicer. Nonae Martiae (...). Kn 389.
patrz: MARCOWY
– Márcowy kwiát/ Jácynt. Hyacinthus (...) Kn 389.
patrz: MARCOWY
– Márkot/ márkocący/márkotliwy. v. Szemrácz. Kn 389.
patrz: MARKOT
– Mruczenie/ vide Mámránie/ Márkotánie. Kn 435.
patrz: MARKOTANIE
– Márkotánie/ mruczenie. Murmuratio querula, [...]. Kn 389.
patrz: MARKOTANIE
– Márkotno mi. Niémiło mi. Gniewno mi ná co/ ná kogo. Aegrè, molestè, iniquo anio fero: grauiter accipio: grauiter & acerbè fero: Angor exspectatione […] Iniquissimè fero […] Indignè fero […] Ingratè fero […] Indignanter fero […]. Kn 389.
patrz: MARKOTNO
– Marmur drętwiący/ martwiący członki. Memphitis lapis [...]. Kn 390.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Mármur biały/ Parius lapis, Virgil. [...]. Kn 390.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Mármur żelażney máści i twárdośći/ Basaltes [...]. Kn 390.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Mármurem położony/ Marmoratus [...]. Kn 390.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Mármur popiélásty/ Tephria [...]. Kn 390.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Mármuruię/ mármurem pokłádam/ sádzę. Marmoro [...]. Kn 390.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Mármorowánie/ pokładánie mármurem [...]. Kn 390.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Marmur drętwiący/ martwiący członki. Memphitis lapis [...]. Kn 390.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Mármuruię/ tynkuię mármurem. Marmorato oblino parietes [...]. Kn 390.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Mármur czerwono-biały/ Porphyrites, [...]. Kn 390.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Mármur/ Marmor [...]. Kn 390.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Márszáłek weselny/ biesiádny. Symposiarchus [...] Architriclinus. Thaliarchus [...] vide Biesiádnik 2. Kn 390.
patrz: MARSZAŁEK
– Marszczenie/ (actio) Contractio frontis, suprciliorum, Cicer. [...] vide fałdowánie. Zmarszczenie aliud est. Zmársk. Kn 391.
patrz: MARSZCZENIE
– Mástykátorium/ lekárstwo ktore w vśćiech trzymáiąc głowę od flégmy czyśćiemy. Kn 392.
patrz: MASTYKATORIUM
– Máślarz/ propr. co másło robi/ przédáié. inusitatum est. Vide Mlecznik. Kn 392.
patrz: MAŚLARZ
– Máślarz tr. v. Roskosznik/ Ciástoch. Kn 392.
patrz: MAŚLARZ
– Mátácz/ v. Kłamcá. Szálbierz. Kn 393.
patrz: MATACZ
– Kłamcá/ łgarz/ mátácz kłamliwy. Mendax [...]. Kn 278.
patrz: MATACZ
– Mátécznik/ v. Pszczélnik z. etc. Stokroć większa. Kn 393.
patrz: MATECZNIK
– Viola Medica, [...], Viola Mariana [...]. Kn 176.
patrz: MATKA
– Mężoboycá (powszéchnié) Homocida, [...]. Cui hominum mors omnis in vsu est [...]. Parricida non tantùm patris, sed et aliorum hominem et scelerum apud [...] vt Parricida ciuium, patriae. sacrum qui clepserit parricida esto geminat r [...] scribunt aliqui et paricida. Propriè tamen et parricida qui patrem necauit. (oycoboycá) Parenticida, [...] Matricida, [...] ( mátkoboycá /) et [...] matrem occido, Fratricida, [...] (brátoboycá) Sororicida, [...] (siostroboycá.) vide zabiiak. Kn 398.
patrz: MATKOBÓJCA
– Máźisty/ rozmáźisty/ do mázania snádny. Vnguinosus, Plin. Vunuinosum medicamentum. Kn 394.
patrz: MAZISTY
– Mącenie/ Turbamentum. Salust. ad Rempub. transtulit. vide Zámieszánie. Kn 378.
patrz: MĄCENIE
– Dziki mąż/ léśny/ potworá léśna. Satyrus, [...] Semifer, [...] Semihomo, v. Mieszániéc 1. Kn 168.
patrz: MĄŻ
– Mélę vnde Méłty/ v. Miélę. Kn 396.
patrz: MELIĆ
– Figurá w muzycé/ figurowánie. v. Mélodya. Kn 175.
patrz: MELODIA
– Mélodya/ figurálna muzyká/ z kilku roźnych głosow ábo tonow wyższych/ niższych/ śrzédnich/ ábo z instrumentow rozmáitych złożona. Concentus, concentio, harmonia. [...] spiewánie.[...] Cicha muzyká ábo mélodya. Kn 397.
patrz: MELODIA
– Spiewánie/ głos śpiewáiących. Melos [...] dźwięk/ brzmienie [...] Piéśń/ Mélodyia. Kn 1042.
patrz: MELODIA
– Figurą śpiewam/ vide Mélodyinié. Kn 175.
patrz: MELODYJNIE, MELODYJNO
– Mélodyynié śpiewáć/ Modulatè canere, ad harmoniam canere, symphonia canere. Kn 396.
patrz: MELODYJNIE, MELODYJNO
– Mélodyyny/ figurą idący [...] Harmonicus [...] Modulatus. Kn 397.
patrz: MELODYJNY
– Niétoperz / Verspetilio [...] Nycteris [...] błonoskrzydły ptak/ błonolotne zwierzę/ [...] Auis non auis [...] Animal volucre biforme [...]. Kn 533.
patrz: MENTOPERZ, NIEDOPERZ, NIETOPERZ, NIETOPERZ, NIETOPYRZ
– Mędrzeię/ Sapio: sapere primum coepi. Cicer. Kn 395.
patrz: MĘDRZEĆ
– Mężátká/ mężáta. Marita, [...] Nupta [...]. Mężatkom przyzwoita statéczność. Kn 397.
patrz: MĘŻATKA, MĘŻATKA, MUŻATKA
– Niéwiástá mężna/ męska. Virago, Plaut. Sati. Quidus. Virago, mulier fortis, viro familis, et virilia opera agens. Sipontin. Isidor. [...] mężowa/ mężycá. Boëmus interpres Mużátká: rectè, at non Latinam vocem (quae virilem animum et vitutem sonat non sexum) verùm Hebraeam [...] respexit [...]. Kn 537.
patrz: MĘŻATKA, MĘŻATKA, MUŻATKA
– Mężátká/ mężáta. Marita, [..] Nupta [...]. Mężatkom przyzwoita statéczność. Kn 397.
patrz: MĘŻATY
– Gips/ wapno chędogie/ ábo álábástr miáłki do pobielániá/ do wybiiánią [!] figur. Gypsum [...]. Kn 190.
patrz: MIAŁKI
– Miánowniczy/ co miánuié wrzędniki/ miánownik. Nominator magistratuum. Vlpian. [...] Imiono-twórcá/ vel názywácz. Impositor nominarum. Varr. Turneb. Nuncupator, Apule. Kn 399.
patrz: MIANOWNICZY
– Miánowniczy/ v Rzymian sługá ktory káżdego zmiészczan umiał miánowáć/ tłumacz imion luckich. Nomenclator, Cicer. Festo is erat qui nomina obuiorum et reorum in iudicio vel continuarũ domino suggerebat. A memoria, Lamprid. Nomenclator, Quintil. Kn 399.
patrz: MIANOWNICZY
– Miánowniczy/ co miánuié wrzędniki/ miánownik. Nominator magistratuum. Vlpian. [...] Imiono-twórcá/ vel názywácz. Impositor nominarum. Varr. Turneb. Nuncupator, Apule. Kn 399.
patrz: MIANOWNIK
– Stoi cená w-miérzé/ v. Cená. Kn 1069.
patrz: MIARA
– Międlicá./ vide Cierplicá. Kn 401.
patrz: MIĄDLICA, MIEDLICA, MIĘDLICA, MIĘDLICA
– Międlę len/ konopié. Kn 401.
patrz: MIĄDLIĆ, MIĘDLIĆ, MIĘDLIĆ
– Miąszszość/ rubość/ mięsz. Kn 400.
patrz: MIĄSZ, MIĄŻ, MIĄŻSZ, MIĄŻSZ, MIESZ, MIĘSZ, MIĘŻSZ
– Mięszszeię/ grubiéię. Kn 409.
patrz: MIĄSZSZEĆ, MIĘSZSZEĆ, MIĘZSZEĆ, MIĘŻSZEĆ, MIĘŻSZEĆ
– Bláchá miąższa/ Lamina. Kn 33.
patrz: MIĄSZSZY, MIĄSZY, MIĄŻSZY, MIĄŻSZY, MIĘŻSZY
– Popuszczam/ [...] Puściły zamki/ nity/ tr. i. nié mogł ztrzymáć uryny ábo miąższego. [...] vide Wypróżniać się. Kn 400.
patrz: MIĄŻSZE
– Miéchownictwo/ Saccaria, ae. Apule. Kn 401.
patrz: MIECHOWNICTWO
– Miéchownik/ [...] Saccariam faciens. sic Apul. Saccariam faciens merebam. Saccarius etiam potest dici, licet aliter vsurpet aliqui. vide Trágarz. Kn 401.
patrz: MIECHOWNIK
– Miéchunki źiéle/ Zoráwinki/ Gárliczki/ Pęcherzycá. Wiśnié pśie/ Pśinki pęcherzyste/ Morskie. Halicacabum, ae. Plin. [...]. Kn 401.
patrz: MIECHUNKI
– Kosatki źiéle/ Sirenio. Phalangium, n. Phalangites, ae, m. Leucacantha, Plin. [...] Paięczy ogón. At Kosatki. vocat Miéczyk. Lilium gramineum, Officin. Kn 305.
patrz: MIECZYK
– Mam to ná báczeniu/ ná piéczy/ mam oko ná to. Habeo rem antiquissimam. Kn 385.
patrz: MIEĆ
– Ma cenę tá rzécz. v. Popłaca. Kn 384.
patrz: MIEĆ
– To ma w czem chodzi. Kn 1165.
patrz: MIEĆ
– Miédnik/ kámień (iáko mlecznik). Kn 401.
patrz: MIEDNIK
– Gárnéc miédziány/ ábo kociéł do wárzenia. Cacabus stanneus. [...] Cacabus argenteus [...] Cucuma. [...]. Kn 186.
patrz: MIEDZIANY
– Miédzy-balcze/ Intertignium, Vitru [...] Metopa, ae. Vitru. Quod est inter duas oras, i. inter foramina trabium Kn 402.
patrz: MIEDZYBALCZE, MIĘDZYBALCZE, MIĘDZYBALCZE
– Miédzy-brwie/ Glabella. [...] Intercilium [...]. Kn 402.
patrz: MIEDZYBRWIE, MIĘDZYBRWIE, MIĘDZYBRWIE
– Miédzy-filarze/ plác miédzy filarami. Intercolumnium, [...] est septum ex ligno vel lapide inter columnas interiectum, [...]. Interordinium, [...], quasi miédzy-rzędzie. Kn 402.
patrz: MIEDZYFILARZE, MIĘDZYFILARZE, MIĘDZYFILARZE
– Miédzy-łopátcze/ Pochrzypszczyzná. Petimen, dicitur quod est inter duos armos suis. [...] Interscapilium, [...]. Kn 402.
patrz: MIEDZYŁOPATCZE, MIĘDZYŁOPATCZE, MIĘDZYŁOPATCZE
– Plécy/ Scapulae, [...] Scoptulum opertum. [...] pars pro toto. Spatula barbaré. [...] Polluci. [...] Interscapilium, [...] Interscapulum, [...] miédzyłopátczé. Kn 710.
patrz: MIEDZYŁOPATCZE, MIĘDZYŁOPATCZE, MIĘDZYŁOPATCZE
– Miédzy-miésięczny/ Intermestris. Intermennstruus, [...] inter menses medius. Interlunis [...]. Kn 402.
patrz: MIEDZYMIESIĘCZNY
– Miédzy-morski/ Bimaris, hic, haec. [...] Dithalassus locus. [...]. Kn 402.
patrz: MIEDZYMORSKI
– Miédzy-morze ziemié plác wąski miédzy dwoiem morzem. Isthmos [...]. Kn 402.
patrz: MIEDZYMORZE, MIĘDZYMORZE, MIĘDZYMORZE
– Miédzy-murny/ Intermuralis, [...]. Kn 402.
patrz: MIEDZYMURNY
– Miédzy-murze [...] vide Sćiáná śrzédnia. [...] Intermuralis locus. Pomerium, Varr. Liu. (que vox sonat et Przedmurze.) [...] Kn 402.
patrz: MIEDZYMURZE
– Zarzecze/ [...] Miédzyrzecze. Kn 1391.
patrz: MIEDZYRZECZE, MIĘDZYRZECZE, MIĘDZYRZECZE
– Miédzy-rzecze/ [...] Interamnae terrae. Kn 402.
patrz: MIEDZYRZECZE, MIĘDZYRZECZE, MIĘDZYRZECZE
– Miédzy-filarze/ plác miédzy filary. Intercolumnium. Cicer. [...]. Interordinium. Colu. quasi Miédzy-rzędźie. Kn 212.
patrz: MIEDZYRZĘDZIE
– Miédzy-świecie/ Intermundia, orum. [...] loca inter duos mundos, nostrum et fictitium [...]. Kn 402.
patrz: MIEDZYŚWIECIE, MIĘDZYŚWIECIE, MIĘDZYŚWIECIE
– Dźurá, propriè. Foramen, Colu. [...] dźiura/ rysá/ plamá [...] Interuenia et rimae miedzyżyle propriè. Kn 168.
patrz: MIEDZYŻYLE, MIĘDZYŻYLE, MIĘDZYŻYLE
– Przéchadzká/ miésce do chodzęnia/ v. Chodzęnie 2. Kn 833.
patrz: MIEJSCE, MIEJSCE, MIEŚCE
– Chodzęnie/ miéysce do chodzęnia/ Ambulatio [...] Circa theatra sunt porticus & ambulationes, Idem. Ambulationes meridiano aequinoctiali subiectae sint. Ambulacrum [...] Spatia Academiae, in quibus docentes Philosophi deambulabant [...]. Kn 68.
patrz: MIEJSCE, MIEJSCE, MIEŚCE
– Kosterow miesce/ schacká. [...] locus aleatorum, [...] Forum aelatorium [...]. Kn 307.
patrz: MIEJSCE, MIEJSCE, MIEŚCE
– Lunar/ v. Budowniczy miéyski. Kn 374.
patrz: MIEJSCKI, MIEJSKI, MIEJSKI, MIESCKI
– Bramá/ braná/ broná mieyska. Porta. Kn 44.
patrz: MIEJSCKI, MIEJSKI, MIEJSKI, MIESCKI
– Bramá/ braná/ broná mieyska. Porta. Kn 44.
patrz: MIEJSCKI, MIEJSKI, MIEJSKI, MIESCKI
– Spust u bram mieyskich/ v. Kratá żélázna. Kn 1054.
patrz: MIEJSCKI, MIEJSKI, MIEJSKI, MIESCKI
– Spust u bram mieyskich/ v. Kratá żélázna. Kn 1054.
patrz: MIEJSCKI, MIEJSKI, MIEJSKI, MIESCKI
– Miélá/ vt Ná miéli vtonąć. v. Miáłki I. et Miáłkość. Kn 403.
patrz: MIEL, MIELA
– Kn 412.
patrz: MIEŁOŚĆ, MIŁOŚĆ, MIŁOŚĆ
– Miłość/ amor [...] Charitas [...] vel caritas [...] Pietas [...] Affectio [...] Afectus. Kn 412.
patrz: MIEŁOŚĆ, MIŁOŚĆ, MIŁOŚĆ
– Miłość sámego śiébié nieporządna/ Philautia. Kn 412.
patrz: MIEŁOŚĆ, MIŁOŚĆ, MIŁOŚĆ
– Kn 412.
patrz: MIEŁOŚĆ, MIŁOŚĆ, MIŁOŚĆ
– Miłośnicá/ Amatrix [...] plerumá, minùs honesto sensu vsurpatur. [...] Sororem vocabant amicam suam, [...]. Kn 413.
patrz: MIEŁOŚNICA, MIŁOŚNICA, MIŁOŚNICA
– Mirsk vel. Mirzk/ quod Cochanou. vsurpat. v. Mierzch. Kn 416.
patrz: MIERZCH, MIERZCH, MIERZK, MIRSK, MIRZK
– Mierzch/ mierzchánie/ mrok. Crepusculum. Plin. [...] Kn 404.
patrz: MIERZCH, MIERZCH, MIERZK, MIRSK, MIRZK
– Wywodzą się ptacy [...] Transtulit eleganter auctor cantici Swita/ mierzcha. dicens Wywiodły się stáre látá. [...]. Kn 1342.
patrz: MIERZCHAĆ, MIERZCHAĆ, MIERZKAĆ
– Mrok páda/ vide Mierzcha się. Kn 434.
patrz: MIERZCHAĆ SIĘ, MIERZCHAĆ SIĘ, MIRZCHAĆ SIĘ
– Mierzcha się/ mrok páda. Noctescit [...] Contenebrat [...] prętko się zmierzchło. Kn 404.
patrz: MIERZCHAĆ SIĘ, MIERZCHAĆ SIĘ, MIRZCHAĆ SIĘ
– Brzydko/ mierźiono/ brzydliwié/ Foedè, Lin. Foedessimè agitur causa, Cicer. Rancidè facere aliquid, Gell. Aduersatur natura, ex Cicer. Putidè. Cicer. Nolo literas exprimi putidius. [...] Odiosè, Cicer. Kn 50.
patrz: MIERZIONO
– Miéyskie/ práwo mieszkánia w miéśćié zé miészczaniná. Miészczánstwo. Kn 410.
patrz: MIESCZAŃSTWO, MIESZCZAŃSTWO, MIESZCZAŃSTWO
– Léw mięszániéc/ Leurcocuta, Solin. Plin. Kn 358.
patrz: MIESZANIEC, MIESZANIEC, MIĘSZANIEC
– Mieszkánie/ miésce ábo budowánie do mieszkánia. Habitatio [...] pomieszkánie/ przébywánie/ nié mieszkánie. [...] Mieszkániczko [...] Tabernaculum. Kn 409.
patrz: MIESZKANICZKO, MIESZKANICZKO, MIĘSZKANICZKO
– Przégrody w-szpichlerzách/ ábo piętrá różne/ komórki. Lacus [...] przegrody/ komórki/ mięszkániczká/ vel [...] gniazdá. Kn 842.
patrz: MIESZKANICZKO, MIESZKANICZKO, MIĘSZKANICZKO
– Niéwiéyskie/ niéwiéście ábo białogłowskie mieszkánie. [...] Gynaeceum [...] v. Fraucmér I. Kn 539.
patrz: MIESZKANIE, MIESZKANIE, MIĘSZKANIE
– Gębká miękka/ rzadka. Manon [...]. Kn 187.
patrz: MIĘKKI
– żołądź/ morsky pław miękkoskorupy/ iako Grecy i Łáćinnicy go zowią. Balanus [...] Concham rhomboidem [...]. Kn 1445.
patrz: MIĘKKOSKORUPY
– Słodźiuchny/ vulgò Latinè redditur: Dulciculus voce Cicer. et Plauti sed vox haec cum sit diminuens, sonat subdulcem, vel aliquantùm dulcem, (słodkáwy przysłodszem) [...] biéluchny vel biéluczki: czerniuczki/ wysoczki/ daléczko/ pręćiuczko/ miękuchno etc. quae significationem cum quadam suauitate intendunt, non minuunt. vt ista, przymiększem/ przysłodszem/ etc. Kn 1019.
patrz: MIĘKUCHNO
– Mięsopustnik/ [...] Bacchalia celebrans. vide Rospustnik Kn 406.
patrz: MIĘSOPUSTNIK
– [...] Miętka kotcza [...]. Kn ?.
patrz: MIĘTKA
– Wiklé mi śię/ wiié mi śię/ miętlé mi śię. Kn 1259.
patrz: MIĘTLIĆ SIĘ
– Mrugánie dobrowolne ná kogo/ dájąc znák czégo/ mrugi/ migi. [...] nutus oculorum. Nutu ac renutu respondere, [...] Signum, [...] Nutu & signis loqui; dicere aliquid signo. Ludibundi oculi, [...] vide Skinienie. Kn 435.
patrz: MIGI
– Migi/ vide Mrugánie. Kn 410.
patrz: MIGI
– Milczącość. in vtramá partem. Taciturnitas ad laudem, [...]. Fide & taciturnitate opus est. [...] Ad vituperium illu [...]. Nostis hominis tarditatem & taciturnitatem. [...]. Kn 411.
patrz: MILCZĄCOŚĆ
– Milczący/ słowa się ná niem nié dopytasz. Taciturnus [...] Milczék [...]. Kn 411.
patrz: MILCZEK
– Molownik źiéle/ Bánágdyk/ Sto-źiarn/ Miłék. Kn 424.
patrz: MIŁEK
– Miło mi/ vide Lubię/ Podoba mi się et pro Przyiemno mi/ sume ex Przyiemny. Kn 412.
patrz: MIŁO
– Litościwié/ miłosiérnié. [...] Miseranter, [...] Cum commiseratione, [...]. Kn 365.
patrz: MIŁOSIERNIE
– Miłosna źiéle/ káni ábo kotczy pázur. Cacalia. Leontice, es, Plin. [...] Miłosna à Sirenio vocatur, habes infrà. Kn 413.
patrz: MIŁOSNA
– Funt mincárski/ ośm uncyy [...]. Kn 181.
patrz: MINCARSKI, MINCARSKI, MYNCARSKI
– Węgórz morski/ Conger. Plaut. Terent. Plin. anguilla marina, interprete Barlando, et alijs apud Gesnerum, licet is. Iéźiorny węrzórz. à Polonis vocari scribat, sed non rectè. carent enim Poloni congris. [...] vide Ninóg. Sed variae sunt lampetrarum species, hic de marina loquimur. [...] Kn 1234.
patrz: MINÓG, MINÓG, NINÓG
– Mińcá/ mińcárstwo. Argentaria, Cic. [...]. Kn 414.
patrz: MIŃCARSTWO
– Márcépannik/ Crustularis, [...] (vel etiam Androtnik/ piékarz ándrotow.) Panchrestarius, [...] Panisices crustarios [...] Dulciarius, [...] Dulciarius pistor, [...] vel Miodownikarz: vide: Piérnikarz. Kn 389.
patrz: MIODOWNIKARZ
– Syt miodowy/ [...] vide Miod pity. Kn 1094.
patrz: MIODOWY
– Szczotká do szat. [...] Verriculum vestiarium. [...] Miotéłká. Kn 1109.
patrz: MIOTEŁKA
– Mirá źywicá/ i drzewko. Myrrha, Virg. Myrrhâ madentes crines. [...] Kn 415.
patrz: MIRA, MIRRA, MIRRA
– Mirá kámień drogi/ zktorego kiéliszki/ czárki/ miséczki/ etc. czyniono. Myrrha vel murrha, Mart. Myrrha Falerno conuenit. Lucan. [...] Kn 416.
patrz: MIRA
– Mirá źiéle/ mirnik. [...] Myrris, f. et myrrha, et smyrnizusa, Plin. Dalecamp, similus est cicutae, vnde Cicutaria in Offic. vocatur. Chaerephyllon siluestre Sirenio, qui Popié-iayká vocabulo anili et inepto appellat. Kn 416.
patrz: MIRA
– Mirnik kamień drogi/ Myrrhites, ae, m. Plin. Lapis colorem myrrhae et odorem vnguenti eiusdem habens [...]. Kn 416.
patrz: MIRNIK
– Mirtowány/ mirtem przypráwiony. Myrtatus, Plinius. Mytridanum vinum, Plin. Kn 416.
patrz: MIRTOWANY
– Mirtynék drogi kámień/ Myrsinites, ae, m. Plin. Gemma myrti odore, colore meleo. [...] Kn 416.
patrz: MIRTYNEK
– Mirtynék/ mirtem przypráwione wino. Myrtites, ae, m. Colu. Pallad. [...] Murteum vinum, Cato. Vinym myrtite, in n, Pallad. Ianuario. Kn 416.
patrz: MIRTYNEK
– Jéstow mistrz/ Chironomus [...] Palaestricus. Kn 246.
patrz: MISTR, MISTRZ, MISTRZ
– Caeruleus [sonchus], [mlecz] brunatny. Kn 417.
patrz: MLECZ
– Mlecz ziéle/ Sonchus. Kn 417.
patrz: MLECZ
– Pápawá/ żábi kwiát/ mlecz świni/ plesz/ mnich/ lwi ząb/ radyki/ gołębi groch. [...] Aphaca [...] Ambubeia. Kn 668.
patrz: MLECZ
– Laeuis sonchus, mlecz biały. Kn 417.
patrz: MLECZ
– Sonchus asper. mlecz ogrodny. Kn 417.
patrz: MLECZ
– mlecz modry. Kn 417.
patrz: MLECZ
– Mlecz w pacierzowey rurzé u zwierząt. Swieczká [...] Medulla spinalis [...]. Cerebrum longum. Kn 417.
patrz: MLECZ
– Sonchus arborescens, [mlecz] wysoki. Kn 417.
patrz: MLECZ
– Endywia/ Mlecz sáłaciány/ Szczerbak ogrodny wiélki. Intybus, m. vel Intubus. [...] Intubum vel Intybum. Kn 171.
patrz: MLECZ
– Járy mlecz ziéle/ Peplus [...] Chamaelyce [...]. Syce [...]. Meconium aphrodes. Kn 235.
patrz: MLECZ
– Mlecz rybi/ Lactes muraenarum. Lamprid. Sueton. Iuni. Kn 417.
patrz: MLECZ
– Mlecz w drzéwách niéktorych/ ábo zdrzeń iáko wé bzié/ w winnorośli etc. Medulla [...] Sambucus cui plurima medulla. Kn 417.
patrz: MLECZ
– Wilczy mlecz/ wilczé mleko/ psie mleko/ ziéle. [...] Tithymalus: Herba lactaria. [...] Lactuca marina. [...] Characias. Kn 1260.
patrz: MLECZ
– Kozi mlecz ábo cycék/ ziéle. Chondrillon. chondrille, es. seu chondrilla, ae. Kn 131.
patrz: MLECZ
– Sytká źiéle od sytośći/ Pomorczyk źiéle/ Mlecznik pomorski. Acarios et Adipsos, v. Ostrokrzew. Halimon vel alimon, Plin. Halimos, f. et alimos, f. Gorrae. [...] Kn 1094.
patrz: MLECZNIK
– Nabiał v. Mleczno. Kn 451.
patrz: MLECZNO
– Mleczysty/ mlecz máiący. Lactens frumentum, Virg. Lactaria herba, i. lac in se habens, Plin. l. 26. c. 8. de Tithymalo. vide Pismo táiemne. Lactens ficus. Ouid. [...] Lignum medullam habens. Kn 417.
patrz: MLECZYSTY
– Młoćba/ młocenie. Tritura, ae. Colu. [...]. Tribulatio posset dici propriè, à verbo Tribulo, sed hac voce recentiores tralata vtuntur. Kn 418.
patrz: MŁOCBA, MŁOCBA, MŁOĆBA
– Młocek/ [...] à triturâ opera, seu famulus. Kn 418.
patrz: MŁOCEK, MŁOCEK, MŁOCZEK
– drechser młocźek/ młocźarz triturator Kn C2v.
patrz: MŁOCZARZ
– Gáłąská młoda/ vide Látorośl I. Kn 183.
patrz: MŁODY
– folusz/ blechárski młyn. Pila fullonica. Kn 178.
patrz: MŁYN
– Mnich/ Monachus [...] v. Zakonnik. Kn 419.
patrz: MNICH
– Mnostwo vide Wiélkość 1. Kn 420.
patrz: MNOŻSTWO, MNÓSTWO, MNÓSTWO
– Modlitéwnia modlitewnicá/ domowá kápliczká/ ołtarzyk. [...] Oratorium, Isidor. vbi oratur. Kn 422.
patrz: MODLITEWNIA
– Modlitéwnia modlitewnicá/ domowá kápliczká/ ołtarzyk. [...] Oratorium, Isidor. vbi oratur. Kn 422.
patrz: MODLITEWNICA
– Modlitwy/ Modlitewki/ i Kśiąszki w ktorych modlitwy są. Kn 422.
patrz: MODLITWA
– Modlitwá/ Modłá/ Proźba do Bogá. Precartio. Kn 422.
patrz: MODLITWA
– Modlitwy/ Modlitewki/ i Kśiąszki w ktorych modlitwy są. Kn 422.
patrz: MODLITWA
– Modłá/ item vide Modlitwá. Kn 422.
patrz: MODLITWA
– Modłá/ item vide Modlitwá. Kn 422.
patrz: MODŁA
– Modrak/ modrzeniéc/ chábrék/ Błáwat. Cyanus [...]. Kn 422.
patrz: MODRAK, MODRAK, MODREK
– Błáwat/ vide Modrak. Kn 34.
patrz: MODRAK, MODRAK, MODREK
– Chábrék/ vide Modrak. Kn 62.
patrz: MODRAK, MODRAK, MODREK
– Modra fárbá/ ábo máść ná suknié/ ná lázurzé/ ná niébié/ ná kwiatkách modrakowych/ etc. Kn 422.
patrz: MODRAKOWY
– mlecz modry. Kn 417.
patrz: MODRY
– Modrzéwowa żywicá/ Resina larigna, Matthiol. vulgò Terebinthina, sed falsò. v. Térpentyná. non multum tamen larigna terebinthinae cedit. Resina è larice, Plin. [...] Kn 423.
patrz: MODRZEJOWY, MODRZEWIOWY, MODRZEWIOWY, MODRZEWOWY
– Modrzéwowa gębká/ Agáryk/ Goryczká biała. Agaricum [...]. Fungus larignus et aliarum arborum [...]. Kn 423.
patrz: MODRZEJOWY, MODRZEWIOWY, MODRZEWIOWY, MODRZEWOWY
– Agáryk/ vide Modrzéwowa gębká. Kn 4.
patrz: MODRZEJOWY, MODRZEWIOWY, MODRZEWIOWY, MODRZEWOWY
– Modrzéwowy/ Larignus, Virtu. Kn 423.
patrz: MODRZEJOWY, MODRZEWIOWY, MODRZEWIOWY, MODRZEWOWY
– Ostrożka ziele/ Brunatek/ Modrzeniec rogaty. Kn 645.
patrz: MODRZENIEC
– Modrak/ modrzeniéc/ chábrék/ Błáwat. Cyanus [...]. Kn 422.
patrz: MODRZENIEC
– Modrzéwnicá źiéle/ bágno. Chamae purae, Siren. ex Dioscor. apud quem [...]. Kn 423.
patrz: MODRZEWNICA
– Modrzę śię/ modry iéstem. [...] Caeruleum colorem refero. Kn 422.
patrz: MODRZYĆ SIĘ
– Mokrzyny/ mokre miéscá/ mokrzyská. Irriguum, substant. Plin. Irrigua aquarum. [...]. Kn 423.
patrz: MOKRZYNA
– Mokrzyny/ mokre miéscá/ mokrzyská. Irriguum, substant. Plin. Irrigua aquarum. [...]. Kn 423.
patrz: MOKRZYSKO
– Monetnik v. Odmieniácz pięniędzy. Kn 424.
patrz: MONETNIK
– Monetny/ monetowy/ Monetalis, Apul. Aurum monetale. złoto w monećié ábo bite ná pięniądzé/ sed aureos nummos Poloni opponunt monetae [...]. Kn 424.
patrz: MONETNY
– Monetny/ monetowy/ Monetalis, Apul. Aurum monetale. złoto w monećié ábo bite ná pięniądzé/ sed aureos nummos Poloni opponunt monetae [...]. Kn 424.
patrz: MONETOWY
– Moniment/ dokument. Polonicè Práwny spisek/ práwo náco świádécznié/ ábo urzędownie nápisáne. Instrumentum litis, Quintil. Monimentum, Cic. [...] Kn 424.
patrz: MONIMENT, MUNIMENT, MUNIMENT, MUNIMENTUM
– Monoculus. Kn 243.
patrz: MONOCULUS, MONOKUL
– Monstrancya/ [...] Sacra theca Eucharistica quâ fertur in pompis. Monstratiam thecam vocant aliqui recentiores nouata voces, non broba, nec rem exprimente. Kn 424.
patrz: MONSTRANCJA
– Mordownik źielé/ zły mniszék/ Sákomonek. Hageco. Napellus, Matthiol. Tora, Siren. admirandas eius vires describit Matthiol. Napellus dicitur quod napo paruo sit similis. Kn 424.
patrz: MORDOWNIK
– Wzbieránie i opadánie/ v. Morskie burzęnie. Kn 1346.
patrz: MORSKI
– Arcyrozbojnik morski/ Archipirata [...] praedonum princeps. Kn 9.
patrz: MORSKI
– Przychodzęnie morskie/ v. Morskie burzęnie/ przychodzęnie. Kn 869.
patrz: MORSKI
– Kot morski/ vide Koczkodan. Kn 310.
patrz: MORSKI
– Ra-pontyk/ Rum Moskiéwskie [...] Radix Pontica [...] Rha-ponticum [...] Rhacoma [...]. Kn 910.
patrz: MOSKIEWSKI
– Moskwá/ Moscouia, Cromer [...]. Kn 428.
patrz: MOSKWA
– Moskwićin/ Moschus [...]. Kn 428.
patrz: MOSKWICIN, MOSKWICIN, MOSKWICZYN, MOSKWITYN
– Moszny/ moszénki u zwierząt. Scrotum, producit primam Renat. Tunica testiculorum, Cels. Membranae prolibus circumiectae [...]. Kn 428.
patrz: MOSZENKA, MOSZENKI
– Moszenki/ drzewo moszenkowe. Colutea Matthiolo, Iunio. [...] Arbor est magna quam falso Ruell. eandem cum Sena planta, immò herba putauit. Kn 428.
patrz: MOSZENKI
– Moszenki/ drzewo moszenkowe. Colutea Matthiolo, Iunio. [...] Arbor est magna quam falso Ruell. eandem cum Sena planta, immò herba putauit. Kn 428.
patrz: MOSZENKOWY
– Muszkátelé iágody/ Apianae vuae [...] Sticae vuae [...]. Kn 437-438.
patrz: MOSZKATELLA, MUSZKATELA, MUSZKATELA, MUSZKATELLA
– Muszkátelá wino/ vinum apianum, ex vuis apianis. [...] Kn 438.
patrz: MOSZKATELLA, MUSZKATELA, MUSZKATELA, MUSZKATELLA
– Moszny/ moszénki u zwierząt. Scrotum, producit primam Renat. Tunica testiculorum, Cels. Membranae prolibus circumiectae [...]. Kn 428.
patrz: MOSZNA, MOSZNO
– Motowąz ná węgorzé/ etc. Funiculus paxillo alligatus aliquot grandiores hamos in fine habens [...]. Motowąz z prządźionié/ Funiculus qui fila neta, et in spiras co[n]uoluta transuersim ijs implicitus coercet ne turbentur, et simul numerum parium ostendit [...]. Kn 428.
patrz: MOTOWĄZ
– Mowność/ skłonność/ ábo łácność do mowienia. Profluentia loquendi. Redundantia iuuenilis, (in dicendo) Cicer. [...]. Kn 433.
patrz: MOWNOŚĆ
– Możny/ Potens [...] Valet opibus & potentia [...]. Kn 434.
patrz: MOŻNY
– Podobny ku dostąpieniu/ wykonániu [...] Possibilis conditio [...] Fieri potest [...] Można rzécz. Kn 743.
patrz: MOŻNY
– Możny/ quasi passiuè ktory możé być/ v. Podobny 2. Kn 434.
patrz: MOŻNY
– Iák z biczá mowi/ v. Wymowny. Kn 231.
patrz: MÓWIĆ
– Błónká mozgowa/ [...] Meninx [...] Membrana cerebri. Kn 36.
patrz: MÓZGOWY
– Mrągowáty/ vide Morągowáty. Kn 434.
patrz: MRĄGOWATY
– Mroczék/ vide Mrużék. Kn 434.
patrz: MROCZEK
– Mrowik/ ábo mrowinék kámien drogy/ Myrmecites, ae, m. Plin. Kn 434.
patrz: MROWIK
– Mrowisty/ Formicosus, Plin. Formicosa arbor. Kn 434.
patrz: MROWISTY
– Mrówczany/ Formicinus gradus, Plau. Kn 434.
patrz: MRÓWCZANY
– Mrówko-łow ábo mrowko-léw robak/ mrowki poźeráiący. Myrmicoleon, onis. Kn 434.
patrz: MRÓWKOLEW
– Mrówko-łow ábo mrowko-léw robak/ mrowki poźeráiący. Myrmicoleon, onis. Kn 434.
patrz: MRÓWKOŁÓW
– Mrużék/ co oczy często zmruża. Conniuens oculos vel conniuentibus oculos homo: nictans, [...]. Nictare non cessans. Kn 435.
patrz: MRUŻEK
– Oczu mrugáiących/ v. Mrużék. Kn 588.
patrz: MRUŻEK
– Mroczék/ vide Mrużék Kn 434.
patrz: MRUŻEK
– Mszę co/ Obtexo lanugine aliquid [...] de papilione. [...] Lanuginosum reddo. Kn 436.
patrz: MSZYĆ
– Mszysty/ v. Mchem obrosły. Kn 436.
patrz: MSZYSTY
– Muchomory/ muchorowski. Fungi muscarij. Kn 436.
patrz: MUCHOMOR
– Muchomory/ muchorowski. Fungi muscarij. Kn 436.
patrz: MUCHORÓWKA
– Mularz/ mulnik/ mułow pástuchá/ poganiacz. Mulio, onis. m. Mart. Kn 436.
patrz: MULARZ
– Mularz ábo murarz od muru. Kn 436.
patrz: MULARZ
– Mulę/ sed vsitanus Omulić/ Zámulić. Kn 436.
patrz: MULIĆ
– Mulisty od mułu/ Limosus lacus, Virg. Limosa auqa, Colu. Kn 436.
patrz: MULISTY
– Mularz/ mulnik/ mułow pástuchá/ poganiacz. Mulio, onis. m. Mart. Kn 436.
patrz: MULNIK
– Multánki v. Gáydy. Kn 436.
patrz: MULTANKI, MULTANKI, MULTIANKI
– Mułowy/ mułom służący. Mularis, mulinus, genus mulinum [...]. Mulionius [...]. Kn 436.
patrz: MUŁOWY
– Muniá / Latini dicunt lapidem, caudicem etc. Quid stas lapis? Terent. [...] Aristoph. pto stupido et Polonis Kámieniu rusz śię/ sic pniu etc. Stupor, Catul. de municipe suo. Talis iste meus stupor, nil videt, nil audit. Brutus Isidoro, sine sensu, ratione, prudentia. Idem Sigon. ex Liuio et Dionysio. Varo, onis. Cicer. Persi. i stolidus, Turneb. Lambin. v. Niemy. Kn 436.
patrz: MUNIA
– Kiélnia murárska/ Trulla, Pallad. Kn 274.
patrz: MURARSKI
– Łatr miérniczy/ murárski [...] spatium vel altitudo 4 cubitorum. Kn 352.
patrz: MURARSKI
– Básztá murowána do obrony/ Propugnaculum [...] Procestria. Kn 17.
patrz: MUROWANY
– Mutánt/ Hirquitallus [...] al Irquitallus, puer primùm ad virilitatem accedens, ab bircorum libidine dictus quam tum sentire primùm incipit. [...] vide Młodzieniaszék. Kn 438.
patrz: MUTANT
– Mutuię/ głos dźiećinny vtracam/ mienię. Gallulascit vox pueri cum pubescit, Nonius ex Naeuio. [...] Kn 438.
patrz: MUTOWAĆ
– Myię co/ v. Omywam, Pomywam/ Vmywam. Kn 438.
patrz: MYĆ
– Mydlarz [...] Saponaeus, saponarius. Kn 438.
patrz: MYDLARZ, MYDLARZ, MYDLIARZ
– Káłkus/ ług mocny/ ostry/ iako mydlarzow/ [...]. Kn 258.
patrz: MYDLARZOWY, MYDLARZOWY, MYDLARZÓW, MYDLIARZOWY
– Mydlę [...] Imbuo aliquid smegmate, affrico saponem alicui rei. Kn 438.
patrz: MYDLIĆ
– Mydliny [...] Spuma Caustica, spuma Bataua. Martial, i. lixiuium cum sapone [...]. Kn 438.
patrz: MYDLINY
– Mykam/ vide [...] Vchodzę 4. Kn 439.
patrz: MYKAĆ
– Mykam/ vide Pomykam [...]. Kn 439.
patrz: MYKAĆ
– Myszáty/ myszásty. Murinus, equus, Varr. Color murinus [...]. Kn 440.
patrz: MYSZASTY
– Popiélisty/ popiélásty/ myszásty. Cinereus, cineraceus color. [...]. Kn 775.
patrz: MYSZASTY
– Myszáty/ myszásty. Murinus, equus, Varr. Color murinus [...]. Kn 440.
patrz: MYSZATY
– Bér myszy/ phalaris. Kn 20.
patrz: MYSZY
– Mytnik/ vide Célnik. Kn 440.
patrz: MYTNIK
– Mżyk/ vide Zmrużék. Kn 440.
patrz: MŻYK
– Zmrużék gra/ Mżyk/ Zmurék/ Babká/ Mżyték/ [...] Myinda, Iunio ex Polluce. [...] Musca aerea. [...]. Kn 1438.
patrz: MŻYK
– Zmrużék gra/ Mżyk/ Zmurék/ Babká/ Mżyték/ [...] Myinda, Iunio ex Polluce. [...] Musca aerea. [...]. Kn 1438.
patrz: MŻYTEK
– Ná (podawáiąc co komu) náści/ náć/ [...] wéźmi to. Cape hoc flabellum [...] Náści piésku. Hem tibi talentum argenti: tene tibi [...] Biérz-żé maszli bráć. Kn 440.
patrz: NA
– Ná doręczu/ ná dorędziu/ pogotowiu. [...] In promptu aliquid habeo vel pono [...] Ad manum habeo aliquid [...] In procinctu [...]. Kn 442.
patrz: NA DORĘCZU
– Po gotowiu. v. Ná doręczu. Kn 753.
patrz: NA DORĘCZU
– Gotowo/ Parate [...] In procinctu stare [...] vide Ná doręczu. Kn 205.
patrz: NA DORĘCZU
– Wystáwiam co/ kładę ná widoku/ ná doręczu. Propono vexillum [...] Propono signum pugnae [...]. Kn 1335.
patrz: NA DORĘCZU
– Ná doręczu/ ná dorędziu/ pogotowiu. [...] In promptu aliquid habeo vel pono [...] Ad manum habeo aliquid [...] In procinctu [...]. Kn 442.
patrz: NA DORĘDZI, NA DORĘDZIU
– Ná gwałt vdérzyć/ záwołáć. v. Gwałt. Kn 443.
patrz: NA GWAŁT
– Dáię ná zámiány/ vide zámieniam co zá co. Kn 112.
patrz: NA ZAMIANY
– Náchłopáć komu/ Debacchari in aliquem, rusticum identidem illum appellando. [...] Sic Nápopać/ nábábáć/ etc. reddes. Kn 453.
patrz: NABABAĆ
– Powód ábo ziédnánie/ nábáwienie szkody. Kn 804.
patrz: NABAWIENIE
– Nábudować [...] Configere tabulam aculeis [...] Nábić déskę goźdźmi/ ábo goźdźi w déskę. Kn 453.
patrz: NABIĆ
– Vbiiam zięmię/ tło. Fistuco [...] Pauio pauimentum [...] Configere locum congestitium palis vstulatis alneis, robusteis, oleagineis [...] Vbić pálámi/ nábić palów Fistucis fustibusq; calcare [...] Circumpauio [...] Area circumpauita. Obita/ vbita. Kn 1170.
patrz: NABIĆ
– Zrąb [...] Casio arborum [...] succisae arbores. Item, v. Porąb 1. Kleć. Zrąb dla obrony zięmią nábity [...] Aggestum [...] Tunc omnia latè procumbunt nemora, & spoliantur robore siluae, vt cùm terra leuis mediam virgultaq; molem suspe[n]dunt, structa laterum compage ligatam arctet humum, pressus ne cedat turribus agger [...] Munitio lignea. Kn 1450.
patrz: NABITY
– Nátkány/ aliter Nátkáne/ nábite gęsto płotno/ sukno. Panitensis vestis [...] Spissa [...] Pauerata, Crebra vestis [...]. Kn 480.
patrz: NABITY
– Nábladł/ nábladło mu. Kn 452.
patrz: NABLEDNĄĆ
– Náchudł/ náchudło mu/ nápléśniał/ nábladł/ náśiwiał/ nádrobił lásowi/ nádbiegł koniowi/ nápsował miéczá/ nakwáśniał/ przykwáśnieyszy. Kn 453.
patrz: NABLEDNĄĆ
– Iédnácz kupcá/ kupiey/ rostrucharz/ stręczyćiel. [...] Iédnácz pożyczálniká/ nábywácz pieniędzy dla kogo. Kn 242.
patrz: NABYWACZ
– Nábywácz/ nábywálnik/ ten co nábywa. Kn 453.
patrz: NABYWACZ
– Nábywácz/ nábywálnik/ ten co nábywa. Kn 453.
patrz: NABYWALNIK
– Náchłopáć komu/ Debacchari in aliquem, rusticum identidem illum appellando. [...] Increpans eum, rusticum per probrum saepe vocabat. [...] Sic Nápopać/ nábábáć/ etc. reddes. Kn 453.
patrz: NACHŁOPAĆ
– Chucham ná kogo/ Chuchnąć/ Náchuchnąć/ Afflare ore aliquem. Kn 72.
patrz: NACHUCHNĄĆ
– Nápuchnienie/ Náchuchnienie/ źiewánie/ puchánie ná kogo. Kn 472.
patrz: NACHUCHNIENIE
– Násłábieć/ v. Osłábieć et Náchudł. Kn 475.
patrz: NACHUDNĄĆ
– Náchudł/ náchudło mu/ nápléśniał/ nábladł/ náśiwiał/ nádrabił lásowi/ nádbiegł koniowi/ nápsował miécza/ nakwáśniał/ przykwáśnieyszy. Kn 453.
patrz: NACHUDNĄĆ
– Skłonny/ przychylny do czégo. [...] Náchylny/ Pochylisty. Kn 1005.
patrz: NACHYLNY
– Kółko ná którym chodźi liná/ sznur v windy/ v studniey/ etc. [...] náciągálne. Kn 291.
patrz: NACIĄGALNY
– Nádawcá/ v. Fundator 1. Kn 456.
patrz: NADAWCA
– Nádmiérzam/ Auctarium adijcio [...] v. Przydáię. Kn 456.
patrz: NADMIERZAĆ
– Gorá nádmorska/ ábo námorska. Promontorium [...]. Acroterium [...]. Kn 202.
patrz: NADMORSKI
– Nátchniony od Bogá/ Tactus diuino spiritu. [...] Deo repletus [...] Deo plenus [...] Inspiratus vates: Deo impletus [...] Entheus [...] Entheatus [...] Furore sacro mens instincta [...] Fatuarius [...] infrà [...] Haec Ethnicorum sunt omnia, vsurpari tamen à nobis possunt initiò posita. At fanaticus [...] et entheum, et furentem, [...] sonat. à fando dicitur, vel à fano, in quo responsa [...?] dabant, per entheos homines [...]. Kn 479.
patrz: NADTKNIONY, NATCHNIONY, NATCHNIONY
– Nátchniony iéstem od Bogá/ [...] Afflari diuno spiritu, & mentis viribus excitari. Dij me in eam mentem impulerunt. [...] Fatuor [...] Fatuari (al. Fatuarij), qui à Deo inspirantur. Kn 479.
patrz: NADTKNIONY, NATCHNIONY, NATCHNIONY
– Nádziéiá/ spes [...]. Kn 457.
patrz: NADZIEJA
– Nádziéię mam w kiem/ Ufam w kogo [...]. Kn 457.
patrz: NADZIEJA
– Nádziéię czynię komu / nádziéię dodawam ábo otuchy. Spem alicui facio, do [...]. Kn 457.
patrz: NADZIEJA
– Nágábam kogo/ gábam/ Nié dáię pokoiu. Inquieto aliquem. [...] Lacesso aliquem. [...] Incesso aliquem. [...]. Kn 458.
patrz: NAGABAĆ
– Gábam/ gábánié. v. Nágábam. Kn 182.
patrz: NAGABAĆ
– Gorá nádmorska/ ábo námorska. Promontorium [...]. Acroterium [...]. Kn 202.
patrz: NAMORSKI
– Náchłopáć komu/ Debacchari in aliquem, rusticum identidem illum appellando. [...] Sic Nápopać/ nábábáć/ etc. reddes. Kn 453.
patrz: NAPOPAĆ
– Jéstámi nárabiam/ jésty czynię. [...] Gestu vtor: ago gestum: ago gestum humeris [...] Gesticulor [...]. Kn 246.
patrz: NARABIAĆ
– Jéstámi nárabiáiący/ Gestuosus. Kn 246.
patrz: NARABIAĆ
– Jéstámi nárabinié. Gesticulatio. Kn 246.
patrz: NARABIANIE
– Gęś náska/ Anser [...] Anser femina. Kn 187 [188].
patrz: NASKI
– Bocian náski/ Ciconia. Kn 38.
patrz: NASKI
– Násob/ [...] vide Wéczworonasob. Kn 475.
patrz: NASÓB
– Násycam kogo [...] Satio cupiditatem [...] Satio cor, iram [...]. Kn 479.
patrz: NASYCAĆ
– Násycam kogo [...] Satio turtures [...]. Kn 479.
patrz: NASYCAĆ
– Násycam się/ sed frequentiùs Nasyciłem się czym/ Syt-em czégo. Satior somno, suppliciis [...]. Kn 479.
patrz: NASYCAĆ SIĘ
– Násycenie/ syt/ sytość/ dosyt. Satietas cibi, vitae [...] Satias [...] Ad satiatem: cum satiate: fessius satiate videndi [...] Saturitas [...] In expletione naturae summi boni finem consistere [...] Saties [...]. Kn 479.
patrz: NASYCENIE
– Násycam się/ sed frequentiùs Nasyciłem się czym/ Syt-em czégo. Satior somno, suppliciis [...]. Kn 479.
patrz: NASYCIĆ SIĘ
– Násycony/ syt. [...] Satur omnium rerum [...] ktorego możé násycić [...]. Kn 479.
patrz: NASYCONY
– Nátchnienie Boskie/ Inflatus et afflatus diuinus: caelestis instinctus mentis [...] Inspiratio diuina [...] Impetus diuinus [...] Enthusiasmus cùm anima à Deo illustratur [Caeli, Rhod] sed ethnicorum est vox, et furorem fanaticum sonat. Kn 479.
patrz: NATCHNIENIE
– Nátłukam czégo/ et nátłuczony. v. Náruszam/ Naruszony. Kn 480.
patrz: NATŁUKAĆ
– Jéstow náuka/ Lex gestus, Cironomia, [...] Palaestra. Kn 246.
patrz: NAUKA
– Kościelny/ adiect. aliter ut Kościélne Sakrámentá/ náuká/ iedność [...]. Kn 306.
patrz: NAUKA
– Człowiék nié bydlę. Kn 133.
patrz: NI, NIE, NIE
– Acz nic/ vide Przynamniéy. Kn 4.
patrz: NIC
– Przynamniey/ ácz nic. Minimum. Kn 879.
patrz: NIC
– Nié lza mu iédno się obiésić [...] Nihil restat praeter [...] Nihil mihi propriùs quàm [...] Nié lza iédno z gárdłem vciékáć [...]. Kn 504.
patrz: NIE LZA, NIE LZA, NIE LŻA, NIE ŁZA
– Niébéspiéczno iést/ Periculosum, periculosius est: im pendet periculum. Summum periculu[m] est, ne etc. […] Periculum habet ne vitietur vinum […] In pericures vertitur […] Periclitantur iura […] Periclitantur arbores gelu […] Periclitantur rumpi vox summa […] Periculum est ne corrumpatur. Intutum est scribere, etc. […] Kn 490-491.
patrz: NIEBEŚPIECZNIE, NIEBEŚPIECZNO, NIEBEZPIECZNIE, NIEBEZPIECZNIE, NIEBEZPIECZNO, NIEBEZPIECZNO
– Niébéspiécznié/ Periculosè aegrotans: periculosè aliquid facere […] Capitaliter aliquem lacessere, i. cum capitis periculo […] Propè vel propiùs aut proximè à periculo. Proximè periculum […]. Kn 490.
patrz: NIEBEŚPIECZNIE, NIEBEZPIECZNIE, NIEBEZPIECZNIE, NIEBEZPIECZNO, NIEBEZPIECZNO
– Niebowid ábo w-niéboyrzał rybá morska./ Vranoscopus, & Callionymus. [...], i caelum spectans, [...] quia oculos in vertice capitis habet caelum spectantes. [...] i pulchro nomine. [...] quia interdiu dormit, noctu vagatur. Ponocnik posset eodem modo vocari. Kn 492.
patrz: NIEBOWID
– Niéćierpiętliwy/ niémogący nic ćierpieć ná duszy ábo ná ćiélé/ niépodłégły [!] áfektom duszé/ áni niéwczásom ćiáłá. Kn 493.
patrz: NIECIERPIĘTLIWY
– Niéczczy/ péłny/ niédźiurkowáty/ niédęty. Kn 495.
patrz: NIECZCZY
– Niécześć/ Sume ex Zelżywość/ Sromotá/ quanquam Niécześć/ lenius quiddam sonat, s. priuationem honoris debiti, aut conuenientis. Kn 495.
patrz: NIECZEŚĆ, NIECZEŚĆ, NIECZĘŚĆ
– Niédziélá/ aliter. vt cum dicimus. Dwié/ trzy niédźiélé/ gdzié miészkam/ v. Tydzień. Kn 501.
patrz: NIEDZIELA
– Niédziélá/ od dziełá ábo dziáłánia/ ktorego w-ten dzień zakazano [...] v. Sobotá. Kn 501.
patrz: NIEDZIELA
– Dołem/ oppositum Górą. [...] In planum deferre fortunam suam. Ná rowni ábo nisko się sádowić. nié gorno chodzić. Kn 134.
patrz: NIEGÓRNO
– Pod łáską/ Id te orare iusserat, profectò vt faceres suam si velles gratiam [...] nisi gratiam nostram dissolutam velis: pod niełáską. Kn 731.
patrz: NIEŁASKA
– Niéchęć/ niéłáská. Simultas [...] Ex quibus multas simultates susceptas habemus. Mala gratia. Ego illos nulla Senatus mala gratia, comitiorum ratione priuaui [...] Maleuolentia [...] vide Odwrocénie [...] Niéżyczliwość/ Niésnaská. Kn 493.
patrz: NIEŁASKA
– Psuię kogo v kogo/ i. niéłáskę iédnam. v. Hidzę kogo. Kn 897.
patrz: NIEŁASKA
– Zárobić ná niéłáskę/ Effundere gratiam collectam. Exulcerare gratiam alicuis. Malè mereri de aliquo. Colligo inuindiam crudelitatis. [...] Mereri offensam, odium. [...] Obrażam kogo. Kn 1387.
patrz: NIEŁASKA
– Niemowny/ v. Máłomowny [...]. Kn 506.
patrz: NIEMOWNY
– Niemowny/ v. [...] Niéwymowny. 1. Kn 506.
patrz: NIEMOWNY
– Niézgwałcisty/ ktorego gwałcić trudno/ niémożno/ gardłem pachnie/ niésłuszą [...]. Kn 544.
patrz: NIEMOŻNO
– Nié można rzécz/ Nié możé to byc. Non potest impetrari [...] v. Niépodobieństwo 2. Kn 506.
patrz: NIEMOŻNY
– Niénásycenié/ aduerb. Insaturabiliter [...] Insatiabiliter [...]. Kn 508.
patrz: NIENASYCENIE
– Niénasycęnie/ Nomen Niénásyt. Insatietas [...] Insatiabilitas [...] v. Apétyt 4. Kn 508.
