Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Fabian Birkowski
BirkNiedz oryginał
KAZANIA NA NIEDZIELE Y SWIĘTA DOROCZNE

http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=12333 [t. I]
Odnotowano 533 cytatów z tego źródła
– Gdy postrzeżesz [...] bezuzdnego teg[o] koniá czerwonego [na którym jeździ czart] / porwi łuk modlitwy y rzuć ná niebo modlitwy iáko strzały nieiákie. BirkNiedz 191.
patrz:
– Rzymiánie/ nigdy wszytkiey Afryki/ nigdy wszytkiey Azyiey podbić nie mogli/ nigdy do Murzynow abo Abyssinow niezáchodzili. BirkNiedz 145.
patrz: ABASEN, ABASYN, ABISYN, ABISYN
– Ieszcze obiecádłá nieumiemy/ gdy trudnych robot niechamy. BirkNiedz 81.
patrz: ABECADŁO, ABECADŁO, ABĘCADŁO, ABIECADŁO, OBIECADŁO
– Podobno adamaszki/ axamity/ altembasy pięknieysze u was będą niż słońce. BirkNiedz 223.
patrz: ADAMASZEK, ADAMASZEK, JADAMASZEK
– Przed Adwentem tedy Pańskim głosy tylo kościół słyszał: przyszedł Pan potym/ y widział go sámego. BirkNiedz 36.
patrz: ADWENT
– Náśláduymy w ten Adwent święty tegoż Sámsoná pokutuiącego: obaczył się/ opłákiwał grzech. BirkNiedz 22.
patrz: ADWENT
– Ná I. Niedzielę Adwentu. Kazánie Pierwsze. O sądzie Páńskim ostátecznym. BirkNiedz 26.
patrz: ADWENT
– Zrozumieyciesz tedy/ iesli narody/ wyspy/ morzá/ ziemiá/ niebo/ ták się ruszáły prágnąc ádwentu Messyaszowego [...]: co zá dziw będzie/ że kości/ sercá Oycow świętych ruszyły się ná przyszcie iego. BirkNiedz 51.
patrz: ADWENT
– Kruk odmieni się w piękną y śliczną gołębicę/ ktorey piora/ to iest affekty łsknąć się będą od srebra czystością. BirkNiedz 186.
patrz: AFEKT
– Uszczepił [Abraham] gay na mieyscu zwanym Bersabee [...] tam woney dąbrowie Akademią swoię założył. BirkNiedz I, 161.
patrz: AKADEMIA
– Podobno ádámászki/ áxámity/ áltembásy pięknieysze u was będą niż słońce. BirkNiedz I, 223.
patrz: ALTEBAS, ALTEMBAS, ALTEMBAS
– Wiele takich Amalechitow v nas/ ktorzy o sługi tak dbaią/ iako o psy. BirkNiedz I, 107.
patrz: AMALECHITA, AMALECYTA, AMALEKITA, AMALEKITA
– Jeśli gniew/ łakomstwo/ swawola/ ambicya/ iako burzliwe wiatry/ burze zaniosą do serca naszego; wzbudźmy rozum. BirkNiedz I, 118.
patrz: AMBICJA
– Pobrał [Henryk] dziesięciny wszytkie/ annaty wszytkie po wszytkiey Angliey wybierał. BirkNiedz I, 136.
patrz: ANATY, ANNATY, ANNATY
– Kazanie Pierwsze [...] O Antychryście y sprzeciwieniu iego P. Chrystusowi. BirkNiedz .
patrz: ANCYCHRYST, ANCYKRYST, ANTYCHRYST, ANTYCHRYST, ANTYKRYST
– Zgołá własny był Topázyus/ ktory zámykał w sobie wszystkie fárby/ y kleynoty/ ktore miedzy one dziesięć drachm rozrzucone były: to iest/ miedzy dziewięć Chorow Anyelskich/ á dziesiątą náturę ludzką [...]. BirkNiedz 82.
patrz: ANGELSKI, ANGIELSKI, ANIELSKI, ANIELSKI, ANJELSKI, JANIELSKI, JENIELSKI
– Nie miałeś co ieść/ masz teraz chleb Anyelski we żłobie położony. BirkNiedz 64.
patrz: ANGELSKI, ANGIELSKI, ANIELSKI, ANIELSKI, ANJELSKI, JANIELSKI, JENIELSKI
– Drudzy rozumieią iż te znaki będą przed śmiercią Antychrystową/ w ten czas gdy nasrozsze utrapienia będzie czynił. BirkNiedz 2.
patrz: ANTYCHRYSTOWY, ANTYCHRYSTÓW
– Niechay wynidą z iam swoich te bestye [grzesznicy] [...] niechay się znida pod chorągiew Antichristowę. BirkNiedz I, 142.
patrz: ANTYCHRYSTOWY, ANTYCHRYSTÓW
– Felix [...] Antipapa dopiero w roku 1446 kościoł prawowierny rozrywał. BirkNiedz II,54.
patrz: ANTYPAPA
– Przeciwko ś. Damazowi/ Laurentius Antypapą był długo barzo. BirkNiedz I, 151.
patrz: ANTYPAPA
– Nie mowie tego aby się drugdy sędzia uprosić nie dał/ abo appellacyey nie pozwolił. BirkNiedz I, 229.