patrz: NIENASYCENIE
– Niénásycony/ Insatiabilis, inexplebilis [...] v. Zárłok. Kn 508.
patrz: NIENASYCONY
– Niénasycęnie/ Nomen Niénásyt. Insatietas [...] Insatiabilitas [...] v. Apétyt 4. Kn 508.
patrz: NIENASYT
– Odmyty. (oppositum Niéodmyty) [...] qui elui potest. Kn 602.
patrz: NIEODMYTY
– Niépodobny ku wierzeniu/ [...] Difficile ad credendum [...] Difficile ad fidem [...]. Kn 514.
patrz: NIEPODOBIEN, NIEPODOBNY
– Nié-podobnié item. vide Rożnié. Kn 514.
patrz: NIEPODOBNIE, NIEPODOBNO
– Niépodobnie ku wierzeniu [...] Incredibiliter [...] suprà fidem. Kn 514.
patrz: NIEPODOBNIE, NIEPODOBNO
– Niépodobnié ku czynieniu [...] eo modo quo fieri aliquid non potest. Kn 514.
patrz: NIEPODOBNIE, NIEPODOBNO
– Niépogodá/ Plutá. Tempestas [...]. Kn 514.
patrz: NIEPOGODA
– Niéprzyiaźń wiodę z-kiem/ záchodzę w-niéprzyiaźń. Inimicitias cum aliquo gero, suspicio, subeo [...] Contraho inimicitias [...] Iádę ná kogo [...]. Kn 518.
patrz: NIEPRZYJAŹŃ
– Niéprzyiaźń/ Inimicitiae [...] Hostilitas [...]. Kn 518.
patrz: NIEPRZYJAŹŃ
– Niéprzyiaźń wrodzona rzéczom niemem i niéczułem/ Antipathia [...] Aduersa & repugnans natura [...]. Kn 518.
patrz: NIEPRZYJAŹŃ
– Niéprzystoyny/ Indecens [...] Maioribus suis dedecorum incusauit. lżącego/ szpecącego przodki/ niépoczciwego przodkom [...]. Kn 520.
patrz: NIEPRZYSTOJNY
– Iáko bydlę/ iáko béstya/ po béstyalsku. Pecorum modo, […]. More ferae, […]. In pecorum modum […]. More bestiarum […]. Kn 232.
patrz: NIEROZUMNY
– Twárdy/ gęsty/ niégębczasty/ niérzepiásty. Kn 1165.
patrz: NIERZEPIASTY
– Niésłuszny/ Iniquus [...] Indignus [...] Flagitiosus [...] Iniurus [...]. Kn 526.
patrz: NIESŁUSZNY
– Niésporo mi/ [...] Parum vel nihil proficio [...] Promoueo parum [...] Nihil promoueo [...] Ne digitum quidem progredi [...]. Kn 528.
patrz: NIESPORO
– Iák nié swoy chodzę/ Iák w odmęcié chodzę. Prae maerore non sum apud me: Vix animi vel mentis sum compos [...] A morbo nec animo nec lingua, nec pedibus satisdum compos sum [...] Frasuię się. Kn 231.
patrz: NIESWÓJ
– Wart/ nié wart tego/ tyla/ i. nié waży. v. Wáżę tyle/ & Godzien. Kn 1224.
patrz: NIEWART
– Niéwiádomy/ v. Niéznáiomy. Kn 536.
patrz: NIEWIADOM, NIEWIADOMY
– Niéwiádom/ Niéwiáduk/ vide Niébiégły/ Niéumiéiętny [...]. Kn 536.
patrz: NIEWIADOM, NIEWIADOMY
– Niéwiádomié/ niéwiédząc. [...] Per ignorantiam [...] Imprudens [...] Insciens [...]. Kn 536.
patrz: NIEWIADOMIE
– Widzieć (impersonale) propr. Iusz nie widzieć: iészczé widzieć/ widno/ niéwidno tu. Kn 1244.
patrz: NIEWIDNO
– Niéwolny sobié/ v. Obowiązány/ Niéswobodny. Kn 540.
patrz: NIEWOLEN, NIEWOLNY
– Nié wolno/ nié swobodnié/ z réspéktem. Obnoxiè dicere sententiam [...]. Kn 540.
patrz: NIEWOLNO
– Niéwstyd/ Impudentia [...] Inuerecundia [...] Impudica impudentia. Impudicitia [...]. Kn 540.
patrz: NIEWSTYD
– Niéwymowność/ Infacundia, [...] Infantia eius qui rem dicendo explicare non potest, [...]. Verborum vel inopia, siccitas, ieiunitas, fames [...]. Infantia linguae, [...]. Infantia qadrupedum muta, [...]. Niéwymowność/ niemotá niewyrozumna. Kn 541.
patrz: NIEWYMOWNOŚĆ
– Nié-wymowny/ nié-orator. Indisertus: strigosus orator: ieiunius, ieiunior in orationibus: Infans, nihil illo infantius: ne infantissimus existimarer. Elinguis: Fabius nunquam habitus est elinguis [...]. Exsuccus, aridus, exsanguis orator. [...] Suchy/ niéżywy/ [...]. Ineloquens, [...] Infacundus, [...]. Kn 541.
patrz: NIEWYMOWNY
– Niéwypowiédziány/ v. Niéwysłowiony. Kn 541.
patrz: NIEWYPOWIEDZIANY
– Niéwysłowiony/ niéwypowiédziany/ niéwymowny. Inenarrabilis: ineffabilis: enarratu difficilis [...] Immemorabile spatium. [...] Indictus & innominabilis Deus, [...] interpretatu difficilis. Inexplicabilis, [...] Inexplicabile dictu est. Nec relatu effabilis, nec [...]. Infandus, à non fando, quem fari non est. Nonio. qui affert Varronem dicentem: Nemo aegrotus somniat tam infandum, quod non aliquis dicat Philosophus, i. Inenarrabile, absurdum. [...] De hoc quicquid dixero, minus erit, [...] Vincitur sermo rei magnitudine & minus est omne quod[...]. Kn 542.
patrz: NIEWYPOWIEDZIANY
– Niéwysłowiony/ niéwypowiédziany/ niéwymowny. Inenarrabilis: ineffabilis: enarratu difficilis [...] Immemorabile spatium. [...] Indictus & innominabilis Deus, [...] interpretatu difficilis. Inexplicabilis, [...] Inexplicabile dictu est. Nec relatu effabilis, nec [...]. Infandus, à non fando, quem fari non est. Nonio. qui affert Varronem dicentem: Nemo aegrotus somniat tam infandum, quod non aliquis dicat Philosophus, i. Inenarrabile, absurdum. [...] De hoc quicquid dixero, minus erit, [...] Vincitur sermo rei magnitudine & minus est omne quod dicimus, [...]. Kn 542.
patrz: NIEWYSŁOWIONY
– Niézábáwny/ wolny/ łácny/ prozny. Vacuus. [...] vacuus curis, negotijs; vacuus à rebus. [...] Vacans animus, [...]. Vacuum tempus, [...] Dum sit vacuissima quaeras, [...]. Remississimus ad otium & ad omnem comitatem animus, [...]. Kn 542.
patrz: NIEZABAWNY
– Łácny/ niézabáwny. v. Łácno mi. Kn 343.
patrz: NIEZABAWNY
– Nié zábáwny iéstem/ vide Łácno mi. Kn 542.
patrz: NIEZABAWNY
– Ułácniony/ v. Niézábáwny Kn 1183.
patrz: NIEZABAWNY
– Niéznośnié/ Intoleranter. Intolerantissimè […] Intolerabiliter [...]. Kn 545.
patrz: NIEZNOŚNIE, NIEZNOŚNO
– Niźiołék/ Homulus, staturae humilis homo. [...] v. Kárzéł. Kn 549.
patrz: NIZIOŁEK
– Nizouios Cromerus appellat à voce Polona Niża sub Niźina/ Kn 548.
patrz: NIŻA
– [...] stráchy nocne/ stráchánia się w-nocy. Kn 1072.
patrz: NOCNY
– Strachy nocne/ pokusy ná iákiem miéscu [...] Lemures nocturni [...] Stráchy cierpieć [...]. Kn 1072.
patrz: NOCNY
– Gárnéc ná nogách/ Chytropus [...] Tripes olla. Kn 186.
patrz: NOGA
– Ieża nogá/ ziéle. Echinopus, [...]. Kn 248.
patrz: NOGA
– Nowiniarz/ Awizarz [...] Nouorum rumorum fictor, gerulus. Kn 553.
patrz: NOWINIARZ
– Buntownik [...]. Nowiniarz. Natinator, Festo seditiosus. Kn 53.
patrz: NOWINIARZ
– Nuż gdy/ á nuż gdyby. Cedo si conata peregit [...] á nuż gdyby zamysły wykonał/ quàm day to/ vel daymy [...]. Kn 554.
patrz: NOŻ, NUŻ, NUŻ
– Nuż go/ nuż weń/ dobrzéż go. Perge in virum [...]. Kn 554.
patrz: NU, NUŻ, NUŻE
– Nuż/ nu/ nużé/ nuż iédno. Eia [...] Age licemini [...]. Kn 554.
patrz: NU, NUŻ, NUŻE
– O bok/ pobocz komu idę/ siédzę. Ad latus alicui sedeo, assideo alicui [...]. Kn 554.
patrz: O BOK
– Obálisty/ vide Vpadku bliski. Kn 557.
patrz: OBALISTY
– Obártél/ obártlik. Obex versatilis posti affixus. Kn 557.
patrz: OBARTLIK
– Obártuch/ Circulus, ex farina, caseo, et aqua, circuitum aquabiliter fundens [...] Lixulae, et semilixulae [...]. Kn 557.
patrz: OBARTUCH
– Obárzanék/ obwarzánék/ pracél/ begiél. Spira vulgò [...] v. Kołacz [...]. Kn 557.
patrz: OBARZANEK
– Biégun/ błąkácz/ wszędy był/ powsinogá. Erro [...] Multiuagus [...] Circumuagus [...] Omniuagus [...] Ambulator et Ambulatrix [...] Obbiegácz [...] vide Hultay. Kn 27.
patrz: OBBIEGACZ
– Obbieg/ obbieżenie/ okrążenie/ okrąg. Circuitus [...] Circumuectus [...] Circumuectio solis [...] Conuersio solis annua [...] Ambitus [...]. Kn 557.
patrz: OBBIEŻENIE, OBIEŻENIE, OBIEŻENIE
– Obciążenie/ tr. ábo obciążánie/ vide Vcisk. Kn 558.
patrz: OBCIĄŻANIE
– Obciążenie/ tr. ábo obciążánie/ vide Vcisk. Kn 558.
patrz: OBCIĄŻENIE
– Obcinácz [...] Putator [...] Frondator [...] Vcinácz/ propriè Skrociciel [...]. Kn 559.
patrz: OBCINACZ
– Rozmowny/ Philologus in omni sermone, omnibus affabilem se esse vult [...] Affabilis [...] obcownik [...]. Kn 948.
patrz: OBCOWNIK
– Obdách [...] Obdáchowe wiązánie/ ábo sam obdách/ aliter. v. Przypustnicé/ Kroksztyn. Kn 559-560.
patrz: OBDACHOWY
– Obdal/ v. Przydálszem. Kn 560.
patrz: OBDAL
– Obdách/ obdászék/ dászék ściány od deszczu broniący. Protectum [...] Proiectura [...]. Kn 559.
patrz: OBDASZEK
– Przylipam/ lnę/ przylnąć. Adhaereo [...] Koło rószczék obélnęło. Adhaesit mihi ad infimum ventrem fames [...] Adcorporor [...] Affigor [...]. Kn 877.
patrz: OBELGNĄĆ, OBELGNĄĆ, OBELNĄĆ
– Obérman/ v. Igrzysk sprawcá [...]. Kn 560.
patrz: OBERMAN
– Poznawánie się z-kiem/ poznánie/ obéznánie. Recognitio formicarum inter se [...] Notitia. Nupera haec inter nos est noticia [...]. Kn 811.
patrz: OBEZNANIE
– Obierék/ obierki/ v. Odrzutek/ Ostatki 1. Ogryzék. Kn 564.
patrz: OBIEREK
– Wizytator [...] Lustrator [...] spiégierz/ obchodziciel/ ábo obieżdżácz/ przéględácz świátá [...] Inspector [...] obieżdżácz [...]. Kn 1269.
patrz: OBJEZDZACZ, OBJEŻDŻACZ, OBJEŻDŻACZ
– Obieżdżánie/ vide Krążenie. Kn 565.
patrz: OBJEŻDŻANIE
– Opłáték/ opłátki. à voce Latina corrupta, oblatio [...] oblátki [...] Proskury [...] v. Ofiárá [...]. Kn 633.
patrz: OBLATEK
– Obliczam/ v. Zliczyć. Kn 567.
patrz: OBLICZAĆ
– Kupię/ gromádzę cokolwiék. Coaceruo pecuniam [...] Congero omnia in vnum [...] Cumulo benefacta [...] Kupią się iák oblépił/ oblipáią. Struo opes [...] Regero culmos in aceruum [...] Stipo carinis argentum [...] Densare cateruas [...]. Kn 336.
patrz: OBLIPAĆ
– Podárék oblubiéńczy/ zrękówinny. Proxencticum [..]. Kn 732.
patrz: OBLUBIEŃCZY
– Obłoczystość/ obłokow zébránie [...] congeries nubium. Kn 567.
patrz: OBŁOCZYSTOŚĆ
– Obłogá v száty/ v. Bramá v száty. Kn 567.
patrz: OBŁOGA
– Ob-łokáć się/ de brutis vel de hominibus gulosis, et sordinis propriè dicitur. idem Obiadam się. Kn 567.
patrz: OBŁOKAĆ SIĘ
– Obłoczysty/ Nubilus: nubilum caelum [...] Nubilus auster [...] Obłokorodny. Nubifer [...]. Kn 567.
patrz: OBŁOKORODNY
– Obłóczenie száty/ Inductus [...] Vestes indutui et amictui. do obłóczenia i do odziewánia [...]. Kn 567.
patrz: OBŁÓCZENIE
– Łupiná/ łuszczyná/ obłupiná grochu/ iárzyn/ migdalow/ i orzéchow cienka ná iądrzé. Tunica lupini [...] Siliqua [...] Valuulae fabarun, lentis, erui [...]. Kn 374.
patrz: OBŁUPINA
– Obłupuię/ v. Odzieram 1. 2. Kn 568.
patrz: OBŁUPOWAĆ, OBŁUPYWAĆ
– Obłupowánie/ v. Odzieránie. Kn 568.
patrz: OBŁUPOWANIE
– Obmarzł/ obmárzły [...] Hiems vestit montem gelu. Circumgelatus [...]. Kn 568.
patrz: OBMARZŁ, OBMARZŁY
– Zámázánie/ obmázánie/ zálépięnie płonki/ drzéwá [...] Litura [...]. Kn 1377.
patrz: OBMAZANIE
– Obmázuię co/ Circumlinio: circumlitus fuco [...] Circumlitus oleo [...] Circumlino oculum [...]. Kn 568.
patrz: OBMAZYWAĆ
– Obmázuię co/ Circumlinio: circumlitus fuco [...] Circumlitus oleo [...] Circumlino oculum [...] Nié pomuśniono/ nié obmuśniono/ nié okreszono fárbą. Oblino [...] Oblitus faciem cruore [...] Oblitus parricidio [...]. Kn 568.
patrz: OBMUSNĄĆ
– Omywam/ obmywam co. Elno sordes, sanguinem. Luo scelus sanguine. [...] Abluo aliquid. [...] Kn 628.
patrz: OBMYWAĆ
– Wstyd aliter. vt wstyd obnáżyć/ i. członki wstydliwe. v. Członek wstydliwy. Kn 1298.
patrz: OBNAŻYĆ
– Ogniwáczék/ feniks/ wyczyniéc/ obniżył [...] Phoenix [...]. Kn 617.
patrz: OBNIŻYĆ
– Obolewiéc/ vide Oboręczny. Kn 569.
patrz: OBOLEWIEC
– Oboręczny/ obopráwiéc. AEquimanus [...]. Kn 569.
patrz: OBOPRAWIEC
– Obostronnié/ v. Béz bráku. Item. Niészczerzé. Kn 569.
patrz: OBOSTRONNIE
– Obostronność/ Adiaphoria [...] In contrarias partes facultas [...] Indifferentia [..]. Kn 569.
patrz: OBOSTRONNOŚĆ
– Obrázá/ obráżęnie ábo obrażánie kogo (quasi actiuè ktorym ia kogo obrażam/ ábom obráził) Offensio alicuius, omnium ordinum: vito alicuius offensionem. Concito, affero alicui offensionem: sum offensioni [...] Offensa [...]. Kn 574.
patrz: OBRAZENIE, OBRAŻENIE, OBRAŻENIE
– Obráźliwy/ obrażáiący łácno. Inuidiosus [...] Obráziciel/ Winowáycá. Kn 575.
patrz: OBRAZICIEL
– Obrazki/ Obraski/ Aronowa brodá/ Diablik/ Wężownik biały. Aron, vel Arum [...] Aros [...]. Kn 575.
patrz: OBRAZKI
– Obrázoborstwo [...] Iconomachia, Oppugnatio imaginum. Kn 575.
patrz: OBRAZOBORSTWO
– Obrázá/ obráżęnie ábo obrażánie kogo (quasi actiuè ktorym ia kogo obrażam/ ábom obráził) Offensio alicuius, omnium ordinum: vito alicuius offensionem. Concito, affero alicui offensionem: sum offensioni [...] Offensa [...]. Kn 574.
patrz: OBRAŻANIE
– Obrąbiam/ obrębuię/ ręby czynię ábo owrębuię/ obrownywam/ rowem/ szwem etc. brzeg iákiey rzéczy otaczam. Margino [...]. Kn 571.
patrz: OBRĄBIAĆ
– Obrąbiony/ owrąbiony/ v. Brzézisty. Kn 571.
patrz: OBRĄBIONY
– Obrąbiam/ obrębuię/ ręby czynię ábo owrębuię/ obrownywam/ rowem/ szwem etc. brzeg iákiey rzéczy otaczam. Margino [...]. Kn 57z1.
patrz: OBRĘBYWAĆ
– Obroczny/ adiect. obrokowy. Cibarius [...] Obrocznik/ co obrok biérzé [...]. Kn 575.
patrz: OBROCZNIK
– Obroczny/ substant. [...] i. frumenti distributor [...] i. carnium distributor, vide Száfarz/ Stráwny. Kn 576.
patrz: OBROCZNY
– Obrodzęnie/ Prouentus [...] Vbertas frugum [...] Germinatio [...] v. Vrodzay. Kn 576.
patrz: OBRODZENIE
– Obrodziły/ co obrodził. Fetus [...] Vber [...]. Kn 576.
patrz: OBRODZIŁY
– Obroczny/ adiect. obrokowy. Cibarius [...]. Kn 575.
patrz: OBROKOWY
– Básztá murowána do obrony/ Propugnaculum [...] Procestria. Kn 17.
patrz: OBRONA
– Obrastam aliter, Obrosło bydlę [...] Obsita setis bos [...] obrastánie/ obrośnięnie. Kn 573.
patrz: OBROŚNIENIE
– Poniżam kogo/ vpokarzam/ poniżam stan czyy. In peregrinitatem redigo aliquem [...] In ordinem aliquem redigo, cogo [...] Redigere in sordidissimam turbam nobiles [...] W-chłopy obrocić szláchtę [...] In infimum agere, deijcere [...] Traducere ad plebem aliquem [...] Deprimo fortunam alicuius. De caelo aliquem detrahere [...]. Kn 773 [771].
patrz: OBRÓCIĆ
– Obrąbiam/ obrębuię/ ręby czynię ábo owrębuię/ obrownywam/ rowem/ szwem etc. brzeg iákiey rzéczy otaczam. Margino [...]. Kn 571.
patrz: OBRÓWNYWAĆ
– Obrucháć co/ ab obruchywam/ propriè [...] Labefactare statuam [...] Labefacere dentes [...] Quasso [...] Quassata monumenta. Quatefacio [...]. Kn 577.
patrz: OBRUCHYWAĆ
– Obruszny/ co się łácno obruszy [...] perturbatu facilis. Aliter Co się da obrucháć. Quassabilis [...]. Kn 578.
patrz: OBRUSZNY
– Ryczę/ Mugio [...] Ozywa się rykiem. Admugit [...] Przyryka. Demugitae paludes [...] Obryczáne/ rykiem ogłoszone. Immugire, ryknąć/ záryczeć [...]. Kn 963-964.
patrz: OBRYCZANY
– Obrzymski/ wiélkiego wzrostu. Gigantaeus [...] Collosicus, & colleseus homo: colosseum signum [...]. Kn 580.
patrz: OBRZYMSKI, OLBRZYMSKI, OLBRZYMSKI
– Bożé day to/ oby to! Vtinam id accidat, vt [...] Bog by to dał/ Obyś to był/ Me miserum! cur non ades? [...]. Kn 43.
patrz: OBY
– Duchowny ociéc/ mistrz. Magister pietatis, religionis. Magistros virtutis [...]. Kn 153.
patrz: OCIEC, OJCIEC, OJCIEC
– Duchowny oćiéc/ mistrz. Magister pietatis, religionis. Kn 153.
patrz: OCIEC, OJCIEC, OJCIEC
– Szturm odbić/ wytrzymáć. Impetum alicuius propulsare, reprimere, reflectere, frangere. Kn 1124.
patrz: ODBIĆ
– Dziésięcinę odbieram/ wytykam. Decimas accipio Kn 166.
patrz: ODBIERAĆ
– Oddáię pieniądzé przéz bánk/ ná bánku vkázuię/ posyłam do bánkierzá ná się kártélusz pożyczálnikowi. Rescribo alicui argentum. Kn 594.
patrz: ODDAWAĆ
– Oddycham/ Spiro, respiro [...]. Sine respirem quaeso [...] Duco spiritum: nullum spiritum otiosum duximus. Ducere animam de caelo [...] Traho et [?] reddo spiritum [...] Attraho & reddo animam. [...] Reciproco animam [...] Recipio anhelitum [...] Duco & aërem. Rehalo. Reddo animam. Reduco auras naribus. [...] Excepto leuas auras [...] Bestiae auras recipiunt naribus & per anhelitum reciprocatas reddunt [...] Reciprocare à vitali spiritu aërem. [...] Interspiro [...] Relinquito quâ interspiret, s. vinum in dolio opertum. Obserua in exemplis Latinis quaedam pertinere ad recipiendum aërem, quaedam ad emittendum, ut Gracis [...] (v. Oddéch) et [?] Polonis: [...] Biorę w-się-déch/ et [?] wydycham quia oddycham utrumá, [?] sonat. Kn 596.
patrz: ODDECH
– Wytchnienie/ Respiratio in oratione [...] v. Oddéch/ Odpocznienie/ Przéstánék. Kn 1338.
patrz: ODDECH
– Oddéch/ Oddychanie. Respiratio. Aspiratio, Adspiratio. animantes adspiratione aëris sustinentur. Spiritus: anima (i. aër) ducitur spiritu, [...] Respiratus, us, [...] Aspiritus, us. [...] al. adspiritus. Reflatus, us, [...]. Reflatus belluae marinae. Reciprocatio spiritus. [...] Duae sunt vices, seu functiones respirationis, s. Inspiratio, qua aër ad cor irabitur. [...] Expiratio, quae spiritus expellitur [...] At [...] facilis respiratio. Interspiratio in oratione. [...] Transpiratio [...] Galen non est idem quod respiratio seu [...] quia illa est; cùm per totum corpus aër trabitur at expiratur: haec verò, cùm spiritus per os intrò at extra fertur. Sape tame haec vocabula pro eodem vsurpantur. Kn 595.
patrz: ODDECH
– Tchnienie Halitus (extremus) [...] Spiritus ultimus [...] Anhelatio [...] Spiritus gravis [...] vide Oddéch. Kn 1138.
patrz: ODDECH
– Oddycham/ Spiro, respiro [...]. Sine respirem quaeso [...] Duco spiritum: nullum spiritum otiosum duximus. Ducere animam de caelo [...] Traho et [?] reddo spiritum [...] Attraho & reddo animam. [...] Reciproco animam [...] Recipio anhelitum [...] Duco & aërem. Rehalo. Reddo animam. Reduco auras naribus. [...] Excepto leuas auras [...] Bestiae auras recipiunt naribus & per anhelitum reciprocatas reddunt [...] Reciprocare à vitali spiritu aërem. [...] Interspiro [...] Relinquito quâ interspiret, s. vinum in dolio opertum. Obserua in exemplis Latinis quaedam pertinere ad recipiendum aërem, quaedam ad emittendum, ut Gracis [...] (v. Oddéch) et [?] Polonis: [...] Biorę w-się-déch/ et [?] wydycham quia oddycham utrumá, [?] sonat. Kn 596.
patrz: ODDYCHAĆ
– Oddéch/ Oddychanie. Respiratio. Aspiratio, Adspiratio. animantes adspiratione aëris sustinentur. Spiritus: anima (i. aër) ducitur spiritu, [...] Respiratus, us, [...] Aspiritus, us. [...] al. adspiritus. Reflatus, us, [...]. Reflatus belluae marinae. Reciprocatio spiritus. [...] Duae sunt vices, seu functiones respirationis, s. Inspiratio, qua aër ad cor irabitur. [...] Expiratio, quae spiritus expellitur [...] At [...] facilis respiratio. Interspiratio in oratione. [...] Transpiratio [...] Galen non est idem quod respiratio seu [...] quia illa est; cùm per totum corpus aër trabitur at expiratur: haec verò, cùm spiritus per os intrò at extra fertur. Sape tame haec vocabula pro eodem vsurpantur. Kn 595.
patrz: ODDYCHANIE
– Odétchnienie/ vide Oddéch. Kn 596.
patrz: ODETCHNIENIE
– Wstyd/ aliter. Wstyd odjąć pánnié/ i. pánieństwo. vide Dziéwictwo. Kn 1297.
patrz: ODJĄĆ
– Iák nié swoy chodzę/ Iák w odmęcié chodzę. Prae maerore non sum apud me: Vix animi vel mentis sum compos [...] A morbo nec animo nec lingua, nec pedibus satisdum compos sum [...] Frasuię się. Kn 231.
patrz: ODMĘT
– Odmyty. (oppositum Niéodmyty) [...] qui elui potest. Kn 602.
patrz: ODMYTY
– Odmywam co. Eluo maculam. [...] Eluo labem, [...] Propriè reddes: Aboleo lauando maculam, sordes, etc. [...]. Kn 602.
patrz: ODMYWAĆ
– Chodzę z kiem w odpowiédzi/ vide Odpowiádam 2. Kn 68.
patrz: ODPOWIEDŹ
– Odstroił się instrument/ régał/ lutnia/ [...] Chorda citharae intentae remiserunt. [...] Fistulae organi pneumatici ex consonis, dissonae facta sunt; f. ob situm diuturnum vel aeris humiditatem. Kn 608.
patrz: ODSTROIĆ SIĘ
– Iák ogniá się boi/ strzeżé/ chroni. Latini dicunt: Cane peius & angue [...] Vitat oliuum cautius sanguine viperino. Kn 231.
patrz: OGIEŃ
– Opowiádácz/ ogłosiciel/ oznáymiácz. Praeco virtutum alicuius. Praedicator beneficij, [...]. Praenuntius ales lucis, [...]. Declarator, [...] Renuntiator, [...]. Praenutiatius ignis, [...] Annuntiator, [...]. Et praenuntiae stellae, [...] Nuntiator, [...]. Nuntius, [...] Historia nuntia vetustatis. Kn 633.
patrz: OGŁOSICIEL
– Opowiádácz [...] Opowiádáczká/ ogłosiciélká. [...] Enuntiatiuus, [...] adiect. Opowiadáiący/ oznáymuiący. Kn 633.
patrz: OGŁOSICIELKA
– Ogłoszęnie/ (actus finitus) Ogłaszá. (actus durans) Praedicatio praeconis. Praeconium: Promulgatio. [...]. Kn 616.
patrz: OGŁOSZENIE
– Żołtoczerwony/ żołtogorący. Ognistey fárby. Rutilus capillus. Rutila flamma [...]. Subrutilus color [...]. Kn 1448.
patrz: OGNISTY
– féniks ptak/ vide Ogniwaczék. Kn 174.
patrz: OGNIWACZEK
– Ogniwaczék/ Feniks/ wyczyniéc/ [...] v. Orzéł 4. [...]. Kn 617.
patrz: OGNIWACZEK
– Ogón. [...] Penis. Kn 618.
patrz: OGON
– Przęsłká ziéle/ strzępéczká/ kotcze ogonki. Skrsyp. Kn ?.
patrz: OGONEK
– Dłubáczká ogrodnicza/ Scalprum, [...]. Kn 121.
patrz: OGRODNICZY
– Sonchus asper. mlecz ogrodny. Kn 417.
patrz: OGRODNY
– Goździki/ kwiatki swoyskie ogrodne .Caryophyllus, flos odoratus & coronarius [...]. Kn 206.
patrz: OGRODNY
– Mężoboycá (powszéchnié) Homocida, [...]. Cui hominum mors omnis in vsu est [...]. Parricida non tantùm patris, sed et aliorum hominem et scelerum apud [...] vt Parricida ciuium, patriae. sacrum qui clepserit parricida esto geminat r [...] scribunt aliqui et paricida. Propriè tamen et parricida qui patrem necauit. (oycoboycá) Parenticida, [...] Matricida, [...] (mátkoboycá/) et [...] matrem occido, Fratricida, [...] (brátoboycá) Sororicida, [...] (siostroboycá.) vide zabiiak. Kn 398.
patrz: OJCOBÓJCA
– Oycomorderz/ oycobóycá. Parricida, [...] qui occidit parentem, propinquum, immò liberum hominem sciens, in legibus Romanis. [...] ad leges capitales addi solitum: parricida esto. i. reus capitis, vel capital illi esto, qui hoc fecerit [...] c. etiam patriae oppressor, proditor [...]. parricida appellatur. Scribunt aliqui paricida, alij parricida: quomodo etiam non pauca exemplaria bona habent, sed sequor plures [...] maioris auctoritatis rr geminātes. [...] patris percussor. Kn 654.
patrz: OJCOBÓJCA
– Oycomorderstwo/ Oycobóystwo. Parricidium [...]. Kn 654.
patrz: OJCOBÓJSTWO
– Oycomorderstwo/ Oycobóystwo. Parricidium [...]. Kn 654.
patrz: OJCOMORDERSTWO
– Oycomorderz/ oycobóycá. Parricida, [...] qui occidit parentem, propinquum, immò liberum hominem sciens, in legibus Romanis. [...] ad leges capitales addi solitum: parricida esto. i. reus capitis, vel capital illi esto, qui hoc fecerit [...] c. etiam patriae oppressor, proditor [...]. parricida appellatur. Scribunt aliqui paricida, alij parricida: quomodo etiam non pauca exemplaria bona habent, sed sequor plures [...] maioris auctoritatis rr geminātes. [...] patris percussor. Kn 654.
patrz: OJCOMORDERZ
– Oyczeńko/ v. Tátá/ Oyciéc. Kn 654.
patrz: OJCZEŃKO
– Metopium [...] gáłbanowy/ ábo ámoniákowy/ ábo migdałowy oléiék. Kn 183.
patrz: OLEJEK
– Płóczę co/ wypłókuię. [...] spłókywáły/ opłókywáły [...] v. Omywam. Kn 711.
patrz: OMYWAĆ
– Omywam/ obmywam co. Eluo sordes, sanguinem. Luo scelus sanguine. [...]. Abluo aliquid. [...] Abluitur radix vino. [...] Donec me flumine abluero. Elauo [...]. Elaui in mari. Kn 628.
patrz: OMYWAĆ
– Oczyśćiam co powierzchownié od plugástwá/ v. Chędożę/ Omywam. Kn 589.
patrz: OMYWAĆ
– Vmywánie/ omywánie. [...] Ablutio, [...] ablutio manuum. vide Myćie. [...] vmywánie nóg. Kn 1189.
patrz: OMYWANIE
– Myćie/ vmywánie/ omywánie. Lauatio [...]. Lauatione calidae aquae traduntur pinguescere. Ablutio corporis [...]. Kn 438.
patrz: OMYWANIE
– Opiéprzyć/ propriè. [...] Condire pipere edulium. Piperare, [...]. Kn 631.
patrz: OPIEPRZYĆ
– Opiéprzyć tr. vide Drogo co kupić. Kn 631.
patrz: OPIEPRZYĆ
– Opłákiwam/ Defleo [...]. Belli ciuilis initium saepè defleui. Deploro calamitatem. Lugeo vitam hominum. Elugeo: Patriam eluxi iam & graùius & diùtius quàm vlla mater vnicum filium. [...] Complorare fortunam, [...] Kn 632.
patrz: OPŁAKIWAĆ
– Opowiádácz/ ogłosiciel/ oznáymiácz. Praeco virtutum alicuius. Praedicator beneficij, [...]. Praenuntius ales lucis, [...]. Declarator, [...] Renuntiator, [...]. Praenutiatius ignis, [...] Annuntiator, [...]. Et praenuntiae stellae, [...] Nuntiator, [...]. Nuntius, [...] Historia nuntia vetustatis. Kn 633.
patrz: OPOWIADACZ
– Opowiádácz [...] Opowiádáczká/ ogłosiciélká. [...] Enuntiatiuus, [...] adiect. Opowiadáiący/ oznáymuiący. Kn 633.
patrz: OPOWIADACZKA
– Jést oratorski/ ábo jésty krásomowskie. Gestus [...] Motus corporis: actio: pronuntiatio [...]. Kn 246.
patrz: ORATORSKI
– Ort/ vide Vrt/ Osmak. Kn 636.
patrz: ORT, URT, URT
– Gwiazda/ ábo gwiazdy osobno chodzące. v Plánetá. Kn 219.
patrz: OSOBNO
– Osrzódék chlébá/ [...] Medulla panis. [...] Kn 644.
patrz: OSRZÓDEK, OSZRODEK, OŚRODEK, OŚRODEK, OŚRÓDKA, OŚRÓDKA, OŚRZODEK, OŚRZÓDKA
– Ostropést źiéle/ podgrzał. Leucacantha [...] Leucographis [...] Carduus vulgaris. Kn 645.
patrz: OSTROPES, OSTROPEST
– Osuch/ Gniotká Kn 647.
patrz: OSUCH
– Ośm-kroć/ ośm rázy. Octies [...]. Kn 641.
patrz: OŚMKROĆ
– Otchnąć kogo, otchniąny duchem záráźliwem/ [...] Afflo alicui pestilentem aërem. [...] Afflari pestilenti aura. [...] Afflatus mala aura. Idem ferè est Nápuchać/ vide [...] Ozionąć I. Kn 650.
patrz: OTCHNĄĆ
– Otchnąć kogo, otchniąny duchem záráźliwem/ [...] Afflo alicui pestilentem aërem. [...] Afflari pestilenti aura. [...] Afflatus mala aura. Idem ferè est Nápuchać/ vide [...] Ozionąć I. Kn 650.
patrz: OTCHNIONY
– Otuchy dodáię/ vide Nadziéię czynię. Kn 651.
patrz: OTUCHA
– Owiewam kogo/ owionął kogo wiátr. Afflo aliquem: afflauit eum ventus, afflatus est vento, afflatus est ei nidor, [...] c. Sic loquuntur Latini. Afflari: afflantur Noto vineta. [...] Sperat sibi auram aliquam posse afflari [...] Afflauit ma ful minis ventis, s. Iupiter [...] Cum quidam ventus afflauit, [...] Afflari priùs quàm percuti fulmine, omnia docet idem [...]. Circumflant aliquem venti [...] Circumflari à ventis inuidiae [...]. Kn 653.
patrz: OWIEWAĆ
– Owiewam kogo/ owionął kogo wiátr. Afflo aliquem: afflauit eum ventus, afflatus est vento, afflatus est ei nidor, [...] c. Sic loquuntur Latini. Afflari: afflantur Noto vineta. [...] Sperat sibi auram aliquam posse afflari [...] Afflauit ma ful minis ventis, s. Iupiter [...] Cum quidam ventus afflauit, [...] Afflari priùs quàm percuti fulmine, omnia docet idem [...]. Circumflant aliquem venti [...] Circumflari à ventis inuidiae [...]. Kn 653.
patrz: OWIONĄĆ
– Pach/ vide Wónia/ Powonienie. Kn 656.
patrz: PACH
– Pachá v człowiéká/ podpásze, Ala, axilla [...] v. Korzeń. Kn 656.
patrz: PACHA
– Pacham/ v. Węchem czégo szukam. Kn 656.
patrz: PACHAĆ
– Pachaią się konie. Die Pferde machen einander wild, scheu. les chevaux éfarouchent l`un l`autre. Kn 1304.
patrz: PACHAĆ SIĘ
– Pacháią się szkápy/ [...] Efferantur inuicem equi. Item, v. Popacháć się. Kn 656.
patrz: PACHAĆ SIĘ
– Zwiéśinosék wiélki pachnący. Szałwia ś. Ianá. [Sclarea, Matrisylua, [...] [Herba S. Ioannis, Officin. [...]. Kn 1456.
patrz: PACHNĄCY, PACHNIĄCY
– Gárdłem to pachnié. Kn 185.
patrz: PACHNĄĆ, PACHNIEĆ
– Polszczyzná/ Sermo Polonicus [...] Polszczyzną pachnié twa Łáciná/ Włoszczyzná/ [...] Idioma Polonicum [...] Idiotismus Polonicus [...] Sermo vulgaris. Kn 767.
patrz: PACHNĄĆ, PACHNIEĆ
– Pacholczno/ Magno comitatu puerorum ire: Multis viris comitata mulier. Bené comitatus conscendit [...] Homo comitatus, comitatissimus. Comitatiores reuerti [...] Vno puero comitatior. Oppositum: Parúm comitatus exiit. Nié pácholczno. Kn 657.
patrz: PACHOLCZNO
– Pácholę/ chłopiéc. Puer. Alij pueri alias literas attulerunt. Kn 657.
patrz: PACHOLĘ
– Sługá/ służebnik/ páchołek. Famulus, Pedisequus, Stator. Minister: Ministrator [...] Pedes pro famulis v. Pácholę. v. Niéwolnik. Kn 1024.
patrz: PACHOLĘ
– Cłopię/ vel chłopiéc [...] vide Giérmék/ Pácholę. Kn 66.
patrz: PACHOLĘ
– Orszak/ gwárdya/ zgráiá. Pompa lictorum [...] Cohors iuuentutis Aduocatio [...] Famulatio, Apulei. Frequenti famulatione ftipata. Caterua comitum. Cháłástrá/ Pácholstwo. Kn 636.
patrz: PACHOLSTWO
– Pácholstwo/ słudzy/ ábo sług gromádá. Comitatus [...] Famulitium, Vnus famulitio, famularis turba [...] v. Cháłástra/ Orszak. Kn 657.
patrz: PACHOLSTWO
– Páchołék zá pánem idący. Pedisequus: Affecta. Affectator alicuius [...] v. Sługá. Giérmék. Kn 657.
patrz: PACHOŁEK
– Páchołék przed pánem idący/ v. Dworzánin Kn 657.
patrz: PACHOŁEK
– Niédźwiadék robak/ Szkorpion/ Vrsino, iáko páiąk iést/ alé ogon paciorkowáty. Kn 501.
patrz: PACIARKOWATY, PACIORKOWATY, PACIORKOWATY
– Páciépi/ Antrum obscurum [...] casa tenebricosa. Kn 657.
patrz: PACIEP, PACIEP
– Pacierz u zwiérząt/ u człowiéká w grzbiécié/ w-szyi Pacierzysty Kn 657.
patrz: PACIERZ
– Zmawiam co/ zmówić pacierz. Recitare, percurrere legendo, recitando aliquid [...] v Mówię pacierz. Kn .
patrz: PACIERZ
– Paciérzé kápłáńskie/ i. Książki w-ktorych są paciérzé. vide Bréwiarz. Kn 658.
patrz: PACIERZ
– Grzbiétowa kość/ v. pacierzowa Kn 215.
patrz: PACIERZOWY
– Stáwowych i paciérzowych kości końce/ dołkowáte/ i głowiáste/ iáko golęniowych/ biodrowych kości Kn 1065.
patrz: PACIERZOWY
– Paciérzowa kość/ z-pacierzow złożona/ ábo paciérzé wszytkie ogołem [...] Ossea substructione fulciri ceruicem, Spina sacra. Kn 658.
patrz: PACIERZOWY
– Paciérzyczka ziéle/ [...] Scorpioides, Ruelli. Vrfin. Siren. [Nepa. Herba amoris, Siren. Kn 658.
patrz: PACIERZYCZKA
– Pacierz v zwiérząt/ v człowiéká w-grzbiécie/ w-szyi Vertebratus, Verticillatus, idem. Pacierzysty. Kn 657-658.
patrz: PACIERZYSTY
– Páczési lniáne/ konopne [...] Stupa lini aut cannabis melior secundo pectine ablata [...] wyczoski lépsze [...] vide Zgrzébie. Kn .
patrz: PACIESZE, PACZESI, PACZESIE, PACZESIE
– Koroná/ koronká. v. Rożániéc. Paciorki. Kn .
patrz: PACIORKI
– Pácyencya [...] Nic to/ Wytrwam ia to/ Musi wytrwáć/ Ciérpmysz. Kn 658-659.
patrz: PACJENCYJA
– Szkáplerz/ pácyencyia krótka. v. Pácyencyia Mniska. Kn 1114.
patrz: PACJENCYJA
– Páczyná/ péczyná [...] argilla igni exusta vel adusta, qualis est in focis [et] sornacibus [...] Terra fornacum qua retorrida suluescit, eiusdem cum testa effectus in medicinis.Rondelet. Kn 659.
patrz: PACYNA, PACYNA, PACZYNA, PECZYNA, PĘCZYNA
– Páczéśny/ [...] Lineus aut cannabinus secundi loci, vel viliori lino aut cannabi constans. [...] Zgrzébiány. Kn 659.
patrz: PACZESNY, PACZESNY, PACZEŚNY, PACZOSNY
– Włosy mi padáią/ Glabresco. Kn 1274.
patrz: PADAĆ
– Ná twarz padszy. [...] v. Ná płásk. Kn 444.
patrz: PADAĆ
– Koziéłék przéwrocić. [...] Saltus in caput [...] Cernuo [...] cernulat habetur. Koziełki przéwrácam/ Padam ná głowę. Kn 131.
patrz: PADAĆ
– Klękam/ padam ná koláná. Procumbo in genua. Submitto flexum genu. Tango genu terram [...] Pinso terram genibus. Biię kolány ziemię. Klękam przéd kiem. Kn 280.
patrz: PADAĆ
– Obéymuié mię strách / pada ná mię strách. Perfundit me horror. Kn 560.
patrz: PADAĆ
– Padam/ alitertr. Dobrzé pádło/ páda co ná kogo. Cado belle, percommode, peropportune cecidit: ita cadit vt praedictum: fauste feliciter prospereque euenit [...] páda ná zboże. Kn 659.
patrz: PADAĆ
– Utykam głową/ gębą/ w-zięmię: Padam ná gębę. Sistere ore, capite: sistere capite in via, de femita. Kn 1209.
patrz: PADAĆ
– Rospadam się/ rospádło się co/ v. Pádam się. Kn 929.
patrz: PADAĆ SIĘ
– Pádáléc. seps, sepis [...] serpens paruus tabisicus corpus hominis quod attigerit dissoluens et ipsa ossa, teste Lucano Kn 659.
patrz: PADALEC
– Rospádlina/ rysá [...] pádánie/ łupánie. Kn 929.
patrz: PADANIE
– Deszczowy/ dżdżowy/ Plunialis aqua [...]deszczu pádánie/ kropienie. Manalis lapis [...] ciékący/ ciéczeniu służący. Kn 120.
patrz: PADANIE
– Pandry/ padry/ pandrowie [...] Vermes terrigenae crassi [et] pringues [...] Robacy w-mięsié. Kn 666.
patrz: PADER, PADER, PANDER, PANDER, PĄDER
– Rybá Padowa/ wieloryb ábo iésiotr Padéwski. Attilus [...] piscis cetaceus Pado peculiaris, inertia pinguescens. Kn 962.
patrz: PADEWSKI
– Kosték rzucenie/ pádnienie szczęśliwe [...] Rzucenie. Kosték rzucenie/ ábo padnienie nieszczęśliwe. Kn 308.
patrz: PADNIENIE
– Pádół vide Doliná. Kn 660.
patrz: PADOŁ, PADÓŁ, PADÓŁ
– Rybá Padowa/ wieloryb ábo iésiotr Padéwski. Attilus [...] piscis cetaceus Pado peculiaris, inertia pinguescens. Kn 962.
patrz: PADOWY
– Páiż / idem Tarcza. Kn 661.
patrz: PAGIZ, PAHYŻ, PAISZ, PAIZ, PAIŻ, PAIŻ, PAIŻA, PAIŻA
– Págórkowáty/ págorczysty. Kn 660.
patrz: PAGÓRCZYSTY
– Págorék/ págoréczék/ mogiłá/ goréczká [...] Tumulus terreus satis grandis. Kn 660.
patrz: PAGÓRECZEK
– PAGÓRECZEK Págorék / págoréczék/ mogiłá/ goréczká. Kn 660.
patrz: PAGÓREK, POGOREK
– Págorkowáty/ págorczysty. Kn .
patrz: PAGÓRKOWATY
– Páiąk / Araneus [...] Vermis aëris [...] Páiączék. Kn 660.
patrz: PAJĄCZEK
– Mázinet/ mácinet. Rák páiąkowi podobny/ v. Rák morski okrągły. Kn 394.
patrz: PAJĄK
– Rák morski okrągły/ páiąk morski [...] Cancer rotundus araneae similis Kn 909.
patrz: PAJĄK
– Páięcznik trzéci/ ziele. Crocis [...] herba cuius tactu phalangi moriuntur. Kn 660.
patrz: PAJĘCZNIK
– Spinnen=; Spinnenweben. d'arraignée, de toile d'araignée. Siatka paięcza. Kn 1310.
patrz: PAJĘCZY
– Páięczyná/ Aranea [...] vide Siatká páięcza. Páięczyná ná drzéwiánych rózgách záwikłána/ z-ktorey mszycé/ wasienicé się rodzą. Kn 660.
patrz: PAJĘCZYNA
– Paięczysty/ Araneosus: lanugo araneosa, araneosus caulis, vomitus. Kn 660.
patrz: PAJĘCZYSTY
– Pal/ item aliter palenie. v. Opał. Kn 661.
patrz: PAL
– Pal/ bić palé/ do palá przywiązáć. Kn 660.
patrz: PAL, POL
– Pálá Ołtarzowa/ v. Korporał. Kn 661.
patrz: PALA
– Pálácz/ co palił trupy umárłych. Vstor, v. Grubarz. Kn 661.
patrz: PALACZ
– Wódek pálácz/ Distillarius. Kn 1276.
patrz: PALACZ
– Pálántuię/ v. Biię kogo/ & Biię kiiem. Kn 661.
patrz: PALANTOWAĆ
– Biią się/ ktoremiby się bili/ siekli/ [...] Pálántowáć. Kn 30.
patrz: PALANTOWAĆ
– Pálcat/ vide Laská. Kn 661.
patrz: PALCAT, PALCAT, PALCZAT
– Dactylus, herba quina, aculeorum qua digitorum morbis [...] Palcowe ziéle. Kn 662.
patrz: PALCOWY
– Pálcowy aliter. vide Ná paléc miąszszy. Kn 662.
patrz: PALCOWY
– Palczáste rękáwicé/ Digitalia [...] Olea melior, quae digitis nudis legitur quam quae cim digitalibus. Kn 661.
patrz: PALCZASTY, PALCZYSTY
– Pálczásty/ Digitus [...] Dactylus gemma nigra digito similis [...] Palczásty kámień. Idaeus dactylus, gemma pollici similis. Kn 661.
patrz: PALCZASTY, PALCZYSTY
– Pięść [...] zębotłuki [...] Facere pugnum [...] pięść uczynić. sed ścisnąć pálcé: ścisnąć w-pięść pálcé. Kn 693.
patrz: PALEC
– Ná pálcách chodzący/ Atta, qui vitio pedum plantis insistie et attingit potius terram, quam amulat [...] In plantas exsurgere. Kn 445.
patrz: PALEC
– Szostak/ Człowiek o sześciu pálcaách. v. Széść pálcy máiący. Kn 1120.
patrz: PALEC
– Uskrzynąć się w-páléc/ uszczknąć. Kn 1202.
patrz: PALEC
– Wysysam co z-pálca/ v. Zmyślam. Kn 1337.
patrz: PALEC
– Paléc miárá/ calá/ miárá ná páléc/ [...] vide Uncya 3. Kn 662.
patrz: PALEC
– Pysznię się z-czégo/ wynoszę się/ bucę nadymam [...] Ná pálcách stąpam. Kn 904.
patrz: PALEC
– Miárá ná dłoń/ ná páléc iéden/ dwá/ trzy/ ná piędzi/ dwié/ trzy [...] Dłoń miárá. Páléc miárá. Łokiéć miárá. Stopá miárá. Kn 400.
patrz: PALEC
– Dybię/ ná pálcách stąpam/ cicho/ dybkiem idę. Kn 157.
patrz: PALEC
– Pal/ [...] palenie. v. Opał. Kn 661.
patrz: PALENIE
– Palenie czégo/ Crematio fecis [...] palenie miast/ wsi. Spalenie. Kn 662.
patrz: PALENIE
– Pálicá/ vide Laská. Kn 662.
patrz: PALICA
– Smołę palę [...] Picem elicio, excoquo. Kn 1033.
patrz: PALIĆ
– Pálácz/ co palił trupy umárłych.Vstar, v. Grubarz. Kn 661.
patrz: PALIĆ
– Palę cégłę/ Coquo lateres in fornacem [...]. Kn 662.
patrz: PALIĆ
– Palę w piécu/ palę piéc/ vide podpalam. Kn 662.
patrz: PALIĆ
– Palę się/ vide Gorę. Kn 662.
patrz: PALIĆ SIĘ
– Ostokrzew/Aquifolia; Aquifolium [...] v. Páliur. Agrifolium vulgó, Matthial. Luni. Kn 645.
patrz: PALIUR
– Páliur drzéwo/ chróst kolący cudzoziemski [...] Oset wiélki. Kn 662-663.
patrz: PALIUR
– Dáktył drzéwo/ vide Pálmá. Kn 113.
patrz: PALMA
– Pałká ziéle/ Pálmá wodna. Kn 663.
patrz: PALMA
– Umykam czégo/ umknąłem ręki rózdzé/ pálmatcé. Kn 1188.
patrz: PALMATKA
– Pátyczká/ pátyká. Ferula [...] v. Zápaliczká [...] biiáczká/ laská vide Laská 1. Pálmatká. Kn 675.
patrz: PALMATKA
– Pálmiczka/ pálma poziemna. Palma humilis: Chamaerriphes. Kn 663.
patrz: PALMICZKA
– Pálmorodny/ Palmosus. Kn 663.
patrz: PALMORODNY
– Pálnik ogrodny/ vide Bob kámienny Kn 663.
patrz: PALNIK
– Bób kámienny/ tyczna wyká/ Pálnik ogrodny/ Acopos. Anagyros. Kn 37.
patrz: PALNIK
– Cégłá niépalona/ Crudus later [...]. Kn 60.
patrz: PALONY
– Palowy [...] ná palách/ ná słupách/ ruchome bászty. Kn 663.
patrz: PALOWY
– Pałánie/ Flagrantia, [...] AEstus [...] AEstuatio [...] transtulit ad animum. Kn 661.
patrz: PAŁANIE
– Pałká ziele/ Pálmá wodna Tipha. Kn 663.
patrz: PAŁKA
– Pámięć (actus) pámiętánie/ pámiątká czégo, Memora alicuius iucunda. Kn 663-664.
patrz: PAMIĘTANIE
– Pámiętny/ Pámiętliwy/ dobrey pámięci człowiék. Kn 665.
patrz: PAMIĘTLIWY
– Pámiętné/ Mnemosynon. Kn 664.
patrz: PAMIĘTNE
– Popisuię się/ Zálecam się/ Chéłpię się/ Pámiętnego co uczynić/ Pokázuię się 1. Kn 776.
patrz: PAMIĘTNE
– Sędziemu podárék/ zapłátá. In Constitutionibus Regn. Pámiętne Cześne. Kn 986.
patrz: PAMIĘTNE
– Pámiętno mi to będzie/ Będę tego wdzięczen. Kn 664.
patrz: PAMIĘTNO
– Lebiotká [...] vide Pának. Cunila bubula [...]. Miętka wodna/ Lebiotká biała/ poley dziki. Kn 354.
patrz: PANAK
– Pának/ ziele/ wielosił/ stosił. Panacea. Kn 666.
patrz: PANAK
– Herkulea ziele/ vide Pának. Kn 224.
patrz: PANAK
– Centurzya wielka/ Iasięniec/ Goryczká włoska [...] v. Pának. Kn 61.
patrz: PANAK
– Pánákowy sok/ Opopanax. Kn 666.
patrz: PANAKOWY
– Kiriśniczy/ kiriśnikom należący militi grauis armaturae aptus. Kn 276.
patrz: PANCERZNIK
– Páncerznik/ w páncerz vbrány. Kn 666.
patrz: PANCERZNIK
– Páncerznik/ co páncerze robi/ v. Płátnerz. Kn 666.
patrz: PANCERZNIK
– Robacy w-mięsie/ pandry. Tarmes [...] Tarmus lardi vermis [...] Vermes in carne Kn 918.
patrz: PANDER, PANDER, PĄDER
– Pandry/ pądry/ pandrowie [...] Vermes terrigena crassi [et] pingues. Kn 666.
patrz: PANDER, PANDER, PĄDER
– Pan sobié.Dominus rerum suarum [...] Pánék. Kn 665.
patrz: PANEK
– Aby nié/ żeby nié/ [...] Quinque hanc omnem rem herae meae iam faciam palam, y żebym tego wszytkiego pániey nie oznáymił. Kn 4.
patrz: PANI
– Wienny, ad dotalitium pertinens, loguuntur. Kn 1252.
patrz: PANI
– Piesek máły/ pieseczek máły z-rodu/ chociasz stáry/ iáko u pánow i pań bywáią. Kn 694.
patrz: PANI
– Panię/ paniątko/ Pan wielki/ abo bogaty Kn 666.
patrz: PANIĄTKO
– Pánic/ młodzieniéc/ przy cáłości pánieńskiey. Kn 666.
patrz: PANIC, PANIC, PANICZ
– Młodzieniaszék/ młodzieniéc/ młokos/ wyrosték [...] vide [...] Dziécię 2. Gołowąs. Młodzieniéc/ aliter vide Pánic 1. Kn 418-419.
patrz: PANIC, PANIC, PANICZ
– Nié pánna/ abo nié pánic/ co vtrácił ábo vtráciłá pánieństwo [...] Dziéwicá 2. Kn 512.
patrz: PANIC, PANIC, PANICZ
– Pan młody/ Recens maritus [...] Nouus maritus: nouus nuptus [...] v. Pánic 2. Kn 665.
patrz: PANIC, PANIC, PANICZ
– Nie pánna / abo nié pánic/ co vtrácił ábo vtráciłá pánieństwo [...] v. Dziéwicá. Kn 512.
patrz: PANIEŃSTWO
– Panięcy/ páński/ pánu wiélkiemu przyzwoity. Augustus. Kn 666.
patrz: PANIĘCY
– Suchorlawy/Strigolus homo Mocny I. Iunceus, Iuncea virgo [...] Ják konop cięnka pánná [...] Ják szczepá/ Olszowy. Kn 1081.
patrz: PANNA
– Pánná pęto ná ręcé i szyię. Numella [...] klubá ábo krępuléc [...] vide Kłodá. Kn 666.
patrz: PANNA
– Bélwedér ziéle/ v. Lenék Panny Maryey. Kn 20.
patrz: PANNA
– Kłodá do sadzánia ludzi Numella [...] v. Pánná pęto. Kn 283.
patrz: PANNA
– Iurysdykcya/ Práwo ná kogo/ moc ná sądzenie/ y karánie kogo [...] vide Pánowánie 1. Kn 254.
patrz: PANOWANIE
– Pántoflé noszący ná nogách. Crepidatus. Kn 667.
patrz: PANTOFEL, PANTOFEL, PANTOFLA, PANTOFLA, PANTOFLIA
– Pantoflá/ Gallicae [...] Crepidae, singulari crepida. Kn 667.
patrz: PANTOFEL, PANTOFEL, PANTOFLA, PANTOFLA, PANTOFLIA
– Pántoflarz/ szwiéc co pántoflé robi. Crepidarius sutor. [...] Pántoflowy/ od pántofli/ aut potius Széwczy/ v. Széwski. Kn 667.
patrz: PANTOFEL, PANTOFEL, PANTOFLA, PANTOFLA, PANTOFLIA
– Muły/ pántoflé wysokie [...] trépki/ vide Pátynki. Kn 436.
patrz: PANTOFEL, PANTOFEL, PANTOFLA, PANTOFLA, PANTOFLIA
– Pántoflarz/ szwiéc co pántofle robi. Kn 667.
patrz: PANTOFLARZ
– Pántoflarz/ szwiéc co pántofle robi Crepidarius sutor [...] Pántoflowy/ od pantofli [...] Széwczy/ v. Széwski Kn 667.
patrz: PANTOFLOWY
– Gębá délikacká/ páńska/ Palatum doctum et eruditum. Kn 187.
patrz: PAŃSKI
– Pápu ábo Pápá/ Vox puerorum poscentium cibum etiam Latinis. Pappa. Papa [...] v. Tátá. Kn 669.
patrz: PAPA
– Pápać/ Pappare [...] Da puero quod pappet [...] v. Tátam. Kn 668.
patrz: PAPAĆ
– Tátam/ tatáć [...] vide Papáć/ Piástun. Kn 1138.
patrz: PAPAĆ
– Swini mlecz ziéle. v. Pápáwá. Kn 1092.
patrz: PAPAWA
– Mniszék ziele v. Pápáwá/ Mordownik/ Morzymord. Kn 420.
patrz: PAPAWA
– Lwi ząb/ ziéle. vide Pápáwá. Kn 375.
patrz: PAPAWA
– Pápawá/ żábi kwiát/ mlecz świni/ plesz/ mnich/ lwi ząb/ radyki / gołębi groch. [...] Aphaca [...] Ambubeia. Kn 668.
patrz: PAPAWA
– Wéłnianká ná ziołách/v. Papie. Kn 1234.
patrz: PAPIE
– Papie (perz/ pierze/ mech/ wéłná ná oście/ na mnichu. Kn 668.
patrz: PAPIE
– Papie/ vide Kłobuczki. Kn 668.
patrz: PAPIE
– Bélá pápieru/ dziesięć ryz. Kn 19.
patrz: PAPIER, PAPIER, PAPIOR, PAPIR
– Siárká do krzésánia ogniá/ siárczysta nitká/ pápierék/ heblowiná/ siárczyste zápały/ podpały. Kn 991.
patrz: PAPIEREK, PAPIEREK, PAPIREK
– Pápierne podarék ábo pobor od pápieru/ zá pápier/ iáko u nas teraz w kancelaryach. Kn 668.
patrz: PAPIERNE
– Pápiernia/ Officina chartaria, Locus confecturae chartarum. Kn 668.
patrz: PAPIERNIA
– Pápiernik/ co pápier robi. Kn 668.
patrz: PAPIERNIK, PAPIERNIK, PAPIRNIK
– Ramá/ ábo ramy béz tablicé iákoby krosnká: ábo listwi drzéwiáne do obrázow pápierowych/ płociennych. Kn 909.
patrz: PAPIEROWY, PAPIEROWY, PAPIOROWY, PAPIROWY
– Pápierowy/ Papyraceus [...] Chartaceus [...] Papyrinus [...] qui papyrum fruticem fert. Kn 668.
patrz: PAPIEROWY, PAPIEROWY, PAPIOROWY, PAPIROWY
– Pápierowe drzewko/ Papyrus [...] Papyrum [...] Frutex [...] est in Aegypto, decem cubitos altus, cuius libro prisci in scribendo vtebantur. Kn 668.
patrz: PAPIEROWY, PAPIEROWY, PAPIOROWY, PAPIROWY
– Trąbká/ papierowa trąbka ná korzenie. Kn .
patrz: PAPIEROWY, PAPIEROWY, PAPIOROWY, PAPIROWY
– Censury Papieskie/ Animaduersiones Pontificiae [...] Canonica censurae. Kn 61.
patrz: PAPIESKI, POPIESKI
– Pápinki/ Tenuis [et] delicatus cibus, quales sunt Márcépany/ Androty [...] vide Łakoci. Kn 669.
patrz: PAPINEK, PAPINKA
– Páprociná/ [...] Filectum scorbit Commelin. Philander. Kn 669.
patrz: PAPROCINA
– Páprotká/ Polypodium [...] Filicula [...] Similis filici est, diuersa tamen Gorrae. Kn 669.
patrz: PAPROTKA
– Páprotnik ziéle/ [...] Lonchitis aspera maior [et] minor. Páprotnicá. Kn 669.
patrz: PAPROTNICA
– Napóy/ picie [...] Quod esculentum [et] poculentum est [...] Bua, v. Pápu. Kn 471.
patrz: PAPU
– Pápu ábo pápá Vox puerorum poscentium cibum, etiam Latinis. Pappa. Papa [...] Cum cibum ac potionem, papas atque búas vocent [...] v. Papa. Kn 669.
patrz: PAPU
– żołtoziélony/ v. Pápużásty. Kn 1448.
patrz: PAPUZIASTY, PAPUZIASTY, PAPUŻASTY
– Param się czym/ v. Báwię się tym. Kn 670.
patrz: PARAĆ, PARAĆ SIĘ
– Párafiia/ [...] Accolarum conuentus: sacra vicina: accolatus sacer; paroecia, Curia. Kn 669.
patrz: PARAFIA
– Fárá/ obywátelé do iednego pásterzá náléżący/ Tey to fáry człowiék/ vidé Párafiá. Kn 173.
patrz: PARAFIA
– Páráfiian/ páráfianowie. Paraecus, paraeci, orum. Curiales, eiusdem sani consortes Kn 669.
patrz: PARAFIAN
– Páráliżem ábo ślákiém sáráżony/ Párálityk. Kn 670.
patrz: PARALITYK
– Páráliżowe ziéle/ v. Bukwicá biała. Kn 670.
patrz: PARALIŻOWY
– Párámentá kościelne/ v. Apárát 1. Kn 670.
patrz: PARAMENTA
– Párcháty/ párchowaty/ párszywy. Leprosus. Kn 670.
patrz: PARCHATY
– Párt/ [...] Párciány [...] Konopny. Kn 670.
patrz: PARCIANY
– Párgámin [...] Párgáminowy/ Mémbranaceus sonat błónowy. Kn 670.
patrz: PARGAMENOWY, PARGAMINOWY
– Księgi wiélkie/ régałowe/ párgáminowe/ grádały. Kn 330.
patrz: PARGAMENOWY, PARGAMINOWY
– Párgámin/ Membrana scriptoria ex pellibus animalium facta. Membrana absolute. [...] Pergamena charta, vel membrana. Kn 670.
patrz: PARGAMIN, PARGAMINA
– Párkot/ párk v człowieká [...] grauis hircus in alis. Virus alarum. Kn 670.
patrz: PARK
– Smród podpaszny/ v. Párkot. Kn 1034.
patrz: PARKOT
– Párkot/ párk v człowieká [...] Hircus [...] grauis hircus in alis. Virus alarum. Kn 670.
patrz: PARKOT
– Podkolan/ ziéle/ Dwóylist/ Parlist [...] Ophrys [...] herba duobus foliis [...] Pseudoelleborum album. Kn 738.
patrz: PARLIST
– Párlist ziéle/ v. Podkolan. Kn 670.
patrz: PARLIST
– Pármá rybá/ vide Bárwená. Kn 670.
patrz: PARMA
– Bárwena/ rybá [...] Bármá [...] Pármá [...] Brzáná [...] Toporék. Kn 15.
patrz: PARMA
– Párno [...] calor humidus. Kn 670.
patrz: PARNO
– Párobék/ v. Stróż domowy. Czéládnik latius patet. Kn 670.
patrz: PAROBEK
– Koniuch/ Stádny/ Stádowy párobék [...] Caballarius. Kn 299.
patrz: PAROBEK
– Pároksyzm/ v. Silenie się choroby. Kn 670.
patrz: PAROKSYZM
– Pársk/ vide Grubá Kn 670.
patrz: PARSK
– Grubá/ parsk/ dół/ loch/ ziemiánka do chowánia ziół/ win/ owocow. Kn 212.
patrz: PARSK
– Pársk kozi/ ziéle. vide Kozi pársk. Kn 670.
patrz: PARSK
– Pársk/ párskánie śmiechem. Kn 670.
patrz: PARSK
– Parska/ sápa/ skwiérczy w-wodzie żélázo rospalone. Stridet ferrum candens in aqua [...] Parsknęłá świecá/ boni omnis id signum ille vocat. Decrepere dicitur candela [et] lucerna, cum exspirans vltimum crepitum facit [...] Parska gásnąc/ Gáśnie parskáiąc. Kn 670.
patrz: PARSKAĆ
– Szum wody/ witrú/ lásu. Murmur maris [...] Murmur nemorum. campi [...], Strepitus fluminum [...] Catarracta [...] Catadupa [...] Szmer [...] parskánie/ Skwierczęnie [...] Flabra ventorum syluifraga. Kn 1127.
patrz: PARSKANIE, PARSKANIE, PARSZKANIE
– Párszywiéię/ [...] Lepra insestor. Kn 670.
patrz: PARSZYWIEĆ
– Párt/ [...] Tela crassa, qualis est cannabina. Et Párciány/ ex hac tela sactus, vt Konopny. Kn 670.
patrz: PART
– Pártácz/ łátácz/ Wiotésznik [...] Veteramentarius [...] Vnius cuiusdam operis homo. Kn 670.
patrz: PARTACZ
– Pártániną się bawię/ pártáczęm iéstem. [...] Veteramentarij sutoris artem exerceo Pártolę. Kn 670.
patrz: PARTACZ
– Pártániną się báwić. pártáczem iéstem [...] Veteramentarij futoris artem exerceo [...] Pártolę idem. vel, Imperité, tardé, negligenter aliquid ago. Kn 670.
patrz: PARTANINA
– Pártániná [...] Translato Homerus vsus est. Veteramentarij ars. Item, Veteramentarij opus. Kn 670.
patrz: PARTANINA
– Partesy [...] Libri musicirii symphoniacorum. Kn 670.
patrz: PARTES
– Páuza v muzykow [...] Pausa vocis, vel vocum in cantu vel modulatione. Pauzá w-partésách. Kn 675.
patrz: PARTES
– Pártániną się báwię/ pártáczem iéstem [...] Veteramentarij sutoris artem exerceo [...] Pártolę idem. vel, Imperitè, tardè, negligenter aliquid ago. Kn 670.
patrz: PARTOLIĆ
– Zá pásy chodzic/ zá łby/ ábo zá włosy [...] Certare cum aliquo lucta [...] Certo cum aliquo tractu capillorum. Kn 1354.
patrz: PAS
– Pszczélnik/ miésce gdzié ulé stoią/ ulownicá: á gdzié się pszczoły pásą/ Pásiéká. Apiarium, locus in quo fiti sunt aluei apum. Kn 897.
patrz: PASIEKA
– Páskwil/ obelżywe á krótkie pisánie ná kogo. Kn ?.
patrz: PASKWIL, PASKWIL, PASZKWIL
– Słup publiczny [...] Obelżyć/ czci odsądzić/ v. Páskwil. Kn ?.
patrz: PASKWIL, PASKWIL, PASZKWIL
– Pásztetnik/ Crustularius, [...] Fauet huic interpretioni, perna crustulata Spartiani suprà posita. aliter v. Marcerpannik [...] qui conficit vel vendit artocreas. Kn 673.
patrz: PASZTETNIK
– Pátelá/ Batillum [...] Batillus [...] Patella [...] Patina. Kn 673.
patrz: PATELA, PATELLA
– Przypátruiący się/ Speculator naturae [...] Przypatrownik/ vel Przypátrzyciel [...] Contemplator caeli, caelestium [...] Pátrzáczé. Kn 881.
patrz: PATRZACZ
– Zezowáty/ Brlok/ rożnem/ świdrem pátrzący. Strabo [...] Strabus [...] Scambus. Kn 1421.
patrz: PATRZĄCY
– Aspéktu pátrzyć ná kogo/ ná co. Obseruare occupationem alicuius, Obseruare tempora. Kn 9.
patrz: PATRZEĆ, PATRZYĆ
– Czásu pátrzyć ná kogo/ vide Aspéktu pátrzyć. Kn 97.
patrz: PATRZEĆ, PATRZYĆ
– Przéczuwáiący/ Praesagus, [...] Praescius venturi [...] Prospectator [...] Przéględácz/ pátrzycieł [...]. Kn 835-836.
patrz: PATRZYCIEL
– Muły/ pántoflé wysokie. Mullei, vel calcei mullei. [...] Baxea [...] trépki vide et Pátynki. Kn 436.
patrz: PATYNEK, PATYNKA
– Obów 3. patynki wysokie/ Pántoflá. Pátynkarz/ pantoflarz. Muły/ Pántoflá. Kn 675.
patrz: PATYNEK, PATYNKA
– Pátynká/ ábo patynki. Solea [...] Socculus [...] Soccatus [...] Sandalium [...]. Kn 675.
patrz: PATYNEK, PATYNKA
– Obow stároświécki/ y téráz niéktorych zakonnikow/ podészwá zé sznurkámi ábo z rzemykámi. Sandalium calceamentum virorum [...] v. Pátynki. Kn 570.
patrz: PATYNEK, PATYNKA
– Pántoflá [...] Crepidulae [...] Pátynká/ Muły Kn 667.
patrz: PATYNEK, PATYNKA
– Páwęsnik/ żołnierz páwęze noszący. Scutatus [...] Scutigerulus [...] Parmatus, Parmularius [...] Páwężny. Kn 676.
patrz: PAWĘŻNY
– Miłosna ziéle/ káni ábo kotczy pázur. Miłosna. Kn ?.
patrz: PAZUR
– Páździérnik/ October [...]. Kn 676.
patrz: PAŹDZIERNIK
– Páździérnikowy/ (vt Styczniowy/ Grudniowy/ Máiowy) October, vel. Octobris hic. haec. et hoc [...] Calendae Octobres v. Listopad. Kn 676.
patrz: PAŹDZIERNIKOWY
– Pągr morská rybá/ iáko ią drugie narody zowią, Pagrus, et rutilus Pagur. [...] vbi pagrus vel pager. Kn 660.
patrz: PĄGR
– Péłny/ vide Péłen. Kn 678.
patrz: PEŁEN, PEŁNY
– Miéchunki źiéle/ Zoráwinki/ Gárliczki/ Pęcherzycá/ Wiśnié pśie/ Pśinki pęcherzyste/ Morskie. Halicarabum [...] Vesicaria. Strychnum soporiferum, Callion, Moryon, Moly. [...]. Kn 401.
patrz: PĘCHERZYCA
– Miéchunki źiéle/ Zoráwinki/ Gárliczki/ Pęcherzycá/ Wiśnié pśie/ Pśinki pęcherzyste/ Morskie. Halicarabum [...] Vesicaria. Strychnum soporiferum, Callion, Moryon, Moly. [...]. Kn 401.
patrz: PĘCHERZYSTY
– Gębka do pęzlow/ Achilleum [...]. Kn 187.
patrz: PĘZEL
– Piędź śrzédnia/ [...] Orthodorum, palmus rectus. Kn 685.
patrz: PIĄDŹ, PIĘDZIA, PIĘDZIA, PIĘDŹ, PIĘDŹ
– Piędzią odstąpić/ Latini aliarum mensurarum vocibus vtuntur, vt pedis. Pedem ab aliquo discedere. Kn 685.
patrz: PIĄDŹ, PIĘDZIA, PIĘDZIA, PIĘDŹ, PIĘDŹ
– Piędź/ (ita pono thema, vt żerdź/ miedź/ ćwierć/ gołoledź etc. at piądź et piędzia/ vt aliqui loquuntur, nullam habet analogiam). Kn 685.
patrz: PIĄDŹ, PIĘDZIA, PIĘDZIA, PIĘDŹ, PIĘDŹ
– Piędź máła/ Lichas. Kn 685.
patrz: PIĄDŹ, PIĘDZIA, PIĘDZIA, PIĘDŹ, PIĘDŹ
– Piędź wiélka/ Spithama [...] Dodrans pedis. [...] Palmus maior. Kn 685.
patrz: PIĄDŹ, PIĘDZIA, PIĘDZIA, PIĘDŹ, PIĘDŹ
– Piąték wiélki/ v. Wiélki Piąték Kn 682.
patrz: PIĄTEK
– Piąték (...) Dies Veneris, Sexta sabbati: feria sexta. (...) v. Sobotá (...). Kn 682.
patrz: PIĄTEK
– Wiélki Piąték/ Dies Christi nece memorabilis [...] Charitatis diem vocat [...] Flandri nati hoc die, habent donum sanitatum miraculosum [...] Parasceve in SS. libris, praeparatio s. necessariorum diei festo Paschatis. Kn 1249.
patrz: PIĄTEK
– Piéchotá/ (actio ut piéchotą iść) [...] piéchotowánie. Kn 684.
patrz: PIECHOTOWANIE
– Oddáię pieniądzé przéz bánk/ ná bánku vkázuię/ posyłam do bánkierzá ná się kártélusz pożyczálnikowi. Rescribo alicui argentum. Kn 594.
patrz: PIENIĄDZ, PIENIĄDZ, PIENIĄŻ, PINIĄDZ
– Języczné pieniądzé/ winá pieniężna lékkomowności. Linguarium, [...] est pecuniaria multa incauti sermonis, seu quod penditur pro lingua temere locuta. [...] Linguarium dabo. Verba mea redimam. Damno castigabo promittendi temeritatem. quae omnia idem fonant. Non rectè [...] linguae thecam nomine linguarij hîc intelligit, quem refellit [...]. afferrens analogias vasarij, cesarij, vnguentarij, [...] pro pecunia data vafis, cerae, vnguentis parandis [...]. Kn 248.
patrz: PIENIĄDZ, PIENIĄDZ, PIENIĄŻ, PINIĄDZ
– Dáię ná lichwę pieniądzé/ ábo ná bánk/ Colloco pecuniam. Pecuniam in quaestu relinquo: pecunia in quaestum et fenerationem translata: [...] Dáć ná máiętność/ ná folwárk/ [...] Vwięzić pieniądzé/ robić pieniądzmi [!]. [...] vide Lichwę biorę. Kn 112.
patrz: PIENIĄDZ, PIENIĄDZ, PIENIĄŻ, PINIĄDZ
– Pienie vide Spiewánie. Kn 690.
patrz: PIENIE
– Żołdak/ żołdownik/ i. żołdowy żołnierz. żołnierz pieniężny. Kn 1445.
patrz: PIENIĘDZNY, PIENIĘŻNY, PIENIĘŻNY
– Márcépannik/ Crustularis, [...] (vel etiam Androtnik/ piékarz ándrotow.) Panchrestarius, [...] Panisices crustarios [...] Dulciarius, [...] Dulciarius pistor, [...] vel Miodownikarz: vide: Piérnikarz. Kn 389.
patrz: PIERNIKARZ
– Piés ná robotę. vide Niérobotny. Kn 693.
patrz: PIES
– Piés/ tr. Canis, per conuicium homo dicitur etiam apud Latinos [...] Jáko pśiéz Græci similiter, Homer. Iliad [...]. Kn 693.
patrz: PIES
– Piés ná nogi tr. i. zły ná nogi. [...] v. Koń potkliwy. Kn 693.
patrz: PIES
– Piés/ Canis, [...] kundél/ brytan/ chárt/ wyżéł/ ogar [...] Kn .
patrz: PIES
– Piés morski rybá/ ábo Rybá chrzestkowáta rozmáita. Kn 693.
patrz: PIES
– Kn 693.
patrz: PIES
– Kruczék/ czarny piés. Kn 693.
patrz: PIES
– Piés łowczy węchem śledzący zwierzá ábo ptaká/ iáko ogar/ wyżéł [...]. Kn 693.
patrz: PIES
– Pástuszy piés [...] cum seris pugnans. Thous, Tigris, Dromas, Podargus, Pteralas, Lælaps, Ladon, Labros [...]. Kn 693.
patrz: PIES
– Piésék máły/ piéséczék máły z-rodu/ choćiasz stáry/ iáko u pánow i pań bywáią [...]. Kn 694.
patrz: PIESEK
– Pięć części czégo/ v. Części cáłej rzéczy. Kn 683.
patrz: PIĘĆ
– Pięćdziésiątny/ pięćdziésiąt w-sobie máiący. Kn .
patrz: PIĘĆDZIESIĄTNY, PIĘĆDZIESIĄTNY, PIĘĆDZIESIĘTNY
– Pięćkroć/ Quinquies [...]. Kn 684.
patrz: PIĘĆKROĆ
– Piosnká/ vide Piéśń. Kn 700.
patrz: PIOSENKA, PIOSNKA, PIOSNKA, PIOSTKA
– Piszczék ná stypié/ ábo pogrzébny/ [...]. Kn 703.
patrz: PISZCZEK
– Piszczek/ Fistulator [...] Surmácz. Kn 703.
patrz: PISZCZEK
– Béczká/ áchtél/ kłodá/ Béczká piwna/ in constit: Regni anni 1565. gárncy 72. anni 1598. gárncy 62. Kn 19.
patrz: PIWNY
– [...] plác kościélny [...]. Kn 306.
patrz: PLAC
– Plác bitwy/ potyczki. Acies [...] Statio, locus pugnae. [...] Campus. Kn 705.
patrz: PLAC
– Chłodnik pléciony z ziół/ rószczek/ drzewek/ Topium [...] Topiarium opus [...] Pergula in vineis [...] vitis pergulana [...]. Kn 66.
patrz: PLECIONY
– Chłodnik sklépisto pléciony/ [...] Chłodnik obłączysty/ sklépisty. Funetum [...] Winnica podwiązána. vide Wirydarz. Kn 66.
patrz: PLECIONY
– Chodnik/ chodzęnie w ogrodzié nákryte ziołmi/ drzéwem/ vide Chłodnik pléciony. Kn 67.
patrz: PLECIONY
– Chłodnik obłączysty/ sklépisty. Funetum [...] Winnica podwiązána. vide Wirydarz. Kn 66 Kn 66.
patrz: PLECIONY
– Blázgoń/ głupiomowny/ plugáwomowny/ Morologus [...]. Oscus [...]. Scurrilis homo [...]. Scurra improbissimus. Petulans atqué improbus scurra ║ Spurcidicus, [...] Opicus, [...]. Kn 34.
patrz: PLUGAWOMOWNY
– Płácę przéz list/ bánk ukázuię komu odległemu gotowe pieniądzé. Perscribo alicui pecuniam [...] Rescribo alicui pecuniam. Kn 705.
patrz: PŁACIĆ
– Płáczék/ Plorator. Płaczé lédá o co/ byle mu páléc zákrzywił. Kn 706.
patrz: PŁACZEK
– Niéopłákány. Indefletus, indeploratus. [...]. nieobżałowany. bez nárzekánia płáczék. [...] v. Záłośny Kn 511.
patrz: PŁACZKA
– Płáczka/ Nárzekálnicá ktora v Rzymián ná pogrzébie náięta płákałá. Nárzekálnicá/ Nárzekálniczki. Kn 706.
patrz: PŁACZKA
– Płat/ płaték/ sztuká płotná/ sukná. Panniculus [...] Pannulus [...] In pannulos defluxit vestis defrustata. Opadłá suknia ná niem. Kn 708.
patrz: PŁAT, PŁATA
– Czynsz prywatny/ płát czynszowy od czégo/ Pensio [...]. Kn 109.
patrz: PŁAT, PŁATA
– Czynsz/ płát od czégo komukolwiék/ Pensio [...] Nihil ei debetur nisi ex tertia pensione [...] Pensiuncula [...]. Kn 109.
patrz: PŁAT, PŁATA
– Prokurátor podły/ nié dobrey sławy/ szczékácz aliqui dicunt, quod non probo. Rabula: proclamator: malus, vix tolerabilis orator. Causidicus [...] Rabula de foro. Latrator. Altercator [...] Vitilitigator [...] Consarcinator causarum [...] Concinnator litium vel causarum [...] Togatus vulturius [...] Co iężyk [!] w-płát dáie [...] Vocem in quaestum contulit. Item, Vocem venalem habuit [...] Praeuaricator [...] Prokurátor zdrayca [...]. Kn 823.
patrz: PŁAT, PŁATA
– Lichwá/ pożyték z lichwy/ płát. Fenus [...] Reddere cum fenore [...] Fenusculum [...] V[s]ura [...] Soluere vsuras, reddere sine vsura [...] Multiplicare vsuras [...] Vsuraria pecunia [...] Pensiuncula fenoris quod spoponderam [...] Impendium [...] Impendium, inquit est quod in sorte accedebat. Quaestus [...] Mercedem capitis [...]. Kn 361.
patrz: PŁAT, PŁATA
– Płát/ v. Czynsz/ Lichwá. Kn 708.
patrz: PŁAT, PŁATA
– Płatam rybę/ spráwiam [...] propriè wywnętrzam. Exentero piscem [...] Exosso [...] Piscis exossatus vix palpitat. Kn 708.
patrz: PŁATAĆ
– Porzę zięmię/ drzéwo/ skórę/ etc. Perstringo terram aratro [...] Porzę/ rozbieram/ płatam/ otwieram żywe bydlę. ducitur autem fissiculo a fisso iecoris, de quo Cicer. v. Rospádliná 1. Kn 781.
patrz: PŁATAĆ
– Spráwiam ryby/ v. Płatam. Kn 1050.
patrz: PŁATAĆ
– Rozpłatáć rybę/ v. Płatam 1. Kn 931.
patrz: PŁATAĆ
– Płaték do oká chorego/ Culcita lanea, centunculus, &c. lege sequentia [...]. Kn 708.
patrz: PŁATEK
– Wywiiam co z-płatká etc. Euoluo integumentis aliquid [...]. Kn 1341.
patrz: PŁATEK
– Iák z płatká wywinął/ iák z rąbká [wywinął]. Vestem, supellectilem mundam et benè compositam habet. Emunctae naris homo. Omnia eius nitida, culta, concinna, benè concinnata, tersa, polita [...]. Kn 231.
patrz: PŁATEK
– Płát/ płaték/ sztuká płotná/ sukná. Panniculus [...] Pannulus [...] In pannulos defluxit vestis defrustata. Opádłá suknia ná niem. Kn 708.
patrz: PŁATEK
– Płaték człowiék/ ktory oko chore zásłánia. Lanoculus, qui lana tegit oculi vitium [...] Culcitam ob oculos habens laneam [...]. Kn 708.
patrz: PŁATEK
– Płátnerz [...] Armorum artifex [...] Fabricensis [...] Polio [...] puklerznik/ clypeorum (non scutorum) artifex. Samiator [...] Samiarius. vide Ostry 2. Kn 708.
patrz: PŁATNERZ, PŁATNERZ, PŁATNYRZ
– Páncerznik/ co páncerzé robi/ v. Płátnerz. Kn 666.
patrz: PŁATNERZ, PŁATNERZ, PŁATNYRZ
– Páwęźnik/ co páwęzy robi. Scutarius [...] Videndum vt materies suppetat scutarijs [...] v. Płátnerz. Kn 676.
patrz: PŁATNERZ, PŁATNERZ, PŁATNYRZ
– Płátno co/ vt będzieć to płátno [...] mercedem accipies [...] erit merces operi tuo [...] non fallet te merces, non excides mercede. v. Popłaca/ Płácę 6. Kn 708.
patrz: PŁATNY
– Płácę aliter, vt: Płáci téráz pochlebiáć/ i. płatno iést [...] Lucrosa nunc est adulatio. Magnum iam vectigal est assentari. Item v. Popłacam. Item, A płáci zdrádzáć [...] á godzi się. Kn 705.
patrz: PŁATNY
– Popłacam/ popłaca zboże/ płáci/ ma cenę/ w-pieniądzách iést. Habet pretium annona. Est alicuius pretij aliquid [...] Pretium est illi [...] Est in pretio aliquid [...] Viget [...] vigebat eo tempore purpura. In numerum stipendiorum veniunt ministeria [...] płatne są/ popłacáią/ vel potiùs, idą w myto. vicin. Płáci 6. et Drogi. Kn 776 [774].
patrz: PŁATNY
– Słupiéc w-wiązániu/ co od wiérzchu krokwy do płátéw ábo do bálk srzodkiem idzié/ i bunty trzyma. Arrectaria [...] Orthostatas [...] Columna [...]. Kn 1025.
patrz: PŁATWA
– W Consonantem Poloni scribunt duplici u/ s w/ vt apparet in bis, Walens Cesarz/ Wáletá/ Wendetá/ Wino. quae à Latinis valeo, vendo, vinum deducta sunt, et densiùs quidem haec litera sonat quàm f initiò posita. vt. wádá/ wiem/ wołam/ wbiiam. at in fine ab f non discernitur, vt traw à trawa/ et tráf/ i. casus. sic traw'/ à trawie. et tráf'/ à tráfiam. in medio vtrumq', sonum habet, vt dawno/ łowię/ et owcug/ łowczy/ przéciwko. quae possent etiam f pro w habere, vt listfá/ płátfy/ vbostfo/ stfolin. Kn 1213.
patrz: PŁATWA
– Murłáty/ [...] Subices vel subicula trábium contignationis. de quibus vocibus lege Podstáwék 1. Conser item Płátwy. Kn 437.
patrz: PŁATWA
– Płátwá/ vide. Tráftá. Kn 738.
patrz: PŁATWA
– Płáwna rzeká/ vide Spustny 3. Kn 709.
patrz: PŁAWNY
– Firletka płonna ábo krowia/ vide Bázyliká. Kn 176.
patrz: PŁONNY, PŁONNY, PŁONY
– Bázyliká polna/ Acinus [...] et Epipetron [...] Ocimum syluestre, [...] Firlétká płonna/ krowia. Kn 18.
patrz: PŁONNY, PŁONNY, PŁONY
– Iáko bydlę/ iáko béstya/ po béstyálsku. Pecorum modo [...] More ferae [...] In pecorum modum [...] More bestiarum [...] v. Po béstyálsku. Kn 232.
patrz: PO BESTIALSKU
– Bábskié/ v. Po bábsku. Kn 11.
patrz: PO BABSKU
– Po chłodzié poiédzięmy/ [...] Refrigerata aura proficiscemur [...] Refrigerato aëre, ardore solis remisso iter faciemus [...] Vbi se calor fregerit, ibimus. Kn 717.
patrz: PO CHŁODZIE
– Chłopskié/ po chłopsku/ [...] Rusticè [...] Rusticius [...] Rusticatim [...] Rusticatim tangam, non vrbanatim. Kn 67.
patrz: PO CHŁOPSKU
– Po chłopsku/ vide Chłopskié. Kn 717.
patrz: PO CHŁOPSKU
– Déspéráckié/ po déspérácku Desperanter [...]. Kn 119.
patrz: PO DESPERACKU
– Grámátyká/ Grammatica, seu Grammatice [...] Literatura [...] Literarum scientia: Literarum cognitio [...] po Grámatycku Grammaticus [...] Grammaticalis [...]. Kn 207.
patrz: PO GRAMATYCKU
– Po Włosku chodzę/ nosze się/ po Pérsku etc. [...] Induo vestitum Persicum [...] i. vestior Persico more [...]. Kn 721.
patrz: PO PERSKU
– Żeglarskie/ po żeglársku. [...] Nautarum more. Kn 1417.
patrz: PO ŻEGLARSKU
– Pobiiam/ [...] At Pobił dzieci/ non solùm sonat, pozábiiał/ sed etiam posiekł rozgą/ biczem [...]. Kn 722.
patrz: POBIĆ
– Poránić się aliter. Poránili się [...] Mutuò se vel inuicem se vulnerarunt [...] A se vicissim conuulnerati sunt, concisi. Plura pete ex Ránię kogo. addo Graeca vocabula aliquot, huic loco cognata [...] inuicem pugnare [...] inuiem secare [...] inuicem sese percutere [...] inuicem se deuorare [...] mutuò se interficere. Hinc reddes Polonica. Pobili się/ posiékli się/ poiédli się/ pozábiiáli się. Kn 777.
patrz: POBIĆ
– Pobili się/ non est à pobiiam/ sed à biię. Sic posiékli się/ à siéką się. nam posiekam się et pobiiam się in praesenti; hoc sensu non vsurpatur. Sic pobrátáć się/ popiłowáć czégo/ poswárzyć się/ et his familia, carent themate. In obliquo ergo quaerenda sunt, vt Popiłowáć infrà, etc. aut in simplici, vt Popili się/ in Vpiiam się. vide Poránić się 2. Kn 722.
patrz: POBIĆ
– Pobiiam/ [...] Pobił deszcz zboże. Dedit stragem satis nimbus [...] vide Obalam co. Kn 722.
patrz: POBIĆ
– Pobiiam aliter, sed vsitarius extra praesens tempus, vt Pobił kury/ gęsi/ cielętá/ więźnié/ etc. i. zábił wszystkié: pozábiiał [...] Macto, iugulo omnia altitia. Iugulationem magnam facere [...]. Kn 722.
patrz: POBIĆ
– Wybiiam ptaki/ iágniętá/ wilki/ kury/ gęsi/ myszy etc. Occidere singillatim, vel per interualla omnes aues, agnos etc. (Pobić autem, simul omnes mactare.) [...]. Kn 1303.
patrz: POBIĆ
– Upiiam się [...] Popiwszy się léżéli iákby ich pobił ábo porzézał [...]. Kn 1193.
patrz: POBIĆ
– PO łbu sobié dáli. vide Pobili się. Kn 719.
patrz: POBIĆ
– Poboczny/ Laterarius [...]. Laterariae tabulae. Kn 722.
patrz: POBOCZNI, POBOCZNY
– Pobywam aliter, Pobądź tu trochę. v. Pomieszkáć. Kn 724.
patrz: POBYĆ
– Pomięszkáć kędy. Kn 769.
patrz: POBYĆ
– Pobywam aliter. Pobądź tu trochę. v. Pomięszkáć. Kn 724.
patrz: POBYWAĆ
– Pocenie/ Sudatio [...] sudoris euocatio. Kn 724.
patrz: POCENIE
– Pochadzam sobié/ wschadzam. v. Sobié co czynić. Kn 724.
patrz: POCHADZAĆ
– Nie pochlebiamci w tym/ nié mowię tégo z pochlebstwá. v. Pochlebuię. Kn 513.
patrz: POCHLEBIAĆ, PODCHLEBIAĆ
– Pochlebstwo significat et habitum feu artem adulandi: vt, vmie dobrzé pochlebstwo. actum ipsum pochlebiánie. Kn 724.
patrz: POCHLEBIANIE
– Przypochlebiam się komu/ Wkradam się w-kogo pochlebstwy. Kn .
patrz: POCHLEBSTWO, PODCHLEBSTWO
– Pochlebstwo przyimuię/ pochlebcé słucham. Kn .
patrz: POCHLEBSTWO, PODCHLEBSTWO
– Pochlebstwo. umie dobrzé pochlebstwo. pochlebiánié. Kn .
patrz: POCHLEBSTWO, PODCHLEBSTWO
– Pochłon/ vide Żárłok˛. Kn 725.
patrz: POCHŁON
– Pochłonąć/ v. Pożeram Kn .
patrz: POCHŁONĄĆ, POCHŁONIEĆ
– Pożeram co/ v. żarłok Pochłonąć połknąć/ strawić/ zgryźć/ wytrwáć. Kn .
patrz: POCHŁONĄĆ, POCHŁONIEĆ
– Chmurá/ burzá/ pochmurność. Kn .
patrz: POCHMURNOŚĆ
– Ponurość/ Pochmurność twárzy. Kn .
patrz: POCHMURNOŚĆ
– Twarz niéwésoła. Niéwesoły człowiék/ pochmurney twárzy. Kn .
patrz: POCHMURNY
– Pochodnik/ co pochodnie robi. Kn .
patrz: POCHODNIA
– Pochodnik/ co pochodnie robi. Kn .
patrz: POCHODNIK
– Pochodnik/ pochodniowy sługá/ od pochodni. Kn .
patrz: POCHODNIK
– Pochodnik/ pochodniowy sługá/ od pochodni. Kn .
patrz: POCHODNIOWY
– Stróż (rozmáicié) Ogniowy/ pochodniowy stróż. Kn .
patrz: POCHODNIOWY
– Poprosić kogo/ poproś go. Posiédź. pochodź/ poszukay/ popil[n]uy/ porób. Kn .
patrz: POCHODZIĆ
– Wynikam/ wynika co z czégo/ z-kąd. Pochodzę/ Wychodzi co z czégo. Kn .
patrz: POCHODZIĆ
– Pochodzisto/ stoczysto/ pochodzisto ku górzé/ nié przykro/ v. Kończato. Kn .
patrz: POCHODZISTO
– Sékwélá/ v. Pochop/ Nástępowánie/ Sędziemu dánie pochopu. Kn .
patrz: POCHOP
– Sedziemu pochop/ przykład/ sposob postępowánia w-spráwié iákiey dáię. Kn .
patrz: POCHOP
– Pochopny/ Procliuus impetus vndarum [...]. Procliué (procliuiter) volubilis procursus. Kn 725.
patrz: POCHOPNY
– Popluwam sobié/ Pochráchywan. Kn .
patrz: POCHRACHYWAĆ
– Miédzy-łopátcze/ Pochrzypczyzná. Petimen, dicitur quod est inter duos armos suis. [...] Interscapilium. Kn 402.
patrz: POCHRZYPCIZNA, POCHRZYPCZYZNA
– Pochrzypcizna/ vide Miédzyłopátcze. Kn 725.
patrz: POCHRZYPCIZNA, POCHRZYPCZYZNA
– Zdźbłá pochwy w których kłos. Pochwicá [...] Vagina herba in qua sublatet spica. Kn 1414.
patrz: POCHWA
– Pochwá/ ábo pochwy końskie. Postilena. Kn 726.
patrz: POCHWA
– Biérácz/ dura vox, sed Latinam exprimit. Acceptor, Plaut. vsurpat pro approbatore. Acceptor consilii, Przyymácz/ pochwálácz/ inusitate item voces.vsitatior Biorący. Kn 78.
patrz: POCHWALACZ
– Pochwalácz/ Laudator: approbator: comprobator: probator rationis [...] słuchácz pochlebny. Kn 726.
patrz: POCHWALACZ
– Krzyk słuchaczow przyiázny/ krzykliwa pochwałá.Acclamatio populi [...] Applausus, Cicer. Magno applausus loquitur [...] Admurmuratio secunda [...] ciche pochwalenie. Kn 326.
patrz: POCHWALENIE
– Pochwiściel/ pochwist/ świst/ wiatr tęgi świszczacy. Kn 726.
patrz: POCHWIST
– Pochybá/ chybá/ chybienie. Aberratio ab aliqua re. Kn 726.
patrz: POCHYBA
– Pochybny/ v. Omylny/ Chybiáiący. Kn 726.
patrz: POCHYBNY
– Pochylenie/ pochyłość. v. Náchylenie. Kn 726.
patrz: POCHYLENIE
– Skłonny/ przychylny do czégo. Procliuis ad libidinem, ad morbum. Profensus ad ignoscendum, ad discendum, ad lenitatem, ad vitia propensior. [...] Náchylny/ Pochylisty. Kn 1005.
patrz: POCHYLISTY
– Pochylony/ pochyły. v. Náchylony. Kn 726.
patrz: POCHYLONY
– Pochylony/ pochyły. v. Náchylony. Kn 726.
patrz: POCHYLONY
– Podcięty/ pocięty. Kn 734.
patrz: POCIĄĆ
– Pocę się/ potniéię. [...] Sudare sanguine. Kn 724.
patrz: POCIĆ SIĘ
– Trudność mam/ tyrudności záżywam. [...] Qui tibi aestus, qui error, quae tenebrae, dij immortales erunt! iáko się będziesz pocił/ iáką będziesz miał trudność! Kn 1155.
patrz: POCIĆ SIĘ
– Pocierpká/ v. Smrodynia. Kn 726.
patrz: POCIERPKÁ
– Podárék/ vpominék/ pociészne/ winczowne wzmagáiącemu. Soteria. Kn 733.
patrz: POCIESZNE
– Porąb item, drwá porąbione/ pocięte [...] Caesae arbores. Kn 776.
patrz: POCIĘTY
– Sucha łáźnia/ ábo pocilnicá [...] siccum balneu: sudatio sicca. Kn 1081.
patrz: POCILNICA
– Pocinam drzéwo/ porębuię/ obalam [...] Defeco arborem. Kn 727.
patrz: POCINAĆ
– Pocisk który ciskámy/ [...] Telum, omne quod manu iacitur, etiam lapis. Kn 727.
patrz: POCISK
– Ubiiam ptáká/ [...] Pociskiwam/ Postrzélić/ Tráfiam. Kn 1170.
patrz: POCISKIWAĆ
– Strzélnicá/ Campus iaculatorius [..] Cel pociskowy ábo pole ćwiczénia pociskowego strzélczego. Sagittarij verò scopas [?] seu fruticum aut straminis fasces, 600 pedes remotos ponebant, vt sagittis vel lapidibus ex sustibalo tangerent. Iidem contrà palum tanquam contrà aduersarium cum claua velut cum gladio se excercebant, etc. [...]. Kn 1079.
patrz: POCISKOWY
– Pociskiwam/ pocisnąłem wroblá. Kn 727.
patrz: POCISNĄĆ
– Poczcić kogo czym/ [...] v. Ofiáruię co komu. Kn 728.
patrz: POCZCIĆ, POĆCIĆ
– Poczciwie/ poczéśnie. Honorate, honorifice, honorificentissime [...] vide Uczciwość. Kn 728.
patrz: POCZCIWIE
– Poczésne/ pocztá/ podárék pánu/ zwierzchności/ ábo godney osobié [...] podárowáć/ poczésne dáć. Kn 728.
patrz: POCZESNE
– Pod łáską/ Id te orare iusserat, profectò vt faceres suam si velles gratiam [...] nisi gratiam nostram dissolutam velis: pod niełáską. Kn 731.
patrz: POD
– Pod gárdłem przykázuię/ zákázuię/ stánowię/ etc. pod kiiem/ pod chłostą/ etc. Sub poena mortis [...] comminor tibi plagas ni parueris [...]. Kn 730.
patrz: POD
– Aminék Polski/ Kmin Polski/ Podáminék/ Sirenio. Ammioselinum. Kn 6.
patrz: PODAMINEK
– Podárkowy/ Muneralis [...] Lex muneralis. Kn 733.
patrz: PODARKOWY
– Podawcá powszéchnié czégokolwiék. Traditor [...] Podawcá Plébaná/ Plebániey/ [...] Kolator. Kn 733.
patrz: PODAWCA
– Brukuię/ Sterno locum faxis [...] obrukowáć brzégi [...] Statuminatum rudus, in pauimento, podbrukowány gruz [...] delapidata, lapide strata. Kn 47.
patrz: PODBRUKOWANY
– Podbudowánie/ podiáchánie/ podbudynék [...] Substructio [...] Fultura [...] Fultio. Kn 734.
patrz: PODBUDOWANIE
– Podbudowánie/ podiáchánie/ podbudynék [...] Substructio [...] Fultura [...] Fultio. Kn 734.
patrz: PODBUDYNEK
– Podchwytáwánie/ v. Łápáczká. Kn .
patrz: PODCHWYTAWANIE
– Podczos/ [...] Prototomi cauliculi [...] Cyma [...] Caulium tenerior delicatiorque cauliculus. Kn 735.
patrz: PODCZOSOWY
– Poddániéc/ ktory się poddał (iáko ięniéc) Dedititius. Kn 735.
patrz: PODDANIEC
– Wáchel/ wáchlarz. Flabellum [...] iáko ogánka/ sed iáko wáchlem/ ábo poddymáczka buntów/ rozruchów. Kn 1219.
patrz: PODDYMACZKA
– Podeymowánie się czégo/ podięcie. Susceptio. Kn 736.
patrz: PODEJMOWANIE SIĘ
– Podéyrzon/ podéyzrzáł ziele. Lunaria minor. Kn 737.
patrz: PODEJRZAŁ
– Psia cábulá/ Szpilanká/ podéyrzon żołty. Kn .
patrz: PODEJRZON
– Podiadam sobié [...] Propè satur factus sum [...] Fulcire & sustentare cibis [...] Fulciri cibis, podeprzéć bokow [...]. Kn 737.
patrz: PODEPRZEĆ
– Dépcę po czym/ propriè et tr. Calco aliquid pede: calco aliquem [...] Calco terram [...] Prosubigo [...] Prosubigit aper terram, P. v. Podeptáć. Kn 119.
patrz: PODEPTAĆ
– Podéptác co zé wzgárdy/ z-szkodą/ z-niéobáczká. Calcare honores [...] Conculcare aliquem pedibus [...] Proterere & conculcare aliquem [...] Ego hîc te quasi sus catulos pedibus proteram [...] Protritum frumentum [...]. Kn 736.
patrz: PODEPTAĆ
– Lżę kogo rzéczą/ vczynkiem. Déspékt komu wyrządzám. Háńbię/ Sromocę. Facio alicui contumeliam [...] Infero alicui ignominiam [...] Infero alicui probrum. Infligo alicui turpitudinem. Inuro alicui notam, ignominiam. Imprimo alicui dedecus [...] Inuro alicui maculam [...] Conculco, protero pedibus. vide in Podéptáć [...]. Kn 377.
patrz: PODEPTAĆ
– Słápię/ Pede premo aliquem, vel aliquid [...] v. Podéptáć/ Depcę 1. Kn 1014.
patrz: PODEPTAĆ
– Podéptánie czégo/ Conculcatio, obritus, us: herbarum [...] Proculcatio [...]. Kn 736.
patrz: PODEPTANIE
– Podéptác co zé wzgárdy/ z-szkodą/ z-niéobáczká. Calcare honores [...] Conculcare aliquem pedibus [...] Proterere & conculcare aliquem [...] Ego hîc te quasi sus catulos pedibus proteram [...] Protritum frumentum [...] Podéptáne/ pogniécione/ stárte [...] Pessum do, pessum premo [...] Proculco: proculcat aper segetes crescentes [...] Proculcantur à pecudibus legumina [...] Obtero, obtriuit eques pabula [...] Elido herbas [...] Opprimo pede aliquid [...] Attero [...]. Kn 736.
patrz: PODEPTANY
– Mokry/ Humidus vapor [...] podéschły. [...]vide Wilgotny. Zmoczony. Kn 423.
patrz: PODESCHŁY
– Podészwá v nogi/ Planta [...] Figens vestigia planta [...] twárdé podészwy/ mám zá trzéwiki. Kn 736.
patrz: PODESZWA
– Podwieram/ podwiera co/ niéch podewrę. Subferuesio. Kn 749.
patrz: PODEWRZEĆ
– Podgorzał ziéle/ v[ide] Ostropést. Kn 737.
patrz: PODGORZAŁ
– Podgórny [...] sub monte situs [...] Podgórczyk. Kn 737.
patrz: PODGÓRCZYK
– Podgórny [...] sub monte situs [...] Podgórczyk. Kn 737.
patrz: PODGÓRNY
– Podgórze [...] Locus vbi colles vel iuga eorum incipiunt se molli cliuo subducere podpałacze/ [...] podzamcze. Kn 737.
patrz: PODGÓRZE
– Podgryzuię/ podgryzam. Subedo. Kn 737.
patrz: PODGRYZAĆ
– Podgryzuię/ podgryzam. Subedo. Kn 737.
patrz: PODGRYZYWAĆ
– Podiadam sobie [...] Propesatur factus sum. Kn 737.
patrz: PODJADAĆ
– Iárzmowy/ Iugatorius bos [...] Iugalis. Podiárzmi/ podiárzmowy/ sprzężáyny. vide Pługowy. Kn 235.
patrz: PODJARZMI
– Iárzmowy/ Iugatorius bos [...] Iugalis. Podiárzmi/ podiárzmowy/ sprzężáyny. vide Pługowy. Kn 235.
patrz: PODJARZMOWY
– Podeymuię boki/ podiąwszy boki chodze Ansatus ambulo, subnixis alis me infero [...] Brachio in normam flexo ambulo. v. Szumno 2. Idę 12. Kn 736.
patrz: PODJĄĆ
– Podkarm/ pokarm/ popás/ podpás w drodzé/ podkarmiánie koni / abo miésce podkarmiánia. Kn 737.
patrz: PODKARM
– Podkarm/ pokarm/ popás/ podpás w drodzé/ podkarmiánie koni / abo miésce podkarmiánia. Kn 737.
patrz: PODKARMIANIE
– Podkásuię się/ Substringo sinus. Kn 737.
patrz: PODKASYWAĆ SIĘ
– Podchodzę aliter. vt, Podchodziłem sobié. Ambulando aliquantum sum fessus [...] Podrobiłem sobié/ podklęczałem. Kn 734.
patrz: PODKLĘCZEĆ
– Podkupne [...] Auctarium contra alterum emptorem vel licitatorem venditori oblatum. Kn 738.
patrz: PODKUPNE
– Podkup/ podkupowánie się pod kogo/ wárgelt [...] Contentio augentium pretium in emptione, Sipont. Kn 738.
patrz: PODKUPOWANIE SIĘ
– Podkupuię się pod kogo/ podáię/ postępuię więcey w-tárgu. Liceor contra aliquem [...] Tárguię. Kn 738.
patrz: PODKUPYWAĆ SIĘ
– Rurká Aptekárska do podburzánia w-nos/ w-zęby/ w-vszy [...] podburzáczká. Strigilis: Per Strigilem in aurem medicamentum infundere. Kn 955.
patrz: PODKURZACZKA
– Wodzić zá káletę/ ciągnąć. Bráć pieniądze od kogo sztucznié szyderstwem. Accidere opes alicuius. Podkuść kogo [...] Male facio vel malefacio alicui. Kn 1115.
patrz: PODKUŚĆ
– Wzlatam/ podlatam. Subuolo [...] Pennis efferor. A pennis peto auxiliatum [...] v. Wzgórę 2. Kn 1347.
patrz: PODLATAĆ
– Gardzą mną/ w pomiétlech leżę/ [...] Iaceo. Post Praeturam iacere [...] Contemptu apud aliquem laboro. Sordere suis, [et] contemni ab eis [...]. podléie/ tániéie. Kn 185.
patrz: PODLEĆ
– Podlizuié rzeká/ v. Podbiera rzeká. Kn 739.
patrz: PODLIZYWAĆ
– Podłamuię/ Suffringo talos alicui [...] potłuc. Kn 738.
patrz: PODŁAMYWAĆ
– Podłażę. Subrepo sub. Kn 738.
patrz: PODŁAZIĆ
– Podmázuię/ Sublino aliquid aliqua re [...] Prodeunt facie coenoso pigmento delita, [et] oculis graphice obunctis. Kn 740.
patrz: PODMAZYWAĆ
– Podmurze/ przymurze/ zamurze/ przedmurny/ podmurny plac [...] Festum, vbi explicatur quasi promurium, vel promurum, i. post murum, vel proximum muro. Kn 740.
patrz: PODMURNY
– Podmywam co/ Subluo aliquid [...]. Kn 740.
patrz: PODMYWAĆ
– Wyniosłość/ podniosłość [...] Wyniésienie/ Wydátność/ Pychá/ Wysokość. Kn 1322.
patrz: PODNIOSŁOŚĆ
– Podnoszę głos/ Quantum possum voce contendo, vt aliquis exaudiat. Excito, intendo vocem. [...] Tollo vocem, [...]. Vrgeo vocem, [...]. Exclamo, [...]. contenta vocem loquor. nátężam głos/ mocno mowię. Kn 741.
patrz: PODNOSIĆ
– Cenę podnoszę/ więcey podáię w tárgu/ Pretium augere [...] Pretium amplifico [...]. Kn 61.
patrz: PODNOSIĆ
– Cenę podnoszę vrzędownié/ Imponere grauiùs pretium [...]. Kn 61.
patrz: PODNOSIĆ
– Podnoszę się/ Erigo me, subleuo me: tollo me a terra [...] Podnoszę się czym/ ábo z czégo/ ábo podnosi mię co/ nádyma mię. Extollit me aliquid [...] Rumor illum spe inflauit. Insolentem te honores faciunt [...] v. Pysznię się. Kn 741.
patrz: PODNOSIĆ SIĘ
– Podobny ku dostąpieniu/ wykonániu [...] Possibilis conditio [...] Fieri potest [...] Można rzécz. Kn 743.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– Podobny ku wiérzęniu/ ku práwdzié. [...] Verisimilis aut veri similis narratio. Simile vero videbatur. Verisimillimum mihi videtur [...]. Kn 743.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– Podobny ku wiérzęniu/ ku práwdzié. Probabilis causa, visio, probabile aliquid sit dicendo [...]. Kn 743.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– Vleczony/ i. do vleczenia podobny/ łácny. [...] Sanabilis homo [...] Sanabile vulnus [...]. Kn 1183.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– Barszczowy/ barszczowi podobny [...] barszczowem kształtem/ ábo liściu barszczowemu podobnem szyciem/ ryciem. Kn 15.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– Szopá Nubilarium [...] aedificium in quo absconditur frumentum cùm nubilat caelum: [...] aliqui reddunt [...]. Sed potest latiùs extendi ea vox ad aedificium in quo quidlibet ne compluatur reponitur. [...] Ineptè quidam vocat [...], verbo à se ficto, et communi rebus totius mundi quae sub nubibus sunt, vt vox ea sonat, vel certè Podobłocze magis. Kn 1119.
patrz: PODOBŁOCZE
– Podobnieyby to vczynić/ á nie możé/ ábo niéchcé. [...] Faciliùs id factu soret. Ex vsu magis esset. [...] Łácniey. Podobnieyby iemu do mnié przyść. [...] Deceret magis ipsum ad me venire [...] przystoyniey. Kn 743.
patrz: PODOBNIE, PODOBNO
– Ochmistrz/ Magister curiae [...] Magister officiorum [...] Pro magistro officiorum agens, est Podochmistrzy. Apud eundem Officiorum magisterium. Ochmistrstwo. Kn 585.
patrz: PODOCHMISTRZY
– Oracz/ Agricola [...] Arator [...] Subarator Podorywácz. Kn 635.
patrz: PODORYWACZ
– Podpasze/ Ala, axilla [...] subalae [...] podpaszna Kn 744.
patrz: PODPACHA, PODPASZE, PODPASZNA
– Podpadáiący/ abo podpádły pod kogo/ ábo pod obronę/ opiékę czyię. Cliens alicuius, [...] Przyiaciel. Kn 743.
patrz: PODPADŁY
– Száry/ podpoláły/ wilczásty. Rauus, raua lupa [...] Raui oculi canis [...](quasi szárék). Kn 1101.
patrz: PODPALAŁY, PODPOLAŁY
– Podgórze/ appellatiuum. Iugum montis [...] Radix palatij podpáłacze [...] podzamcze. Kn 737.
patrz: PODPAŁACZE
– Podkarm/ pokarm/ popás/ podpás w-drodze/ podkarmiánie koni/ ábo miésce podkarmiánia. Kn 737.
patrz: PODPAS
– Postáwánie w-drodze. Concessatio [...] Mantio camelorum. postawánie/ podpasánie Kn 790.
patrz: PODPASANIE
– Podryć/ vt Swiniá podryłá cokolwiék. Suffodio [...] Sus rostro suffodit. Kn 745.
patrz: PODRYĆ
– Podrzeźniam komu [...] Podrzeźniácz. Mimus [...] Offendimur, inquit, si quis sermonem nostrum imitatur, si corporis aut linguae vitium exprimit [...] Podrzeźnia. Kn 745.
patrz: PODRZEŹNIACZ
– Fałszerz testámentow/ Testamentarius [...] Subiector testamentorum [...]. Podrzucácz, Falfarius Kn 172.
patrz: PODRZUCACZ
– Podrzucony/ podrzuték. Suppositius puer [...] Subdititius feruus.Podrzucalny. Kn 745.
patrz: PODRZUCALNY
– Podrzucanie/ podrzucanie chytre. Subiectio testamentorum. Kn 745.
patrz: PODRZUCANIE
– Podrzucony/ podrzuték [...] Podrzucálny [...] Supposititio modo. Podrzutnié/ podrzuconym sposobem. Kn 745.
patrz: PODRZUTNIE
– Strop wytworny/ futrowány/ żłobkowány/ podsiębicie. Lacunar [...] Lacunarius, qui lacunar facit. [...] Strop sklépowy niéch potynkuią. Kn 1076.
patrz: PODSIEBICIE, PODSIĘBICIE
– Przésiewam/ podsiewam. Cribro,as: aliquid [...] Super fricaturam incernatur marmor. Kn 856.
patrz: PODSIEWAĆ
– Podsiewam/ v. Przésiewam. Kn 746.
patrz: PODSIEWAĆ
– Rzucam co/ ábo siébié. Iacio molem, meipsum in profundum Rzucić gotuię [...] rzucáć się/ drgáć/ trzpiátáć/ podskákowáć [...] v. Ciskam. Kn 972.
patrz: PODSKAKIWAĆ, PODSKAKOWAĆ, POSKAKOWAĆ
– Podskrobáć drzéwá [...] Interradere arborem, [...] Oleae interradi gaudent. Kn 746.
patrz: PODSKROBAĆ
– Goły/ goluchny/ głádki [...] Glabellus corpore. Cucurbita glabrior [...] goły/ oberwány/ podskubiony. vide Ogolony/ oblázły. Kn 201.
patrz: PODSKUBIĆ
– Podsłuchywácz/ vide Podchwytácz. Kn 746.
patrz: PODSŁUCHIWACZ, PODSŁUCHYWACZ
– Podstáwiálny státék/ Exceptorium. Kn 747.
patrz: PODSTAWIALNY
– Piołunék/ wino piołunkowe/ piołunem podsycone. Absinthites [...] Absinthiatum vinum [...] piołunowáne [...]. Kn 699.
patrz: PODSYCONY
– Alámbik podwoyny w wodzié/ Diploma [...] Duplex vas [...] Balneum maris. [...]. Kn 5.
patrz: PODWÓJNY
– Gnoy wszéláki/ łáyno. [...] Fimus turdorum [...] Fimus pecudum [...] In sacrario fecit oletum. vczynił źle/ popuścił/ pofándał się. Kn 198.
patrz: POFANDAĆ SIĘ
– Rékréácyia. [...] posiédzenie vciészne/ rozmowá vciészna/ przyiacielska/ towárzyska. Przéchadzká/ przérywánie zábaw poważnych/ pogadánie poobiédnie/ powiéczérne. Kn 916.
patrz: POGADANIE
– bożék pogáński Kn 973.
patrz: POGAŃSKI
– Gardzenie/ vide Pogardzánie. Wzgárdá. Kn 186.
patrz: POGARDZANIE
– Pogársza się co [...] Vertitur aliquid in peius [...] Co dáley to gorzey. Kn 752.
patrz: POGARSZAĆ SIĘ
– Przeiednanie/ poiednanie. Reconcilatio, [et] reconcilatio gratiae, concordiae [...] zgodzenie/ pogodzenie się. Kn 842.
patrz: POGODZENIE SIĘ
– Choroby przybywa/ vide Pogorsza się choremu. Kn 69.
patrz: POGORSZAĆ SIĘ
– Pogrobék/ pohrobét Boëmice, quasi pogrobiec. Kn 753.
patrz: POGROBEK, POGROBIEC
– Pogrodká vide Grządká. Kn 753.
patrz: POGRODKA
– Piszczék ná stypié/ ábo pogrzébny/ [...]. Kn 703.
patrz: POGRZEBNY
– Gwiżdżę [...] sibilo ore [...] Pogwizdáć wołom/ koniem piiącym. Kn 220.
patrz: POGWIZDAĆ
– Pogrobék/ pohrobét [...] quasi pogrobiéc [...] vide Pozostáły/ Poślédni. Kn 753.
patrz: POHROBET
– Alámbik poiédynkowy/ prosty. Aeolipyla [...] Vesica metallica. [...]. Kn 5.
patrz: POJEDYNKOWY
– Poranić się [...]Pobili się/ posiekli się/ poiedli się/pozabiiali się. Kn 777.
patrz: POJEŚĆ SIĘ
– Koszę łąkę/ Defeco prata [...] Tondere herbas [...] pokoszáć po kiem/ ábo drugi raz kosić. Kn 308.
patrz: POKOSZAĆ
– Strefisty/ strefowány [...] Pokreszony/ iákoby ścieszki máiący [...] złotostrefisty/ złotem brámowány. Kn 1075.
patrz: POKRESZONY
– Pokresić/ pokreślić/ popisáć. Conscribo [...] Inscribere corpus alicuius vulneribus [...] Poorána twarz zmarskámi. Kn 759.
patrz: POKREŚLIĆ
– Pokrzosáć czégo / tr. v. Popiłowáć czégo. Kn 760.
patrz: POKRZOSAĆ
– Pokrzykam/ vide Krzykam 2. Kn 760.
patrz: POKRZYKAĆ
– Krzykam pochwaláiąc krzyknieniem/ krzykiem pochwalam/ pokrzykam komu mowiącemu. Kn 326.
patrz: POKRZYKAĆ
– Krzyk/ krzyczenie/ krzykánie/ pokrzykánié. Clamor. Kn 326.
patrz: POKRZYKANIE
– Pokutuiący/ pokutnik [...] Metamelus, Varr. vulgo Poenitens, Poenitentiam agens. Kn 761.
patrz: POKUTNIK
– Polatká/ fláterká.[...] ornamentum capitis, quod ad omnem capitis motum crepitum facit. Kn 762.
patrz: POLATKA
– Dźikié polé/ v. Pustynia. Kn 168.
patrz: POLE
– Poley/ Puleium [...] Pulegium [...] Blechum [...] Poléiék wino/ Piołunék. Kn 764.
patrz: POLEJEK
– Anyż polny/ vide Káruy. Kn 8.
patrz: POLNY
– Bázyliká polna/ Acinus [...] et Epipetron [...]. Ocimum syluestre, [...] Firlétká płonna/ krowia. Kn 18.
patrz: POLNY
– Nasienie Sniedkowe bywa do chleba pieczenia przydane/ iako Czarnucha/ albo polny Anyż. Kn 1233.
patrz: POLNY
– Bázylia ziéle/ Bázyliká/ waziłék/ bálsam polski. Ocimum, vel Ocymum [...]. Kn 18.
patrz: POLSKI
– Polszczyzná/ Sermo polonicus [...] Polszczyzną pachnié twa Łáciná/ Włoszczyzná [...]. Kn 767.
patrz: POLSZCZYZNA
– Sidło ná ptáki/ ná zwierz/ połápá/ pomék/ potrzask [...] sidło prętkopomkłe/ prętkozáwrzyste. Kn 991.
patrz: POŁAPA
– Rótá konnych żołnierzow [...] Vexillationes [...] v. Chorągiéw [...] Półék. Kn 935.
patrz: POŁEK, POŁK, PÓŁEK, PUŁK
– Pół/ połowicá/ poły czégo: vt, ná poły/ ábo na dwié poły/ połowicy rozdziélić co Kn 761.
patrz: POŁY
– Lekárstwo przez vsta połykalne/ Catapotia, orum. Kn 355.
patrz: POŁYKALNY
– Pomázał gębę Włoszczyzną. Kn 768.
patrz: POMAZAĆ
– Miélę/ melę. Molo frumentum [...] zmiél/ pomiél wszystko co wszpichlerzu. Kn 403.
patrz: POMIELIĆ
– Pomiérne/ podátek od miáry/ Miárá. Kn 768.
patrz: POMIERNE
– Sytká ziéle od sytościz Pomoczyk ziéle Mlecznik pomorski. v. Ostokrzew, Kn .
patrz: POMOCZYK
– Puszczam wodę/ urynę. Pomokrzyć/ polać moczem kogo. Chce mi się ná máły dwór. Kn .
patrz: POMOKRZYĆ
– Pomorczyk/ ziéle/ v. Sytká. Kn .
patrz: POMORCZYK
– Pomorczyk/ człowiék z-pomorskiey kráiny. Kn .
patrz: POMORCZYK
– Ćwikłá pomorska/ Wiesiółék. Alypon [...] vel. alypum [...] per antiphrasin dicta herba mordens acriter gustatum et vehementer accendens [...] Turbit candidum Gorraeo. [...] Alypum et Alypia eadem herba Paulo [...] vide Odmienikwiát et Turbit. Kn 91.
patrz: POMORSKI
– Pomorski/ przymorski. Maritimus. Kn 769.
patrz: POMORSKI
– Wiésiołék ziéle/ wierzbowká/ błagácz. Oenothera, et Oenotheris, et Onuris hilaritatem in vino affert [...] v. Cwikłá pomorska. Kn 1256.
patrz: POMORSKI
– Sték domowy/ odbyt kuchęnny/ Pomyinik wypuszczony zá dom.stékowy. Kn .
patrz: POMYJNIK
– Pomyjowy [...] v, smród/ Pomyiowy. Kn .
patrz: POMYJOWY
– Pomywam státki. [...] Mundo vasa [...]. Kn 770.
patrz: POMYWAĆ
– Dryfus/ v. Pomywádlnik. Kn .
patrz: POMYWADLNIK, POMYWALNIK
– Fáská/ item. do pomywánia/ płokánia czégo/ cébrzyk/ Labrum eluacrum [...] V nas y korytá/ niécki/ etc. vźywáią. [...] Kn 174.
patrz: POMYWANIE
– Poniédziáłék (...) Dies lune. Feria secunda (...). v. Sobotá Kn 773.
patrz: PONIEDZIAŁEK
– Niéuszánowánie/ v. Poniewáżęnie. Niéuszczerbiony/ v. Cáły 4. Kn .
patrz: PONIEWAŻENIE
– Potłukam się/ v. Poniéwieram się. Kn 795.
patrz: PONIEWIERAĆ SIĘ
– Pocieram kąty/ tr. [...] domo mea pulsus in alieno habito [...] habitatio peregrè. vide Gárdzą mną/ Poniéwiéram się. Kn 726.
patrz: PONIEWIERAĆ SIĘ
– Powłoczę się/ v. Poniéwieram się. Kn 804.
patrz: PONIEWIERAĆ SIĘ
– Poniéwieram się/ potłukam się [...] Habito in alieno, habito domi alenae [...] Alibi et alibi habito: iam hîc, iam illic dego [...] Permuto sedem sede [...] Assiduò in aliam, et aliam migro regionem [...] Terram terra permuto [...] Commuto habitationem [...] Inquilinus, aduena sum. Kn 773.
patrz: PONIEWIERAĆ SIĘ
– Niebowid ábo w-niéboyrzał rybá morska./ Vranoscopus, & Callionymus. [...], i caelum spectans, [...] quia oculos in vertice capitis habet caelum spectantes. [...] i pulchro nomine. [...] quia interdiu dormit, noctu vagatur. Ponocnik posset eodem modo vocari. Kn 492.
patrz: PONOCNIK
– Ponoszę/ ponos dziécięciá Kn .
patrz: PONOS
– Posłániec/ poséł prywatny [...] Ponosiciél, Przynosiciél. Kn .
patrz: PONOSICIEL
– Poosmny/ v. Ośmkrotny Kn .
patrz: POÓSMNY
– Popacháć się/ popacháli się/ Spacháli się. De canibus vel aliis brutis dicitur. Transfertur ad homines praesertim improbos simili sensa. vide Stowárzyszyć się, spiknąć się. Kn 772.
patrz: POPACHAĆ SIĘ
– Popąchác się/ popącháli się/ spącháli się. v. Stowárzyszyć się/ Spiknąć się. Kn .
patrz: POPĄCHAĆ SIĘ
– Trzęsiogonék ptak/ v. Pliszká/ Popék. Kn .
patrz: POPEK
– Porywam się ná kogo/ v. Tárgam się ná kogo. Popędzam się. Kn .
patrz: POPĘDZAĆ SIĘ
– Popędzić się zá kiem. Kn .
patrz: POPĘDZIĆ SIĘ
– Piąty/ popiętny Kn .
patrz: POPIĄTNY, POPIĘTNY
– Popiélisty/ popiélásty/ myszásty. Cinereus, cineraceus color [...]. Kn 775.
patrz: POPIELASTY, POPIELASTY, POPIELISTY
– Mármur popiélásty/ Tephria [...]. Kn 390.
patrz: POPIELASTY, POPIELASTY, POPIELISTY
– Pienięzny/ zá iéden pieniądz stoiący/ popieniężny. pieniężny chleb. v. Kiiowy kołacz. Kn .
patrz: POPIENIĘŻNY
– Popierzył śnieg ziemię... Kn .
patrz: POPIERZYĆ
– Popierzyć co/ popierzyć się/ v. Upierzyć. Kn .
patrz: POPIERZYĆ SIĘ
– Piętruię/ piętro czynię. popiętrzył/ ábo pomościł. Kn .
patrz: POPIĘTRZYĆ
– Poprosić kogo/ poproś go. Posiédź/ pochodź/ poszukay/ popiluy/ porób Kn .
patrz: POPILNOWAĆ, POPILOWAĆ
– Popluwam kogo/ poplwał mię/ v. Pluię ná kogo. Kn .
patrz: POPLUWAĆ
– Popona/ oponá wozowa. Kn .
patrz: POPONA
– Błóná wé wnętrzu poprzeczna/ Osierdzie/ otoczyná/ przégroda wnętrzna. Diaphragma [...] Septum transuersum [...] Disseptum [...] Dissipium [...] Praecordia. Kn 36.
patrz: POPRZECZNY
– Poprzeczny/ Transuersus mons sulcetur [...] poprzeczna górá [...] poprzecz ábo poprzeki niech będzié orána górá. Kn 775.
patrz: POPRZEKI
– Żárná (naczynie) Incusus lapis [...] Mola trusatilis [...] popychálny/ trącánia/ popychánia potrzébuiący. Kn 1389.
patrz: POPYCHALNY
– Porąbić drzéwo/ v. Pocinam. Kn 776.
patrz: PORĄBIĆ
– Porąb item, drwá porąbione/ pocięte [...] Caesae arbores. Kn 776.
patrz: PORĄBIONE
– Porębnik/ co drwá w lęsié gotuié do budowánia/ v nas ciéślá to czyni pospolicié. Materiarius [...] Porębniczy. Kn 777.
patrz: PORĘBNICZY
– Porębnik/ co drwá w lęsié gotuié do budowánia/ v nas ciéślá to czyni pospolicié. Materiarius [...] Porębniczy. Kn 777.
patrz: PORĘBNIK
– Pocinam drzéwo/ porębuię/ obalam. Deijcio arborem [...] Defeco arborem. Kn 727.
patrz: PORĘBOWAĆ
– Porostowy Kn .
patrz: POROSTOWY
– Rosprzédawam/ porosprzédáwáć. Multa vel varia vendo. Kn 932.
patrz: POROZPRZEDAWAĆ
– Portátyl/ Ołtarzyk podróżny do Mszy świętey spráwowánia. Kn 778.
patrz: PORTATYL, PORTATYŁ
– Porwón/ Niéch będzié ábo iést odémnié porzucon ábo porzucon temu/ ábo owemu. Kn .
patrz: PORZUCON, PORZUCONY
– Siédm/ Septema [...] Siédm ich. Septena corpora [...] Siedmioro ludzi [...] v. Pięćioro [...] vide Posiodmny. Kn 992.
patrz: POSIEDMNY, POSIODMNY, POSIÓDMNY, POSIÓDMY
– Posiodmny (iáko potroyny) posiedmny. Septenarius versus. Kn 784.
patrz: POSIEDMNY, POSIODMNY, POSIÓDMNY, POSIÓDMY
– Pobili się [...] posiékli się/ á sieką się. [...] posiekam się [i] pobiiam się... Kn 722.
patrz: POSIEKAĆ SIĘ
– Siékánie [...] alias fragiles. [...] posiekanie/ abo posiékána słomá [...] Rąbanie. Kn 995.
patrz: POSIEKANIE
– Posłánicá/ Nuntia Iouis [...] Nuntia vocis fidissima. Kn 785.
patrz: POSŁANICA
– Posélski/ posłáńczy. Nuntius [...] Nuntia verba animi mei. Tabellarius [...] Obwieszczáiący. Kn 783.
patrz: POSŁAŃCZY
– Sam sobié posługuiący [...] sibi ipse famulus [...] sobie posługowánie [...] sibi ministrare. Kn 978.
patrz: POSŁUGOWANIE
– Posobnié/ posobicą Aduerb. v. Po sobié 3. Nástępnié. Kn 787.
patrz: POSOBICĄ, POSOBNICĄ
– Posobnié/ posobicą Aduerb. v. Po sobié 3. Nástępnié. Kn 787.
patrz: POSOBNIE
– Gospodá pospolita/ gościnny dom/ gościniec. Hospitium [...]. Inuitare hospitio, discedere ex hospitio [...] Taberna diuersoria [...] Kárczmá aliud est. Szynkowny dom. In pagis Poloniae utrumq[ue] simul est, et in oppidis. Kn 204.
patrz: POSPOLITY
– Powiádam komu do uchá/ rátuię pamięć czyię poszéptem Kn 801.
patrz: POSZEPT
– Pochwalácz/ Laudator: approbator: comprobator: probator rationis [...] Poświádczácz/ sed durum est. Laudicoenae [...] erant auditores qui spe coenae oratorem, vel declamatorem, aut poetam sua scripta recitantem laudabant, acclamantes vocem Pochwalácz/ słuchácz pochlebny. Kn 726.
patrz: POŚWIADCZACZ
– Poświątne/ Curionis fundus [...] Sacer ager [...] Profanum [...] proludo, propoma. Kn 793.
patrz: POŚWIĄTNE
– Tárcháć słomę/ Turbare composita stramenta [...] potárcháć. v. Roztárcháć. Kn 1126.
patrz: POTARCHAĆ
– Potemny/ który potemu iest komu/ v[ide]. Wcześny 2. Snádny/ Powolny/ [...] Potomny. Kn 795.
patrz: POTEMNY
– Gradowizná/ zboże gradem potłuczone/ ábo owoc [...] Verberatae grandine vineae [...] sic de agris, hortis. Calamitas, i. calamorum seu culmoru[m] comminutio [...] Calamitosum frumentum [...] obnoxium grandini. Kn 207.
patrz: POTŁOCZONY, POTŁUCZONY
– Béz máłá/ okęs/ niémal/ Propè [...] Béz máłáć ich nié náłáię. Quantillo opere nunc mihi persuaderi potest, vt ego his suffringam talos totis aedibus [...] Béz máłá ich nié potłukę [...] Parùm abest quin fleam. Kn 23.
patrz: POTŁUC
– Podłamuię/ Suffringo talos alicui [...] Suffringere crura canibus [...] sed in his exemplis suffringere reddes, potłuc [...]. Kn 738.
patrz: POTŁUC
– Poniéwieram się/ Potłukam się [...] Habito in alieno, habito domi alienae [...] Permuto sedem sede [...] Subinde muto habitationem [...] Terram terra permuto [...] Subinde regionem, domicilium muto [...] Commuto habitationem [...] Inquilinus, aduena sum. Kn 773 [771].
patrz: POTŁUKAĆ SIĘ
– Potłukam się/ v. Poniéwieram się. Kn 795.
patrz: POTŁUKAĆ SIĘ
– Tłumiciel/ vide. Potłumiciel. Kn 1143.
patrz: POTŁUMICIEL
– Potłumiciel/ Oppresor dominationis [...] Vindex coniurationis [...]. Kn 795.
patrz: POTŁUMICIEL
– Potrząs [...] aspergimen, inspergimentum [...] potrząsánie. Kn 796.
patrz: POTRZĄS
– Wypróżniáć się/ iáko źwierzętá czynią. honestius dicitur ná stoléc iść/ stoléc mieć: Czynić sobie wczás ambiguum est. Potrzébę przyrodzoną odpráwowáć etiam ambiguum, quia duplex est vt diximus, Ná dwór máły. Ná dwór wielki. Oletum facere [...]. Kn 1326.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– Potrzébá potoczna przyrodzona/ iéść/ spáć/ ná dwór iść/ etc. Necessitas [...]. Kn 797.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– Potrzébá aliter. v. Potyczká. Kn 797.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– Trzydziéstny/ potrzydziéstny. Tricenarius [...] Tricennium. Kn 1160.
patrz: POTRZYDZIESTNY
– Potwarliwié/ Criminosè, Cicer. Criminosissimè, Suet. Per calumniá [...]. Kn 798.
patrz: POTWARLIWIE
– Potwárliwy/ Criminosus, Cicer. Calumniosus, Vlpi [...]. Kn 798.
patrz: POTWARLIWY
– Potyczkowy [...] Concursatoria pugna proprié sonat, z-zaciéku/ z-rozbiégu stron w-się udérzáiących [...] v. Woienny. Kn 799.
patrz: POTYCZKOWY
– Upádnienie/ powálenie się [...] Upadánie ná ziemię/ lécenie do ziemié. Kn 1192.
patrz: POWALENIE SIĘ
– Powaz [...] Vectis aut pertica fenum in curru comprimens. Kn 800.
patrz: POWAŻ
– Powiárá/ powieránie/ v. Zabobon. Kn 801.
patrz: POWIERANIE
– Powiétrznik/ vide Wiétrznik. Kn 802.
patrz: POWIETRZNIK
– Powiétrzny/ aliter, vide Morowy. Kn 802.
patrz: POWIETRZNY
– Powiewáiący się od wiátru. Fluitans amictus Kn 802.
patrz: POWIEWAĆ SIĘ
– Powikłánia/ Implicatio neruorum [...] Complexus nexilis [...] Implicate, implicite. powikłánié. Kn 803.
patrz: POWIKŁANIE
– Biesiádá powinnych/ Charistia. Kn 29.
patrz: POWINNY
– Powinowáty/ powinny komu. Powinny iéstem komu. Mam z kiem powinowáctwo/ abo kto zemną. Kn 804.
patrz: POWINOWATY
– Aktor w práwie/ v. Prokurator. Stroná powodna w práwié. Kn .
patrz: POWODNY
– posłusznie Powolnié Kn .
patrz: POWOLNIE, POWOLNO
– Powołánie/ wézwánie/ wzywánie. Vocatus, us [...] Senatus vocatu Drusi in curiam venit. Vocatio, [...] Vocationes ad conuiuium. [...] sic reddes: [...] Powołánie Boskie ná iáki stan. Kn 805.
patrz: POWOŁANIE
– Powołánie káżdego człowiéka/ v. Stan/ Powinność. Kn 805.
patrz: POWOŁANIE
– Pástwisko pospolite abo ráczey publiczne: miésce i vrząd v Rzymian [...]. Pobor z-pástwisk/ dań pieniężna/ publiczna/ iáko v nás powołowczyzná nié pieniężna i prywatna. Kn 672-673.
patrz: POWOŁOWCZYZNA, POWOŁOWICZYZNA, POWOŁOWSZCZYZNA
– Powołánie/ ábo powoływánie o głowe. Protestationis est species in funere occisorum, per Magistratum fieri solita contra auctorem necis.Citationem pro capite, vocat Sarnic. Kn 805.
patrz: POWOŁYWANIE
– Powstánie/ Consurrectio [...] Assurectio [...] Powstawánie/ wszczynánie się niépogody. Kn 807.
patrz: POWSTAWANIE
– Odnowieniu służący/ v. Powtarzálny. Kn 602.
patrz: POWTARZALNY
– Rospoczynam/ rospodziewam/ rozpożyczam. v. Poczynam/ podziewam [...] Porospożyczáć / Powykopywáć. Kn 931.
patrz: POWYKOPYWAĆ
– Poránić się aliter Poránili się [...] Mutuò se vel inuicem se vulnerarunt [...] Ránię kogo [...] Pobili się/ posiékli się/ poiédli się/ pozábiiáli się. Kn 777.
patrz: POZABIJAĆ
– Pobiiam aliter, sed vsitarius extra praesens tempus, vt Pobił kury/ gęsi/ cielętá/ więźnié/ etc. i. zábił wszystkié: pozábiiał [...] Macto, iugulo omnia altitia. Iugulationem magnam facere [...]. Kn 722.
patrz: POZABIJAĆ
– Pozabiiáć/ vide Pobiiam 4. Kn 808.
patrz: POZABIJAĆ
– Pobiiam/ [...] At Pobił dzieci/ non solùm sonat, pozábiiał/ sed etiam posiekł rozgą/ biczem [...]. Kn 722.
patrz: POZABIJAĆ
– Ponáprawiáć státki/ ábo drogi/ powykopywał rowy/ porozwalał domy/ porozdawał száty/ pozáprzątał komory... Kn 722.
patrz: POZAPRZĄTAĆ
– Pozdráwiácz/ Salutator [...] Qui salutationum publicum exercet [...] Salutaris porta [...] pozdrawiálna. Salutatorius [...] Pozdrawiálny. Kn 809.
patrz: POZDRAWIALNY
– Pozéw/ Libellus [...] vide Pozywam [...] vide Pozwánie. Kn 810.
patrz: POZEW
– Ukwáp ziéle/ báwéłná pozięmna. [...] Herba impia, incana. [...] Kocánki et Ukwáp. Kn 1183.
patrz: POZIEMNY, POZIOMNY, POZIOMNY
– Pozłotnik/ Inaurator. Kn 810.
patrz: POZŁOTNIK
– Poznawánie się z-kiem/ poznánie/ obéznánie. Recoguitio formicarum inter se. Kn 811.
patrz: POZNAWANIE SIĘ
– Obwiniony ab obwiniam/ Obżáłowány o co v sądu/ Pozwániéc. Reus ambitus. Nocens reus. Kn 582.
patrz: POZWANIEC
– Ospicé białe/ pożarnicé [...] Pituitae eruptiones [...] Papulae [...] qui duorum generum esse ait papulas. Kn 643-644.
patrz: POŻARNICA, POŻARNICA, POŻARZNICA
– Pożerácz/ vide Zárłok. Kn 810.
patrz: POŻERACZ
– Fálit/ niésłowny koréspondent kupiécki/ ábo pożyczálnik. Fraudator. Fraudator creditorum, [...] Decoctor creditoris spem destituens, [...]. Decoctio. [...] decoquo, are credito fraudo, [...]. Vespertilio, [...] debitor fugitans creditores. Cui argentum decoctum. [...] Kn 171.
patrz: POŻYCZALNIK
– Muszkiet/ Pułhak/ Rusznicá/ Pistolet/ Arkabuz... Kn 438.
patrz: PÓŁHAK, PUŁHAK
– Półtorá czégo/ Sesqui [...] Półtory grzywny/ pro Sesquidarico [...] Sesquipes, etc. Vnius & semissis modij farina [...] Sesquiplaga [...] Półtory rány ábo rázy/ Sesquiopera [...]. Kn 767.
patrz: PÓŁTORA
– Półtorá gárncá/ miárá. [...] Sesquicongius. At semodius [...] Półtorágárncá máiący kołacz. Kn 768.
patrz: PÓŁTORA
– Półtorá funtá/ Sesquilibra [...]. Kn 768.
patrz: PÓŁTORA
– Półtrzećiá czégo/ [...] duo cum dimidio. Kn 768.
patrz: PÓŁTRZECIA
– Brudny/ Squalidus [...] Squarrosus [...] Illotus, sordidatus, infrà. Labandria, v. in Piérzę. [...]. Kn 47.
patrz: PRAĆ
– Fárbierz stároświecki/ vel, vt habent Biblia Boemica, bárwierz od bárwienia/ ábo kutnerowánia/ Wałkarz idem pracz/ wybielácz. Fullo [...] vide Pracz. Nacca [...] vide Podły. V nas pracz piérzé/ ále płocienne rzéczy/ tenżé wáłkuié [...]. Kn 173.
patrz: PRAĆ
– Wypráć koszulę/ v. Piérzę I. Kn 1324.
patrz: PRAĆ
– Piérzę kogo kiiem/ tr. v. Biię kogo kiiem. Kn 692.
patrz: PRAĆ
– Piérzę chusty/ vel piorę/ propriè [...] Lauo lintea, veste lineas [...] práne chusty/ lota lintea [...] Elutrio lintea [...] Labandria [...] Brudne chusty/ do pránia. Kn 692.
patrz: PRAĆ
– Piérzę chusty/ vel piorę/ propriè [...] Lauo lintea, veste lineas [...] práne chusty/ lota lintea [...] Elutrio lintea [...] Labandria [...] Brudne chusty/ do pránia. Kn 692.
patrz: PRANIE
– Pránie [...] Lotura [...] v. Płókánie. Kn 816.
patrz: PRANIE
– Potok/ náczynie do pránia chust. Labrum eluacrum [...] koryto [...] Potok [...]. Kn 795.
patrz: PRANIE
– Piérzę chusty/ vel piorę/ propriè [...] Lauo lintea, veste lineas [...] práne chusty/ lota lintea [...] Elutrio lintea [...] Labandria [...] Brudne chusty/ do pránia. Kn 692.
patrz: PRANY
– Podobny ku wiérzęniu/ ku práwdzié. [...] Verisimilis aut veri similis narratio. Simile vero videbatur. Verisimillimum mihi videtur [...]. Kn 743.
patrz: PRAWDA
– Bánnicya máłá ábo práwna/ Priuatio vel amisio fori et iudicij, Proscriptio, ignominia minor. Kn 14.
patrz: PRAWNY
– Duchownemu práwu kogo oddáć. De reo secundum infulas pronuntiare; [...] reum animadversioni Pontificiae permittere; legibus civilibus eripere, et Pontificiis dedere, [...]. Kn 153.
patrz: PRAWO
– Blékot/ momot/ prędkomowny / Atypus, qui male exprimit [...] Qui explanata est lingua. [...] Pfellus sine Balbus qui literam vel syllabam pronuntiando praeterit [...]. Kn 35.
patrz: PRĘDKOMOWNY
– Prętkomowny/ Solutus ad dicendum à natura [...]. Solutissimâ est linguâ: magnam linguae volubilitatem habet, vt supra [...]. Kn 820.
patrz: PRĘDKOMOWNY
– Profés/ zakonnik co ślub iáwny uczynił. [...] Hieromonachus [...]. Kn 823.
patrz: PROFES
– Wróble proso/ ziéle. Lithospermum: aegonychon [...]. Kn 1289.
patrz: PROSO
– Alámbik poiédynkowy/ prosty. Aeolipyla [...] Vesica metallica. [...]. Kn 5.
patrz: PROSTY
– Proznomowność/ Vaniloquentia [...]. Vaniloquium, [...]. Vanitas orationis, [...] 2. Inaniloquium. Kn 829.
patrz: PRÓŻNOMOWNOŚĆ
– Próżnomowny/ Vaniloquus, [...] Vanidicus/. Vaniloquidorum. Inaniloquus. Ianilogus, Inanilogista. [...] otiosa loquor [...] vana loquor. [...] superuacanea loquor [...]. Kn 829.
patrz: PRÓŻNOMOWNY
– Gospodá prywatna/ Hospitium [...] Hospitio ab illo accipior. Kn 204.
patrz: PRYWATNY
– Cyná przédnia/ vide Kontryfał. Kn 92.
patrz: PRZEDNI
– Kontryfał/ cyná przédnia ábo Angiélska/ Stannum Anglicanum nobilissimum [...]. Kn 300.
patrz: PRZEDNI
– Groźbá/ pogroszká/ przegrażánié się. Comminatio [...]. Minae, plur. tantum [...]. Eminatio. Minaciae [...]. Minatio [...]. Intentus palmarum [...]. grożenie. Kn 211.
patrz: PRZEGRAŻANIE SIĘ
– Przéiadam [...] Przéiádło śię/ przépiło śię/ przéstroiło śię/ przemyło śię w-łáźni/ etc. Kn 842.
patrz: PRZEMYĆ
– Sámopsza/ Pszeńcá krochmálna. v. Jarká. Kn 978.
patrz: PRZEŃCA, PSZENICA, PSZYNICA
– Przésypiám spráwę/ przé niédbálstwo vtracam. Indormio causae: indormio in homine colendo. Kn 859.
patrz: PRZESYPIAĆ
– Przéżégnánie Biskupie/ Papieskie/ Kápłáńskie. vulgo Benedictio [...] Solennis precatio Pontificis. Kn 864.
patrz: PRZEŻEGNANIE
– Przyczyniácz czégo/ Amplificator dignitatis. Adiunctor prouinciae [...] Przyłączyciel [...] przydawcá. Kn 870-871.
patrz: PRZYDAWCA
– Przykruszyć/ Przydrobić. Adfriare, Varro, Item alius aliud (tritico) adriat aut adspergit, ut Cretam aut absinthium. Kn 876.
patrz: PRZYDROBIĆ
– Przydrożny/ Amfegetes [...] Amfeges, etis. quorum ager [...] viam tangit. Kn 872.
patrz: PRZYDROŻNY
– Przydymić co/ Fumo inficere. Kn 872.
patrz: PRZYDYMIĆ
– Przygannié/ z-przygáną [...] Criminose. Kn 872.
patrz: PRZYGANNIE
– Przygánny/ Nágány godny. Vituperabilis. Accusabilis turpitudo. Improbabilis. Kn 872.
patrz: PRZYGANNY
– Przyglądam czégo/ v. Pilnuię czégo. Strzégę czégo. Kn 872.
patrz: PRZYGLĄDAĆ, PRZYGLĄDAĆ, PRZYGLĘDAĆ
– Smyk [...] Non fuit Autolyci (furis) tam piceata manus, Martial. przylnié mu do ręki wnét co. Kn 1034.
patrz: PRZYGLNĄĆ, PRZYLEGNĄĆ, PRZYLGNĄĆ, PRZYLNĄĆ
– Postrzygám owcé/ sukno [...] Strzygą/ i. ochotnié iedzą/ nisko przygryzáią. Kn 792.
patrz: PRZYGRYZAĆ
– Ugryznąć/ Praerodere pampinos: cacumina feminum [...] Przygryznąć. Kn 1182.
patrz: PRZYGRYZNĄĆ, PRZYGRYŹĆ
– Przyiaciélskié/ v. Po przyiaciélsku Kn 873.
patrz: PRZYJACIELSKIE, PRZYJACIELSKO
– Przypasam zboże/ Depasco segetes [...] Przygryzam/ przyiadam/ podstrzygam. Kn 880.
patrz: PRZYJADAĆ
– Szczypię kogo słowy/ tr. szkáluię/ dáię szczudłék [...] Meo ludo me lamberas [...] przekęsuiész. Admordeo. Vt admomordi hominem! Kn 1110.
patrz: PRZYKĘSOWAĆ, PRZYKĘSYWAĆ
– Przykopáć [...] Affodere agro nostro cespitem vicini [...] Przykopem rowem/ kopániém viąć gruntu sąsiéckiego. Kn 875.
patrz: PRZYKOPAĆ
– Przykruszyć/ Przydrobić. Adfriare, Varro. Item alius aliud (tritico) adfriat aut adspergit, vt Cretam aut absinthium. Kn 876.
patrz: PRZYKRUSZYĆ
– Przykrzęnie się komu/ Vexatio alicuius [...] Odium [...] Tundendo atq; odio denique effecit senex [...] vide Szkodá. Kn 876.
patrz: PRZYKRZENIE SIĘ, PRZYKRZENIE SIĘ, PRZYKRZYNIE SIĘ
– Przykrzykam/ v. Krzykániem poświadczam. Kn 876.
patrz: PRZYKRZYKAĆ
– Náchudł/ náchudło mu/ nápléśniał/ nábladł/ násiwiał/ nádrabił lásowi/ nádbiegł koniowi/ nápsował miéczá/ nákwáśniał/ przykwáśnieyszy. Kn 453.
patrz: PRZYKWAŚNY
– Przylipam/ lnę/ przylnąć. Adhaereo, Plini. Adomnem contactum adhaerens bitumen [...] Przylépić się/ przyszyć/ przylnąć do kogo. Kn 877.
patrz: PRZYLEPIĆ SIĘ
– Przyłáżenie/ przylezienie. Allapsus. Kn 876.
patrz: PRZYLEZIENIE
– Przylizowáć się/ v. Przypochlebiam się komu. Kn 877.
patrz: PRZYLIZOWAĆ SIĘ
– Przyłażenie/ przylezienie [...] Allapsus serpentium timet ales. Kn 876.
patrz: PRZYŁAŻENIE
– Przyczyniácz czégo/ Amplificator dignitatis. Adiunctor prouinciae [...] Przyłaczyciel [...] przydawcá. Kn 870.
patrz: PRZYŁĄCZYCIEL
– Przyłbicznik/ co robi przyłbicé Kn 877.
patrz: PRZYŁBICZNIK
– Przyłgáć co./ Honestius dices: Przydáć. v. suprá Przydáie co w-mowié. Kn 877.
patrz: PRZYŁGAĆ
– Przyłgáć się/ similiter est fere vulgi verbum. [...] Przypochlebiam się komu/ Wkradam się w-kogo. Kn 877.
patrz: PRZYŁGAĆ SIĘ
– Przyłudzánie/ v. Łákocęnie/ Wabięnie. Kn 877.
patrz: PRZYŁUDZANIE
– Przyciemniéyszy/ vel przyciemniéyszym. Subobscurus [...] Non adeo clarus [...] przymędrszy [...] przygorszy. Kn 869-870.
patrz: PRZYMĄDRY
– Przymięszawam. Przymięszywam czégo do czégo. Kn 878.
patrz: PRZYMIESZAWAĆ, PRZYMIESZAWAĆ, PRZYMIESZOWAĆ, PRZYMIESZYWAĆ, PRZYMIĘSZAWAĆ, PRZYMIĘSZOWAĆ, PRZYMIĘSZYWAĆ
– Pomorski/ przymorski. Maritimus. Kn 769.
patrz: PRZYMORSKI
– Pomorze/ appellatiuum, przymorze. Maritima ora. Kn 770.
patrz: PRZYMORZE
– Przymówká/ Przymawiánie/ Vszczypék/ Sczypánie/ Przyćinánie/ Szczudłék/ Vellicatio [...] v. Przygáná. Kn 879.
patrz: PRZYMÓWKA
– Przymuszęnie/ Mus/ Niéwola [...] Necessitas Kn 879.
patrz: PRZYMUSZENIE, PRZYMUSZĘNIE
– Niáprzymużony/ Nié przy pięniądzách, niápięniężny/ iést ábo iéstem. Niéprzypráwny/ béz przysády, niémięszány/ niéodmięniony/ niéodráżony. Kn .
patrz: PRZYMUŻONY
– Przymykám czégo/ Admoueo aliquid [...] Affero, adfero. Kn 879.
patrz: PRZYMYKAĆ
– Przynáwek rybá morska/ ábo Głębik. Pompilus [...] Piscis pelagius sine squamis Kn 879.
patrz: PRZYNAWEK
– Posłániéc/ poséł prywatny/ okurent. Nuntius, Plaut. Aduenit ad me a viro nuntius [...] Donosiciel/ Przynosiciel. Kn 785.
patrz: PRZYNOSICIEL
– Przyięcie miédzy urzad/ przywzięcie/ przyobranie do rady/ miédzy kolegi/ spółurzędniki. Kn 874.
patrz: PRZYOBRANIE
– Przyochędożyć/ v. Zdobię. Kn 880.
patrz: PRZYOCHĘDOŻYĆ
– Tréfunkowy/ z-trefunku przypadły. Fortuitus concursus [...] Fortuitus euentus [...] Ktory się náwinął/ ábo/ Jako się kto náwinął. Kn 1153.
patrz: PRZYPADŁY
– Przypátruiący się/ Speculator naturae [...] Przypatrownik/ vel Przypátrzyciel [...] Contemplator caeli, caelestium [...] Pátrzáczé. Kn 881.
patrz: PRZYPATROWNIK
– Przypátruiący się/ Speculator naturae [...] Przypatrownik/ vel Przypátrzyciel [...] Contemplator caeli, caelestium [...] Pátrzáczé. Kn 881.
patrz: PRZYPATRZYCIEL
– Przypiékle/ v. Otchłań piékiélna. Kn 881.
patrz: PRZYPIEKLE
– Przypilnowáć/ przypilowáć/ przyyrzeć czégo. Aduigilare alicui rei. Kn 881.
patrz: PRZYPILNOWAĆ, PRZYPILOWAĆ
– Przypisánie/ Przypisék. Adscriptio [...] Paragraphe [...] Attributio honoris [...] Przyczytánie/ oddawánie/ przypisowánie. Kn 881.
patrz: PRZYPISOWANIE, PRZYPISYWANIE
– Przypłákiwam/ popłákiwam. Affleo. Kn 882.
patrz: PRZYPŁAKIWAĆ
– Przypochlebiánie się/ [...] adulatio subdola instar simiae. Kn 882.
patrz: PRZYPOCHLEBIANIE SIĘ, PRZYPOCHLEBOWANIE SIĘ
– Przypodobywánie/ Podobieństwá wyráżánie. Assimulatio. Kn 882.
patrz: PRZYPODOBYWANIE
– Przypołudnicá/ Przypółnicá. Cacodaemon meridie apparens feminae habitu. Kn 882.
patrz: PRZYPOŁNICA, PRZYPÓŁNICA
– Przypołudni/ Przypołudniowy/ v. Odwiéczorny. Kn 882.
patrz: PRZYPOŁUDNI, PRZYPOŁUDNIOWY
– Przésypiánie się poobiédnie/ sen/ ábo spánie przypołudniowe. Meridiatio [...] Somnus infititius meridie. Kn 859.
patrz: PRZYPOŁUDNI, PRZYPOŁUDNIOWY
– Przypołudnicá/ Przypółnicá. Cacodaemon meridie apparens feminae habitu Kn 882.
patrz: PRZYPOŁUDNICA
– Przypominácz/ [...] Intimator [...] Memorator casus tui. Kn 882.
patrz: PRZYPOMINACZ
– Przypowiészczam/ Cito reum iam antea damnatum ad satisfaciendum. Kn 883.
patrz: PRZYPOWIESZCZAĆ
– Przypozywánie/ Reuocatio alicuiusad citationem elapsam. Kn 883.
patrz: PRZYPOZYWANIE
– Przyprzęgam/ Adiugo. Kn 884.
patrz: PRZYPRZĄGAĆ, PRZYPRZĘGAĆ
– Przypsnęło/ Adcorporata est cutis quae intumuerat. Kn 884.
patrz: PRZYPSNĄĆ
– Látorośl zostáwiona przy wyciętych. Przypustká [...] Palmes subsidiarius, praesidiarius, resex. Kn 352.
patrz: PRZYPUSTKA
– Przypyszniéyszym/ Subarrogater. Kn 884.
patrz: PRZYPYSZNY
– Przyrodność/ Cognatio rerum distantium naturalis [...] vide Powinowáctwo. Kn 885.
patrz: PRZYRODNOŚĆ
– Afékt przyrodzony/ vide Miłość. Kn 4.
patrz: PRZYRODZONY
– Wypróżniáć się/ iáko źwierzętá czynią. honestius dicitur ná stoléc iść/ stoléc mieć: Czynić sobie wczás ambiguum est. Potrzébę przyrodzoną odpráwowáć etiam ambiguum, quia duplex est vt diximus, Ná dwór máły. Ná dwór wielki. Oletum facere [...]. Kn 1326.
patrz: PRZYRODZONY
– Przyrok/ v. Urok. Kn 885.
patrz: PRZYROK
– Przyrównánie/ Przyrównywánie [...] Comparatio [...] v. Równánie. Kn 885.
patrz: PRZYRÓWNYWANIE
– Przyrychléyszym/ vide Wczás 2. Kn 885.
patrz: PRZYRYCHŁY
– Przyryká krowá/ Ozywa się. Admugit femina tauro. Kn 885.
patrz: PRZYRYKAĆ
– Przyrywam płónkę/ krzáczek/ ziéle. Vello ab radice. Kn 885.
patrz: PRZYRYWAĆ
– Poryzam/ [...] Adhinnit equus equo [...] Przyryza. rże do koniá. Kn 781.
patrz: PRZYRYŻAĆ
– Przyrządzam co/ v. Opátruię potrzébámi. Kn 885.
patrz: PRZYRZĄDZAĆ
– Przyrządzam się do czégo/ v. gotuię się ná co. Kn 885.
patrz: PRZYRZĄDZAĆ SIĘ
– Przyrządzenie/ vide Opátrzenie. Kn 885.
patrz: PRZYRZĄDZENIE
– Opátrzony w co/ gotowy. Instructus [...] Firmus ab equitatu [...] Apparatus [...] przyrządzony/ opátrzony potrzébámi. Kn 630-631.
patrz: PRZYRZĄDZONY
– Przyrzecze/ Amnensis locus, regio, vrbs. Kn 885.
patrz: PRZYRZECZE
– Przyrzeczny/ [...] Amnicola [...] Amnensis vrbs Kn 884.
patrz: PRZYRZECZNY
– Przyrzéczenie/ ábo przyrzykánie komu/ Obiátnicá. Kn 885.
patrz: PRZYRZEKANIE, PRZYRZYKANIE
– Szczery/ [...] nié przysádny/ béz przymięszánia. Sincerus [...] Szczere plotki. Kn 1107.
patrz: PRZYSADNY
– Przyskwieram komu/ v. Nálegam/ Dokuczam/ Nácieram 2. Kn 888.
patrz: PRZYSKWIERAĆ
– Przysłábszy/ Subdebilis […]. Kn 888.
patrz: PRZYSŁABSZY
– Náchudł [...] przysłońszym/ násłoniał niéco... Kn 453.
patrz: PRZYSŁONY
– Przysposobiciel/ Adaptator. Kn 889.
patrz: PRZYSPOSOBICIEL
– Przystáię do kogo/ Descendo in partes alicuius [...]. Kn 889.
patrz: PRZYSTAWAĆ
– Przystáię do iákiégo páná służyć/ robić [...] Przymuię v kogo służbę. Addico me alicui [...] Rządzę się v kogo. Kn 889.
patrz: PRZYSTAWAĆ
– Przystaię na co/ Eo in sentantiam alicuius [...]. Kn 889.
patrz: PRZYSTAWAĆ
– Przystáié co do ściany/ Adhaereo alicui, vel ad aliquid: adhaeresco [...]. Kn 889.
patrz: PRZYSTAWAĆ
– Przystoyny/ Decens color [...] Congruens [...] Consentaneus [...]. Kn 890.
patrz: PRZYSTOJNY
– Przystroić kogo/ v. Zdobię/ Piękrzę. Kn 890.
patrz: PRZYSTROIĆ
– Przystrzegam miáry/ powinności/ roskazánia/ Teneo medium, mediocritatem, decorum Kn 890.
patrz: PRZYSTRZEGAĆ
– Záchowánie czégo/ przystrzegánie. Obseruatio. Kn 1360.
patrz: PRZYSTRZEGANIE
– Przysurowszy Kn .
patrz: PRZYSUROWY
– Przéznáczęnie/ v. Znák pogody/ niépogody. Znák przyszłego. Kn 864.
patrz: PRZYSZŁE
– Przyszpétniéyszym/ Subturpis: Subturpiculus. Turpicula res. Kn 891.
patrz: PRZYSZPETNY
– Szrubuię [...] Cochleam verto [...] Clauo capreolatim friato affigo. Przyszrubowáć. Kn 1122.
patrz: PRZYSZROBOWAĆ, PRZYSZRUBOWAĆ, PRZYŚRUBOWAĆ
– Smiesznié/ Ridicule [...] Non irridicule quidam dixit [...] Przyśmieśniéyszym. [...] v. Zartownié/ uciesznié. Kn 1033.
patrz: PRZYŚMIESZNY
– Pochlebcá/ pochlebnik. Assentator: adulator [...] Palpator [...] Arrifor diuitum [...]. Przyśmiewcá. Kn 724.
patrz: PRZYŚMIEWCA
– Przyświetniéyszy/ Sublustris. Kn 891.
patrz: PRZYŚWIETNY
– Przytaczánie/ v. Przywodzenie. Kn 891.
patrz: PRZYTACZANIE
– Przytrudniéyszym/ Subdifficilus […]. Kn 891.
patrz: PRZYTRUDNIEJSZYM
– Komonicá swoyska/ Lipká/ Przytulia/ Otylia/ Nostrzék máły. Lotus vrbana, Matthiol [...] Melilotos communis; Sertula communis, Siren. Trifolium caballinum Offic. Kn 294.
patrz: PRZYTULIA
– Przywalam co/ Obruo aliquid [...] Adobruere arbores terra [...] Superobruere aliquem congestis armis [...] Ruinam super aliquem impello [...] Obtritus pondere terrae [...]. Kn 891.
patrz: PRZYWALAĆ
– Przywalam kámięń do kąd. Admolior rupem [...] Adoluere totas vlmos focis [...] Adoluere aliquid ad ignem [...]. Kn 891.
patrz: PRZYWALAĆ
– Przywáchrolić się [!]/ Obrepere. v. Przybłąkáć Kn 891.
patrz: PRZYWARCHOLIĆ SIĘ
– Przywárty/ [...] Semiclausae portae. Kn 891.
patrz: PRZYWARTY
– Słowo Łácińskie ábo Polskie nic nié znáczące pęwnego ábo z-áféktu iákiego naglé wymowione/ ábo trudne do własnego wykłádu. [...] Kum/ puk/ plásk/ bá/ terefere/ sidłu widłu/ fáráfamfa/ krzętu wętu/ bziu/ fiu [...] Lélom polélom/ máterklasy/ onáczyć/ przywąchrolić... Kn 1022-1023.
patrz: PRZYWĄCHROLIĆ
– Wypráwá córki/ Przywianék. Dotalia dona: super dotem aliqua accepta. Kn 1325.
patrz: PRZYWIANEK
– Przywięzuiący/ Alligator [...] przywięzácz przywięziciel... Kn 891.
patrz: PRZYWIĘZACZ
– Przywięzuiący/ Alligator [...] przywięzácz przywięziciel... Kn 891.
patrz: PRZYWIĘZICIEL
– Przywiléiowáć/ Przywiley dáć/ v. Vprzywiléiowáć. Kn 892.
patrz: PRZYWILEJOWAĆ
– Przywoziciel/ Aduector. Kn 893.
patrz: PRZYWOZICIEL
– Odwrotny/ przywrotny. Reuocabilis [...] reciproca argumenta. Kn 611.
patrz: PRZYWROTNY
– Przywróciciel/ Vindex libertatis. Restitutor salutis meae [...] Przywróciciélká. Kn 893.
patrz: PRZYWRÓCICIELKA
– Przywrótny/ Restitutorius [...] v. Odwrótny I. Kn 893.
patrz: PRZYWRÓTNY
– Przywiera potráwá/ Przywrzáłá. Aduritur cibus. Kn 891.
patrz: PRZYWRZEĆ
– Przyciemniéyszy [...] frigidulus [...] przyzimniéyszy. Kn 869-870.
patrz: PRZYZIMNY
– Przyzwalácz/ Assensor. Kn 894.
patrz: PRZYZWALACZ
– Przyzwoicié/ Competenter consulere patri & filiae [...] Competentissime videor vsus [...] Congruenter, conuenienter naturae viuere [...]. Kn 895.
patrz: PRZYZWOICIE, PRZYZWOITO
– Proporcya [...] Przyięmność/ piękność z-wiélu części/ ábo rzéczy róznych przyzwoicié złożonych pochodząca [...]. Kn 824.
patrz: PRZYZWOICIE, PRZYZWOITO
– Przyzwoity/ Consentaneus: Naturae aliquid consentaneum: lex consentanea: literarum genus his temporibus consentaneum: consentaneum tempori, personae aliquid. Accommodatum aliquid naturae: ad naturam. [...] Przynaléżyty/ porządny/ własny sędzia [...]. Kn 895.
patrz: PRZYZWOITY
– Przyzywácz/ Accersitor [...] Záproszonych przyzywácz. Kn 895.
patrz: PRZYZYWACZ
– Pśi/ (adiectiuum) Caninus [...] Kn 895.
patrz: PSI
– Cébulá psia/ vide Psia cébulá. Kn 59.
patrz: PSI
– Psiá cébulá/ Szpilanká/ Podéyrzon żołty. Bulbus vomitorius [...]. Kn 895.
patrz: PSI
– Szpilanká/ v. Psia cébulá. Kn 1121.
patrz: PSI
– Psi rumięn/ Cytanthemis [...] Cotula foetida [...] Camomilla foetida [...]. Kn 895.
patrz: PSI
– Czarnopstry/ Pstrzenie czarnem Kn .
patrz: PSTRZENIE
– Pszczélnik/ miésce gdzié ulé stoią/ ulownicá: á gdzié się pszczoły pásą/ Pásiéká. Kn .
patrz: PSZCZELNIK
– Pszonák/ v. Gorczycá polna Kn 898.
patrz: PSZONAK
– Ptásznictwo/ karmienie ptakow. Cohortalis ratio. Kn 898.
patrz: PTASZNICTWO
– Ptásznictwo/ v. Myślistwo ptásze. Kn 898.
patrz: PTASZNICTWO
– Ptásznik/ ábo ptászyniéc gdzié ptaki chowáią domowe [...] klatka ptásza [...] Ptászyniéc. Kn 898.
patrz: PTASZYNIEC
– Ptyzáná/ Tyzánná/ wodá z-ięczmieniá wárzonego/ ábo moczonego. Ius ptisanae [...] decoctae vel maceratae Kn 899.
patrz: PTISANA, PTISANNA, PTYSANNA, PTYZANA, PTYZANNA
– Chuchánie/ chuchnięnie/ [...] Afflatus [...] Necare afflatu aliquem. Inhalatus oris [...] Puchánie. Kn 72.
patrz: PUCHANIE, PUHANIE
– Puchliná chorbá/ Hydrops [...] Aqua intercus [...] puchnięnie [...] Tumor assurgens. Kn 899.
patrz: PUCHLINA
– Puchliná chorbá/ Hydrops [...] Aqua intercus [...] puchnięnie [...] Tumor assurgens. Kn 899.
patrz: PUCHNIENIE
– Puklat wozowy/ Tympanum [...] Tegumenta semisphaerica, testudinesq; vehiculorum [...] Łub wozowy korytkowáty. Kn 900.
patrz: PUKLAT
– Sklép z-puklerzow/ pokrycie puklerzáne. [...] consero clypeos, consertis clypeus pugno. Kn 900.
patrz: PUKLERZANY
– Puklerznik/ noszący puklerz. Clypeatus. Kn 900.
patrz: PUKLERZNIK
– Puklerznik/ co robi puklerzé [...] Clypeorum faber. Kn 900.
patrz: PUKLERZNIK
– Námiękam/ Fraceo, fracesco [...] Fermentescit terra, fere idem apud Plin. v. Puchlniéię [...] Námakam. Kn 466.
patrz: PULCHNIEĆ
– Purchátká/ purchawká [...] Fungus rotundus fuligine plenus Kn 901.
patrz: PURCHATKA, PURCHAWKA
– Iápurt/ purt [...] Malus agrestis, poma ferens grandia, semper virentia, infuania. Ilicem aliqui reddunt inepte. Kn 235.
patrz: PURT
– Pustołká/ Tinunculus [...] Cenchris Kn 901.
patrz: PUSTOŁKA
– Pustoszyciel [...] Pustosząca. Populatrix [...] pustoszycielká. Vastatrix luxuria. Kn 902.
patrz: PUSTOSZYCIELKA
– Pustoszeniu podlégły. Populabilis [...] Vastatorius [...] Pustoszeniu służący/ Pustoszący [...] pustyniowy/ z-drzew ná puszczy rostących. Kn 902.
patrz: PUSTYNIOWY
– Pyszczę w-ziemi/ ryié ziemie świnia [...] Pyszczę/ gmerzé chłop w-roli/ orzé márnié. Kn 904.
patrz: PYSKAĆ
– Pysklę się czym/ [...] Contamino, spurco manus contactu rei sordidae [...] Ja się tym ábo tobą niéchcę pyskłáć. ábo: Ja zá niégodną rzécz sobié poczytam ábym ták podłemu chłopu szkáluiącemu mię miał odpowiádáć. Kn 903-904*.
patrz: PYSKLAĆ SIĘ, PYSKLAĆ SIĘ, PYSKŁAĆ SIĘ
– Gmerzę/ vide Grzebię w piasku/ Pyszczę/ Szperam. Kn 195.
patrz: PYSZCZEĆ
– Pyszno/ nádęcie/ buczno. Superbé, intoleranter, infolenter Kn 904.
patrz: PYSZNIE, PYSZNO
– Pysznomowność/ Superbiloquentia. Kn 904.
patrz: PYSZNOMÓWNOŚĆ
– Rá-bárbarum abo Réubárbarum. Rum Turéckie. [...] vide Rá-pontyk. Kn 905.
patrz: RABARBARUM, RABARBARUM, RABARUM, REUBARBARUM, REUBARBARUN, REUMBARBARUM
– Rádlicá/ [...] Aratrum in superficie agrum proscindens. Kn 908.
patrz: RADLICA, RADLICA, REDLICA
– Przéorywam rolą/ Odwrácam/ Rádlę. Repastono agrum, cum cultus consenuit. Kn 850.
patrz: RADLIĆ
– Rádlę/ v. Przéorywam. Kn 908.
patrz: RADLIĆ
– Rádło/ [...] Vomer aratri leuioris, quod secundae arationi seruit, [et] saepéferramento caret, vt inRussia, Lituania. Kn 908.
patrz: RADŁO, RADŁO, REDŁO
– Wrotycz Włoska/ v. Rádostká. Kn 1289.
patrz: RADOSKA, RADOSNKA, RADOSTKA, RADOSTKA
– Rádostká ziéle/ Wrotycz Włoska. Heliochrysos, f. Heliochrtsum. Kn 908.
patrz: RADOSKA, RADOSNKA, RADOSTKA, RADOSTKA
– Wésoły/ (actiuè) wéséle czyniący/ rádosny/ vwéséláiący. Kn 1236.
patrz: RADOSNY, RADOSNY, RADOŚNY
– Pápawá/ żábi kwiát/ mlecz świni/ plesz/ mnich/ lwi ząb/ radyki / gołębi groch. [...] Aphaca [...] Ambubeia Kn 668.
patrz: RADYKI
– Ráność/ ráne rodzęnie. [...] Praecox maturitás. Festinata maturitas, [...]. Kn 910.
patrz: RANOŚĆ
– Obrąbiam/ obrębuię/ ręby czynię ábo owrębuię/ obrownywam/ rowem/ szwem/ etc. brzeg iákiey rzéczy otaczam. Margino [...] Censores vias sternendas marginandasque locauerunt [...] Crepidine aliquid còérceo [...] Crepidinis obiectu frangere [...] Statuminare vtriusq; fossae oram lapidibus [...]. Kn 571.
patrz: RĄB
– Nicé/ [...] Facies vel superficies vestis interior, vide. Ná ręby. Kn 489.
patrz: RĄB
– Siékam/ v. Rąbam. Kn 995.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– Drobię co/ drobno dziélę/ ábo rąbię/ Minutatim comminuo, concido aliquid; minutè & minutim concido [...] Concido minutiùs aliquid; concido numeros [...] Concido rationem dicendi per minutas rerum particulas [...] Carpo orationem minutioribus membris [...] Carpo exercitum in multas paruasq; partes [...] Frango in micas [...] Adfrio aliquid [...]. Kn 148.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– Rąbánié dréw/ (munus) Caudicalis prouincia [...] Te cum securi, caudicali praeficio prouinciae. Ciébie czynię dréwniczem/ dáięć vrząd nádedrwy/ ábyś ie rąbał. Notum est autem, prouinciam pro munere vsurpari etiam apud [...] Caedes lignorum [...]. Kn 905.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– Zrąbić co/ à Rąbię. Contruncare [...] v. Rąbam. Kn 1450.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– Rąbam idem cum Rąbię/ siékę lás/ drwá/ mi[ę]so/ wołu/ iésiotrá/ wiélorybá/ etc. Siékám. Secare ac diuidere animal [...] Diuidere aliquid securi [...] Concido securi ligna [...] Caedere saginam [...] Caedere syluam [....] Caedere arbores [..] Scindere quercum [...] Caedere vineta [...] Seco in frusta [...] Proseco exta [...] Proscindo quercum ferro [...] z-rąbać/ z-siékáć/ przésiékáć. Kn 905.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– Rzéżniczy wárstát/ gdzié biią rzeź/ opráwuią/ mięso rąbią/ kutlof. Rzéźnicá/ optimè diceretur. vt piwnicá/ kramnicá/ młynicá/ ozdnicá. Laniena [...] Taberna lanigna [...] Lanionia mensa [...] Lanea [...] Laniarium [...] Criobolium [...]. Kn 971.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– Dréwny/ do dréw/ [...] siékiérá rąbálna: do rąbánia dréw/ Lignarius [...] Tignarius, etiam potest dici voce Cicer. Kn 148.
patrz: RĄBALNY
– Stół kuchenny do rąbánia mięsá/ ryb [...] Epicopanon [...] idem. mensa in qua conciditur [...] idem. v. Pięń 2. Kn 1069.
patrz: RĄBANIE, RĄBANIE, RĘBANIE
– Rąbánié/ siékánie (actio) Consectio arborum ad calfaciendum, ad nauigandum [...] Caesio arborum [...] Caesura tempestiua arborum [...] Scissus inateriae [...] Succisio lignorum [...]. Kn 905.
patrz: RĄBANIE, RĄBANIE, RĘBANIE
– Rąbánié dréw/ (munus) Caudicalis prouincia [...] Te cum securi, caudicali praeficio prouinciae. Ciébie czynię dréwniczem/ dáięć vrząd nádedrwy/ ábyś ie rąbał. Notum est autem, prouinciam pro munere vsurpari etiam apud [...] Caedes lignorum [...]. Kn 905.
patrz: RĄBANIE, RĄBANIE, RĘBANIE
– Dréwny/ do dréw/ [...] siékiérá rąbálna: do rąbánia dréw/ Lignarius [...] Tignarius, etiam potest dici voce Cicer. Kn 148.
patrz: RĄBANIE, RĄBANIE, RĘBANIE
– Siékánie/ Sectura [...] Sectura formantur (callaides gemmae) alias fragiles. łupániem hîc propriè sonat. Concisura. sed aliter Seneca vsurpauit. Desectio stramentorum pecori vtilis [...] posiékánie/ ábo posiékána słomá [...] v. Rąbánie. Kn .
patrz: RĄBANIE, RĄBANIE, RĘBANIE
– Rąbány lás [...] Caesus securi. vide Rębny. Kn 905.
patrz: RĄBANY
– Iák z płatká wywinał/ iák z rąbká. Vestem, supellectilem mundam & benè compositam habet. Emunctae naris homo. Omnia eius nitida, culta, concinna, benè concinnata, tersa, polita [...]. Kn 231.
patrz: RĄBEK
– Rąbek/ v. Podwiká/ Płótno cięnkie. Szátá cienka. Kn 905.
patrz: RĄBEK
– Iák z płatká wywinął/ iák z rąbká [wywinął]. Vestem, supellectilem mundam et benè compositam habet. Emunctae naris homo. Omnia eius nitida, culta, concinna, benè concinnata, tersa, polita [...]. Kn 231.
patrz: RĄBEK
– Cicho mowić/ rąbić/ etc. pocichu/ Summissa voce agam, tantum vt iudices audiant. Submisse dicere [...] Submisso sono [...] Submissim fabulandum [...] Voce tacita susurrare [...] Tacito passu [...] Surdis ictibus & qui non exaudiantur, arborem caedi [...] Placidè egredere, & sonitum prohibe forium. Placidè forem aperi ne crepet [...] Mutum est forum [...] Cicho ná rynku. Intus sibi canere [...]. Kn 78.
patrz: RĄBIĆ
– Arkusz wiélki régałowy/ v. Papier régałowy. Kn 9.
patrz: REGAŁOWY
– Régał/ régałowy árkusz/ v. Pápier régałowy. Kn 914.
patrz: REGAŁOWY
– Iák z réiéstru/ z tábulatury chodzi/ czyni. Homo palaestrae institutus: homo é palaestrae, Decori per quàm studiosus. Omnia accuratè, decenter, exactè [...] agit: In omnibus actionibus concinnus et elegans est [...]. Kn 231.
patrz: REGEST, REGESTR, REGESTR, REGESTRZ, REGIESTR, REJEST, REJESTR
– Rębny lás/ Caedua sylua [...] qui caedi securi potest, rębny. Kn 913.
patrz: RĘBNY
– Szubiénicznik/ wisiéléć [!][...] Nostri per probrum dicunt talibus: Byłeś w-katowskich rękách. Kn 1126.
patrz: RĘKA
– Rękawicá/ Manica [...]. diminut. Rękawiczka. Kn 915.
patrz: RĘKAWICZKA
– Dobyték/ vide Robotne bydło. Kn 129.
patrz: ROBOTNI, ROBOTNY, ROBOTNY
– Chłop gruby/ robotny/ Petrones & rupices [...] vide Chłopstwo. Kn 66.
patrz: ROBOTNI, ROBOTNY, ROBOTNY
– Ból rodzących/ [...] dolor parturientis. Kn 41.
patrz: RODZĄCA
– Ostrożka ziele/ Brunatek/ Modrzeniec rogaty. Kn 645.
patrz: ROGATY
– Pyszczé w-zięmi/ ryié zięmię świniá. Rostro sus terram ruit [...] Transfertur et ad homines. Pyszczé/ gmerzé chłop w-roli/ orzé márnié. Rostro [...] rostrare vomere superiora terrae [...]. Kn 904.
patrz: ROLA
– Rumiány/ Rubens nupta [...] Sanguinolentus [...] Rubore suffusus [...] Porphyriacae genae [...] Rubeus color [...] Roseus color [...] Purpureus color [...] Burrus [...] Rumięnione. Kn 958.
patrz: ROMIANY, RUMIANNY, RUMIANY, RUMIANY, RUMIENNY, RUMIONY
– rosołowa béczułká Kn 1016.
patrz: ROSOŁOWY, ROSOŁOWY, ROSSOŁOWY
– Buntowny/ rosterkliwy/ burzliwy tr. Seditiosus [...] Factiosus [...] Turbidus homo [...] Turbidi & concitati motus animorum [...] Tumultuosus miles [...] Tumultuosa concio, sententia [...] Factionarium Turneb. ex epigram: prisco. Turbulentus [...] Nouis rebus studet [...] Discordialis. Kn 53.
patrz: ROSTERKLIWY
– Kopyt rozdwoionych bydlę. Bisulcus [...]. Kn 301.
patrz: ROZDWOJONY
– Rozlegánie się głosu/ rozgłos. Discussio vocis, [...] Quem in dolio cantantis vox per totum cum quadá disscussione percurrit ac resonat. [...] Kn 945.
patrz: ROZGŁOS
– Rozgłoszęnie/ głoszęnie/ rozpowiádánie. Rumigeratio [...] [Vulgatio. Diuulgatio] Kn 944.
patrz: ROZGŁOSZENIE
– Rozlegánie się głosu/ rozgłos. Discussio vocis, [...] Quem in dolio cantantis vox per totum cum quadá disscussione percurrit ac resonat. [...] Kn 945.
patrz: ROZLEGANIE SIĘ
– Pospościeram [!] co [...] Carbasus intenta theatris, rospostárte/ rospięte płótno nád. Disterno [...] Humi quidpiam distratum erat. Kn 931.
patrz: ROZPOSTARTY
– Rospráwá/ Transactio 1 C. pro omni actu quo concordiae initur, vel ab obligatione receditur. Decisio [...]. Kn 931.
patrz: ROZPRAWA
– Kompozycya/ aliter. v. Rospráwá. Vgodá. Kn 295.
patrz: ROZPRAWA
– Rosprawiánie/ rozrządzánie. Dispositus [...] Vir dispositu & prouisu rerum ciuilium peritus [...]. Kn 932.
patrz: ROZPRAWIANIE
– Rospráwnié [...] Expeditè [...]. Kn 932.
patrz: ROZPRAWNIE
– Rospráwny/ rézolut/ nié długo się námyśláiący. Vir consilij celeris: in consilijs expeditus: promptus consilio [...]. Kn 932.
patrz: ROZPRAWNY
– Rézolut aliter, i. Nié długo się námyśláiący/ vide. Rospráwny. Kn 917.
patrz: ROZPRAWNY
– Rosprostowáć/ Inflexa, curua, vel recurua dirigere. Statius dicit: Recuruare gladios situ horrentes [...]. Kn 932.
patrz: ROZPROSTOWAĆ
– Rosproszęnie/ Dispersio Consulum [...] Dispersu [...] Dissipatio pecuniae publicae, praedae [...]. Kn 932.
patrz: ROZPROSZENIE, ROZPROSZENIE, ROZPRÓSZENIE, ROZPRUSZENIE
– Rosypká/ iaem Rosypánie/ et Rosprószenié. Kn 934.
patrz: ROZPROSZENIE, ROZPROSZENIE, ROZPRÓSZENIE, ROZPRUSZENIE
– Rosproszyciel [...] Dissipator [...]. Kn 932.
patrz: ROZPROSZYCIEL
– Rosproszysty [...] Dissipabilis [...]. Kn 932.
patrz: ROZPROSZYSTY
– Rozgárdiás/ Biesiádá rospustna. Hoyne názbyt biesiády. Luxuria [...] Heluatio: circumpotatio: intempestiuum conuiuium [...] Popinatio [...] Bacchanal [...] Tripatinum: summa coenarum lautitia [...] Ná trzy zbyty. [...] Commessatio [...] Comissatio. Kn 943.
patrz: ROZPUSTNY
– Roztárgáć końmi/ Diripere equis aliquem, [...] In diuersum concitatis equis lacerare, [...] Differe in diuersa quadrigis. [...] Quadrigae distulerant in diuersa Metium. Distrahere, [...] Ita meum corpus distrahendum dabis. Discerpere. [...] Duabus admotis quadrigis alligatum corpus, equis in diuersum iter concitatis discerpere. Roztárgnięnie/ rozszárpanie drzéwy. Kn 953.
patrz: ROZTARGNIENIE
– Kłótnia/ v. Zámięszánie/ Trudność/ Burdá/ Rosterk. Kn 283.
patrz: ROZTERK, ROZTERK, ROZTYRK
– Wolny z-rodu/ Ingennus [...] v. Swobodny. Kn 1281.
patrz: RÓD
– Równo odlégłé od siébié liniie dwié długié rzeczy. [...] Parallela [...]. Kn 937.
patrz: RÓWNOODLEGŁY
– Rózgá/ lédá drzéwá. Gáłąská. Virga salicis [...] Virga arbutea. Kn 943.
patrz: RÓZGA
– Rózgá cienka/ długa/ gibka/ na wiérzchu drzéwá. Flagellum arboris vitis. Kn 943.
patrz: RÓZGA
– Rózg rzézánie/ Virgidemia. Kn 943.
patrz: RÓZGA
– Rózgá do bicia/ Virga. [...] vide Pátyczká/ Zapáliczká. Kn 943.
patrz: RÓZGA
– Rubin kamięń/ Corbunculus Amethystizon,[...] vulgo Rubinus. Kn 957.
patrz: RUBIN
– Básztá widokowa/ ruchoma/ Pegma [...] Circumforanea machina [...] Falæ [...] Confixilis machinæ sublicæ turres tabularum nexibus [...] Sublicia turris. Kn .
patrz: RUCHOMY
– Ruchome budowánie/ Ambulatoria porticus [...] Circumforanea domus [...] Confixilis machina [...] Subliciae turres [...] Pegma [...]. Kn 957.
patrz: RUCHOMY
– Palowy/ Palaris sylua [...] Sublicius pons [...] Subliciæ turres [...] ná palách/ ná słupách/ ruchome bászty. Kn 663.
patrz: RUCHOMY
– Básztá woienna ruchoma: ábo Máchiná do murow/ [...] Ambulatoria turris [...] Subrotata turris [...] Turris mobilis [...] Oppugnatoria machina [...] vide Szopá woienna. Kn 17.
patrz: RUCHOMY
– Gruz rozwálin/ Rum. Rudus [...] Strage semiruti muri cumulatus locus [...] Rum. Kn 214.
patrz: RUM
– Rum/ (Nomen) v. Gruz rozwálin. Kn 958.
patrz: RUM
– Rum/ Interiectio sonum ruinae exprimens: carent Latini et Graeci. Succidit horrisono (turris) victa fragore [...]. Kn 958.
patrz: RUM
– Rá-bárbarum abo Réubárbarum. Rum Turéckie [...] Rha-barbarum [...] Rheon [...] vide Rá-pontyk. Kn 905.
patrz: RUM
– Rum aliter. vt, Rum czynię/ rumuię. Depulso cubitis de via (obuios) [...] Submoueo turbam [...] Submoueo concionem [...] Submoueo populum [...] Syllae descendenti in forum gladio submouetur [...] Transsiliunt in nauem vmbone obuios agentes [...] Submouere pro imperio [...] Márszałkowáć/ Rum czynić zwierzchności [...]. Kn 958.
patrz: RUM
– Ra-pontyk/ Rum Moskiéwskie [...] Radix Pontica [...] Rha-ponticum [...] Rhacoma [...]. Kn 910.
patrz: RUM
– Słowo Łácińskie ábo Polskie nic nié znáczące péwnego ábo z-áféktu iákiego naglé wymowione/ ábo trudne do własnego wykłádu. Effutitium verbum [...] Effutilia [...] Rum/ puk/ plásk/ bá/ terefere/ sidłu widłu/ fáráfampa/ krzetu wetu/ bziu/ fiu/ skoiárzyć. et quam plurima alia, etiam hîc aliquoties cum aliquo conatu interpretandi inserta. vt Mátułká/ Lélom polélom/ máterklasy/ onáczyć/ przywąchrolić/ etc. Kn 1022-1023.
patrz: RUM
– Rumácyia/ prowádzęnie od práwá nákázáne [...] Migratio à iudice decreta vel decretoria. Kn 958.
patrz: RUMACYJA
– Rumiáność twarzy/ Color diffusus sanquine [...] Rubor in malis [...] Candor purpureo sanquine suffusus [...] Rubor pudorem consequitur [...] Verecundus color [...] Purpureus color oris [...] Sanquinolentus color [...]. Kn 958.
patrz: RUMIANOŚĆ, RUMIANOŚĆ, RUMIENNOŚĆ
– Rumięnidło/ v. Bárwiczká. Kn 955.
patrz: RUMIDŁO, RUMIENIDŁO, RUMIENIDŁO
– Bárwiczká/ rumięnidło. Pigmentum [...] Purpurissum [...]. Kn 15.
patrz: RUMIDŁO, RUMIENIDŁO, RUMIENIDŁO
– Rumięn/ Chamaeleon: Anthemis: Leucanthemis: Leucanthemum: Eranthemis: Chrysanthemum: Melathemum: Eranthemum [...]. Kn 958.
patrz: RUMIEN
– Psi rumięn/ Cytanthemis [...] Cotula foetida [...] Camomilla foetida [...]. Kn 895.
patrz: RUMIEN
– Czerwięnię/ rumienię twarz / ábo kogo/ Rubefacio ora [...] Rubefactus [...] In ruborem dare aliquem [...]. Kn 100.
patrz: RUMIENIĆ
– Szárłatniéię/ rumięnię się iák szárłat [...] Purpuro [..] Quarta species arcus caelestis, ideò purpurat, quia. Purpurans viola [...] ad purpuram accedo. Kn 1100-1101.
patrz: RUMIENIĆ SIĘ
– Rumięnię się/ v. Czerwięnię 2. Zápala się zorza. Kn 955 [959].
patrz: RUMIENIĆ SIĘ
– Czerwięnię się/ rumięnię się/ Rubeo [...] Mihi crede, haerere homo, rubere. Rubent auiaria baccis [...] Rubescit aurora, mare. Rubescunt stellae [...] Subrubet caelum [...] Irrubuit caelum [...] Traho ruborem [...] Rubicundum traho colorem [...] Sublucent ora misto rubore [...] Aliter rubet ignis, aliter sanguis [...] Purpurasco [...] Roseo colore fulgent flores [...] Irrubeo, irrubesco [...]. Kn 100.
patrz: RUMIENIĆ SIĘ
– Bárwiczká/ rumięnidło. Pigmentum [...] Purpurissum [...] Purpurissatae buccae [...] bárwiczkowáne rumienione/ à purpurisso, as. Bárwiczkuię [...]. Kn 15.
patrz: RUMIENIONY
– Rumiány/ Rubens nupta [..] Sanguinolentus [...] Purpurissatae buccae [...] Rumienione. Kn 958.
patrz: RUMIENIONY
– Rumuię co/ v. Vprzątam// Wyprzątam. Kn 955 [959].
patrz: RUMOWAĆ
– Wyprzątam co/ rumuię. Egero ex aliquo loco impedimenta, vasa, supellectilem & c. [...] wynosić. Erudero solum. gruz wyrzucam [...] Eruderatum solum [...] v. Vprzątam/ Wypróżniam. Kn 1327.
patrz: RUMOWAĆ
– Rum aliter. vt, Rum czynię/ rumuię. Depulso cubitis de via (obuios) [...] Submoueo concionem [...] Submoueo populum [...] Submouere pro imperio [...] Márszałkowáć/ Rum czynić zwierzchności [...]. Kn 958.
patrz: RUMOWAĆ
– Rumuię się/ v. Ruszam się. 2. Prowádzę się 1. Kn 955 [959].
patrz: RUMOWAĆ SIĘ
– Brzękádło rozmáite/ iáko w gałcé mosiężney: kołéczká na trzygránistych ramikách: dremlá/ Ruskie bláchy/ klépádłá/ [...] Crotalum [...] Aereum crepitaculum [...] Testarum crepitus [...] Sistrum. Kn 49.
patrz: RUSKI
– Rutgisér/ co léié mośiądzowe rzéczy/ vide Mośiądzem robiący Kn 961.
patrz: RUTGISER
– Mośiądzem ábo miédźią robiący/ mośiężnik. (u nas Konwissarzowie/ Złotnicy/ Rutgisérowie mośiądzem robią) Flator aeris [...] Aeriarus [...] Aerariorum officinae. Kn 427.
patrz: RUTGISER
– Rybá Azyáńska wyborna/ rybá Grecka z-morzá Kárpatskiego/ náwskrośłuska. Elops [...]. Kn 961.
patrz: RYBA
– Rybá Azyáńska wyborna/ rybá Grecka z-morzá Kárpatskiego/ náwskrośłuska. Elops [...]. Kn 961.
patrz: RYBA
– Mlecz rybi/ Lactes muraenarum. Lamprid. Sueton. Iuni. Kn 417.
patrz: RYBI
– Rybna béczká Kn 962.
patrz: RYBNY
– Gębká miękka/ rzadka. Manon [...]. Kn 187.
patrz: RZADKI
– Wiélki Rządcá/ Horodniczy/ Wiélgorządcá. Kn 1249.
patrz: RZĄDCA, RZĄDCA, RZĄDZCA, RZĄDŹCA
– Rządcá nawyszszy Kn 967.
patrz: RZĄDCA, RZĄDCA, RZĄDZCA, RZĄDŹCA
– Bieśiádnik co vcztę spráwuié/ biésiádny ábo bánkiétowy rządcá/ Conuiuator [...] Sciti conuiuatoris apud quem comiter accepti [...] Conditor instructorq́ue conuiuii [...] Modiperator [...] Dominus conuiuii [...] Arbiter bibendi [...] Magister bibendi [...]. Kn 29.
patrz: RZĄDCA, RZĄDCA, RZĄDZCA, RZĄDŹCA
– Biesiádnik co vcztę spráwuie/ biesiadny ábo bánkietowy rządcá/ Conuiuator. Kn 29.
patrz: RZĄDCA, RZĄDCA, RZĄDZCA, RZĄDŹCA
– Rządzcá/ Rządźićiel/ Spráwcá. Rządcá nawyszszy. Rządy nawyszsze w-Rzeczypospolitey. Kn .
patrz: RZĄDZICIEL
– Rządzićielká Kn .
patrz: RZĄDZICIELKA
– Nié można rzécz/ Nié możé to byc. Non potest impetrari [...] v. Niépodobieństwo 2. Kn 506.
patrz: RZECZ
– Wiádomo iést/ wiádoma rzécz iést. Scitum est [...] Constat inter omnes [...] Exploratum est mihi [...]. Kn 1239.
patrz: RZECZ
– Podobny ku dostąpieniu/ wykonániu [...] Possibilis conditio [...] Fieri potest [...] Można rzécz. Kn 743.
patrz: RZECZ
– Wolna rzécz/ v. Godziła. Kn 1279.
patrz: RZECZ
– Budowniczy subst. Rzéczypospolitey/ kroléwski/ miéyski/ Lunár. Aedilis [...] Fabricarum Tribunus [...] Publicus [...] Aedilis plebis [...]. Kn 51.
patrz: RZECZPOSPOLITA
– Dimin. Rzemiosłko. Kn 969.
patrz: RZEMIOSŁKO
– Żywy/ v. Czerstwy/ Rzeski/ Swieży/ Rzétélny/ żyiący. Kn 1465.
patrz: RZETELNY, RZETELNY, ZRZETELNY, ŹRZETELNY
– Rózg rzézánie/ Virgidemia. Kn 943.
patrz: RZEZANIE
– Rzodkwiány/ Rhaphaninus: rhaphaninum oleum. [...] sed incertum de vtro rhaphani genere loquatur. [...] simili raphano [...] oleum rhaphaninum. Kn 972.
patrz: RZODKWIANY
– Sákráment Naświetszy/ [...] Eucharistia [...]. Kn 976.
patrz: SAKRAMENT
– Sákráment/ Sacramentum, est signum visibile inuvisibilis gratiae diuinae, quae homini per illud confertur ad eum sanctifi candum [...]. Kn 976.
patrz: SAKRAMENT
– Kościelny/ adiect. aliter ut Kościélne Sakrámentá/ náuká/ iedność [...]. Kn 306.
patrz: SAKRAMENT
– Zwodziciel/ zwodnik/ zwodcá Deceptor [...] v. Szálbierz. Kn 1458.
patrz: SALBIERZ, SZALBIERZ, SZALBIERZ, SZALBIRZ
– Endywia/ Mlecz sáłaciány/ Szczerbak ogrodny wiélki. Intybus, m. vel Intubus. [...] Intubum vel Intybum. Kn 171.
patrz: SAŁACIANY, SAŁACIANY, SZAŁACIANY
– Sámodźiéśięć Musis comitatus. Kn 978.
patrz: SAMODZIESIĘĆ, SAMODZIESIĘT
– Apérturá sámorodna/ vide Ciéczénie 2& 6. Kn 8.
patrz: SAMORODNY
– Samoczwárt [...] Samotrzeć. duobus comitatus. Kn 978.
patrz: SAMOTRZEĆ
– Samoczwárt [...] Sámowtór. Uno comitatus. Kn 978.
patrz: SAMOWTÓR
– Sápiient Akádémicki. [Bidellus Alciato. Tucholi. Custodem gymnasiorum etiam vocat Alciat. [...]. Kn 979.
patrz: SAPIJENT
– Sárdélá/ ślodków máłych rodzay. Sardina. [...] Kn 979.
patrz: SARDELA, SARDELA, SARDELLA
– Kosterow miesce/ schacká. [...] locus aleatorum, [...] Forum aelatorium [...]. Kn 307.
patrz: SCHADZKA
– Sęn mnie morzy/ spać mi się chcé [...] v. Drzęmię. Kn 987.
patrz: SEN
– Senna nauká/ do snów wykładánia służaca [...]. Kn 987.
patrz: SEN
– Sęn/ spánie/ spik. Dormitio [...]. Kn 987.
patrz: SEN
– [...] pomazanie przéz sęn Kn 987.
patrz: SEN
– Sęn twárdy/ vide Niéprzébudzony. Kn 987.
patrz: SEN
– Sęn to co śię śni/ Somnium [...]. Kn 987.
patrz: SEN
– Sęn plugáwy/ lubiéżny [...]. Kn 987.
patrz: SEN
– Siatkowy/ siatczány/ siatczysty. Reticulatus [...] siatczyste/ siátkowáte budowánie Retiales maculae [...]. Kn 991.
patrz: SIATCZYSTY
– Siatkowy/ siatczány/ siatczysty. Reticulatus [...] siatczyste/ siátkowáte budowánie Retiales maculae [...]. Kn 991.
patrz: SIATKOWATY
– Siédmioráko/ Septifariam diuisus [...] septempliciter. [...] Septulò, w-śiédmiornasób. Septulum, et in septuplum [...]. Kn 992.
patrz: SIEDMIORAKO
– Siédmkroć/ Septies [...]. Kn 992.
patrz: SIEDMKROĆ
– Wolny sobié człowiek/ v. Swobodny. Kn 1280.
patrz: SIĘ
– Niéwolny sobié/ v. Obowiązány/ Niéswobodny. Kn 540.
patrz: SIĘ
– Gołąb dziki siny/ Columba agrestis et saxatilis. Kn 200.
patrz: SINY
– Skaczę/ aliter. Skoczyło zboże ábo [skoczyła] cená/ poszło wzgórę/ v. Drożeię/ Cená 3. Kn 999.
patrz: SKOCZYĆ
– Pław ábo ruch morski bézłuskny/ i béz skorupy [...] Mollia [...] Loligo [...] Sepia [...] Polypus [...] Stella. Kn 709.
patrz: SKORUPA
– Płáw ábo ruch morski głádkoskorupy/ małże głádkiey skorupy. Conchae [...] zieiste/ zieyki [...] Chamae-leia [...] aliter Chamaeleos, Chama laeuis [...] Chamae-trachiae [...] Chamaepelorides [...] Chamaeglycymerides [...] Konchá/ Chámá [...]. Kn 708-709.
patrz: SKORUPA
– Biesiádá skromna/ Phiditia [...] Prandium caninum. Prandium abstemium [...] Castigatae dapes [...] Castigatus victus. Kn 29.
patrz: SKROMNY
– Skrzybam/ Verro, rado coenum, fimum batillo [...] Batillo stercus tollat. Kn 1010.
patrz: SKRZYBAĆ
– Skrzynká białogłowska do rupiéci/ Riscus [...] cista pelle contecta [...] v. Mácloch. Kn 1011.
patrz: SKRZYNKA
– ná niébie gwiazd złożenie skrzypicom coś podobne. Kn 1011.
patrz: SKRZYPICE
– Stróná do lutnicy/ skrzypic. drótowa stróná. Kn 1076.
patrz: SKRZYPICE
– Skrzypiczny/ do skrzypiec należący. Lirycns, [...] Lyrica carmina erant, quae ad lyram vel ad citharam recitabantur vel cantabantur. [...]. Kn 1011.
patrz: SKRZYPICZNY
– Silábizuię/ [...] ślébizuię. Kn 1093.
patrz: SLEBIZOWAĆ, ŚLEBIZOWAĆ, ŚLEBIZOWAĆ
– Słodzoná/ ślédzioná. Lien [...] Lienis. [...] Kn 1019.
patrz: SŁODZONA
– Słómianká/ słómiána kadź ábo kosz/ [...]. Kn 1019.
patrz: SŁOMIANY
– Słómiány/ tr. vide Słáby. Kn 1019.
patrz: SŁOMIANY
– Słómiány proprie, [...] Słómny. Kn 1019.
patrz: SŁOMIANY
– Dách słomiány/ poszyćie/ Culmen [...] Kn 110.
patrz: SŁOMIANY
– Wokábularz/ vide Słownik. Kn 1278.
patrz: SŁOWNIK
– Słownik/ Wokábularz. [...] [ Dictionarium vox recentiorum parum Latina, et altera minus, aut minime Latina, Vocabularium. dices potius: Lexicon, onomasticum, Graeca voce. Nomenclator, m. a multis eruditis vsurpatur, ab homine ad librum vox translata, ut aliorum liborum inscriptiones apud Graecos et Latinos. Kn 1022.
patrz: SŁOWNIK
– Zámiáná słów/ Mowá nié własna. Immutatio verborum [...] Metaphora [...]. Kn 1377.
patrz: SŁOWO
– Wykład słów/ dobywánie poczatku ábo własności słów. Etymologia. [...]. Kn 1315.
patrz: SŁOWO
– Słowko/ Vocula, [...] Maleuororum voculae, [...] Verbulum, [...] Vetus Lexic. Kn 1022.
patrz: SŁÓWKO
– Audytorium/ v. Słuchálnia/ et Szkołá. Kn 10.
patrz: SŁUCHALNIA
– Słuchálnia/ salá/ miésce do słuchánia. Auditorium plenum. Kn 1024.
patrz: SŁUCHALNIA
– Słuchálny/ do słuchánia naléżący. Auditorius, [...] Kn 1024.
patrz: SŁUCHALNY
– odnoszący się do zmysłu słuchu Kn 1024.
patrz: SŁUCHOWY
– Służba [...]. Kn 1026.
patrz: SŁUŻBA
– W-miéścié iést/ Ad vrbem est. [...] Co tám ná miéścié słycháć? [...] Co w-miéścié słycháć [...] quid in ciuitate auditur? Kn 1216.
patrz: SŁYCHAĆ
– Słychány/ (oppositum Niésłychány) [...] Sub auditum cadens. Familiaris auribus meis vox [...]. Kn 1015.
patrz: SŁYCHANY
– Słyszeć o tym/ słynié co (impersonalis instar) Auditur Romae aliquid noui. Assertur nuntius. Constanti fama atque sermone omnium celebratum est. Nuntij literaeque celebrant. Percrebuit vox: persertur nuntijs omnium, literis, sermone omnium. (piszą/ powiádáią) [...]. Kn 1015-1016.
patrz: SŁYSZEĆ
– Smiesznié/ Ridiculè […] Non irridiculè quidam dixit […] Subridiculè […] Przyśmieśniéyszym. Non inficetè […] v. Zártownié/ vćiesznié. Kn 33.
patrz: SMIESZNIE, SMIESZNO, ŚMIESNIE, ŚMIESZNIE, ŚMIESZNIE, ŚMIESZNO, ŚMIESZNO, ŚMIEŚNIE
– Smieszno mi to/ Mouet mihi ea res risum: Risum vix teneo […]. Kn 1033.
patrz: SMIESZNO, ŚMIESZNO, ŚMIESZNO, ŚMISZNO
– Kniát ziele/ kniéć/ káczyniéc/ Podbiał trzéci/ [...] Smirgiel. Kn 285.
patrz: SMIRGIEL
– Skárłupá/ łuská/ sczéżuiá krokodylowa. Skárłúpá smocza/ wężowa. Kn 1000.
patrz: SMOCZY
– Wąż pospolity/ ziemny v. Smok. Kn .
patrz: SMOK
– Podstáwék ábo stoléc słupow śnicerskich/ ábo filarow kámięnnych. Basis statuae. Kn 747.
patrz: SNYCERSKI, SNYCERSKI, ŚNICERSKI
– Sobotá/ (...) Sabbata (...) Dies Saturni (...) Diem sabbathi & sabbathum (...) Kn 1036.
patrz: SOBOTA
– Niédźiélá/ od dźiełá ábo dźiáłánia/ ktoergo w-ten dźień zakazano [...] v. Sobotá. Kn 501.
patrz: SOBOTA
– Srzodá/ Dies Mercurij (...) v. Sobotá. Kn 1057.
patrz: SOBOTA
– Báłwan soli/ Gleba salis [...] Figmentum salis [...] Słup solny. Kn 13.
patrz: SOLNY
– Báłwan soli/ Gleba salis [...] Figmentum salis [...] Słup solny. Kn 13.
patrz: SÓL
– Szpárak/ grómowe źiéle/ iábłonki. [...] Asparagus [...]. Kn 1120.
patrz: SPARAG, SZPARAG, SZPARAG, SZPARAK
– Sporo chodzę/ Grandire gradus [...] náuczę cię sporo chodzić [...]. Kn 1047.
patrz: SPORO
– Sporo (rozmáicié) [...] Magnis accessionibus: incrementis [...] Oleum addito benè, & salis paululùm. [...]. Kn 1047.
patrz: SPORO
– Spustny/ [...] spustna rzeká/ pławna Nauium patiens flumen [...] Nauigabile flumen [...]. Kn .
patrz: SPUSTNY
– Spuszczam cenę/ v. Cenę spuścić. Kn 1055.
patrz: SPUSZCZAĆ
– Béstyy z sobą spuszczánie/ Bestiarius ludus. Kn 21.
patrz: SPUSZCZANIE
– Spuszczam cenę/ v. Cenę spuścić. Kn 1055.
patrz: SPUŚCIĆ
– Dźięgá srebrna/ grosz Moskiéwski ábo pułgroszá/ Sestertius, vel argenteus nummus Moscouiticus [...]. Kn 162.
patrz: SREBNY, SREBRNY, SREBRNY, ŚREBRNY, ŚRZEBNY
– Potykam się z-niéprzyiaciélem/ bitwę zwodzę/ ztaczam. Praelium facio, committo. Kn 799.
patrz: STACZAĆ
– Gospodą v kogo stoię/ vide Stoię gospodą. Kn 205.
patrz: STAĆ
– Stoi cená w-miérzé/ v. Cená. Kn 1069.
patrz: STAĆ
– Stoię gospodą v kogo/ Diversor apud aliquem [...]. Haec illum regia cepit. Tu stał gospodą. Hospitor. [...] Diuerto ad hospitem: diuerto ad aliquem in hospitium. Kn 1067.
patrz: STAĆ
– Cená stoi/ ábo stoi co w cenié/ Constitit pretium [...]. Kn 61.
patrz: STAĆ
– Cená stoi/ ábo stoi co w cenié/ Constitit pretium [...]. Kn 61.
patrz: STAĆ
– Garnéc trzéwowy/ stálowy/ do drobék bydlęcych. Zema, ae. Trebellio, Seruio i. cacabus [...]. Aula ahenea [...]. Kn 186.
patrz: STALOWY
– Duchowny człowiék/ stánu duchownego. [...]. Kn 153.
patrz: STAN, STON
– Kn 54.
patrz: STARY
– Burmistrz stáry/ Exconsul [...]. Kn 54.
patrz: STARY
– Gospodą stáwiam kogo u siébié. vide Stáwiam gospodą. Kn 205.
patrz: STAWIAĆ
– Stłuczęnie/ Contusio oliuae [...] Conquassatio [...] Contusio corporis [...] zbicie. Concussio [...] Concussura [...] Percussura [...]. Kn 1066-1067.
patrz: STŁUCZENIE
– Dziurá w gárncu od stłuczenia/ [...] foramen olloe [...] vas fictile foramen habens. Kn 168.
patrz: STŁUCZENIE
– Stogłowy/ Centiceps. Kn 1067.
patrz: STOGŁOWY
– Biskupi stoléc/ Episcopa [...] Episcope. Kn 32.
patrz: STOLEC
– Bánkierski kram/ stoł. Argentaria taberna [...] Mensa [...] Argentaria [...] Mensa publica. Kn 14.
patrz: STÓŁ
– [...] stráchy nocne/ stráchánia się w-nocy. Kn 1072.
patrz: STRACH
– Obéymuié mię strách / pada ná mię strách. Perfundit me horror. Kn 560.
patrz: STRACH
– Strachy nocne/ pokusy ná iákiem miéscu [...] Lemures nocturni [...] Stráchy cierpieć [...]. Kn 1072.
patrz: STRACHY
– Stroię lutnię/ hárfę [...] Intendo testudinem numerose: Intendo neruos modulate: contendo fides ad concentum. Kn 1075.
patrz: STROIĆ
– Stroię lutnię/ hárfę [...] Intendo testudinem numerose: Intendo neruos modulate: contendo fides ad concentum. Kn 1075.
patrz: STROIĆ
– Stróná odporna w práwié/ pozwána/ obwiniona/ boląca. [...] Defensor. De cuius re disceptatur [...] v. Obwiniony 2. Kn 1076.
patrz: STRONA
– Styczeń/ Ianuarius [...]. Kn 1080.
patrz: STYCZEŃ
– Páździernikowy/ (vt Styczniowy/ Grudniowy/ Máiowy) [...] v. Listopad. Kn 676.
patrz: STYCZNIOWY
– Styczniowy. Ianuarius (...) Calendae ianuariae (...). Kn 1080.
patrz: STYCZNIOWY
– Głowacz suchy/ Dorsz. Capito duratus frigore, aut infumatus [...]. Kn 184.
patrz: SUCHY
– Grám ná suknią/ vide Stáwiam co wé grzé. Kn 207.
patrz: SUKNIA, SUKNIA, SZUKNIA
– Chodzę w sukni długiey. Eo in longa veste. Kn 68.
patrz: SUKNIA, SUKNIA, SZUKNIA
– Przysiadam komu suknią/ czapkę/ księgi. Assideo super aliquid. Insideo alicui rei. Kn 886.
patrz: SUKNIA, SUKNIA, SZUKNIA
– Surowo iédzący/ [...] Omophaga [...] crudorum esus. Kn 1084.
patrz: SUROWIE, SUROWO
– Surowié śię spráwuję/ ábo co czynię. Seuerè ago:seuerissimè acta aetas. [...] Praeter aequum & bonum. [...] Summo iure agere. [...]. Kn 1084.
patrz: SUROWIE, SUROWO
– Surowo co iéść/ Crudè [...]. Crudum, vel crudum cibum edere. Kn 1084.
patrz: SUROWIE, SUROWO
– Sycę miód/ wárzę. [...] Coquo hydromeli. Conficere mel [...] spuszczam/ tłoczę/ przépuszczam miód/ ábo robię miód/ ále nié pity. Confectura mellis [...] Przépuszczánie/ miodu tłoczęnie. Kn 1093.
patrz: SYCIĆ
– Chodzi synem/ cięszka/ Continet in aluo filium [...] Gestat in vtero [...] Gestat in aluo [...] Fert partum [...] Fert vtero [...] Vtero grauis partii gerit [...] Grauida est filio [...]. Kn 68.
patrz: SYN
– Syt/ sytość. v. Násycęnie [...]. Kn 1094.
patrz: SYT
– Násycenie/ syt/ sytość/ dosyt. Satietas cibi, vitae [...] Satias [...] Ad satiatem: cum satiate: fessius satiate videndi [...] Saturitas [...] In expletione naturae summi boni finem consistere [...] Saties [...]. Kn 479.
patrz: SYT
– Násycony/ syt. [...] Satur omnium rerum [...]. Kn 479.
patrz: SYT, SYTY
– Ciélisty/ siłá ciáłá máiący/ mięsisty/ Carnosus, carnosissimus [...] Ita boues corpore curatiores erunt. Syte/ tłuste [...]. Kn 80.
patrz: SYT, SYTY
– Syt miodowy/ [...] vide Miod pity. Kn 1094.
patrz: SYT, SYTA
– Syték/ vide Piersi 2. Kn 1094.
patrz: SYTEK
– Ná prágnienie/ ábo od prágnienia konfékty/ trunki/ etc. [...] Adipsa [...] v. Ostokrzew 2. et Sytka. Kn 446.
patrz: SYTKA
– Pomorczyk ziéle/ vide Sytká. Kn 769.
patrz: SYTKA
– Sytká ziéle od sytości/ Pomorczyk ziéle/ Mlecznik pomorski. Acarios & Adipsos, v. Ostokrzew. Halimon vel alimon [...]. Kn 1094.
patrz: SYTKA
– Sytny/ [...] Satietatem afferens [...] implens facile ventrem. Kn 1094.
patrz: SYTNY
– Násycam kogo [...] Syto. Expleo aliquem [...]. Kn 479.
patrz: SYTO
– Násycenie/ syt/ sytość/ dosyt. Satietas cibi, vitae [...] Satias [...] Ad satiatem: cum satiate: fessius satiate videndi [...] Saturitas [...] In expletione naturae summi boni finem consistere [...] Saties [...]. Kn 479.
patrz: SYTOŚĆ
– Iáko bydlę/ iáko béstya/ po béstyalsku. Pecorum modo, […]. More ferae, […]. In pecorum modum […]. More bestiarum […]. Kn 232.
patrz: SZALONY
– Sérdécznik drugi/ Gęśia stopá/ kotcza szántá. Sérdécznik. Kn ?.
patrz: SZANTA
– Szántá kotcza/ v. Sérdécznik 2. Kn ?.
patrz: SZANTA
– Kotcza miętká/ Kotcza szántá/ v. Serdecznik. Kn ?.
patrz: SZANTA
– Szarłat/ purpura. Kn 1100.
patrz: SZARŁAT, SZKARŁAT, SZKARŁAT
– Brunat/ źiele/ brunatek/ v. Szarłat ziele. Kn 47.
patrz: SZARŁAT, SZKARŁAT, SZKARŁAT
– Szárłat mátéryia/ iédwab/ sukno. Purpura [...]. Inter coccum et muricem medius est color ampelinus, seu xerampelinus, Brunatnoczerwony. Kn 1100.
patrz: SZARŁAT, SZKARŁAT, SZKARŁAT
– Brunat ziele/ brunatek/ v. Szarłat ziele. Kn 47.
patrz: SZARŁAT, SZKARŁAT, SZKARŁAT
– Szátá biesiádna/ Trechedipnum [...] Coenatorium [...] Tricliniare vestimentum [...] Conuiuialis vestis. Kn 1102.
patrz: SZATA
– Szczenię/ Szczeniątko. Catulus [...] Szczenię spore [...]. Kn 1106.
patrz: SZCZENIĄTKO
– Szczenię/ Szczeniątko. Catulus [...] Szczenię spore [...]. Kn 1106.
patrz: SZCZENIĘ
– Szélést/ Strepitus, [...] Fit strepitus tectis, s. curstinstantium circa conuiuij apparatum. Strepitus pedum, [...] Crepitus pedum, [...] Perstrepunt ipsa vt fit, domini vbi absunt, [...]. Kn 1111.
patrz: SZELEST
– Szemrácz [...] Susurro, onis, Susurrator [...] Insurrator [...] verba tamen horū sunt vsitata. Mussitator [...] Murmurator. [...] Summussus Festo, est murmurator. deducit is à musso. sed exemplum Naeuij: Odi summussos proinde apertè dice quid sit, sonat submissè loquentem, aut certè iudit in ambiguo. summissos legit [...]/ Szépcący/ cicho mowiący. Kn 1111.
patrz: SZEMRACZ
– Szemránie/ Murmur secretum vulgi [...] Murmur tacitum [...] Murmuratio [...] Deum sine murmuratione sequi, [...] Strepitus, [...]. Non strepitu sed clamore suam significat sententiam. Mussitatio [...] v. Szmér I. Kn 1111.
patrz: SZEMRANIE
– Szépluń/ Szépielak. Traulus, [...] qui certam aliquam literam, vt t. r. s. exprimere non potest [...]. Blaesus, [...] qui [...] malè profert, [...] qui λ loco ę pronuntiat [...]. Balbus Demosthenes r literam dicere non poterat [...] Os balbum pueri [...]. Kn 1111.
patrz: SZEPIELAK
– Szeplunięnie/ [...] Balbuties. [...] Blaesitas [...]. qui λ loco ę pronuntiabat. [...] vocat cùm c vel s malè exprimitur. Balbum qui R non exprimit. [...] cùm TR malè effertur, traulismum & balbutiem appellat. [...] Vox Polonica Szeplunięnie/ blaesitatis species omnium gentium est vitium non certae alicuius. Vsurpatur de eo potissimùs, qui s literam vitiosè exprimit. Est autē s Polonicum triplex: simplex, vt stós: acutum, vt się: densum, ut szum/ száry. [...] Kn 111-1112.
patrz: SZEPLUNIENIE
– Szépluń/ Szépielak. Traulus, [...] qui certam aliquam literam, vt t. r. s. exprimere non potest [...]. Blaesus, [...] qui [...] malè profert, [...] qui λ loco ę pronuntiat [...]. Balbus Demosthenes r literam dicere non poterat [...] Os balbum pueri [...]. Kn 1111.
patrz: SZEPLUŃ
– Szépt/ Széptánie. Sufurrus, [...] Sufurratio, [...] Sufurramen, [...] Sufurrum, [...] Procrin adit linguaque refert audita sufurra. potest etiam esee adiectuum iungendum cum lingua. Murmurillum [...] Insufurratio [...] Strepitus [...] Non strepitu sed clamore suam significat sententiam. Admurmuratio [...] Szmer I. Kn 1112.
patrz: SZEPT
– Szépt/ Széptánie. Sufurrus, [...] Sufurratio, [...] Sufurramen, [...] Sufurrum, [...] Procrin adit linguaque refert audita sufurra. potest etiam esee adiectuum iungendum cum lingua. Murmurillum [...] Insufurratio [...] Strepitus [...] Non strepitu sed clamore suam significat sententiam. Admurmuratio [...] Szmer I. Kn 1112.
patrz: SZEPTANIE
– Igrzysko męskie rozmáite/ [...] v. Gonitwá/ Zapáski / Szermierska I. Kn 249.
patrz: SZERMIERKA, SZERMIERSKA, SZERMIERSKA
– Szermierska/ i. szermierstwo. Kn 1112.
patrz: SZERMIERKA, SZERMIERSKA, SZERMIERSKA
– Szermierski plác/ [...] v. Zápasków miésce Kn 1112.
patrz: SZERMIERSKI
– Szermierskié / Aduerb. Kn 1112.
patrz: SZERMIERSKIE
– Széśćdźiéśiątkroć/ Sexagies Kn 1113.
patrz: SZEŚĆDZIESIĄTKROĆ
– Széśćdźiéśiątletni/ [...] Sexagenarius [...]. Kn 1113.
patrz: SZEŚĆDZIESIĄTLETNI
– Széśćkroć/ [...] Sexies Kn 1113.
patrz: SZEŚĆKROĆ
– Széść sét kroć/ Sexcenties Kn 1113.
patrz: SZEŚĆSETKROĆ
– Poniżam kogo/ vpokarzam/ poniżam stan czyy. In peregrinitatem redigo aliquem [...] In ordinem aliquem redigo, cogo [...] Redigere in sordidissimam turbam nobiles [...] W-chłopy obrocić szláchtę [...] In infimum agere, deijcere [...] Traducere ad plebem aliquem [...] Deprimo fortunam alicuius. De caelo aliquem detrahere [...]. Kn 773 [771].
patrz: SZLACHTA, SZLACHTA, ŚLACHTA
– Slámá/ábo szlámy v futrá. Kn 1014.
patrz: SZLAM, SZLAM, SZLAMA, SZLAMA, ŚLAM, ŚLAMA
– Slámuię rzekę/ sadzáwkę. Kn 1014.
patrz: SZLAMOWAĆ, SZLAMOWAĆ, ŚLAMOWAĆ
– Szlámuię staw/ vide Slámuię. Kn 1118.
patrz: SZLAMOWAĆ, SZLAMOWAĆ, ŚLAMOWAĆ
– Slazowy kámień ábo ślazowáty/ [...] Molochites a maluae colore, lapis virens laudatus reddendis signis [...]. Kn 1015.
patrz: SZLAZOWATY, ŚLAZOWATY, ŚLAZOWATY
– Profés/ zakonnik co ślub iáwny uczynił. [...] Hieromonachus [...]. Kn 823.
patrz: SZLUB, ŚLUB, ŚLUB
– Szmer czynię/ Obstrepo [...] Ad haec maledicta cùm alia adderet, obstrepere omnes. Strepo. [...] Stridunt apes, per tertiam. [...] Burrio, [...] v. Sypię się. Kn 1118.
patrz: SZMER
– Szmer czynię/ Obstrepo [...] Ad haec maledicta cùm alia adderet, obstrepere omnes. Strepo. [...] Stridunt apes, per tertiam. [...] Burrio, [...] v. Sypię się. Kn 1118.
patrz: SZMER
– Szmer náski/ Rozmáryn Czéski/ Swinie bágno. Rosmarinum syluestre [...] Serpillum syluestre [...]. Kn 1118.
patrz: SZMER
– szmer Włoski/ vide Dzięciélnicá. Kn 1118.
patrz: SZMER
– Szmer/ szémránie/ gwar cichy. Strepitus & admurmuratio concionis, [...] Commurmuratio fieri coepta est à plerisque qui aderant. [...] Admurmuratio, [...] Non admurmuratione sed voce & clamore petulantiam hominis abiecistis. Fremor [...] Variusque per ora cucurrit fremor, tralatum à flumine Hartungus [...]. Kn 1118.
patrz: SZMER
– Szépt/ Széptánie. Sufurrus, [...] Sufurratio, [...] Sufurramen, [...] Sufurrum, [...] Procrin adit linguaque refert audita sufurra. potest etiam esee adiectuum iungendum cum lingua. Murmurillum [...] Insufurratio [...] Strepitus [...] Non strepitu sed clamore suam significat sententiam. Admurmuratio [...] Szmer I. Kn 1112.
patrz: SZMER
– Szrubuię/ [...] Cochleam verso. [...] Przyszrubowáć. Kn 1122.
patrz: SZROBOWAĆ, SZRUBOWAĆ, ŚROBOWAĆ, ŚRUBOWAĆ, ŚRUBOWAĆ
– Szrubuię się w-co/ [...] v.[ide] Osiadam co/ Przywłaszczam sobié co/ Wprowadzam się. Kn 1122.
patrz: SZROBOWAĆ SIĘ, SZRUBOWAĆ SIĘ, ŚRUBOWAĆ SIĘ, ŚRUBOWAĆ SIĘ
– Szrótuię/ krupię. Frendeo fabam. Kn 1122.
patrz: SZROTOWAĆ, SZROTOWAĆ, SZRZOTOWAĆ
– Szrótowány/ nápoły zméłty/skrupiony. Kn 1122.
patrz: SZROTOWANY, SZROTOWANY, SZRZOTOWANY
– Zwiiánem sposobem/ zátokámi okrągłemi/ szrubowáto [...] instar spirae. Kn 1457.
patrz: SZRUBOWATO
– Szturm odbić/ wytrzymáć. Impetum alicuius propulsare, reprimere, reflectere, frangere. Kn 1124.
patrz: SZTURM
– Szturm odbić/ wytrzymáć. Impetum alicuius propulsare, reprimere, reflectere, frangere. Kn 1124.
patrz: SZTURM
– Szturm/ szturmowánie. Oppugnatio. [...] Impetus. Kn 1124.
patrz: SZTURM
– Szwéd/ Suecus. Szwedzká ziemiá. Suedia, Suecia. Kn 1127.
patrz: SZWED, SZWED, SZWIED
– Słánie łożá/ gniazdá/ drogi. v. Sciélenie. Kn 1014.
patrz: ŚCIELENIE
– Przéciwnik/ [...] Przéciwnik w-potyczcé/ ścierácz. Kn 835.
patrz: ŚCIERACZ
– Scierácz/ Tractator. Kn 983.
patrz: ŚCIERACZ
– Skaziciel/ skáźcá/ káziciel. [...] psowácz/ vel ścierácz. Kn 1001.
patrz: ŚCIERACZ
– Scierpnięnie/ v. Cierpienie/ Tarnięnie. Kn 984.
patrz: ŚCIERPNIENIE
– Ściészkowy/ Semitarius [...] ścieszki máiący. [...] v. Strefisty. Kn 984.
patrz: ŚCIEŻKOWY
– Żyłá kleiowáta/ muszkułów koniéc żylásty/ kleiowáty/ ścięgácz. Kn 1461.
patrz: ŚCIĘGACZ
– Scięta śmiérć [...] Capitale supplicium. [...] Poena capitis. [...] vide Gárdło 2. et Zabóy 1. Kn 984.
patrz: ŚCIĘT, ŚCIĘTY
– Kurowa śkleńcá/ Poculum immane, maximum. Kn 338.
patrz: ŚKLEŃCA
– Sládowánie/szládowánie. Indagatio, peruestigatio. Kn 1014.
patrz: ŚLADOWANIE
– Sládownik/ pryciácz. Vestigator [...] Indagator. Kn 1014.
patrz: ŚLADOWNIK
– Włocznia ziélé/ kiwiór/ bindas. Lonchitis. Lancelata. [...] ślédzionká. Kn 1273.
patrz: ŚLEDZIONKA
– Szárłat/ purpurá/ małż morski z ktorego szárłatną fárbę wyciskáią/ rybá/ żołw/ ślimak morski szárłatny. v[ide] Płáw 5. Kn 1100.
patrz: ŚLEMAK, ŚLIMAK, ŚLIMAK
– Slimak rzeczny w skorupié/ [...] Cochlea [...] Strombus fluuiatilis [...] deminut. ślimaczek. Kn 1016.
patrz: ŚLEMAK, ŚLIMAK, ŚLIMAK
– Slimak béz skorupy/ Limax [...] Limaces [...]. Kn 1016.
patrz: ŚLEMAK, ŚLIMAK, ŚLIMAK
– Slimak morski/ rzeczny/ ziemny/ drzéwny. [...] Cochlea terrestris, fluuiatilis, syluestris, [et] marina. Kn 1016.
patrz: ŚLEMAK, ŚLIMAK, ŚLIMAK
– Płáw ábo ruch morski głádkoskorupy/ małżé głádkiey skorupy. Conchae [...] ślimaki/ [...] małż kliniásty [...] zieiste/ zieyki/ [...] Chamae-leia [...]. Kn 708.
patrz: ŚLEMAK, ŚLIMAK, ŚLIMAK
– Sléṕ/ ślépak/ ślépék/ niédowid/ cięmnowidz/ vel cięmnowid/ słábego wzroku. Male luminatus [...] Male octulatus. Kn 1016.
patrz: ŚLEP, ŚLEP, ŚLEPIE, ŚLEPIE, ŚLIP, ŚLIPIE
– Sléṕ/ ślépak/ ślépék/ niédowid/ cięmnowidz/ vel cięmnowid/ słábego wzroku. Male luminatus [...] Male octulatus. Kn 1016.
patrz: ŚLEPAK
– Sléṕ/ ślépak/ ślépék/ niédowid/ cięmnowidz/ vel cięmnowid/ słábego wzroku. Male luminatus [...] Male octulatus. Kn 1016.
patrz: ŚLEPEK
– Slepiánie/ Caligatio [...] Niédoyrzenie. Kn 1016.
patrz: ŚLEPIANIE
– Plwácz/ Sputator [...] śliniak/ co się ślini mowiąc. Kn 716.
patrz: ŚLINIAK
– Ślinne iágody w uściech/ mándlé/ guziki w gárdlé przyrodzone iáko migdały. Kn 1017.
patrz: ŚLINNY
– Gruczoły/ guzy zaskórne po rozmáitych częściách ciáłá rostące. zozłzy/ wrzody. Gruczołék/ guzik/ gruzołká. v. Slinna iagodá. Kn .
patrz: ŚLINNY
– Slinogórz/ [...] Slinienie się. [...] Skwinácya. Kn 1017.
patrz: ŚLINOGARZ, ŚLINOGORZ, ŚLINOGORZ, ŚLINOGÓRZ
– Slámowátość/ et śliskość [...] śliskie [...] tłuste [...] Smárk áptekárski [...] śliskociągłe; [...] nasięnny sok ciągły. Kn 1014.
patrz: ŚLISKOCIĄGŁE
– Sliwá drzéwo/ śliwiná. Prunus [...] Sliwnik. Kn 1017.
patrz: ŚLIWINA
– Sliwá owoc/ śliwká. Prunum [...] Sliworzéch. Kn 1017.
patrz: ŚLIWORZECH
– Slizáwicá/ ślizawká. Kn 1017.
patrz: ŚLIZAWICA, ŚLIZGAWICA, ŚLIZGAWICA
– Slozem vdérzić/ zérznąć/ Obliquo ictu [...] Inflexo ictu ferire Kn 1023.
patrz: ŚLOZEM, ŚLOZEM, ŚLOŻEM, ŚLUZEM, ŚLUŻEM
– Slubiący/ ślubnik. [...] qui votum facit. Kn 1023.
patrz: ŚLUBIĄCY
– Slub małżeński/ vt Bráli ślub/ ślubiny. Kn 1023.
patrz: ŚLUBINY
– Slubiący/ ślubnik. [...] qui votum facit. Kn 1023.
patrz: ŚLUBNIK
– Slub człowiéku/ ślubowanie. v. Obiétnicá I. nam licet dicamus, ślubuięć (homini) i. obiecuię/ non tamen dicimus, czynięć ślub. Kn 1023.
patrz: ŚLUBOWANIE
– Smiechowe dołki ná twarzy/ Gelasini. Kn 1031.
patrz: ŚMIECHOWY
– Smiáły (vitiosè) názbyt. [...] Smiéléc/ Wiéle o sobié trzymaiący. Kn 1030.
patrz: ŚMIELEC
– Scięta śmiérć [...] Capitale supplicium. [...] Poena capitis. [...] vide Gárdło 2. et Zabóy 1. Kn 984.
patrz: ŚMIERĆ
– Smierdzący/smrodliwy/ smierduch. Foetidus piscis [...] Foetidum, os. Kn 1032.
patrz: ŚMIERDUCH, ŚMIERDZIUCH, ŚMIERDZIUCH
– Smieszęnia náuká/ [...] ars excitandi risum. Kn 1033.
patrz: ŚMIESZENIE
– Smięszenie/ [...] Iocatio. Kn 1033.
patrz: ŚMIESZENIE
– Sniedék/ sniodék ziéle. Ornithogale. Kn 1035.
patrz: ŚNIADEK, ŚNIEDEK, ŚNIEDEK, ŚNIODEK
– Sniedék ábo śniodék cudzoziemski/ oszłoch nági. [...] Bulbus. Kn 1036.
patrz: ŚNIADEK, ŚNIEDEK, ŚNIEDEK, ŚNIODEK
– Sni mi się/ śniło mi się co/ o czym. Somnio aliquid: somnio mortuum esse me, aliquem: somnio de aliquo. [...] Pięknie mi się śni. [...] Sni mi się plugáwié [...] In somnus Venerea patior [...]. Kn 1035.
patrz: ŚNIĆ SIĘ
– Boday się nié śnił/ [...] Ne in somnis quidem illum videam [...]. Kn 39.
patrz: ŚNIĆ SIĘ
– Sęnnik/ ktoremu się często co znácznego śni/ ábo ktory sny swe rad powiáda. Kn 987.
patrz: ŚNIĆ SIĘ
– Niézdążę/ Niéśpiéię. [...] vide [et] oppositum. Nádążam zá kiem. Kn 543.
patrz: ŚPIAĆ
– Spiéię/ v[ide] Nádążam zá kiem/ [et] Łácno mi. Kn 1042.
patrz: ŚPIAĆ
– Monophtongus cantus, à duobus, tribus et pluribus homonibus solet cani, nostri dicunt Korałem śpiewáią wszyscy/ ábo wiéle ich. Kn 442.
patrz: ŚPIEWAĆ
– Korał/ chorał/ śpiewánie proste iédnem głosem poważne. vulgò Cantus Gregorianus. [...] Modi Gregoriani [...]. Kn 302.
patrz: ŚPIEWANIE
– Lámpá oléiowa/ oliwna/ śpikowa/ [...] Lucerna [...] Lychnus [...] Kágániéc ogniowy. Kn 347.
patrz: ŚPIKOWY
– Srzodá/ Dies Mercurij (...) v. Sobotá. Kn 1057.
patrz: ŚRODA, ŚRZODA, ŚRZODA
– Srzod czégo/ w-śrzod. In medio foro [...] Medio campi [...]. Kn 1057.
patrz: ŚRÓD, ŚRZÓD
– Srzédnicá/ naczynie do nálézienia śrzodku [...] Mesolabum [...] Mesolabium. Kn 1057.
patrz: ŚRZEDNICA
– Srzédnié/ Mediè [...] vide Miérnié. Kn 1057.
patrz: ŚRZEDNIE, ŚRZEDNIO, ŚRZEDNO
– Kn .
patrz: ŚRZEDNIOŚĆ
– Swiadomo/ po świádomu. vide Swiádécznié. Item, Wiádomo. Kn 1087.
patrz: ŚWIADECZNIE
– Swiádomia/ człowiék świádomy/ ábo ludzié świádomi zá świádki możé kto bráć. iáko Rękomia/ ludzié [et]c. Cognitores. Kn 1087.
patrz: ŚWIADOM, ŚWIADOMY
– Swiádomia/ człowiék świádomy/ ábo ludzié świádomi zá świádki możé kto bráć. iáko Rękomia/ ludzié [et]c. Cognitores. Kn 1087.
patrz: ŚWIADOMIA
– Swiádomié/ z-doświádczęniem. [...] more expertorum. Kn 1087.
patrz: ŚWIADOMIE, ŚWIADOMO
– Cyzyoiánus/ Ephemeris syllabica, [...] Swiątnik [...] Kalendarz. Kn 94.
patrz: ŚWIĄTNIK
– Swidrowáty/ Tortuosus, [...] Tortuosa vrina [...]. Kn 1088.
patrz: ŚWIDROWATY
– Swidwá/ świdwiná chróściná. [...] v. Trzmiel. [...] v. Głóg 2. Kn 1088.
patrz: ŚWIDW, ŚWIDWA
– Swidwá/ świdwiná chróściná. [...] v. Trzmiel. [...] v. Głóg 2. Kn 1088.
patrz: ŚWIDWINA
– Swiecarz [...] Lámparz. Kn 1088.
patrz: ŚWIECARZ
– Swiégotká/ [...]coby mi nábiiáła vszy co dzień/day/ day. v. Klékotká. [...] klékot/ klékotká. Kn 1089.
patrz: ŚWIEGOTKA
– Swiégotliwié/ Loquaciter. Kn 1089.
patrz: ŚWIEGOTLIWIE
– Swierk/ świerczyná/ smrok/ smroczyná/ świerká. Picea, [...] Picea nigrans. Pinius nautica. Kn 1089.
patrz: ŚWIERCZYNA
– Swierkotliwy/ Garrulus, [...] Garrula hirundo, Loquax auis. Kn 1090.
patrz: ŚWIERGOTLIWY, ŚWIERGOTLIWY, ŚWIERKOTLIWY
– Swierk/ świerczyná/ smrok/ smroczyná/ świerká. Picea, [...] Picea nigrans. Pinius nautica. Kn 1089.
patrz: ŚWIERK, ŚWIERKA
– Swiátło/ świátłość. [...] dwá świetniki/ ábo świetélniki/ ábo lámpy/ non świátłá dwié/ quia świátło est qualitas. Kn 1087.
patrz: ŚWIETELNIK
– Swiátło/ świátłość. [...] dwá świetniki/ ábo świetélniki/ ábo lámpy/ non świátłá dwié/ quia świátło est qualitas.[...] Vczynił świátłá etc. áby dziéliły świátło i ciemności. sed potius, świetniki/ lámpy/ ábo kágáńcé [...]. Kn 1087.
patrz: ŚWIETNIK
– Rocznicá/ święto uroczyste/ obchód roczny. Anniversarius dies [...] Anniwérsarz. Kn 920.
patrz: ŚWIĘTO
– Swiętokrádzkié [...] Sacrilegè. Kn 1091.
patrz: ŚWIĘTOKRADZKIE
– Swiętokrádztwo/ alijs Swiętokráystwo. Sacrilegium. Kn 1091.
patrz: ŚWIĘTOKRADZTWO, ŚWIĘTOKRADZTWO, ŚWIĘTOKRADŹSTWO, ŚWIĘTOKRAJSTWO
– Pápawá/ żábi kwiát/ mlecz świni/ plesz/ mnich/ lwi ząb/ radyki/ gołębi groch. [...] Aphaca [...] Ambubeia. Kn 668.
patrz: ŚWINI
– Skwinancya/ (ślinogorz Siren. vocat, sed vide Ślinogorz sub loco. Swiniogorz potiùs dicerem) Wrzód w-gárdlé. [...] Synanche [...] świni wrzód [...] Angina [...] v. Milczęnie. Kn 1013.
patrz: ŚWINIOGORZ
– Swinnik/ Suile, [...] Hara, [...] Basilio. Kn 1092.
patrz: ŚWINNIK
– Świnskié/ po świnsku. Suatim Kn 1092.
patrz: ŚWIŃSKIE
– Świst/ Sibilus austri, [...] Sibilus arboris, [...] Sibilum pastorium, [...] Sibilator, świstácz. Kn 1092.
patrz: ŚWIST
– Świst/ Sibilus austri, [...] Sibilus arboris, [...] Sibilum pastorium, [...] Sibilator, świstácz. Kn 1092.
patrz: ŚWISTACZ
– Świstam/ świszczę. Insibilo, [...] Insibilat Eurus, Obsibilo, [...]. Sibilo signum dare, [...]. Sifilo, pro sibilo priscum è Graeco, [...]. strideo vt sagitta volans. Kn 1092.
patrz: ŚWISTAĆ
– Świszcz/ item Mus montanus cuniculo par. Mus alpinus [...] v. Mysz I. Kn 1092.
patrz: ŚWISZCZ
– Świszcz/ [...] Sagitta sibilans. Sagitta lusoria [...]. Kn 1092.
patrz: ŚWISZCZ
– Świstam/ świszczę. Insibilo, [...] Insibilat Eurus, Obsibilo, [...]. Sibilo signum dare, [...]. Sifilo, pro sibilo priscum è Graeco, [...]. strideo vt sagitta volans. Kn 1092.
patrz: ŚWISZCZEĆ
– Brzask/ vide Swit. K Kn 48.
patrz: ŚWIT
– Swita/ Lucescit [...] Luciscit hoc iam, vt nostri dicunt, świtać to iuż [...]. Kn 1092.
patrz: ŚWITAĆ
– Iák z réiéstru/ z tábulatury chodźi/ czyni. [...] vide Z réiéstru. Kn 321.
patrz: TABLATURA, TABULATURA, TABULATURA
– Iák z réiéstru/ z tábulatury chodzi/ czyni. Homo palaestrae institutus: homo é palaestrae, Decori per quàm studiosus. Omnia accuratè, decenter, exactè [...] agit: In omnibus actionibus concinnus et elegans est [...]. Kn 231.
patrz: TABLATURA, TABULATURA, TABULATURA
– Tanécznicá/ Saltatrix, [...] Saltatricula, [...]. Choralistria, [...]. Kn 1125.
patrz: TANECZNICA, TANECZNICA, TANIECZNICA
– Tanécznik/ Saltator, [...] Choreutes , [...]. Choricus vt musicus [...] Ionicus [...] subaudi saltator mollis [...]. Cinaedicus, [...] ibidem pro molli saltatore [...] Studiosus chorearum. Choragus, apud Plautum est, qui choro musico vel theatrico suppeditat sumptum, instrumenta [...]. Kn 1125.
patrz: TANECZNIK
– Tárantulá/ v. Krzéczék. Kn 1126.
patrz: TARANTULA, TARANTULA, TARANTUŁA
– Krzéczék robak/ Tárantułá. [...] Stellio, [...] Ascalabotes, [...] Colotes, [...] Galeotes, [...] quia ab eo icti rident perpetuò, sed et plorant, canunt, dormiunt, faltant, tremunt. [...] qui remedium contrà hoc malum compertum asserit esse concentum musicum, statim ictis adhibitum, quo illi audito tamdiu tripudiant donec venenum consumat vires. Tarantula vulgò [...], Pellis stellionis lucidis guttis, ceu stellis conspicua est, et comitali morbo remedium, quam quotannis, exuit at deuorat. binc symbolum est inuidi et fraudulenti, [...]. Lacertae minori similem esse ait Ammian [...]. Aliud genus minus ex araneorum genere asserit [...]. Stillionem legit [...]. à stillis, i. guttis, quibus conspersus est. Aliud est Skrzéczék. Kn 325.
patrz: TARANTULA, TARANTULA, TARANTUŁA
– Trunąć/ pisnąć. Mutire [...] Truń iedno [...] Pisnąć/ gębę otworzyć/ bąknąć/ tchnąć. Kn 1156.
patrz: TCHNĄĆ
– Nátchnąć kogo/ propriè et tr. Inspirare amorem alicui, [...] Inspirauit animum Deus, [...] Afflatu diuino mentem alicuius concitare. Oracula instinctu afflatuque diuino funduntur [...], Infussio alicui spiritum: infussio in aliquem, in SS libris. Tchnie ná kogo. Kn 479.
patrz: TCHNĄĆ
– Tchnienie Halitus (extremus) [...] Spiritus ultimus [...] Anhelatio [...] Spiritus gravis [...] vide Oddéch. Kn 1138.
patrz: TCHNIENIE
– Términ sądowy [...] v. Pozwánie 3. Kn 1140.
patrz: TERMIN
– Términ szkolny v Grámátyków/ Diáléktyków/ filozofów/ Jurystów/ Lekárzów. Item Aptekárzów [...]. Kn 1140.
patrz: TERMIN
– Tésknię sobié w czym/ téskno mi co czynić. Taedet audire eadem millies […] Taedet me (tui) sermonis […] Taedet nos vitae [..] Capit me taedium belli, etc. […] Pertaesum est me vel illum alicuius rei […] Pertaesus ignauiam suam: semetipse pertaesus […]. Kn 1140.
patrz: TESKNO, TESNO, TESZNO, TĘSKNO, TĘSKNO
– Kurza nogá/ tłustosz. Portulaca, peplion, andrachne [...]. Kn 338.
patrz: TŁUSTOS, TŁUSTOSZ, TŁUSTOSZ
– Tłustosz ziéle/ v. Kurza nogá. Kn 1146.
patrz: TŁUSTOS, TŁUSTOSZ, TŁUSTOSZ
– Mélodya/ figurálna muzyká/ z kilku roźnych głosow ábo tonow wyższych/ niższych/ śrzédnich/ ábo z instrumentow rozmáitych złożona. Concentus, concentio, harmonia. [...] spiewánie.[...] Cicha muzyká ábo mélodya. Kn 397.
patrz: TON
– Botuch [...] Linteum balneorum [...] vide Tuwalnia. Kn 42.
patrz: TOWALNIA, TUWALNIA, TUWALNIA
– Tráfiam do celu/ w-cel/ tráfić ptaká/ vgadzam. Contingo metam [...] Contingere aciem ferro: auem ab alto caelo deijcere [...] Tangere metam [...] Tangere aliquid acu [...] Collimo [...]. Kn 1149.
patrz: TRAFIAĆ
– Tráfiam do celu/ w-cel/ tráfić ptaká/ vgadzam. Contingo metam [...] Contingere aciem ferro: auem ab alto caelo deijcere [...] Tangere metam [...] Tangere aliquid acu [...] Collimo [...]. Kn 1149.
patrz: TRAFIAĆ
– Tréfunkiem/ Fortè: fortè fortuna. [...] Przypadkiem. Tréfunkiem dostać czégo/ Sortiri casu amicum: sortiri mortalem animam [...]. Kn 1153.
patrz: TRAFONKIEM, TRAFUNKIEM, TREFUNKIEM
– Tréfunek/tráf/tráfunék. Fortuna [...]. Kn 1152.
patrz: TRAFUNEK, TRAFUNEK, TREFUNEK
– Tréfunkowy/ z-trefunku przypadły. Fortuitus concursus [...] Fortuitus euentus [...] Ktory się náwinął/ ábo/ Jako się kto náwinął. Kn 1153.
patrz: TRAFUNEK, TRAFUNEK, TREFUNEK
– Prosiána włoć ziéle. Tránk. Solidago Saracenica secunda [...]. Virga aurea serratis folijs [...] Herba pagana, herba Iudaica. [...] Herba fortis [...]. Kn 825.
patrz: TRANK
– Szláchtáwá/ Chlástáwá/ Płésznik mniéyszy/ Chmiélik/ Złoty tránk. Conyza, Cunilago, [...] Conilago, Psyllium, [...] vulgò Pulicaria minor. Kn 1117.
patrz: TRANK
– Jéleni tránk/ sierpik. Serratula [...] Flos tinctorius. Kn 245.
patrz: TRANK
– Aniélski tránk ziele/ Alisma & Damasonium, & Lyrum [...]. Kn 7.
patrz: TRANK
– Tránk iéleni/ v. Jéleni tránk. Kn 1150.
patrz: TRANK
– Tránk Aniélski/ v. Aniélski tránk. Kn 1150.
patrz: TRANK
– Trzáskam czym/ Concrepo digitis [...] Insono [...] Increpo [...] Perstrepit crebro ictu pulsatus [...] Crepuêre obnixi remi [...] trzásnęłi/ alio sensu i. złamáły się. Muttiunt vel mutiunt virgae [...]. Kn 1158.
patrz: TRASNĄĆ, TRZASNĄĆ, TRZASNĄĆ
– Wiátru przyrodzonego vpuścić/ sed saepiùs translato aliquo vtimur. vt skrzypnąć/ trzásnąć/ zákurzyć etc. Pedere [...]. Kn 1241.
patrz: TRASNĄĆ, TRZASNĄĆ, TRZASNĄĆ
– Kiwam ręką/ laską/ etc. [...] Digitis concrepare [...] i. signum dare digitus. Ruszyć/ Trzásnąć. Nos dicimus Skinąć głową/ ręką/ pálcem. Nico [...] Emoriere si manu niceris, i. signum feceris [...] vnde Nicto, as. Kn 277.
patrz: TRASNĄĆ, TRZASNĄĆ, TRZASNĄĆ
– Kláskam/ abo klęszczę rękomá [...] Insonare flagello [...] Trzásnąć/ klásnąć biczem [...]. Kn 279.
patrz: TRASNĄĆ, TRZASNĄĆ, TRZASNĄĆ
– Trawá ieża/ ábo ostra. Sparganium, [...] Est et gramen acuelatum [...]. Dactylos [...] trium generum. Rogálicá/ rogátá trawá/ [...]. Kn 1151.
patrz: TRAWA
– Jeża trawá/ v. Trawá Jeża Kn 248.
patrz: TRAWA
– Wilcze bobki ziele/ Sparganium [...] Jeża trawá. Gladiolus palustris. Xiphidion & [...]tomos. Kn 1259.
patrz: TRAWA
– Kurpié/ postoły/ łápcié. Kieźcień. Trépki. v. Obow. Kurpié máiący ná nogách/ ábo boty grube. Kn 338.
patrz: TREPEK, TREPKA
– Trućićiel/ trućiżnik/ co trućiznę zádáié drugiemu/ Venenarius [...] Veneficus [...]. Kn 1155.
patrz: TRUCICIEL
– Trućićielka/ Venefica [...]. Kn 1155.
patrz: TRUCICIELKA
– Trućićiel/ trućiżnik/ co trućiznę zádáié drugiemu/ Venenarius [...] Veneficus [...]. Kn 1155.
patrz: TRUCIŻNIK
– Béz odporny/ béz odporu/ ktoremu trudno odpor ábo odpowiedź dáć/ sprzéciwić się/ [...] cui nihil contradictur, vel non potest contradici. Kn 23.
patrz: TRUDNO
– Biesiádá/ Biesiádowánie powszéchnié/ lédá iákich pérson/ posiédzenie wésołe przy trunku ábo przy potráwách. Compotatio [...] Concoenatio [...] Accubatio epularis amicorum. Symposium [...] Bánkiét splendidiorem apparatum significat. Kn 29.
patrz: TRUNEK
– Antypast suchy do iedzenia/ Promulsidararia [...] Antecoena [...] Gustatio [...] Antypast do picia w trunku. Promulsis [...] Potio ex mulso. Kn 7.
patrz: TRUNEK
– Trunienie/ bąknienie. Mutitio. Kn 1156.
patrz: TRUNIENIE
– Trzebulá ziéle/ Gingidium & Cherefyllum. Kn 1158.
patrz: TRYBULA, TRZEBULA, TRZEBULA
– Bramá ná tryumph/Fornix, m. icis. [...] Fornix Fabii. Porta triumphalis, [...] Arcus, [...] Arcus ob recepta signa dicabant. Kn 44.
patrz: TRYUMF
– Trzaská/ Schidia [...] Fragmenta ligni [...] Assula [...] potrzáskáć drzwi [...] Hastula [...] Flos resinae auulsus cum hastula, al. cum assula [...]. Kn 1158.
patrz: TRZASKA
– Trzaská w-ciáło wpádła/ tarń/ goźdź/ etc [...] Surculus corpori infixus [...] Stirps [...] stirpem vestigio pedis haerentem reuulsi [...]. Kn 1158.
patrz: TRZASKA
– Kláskam/ ábo klęszczę rękomá. Complodo manus [...] Collido manus [...] Concrepo digitis [...] Kláskam/ ábo trzáskam pálcámi. Plaudo [...]. Kn 279.
patrz: TRZASKAĆ
– Trzáskam czym/ Concrepo digitis [...] Insono [...] Increpo [...] increpuit verberis ictu. Perstrepit crebro ictu pulsatus [...] Crepuêre obnixi remi [...] trzásnęłi [!]/ alio sensu i. złamáły się. Muttiunt vel mutiunt virgae [...]. Kn 1158.
patrz: TRZASKAĆ
– Fukam/ trzáskam. Clamosè obiurgo, respondeo. Cicero dicit: Excipere clamore aliquem [...] Incurro in aliquem verbis. Grauibus verbis ab aliquo confici & trucidari. Corripio aliquem clamoribus [...] Incesso aliquem asperè [...] Inclementer in me dicit, atque id sine malo [...] fuka sobié ná mię béspiécznié [...] v. Łáię/ Łżę/ Gromię. Kn 181.
patrz: TRZASKAĆ
– Gromię kogo/ trzáskam. Tono saeuo murmure & verberibus [...] Bacchor & debacchor in aliquem [...] Intono [...] Fulmino [...] Gromi/ poraża/ wáli woysko. Protono [...] Protonat irâ. woła/ trzáska. Protelo saeuis dictis aliquem [...] vide. Fukam/ et Grzmot czynię/ Pograżam. Kn 210.
patrz: TRZASKAĆ
– Trzáskam ná kogo/ tr. v. Gromię. Kn 1158.
patrz: TRZASKAĆ
– Trzáskam czym/ Concrepo digitis [...] Insono [...] Increpo [...] increpuit verberis ictu. Perstrepit crebro ictu pulsatus [...] Crepuêre obnixi remi [...] trzásnęłi [!]/ alio sensu i. złamáły się. Muttiunt vel mutiunt virgae [...]. Kn 1158.
patrz: TRZASKAĆ
– Fuk/ fukánie/ trzáskánie. Clamosa responsio, obiurgatio, conuicium. Apud Ciceronem Inuectio in aliquem dicitur [...] v. Strofowánie. Kn 181.
patrz: TRZASKANIE
– Gromienie kogo/ Trzáskánie na kogo słowy [...] Inuectio [...]. Kn 210.
patrz: TRZASKANIE
– Biczá trzáskánie/ vide. Trzask. Kn 26.
patrz: TRZASKANIE
– Trzásk [...] trzáskánie. Strepitus, us: plagarum [...] Strepitus fori [..] Crepitus, us: plagarum [...] Fragor horrisonus [...] Fragor Fulmineus [...] Caeli fragor [...] Fragor syluae [...] Cottabus [...] Cauesis, ne crebri cottabi bubuli in te crepent [...] vide Klásk. [...]. Kn 1158.
patrz: TRZASKANIE
– Trzaskliwy/ Perterricrepus sonitus [...]. Kn 1158.
patrz: TRZASKLIWY
– Garnéc trzéwowy/ stálowy/ do drobék bydlęcych. Zema, ae. Trebellio, Seruio i. cacabus [...]. Aula ahenea [...]. Kn 186.
patrz: TRZEWIOWY
– Trzeźwi/ Sobrius [...] non temulentus. Kn 1160.
patrz: TRZEŹWI, TRZEŹWY
– Trznadl/ [...] Passer flauescens. Kn 1160.
patrz: TRZNADEL, TRZNADEL, TRZNADL
– Trzydźieśći kroć/ Tricies [...]. Kn 1160.
patrz: TRZYDZIEŚCIKROĆ
– Trzykroć/ Ter [...]. Kn 1161.
patrz: TRZYKROĆ
– Trzykroć rodny/ Triferus, al. Trifer. Kn 1161.
patrz: TRZYKROĆRODNY
– Aptekárzem być/ áptekę trzymáć. Kn 8.
patrz: TRZYMAĆ
– Zawóy/ Turbánt. [...] Tulpánt/ Tulbánt/ Tulipánt/ Tiara [...] Zawóy Pérski. [...]. Kn 1402.
patrz: TULBANT, TULIPANT, TULPANT, TURBAN, TURBAN, TURBANT, TYRBAN
– Rá-bárbarum abo Réubárbarum. Rum Turéckie [...] Rha-barbarum [...] Rheon [...] vide Rá-pontyk. Kn 905.
patrz: TURECKI
– Osét Włoski/ Bárnárdynék/ Turécki czubék. Carduus benedictus vulgo. Kn 639.
patrz: TURECKI
– Gębká twárda/ Tragos, [...] Spongia dura et aspera et malè olens [...]. Kn 187.
patrz: TWARDY
– Ná twarz padszy. [...] v. Ná płásk. Kn 444.
patrz: TWARZ
– Groch tyczny/ Wielogroch. Pisum maius Kn 209.
patrz: TYCZNY
– Cząbrzycá Włoska/ Wyłup tymowy/ kámionká/ dźięćielicá Włoska/ Epithymium. Kn 94.
patrz: TYMOWY
– Ubéspiéczánie Kn 1170.
patrz: UBEZPIECZANIE
– Gálántérya w ubiérzé/ Mundior iusto cultus [...]. Kn 183.
patrz: UBIÓR
– Błocę/ vbłoćił szátę/ vide Kalam. Kn 35.
patrz: UBŁOCIĆ
– Uszáty/ [...] ábo ucháty/ ucho rękoiéść máiący. [...] uszáty státék/ uszáték Kn 1206.
patrz: UCHATY
– Vczępnąć/ Przyczępnąć. Conquiniscere [...] śiedźiéć po Turecku. Kn 1177.
patrz: UCZĘPNĄĆ
– Gwałt białeygłowié vczyniony/ Stuprum [...] Stuprum reginae intulit [...] Stuprum per vim oblatum volunmtaria morte luit Lucretia. Vis [...] Afferre vim matribus familias [...] Per vim stuprata [...] vide Zgwałcić. Kn 218.
patrz: UCZYNIONY
– Uczynnié/ Officiosè Kn 1178.
patrz: UCZYNNIE
– Nié záwsze udérzy ná co zmiérzy. Kn 1437.
patrz: UDERZYĆ
– Udręczęnie/ v. Utrapięnie. Kn 1181.
patrz: UDRĘCZENIE
– Ugadzam w-cel/ vide Tráfiam do celu. Kn 1182.
patrz: UGADZAĆ
– Ugadzam komu [...] Suauiter, leniter, blandè, molli brachio tracto aliquem [...] Fugio offensam, offensionem alicuius. Caue exhibeas illi vllam molestiam. Caue creare aliquod fastidium. Ugadzay mu. Kn 1182.
patrz: UGADZAĆ
– Ugadzam niézgodnych/ vide. Iédnam. Kn 1182.
patrz: UGADZAĆ
– Tráfiam do celu/ w-cel/ tráfić ptaká/ ugadzam. Contingo metam [...] Contingere aciem ferro: auem ab alto caelo deijcere [...] Tangere metam [..] Tangere aliquid [...]. Kn 1149.
patrz: UGADZAĆ
– Ugadzam się z-kięm/ vide Umáwiam się z-kięm/ et Pogadzam się. Kn 1182.
patrz: UGADZAĆ SIĘ
– Vstąpięnie bálki/ vgięćie. v. Vpádnięnie 2. Kn 1204.
patrz: UGIĘCIE
– Vginánie/ vgięćie. Pandatio contignationis [...]. Kn 1182.
patrz: UGINANIE
– Záięty/ vgnány gwałtem/ kradźieźą. Kn 1368.
patrz: UGNANY
– Vgrábić/ vide Grábię 1. Kn 1182.
patrz: UGRABIĆ
– Grábię źiemię pośianą/ [...] vgrábioną. Kn 206.
patrz: UGRABIONY
– Vgryznąć [...] Przygryznąć. [...] vgryźniona wędá Kn 1182.
patrz: UGRYZNĄĆ
– Vgryznąć [...] Przygryznąć. [...] vgryźniona wędá Kn 1182.
patrz: UGRYŹNIONY
– Gubię śię/ vel gubam/ vgubáć śię. Kn 217.
patrz: UGUBAĆ SIĘ
– Viszczam śię komu/ vide Iszczę śię. Kn 1182.
patrz: UISZCZAĆ SIĘ
– Uiszczenie śię/ idem Dość uczynięnie. Kn 1182.
patrz: UISZCZENIE SIĘ
– Z-iáchánie z-kąd/ ábo do kąd viáchánie. Kn 1426.
patrz: UJACHANIE
– Ukęsuię czégo sztukę/ ábo co cáłego. Kn 1182.
patrz: UKĘSYWAĆ
– Vkradkiem/ [...] Furtim [...] v. Kradzieżą/ W dorywczą/ etc Wkradam się. Kn 1183.
patrz: UKRADKIEM
– Vlovnicá/ v. Pszczélnik I. Kn 1184.
patrz: ULOWNICA
– Pszczélnik/ miésce gdźié ulé stoią/ ulownicá: á gdźié śię pszczoły pásą/ Páśiéká. Kn 897.
patrz: ULOWNICA
– Umbélá/ vide Cięnnik. Kn 1186.
patrz: UMBELA, UMBELA, UMBELLA, UMBEŁA
– Umiátácz/ Conuerritor, [...] Scoparius, [...] Purgator ferarum Hercules, [...] Uprzętácz. [...] Euerriator Festor, heres quї funere elato domum verrit certis scopis. Kn 1186.
patrz: UMIATACZ
– Umilknienie/ zámilknienie. Obticentia [...]. Kn 1187.
patrz: UMILKNIENIE
– Umownié/ v. Zmownié Kn 1188.
patrz: UMOWNIE
– Umurzony/ v. Ubrudzony/ Brudny. Kn 1188.
patrz: UMURZONY
– Omyty/ vmyty/ zmyty. Lautus. Kn 628.
patrz: UMYTY
– Vmywam co/ vmywam śię. Abluo me [...]. Kn 1189.
patrz: UMYWAĆ
– Umywádlnik/ umywálnik/ umywálnia/ Láwáterz/ Antwás. v. Łáźnia. Miednicá 1. Nalewká 2. Kn 1189.
patrz: UMYWADLNIK, UMYWADLNIK, UMYWALNIK
– Umywádlnik/ umywálnik/ umywálnia/ Láwáterz/ Antwás. v. Łáźnia. Miednicá 1. Nalewká 2. Kn 1189.
patrz: UMYWALNIA
– Uncyiowy Kn 1190.
patrz: UNCJOWY
– Uniżęnie śię/ uniżęnie/ tr. v. Pokorá. Kn 1190.
patrz: UNIŻENIE
– Vpada cená/ vide Cena vpádłá. Kn 1192.
patrz: UPADAĆ
– Vpada cená/ vide Cena vpádłá. Kn 1192.
patrz: UPAŚĆ
– Napoły uwrzáły/ Semicoctus [...] nápoły upiékły. Kn 470.
patrz: UPIEKŁY
– Morduię śię/ pracuię śię/ vprácował/ sprácował. Kn 424.
patrz: UPRACOWAĆ SIĘ
– Trąbá vpustowa Kn 1148.
patrz: UPUSTOWY
– Puszę śię/ vpuszyć suknią/ czapkę. v. Upierzyć. Kn 903.
patrz: UPUSZYĆ
– Rocznicá/ święto uroczyste/ obchód roczny. Anniversarius dies [...] Anniwérsarz. Kn 920.
patrz: UROCZYSTY
– Vrodźiwié/ Generosè, generosiùs. Kn 1198.
patrz: URODZIWIE
– Vrwá miésce z-kąd śię źięmiá vrwáłá/ v. Przérwá 1. Kn 1198.
patrz: URWA
– Vrwá/ sztuká źięmié od przérwy/ ábo vrwy stoiącey odpádła. Kn 1198.
patrz: URWA
– Raptim [...] vrywczé. Kn 1199.
patrz: URYWCZE
– Urząd Kn 1199-1200.
patrz: URZĄD
– Urzekánie [...] urok [...]. Kn 1200.
patrz: URZEKANIE
– Vsiédzęnie/ Sedentaria fatigatio [...]. Kn 1201.
patrz: USIEDZENIE
– Vbiégałem się/ Fessus sum cursu [...] In cursu fatigatus [...] Vchodziłem się. Ad languorem me dedit haec ambulatio non laboriosa [...] Sic, vsiédziałem się/ vmowiłem się/ vstałem się/ etc. reddes. Langueo è via [...]. Kn 1170.
patrz: USIEDZIEĆ SIĘ
– Vsiédziałęm się/ v. Vbiégałęm się. Kn 1201.
patrz: USIEDZIEĆ SIĘ
– Vchylęnie/ vskoczęnie. Kn 1173.
patrz: USKOCZENIE
– Ustáwiczny/ Assiduus labor [...]. Kn 1205.
patrz: USTAWICZNY
– Ustirk/ usterk. v. Potknięnie. Kn 1206.
patrz: USTERK, USTERK, USTERKA, USTERKA, USTYRK
– Vstoiny/ to co śię vstało ná dnié w-wodźié/ á w-oliwié fuz/ Kn 1206.
patrz: USTOINY
– Vszáty/ tr. ábo vcháty/ vcho rękoiéść máiący. [...] vszáty státék/ vszáték Kn 1206.
patrz: USZATEK
– Vszáty/ tr. ábo vcháty/ vcho rękoiéść máiący. [...] vszáty státék/ vszáték Kn 1206.
patrz: USZATY
– Vszczyknąć kwiaték/ etc. v. Szczykam/ Szczypię 1. Kn 1207.
patrz: USZCZYKNĄĆ
– Uśmiechánie się/ [...] risus lenis. Kn 1203.
patrz: UŚMIECHANIE SIĘ
– Vtarczkowy/ Prolusorius Kn 1207.
patrz: UTARCZKOWY
– Vtłuczony/ benè pinsitus. v. Tłuczony/ et Stárty. Kn 1208.
patrz: UTŁOCZONY, UTŁUCZONY
– Stárty/ vtárty/ vtłuczony drobno [...] Minutim tusus, tritus. Kn 1063.
patrz: UTŁOCZONY, UTŁUCZONY
– Skołátány/ vtłuczony/ roztrzęsiony. Quassus [...] Quassae rates. Quassa membra [...] Quassatae rates [...] Conuulsus [...] Artus conuulsi [...] Conuulsa & luxata membra [...]. Kn 1005.
patrz: UTŁOCZONY, UTŁUCZONY
– Utok/ vide Wał krośięnny. Kn 1208.
patrz: UTOK
– V [...] vtonam Kn 1170.
patrz: UTONAĆ
– Vwłóczyćiel/ v. Obmówcá. Kn 1210.
patrz: UWŁÓCZYCIEL
– Uwodzenie/ [...] Abductio Kn 1211.
patrz: UWODZENIE
– Vwodźićiel/ v. Ludokradcá. Kn 1211.
patrz: UWODZICIEL
– Vwroć/ Bustrophe, [...] ubi desinit sulcus et alter inchoatur [...]. Versura fit peracto sulco [...]. Versus, [...] Flexus. Kn 1211.
patrz: UWRÓĆ
– Vżeram śię/ i. Bárdzo śię vpiiam. Kn 1213.
patrz: UŻERAĆ SIĘ
– Pierwiastki/ pierwoćiny. [...] Pierwożęć/ piérwszy użęték. Kn 691.
patrz: UŻĘTEK
– Vżywálny/ vżywániu służący/ do vżywánia. Kn 1213.
patrz: UŻYWALNY
– Omáćmié/ w-omácku/ w-pociemku. Obscura luce [...] in tenebris, per tenebras, vbi contenebrauit [...]. Kn 626.
patrz: W OMACKU
– Ośmioro tyle/ w-ośmiornasob. Octupulum: damnari octupuli. Kn 641.
patrz: W OŚMIORNASÓB
– W-pociemku/ In tenebris iacere: tenebris non luce redijsse [?]: latent ista crassis occulata & circumfusa tenebris [...] Per tenebras [...]. Kn 1216.
patrz: W POCIEMKU
– Omáćmié/ w-omácku/ w-pociemku. Obscura luce [...] in tenebris, per tenebras, vbi contenebrauit [...]. Kn 626.
patrz: W POCIEMKU
– Gás/ vdérzenie ná kogo w pociemku [...] Impetus ad aliquem ad tenebras [...]. Kn 187.
patrz: W POCIEMKU
– Wabię ptaki/ ludzié. Illicio, Plaut. Cum me te illiciebas benedicè. Kn 1219.
patrz: WABIAĆ, WABIĆ
– Wáchél/ wáchlarz. Flabellum. Kn 1219.
patrz: WACHEL
– Non rectè reddes: iáko ogánką/ sed iáko wáchlem/ ábo poddymáczką buntów/ rozruchów. [...] v. Ogánká. Kn 1219.
patrz: WACHEL
– Wáchél/wáchlarz. Flabellum, [...]. Non rectè reddes: iáko ogánką/ sed iáko wáchlem/ ábo poddymáczką buntów/ rozruchów. aliter Terent. v. Oganka. Kn 1219.
patrz: WACHLARZ
– Wáchel/ wáchlarz [...] diminut. wáchlarzyk. Kn .
patrz: WACHLARZYK
– Waga [...]. Kn 1220-1221.
patrz: WAGA
– Wákácyia szkolna/ wolność od náuk. Kn 1221.
patrz: WAKACJA, WAKACJE
– Wáłkarz/ aliqui [...] hac voce interpretantur Fullonem. Sed tu vide Indicem. Kn 1222.
patrz: WAŁKARZ
– Fárbierz stároświecki/ vel, [...] bárwierz od bárwienia/ ábo kutnerowánia/ Wałkarz idem. pracz/ wybiélácz. Fullo [...] vide Pracz. Kn 173.
patrz: WAŁKARZ
– Wałék do wáłkowánia/ v. Wał 3. Kn 1222.
patrz: WAŁKOWANIE
– Wániék/ Vappa. Kn 1223.
patrz: WANIEK
– Wánięnny/ wánnié służący. Soliaris cella. Kn 1223.
patrz: WANIENNY
– Wáńtych/ [...] Linteum crassum latum [...] v. Włosięnicá Kn 1223.
patrz: WAŃTUCH
– Wapięnnia/ wapięnnicá/ wapięnny piéc. Calcaria fornax. Kn 1223.
patrz: WAPIENNIA
– Wárdáwy/ który léwey ręki miásto práwey vżywa/ vide Máńkáty. Kn 1224.
patrz: WARDAWY
– Iściec/ wárownik/ zastępca/ ewiktor. Auctor. Kn 253.
patrz: WAROWNIK
– Wart/ nié wart tego/ tyla/ i. nié waży. v. Wáżę tyle/ & Godzien. Kn 1224.
patrz: WART, WARTY
– Wárzywo/ to co się godzi ábo zwykło wárzyć. Kn 1225.
patrz: WARZYWO
– Páięczyná [...] ná drzéwiánych rózgách záwikłána/ z-ktorey mszycé/ wasienicé się rodzą. Kn 660.
patrz: WASIENICA
– Bázylia ziéle/ Bázyliká/ waziłék / bálsam polski [...] Ocimum, vel Ocymum. Kn 18.
patrz: WASILEK, WASIŁEK, WASIŁEK, WAZILEK, WAZIŁEK
– Rotman/Watman. [...] Prodromus nauis onerariae. Kn 935.
patrz: WATMAN
– Ważnicza náuká [...] Scientia ponderum. Kn 1229.
patrz: WAŻNICZY
– Lékko tr. lékcé/ niépoważnié. Płocho. Verniliter [...] Scurriliter serio tempore ludere [...] Leuiter fundata fides [...] Leuiter curare [...] lékcé sobié ważyć [...]. Kn 356.
patrz: WAŻYĆ
– Lékko tr. lékcé/ niépoważnié. Płocho. Verniliter [...] Scurriliter serio tempore ludere [...] Leuiter fundata fides [...] Leuiter curare [...] lékcé sobié ważyć [...]. Kn 356.
patrz: WAŻYĆ
– Czosnék dziki/ ważyniéc/ Allium anguinum, al. vrsinum... Kn 105.
patrz: WAŻYNIEC
– Wąp/ Rusticanum est vocabulum, et idem fonat, quod Wnętrze/ Zołądék... Kn 1223.
patrz: WĄP
– Wątlenie czégo/ Infirmatio... Kn 1227.
patrz: WĄTLENIE
– Wątło/ wątły/ v[ide] Słabo/ słáby. Kn 1227.
patrz: WĄTŁO
– Wątpiciel/ Opinator [...] Magnus quidem sum opinator, non enim sum sapiens [...] Nié rézolut. Kn 1227.
patrz: WĄTPICIEL
– Przypustne/ odźwierne/ myto ábo podárék ktory dáią zá przypuszczenie/ ábo wpuszczenie do kąd. [...] Honorarium quod pro introitu datur[...] wchodne Kn 884.
patrz: WCHODNE
– Wpadnienie [...] Illapsus humoris Wciéczenie/ wpádnienie... Kn 1286.
patrz: WCIECZENIE
– Wdowiéc/ Viduus vir [...]. Kn 1231.
patrz: WDOWIEC
– Wdymam co w-co/ Inflo [...] Ex ore (tuo) in os palumbi inflato aquam [...] Wdmuchnąć. Kn 1231.
patrz: WDYMAĆ
– Wdzięcznomówność/ Lepos, absolutè. lepos sermonis, dicendi. [...] Suauiloquentia, [...]. Kn 1231.
patrz: WDZIĘCZNOMOWNOŚĆ, WDZIĘCZNOMOWNOŚĆ, WDZIĘCZNOMÓWNOŚĆ
– Wdzięcznomówny/ Suauiloquus: suauiloquens; suauidicus. [...] Fandi dulcissimus, [...] Dulciloquus, [...] P. Dulcioriloquus Nestor [...]. Kn 1231.
patrz: WDZIĘCZNOMOWNY
– Wéczworonasób/ wéczworonasobnié. Quadruplicatò emere aliquid: quadruplò maior. Kn 1232.
patrz: WE CZWORONASÓB
– tyle dwudźiéste wody przydawszy/ ábo wé dwudźiéstynasób. Kn 1232.
patrz: WE DWUDZIESTYNASÓB
– Wébrnąć w-wodę/ Thema non est, non enim dicimus wébrnam/ aut wébrnywam. Kn 1232.
patrz: WEBRNYWAĆ
– Wéczworonasób/ wéczworonasobnié. Quadruplicatò emere aliquid: quadruplò maior. Kn 1232.
patrz: WECZWORONASOBNIE
– Wéłnianká ná ziołách/ v. Papie. Kn 1234.
patrz: WEŁNIANKA
– Wełnisty (od wéłnów) Vndofus [...] Vndans fretum [...] Fluctiuagus []...] wéłnisto strzępiony. Kn 1234.
patrz: WEŁNISTO
– Wéłniste bydło/ iáko owcé. Lanicium [...]. Kn 1234.
patrz: WEŁNISTY
– Szumiący [...] strászno szumiący. Murmurans mare [...] Suffurans ventus [...] Wełnołomny. Kn 1127.
patrz: WEŁNOŁOMNY
– Wełń ná wodzié/ v. Wał ná wodzié. Kn 1234.
patrz: WEŁŃ
– Précz z-tąd/ forá/ Wen: Wiéź się z-tąd/ Prowadź się z-tąd. Apage. Kn 819.
patrz: WEN
– Wen z-tąd/ foruy się. v. Précz z-tąd. Kn 1235.
patrz: WEN
– Węndęntárski/ [...] ad scrutarium pertinens. Kn 1235.
patrz: WENDENTARSKI, WENDETARSKI, WENDETARSKI
– Szynwagá/ budownicze ábo stolárskie naczynie do ustáwiánia prost ku górze roboty/ iést iáko T Łácińskié wérsałowe wywrocone tak I á sznurék od góry z-ołowem wisi [...] Srzodwagá. Kn 1130.
patrz: WERSAŁOWY
– Godownik/ wésélnik/ gość na wésélu. Kn 199.
patrz: WESELNIK
– Wéstchnięnie/ Suspirium semel factum. wzdychánie frequens suspirium. plura infrá v. Wzydychánie. Kn 1236.
patrz: WESTCHNIENIE
– Srzod czégo/ w-śrzod. In medio foro [...] Medio campi [...]. Kn 1057.
patrz: WEŚRÓD, WEŚRZÓD, WŚRÓD, WŚRÓD, WŚRZÓD
– Wétkniony/ [...] Interpositus, insertus. Kn 1237.
patrz: WETCHNIONY, WETKNIONY
– Węchu ostrego/ Canis fagax [...] Odora canum vis [...] Węchacz. Kn 1232.
patrz: WĘCHACZ
– Wędzęnie/ wędą łowięnie. Piscatus hamatilis. Kn 1233.
patrz: WĘDZENIE
– Węgielny/ do węgłów naláżący/ węgłowy. Angularis. Kn 1233.
patrz: WĘGIELNY, WĘGIELNY, WĘGIEŁNY
– Węgorzycá/ Anguilla minor, seu degener. Kn 1234.
patrz: WĘGORZYCA
– Węchem czégo szukam/ dochodzę [...] Węszę/ Pącham. Odoror [...] Odorantur omnia optime canes venatici [...] Sępowiá zá węchem trupów lécą. Kn 1232.
patrz: WĘSZYĆ
– Wężowká bédłká/ v. Grzyb Kn 1238.
patrz: WĘZÓWKA, WĘŻÓWKA, WĘŻÓWKA
– tales sunt qui a nostris Prochowki/ iélenie bedłki/ wężowki/ muchomory/ etc. dicuntur. Kn 216.
patrz: WĘZÓWKA, WĘŻÓWKA, WĘŻÓWKA
– Wężoiedź/ ludzié wężé jédzący. Ophiofagi [...] populi rubri maris accolae serpentibus viuentes [...]. Kn 1238.
patrz: WĘŻOJEDŹ
– Wężowy/ Serpentinus[...] wężorodny. Kn 1238.
patrz: WĘŻORODNY
– Wężownik ná niébié/ [...] Anguitenens [...] Anguifer [...] Serpentiger. Kn 1238.
patrz: WĘŻOWNIK
– Wężownik kámień/ Ophites. Kn 1238.
patrz: WĘŻOWNIK
– Obrazki/ Obraski/ Aronowa brodá/ Diablik/ Wężownik biały. Aron, vel Arum. n. et Aros [...] Aris [...] Calix [...]. Kn 575.
patrz: WĘŻOWNIK
– Wężysko/ nasienie węże (iáko ikrá/ ábo mlecz rybi) Anguinum. Kn 1239.
patrz: WĘŻY
– Wężysko/ násięnie węże (iáko ikrá/ ábo mlecz rybi). Kn 1239.
patrz: WĘŻYSKO
– Włóka róley w-Mázowszu/ w-Litwié/ ma morgów 30. i. prętów kwádratowych 900. ábo 9 wężysk/ ábo sznurów. Kn 1273.
patrz: WĘŻYSKO
– Wiádomy/ v. Swiádomy/ Znáiomy. Kn 1239.
patrz: WIADOM, WIADOMY
– Wiádomo iést/ wiádoma rzécz iést. Scitum est [...] Constat inter omnes [...] Exploratum est mihi [...]. Kn 1239.
patrz: WIADOM, WIADOMY
– Wiádomo/ świádomo. Exploratò nauigare [...] po świádomiu [...]. Kn 1239.
patrz: WIADOMIE, WIADOMO
– Wiádomo iést/ wiádoma rzécz iést. Scitum est [...] Constat inter omnes [...] Exploratum est mihi [...]. Kn 1239.
patrz: WIADOMO
– Wiádrowy/ wiádro w-się biorący. Vrnalis vrceus Kn 1239.
patrz: WIADROWY
– Wiáduk/ vide Świádom czégo. Kn 1239.
patrz: WIADUK
– Slaz wysoki/ leśny/ [...] Slaz wiąneczny [...] Althaea altera. Kn 1015.
patrz: WIANECZNY
– Więńcowe/ ábo wianéczne ziołá. Coronamentum. Kn 1251.
patrz: WIANECZNY
– Wiárdunk/ Duodecim sestertii. Tridrachmum [...] kopá/ grzywná/ półgrzywny. Kn 1240.
patrz: WIARDUNEK, WIARDUNK, WIARDUNK, WIERDONK, WIERDUNK, WIERDUNK
– Cáłego cokolwiék [...] tuzin, táchér/ wiárdunk. Kn 58.
patrz: WIARDUNEK, WIARDUNK, WIARDUNK, WIERDONK, WIERDUNK, WIERDUNK
– Wiátrék/ Ventulus, [...]. Aura, [...] ne minima quidem aura ventos commouente [...] Aura rumoris, honoris [...]. Kn 1241.
patrz: WIATREK
– Wiátrowisko/ gdzié się wiátry często zbiegáią [...] loca in que confluunt [...] venti Kn 1241.
patrz: WIATROWISKO
– Wiátrożył/ v[ide] Iászczórká. Kn 1241.
patrz: WIATROŻYŁ, WIATROŻYŁA
– Iászczurká cudzoziémska/ Indyyska/ Azyáńska/ I&aszczorká mieniąca bárwę/ wiátrożyłá ábo Wiatrożył gádziná. Chamaeleon [...] Animal verticolaris mutationis. Kn 238.
patrz: WIATROŻYŁ, WIATROŻYŁA
– Więzy, łyká/ troki/ łáńcuch. Vincula. Kn 1259.
patrz: WIĄZY, WIĘZY, WIĘZY
– Dobrakaskiego gdy pytano u urzedu ieśli śliachcic, powiedział, że śliachcic i tak wpisano go, a bedac rok w więzi Crac. nisz się prawo skonczeło: w tem Pan Wieliowieyski [...] umarł bel A. 1622 a swego wypusczono zwieze. Kn k. 72.
patrz: WIĄŹ, WIĘŹ, WIĘŹ
– Burzliwy/ wichrzásty/ nawáłności péłny. Kn 54.
patrz: WICHRZASTY
– Widam/ widywam co. [...] Saepè video, videre foleo, subinde passim video. Visito [...] aliquoties habet hoc sensu. Kn 1243.
patrz: WIDAĆ
– Co godziná co odmieniam/ piię/ wychodzę/ etc. In horas exspecto [...] Poloni etiam dicunt: Co piés szczéknié/ vel będzié/ iédno go niéwidáć. Kn 86.
patrz: WIDAĆ
– Widáć co/ nié widáć. [...] Apparet aliquid [...] Comparet [...] Visebantur ornamenta quorum exigua pars comparet. Occurrunt oculic tot paludes tot campi. [...] Nulla tellus occurrit [...]. Kn 1243.
patrz: WIDAĆ
– Często się z-kięm widáć [...] Ia cię lédá w-dzięń uyrzę. Kn 1212.
patrz: WIDAĆ SIĘ, WIDYWAĆ SIĘ
– Widány/ Familiaris oculis meis rusticus [...] Hanc videor nescio vbi vidisse prior. Quem ego oculis vsurpaui meis [...]. Kn 1243.
patrz: WIDANY
– Grácá widlásta ogrodnicza/ vide Motyczká. Kn 206.
patrz: WIDLASTY
– Rosochátość/ [...] Widłátość/ rozdwoięnie [...] Diuisio in brachia, in ramos. Kn 928.
patrz: WIDŁATOŚĆ
– Widzieć (impersonale) propr. Iusz nie widzieć: iészczé widzieć/ widno/ niéwidno tu. Kn 1244.
patrz: WIDNO
– Widoczny ná widoku léżący/ Apparens. Spectabilis vndique campus [...]. Kn 1243.
patrz: WIDOCZNY
– Widoczny/ ná ktorym widzieć. v. Jásny. Kn 1243.
patrz: WIDOCZNY
– Widokowy/ substantiuum. v. Igrzysk sprawcá. Kn 1244.
patrz: WIDOKOWY
– Widokowy koszt/ ábo ná widoki pieniądzé/ ábo zapłátá kunsztarzom/ skoczkom. Kn 1244.
patrz: WIDOKOWY
– Básztá widokowa/ ruchoma/ Pegma [...] Circumforanea machina [...] Falæ [...] Confixilis machinæ sublicæ turres tabularum nexibus [...] Sublicia turris. Kn .
patrz: WIDOKOWY
– Widam/ widywam co. [...] Saepè video, videre foleo, subinde passim video. Visito [...] aliquoties habet hoc sensu. Kn 1243.
patrz: WIDOWAĆ, WIDYWAĆ
– Niéwidomy/ aliter niéwidzący/ vide Slépy. Kn 537.
patrz: WIDZĄCY
– Widzieć (impersonale) propr. Iusz nie widzieć: iészczé widzieć/ widno/ niéwidno tu. Iusz mi niéwidno. Iusz mi nié widzieć. Vulgo dicitur: Apparet iam: iam non apparet […] Dáie się widzieć co/ pokazuie się etc. […] Widzieć tu/ iusz niéwidzieć. Parum lucis est: obscura est lux. Deficit lux: Satis lucis est […]. Kn 1244.
patrz: WIDZIEĆ
– Wiecá/ Roki wiélkie/ Sarnicio. Colloquia vocantur in Constitut. Kn 1245.
patrz: WIECA
– Wiéczérzny/ wiéczérny. Coenaticus, Plaut. Spes coenatica. Kn 1246.
patrz: WIECZERNI, WIECZERNY, WIECZERNY, WIECZORNI, WIECZORNY
– Wiéczérznik/ wiéczérnik/ idem stołowa izbá [...] Coenaculum [...] komorá/ álkierz/ salká. Kn 1246.
patrz: WIECZERNIK, WIECZERZNIK
– Wiéczę/ i. wiécznié trwam. AEterno [...] Literisque ac laudibus aeternare. [...] Trwam długo. Kn 1245.
patrz: WIECZYĆ
– Wiédzęnie/ v. Wiadomość. Kn 1247.
patrz: WIEDZENIE
– Po czemu co chodzi/ wiem/ wiesz/ ábo niéwiesz. Callidus vel iustus rerum aestimator (sum) Diligentissimè perpendens momenta officiorum. Non ignoras quanta momenta sint in Repub. temporum. Vnamquamq; rem aestimare, momentoque suo ponderare, sapientia iudicis tenet [...]. Kn 717.
patrz: WIEDZIEĆ
– Wiéiácz/ co wiéié/ wywiewa zboże. Ventilator (frumenti). Kn 1247.
patrz: WIEJACZ
– Wiéiáczká/ szuflá do wiéiánia. Ventilabrum [...] Capisterium. Kn 1247.
patrz: WIEJACZKA
– Wiélblądoryś/ Camelopardalis [...] panthera camelo. Kn 1247.
patrz: WIELBŁĄDORYŚ
– Wiélbłądowa pléwá/ v. Ráyská trawá. Kn 1247.
patrz: WIELBŁĄDOWY, WIELBŁĄDZI, WIELBŁĄDZI, WIELBŁĄDZY
– Ráyská trawá/ Wielblądowa pléwá/ wonna trawá/ sitowie wonne/ Trciná wonna [...] Iuncus odoratus. Kn 911.
patrz: WIELBŁĄDOWY, WIELBŁĄDZI, WIELBŁĄDZI, WIELBŁĄDZY
– Wiélki rządcá/ Horodniczy/ Wiélgorządcá. Magnus procurator arcis, qui sarta tecta arcis [et] reditus regios curat. Kn 1249.
patrz: WIELGIRZĄDCA, WIELGORZĄCA, WIELGORZĄDCA, WIELGORZĄDCZA, WIELKORZĄCA, WIELKORZĄDCA, WIELKORZĄDCZA, WIELKORZĄDZCA
– Wolok rybá ábo Wiélgok rybá.Box, ocis. Kn 1281.
patrz: WIELGOK
– Wiélgokwiát drzéwo/ Laburnum [...] arbor dura [et] candida materie, cuius flores cubitales apes non attingunt. Kn 1248.
patrz: WIELGOKWIAT
– Wiélgomyślnié/ [...] excelso. Kn 1248.
patrz: WIELGOMYŚLNIE
– Wiélgomyślność/ Magnanimitas Kn 1249.
patrz: WIELGOMYŚLNOŚĆ, WIELKOMYŚLNOŚĆ
– Wiélgonogi/ v. Nogal. Kn 1249.
patrz: WIELGONOGI
– Wiélgook rybá morska Kn ?.
patrz: WIELGOOK
– Wielgooki/ Wiélkooki/ Okal/ vt Nosal [...] quasi bouinis oculis. Kn 1249.
patrz: WIELGOOKI, WIELKOOKI
– Wiélgouchy/ Uszáty [...] qui auriculas grandes [et] flaccidus habet. Kn 1249.
patrz: WIELGOUCHY, WIELKOUCHY, WIELKOUCHY
– Wywołánie z-ziemie/ z-oyczyżny/ Bánnicya wiélka. Odsądzenie czci. Kn 1342.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– Rozłup ziélę/ łomikámięń wiélki. Saxifraga magna, vel saxifragum maius [...]. Kn 945.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– Żábá ziemna krostáwa/ wiélka. Bufo [...]. Kn 1355.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– Gorączká cięszka/ wiélka. Causodes [...]. Ardens febris [...]. Flagrans febris [...] Acuta febris, vehemens [...]. Intentio febris. Kn 202.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– Zwiéśinosék wiélki pachnący. Szałwia ś. Ianá. [Sclarea, Matrisylua, [...] [Herba S. Ioannis, Officin. [...]. Kn 1456.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– Wiélki Piąték/ Dies Christi nece memorabilis [...] Charitatis diem vocat [...] Flandri nati hoc die, habent donum sanitatum miraculosum [...] Parasceve in SS. libris, praeparatio s. necessariorum diei festo Paschatis. Kn 1249.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– Wiélki czwarték (...) Dies quinta hebdomadis sanctae (...) Dies coenae Domini (...) Dies necem Christi in cruce antecedens. Kn 1249.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– Piąték wiélki/ v. Wiélki Piąték Kn 682.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– Brzoskiéw polna/ dzika kapustá/ wiélkierz/ Vrsinus. Lapsana. Kn 49.
patrz: WIELKIER, WIELKIER, WIELKIERZ, WILKER, WILKIER, WILKIERZ, WYLKIERZ
– Wiélkierz/ vstáwá pospolita potwierdzona od zwierzchności. v. Pospolstwá vstáwá. Kn 1250.
patrz: WIELKIER, WIELKIER, WIELKIERZ, WILKER, WILKIER, WILKIERZ, WYLKIERZ
– Głowá/ głowacz/ wiélkogłowy/ Capito [...] Tuditanus qui caput instar tudis habet, Fest. Magnum caput si caetera consentiant. Kn 193.
patrz: WIELKOGŁOWY
– Zębáty/ zębal/ wiélkozęby. Dentatus vir [...] Gębal. Brocis dentibus canis [...] Ostrozęby. Kn 1415.
patrz: WIELKOZĘBY
– Drożysty/ drogę máiący lás [...] wielodrożny. Kn 150.
patrz: WIELODROŻNY
– Rozmáicié/ Varié [...] Multimodis [...] Multipliciter [...] niézlicznié [...] rozmáicie powiádáią [...] wiélodzielnié. Kn 945.
patrz: WIELODZIELNIE
– Wiélodzielny/ ná wiéle części rozdziélony [...] Multipleks spatium. Kn 1250.
patrz: WIELODZIELNY
– Dziurkowáty/ rzadki/ gębczásty. Fistulosus [...] Multiforis specus [...] wielodziure iámy/ wielé uścia ábo otworow máiące. Kn 169.
patrz: WIELODZIÓRY, WIELODZIÓRY, WIELODZIURY
– Wiélokształtny/ [...] Multiformis [...] Multiformiter. Kn 1250.
patrz: WIELOKSZTAŁTNY
– Wiéloroczny, Wiélolétni, Quotennis. Kn 1251.
patrz: WIELOLETNI
– Gromádzisto/ wiálká liczba/ wiélolicznie. Numerose [...] Numerosissime. Kn 210.
patrz: WIELOLICZNIE
– Wielomownie/ Verbos: verbosius. [...] Kn 1250.
patrz: WIELOMOWNIE
– Wiélomowny/ Multiloquus, [...] multiloqua anus. Futilis, [...] Verbosa simulatio, res, epistola. [...] Verborum forum, [...] Nimius sermonis, [...] Garrulus, [...] garrula disciplina. Largiloquus, [...] Larga tibi copia fandi, [...]. mulieres de de loquuntur: Multùm loquaces meritò omnes habemur, nec mutam profectò repertam vllam esse hodie dicunt mulierem, vllo in saeclo. Oratio ei in ore non in pectore nascitur, [...]. Morbus loquendi illum tenet, frusto panis conduci potest, vt taceat vel loquantur. [...] Satis eloquentiae, al. loquentiae, sapientiae parùm. [...] Dicaculus, [...] Satis dicacula es amatrix. Loquùcula. [...] Multiloquax. [...]. Kn 1250.
patrz: WIELOMOWNY
– Wiélonogi [...] Multipes [...] multipedibus. Kn 1251.
patrz: WIELONOGI
– Wiéloroczny; Wiélolétni; Quotennis? Kn 1251.
patrz: WIELOROCZNY
– Wiélodzielny/ ná wiéle części rozdziélony [...] Wiélotyły ábo wiélotyłki [...] Tyledwóyny/ Tyletróyny. Tylesetny/ [...] Dwóynasobny [...] Multipartitus. Kn 1250.
patrz: WIELOTYŁKI
– Wiélodzielny/ ná wiéle części rozdziélony [...] Wiélotyły ábo wiélotyłki [...] Tyledwóyny/ Tyletróyny. Tylesetny/ [...] Dwóynasobny [...] Multipartitus. Kn 1250.
patrz: WIELOTYŁY
– Wiélowładztwo/ [...] Forma Reipubl. in qua multi dominantur. Multorum dominatus. Kn 1251.
patrz: WIELOWŁADZTWO
– Wiélowtór-eś/ i. wiéle masz zá sobą [...] Dic quotus es, quanti cupias coenare [...] Sámoczwárt. Kn 1251.
patrz: WIELOWTÓR
– Wieloznáczny/ [...] Polysemus. Kn 1251.
patrz: WIELOZNACZNY
– Wiélożeniéc/ Polygamus. Kn 1251.
patrz: WIELOŻENIEC
– Wienna páni/ Quae dotalitium exigendi ius habet ex bonis iure victorum [...] quae á sponso dona coniugii accepit. Kn 1252.
patrz: WIENNY
– Wieńczarká/ wieńczarz. Coronaria [...] Glycerae coronariae dilectae [...] co wiié wieńcé [...] co przédáié wieńcé. Kn 1251.
patrz: WIEŃCZARZ
– Gorysz/ Gorzysz ziéle. vide Wiéprzyniéc. Kn 203.
patrz: WIEPRZENIEC, WIEPRZYNIEC, WIEPRZYNIEC
– Wiérnék czyy/ kochánék [...] Ex intimis vnus. E sinu eius est. In intimis eius est. Kn 1253.
patrz: WIERNEK
– Korzéc Krákowski/ Rzymskiému stáremu równy [...] Wirtél Káliski mniéyszy dwiemá gárcomá. Przémyski korzéc/ ábo połmiárek rowny Krákowskiemu. Kn 304.
patrz: WIERTEL, WIRTEL
– Wierzbce klámék/ rękoiéści/ zaworék/ obártlikow [...] Zaporá. Kn 1377.
patrz: WIERZBCA
– Wierzbcá/ Lorum, funiculum vel ansula, repagulum amouens forte: a materia nempe salice ex qua facile conficitur. Kn 1254.
patrz: WIERZBCA
– Wierzbiná/ wierzbowy gáiék/ wierzbiniéc [...] Salictum. Kn 1254.
patrz: WIERZBINIEC
– Jázdá/ iezdá/ iezdni żołnierzé abo ludziá wierzchem iádący. Equitatus [...] Copiae equestres. Kn 239.
patrz: WIERZCHEM
– Koń wierzchowy/ do iázdy wierzchem dobry. Vector [...] Veredus [...] Celes. Kn 296.
patrz: WIERZCHEM
– Wierzchołkowy/ [...] In summitate nascens. Supernas abies [...] wierzchołkowa ábo wierzchowa iodłá. Kn 1254.
patrz: WIERZCHOŁKOWY
– Wierzch czynię/ kłádę/wierzchowáto czynię [...] Fastigio [...] Fastigans. Kn 1254.
patrz: WIERZCHOWATO
– Wierzchowisko/ wierzchołék (oppositum odziemék) summus truncus arboris, vel fruticis. Kn 1255.
patrz: WIERZCHOWISKO
– Podobnié ku wiérzeniu/ Probabiliter dicere, defendere. Credibiliter aliquid confingere [...] Verisimiliter [...]. Kn 742-743.
patrz: WIERZENIE
– Niépodobny ku wierzeniu/ [...] Difficile ad credendum [...] Difficile ad fidem [...]. Kn 514.
patrz: WIERZENIE
– Podobny ku wiérzęniu/ ku práwdzié. Probabilis causa, visio, probabile aliquid sit dicendo [...]. Kn 743.
patrz: WIERZENIE
– Niépodobnie ku wierzeniu [...] Incredibiliter [...] suprà fidem. Kn 514.
patrz: WIERZENIE
– Wierzgáiący [...]Calcitrosus [...] de homine vsurpauit, qui calce ferit ianuam [...] wierzgałá. Kn 1255.
patrz: WIERZGAŁA
– Wierzgánie/ Calcitratus mulae inhibetur vini crebriore potu [...] vdérzenie od koniá wierzgáiącego. Kn 1255.
patrz: WIERZGANIE
– Szragi/ Capreolos [et] furcas sua lingua schragas reddit [...] Canterios, etiam possis vocare ob similitudinem vineaticorum Varronis [...] wiesáczká/ drążék do wieszánia czégo/ vel adde [...] vestium. Kn 1122.
patrz: WIESACZKA
– Obiésić kogo/ á Wiészę quasi Obwiésić. Suffigere cruci [...] suspendere aliquem infelici arbori [...] v. Szubiuenicá. Kn 564.
patrz: WIESIĆ, WIESIĆ, WIESSIĆ, WIĘSIĆ
– Wiészę/ vide Obiésić. Kn 1256.
patrz: WIESIĆ, WIESIĆ, WIESSIĆ, WIĘSIĆ
– Ćwikłá pomorska/ Wiesiółék. Alypon [...] vel. alypum [...] per antiphrasin dicta herba mordens acriter gustatum et vehementer accendens [...] Turbit candidum Gorraeo. [...] Alypum et Alypia eadem herba Paulo [...] vide Odmienikwiát et Turbit. Kn 91.
patrz: WIESIOŁEK
– Wiésiołék ziéle/ wierzbowká, błágácz/ Oenothera, et Oenotheris, et onuris hilaritatem in vino affert. [...] [Salicaria, Herbar. Item v..Ćwikłá pomorska. Kn 1256.
patrz: WIESIOŁEK
– Wiészczycá/ idem Látáwicá. v. Látáwiéc. Kn 1257.
patrz: WIESZCZYCA
– Niéprzyiaźń wiodę z-kiem/ záchodzę w-niéprzyiaźń. Inimicitias cum aliquo gero, suspicio, subeo [...] Contraho inimicitias [...] Iádę ná kogo [...]. Kn 518.
patrz: WIEŚĆ
– Wiewánie/ v. Powiewánie/ Wiétrzęnie. Kn 1257.
patrz: WIETRZENIE
– Wiétszéię/ [...] Obsolesco [...] Stárzéię się. Kn 1257.
patrz: WIETSZEĆ
– Woźnictwo/ Aurigandi [...] Aurigatio [...] wożęnie/ wiezięnie. Kn 1285.
patrz: WIEZIENIE
– Więzożołd sámiéc/ drzéwo cudzoziemskié więzowi i dębowi podobné żołądź rodzące. Kn 1258.
patrz: WIEZOŻOŁD, WIĘZOŻOŁD, WIĘZOŻOŁD, WIĘZOŻÓŁD
– Więzożołd sámicá/ korkodąb. Phellodrys, f. Matthiol. Vrsin... Kn 1258.
patrz: WIEZOŻOŁD, WIĘZOŻOŁD, WIĘZOŻOŁD, WIĘZOŻÓŁD
– Wiozę się/ v.Jáde koniem/ wozem. Kn 1267.
patrz: WIEŹĆ SIĘ
– Wieżyczki ziéle/ Turritu. Kn 1259.
patrz: WIEŻYCZKA
– Więźnię co/ kogo: więźnisz/ więzisz: więzić/ vwięźnić co [...] Wiklę. Kn 1258.
patrz: WIĘZIĆ, WIĘŹNIĆ
– Więźnienie kogo o dług. Kn 1258.
patrz: WIĘZIENIE, WIĘŹNIENIE
– Więzożołdowy ábo dębowy/ Iligneus [...] Ilignus [...] Iliceus. Kn 1259.
patrz: WIĘZOŻOŁDOWY
– Wiiádło/ kołowroték do nici [...] Wrzéciono/ Céwká. Kn 1259.
patrz: WIJADŁO
– Száry/ podpaláły/ wilczásty. Rauus, raua lupa. Kn 1101.
patrz: WILCZASTY, WILCZATY
– Wilczook kámień drogi/ Lycophthalmos [...] vel [...] gemma aut lapia quator coloribus costans, rutilo, sanguineo, cadido [et] medio nigro instar lupi oculi. Kn 1260.
patrz: WILCZOOK
– Wilczooki/ Lycophthalmus [...] Lupinos habens oculos. Kn .
patrz: WILCZOOKI
– Żorawie noski/ ziéle: złote ziéle/ Pycháwiéc: Wilcze igły/ wróble proso/ żábie kosmy. Geranium. Kn 1449.
patrz: WILCZY
– Wilczy mlecz/ wilczé mleko/ psie mleko/ ziéle. [...] Tithymalus: Herba lactaria. [...] Lactuca marina. [...] Characias. Kn 1260.
patrz: WILCZY
– Iákby mi o żéláznym wilku báiał/ iákbym ná Niémiéckim kazániu siédział/ v. Nié rozumie. Kn 230.
patrz: WILK
– Lupus est in fabula [...]. Lupus est in sermone. O wilku iést rozmowá/ sed et gadká nos discimus. o tym iést gadká/ i. gadánie. Kn 948.
patrz: WILK
– Wilkołcza chorobá/ Lycanthropia. Kn 1261.
patrz: WILKOŁCZY
– Wilkołék [...] Homo in lupum versus, transfiguratus. Kn 1261.
patrz: WILKOŁEK
– Chytrék [...] Nasutus [...] Alterplex [...] Versipellis [...] vide Wilkołék [...] Vulpinus animus [...] Manticulator [...] Persibus [...] vide Szálbierz. Kn 76.
patrz: WILKOŁEK
– Wilkom [...] Amystis Threijcia [...] Anancaeum [...] Dij faciant vt id bibatis, quod vos nunquam transeat [...] Piy by się w-tobié nié zostało Kn 1261.
patrz: WILKOM
– Wiłuię/ v. Száléię. Kn 1261.
patrz: WILOWAĆ
– Liśi ogon/ źiéle/ Lubéznká/ Iglicá/ Dźiánowid/ Wilżyná [...] Ononis, anonis [...] Alopecuros [...]. Kn 364.
patrz: WILŻYNA
– Wilżyná ziele/ vide Lisi ogón. Kn 1261.
patrz: WILŻYNA
– Wiłá/ v. Głupi/ Szalony. Kn 1259.
patrz: WIŁA
– Podárék/ vpominék/ pociészne/ winczowne wzmagáiącemu. Soteria, orum. Kn 733.
patrz: WINCZOWNE
– Windarz/ co windámi co robi/ káfárnik [...] Prásownik. Kn 1262.
patrz: WINDARZ
– Windowy wał/ [...] Axis suceulae Kn 1262.
patrz: WINDOWY
– Wał u windy/ v. Windowy wał Kn 1222.
patrz: WINDOWY
– Winniczki/ windyczki iábłká [...] Oenomela... Kn 1263.
patrz: WINDYCZKA
– Winiárski/ winiarzowi służący. Vinitorius [...] Vas vindemiatorium [...] do winá zbieránia [...] vide Winniczny. Kn 1262.
patrz: WINIARSKI
– Winiárstwo [...] Ars vinitoria. Kn 1262.
patrz: WINIARSTWO
– Winnorośl/ v. Winna rózgá. Mácicá winna. Kn 1263.
patrz: WINNAROŚL, WINNOROŚL, WINOROŚL
– Winniczki/ windyczki iábłká. [...] Oenomela [...] mala vonosa, seu vinosi saporia. Kn 1263.
patrz: WINNICZKI
– Prasa winniczna/ winna. [...] Torculum [...] instrumentum quo humor exprimitur [...] Prelum. Kn 816.
patrz: WINNICZNY
– Winniczne rószty/ lugum [...] vnde lugare vineas [...] v. Szragi. Kn 1263.
patrz: WINNICZNY
– Winniczny/ Vinealis terra, collis. Vineaticus cultus. Kn 1263.
patrz: WINNICZNY
– Winno mi/ Debetur mihi frumentum, pecunia. Kn 1263.
patrz: WINNIE, WINNO
– Liścié przérzédzam [...] Item pampinosus [...] Winnolistny/ liścia winnego siłá máiący [...] Winnemu liściu podobny. Kn 1263-1264.
patrz: WINNOLISTNY
– Macicá winna/ Łozá [...] Vitis, is [...] Mater vini [...] Viticula [...] Palma vitis maior, ex qua vuae nascuntur. Kn 378.
patrz: WINNY
– Grono winne/ kálinowe/ bzowe. Botryon, Botrus [...]. Racemus [...]. Kn 210.
patrz: WINNY
– Winna mácicá/ v. Mácicá. Kn 1262.
patrz: WINNY
– v béczék winnych Kn 337.
patrz: WINNY
– Mácicá winna płonna/ dzika. Labrusca [...] Fera vitis [...] Psinki wodnen czerwone. Kn 378.
patrz: WINNY
– Mácicé winney zárázá/ opádzistość [...] Roratio. Kn 378.
patrz: WINNY
– Lás [...] Arbustiuus locus [...] Lasék/ gaiék winotyczny. Kn 348.
patrz: WINOTYCZNY
– Arbustiuus locus. Lasék/ gaiék winotyczny. Kn 348.
patrz: WINOTYCZNY
– Winien/ winny/ winowát komu co vide Dłużenem/ Powinienem. Kn 1262.
patrz: WINOWAT, WINOWATY
– Winowát/ winowáty. v. Winien Kn 1265.
patrz: WINOWAT, WINOWATY
– Wiosło/ Remus [...].Wiosłoruszne/ wiosłolotne/ wiosłowe [...] wiosłonogie [...] Remiuaga celox. Kn 1266.
patrz: WIOSŁOLOTNY
– Wiosło/ Remus [...].Wiosłoruszne/ wiosłolotne/ wiosłowe [...] wiosłonogie [...] Remiuaga celox. Kn 1266.
patrz: WIOSŁONOGI
– Wiosło/ Remus [...].Wiosłoruszne/ wiosłolotne/ wiosłowe [...] wiosłonogie [...] Remiuaga celox. Kn 1266.
patrz: WIOSŁORUSZNY
– Wiosłá rękoiéść/ [...] Follicularis vita [...] Wiosłowych/ wodnych robotników. Kn 1266.
patrz: WIOSŁOWY
– Wiosná/ Ver Perfida nubiferi vetat inconstantia veris. Kn 1267.
patrz: WIOSNA
– Wiosnuię (vt látuię/ zimuię gdzié) [...] Vernum tempus alicubi transigo. [...] v. Kwitnę/ Wésélę się. Kn 1267.
patrz: WIOSNOWAĆ
– Wiotchy/ Vetus calceus [...] Stary [...] wiotchy [...] Wytárty. Kn 1267.
patrz: WIOTCHY, WIOTKI
– Wiotész/ wiotészka. v. Stárzyzná/ Wytárty. Kn 1267.
patrz: WIOTESZ
– Wiotész/ wiotészka. v. Stárzyzná/ Wytárty. Kn 1267.
patrz: WIOTESZKA
– Wiotésznik/ v. Pártácz. Kn 1267.
patrz: WIOTESZNIK
– Wirydárskie rzemięsło/ Topiaria [...] Topiariam facere, wirydárskie chłodniki robić. Kn 1267.
patrz: WIRYDARSKI
– Wirydárznik/ ogrodnik płonék sádowy. Viridarius. Kn 1267.
patrz: WIRYDARZNIK
– Wisam/ vide Wiszę. Kn 1267.
patrz: WISAĆ
– Brodawká wisząca/ Acrochordon [...] verruca pensilis [...] Verruca eminens [...] Thymion [...] colore thymi est [...] At Chalazion est tuberculum in palpebra pendens, mobile [...]. Kn 45.
patrz: WISIEĆ
– Wiśniowy/ [...] Cerasinus cingulus [...] Wiśniowy/ ábo wiśniásty kámień. Kn 1297.
patrz: WIŚNIASTY
– Witálny/ witániu służący/ Salutatorius: salutatorium cubile. Kn 1268.
patrz: WITALNY
– Wizytacyia/ doglądánie poddánych z urzędu.Lustratio. Kn 1269.
patrz: WIZYTACJA
– Wkrapiam/ wkánąć. Instillare oleum lumini Kn 1270.
patrz: WKANĄĆ
– Wkánąć/ v. Wkrapiam. Kn 1269.
patrz: WKANĄĆ
– Kleśnię/ v. Wkleśniam/ [et] Czyszczę. Kn 281.
patrz: WKLEŚNIAĆ, WKLĘŚNIAĆ
– Wklęśniam co/ Artio [...] Salicem findito [...] surculum durum, aridum artito. Kn 1269.
patrz: WKLEŚNIAĆ, WKLĘŚNIAĆ
– Wklęsło czynię/ krzywie ná dół wé śrzodku [...] Simatae nares [...] Pectines se carinant. Kn 1269.
patrz: WKLĘSŁO
– Wklęsłość/ v. Dołkowátość. Kn 1269.
patrz: WKLĘSŁOŚĆ
– Wklęsłość nosá [...] Simitas nasi. Kn 1269.
patrz: WKLĘSŁOŚĆ
– Rycie wklęsłe/ iáko w-sygnetách. Kn 963.
patrz: WKLĘSŁY
– Cudzoziemstwo/ Peregrinitas infusa est in vrbem [...] o wkrádnienie się do Rzeczypospolitey/ do miástá/ y obywátelstwá obwiniony. Kn 90.
patrz: WKRADNIENIE SIĘ
– Wkrapiam/ wkánąć. Instillare oleum lumini [...] Immulgeo lac epiphoris. Kn 1270.
patrz: WKRAPIAĆ
– Wkrapiánie/ Instillatio lactis in aurem. Kn 1270.
patrz: WKRAPIANIE
– Krupi się/ kruszy się [...] Exiguum aridae cunilae distringito super lac. wkrusz. Contero modicum scillae cum aqua. Kn 323.
patrz: WKRUSZ
– Drobię co/ drobno dziélę/ ábo rąbię [...] Intero aliquid in aliquid, vel alicui rei [...] Eo cyminum inetrito wkrusz kminu. Kn 148.
patrz: WKRUSZ
– Wkruszyć/ Infricare. v. Wdrobić. Kn 1270.
patrz: WKRUSZYĆ
– Wkupne/ v. Miéyskie/ Wstępne. Kn 1270.
patrz: WKUPNE
– Wlanie/ wlewánie. Infusio succi alicuius: infusus. Kn 1270.
patrz: WLANIE
– Włóczęnie/ wléczęnie czégo/ [...] Treactus potest dici ex Plinio. v. Ciągnięnie. Kn 1272.
patrz: WLECZENIE
– Wlanie/ wlewánie. Infusio succi alicuius: infusus. Kn 1270.
patrz: WLEWANIE
– Władza/ władánie/ moc. Potestas [...] Habere summam potestatem alicubi. Kn 1270.
patrz: WŁADANIE
– Biskupstwo/ Biskupia władza/ urząd/ godność. Pontificatus, [...] Antistitium, [...] Pontificium. Kn 32.
patrz: WŁADZA
– Własnomiętność/ Prywatá/ w-zakonié wádá [...] instar abstracti. Kn 1270-1271.
patrz: WŁASNOMIĘTNOŚĆ
– Własnomiętny/ [...] Philargyrus. Kn 1271.
patrz: WŁASNOMIĘTNY
– Własny, właściwy. Proprius ritus [...] v. Przyzwoity. Kn 1271.
patrz: WŁAŚCIWY
– Włansa rzécz/ właścizná. Mancipi res [...] Proprium Kn 1270.
patrz: WŁAŚCIZNA
– Włąz/ wtręt/ wtręcięń [...] Is qui obrepsit ad honores: qui furatus estciuitatem, vel dignitatem. Kn 1271.
patrz: WŁAZ
– Obwiniono mię [...] Obwiniono go o miéyskie/ żé go niéma/ że się wkradł do miástá/ że właz iést nie miészczanin. Kn 582.
patrz: WŁAZ
– Miészczánin niépráwy/ właz do miástá/ niéprzyięty vrzędownié. Kn 408.
patrz: WŁAZ
– Kosmáty/ kosmacz/ włocháty/ Długowłosy. Villosus [...] Villosum pectus [...] Capillata folia [...] Pexum folium [...] Włochátonogi. Kn 307.
patrz: WŁOCHATONOGI
– Korzonék/ Radicula [...] Fibrae [...] Korzonki drobne/ włocháte. Kn 305.
patrz: WŁOCHATY
– Kosmáty/ kosmacz/ włocháty/ Długowłosy. Villosus [...] Villosum pectus [...] Capillata folia [...] Pexum folium. Kn 307.
patrz: WŁOCHATY
– Włóduię/ Villicor [...] Longe ab vrbe villicari, quo herus rarenter venit, non villicari, sed dominari, mea est sententia. Kn 1273.
patrz: WŁODOWAĆ, WŁODOWAĆ, WŁÓDOWAĆ
– Włódárstwo/ Villicationis officium [...]. Włódowanie. Kn 1273.
patrz: WŁODOWANIE, WŁODOWANIE, WŁÓDOWANIE
– Włók/ [...] Tragula, verticulum piscatorum. Kn 1273.
patrz: WŁOK, WŁÓK
– Włosámi obrastam/ włosy wypuszczam/ włosy wyrastáią [...] włosieię/ włosy pokázuię/ włosiastą się zda. Kn 1273.
patrz: WŁOSIASTY
– Włósiásty/ włosom podobny. Capillaceus. Kn 1273.
patrz: WŁOSIASTY
– Włosámi obrastam/ włosy wypuszczam/ włosy wyrastáią [...] włosieię/ włosy pokázuié/ włosiastą się zda. Kn 1273.
patrz: WŁOSIEĆ
– Włósisty/ włosów péłny. v[ide] Kosmáty. Kn 1273.
patrz: WŁOSISTY
– Cząbr Włoski/ vide Dzięcielnicá. Kn 94.
patrz: WŁOSKI
– Cząbrzycá Włoska/ Wyłup tymowy/ kámionká/ dźięćielicá Włoska/ Epithymium. Kn 94.
patrz: WŁOSKI
– Chodzę po włosku/ etc. vide Po włosku. Kn 68.
patrz: WŁOSKI
– Włosopad kámień (iáko Listopad miésiąc). Polythrix [...] gemma in viridi capilllatur, [et] destnuta capillorum facit. Kn 1273.
patrz: WŁOSOPAD
– Włosówki/ do włosów wyrywánia kleszczyki. Volsella aut vulsella. Kn 1274.
patrz: WŁOSÓWKI
– Polszczyzná/ Sermo polonicus [...] Polszczyzną pachnié twa Łáciná/ Włoszczyzná [...]. Kn 767.
patrz: WŁOSZCZYZNA
– Włóczék/ vide Bronownik. Kn 1272.
patrz: WŁÓCZEK
– Bronownik/ bronuiący/ włoczék/ Occator [...] Occillator [...] Glebarius, Var. qui glebam comminuit. Kn 46.
patrz: WŁÓCZEK
– Bronowánie/ włoczenie/ Occatio. Kn 46.
patrz: WŁÓCZENIE
– Włóczenka/ [...] Hastula etiam Latina est vox, quam Plin. ad herbe appellationem transtulit ob similitudinem [...] porwawszy pugynał [...] Dzidy. Kn 1272.
patrz: WŁÓCZENKA
– Włóknisty/ Stamineus, Plin. Staminea vena arboris. Kn 1273.
patrz: WŁÓKNISTY
– Włudzam co w-kogo/ iáko w chorégo potráwę/ trunék. [...] Induco agrotum ad comedendum. Vicinum, Wmawiam. Kn 1274.
patrz: WŁUDZAĆ
– Niebowid ábo w-niéboyrzał rybá morska./ Vranoscopus, & Callionymus. [...], i caelum spectans, [...] quia oculos in vertice capitis habet caelum spectantes. [...] i pulchro nomine. [...] quia interdiu dormit, noctu vagatur. Ponocnik posset eodem modo vocari. Kn 492.
patrz: WNIEBOJRZAŁ
– Alámbik podwoyny w wodzié/ Diploma [...] Duplex vas [...] Balneum maris. [...]. Kn 5.
patrz: WODA
– Wodniczy urząd/ Aquaria prouincia. Kn 1277.
patrz: WODNICZY
– Firlétká wodna/ bázylia wodna. Erineos, [...] Erinos [...] Ocymastrum aquaticum, Herbariis. Kn 176.
patrz: WODNY
– Firlétká wodna/ bázylia wodna. Erineos, [...] Erinos [...] Ocymastrum aquaticum, Herbariis. Kn 177.
patrz: WODNY
– Żábá wodna/ Rana fluuiatilis, rana marina. [...] Rubeta [...] Kn 1355.
patrz: WODNY
– Bukwicá wodna/ trędownik mniéyszy. Ocymastrum [...] Betonica aquatica... Kn 53.
patrz: WODNY
– Brózdá miédzy zagonámi/ ábo dla wody rowy [...] vide Zagon [...] Wodociąg rowék/ do ściągánia wody. Fossa qua aqua pluuia delabitur. Kn 47.
patrz: WODOCIĄG
– Rurmusowa skrzyniá/ ktora w przód wody nabiéra/ i drugiem skrzyniom przéz rury rozdáié. [...] Castellum [...] Receptaculum aquae publicae. Kn 955.
patrz: WODODZIELNY
– Wódká/ ten co tylo wodę piia/ vt miasto/ co rad iada mięso [...] Inuinius [...] melius nostram exprimit, quasi Wodopóy. Kn 1276.
patrz: WODOPÓJ
– Wódzá/ vel wodzé pl. Habenae, n. pl. sine longiores, sine breutores [...] Hámuléc. tr. Monsztuk. Kn 1277.
patrz: WODZA
– Popuszczam komu wodzé/ tr. Rozpuszczam kogo. Permitto alicui licentiam: permitto omnia Kn 776.
patrz: WODZA
– Básztá woienna ruchoma: ábo Máchiná do murow/ [...] Ambulatoria turris [...] Subrotata turris [...] Turris mobilis [...] Oppugnatoria machina [...] vide Szopá woienna. Kn 17.
patrz: WOJENNY
– Máchyná/ vide Ogromna rzécz/ Básztá woienna/ Táran/ Szopá woienna. Kn 378.
patrz: WOJENNY
– Potnik/ v. Pocilnicá. Idem est, Pilśń pod siodło [...] Woyłak, Kn 795.
patrz: WOJŁAK, WOJŁOK
– Woyłak/ Podkład/ Potnik/ Pilśń pod siodło. Kn 1283.
patrz: WOJŁAK, WOJŁOK
– Woźbá/ wożęnie. Vectio [...] Vectiones quadrupedum efficimus [...] Velatura [...] Vehiatura, Vectatio. Kn 1285.
patrz: WOJŹBA, WOŹBA, WOŹBA
– Wożę/ aliter. woźbą się bawię/ żyię. v[ide]. furmanię. Kn 1285.
patrz: WOJŹBA, WOŹBA, WOŹBA
– Słownik/ Wokábularz. [...] [ Dictionarium vox recentiorum parum Latina, et altera minus, aut minime Latina, Vocabularium. dices potius: Lexicon, onomasticum, Graeca voce. Nomenclator, m. a multis eruditis vsurpatur, ab homine ad librum vox translata, ut aliorum liborum inscriptiones apud Graecos et Latinos. Kn 1022.
patrz: WOKABULARZ
– Wokábularz/ vide Słownik. Kn 1278.
patrz: WOKABULARZ
– Po cudzey ábo po czyiey woli chodzić/ skakáć. Ex alterius arbitrio pendere [...] Pendere ex aliena leuitate [...] Ex alterius more viuere [...] Ad alienum ambulant gradum, ad alienum dormiunt somnum, ad alienum comedunt appetitum [...] Namque coquus domini, debet habere gulam. Kn 717.
patrz: WOLA
– Wolánie/ Coloni deducti: Colonia in aliquem agrum deducta. [...] Adscripti, qui in colonias nomina dedere. Kn 1279.
patrz: WOLANIN
– Wolaty: wole máiący. Gutturosus [...] Gutture turgido [...] Gruczołowáty. Kn 1279.
patrz: WOLATY
– Wolny z-rodu/ Ingennus [...] v. Swobodny. Kn 1281.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny od podátków/ powinności. Liber ager: libertũ praedium. Immunis ciuitas: immune praedium [...]. Kn 1280.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolna chorągiéw/ [...] Vexillum volonum v. Zołnierz dobrowolny. Kn 1279.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny/ béz zawády. Liber exitus Kn 1281.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– List wolny/ vide Pássport. List wolny od przéłożonego duchownego/ vide formaty/ & Swiádéczny list. Kn 364.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny od czégo/ wolen/ prozen/ prozny/ prożen. Liber à metu [...] Liber timore [...]. Kn 1280.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolna rzécz/ v. Godziła. Kn 1279.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Głos przéstworny/ wolny. Vox plena [...] Kn 1281.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Poyrzenie/ i. plac nié zásłoniony/ do pátrzęnia wolny/ Prospekt. Prospectus. Despectus ex oppido in campum [...]. Kn 808.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny sobié człowiek/ v. Swobodny. Kn 1280.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Ciépło wolne/ Ciépły wolno/ vide Létni 1. Kn 81.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny/ aliter. v. Nié zábáwny. Kn 1281.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny/ nié tęgi. Laxus arcus: laxi rudentes. [...] Laxae habenae [...]. Kn 1281.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny/ nié prętki. Lentus passus [...]. Kn 1281.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Żołnierz dobrowolny/ Woluntáryusz. Voluntarii milites [...] Euocati milites. Kn 1446.
patrz: WOLENTARIUSZ, WOLENTARZ, WOLENTARZ, WOLONTARIUSZ, WOLONTARZ, WOLONTER, WOLUNTAR, WOLUNTARIUSZ, WOLUNTARZ, WOLUNTER, WOLUNTIER
– Wolnicá/ [...] Forum lanionum liberum. Kn 1279.
patrz: WOLNICA
– Godnié [...] nié godzi się żadnemu wniść iédno boso/ nié iést godno ábo godna rzécz/ nié iést wolno/ dozwolono. Kn 199.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– Ciépło wolne/ Ciépły wolno/ vide Létni 1. Kn 81.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– Wolno/ nié tęgo/ słábo. Laxè constringere: remisse, solutè ligare [...]. Kn 1280.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– Pomáłu/ lékko/ polékku/ powoli/ wolno. Paulatim omnia crescunt [...] Aquae paulatim addito [...] Pomáłu stąpay/ nástępuiész mi ná pięty. Kn 767.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– Létni/ i. wolno-ciépły. Tepidus dies [...] Tepida aqua. Kn 358.
patrz: WOLNOCIEPŁY
– Wolnomowność/ Libertas loquendi [...] Lingua libera [...] Wolność języká [...] Wolność/ wypráwność ięzyká. Kn 1280.
patrz: WOLNOMÓWNOŚĆ
– Wolnomowny/ [...] Qui libera lingua vtitur. Kn 1280.
patrz: WOLNOMÓWNY
– Béspiéczeństwo/ béspiéczność/ wolność od niébéspiéczeństwá/ Securitas. Kn 20.
patrz: WOLNOŚĆ
– Wolok rybá/ ábo Wiélgok rybá. Box, ocis. [...] est piscis palmum maiorem longus [...] oculus magnis... Kn 1281.
patrz: WOLOK
– Wołowiéc/ wołopás, Bubulcus [...] Bubsequa [...] Busequa. Kn 1281.
patrz: WOŁOPAS
– Wołosze/ Moldania, vel Multania ad Ortum [et] Septemtrionem nostram vergens, alio nomine Valachia [...] v. Multany. Kn 1280.
patrz: WOŁOSZ
– Wołoszyn/ Moldanus, Valachus. Kn 1281.
patrz: WOŁOSZYN
– Wołowiná/ wołowe mięso. Bubula [...] agnina Kn 1281.
patrz: WOŁOWINA
– Po wołowsku/ Bouatim, pro boatim, Nigidi. Kn 721.
patrz: WOŁOWSKI
– Wąchánie/ woniánie. Odoratus pomorum [et] aspectus [...] Odorationum voluptates. Kn 1219.
patrz: WONIANIE
– Przykry do woniániá/ vkuszenia/ słuchánia. Grauis odor [...] ventus [...] sonus. Kn 876.
patrz: WONIANIE
– Wonianká/ co dla woniey noszą/ z-czegokolwiék [...] Olfactorium [...] Wonne ziołá. Kn 1282.
patrz: WONIANKA
– W-orać w-rolą/ Inarare. Kn 1282.
patrz: WORAĆ
– Wrota/ vide Drzwi 2. Kn 1289.
patrz: WOROTA, WROTA
– Woskownia/ woskoboynia. Cerae officina. Kn 1282.
patrz: WOSKOBOJNIA
– Woskuię/ náwoszczam/ woszczę... Kn 1283.
patrz: WOSKOWAĆ
– Woskowáto fárbuiący fárbierz/ Cerinarius [...] qui cereo colore pannos inficit. Kn 1282.
patrz: WOSKOWATO
– Woskowáty/ woskowi podobny/ żołty. Cerinus color. Pruna cerina [...] woszczysty. Kn 1282.
patrz: WOSKOWATY
– Woskownia/ woskoboynia. Cerae officina [...] Cereolarium, Cerilarium. Kn 1282.
patrz: WOSKOWNIA
– Woskownik/ [...] Ceroplasta, qui ceram exercet [...] Cerarius. Kn 1282.
patrz: WOSKOWNIK
– Bucień ziéle/ Woszczycá [...] Gingidium [...] Vrsinus reddit Zurnicá. Kn 51.
patrz: WOSZCZYCA
– Woskowáty/ aliter.woszczysty. Kn 1282.
patrz: WOSZCZYSTY
– Wotownik/ wotuiący za kiem. Suffragator [...] przyczyńcá. Kn 1283.
patrz: WOTOWNIK
– Wotowny/ Suffragatorius [...] Suffragatoria amicitia... Kn 1283.
patrz: WOTOWNY
– Wotowa skrzynéczká/ puszká ná tabliczki/ kártki/ gałki wotowne. Kn 1283.
patrz: WOTOWNY
– Wotowa tabliczká/ gałká [...] Tabella suffragiorum. Kn 1283.
patrz: WOTOWY
– Wotowa skrzynéczká/ puszká ná tabliczki/ kártki/ gałki wotowne. Kn 1283.
patrz: WOTOWY
– Wozgrzywy/ vide Nosáty. Kn 1285.
patrz: WOZGRZYWY
– Nosáty koń/ wozgrzywny [...] Equus fluxione narium laborans [...] Polypolus equus. Kn 550.
patrz: WOZGRZYWY
– Woziébny/ wożeniu służący. Vehicularius cursus: vehicularium munus. Kn 1285.
patrz: WOZIEBNY
– Wilczysko [...] psisko/ zaięczysko [...] nożysko/ wozisko/ bábsko. Kn 1260.
patrz: WOZISKO
– Wodniczy urząd/ Aquaria prouincia. Kn 1277.
patrz: WOZIWODA, WOZIWÓD
– Woźnictwo/ Aurigandi ars [...] Aurigatio. Kn 1285.
patrz: WOŹNICTWO
– Woźnego vrząd/ [...] Qui praeconium faceret, vetari in decurionibus esse. Kn 1285.
patrz: WOŹNY
– Kárá do ciężarow gruba. Sarracum [...] Saracum [...] Serracum [...] Plaustrum [...] vide. Wóz chłopski. Kn 265.
patrz: WÓZ
– Kolásá/ Vectabulum [...] v. Wóz chłopski. Kn 288.
patrz: WÓZ
– Wpasam się w-co/ w-kogo/ wpásł się w-mnie. Kn 1286.
patrz: WPASAĆ SIĘ
– Imánie się czégo/ wpieránie się w co. Iniectio manus in bona [...] Assertio. Kn 250.
patrz: WPIERANIE SIĘ
– Wpiśne/ v. Zapłátá od pisánia. Kn 1286.
patrz: WPISNE, WPISNE, WPIŚNE
– Wpiśne/ v. Zapłátá od pisánia Kn 1286.
patrz: WPISNY, WPISNY, WPIŚNY
– Wplécienie/ Intextus [...] Innexio [...] Implexus. Kn 1287.
patrz: WPLECIENIE
– Wpłynienie/ Influxio in corpus [...] Influxus stellarum: influentia vitiorum. Kn 1287.
patrz: WPŁYNIENIE
– Sztępél do muszkiétu [...] wtykácz/ wpychácz. Kn 1123.
patrz: WPYCHACZ
– Odwrotny ábo odwrotowy/ odwracániu ábo wracániu służący/ wracálny. Kn 611.
patrz: WRACALNY
– Wrócenie/ v. Wracánie/ Przywrócenie. Kn 1289.
patrz: WRACANIE
– Wracánie się/ wrócenie się. Reditio. Kn 1288.
patrz: WRACANIE SIĘ
– Wradzam/ wradza co Bóg/ ábo przyrodzenie komu. Ingenerat Deus iras. Kn 1288.
patrz: WRADZAĆ
– Páznokci wrastánie w-mięso/ zákrzywienie. Kn 676.
patrz: WRASTANIE
– Adactus dentis [...] Udérzęnie/ wráżęnie zębów. Kn 1181.
patrz: WRAŻENIE
– Wrąb/ wrąbká [...] Karb, Nárzynánie/ Prászka/ Pręgá. Kn 1287.
patrz: WRĄBKA
– Chráp/ chráp ná kogo mieć/ vide Gniéwam się. Wrę. Kn 70.
patrz: WREĆ, WRZEĆ
– Windowe wręby/ ábo zawiásy/ gdzié biáguny chodzą. Chelonium. Kn 1262.
patrz: WRĘB
– Wradzam się w-kogo/ wrodziłéś się weń. Similitudo naturae illius ad te qui ab illo ortus peruenit. Kn 1288.
patrz: WRODZIĆ SIĘ
– Wróná ptak/ Cornix cinerea. Iunio, Ornithologis Kn 1289.
patrz: WRONA
– Káwá/ káwká. Gracus [...] Graculus [...] Monedula [...] Cornicula [...] vide Wroná. De Pyrrhocorace vide Kruk. Kn 271.
patrz: WRONA
– Wroná v béczki/ Os dolij: orificium tinae [...] (czopowa dziura). Kn 1289.
patrz: WRONA
– Wrónie masło/ ziéle/ záięcza kápustá. Illecebra: Andrachne agria. Kn 1289.
patrz: WRONI
– Wronia nogá ziéle/ kania stopá. Coronopus [...] Dactylus. Gramen aculeatum. Kn 1289.
patrz: WRONI
– Wrónie oko ziéle czwórlistne/ iédná iágodá. Solanum monococcom, Gesner. Kn 1289.
patrz: WRONI
– Wróny: [...] koń wróny. Coracinus. Kn 1289.
patrz: WRONY
– Wrastam/ wrósł páznogiéć w mięso. Immersus vnguis carni Kn 1288.
patrz: WROSNĄĆ
– Wrotycz ziéle/ Parthentum mas, Matthiol. Iuni. Athanasia [et] Tanacetum. Kn 1289.
patrz: WROTEZ, WROTYCZ
– Rádostká ziéle/ Wrotycz Włoská. Heliochrysos, f. Heliochrysum, al. Helichrysu. Kn 908.
patrz: WROTEZ, WROTYCZ
– Wrotycz Włoska/ v. Rádostká. Kn 1289.
patrz: WROTEZ, WROTYCZ
– Wrotosierć/ vide Sarn. Kn 1289.
patrz: WROTOSIERĆ
– Sarn, sárná/ sárnká. Dorcas [...] Oryx [...] Iuuenal. pilo ad caput verso vestitus [...]. Wrotosierć dici potest. Kn 980.
patrz: WROTOSIERĆ
– Pociskiwam/ pocisnąłem wroblá/ [...] Ferio iaculo. Kn 727.
patrz: WRÓBEL, WRÓBEL, WRÓBL
– Wróbl/ Passer [...]. Passerculus. Kn 1289.
patrz: WRÓBEL, WRÓBEL, WRÓBL
– Wroblę/ wroblętá. v. Ptaszętá. Kn 1289.
patrz: WRÓBLĘ
– Wróble proso/ ziéle. Lithospermum: aegonychon [...]. Kn 1289.
patrz: WRÓBLI
– Wróbl/ Passer [...] Passerculus, [...]. Wróblik. Kn 1289.
patrz: WRÓBLIK
– Odeścia i wrocenia czás żołnierzowi náznáczony. Commeatus [...] Ad diem commeatus non venit, quod eum áquae interclusissent. Kn 596.
patrz: WRÓCENIE
– Wrócęnie/ v. Wracánie/ Przywrócęnie. Kn 1289.
patrz: WRÓCENIE
– Wracánie/ wrócęnie czégo. Redhibitio mancipij. Kn 1288.
patrz: WRÓCENIE
– Wracánie się/ wrócenie się. Reditio [...] Celeritas reditionis. Reditus. Reuersio-febrium. Kn 1288.
patrz: WRÓCENIE SIĘ
– Wróg/ vox esssutitia. Malum, morbum, pestem, cacodamona sonans. Kn 1289.
patrz: WRÓG
– Wróżka [...] różká/ wróżenie: wróżbá rozmáita. Kn 1289-1290.
patrz: WRÓŻBA
– Wróżká [...] różká wrożenie: wróżba rozmáita. Kn 1289-1290.
patrz: WRÓŻENIE
– Wiedmá/ v. Wiészczká/ Wróżká. Kn 1247.
patrz: WRÓŻKA
– Wróżkowy/ wróżkom służący. Vaticinus liber [...] furor. Kn 1290.
patrz: WRÓŻKOWY
– Wrzask/ Clamor quem dolor exprimit, vt in pueris dum caduntur. Sublatus clammor. Kn 1290.
patrz: WRZASK
– Wrzaskliwy/ Crepulus, Anien. Crepula voce vomere sonuicia [...] Clamosus [...] Extra organum vox [...] v. Krzykliwy. Kn 1290.
patrz: WRZASKLIWY
– Wrzącość/ łácność do vwrzęnia. [...] teneritas in coctura. Kn 1290.
patrz: WRZĄCOŚĆ
– Jászczur rybá morska/ łbem iaszczorcé podobna. [...] piscis sine squamis, teres vtrin[que] acutus, splendet vt vitrum [et] argentum, oculis magnis, garum ex eo optimum, Rondelet. alij scombrum diuer sum genus esse aiunt, a lacer. to voces licet Wrzecienicá [...] Saxetanus piscis. Kn 237.
patrz: WRZECIENICA, WRZECIENNICA
– Wrzéciono/ Fusus [...] Rhombus, [et] Torques (a torquendo) instrumentum quo vertendo mulieres nent, [et] eodem vtuntur ad venesicia. Kn 1290.
patrz: WRZECIENO, WRZECIONO
– Wrzédziéię/ Nascuntur mihi hulcera: occupant me hulcera: oriuntur, serpunt hulcera. Vomica oritur. Kn 1291.
patrz: WRZEDZIEĆ, WRZODZIEĆ
– Wrzédzienicá/ wrzod ciékący vstáwnié. Vomica erumpens. Kn 1291.
patrz: WRZEDZIENICA, WRZEDZIENICA, WRZEDZIENICZA, WRZEDZIENNICA, WRZODZIENICA, WRZODZIENNICA
– Wrzésienny/ [...] Septembribus Calendis. Kn 1291.
patrz: WRZESIENNY
– Wrzészcze/ Vociferor [et] Vocidero [...] Qui vociferant saepe [et] Clamore tollere. Kn 1291.
patrz: WRZESZCZ
– Wrzeszczę/ Vociferor [et] Vocifero [...] wrzasnąć [...] wołać [...] krzyknąć. Kn 1291.
patrz: WRZESZCZEĆ, WRZESZCZYĆ
– Paw/ Pauo [...] A pipo, as. Turneb. vt a verto, vertilo. unde vertilabundus Varronis, nos wrzészczy dicimus. Kn 676.
patrz: WRZESZCZEĆ, WRZESZCZYĆ
– Września/ ziéle. V[ide] Támárzyszék. Kn 1291.
patrz: WRZEŚNIA
– Wrzodék/ Hulcusculum, Cels. Tuberculum cui subest vermiculus, ferro circumsecari oportet. Kn 1291.
patrz: WRZODEK
– Wrzodowiéc ziéle/ Stulisz. Thalictrum, vel Thalietrum. Kn 1291.
patrz: WRZODOWIEC
– Wrzosowiéc ziéle// wrzosowká. Coris, [...] eadem cum hyperico [...] Dzwonki. Kn 1291.
patrz: WRZOSOWIEC
– Stopnisty/ Gradatus [...] Gradatis pollicibus corticum sunt palmae [...] stopnisty wschodowáty. Kn 1071.
patrz: WSCHODOWATY
– Céná wskoczyłá wzgórę/ Accensum est pretio [...] Ingrauescit annona [...] Accedit plurimùm pretio [...] Kn 61.
patrz: WSKOCZYĆ
– Wstyd/ aliter. Wstyd odjąć pánnié/ i. pánieństwo. vide Dziéwictwo. Kn 1297.
patrz: WSTYD
– Wstyd/ aliter. to co wstyd czyni/ ábo srómotná rzécz/ vczynék. Pudor [...] Irruit et nostrum vulgat clamore pudorem [...] v. Niécnotá I. Zélżywość. Kn 1297-1298.
patrz: WSTYD
– Wstyd/ wstydliwość/ skłonność przyrodzona do wstydánia się. Sromięźliwość vczciwa. Pudor ornat aetatem: pudor adolescentis modestissimi. [...]. Kn 1297.
patrz: WSTYD
– Wstyd mówić/ słucháć etc. idem, wstydzę się/ wstydzić się/ wstyd mię. Sed Latini etiam sic loquuntur: Pudor est dicere [...] Pudor adest nominibus. wstyd mówić słowá niektóre [...] Et inceptu turpe est. wstyd/ ábo sromotá i záczynać. [...] strách wspomináć. Kn 1297.
patrz: WSTYD
– Wstyd aliter. vt wstyd obnáżyć/ i. członki wstydliwe. v. Członek wstydliwy. Kn 1298.
patrz: WSTYD
– Wstyd/ wstydzenie się/ srómánie się/ absol. vt, wstydzenie się czégo/ záwstydzenie się. Pudor paupertatis [...] Pudor famae [...] Pudor patris [...] béz wstydu [...] záwstydzenie kogo. Kn 1297.
patrz: WSTYD
– Członek wstydliwy białogłowski/ Natura [...] muliebris nam de matrona loquens hoc verbo vtitur. Natura, qua mulieres sunt [...] Feminal: interfeminium: virginal. Kn 104.
patrz: WSTYDLIWY
– Krok w cielé [...] Interfeminium [...] vide Członék wstydliwy białogłowski. Kn 318.
patrz: WSTYDLIWY
– Wyciąć komu/ v. Siékę kogo rózgą. Kn 1299 [1307].
patrz: WYCIĄĆ
– Wycięcie/ vide Wyrznięnie. Kn 1299 [1307].
patrz: WYCIĘCIE
– Pięń z-wyciętego drzéwá sztuká/ vide Kłodziná. Kn 688.
patrz: WYCIĘTY
– Kámiennik/ co łamié ábo wyciná w górách kámień. Lapidarius [...] Marmorarius [...] Faber marmoris [...] Quadratarius [...] Lautumarius [...]. Kn 261.
patrz: WYCINAĆ
– Wycinam/ wyrębuię/ lás gay. Excido lucum, arborem [...] Excindo syluam, propr. sed passim transferetur. vt, excindere vrbem [...] Excindere gentem [...] excindere rupem. Exputare vitem totam veteranam: palos caedere, & exputatos acuere [...] Explanto [...] Si soboles radicibus adhaeret, explantanda, ferroq'; allaeuanda est. Idem, Explantare arbusculam. Exseco [...] Exsectae syluae. Exseco pestem, neruos vrbis [...] Recido vepres [...]. Kn 1299 [1307].
patrz: WYCINAĆ
– Wyrębuię/ v. Wycinam. Kn 1329.
patrz: WYCINAĆ
– Wycinam komu policzék/ v. Policzkuię. Kn 1299 [1307].
patrz: WYCINAĆ
– Policzkuię kogo/ wycinam komu policzék. Infringo colaphum alicui [...] Infligo alicui colaphum [...] Incutio alicui colaphum [...] Colaphizo [...] Porrecta palma ferio aliquem [...] Depalmo aliquem [...] vide Biię pięścią. Kn 765.
patrz: WYCINAĆ
– Wycinánie [...] Excisio. Kn 1299 [1307].
patrz: WYCINANIE
– Wygárbowáć kogo/ tr. v. Wybiiam 10. et Cwiczę. Kn 1312.
patrz: WYGARBOWAĆ
– Cwiczę kogo/ Exerceo aliquem in aliquo studio. Excolo aliquem disciplinâ, doctrinâ [...] Człowiékiem vczynić/ Recoquere hominem [...] nostri tr. dicunt, wyczosáć/ wygárbowáć/ [...]. Kn 90-91.
patrz: WYGARBOWAĆ
– Duchowny wykłád/ wyrozumienie czégo. Interpretatio, [...] Sensus. Kn 153.
patrz: WYKŁAD
– Wykład czégo trudnego/ wykłádánie Explicatio rerum facilis: explicatio fabularum [...]. Kn .
patrz: WYKŁAD
– Wykład słów/ dobywánie poczatku ábo własności słów. Etymologia. [...]. Kn 1315.
patrz: WYKŁAD
– Słowo Łácińskie ábo Polskie nic nié znáczące péwnego ábo z-áféktu iákiego náglé wymowione/ ábo trudne do własnego wykłádu […] Rum/ puk/ plásk/ bá/ terefere. Kn 1022-1023.
patrz: WYKŁAD
– Cząbrzycá Włoska/ Wyłup tymowy/ kámionká/ dźięćielicá Włoska/ Epithymium. Kn 94.
patrz: WYŁUP
– Wymęczyć co ná kięm/ Tormentis cogere fateri. Tormentis aliquid inuenire: doloribus tormentorum verá vocem elicere. In eculeo quaestio habita est. Tormentis vehementissimis quaerebatur. Nulla vis tormentorum in eo praetermissa est, vt veritas extorqueretur [...]. Kn 1320.
patrz: WYMĘCZYĆ
– Wymorzyć wszystkich/ Fame omnes conficere, enecare, necare [...] Vicinum, Vmarzam. Kn 1321.
patrz: WYMORZYĆ
– Wygłodzić/ v. Wymorzyć. Kn 1312.
patrz: WYMORZYĆ
– Wymorzyć się/ v. Przémieram. Kn 1321.
patrz: WYMORZYĆ
– Głodzę/ morzę głodem. vide Wymorzyć/ Morzę. Kn 192.
patrz: WYMORZYĆ
– A/ przydáiąc co do przeszłych słow. A co piszész/ iż/ etc. [...] Quod [...] Quod autem ita scribis [...] á żébyś nié rozumiał iżéć tám iéść dádzą/ ták cię wymorzę/ żé &c. Kn 2.
patrz: WYMORZYĆ
– Wymowcá/ Eloquens (substant.) architectus verborum, logodaedalus. Perfectus Orator, & Graecè ab eloquendo Retor, latine eloquens dictus est [...]. Kn 1321.
patrz: WYMOWCA
– Wymowá/ Wymowność. Eloquentia, [...] De quo dum disputarem, tuam mihi eloquentiam dari vellem. Eloquentiam à natura ad salutem hominum & conseruationem datam. Elocutio commoda, manis, puerilis. Eloquendi vis. [...] ║ Eloquium, (poëticum est) [...] Dulci ac blando eloqui amicam solatus. ║ Platonis eloquio monitus. [...] ║ Eloquium liquidum, melleum. [...] Facundia, [...] Facunditas [...]. Facile sibi facunditatem virtus, argumenta inuenit. Copia dicendi mirabilis, [...] ║ Disertitudo, [...]. Facultas dicendi singularis. Filum orationis tenue, vberius. Summa vis dicendi. Vbertas dicendi. [...]. Kn 1321.
patrz: WYMOWNOŚĆ
– Iák z biczá mowi/ v. Wymowny. Kn 231.
patrz: WYMOWNY
– Wymowny/ Eloquens, [...] Socrates dicebat, omnes dicebat in eo quod scirent, satis esse eloquentes. Vir omnium eloqentissimus. Homo copiosus ad dicendum. Pereloquens. Disertus. [...] Disertissimus, [...]. Facundus, [...]. Perfacundus, [...] Multùm potesta facundia, [...]. Facundiâ validus, [...]. Orandi validus, [...]. Facundiosus, [...]. Cuius quasi torrens fertur oratio. Omnibus naturae & doctrinae praesidijs ad dicendum paratus. [...] v. Płyną mu słowá. Kn 1321.
patrz: WYMOWNY
– Wymówienie sobié czégo/ wárowánie. Exceptio, [...]. Kn 1321.
patrz: WYMÓWIENIE
– Wymówienie słowá/ v.Wyrzéczenie. Kn 1321.
patrz: WYMÓWIENIE
– Kn 978.
patrz: WYMYŚLIĆ
– Czárt to wymyślił [...] Kn 978.
patrz: WYMYŚLIĆ
– Wymywam co/ v. Płóczę/ Wypłókáć. Kn 1322.
patrz: WYMYWAĆ
– Wypalić dobrzé cégłę/ [...] Excoctum reddere [...]. Kn 1323.
patrz: WYPALIĆ
– Wypalić cégły/ wapna/ piéc/ drwá. Coquere lateres, calcem semel, bis. [...]. Kn 1323.
patrz: WYPALIĆ
– Wypráć koszulę/ v. Piérzę I. Kn 1324.
patrz: WYPRAĆ
– Wypráć kogo/ v. Wybić. Kn 1324.
patrz: WYPRAĆ
– Niéodmyty [...] trudny do wypłokánia/ wypránia [...] qui elui neglit. Indelebitis [...] Indelebile nomen [...] Illutibilis odor [...]. Kn 510.
patrz: WYPRANIE
– Alkierz wypuszczony [...] Podium [...] Exostes, suggrunda, proiectum [...] wydátny álkierz z ściány [...] Ganek 1. Kn 6.
patrz: WYPUSZCZONY
– Wyrzézał się nóż/ Exesus est culter crebro vel assiduo scissu [...]. Kn 1332.
patrz: WYRZEZAĆ SIĘ
– Iák wyrznął/ vide Grzécznié. Kn 231.
patrz: WYRZNĄĆ
– Wyrznięnie/ [...] Excisio linguae [...] Frustum excisum. Kn 1332.
patrz: WYRZNIENIE
– Wyrznięnie/ Exsectio fundi in armario. [...]. Kn 1332.
patrz: WYRZNIENIE
– Wyrznięnie/ [...] excisio tectorum [...] (sed hoc translatum est: redde, Obálęnie domu [...]. Kn 1332.
patrz: WYRZNIENIE
– Wyrzynánie/ v. Wyrznięnie. Kn 1332.
patrz: WYRZNIENIE
– Wyrznięnie/ [...] Frustum excisum. Kn 1332.
patrz: WYRZNIENIE
– Wycięcie/ vide. Wyrznięnie. Kn 1299 [1307].
patrz: WYRZNIENIE
– Siékę kogo rózgą/ biczem/ chwostam/ smágam. Caedo virgis aliquem acerrimè, vsque ad necem [...] Facere aliquem feruentem flagris [...] wysiec. Torrere aliquem flagellis [...]. Kn 995.
patrz: WYSIEC
– Wysiékam kogo/ wysiec. v. Siékę kogo rózgą. Kn 1333.
patrz: WYSIEC
– Vfność/ nádziéiá o cudzey woli/ z dobre przyięcie/ pochwalęnie [...] Fiducia [...] W-nádziéię mey woli/ przyzwolęnia. Officiu[m] [...] Licet filicem sine iniuria vicini, etiam cum officio decidere. z-pochwalęniem/ ábo z-dzięką. vel certè sic reddes: Godzi się paproć ná roli sąsiéckiey wysiec: czym nié tylko krzywdy nié vczynisz/ ále i posługę/ i dobrodziéystwo sąsiádowi [...]. Kn 1181.
patrz: WYSIEC
– Wysiédzieć się/ wysiédziáłá się kokosz. Incubatu exhausta gallina [...]. Kn 1333.
patrz: WYSIEDZIEĆ SIĘ
– Wysiédzieć się przéd kięm. Sed saepiùs additur negatio. Nié wysiedzi się nikt przed nięm/ i. nié ma pokoiu. Quieto mihi esse licet vel non licet per aliquem [...]. Kn 1333.
patrz: WYSIEDZIEĆ SIĘ
– Siékácz (de homine) Sector, Festus Pauli. qui secat [...] v. Wysiékácz/ Bitny. Kn 995.
patrz: WYSIEKACZ
– Wysiékácz pogrzébny/ Bustuarius [...]. Kn 1333.
patrz: WYSIEKACZ
– Béstyálnik/ z béstyámi się potykáiący ná widokách/ Bestiarius [...] v. Zapáśnik/ Wysiekácz. Kn 21.
patrz: WYSIEKACZ
– Szermierz/ Pugil [...] Gladiator [...] Pentathlus [...] Pyctes [...] Pycta [...] Quinquertio [...] v. Wysiekácz 1. Kn 1112.
patrz: WYSIEKACZ
– Wysiékácz Rzymian stárych ná widokách/ Gladiator [...] Samites [...] Pinnirapus [...] Laqueatores [...] sidlnik propriè. Item erant Bestiarij [...] gladiatores, qui cum bestijs depugnabant [...] v. Szermierz. Kn 1333.
patrz: WYSIEKACZ
– Wysiekam kogo/ wysiec. v. Siékę kogo rózgą. Kn 1333.
patrz: WYSIEKAĆ
– Wysiékám się/ wysiékáią się wysiékáczé. Rem duelli ago [...] v. Poiédynék. Kn 1333.
patrz: WYSIEKAĆ
– Wysiékam się/ v. Wymawiam się. Kn 1333.
patrz: WYSIEKAĆ SIĘ
– Wysłowić co. vt, Kto to wysłowi? i. słowy wymówi/ vide Wypowiádam I. Kn 1334.
patrz: WYSŁOWIĆ
– Wysłowiony/ v. Wypowiedziány. Kn 1334.
patrz: WYSŁOWIONY
– Wysłuchácz/ Exauditor [...]. Kn 1334.
patrz: WYSŁUCHACZ
– Sonchus arborescens, [mlecz] wysoki. Kn 417.
patrz: WYSOKI
– Wytchnienie/ Respiratio in oratione [...] v. Oddéch/ Odpocznienie/ Przéstánék. Kn 1338.
patrz: WYTCHNIENIE
– Wytracam/ idem trácę wszystkich/ v. Wybiiam ptaki. Kn 1338.
patrz: WYTRACAĆ
– Szturm odbić/ wytrzymáć. Impetum alicuius propulsare, reprimere, reflectere, frangere. Kn 1124.
patrz: WYTRZYMAĆ
– Dziésięcinę odbieram/ wytykam. Decimas accipio Kn 166.
patrz: WYTYKAĆ
– Iák z płatká wywinął/ iák z rąbká [wywinął]. Vestem, supellectilem mundam et benè compositam habet. Emunctae naris homo. Omnia eius nitida, culta, concinna, benè concinnata, tersa, polita [...]. Kn 231.
patrz: WYWINĄĆ
– Wzdycham cięszko/ Altè peto suspirium, [...]. Magno motu traho suspiria. Suspiro ab imo pectore. [...] Ingentem dat ab imo pectore gemitum: De imo pectore ducere gemitus. [...] Gemitibus largis concuti. [...] Grauiter aliquid gemo [...]. Kn 1346.
patrz: WZDYCHAĆ
– Wzdycham/ Suspiro, [...] Tacito pectore suspiro. Traho suspirium [...] Gemo [...] Gemo pro aliquo: gemere occultè suum malum [...] Gemis te seruum [?] malum [...] Gemico [...] Gemitus do cieo [...] Gemitus edo, [...] Ingemo [...] Ingemiseo [...] Adgemo alicui [...] tacitè gemo [...] Gemuit Senatus [...] Quid congemis [...] Kn 1346.
patrz: WZDYCHAĆ
– Wzdycham nád czym/ Ingemo agris [...] Ingemo laboribus [...] Ingemo malis proprijs [...]. Kn 1346.
patrz: WZDYCHAĆ
– Wzdychánie/ Gemitus, us [...] gemiti per secundam, [...] Suspirium, [...] Suspiratio, [...] Suspiratus, us. [...] P. Suspiritus, us, [...] Latere petitus imo spiritus. Kn 1364.
patrz: WZDYCHANIE
– Chłostę wziąć/ Dare supplicium alicui de se [...] Dare poenas [...] De tergo vestro dabitur mihi supplicium: Poenas magistro pendes [...]. Kn 67.
patrz: WZIĄĆ
– Wzmiankę czynię/ v. Wspominam 2. Dotykam krótko. Kn 1348.
patrz: WZMIANKA
– Wzmianka czégo/ Mentio alicuius rei [...]. Kn 1348.
patrz: WZMIANKA
– Zábáwá/ zábawká. [...] Zábáwiánie [...]. Kn 1355-1356.
patrz: ZABAWIANIE
– Zábáwiony/ zábáwny. Occupatus: occupatus in aliquare: occupatissimus: occupationibus implicatus: distentus: districtus [...]. Negotiosi dies [...] Robotne/ zábawne. [...]. Kn 1356.
patrz: ZABAWNY
– Zabinek ziéle/ v. Jáskiér. Kn 1358.
patrz: ZABINEK, ŻABINEK, ŻABINEK
– Bábá zabobonna/ co lekuié nié czárámi/ álé zmyślonemi nabożenstwy [...] Piatrix [...] Expiatrix [...]. Kn 10.
patrz: ZABOBONNY
– fant item., zastawa vt. [...] zafantowano dobra. Kn 172.
patrz: ZAFANTOWAĆ
– Profés/ zakonnik co ślub iáwny uczynił. [...] Hieromonachus [...]. Kn 823.
patrz: ZAKONNIK
– Funduię zakonniki/ záczynam zakon. Kn 181.
patrz: ZAKONNIK
– Mnich/ Monachus [...] v. Zakonnik. Kn 419.
patrz: ZAKONNIK
– Zaletnik względem małżęństwa/ Procus, [...], Zaletny hoc sensu. Kn 1374.
patrz: ZALETNIK
– Zámiáná słów/ Mowá nié własna. Immutatio verborum [...] Metaphora [...]. Kn 1377.
patrz: ZAMIAN, ZAMIANA
– Zámiáná czego/ Permutatio pecuniae, rerum quarumuis. Mutatio officiorum dando, accipiendo. [...] Odmieniánie pieniędzy. Kn 1377.
patrz: ZAMIAN, ZAMIANA
– Zámiáną/ zámiánkiem [...] Metaphoricè. Translatiuè [...]. Kn 1378.
patrz: ZAMIANĄ
– Zámierzchnąć/ Opprimi nocte [...]. Kn 1378.
patrz: ZAMIERZCHNĄĆ
– Zámordowáć/ v. Zábiiam okrutnié. Kn 1379.
patrz: ZAMORDOWAĆ
– Zábiiam okrutnié/ zámordowáć. Omni supplicio excruciatum necare. Mactare aliquem supplicio. Omni supplicio interfici. Trucidare aliquem [...]. Kn 1357.
patrz: ZAMORDOWAĆ
– Zamorsky/ Marinus passer [...] Kn 1379.
patrz: ZAMORSKI
– Cébulá zamorska/ Scilla [...] Squilla [...]. Kn 59.
patrz: ZAMORSKI
– Kołokwintydá/ korb léśny/ ośli ogórék/ bániá zamorska. Colocynthis [...] Cucurbita siluestris [...] frutex est humi repens fructu rotundo. Kn 292.
patrz: ZAMORSKI
– Zapis/ zápisánie/ zápisowánie czégo w kśięgi publiczbe. Tabulae, Cicer. Dicere pro tabulis, contra tabulas [...]. Kn 1384.
patrz: ZAPIS
– Zárzézáć człowiéká/ owcę à zárzéznię [zarzezuję]: zárznąć à zárzynam. Scisso gutture mactare [...] Zárzézáć/ dirum & foedum quid olet. Zárznąć non ita, vt zárznąć kurá/ gęś. Kn 1391.
patrz: ZAREZAĆ, ZARZEZAĆ, ZARZEZAĆ, ZARZEŻAĆ
– Rznę/ v. Rzéżę 1. Zárzézáć 2. Item transfertur ad alia. vt, Rznié ná skrzypicách/ i. skrzypa/ gra. vide Skrzypek. Kn 972.
patrz: ZAREZAĆ, ZARZEZAĆ, ZARZEZAĆ, ZARZEŻAĆ
– Zárzynam/ v. Zárzézáć 1. Kn 1391.
patrz: ZAREZAĆ, ZARZEZAĆ, ZARZEZAĆ, ZARZEŻAĆ
– Zárzézáć drewno/ à zárzynam vel zárzézuię. Acuere scindendo, vel cultro exacuere paxillum etc [...]. Kn 1391.
patrz: ZAREZAĆ, ZARZEZAĆ, ZARZEZAĆ, ZARZEŻAĆ
– Zárobić ná niéłáskę/ Effundere gratiam collectam. Exulcerare gratiam alicuis. Malè mereri de aliquo. Colligo inuindiam crudelitatis. [...] Mereri offensam, odium. [...] Obrażam kogo. Kn 1387.
patrz: ZAROBIĆ
– Zarzecze/ [...] Locus trans flumen. Sic zaléśie/ Locus trans siluam. Zamośćie/ zabłoćie/ zawodźie/ zawiśle. Locus trans pontem, transpaludes, Istulam[!] etc. Kn 1391.
patrz: ZARZECZE
– Żarzéwięm piékę/ ábo w-żarzéwiu. [...] Cinere feruenti torreo. Kn 1391.
patrz: ZARZEWIE, ZARZEWIE, ŻARZEWIE
– Zarzéwie/ węglé żywe/ żarzyste z-popiołem ábo w-popiélé. Prunae obductae cinere. [...] Et cinis obductae celebat lumina prunae. Kn 1391.
patrz: ZARZEWIE, ZARZEWIE, ŻARZEWIE
– Czop/ zárzézánie dréwná do wiązánia/ Cardo qui in cauum inditur [...] Pedicinus [...] Cardo [...] vide Klisterá. Kn 105.
patrz: ZARZEZANIE
– Zárzézáć człowiéká/ owcę à zárzéznię [zarzezuję]: zárznąć à zárzynam. Scisso gutture mactare [...] Zárzézáć/ dirum & foedum quid olet. Zárznąć non ita, vt zárznąć kurá/ gęś. Kn 1391.
patrz: ZARZEZYWAĆ
– Zárzézáć drewno/ à zárzynam vel zárzézuię. Acuere scindendo, vel cultro exacuere paxillum etc [...]. Kn 1391.
patrz: ZARZEZYWAĆ
– Zárzézáć człowiéká/ owcę à zárzéznię [zarzezuję]: zárznąć à zárzynam. Scisso gutture mactare [...] Zárzézáć/ dirum & foedum quid olet. Zárznąć non ita, vt zárznąć kurá/ gęś. Kn 1391.
patrz: ZARZNĄĆ
– Szyié przodék/ gárdło. vt cùm dicimus: Zárznąć kurá w-gárdło. Iugulus pro alicuius capite ostentare [...] Iugulus [...]. Kn 1129.
patrz: ZARZNĄĆ
– Zákończánie/ zákońćzęnie. Exacutio calami [...] Incisura sarmenti [...] Zárznięnie kliniáste [...]. Kn 1371.
patrz: ZARZNIENIE
– Záświtnąć/ Illuxit dies [...] Záświtnął dzień [...]. Kn 1396.
patrz: ZAŚWITNĄĆ
– Tłumię co/ zátłumiam. Obruo [...] Obrutus ignis multo cinere. Obruo alicuius orationem, potentiam. Obrui copia sententiarum, testibus: Obruitur risu testis: obruere memoriam & nomen alicuius [...] Voluptatem dolor obruit [...] Obruo famam alicuius [...] Opprimo ignem, hostem [...] Oppprimo bellum exortum: consilio aliquem: ruina opprimi: terra opprimi [...] Vnda flammas opprimit [...] Pessundo iracundiam [...] Premo iras: famam alicuius [...] Deprimo fortunam alicucius [...] Oblitero aliquid rebus gestis: Obtundo mentem: ingenium. Comprimo scriptum ne emanet [...] Supprimo famam rei [..] Supprimo animum cibis [...] Sepelire dolorem [..] Supplodo [...] Illam calumniam persequemur, quae nisi supplodetur, manebit [...]. Kn 1143.
patrz: ZATŁOMIAĆ, ZATŁUMIAĆ, ZATŁUMIAĆ
– Zágubiam co/ Supprimere testamentum [...] Abolere monimenta alicuius [...] Abolere legem [...] Extinguo memoriam alicuius, tr. [...] Vicinum, Zátłumiam/ Wniwécz obrácam/ Zátrácam. Kn 1367.
patrz: ZATŁOMIAĆ, ZATŁUMIAĆ, ZATŁUMIAĆ
– Zátłumiam co [...] Sepelio dolorem [...] Obruunt voluptates dolorem [...] Obumbro [...] Obumbratur vino sapientia. Strangulant sata gramina [...] Zágłusza. v. Tłumię/ Zágłuszam. Kn 1396.
patrz: ZATŁOMIAĆ, ZATŁUMIAĆ, ZATŁUMIAĆ
– Sciśnięnie zéwsząd iédney rzéczy od drugiey/ przéciwney zwłaszczá/ ábo mocniéyszey. Antiperistatis, vox Graeca est [...] Compressio vndiqúe circumfusa [...] Obstrictus [...] Per haec loca (subterranea sulphure plena) cùm se spiritus (ventus) torsit, exitum quaerens, accendat flammam ipso obstrictu necesse est [...] Luctationem, & Conglobationem. Nonnunquam inquit, conglobationem illam rumpit, spiritus inclusi & in exitum nitensis luctatio. Oppressus [...] zátłumięnie [...]. Kn 985-986.
patrz: ZATŁUMIENIE
– Niétonący/ niépogrążny. Immersabilis [...] Inobrutus vndis [...] nié zátłumiony/ nié zágrążony [...]. Kn 533.
patrz: ZATŁUMION, ZATŁUMIONY
– Kn 412.
patrz: ZAWISTNY
– Záwłóczę siewbę broną/ inocco lupinum. Kn 1401.
patrz: ZAWŁÓCZYĆ
– Nié záwsze udérzy ná co zmiérzy. Kn 1437.
patrz: ZAWSZE
– Do ząb tr. vt Do ząb broni przyiaciélá/ zdánia swego/ etc. Mordicùs tuetur amicum, tr. Pertinaciter ei adhaeret. Constantissimè eum defendit [...]. Kn 126.
patrz: ZĄB
– Do ząb/ proprie. vt Do ząb broni wilk dzieci/ etc. Lupus mordicùs catulos defendit. Nonnisi dentibus excussis à catulis lupum amoueas [...]. Kn 126.
patrz: ZĄB
– Pápawá/ żábi kwiát/ mlecz świni/ plesz/ mnich/ lwi ząb/ radyki/ gołębi groch. [...] Aphaca [...] Ambubeia Kn 668.
patrz: ZĄB
– Niezbrodzony / vide Głęboki / [...] Niépoiętny 1. Kn 543.
patrz: ZBRODZONY
– Niezbrodzony / vide Głęboki / [...] Niépoiętny 1. Kn 543.
patrz: ZBRODZONY
– Zbrodzony / bród májący / brodźisty [...]. Kn 1408.
patrz: ZBRODZONY
– Boday zdrow/ Bożéć day zdrowie/ gdy kto kichnié/ piié do mnié [...] Bene vixis vel vixeris [...]. Kn 39.
patrz: ZDROWY, ZDRÓW
– Zdyszeć/ v. Umierám. Kn 1414.
patrz: ZDYSZEĆ
– Żebrzycá zielé/ Smłód czarny. Seseli AEthiopicum. Seseli peregrinum [...]. Kn 1416.
patrz: ZEBRZYCA, ZĘBRZYCA, ŻEBRZYCA, ŻEBRZYCA
– Zegadło/ Cauterium, v. Kautéryum I. Kn 1416.
patrz: ZEGADŁO, ŻEGADŁO, ŻEGADŁO
– Kauterium náczynie. [...] Cauterium [...] Polonicè żegadło [...]. Kn 271.
patrz: ZEGADŁO, ŻEGADŁO, ŻEGADŁO
– Zelw/ żelwica Tucholi. Idem, Swiéść. Kn 1418.
patrz: ZELW, ŻELW, ŻELW
– Zeniszék ziéle/ Ageratum [...]. Kn 1419.
patrz: ZENISZEK, ŻENISZEK
– Dłubáczká zębna/ vide Zębna Szpilká. Kn 121.
patrz: ZĘBNY
– Gnoię/ zgnoić kogo. Kn .
patrz: ZGNOIĆ
– Gąsienicá/ gąsionká kosmáta/ liszká ziélna/ wąsienicá/ wąsionká. Conuoluulus, Voluox, [...]. Vruca [...]. Kn 187.
patrz: ZIELNY
– Żábá drzéwna/ ziélona/ máła. Dryophyta, dryophytes [...]. Calamita [...]. Omnium minima et viridissima. [...] Kn 1355.
patrz: ZIELONY
– Milá Włoska/ i miérnikow/ ziemiopisow/ ábo kráiopisow. Milliare, is. n. milliaru[m], n. Kn 411.
patrz: ZIEMIOPIS
– Gádziná gad/ ziemiopłaz/ Repens animans [...]. Reptile [...] Serpentia secla ferarum [...]. vide Robáctwo. Kn 183.
patrz: ZIEMIOPŁAZ, ZIEMIOPŁAZ, ZIEMIOPŁAŻ, ZIEMOPŁAZ
– Żábá ziemna krostáwa/ wiélka. Bufo [...]. Kn 1355.
patrz: ZIEMNY
– Gruszká ziemna ziéle/ gruszká wycza. Apios. Kn 214.
patrz: ZIEMNY
– Gdulá ziemna/ ziéle. Rzépá léśna/ świniak/ świni chleb. Cyclaminus & Cyclaminum [...]. Kn 187.
patrz: ZIEMNY
– Ziołopis/ co o ziołách piszé/ [...] Herbarius [...]. Kn 1430.
patrz: ZIOŁOPIS
– Złoćień źiéle/ [...] Achilleos [...] Sideritis [...] mille-folia, Heraclea [...] Panax heracleos [...] Militaris herba [...]. Kn 1432.
patrz: ZŁOCIEŃ
– Złomignat źiéle/ Gádowy tránk/ Węźowy tránk. Panaces Pharnacam, et Solidago Saracenica prima. Sireni. tribuitur hoc nomen Polonicum aliis herbis ob similem effectum. v. Przymiotowe źiéle. Kn 1433.
patrz: ZŁOMIGNAT
– Funt złotniczy/ [...]. Kn 181.
patrz: ZŁOTNICZY
– Pozłocisty/ złocisty/ pozłacány. Inauratus. Auratus currus: auratum tectum [...] Aureolus, auro similis [...] Obauratus [...] Imbracteatus auro [...] Pozłocisty sporo/ ábo bláchą złotą pokryty. Contactus ab auro fuluo chlamydem [...] Auratilis puluisculus [...] Circumlitus auro. Kn 810.
patrz: ZŁOTY
– Szláchtáwá/ Chlástáwá/ Płésznik mniéyszy/ Chmiélik/ Złoty tránk. Conyza, Cunilago, [...] Conilago, Psyllium, [...] vulgò Pulicaria minor. Kn 1117.
patrz: ZŁOTY
– Złożenie kogo z urzędu/ ábo skłádánie [...] Abrogatio magistratus [...] Depositio dignitatis [...]. Kn 1435.
patrz: ZŁOŻENIE
– Złożenie pápieru/ szaty Kn 1435.
patrz: ZŁOŻENIE
– Złożenie/ Złożenie się v Skłádánie. Kn 1435.
patrz: ZŁOŻENIE
– Apétyt brzémiennych zły/ Malacia [...]. Kn 8.
patrz: ZŁY
– Zmierzam do celu/ do kogo/ do czégo/ ná co [...]. Kn 1437.
patrz: ZMIERZAĆ
– Zmierzchło się/ Contenebrauit [...] Pascunt quoad contenebrauit [...]. Kn 1437.
patrz: ZMIERZCHNĄĆ SIĘ, ZMIERZCHNĄĆ SIĘ, ZMIERZKNĄĆ SIĘ
– Mierzcha się/ mrok páda. Noctescit [...] Contenebrat [...] prętko się zmierzchło. Kn 404.
patrz: ZMIERZCHNĄĆ SIĘ, ZMIERZCHNĄĆ SIĘ, ZMIERZKNĄĆ SIĘ
– Nié záwsze udérzy ná co zmiérzy. Kn 1437.
patrz: ZMIERZYĆ
– źmiiowiéc kámięń/ [...] Echites: lapis viperae [...]. Kn 1437.
patrz: ZMIJOWIEC, ŻMIJOWIEC, ŻMIJOWIEC
– źmiiowiéc źiele/ v. Wężownik 4. Kn 1437.
patrz: ZMIJOWIEC, ŻMIJOWIEC, ŻMIJOWIEC
– Zrobić się/ i. zmordowáć/ sprácowáć bárzo/ ábo siły robotą zbytnią ábo długą vtrácić. vide. Zérwáć się. Kn 1451.
patrz: ZMORDOWAĆ
– Nábiégałem się (Sensu molesto) i. biégałém długo/ zmordowałem się biégáiąc [...] Fessus sum plorando [..] Defessus sum iubendo [...] Defessus sum quaeritando [...] Defessus sum ridendo [...]. Kn 451.
patrz: ZMORDOWAĆ
– Przéganiam aliter. vt Przégnał konié/ woły. i. zmordował pędząc/ poganiáiąc/ biéżąć. v. Morduię. Kn 841.
patrz: ZMORDOWAĆ
– Zmordowánie/ zmordowány/ v. Sprácowánie/ Sprácowány. Kn 1438.
patrz: ZMORDOWANIE
– Zmordowánie/ zmordowány/ v. Sprácowánie/ Sprácowány. Kn 1438.
patrz: ZMORDOWANY
– Zmrużék gra/ Mżyk/ Zmurék/ Babká/ Mżyték/ [...] Myinda, Iunio ex Polluce. [...] Musca aerea. [...]. Kn 1483.
patrz: ZMRUŻEK
– Mżyk/ vide Zmrużék . Kn 440.
patrz: ZMRUŻEK
– żmudźinék/ koń máłego wzrostu/ iákich nawięcey wé żmudźi. Jédnochodnik drobny. Kn 1438.
patrz: ZMUDZINEK, ŻMUDZINEK, ŻMUDZINEK
– Zmrużék grá/ Mżyk/ Zmurék/ Babká/ Mżytek. [...] Myinda, Iunio ex Polluce [...] Musca aerea. [...] Kn 1438.
patrz: ZMUREK
– Zmywam/ vide Vmywam. Kn 1439.
patrz: ZMYWAĆ
– Znáć po głosié etc. Vox hominem sonat [...] Znáć po twarzy. Vultu ferebat quos spiritus gessisset [...] Znáć po chodzié [...] Incessus demonstrat quis sis [...] Znáć po obrazách/ ábo z-obrázów rytych [...]. Kn 1439.
patrz: ZNAĆ
– Znáć co ná kiem/ v. Pokázuie po sobié. Kn 1439.
patrz: ZNAĆ
– Siékę owiés/ v. Znę. Kn 995.
patrz: ZNĄĆ, ŻĄĆ, ŻNĄĆ, ŻNĄĆ
– Żnę/ Meto [...]. Kn 1442.
patrz: ZNĄĆ, ŻĄĆ, ŻNĄĆ, ŻNĄĆ
– Znośnié/ Tolerabiliter fero aliquid: tolerabiliùs pati dolores. Toleranter aliquid fero. Toleranter pati dolores […]. Kn 1443.
patrz: ZNOSNIE, ZNOŚNIE, ZNOŚNIE
– Zób´ ptasza/ kokosza etc. posypká. Cibarium: esca gallinarum. [...] Kn 1444.
patrz: ZOB, ZOB, ZOBIA, ZOBIA, ZÓB, ZÓB, ZUB, ZUB, ŻOB
– Rzęsá/ rzęsá wodna/ żábia zob' / méch wodny/ Dźiérzęgá. Kn 970.
patrz: ZOB, ZOB, ZOBIA, ZOBIA, ZÓB, ZÓB, ZUB, ZUB, ŻOB
– żołądź/ morsky pław miękkoskorupy/ iako Grecy i Łáćinnicy go zowią. Balanus [...] Concham rhomboidem [...]. Kn 1445.
patrz: ZOŁĄDŹ, ŻOŁĄDŹ, ŻOŁĄDŹ
– Żołędny/ żołędźiowy/ żołędźiorodny. Glandifer [...] Glandifera quercus: glandifera aratio. Glandarius [...]. Glandaria silua. [...]. Kn 1445.
patrz: ZOŁĘDZIORODNY, ŻOŁĘDZIORODNY, ŻOŁĘDZIORODNY
– Żołtarz/ [...] Liber psalmorum sacrorum [...]. Kn 1447.
patrz: ZOŁTARZ, ZOŁTARZ, ŻOŁTARZ
– Żołćiány/ żołćiowy. Felleus sudor [...]. Kn 1445.
patrz: ZÓŁCIANY, ŻÓŁCIANY, ŻÓŁCIANY
– Żołćień źiéle/ v. Ostrzyż Indyyski. Kn 1445.
patrz: ZÓŁCIEŃ, ŻÓŁCIEŃ, ŻÓŁCIEŃ
– żoráwi kámięń/ ábo żorawnik Kn 1449.
patrz: ZÓRAWI, ŻÓRAWI, ŻURAWI, ŻURAWI
– Żoráwiny źiéle v. Miéchunki. Kn 1449.
patrz: ZÓRAWINA, ŻÓRAWINA, ŻÓRAWINA
– Miéchunki źiéle/ Zoráwinki/ Gárliczki/ Pęcherzycá/ Wiśnié pśie/ Pśinki pęcherzyste/ Morskie. Halicarabum [...] Vesicaria. Strychnum soporiferum, Callion, Moryon, Moly. [...]. Kn 401.
patrz: ZÓRAWINKA
– Zubr/ Bison, ontis. [...]. Kn 1453.
patrz: ZUBR, ŻUBR, ŻUBR
– Zubrzyná/ Caro bisontis. Kn 1453.
patrz: ZUBRZYNA
– Żufká/ v. Polewká 2. Kn 1454.
patrz: ZUFKA, ŻUFKA, ŻUFKA, ŻUWKA
– Zwiástowánie Panny Máriey/ [...] in Canonibus SS. i. dies lati nuntij vulgò Annuntiatio, Nuntius Mariae caelitùs adueniens, allatus. [...]. Kn 1455.
patrz: ZWIASTOWANIE
– Zwierciádło/ Speculum. Kn 1456.
patrz: ZWIERCIADŁO
– Zwiéśieniéc źiéle skálne/ Cymbalaria [...]. Kn 1456.
patrz: ZWIESIENIEC, ZWIESINIEC, ZWIESINIEC
– Zwiéśinosék źiéle / v. Gránaték 1. Kn 1456.
patrz: ZWIESINOSEK, ZWIESINOSEK, ZWIESINOSZEK, ZWIESIONOSEK, ZWIEŚNOSEK, ZWISINOSEK
– Száłwiia/ item v. Zwiéśinosék 2. Kn 1099.
patrz: ZWIESINOSEK, ZWIESINOSEK, ZWIESINOSZEK, ZWIESIONOSEK, ZWIEŚNOSEK, ZWISINOSEK
– Gránaték źiéle/ szkárłat/ lépiennik/ zwiésinosék. Horminum [...]. Kn 207.
patrz: ZWIESINOSEK, ZWIESINOSEK, ZWIESINOSZEK, ZWIESIONOSEK, ZWIEŚNOSEK, ZWISINOSEK
– Zwiéśinosék wiélki pachnący. Szałwia ś. Ianá. [Sclarea, Matrisylua, [...] [Herba S. Ioannis, Officin. [...]. Kn 1456.
patrz: ZWIESINOSEK, ZWIESINOSEK, ZWIESINOSZEK, ZWIESIONOSEK, ZWIEŚNOSEK, ZWISINOSEK
– Zwodziciel/ zwodnik/ zwodcá Deceptor [...] v. Szálbierz. Kn 1458.
patrz: ZWODNIK
– Zwodziciel/ zwodnik/ zwodcá Deceptor [...] v. Szálbierz. Kn 1458.
patrz: ZWODZICIEL
– Potykam się z-niéprzyiaciélem/ bitwę zwodzę/ ztaczam. Praelium facio, committo: dimico praelio cum aliquo. Kn 799.
patrz: ZWODZIĆ
– Żylęniéc źiéle/ żyłowátego korzenia/ żyłom pomocne. Acidoton. Neuras [...]. Poterion, Phrynion [...]. Kn 1462.
patrz: ZYLENIEC, ZYLINIEC, ŻYLENIEC, ŻYLENIEC
– Żyłowáto/ Neruosè, Transtulit ad orationem Cicero. [...] Węzłowáto dicimus. Kn 1462.
patrz: ZYŁOWATO, ŻYŁOWATO, ŻYŁOWATO
– Żywokost/ kosztywał/ żywignat. Symphytum [...] Symphytum petraeum [...] Anonymos. Herba Scythica [...]. Kn 1464.
patrz: ZYWOKOST, ŻYWOKOST, ŻYWOKOST
– Żyzność/ Vbertas agrorum [...]. Vbertas soli [...] Fecunditas terrae [...]. Felicitas terrae [...]. Fecunditas restibilis [...]. żyzność na drugi rok zostáiąca Fertilitas loci [...] Fertilitas agrorum [...]. Bonitas terrae [...]. Kn 1465.
patrz: ZYZNOŚĆ, ŻYZNOŚĆ, ŻYZNOŚĆ
– Głuchy/ ktorégo nié słyszeć/ ábo źlé słyszeć. Niégłośny. Surda buccina. [...] Surdus ictus. [...] Subsurda vox. Kn 195.
patrz: ŹLE
– Brodawka źrzebięca/ Hippomanes [...]. Kn 45.
patrz: ŹREBIĘCY
– Żábá ziemna krostáwa/ wiélka. Bufo [...]. Kn 1355.
patrz: ŻABA
– Żábá wodna/ Rana fluuiatilis, rana marina. [...] Rubeta [...] Kn 1355.
patrz: ŻABA
– Żábá drzéwna/ ziélona/ máła. Dryophyta, dryophytes [...]. Calamita [...]. Omnium minima et viridissima. [...] Kn 1355.
patrz: ŻABA
– Żábá dżdżowa/ Diopetes [...]. Kn 1355.
patrz: ŻABA
– Żábá drzéwna/ ziélona/ máła. Dryophyta, dryophytes [...]. Calamita [...]. Omnium minima et viridissima. [...] Kn 1355.
patrz: ŻABA
– Żábá drzéwna/ ziélona/ máła. Dryophyta, dryophytes [...]. Calamita [...]. Omnium minima et viridissima. [...] Kn 1355.
patrz: ŻABA
– Żábá ziemna krostáwa/ wiélka. Bufo [...]. Kn 1355.
patrz: ŻABA
– Zába/ Rana [...]. Kn 1355.
patrz: ŻABA
– Rzęsá/ rzęsá wodna/ żábia zob' / méch wodny/ Dźiérzęgá. Kn 970.
patrz: ŻABINIEC
– Zowią go żádnié/ ábo przézwano go nié pięknié. Kn 1450.
patrz: ŻADNIE
– Zádny v. Szpétny Kn 1364.
patrz: ŻADNY
– Żaglik/rybá morska. Nautilus : nauplius. Kn 1365.
patrz: ŻAGLIK
– żaglolotna nawá. Velifer malus. Kn 1365.
patrz: ŻAGLOLOTNY
– Zaglowy drąg/ Antenna [...] Malus velifer. Kn 1365.
patrz: ŻAGLOWY
– Zaglowa lina/ Versoria, vel vorsoria priscè Kn 1365.
patrz: ŻAGLOWY
– Zaglowy/ Velaris [...] velaris annulus Kn 1365.
patrz: ŻAGLOWY
– Zakowski/ Scholicus [...]. Kn 1371.
patrz: ŻAKOWSKI
– Żal/ i. vżalenie. v. Litość. Kn 1373.
patrz: ŻAL
– Żal/ żałowánie/ żałość/ Ból/ tr. Poenitentia sera [...] Vulnus ex orbitate [...] Dolor [...] Gryzienie się [...]. Kn 1373.
patrz: ŻAL
– żál mi czégo/ Poenitet me consilij, instituti, rei: nihil me poenitet: poenitet me aliquid. [...] Quem non pudet, hunc poena dignu puto. v. Zlém rzekł. [...] żal mi niéco. Dolet mihi illud, quia. Dolet hoc cordi meo. [...] v. żałuię/ Lituię się. Kn 1373.
patrz: ŻAL
– Po Oycu/ Brácié/ Stryiu/ etc. w-żáłobié chodzę. [...] Patrem mortuum lugeo, nigram vestem indutus [...] In luctu sum ob mortem fratris [...]. Kn 719.
patrz: ŻAŁOBA
– Żałobá/ list żáłobny/ żálobnicá/ suplikácyia. Libellus, [...] Libellum porrigere Caesari. Libelli supplices [...]. Kn 1375.
patrz: ŻAŁOBNICA
– Żałobno/ w-żałobié. [...] Lugubria indutus [...]. Kn 1375.
patrz: ŻAŁOBNO
– Załobny/ Funebris laudatio, [...] Funereus [...] Frons funerea [...] vide Pogrzebny. Kn 1376.
patrz: ŻAŁOBNY
– Żal/ żałowánie/ żałość/ Ból/ [...] Poenitetia sera, [...] Vulnus ex orbitate, [...] Vulnus inconsolabile [...] Dolor [...]. Gryzienie się. Kn 1373.
patrz: ŻAŁOŚĆ
– Żáłuję się ná kogo przed kiem/ &. v. Uskarżam się I. Kn 1376.
patrz: ŻAŁOWAĆ SIĘ
– Żałuję się ná kogo v práwá/ Deploro [...] Homo deplorabundus venit ad Praetorem. [...] Obwiniam kogo 2. Kn 1376.
patrz: ŻAŁOWAĆ SIĘ
– Żal/ żałowánie/ żałość/ Ból/ [...] Poenitetia sera, [...] Vulnus ex orbitate, [...] Vulnus inconsolabile [...] Dolor [...]. Gryzienie się. Kn 1373.
patrz: ŻAŁOWANIE
– Zanowiéc ziéle/ v. Janowiéc. Kn 1381.
patrz: ŻANOWIEC
– Żarliwość/ żárłoctwo/ v. Obżarstwo 1. 2. Kn 1389.
patrz: ŻARŁOCTWO
– Żarn rękoiéść/ Molile [...]. Molucru[m]. Kn 1389.
patrz: ŻARNA
– Żárnowy/ do żarn náléżący po Rzymsku. Pistrinensis, [...] po naszemu młyński ábo piékárski. Kn 1389.
patrz: ŻARNOWY
– Baraszkować/ vide Zartuię. Kn 14.
patrz: ŻARTOWAĆ
– Żárt (atio) żártowánie. Iocatio [...] Ioculatio [...] Ludus: Iocus [...]. Kn 1390.
patrz: ŻARTOWANIE
– Żarliwość/ od żarzęnia. v. Gorliwość Kn 1389.
patrz: ŻARZENIE
– Żarliwié/ od żarzenia. v. Gorąco 2. Kn 1389.
patrz: ŻARZENIE
– żądácz/ chciwiéc. Libidinosus gloriae. Kn 64.
patrz: ŻĄDACZ
– Ządny/ (vnde, nie żądno mi nic) v. Przyięmny/ Item, Pożądány. Kn 1364.
patrz: ŻĄDNO
– Zbik/ kot dziki/ zdeb´. Meles. Kn 1407.
patrz: ŻBIK
– Żébráctwo/ żébrániná/ żébráczy żywot. Mendicitas. Kn 1415.
patrz: ŻEBRACTWO
– Żebraczká/ [...] Qnaesitaria [...]. mendica [...]. Kn 1415.
patrz: ŻEBRACZKA
– Żébráctwo/ żébrániná/ żébráczy żywot. Mendicitas. Kn 1415.
patrz: ŻEBRACZY
– Rékordácyia/ żebránie vczciwe sług kościélnych z-śpiewániem od domu do domu. [...] Rogatio stipis qua fit a cantoribus templi per domos psallentibus. Kn 916.
patrz: ŻEBRANIE
– Żébráctwo/ żébrániná/ żébráczy żywot. Mendicitas. Kn 1415.
patrz: ŻEBRANINA
– Palę co/ żgę. Vro aliquid. [...] Vro flammis subiectis. [...] Vrit sol. [...]. Kn 661.
patrz: ŻEC
– Żegawká/ v. Pokrzywa 2. Kn 1417.
patrz: ŻEGAWKA
– Żeglárski/ Nauticus cantus: verbum nauticum. [...] Nauticus panis. [...] Nauticum velum [...] Naualis: socji nauales. [...] Nauicularius ornatus. [...]. Kn 1417.
patrz: ŻEGLARSKI
– Żeglarskie/ po żeglársku. [...] Nautarum more. Kn 1417.
patrz: ŻEGLARSKIE
– Żélézce strzały/ włocznié etc. Sicilices latae velitum [...] Sicila [...] v. Strzały żélézce. Kn 1418.
patrz: ŻELAZCE, ŻELEŚCIE, ŻELEZCE, ŻELEŹCE, ŻELEŹCE, ŻELIŚCIE
– Kuná żelazná/ Collare, is [...]. Kn 336.
patrz: ŻELAZNY, ŻELAZNY, ŻELAŻNY
– Iákby mi o żéláznym wilku báiał/ iákbym ná Niémiéckim kazániu siédział/ v. Nié rozumie. Kn 230.
patrz: ŻELAZNY, ŻELAZNY, ŻELAŻNY
– Żeńcá/ Messor. Kn 1419.
patrz: ŻENIEC, ŻEŃCA
– Żeńczy/ Messorius [...]. Messoria corbis. Falx messoria Kn 1419.
patrz: ŻEŃCZY
– Dźiéwosłąb/ swát/ drużbá/ żerzéc/ Pronubus. [...] Nuptiarum auspex. Kn 167.
patrz: ŻERCA, ŻERZEC
– Żérzéc/ aliis żercá. v. Dźiéwosłąb. Kn 1420.
patrz: ŻERCA, ŻERZEC
– Żłób/ Praesepe [...]. Praesepium [...] Praesepes [...]. Kn 1432.
patrz: ŻŁOB, ŻŁÓB, ŻŁÓB
– Żłobkuię v. Laskuię/ Wydrażam. Kn 1432.
patrz: ŻŁOBKOWAĆ
– żłobkowáto w-dłuż/ Imbricatim vndatae conchae [...]. Kn 1432.
patrz: ŻŁOBKOWATO
– żłobkowaty wéwnątrz/ Okrągłáwy. Rotundè cauus vel cauatus [...]. Kn 1432.
patrz: ŻŁOBKOWATY
– Żłód/ Conglaciatus imber [...]. Concretus imber [...]. żłód pada Gelicidium [...]. Kn 1433.
patrz: ŻŁOD, ŻŁÓD, ŻŁÓD
– Żołądkuię śię/ Idem Gniewam śię. Kn 1444.
patrz: ŻOŁĄDKOWAĆ SIĘ
– Żołduię/ żołnierską służę/ żółd wiodę. Mereo : mereo equo: mereo in bello stipendia: mereo cum aliquo: mereo aliquo Imperatore. [...]. Kn 1445.
patrz: ŻOŁDOWAĆ
– Żołdowanie v. żołnierska 2. Kn 1445.
patrz: ŻOŁDOWANIE
– Żołdak/ żołdownik/ i. żołdowy żołnierz. v. żołnierz pieniężny. Kn 1445.
patrz: ŻOŁDOWNIK
– Żołdak/ żołdownik/ i. żołdowy żołnierz. v. żołnierz pieniężny. Kn 1445.
patrz: ŻOŁDOWY
– Żołędny/ żołędźiowy/ żołędźiorodny. Glandifer [...] Glandifera quercus: glandifera aratio. Glandarius [...]. Glandaria silua. [...]. Kn 1445.
patrz: ŻOŁĘDNY
– żołędźiowe świnié Kn 1445.
patrz: ŻOŁĘDZIOWY
– Żołędny/ żołędźiowy/ żołędźiorodny. Glandifer [...] Glandifera quercus: glandifera aratio. Glandarius [...]. Glandaria silua. [...]. Kn 1445.
patrz: ŻOŁĘDZIOWY
– Żołna/ Merops [...]. Kn 1445.
patrz: ŻOŁNA
– Żołnierskié/Militariter grauis. [...] Militariter lautus. [...] Militariter armatus. [...] Militariter caesus. [...] Kn 1446.
patrz: ŻOŁNIERSKIE
– Żonę v. Pędzę. Kn 1448.
patrz: ŻONĄĆ
– Żołcę co/ Rutilo capillos [...]. Kn 1445.
patrz: ŻÓŁCIĆ
– Żołćiány/ żołćiowy. Felleus sudor [...]. Kn 1445.
patrz: ŻÓŁCIOWY
– Żółć/ Fel [...]. Kn 1445.
patrz: ŻÓŁĆ
– Żołtaczék ptak od żołtaczki choroby/ Charadrius [...]. Kn 1447.
patrz: ŻÓŁTACZEK
– Żołtáwy/ żołtoblády. Luteus pallor [...]. Lutea pellis [...]. Kn 1447.
patrz: ŻÓŁTAWY
– Żółtek/ Vitellus [...]. Luteum oui [...]. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁTEK
– żołtkowy. [...] ex vitello. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁTKOWY
– Żołtáwy/ żołtoblády. Luteus pallor [...]. Lutea pellis [...]. Kn 1447.
patrz: ŻÓŁTOBLADY
– żołtobrzuch/ [...] quasi ventre beatus. Epulo, qui posthabita omnis rei familiaris cura Epicureorum more sine laboribus in quiete & rerum vbertate viuit. [...] v. Roskosznik. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁTOBRZUCH
– Żołtoczerwony/ żołtogorący. Ognistey fárby. Rutilus capillus. Rutila flamma [...]. Subrutilus color [...]. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁTOCZERWONY
– Flauo capite. żołtogłowy. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁTOGŁOWY
– Żołtoczerwony/ żołtogorący. Ognistey fárby. Rutilus capillus. Rutila flamma [...]. Subrutilus color [...]. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁTOGORĄCY
– Żołtość/ [...] Flauus color. Nam flauedo non dicitur, nec flauor. Luror [...]. In arquatis. bláda/ szpétna żołtość. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁTOŚĆ
– Żołtowłosy/ [...] qui flauam vel rutilam comam habet [...]. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁTOWŁOSY
– Żołtoziélony/ v. Pápużásty. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁTOZIELONY
– Kocenki zołte/ Amarantus citrinus [...] Stoechas citrina. Kn 286.
patrz: ŻÓŁTY
– Żółwi/ Testudineus gradus [...]. Testudineum hexaclinon [...]. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁWI
– Żółwi kámień/ Chelonitis [...]. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁWI
– Żółwia skorupá/ [...] Chelonium [...]. Cortex [...]. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁWI
– Żółwioiad/ Chelonophagus [...]. żółwioiedź. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁWIOJAD
– Żółwioiad/ Chelonophagus [...]. żółwioiedź. Kn 1448.
patrz: ŻÓŁWIOJEDŹ
– Żorawki/ żorawiętá młode. Vipiones [...] Kn 1449.
patrz: ŻÓRAWEK, ŻURAWEK, ŻURAWEK
– Żorawki/ żorawiętá młode. Vipiones [...]. Kn 1449.
patrz: ŻÓRAWIĘ
– żoráwi kámięń/ ábo żorawnik Kn 1449.
patrz: ŻÓRAWNIK
– Żuchwá/ v. Czeluść I. Kn 1453.
patrz: ŻUCHWA
– Żułáwá/ Sulaua vel Zulaua vulgò Cromero. [...] Kn 1454.
patrz: ŻUŁAWA
– Bożnicá Zydowska/ Proseucha, [...] Śynagoga. Kn 43.
patrz: ŻYDOWSKI
– żydowski/ Iudaicus [...] Kn 1460.
patrz: ŻYDOWSKI
– Żydowskie iágody/ v. Bálsamká. Kn 1460.
patrz: ŻYDOWSKI
– Żylásty/ żylé podobny. [...] Venae vel neruo similis. Kn 1462.
patrz: ŻYLASTY
– Żyłá sucha/ białá bézkréwna. Nerwá [...] Neruus [...] Adde neruos quibus artus continentur, qui sicut venae et arteriae à corde etc. [...] Duplices sunt nerui, molles qui à cerebro: duri, qui à spinae medulla ortum habent. [...]. Kn 1461.
patrz: ŻYŁA
– Żyłká/ Neruulus. [...] Kn 1462.
patrz: ŻYŁKA
– Żyłowatość/ Neruosè [...]. Kn 1462.
patrz: ŻYŁOWATOŚĆ
– Żyłowáty/ Neruosus. [...] Venosus [...]. Kn 1462.
patrz: ŻYŁOWATY
– żytny robak/ v. Robacy w żyćié. Kn 1462.
patrz: ŻYTNY
– Żytny r-zány. Siligineus panis [...]. Kn 1462.
patrz: ŻYTNY
– Żywe/ substant. Viuum, substant. [...] v. Do żywego/ Zabiiám zá żywe. Kn 1463.
patrz: ŻYWE
– Do żywego doiąć/ dobráć/ Ad viuum usque resecare.Viuo tenus falce eradi. Corpore tenus delibrandus cortex [...]. Kn 127.
patrz: ŻYWE
– Bdélium drzéwo y żywicá iego/ Bdellium, [...] arbor Bactriana vel Saracenica, etiam Medica, Indica, Arabica, mole oleae, folio roboris, fructu caprisici. Kn 18.
patrz: ŻYWICA
– Aloe/ sok gęsty iák żywicá. Aloës herbae succus. Kn 6.
patrz: ŻYWICA
– Żywicą napuszczam, smolę. Kn .
patrz: ŻYWICA
– Żywokost/ kosztywał/ żywignat. Symphytum [...] Symphytum petraeum [...] Anonymos. Herba Scythica [...]. Kn 1464.
patrz: ŻYWIGNAT, ŻYWIGNAT, ŻYWYGNAT
– Żywiół/ Elementum [...]. Prima corpora: genitalia corpora [...]. Natura [...] Quatuor naturae ex quibus omnia constant. Kn 1463.
patrz: ŻYWIOŁ, ŻYWIOŁ, ŻYWIÓŁ
– Żywiołowy/ [...] Elementalis: elementarius. Kn 1463.
patrz: ŻYWIOŁOWY
– Żywopłón/ żywoziół/ żywa płónká/ chróśćiná ábo źiélsko. AEschynomene [...]. Kn 1464.
patrz: ŻYWOPŁON, ŻYWOPŁON, ŻYWOPŁÓN
– Żyworodny/ Viuiparus [...]. Viuipari pisces [...]. Kn 1464.
patrz: ŻYWORODNY
– Żywotospráwna gwiazdá/ v. Gwiazdá 9. Kn 1465.
patrz: ŻYWOTOSPRAWNY
– Żyzno/ Fecundè [...]. Kn 1465.
patrz: ŻYZNO