patrz: APELACJA
– Zowią się tedy ci nowi Apostołowie Ewángelikámi/ y ták vdawáią się zá dobre ziárná: á ktoreż lepsze iáko te ktore święta ma Ewángelia? proszę/ z ktorey miary zowiecie się Ewángelikámi? podobno dla tego iż ná sámey Ewángeliey przestaiecie? Dla tego/ odpowiedzą. Jáko; ná samey Ewángeliey przestáiecie wy? to odrzucacie Dzieie Apostolskie/ Listy Páwłá ś. Obiáwienie Janá Ewángelisty ś. Proroki/ y ostátek Bibliey? Nie odrzucamy tego. Nie odrzucacie; czemuż się tedy nie zowiecie Apostolikámi/ Epistolarzámi/ Apokálipsikámi/ Prophetykámi/ Bibliakámi? Lacno odpowiedzą. Chcą zgołá iáko nadáley rozrożnić się od Kátholikow. BirkNiedz 131.
patrz: APOKALIPSIK
– Wspomina iakieś drzewo z Apologow Gregorius Naziaraen [...] ktore kiedy obrębuią/ w ten czasże zielone/ idzie zapasy z żelazem. BirkNiedz I, 119.
patrz: APOLOG
– Bywaią apoplexye, paraliże/ w kościach łamania. BirkNiedz I, 192.
patrz: APOPLEKSJA
– Zowią się tedy ci nowi Apostołowie Ewángelikámi/ y ták vdawáią się zá dobre ziárná: á ktoreż lepsze iáko te ktore święta ma Ewángelia? proszę/ z ktorey miary zowiecie się Ewángelikámi? podobno dla tego iż ná sámey Ewángeliey przestaiecie? Dla tego/ odpowiedzą. Jáko; ná samey Ewángeliey przestáiecie wy? to odrzucacie Dzieie Apostolskie/ Listy Páwłá ś. Obiáwienie Janá Ewángelisty ś. Proroki/ y ostátek Bibliey? Nie odrzucamy tego. Nie odrzucacie; czemuż się tedy nie zowiecie Apostolikámi/ Epistolarzámi/ Apokálipsikámi/ Prophetykámi/ Bibliakámi? Lacno odpowiedzą. Chcą zgołá iáko nadáley rozrożnić się od Kátholikow. BirkNiedz 131.
patrz: APOSTOLIK
– O pokorze Chrystusowey w vmywnaniu [!] nog apostolskich. BirkNiedz k. tyt.
patrz: APOSTOLSKI, APOSTOLSKI, APOSTOŁSKI
– [...] odrzucácie Dzieie Apostolskie/ Listy Páwłá ś. [...]. BirkNiedz 131.
patrz: APOSTOLSKI, APOSTOLSKI, APOSTOŁSKI
– Przez krolow Luzytańskich zaniesiona w tamte strony Ewangelia/ ktorych nazwać możemy Apostołami Indyańskimi. BirkNiedz I, 14-15.
patrz: APOSTOŁ
– Jako wiele po wszystkim świecie Biskupstw/ Arcybiskupstw/ nie wyliczy ich za godzinę. BirkNiedz I, 147.
patrz: ARCYBISKUPSTWO
– Trzy te stany są wyrażone przez onych trzech vmarłych/ ktore Pan wskrzesił: pierwszy przez corę Arcysynagoga/ ktora vmarła była w kamienicy/ od Pana wskrzeszona. BirkNiedz 58.
patrz: ARCYSYNAGOG
– Wiara tedy dowod iest [istnienia Boga w Trójcy św.] abo argument skryty. BirkNiedz 154.
patrz: ARGUMENT
– Wspomina Victor Vricensis Słowa iednego Biskupa Aryańskiego do krola Wandalskiego/ aby nie zabiiał Katholika iednego. BirkNiedz I, 147.
patrz: ARIAŃSKI
– Wspomina Victor Vricensis słowá iednego Biskupá Aryáńskiego do krolá Wandálskiego/ áby nie zábiiał Kátholiká iednego [...]. BirkNiedz 147.
patrz: ARIAŃSKI
– Przed Arką oną złotą zasłona była z szkarłatu [...]: przed Arką Bożą Panną naświętszą/ szczyro złota zasłona ta wisiała poślubienia/ y małżeństwa. BirkNiedz 61.
patrz: ARKA
– Trzy światy widział [Noe] [...] Pierwszy przed potopem/ ale barzo zepsowany/ y skażony [...] drugi w samym potopie/ abo raczey w Arce spustoszałey, która na ten czas epitome mundi była. BirkNiedz 161.
patrz: ARKA
– Przed Arką oną złotą zasłona była z szkarłatu/ z hiacynthu/ z bisioru. BirkNiedz 61.
patrz: ARKA
– Może się armować niecnota aby iey nikt nic nie uczynił, bespieczna byc nie może. BirkNiedz 119.
patrz: ARMOWAĆ SIĘ
– Iako liczba Platonowa trudna była na Philozophy/ tak y ta Arytmethyka niebieska na Dawida ś. niewiedział co znaczyła. BirkNiedz I, 70.
patrz: ARTMETYKA, ARTYMETYKA, ARYTEMETYKA, ARYTMETYKA, ARYTMETYKA
– Dla tegoż żyli długo starożytni Oycowie/ aby Geometryey y Astronomiey nauczyć się mogli. BirkNiedz 161.
patrz: ASTRONOMIA
– Abo to nie Atheuszowie, ktorzy porzuciwszy słowo Boże, ludzkie pisma y wymysły miasto bałwanow chwalą? BirkNiedz 131.
patrz: ATEUSZ
– Iesli nie mogą tráfunkiem stánąć páłace/ kościoły/ miástá/ száty/ księgi/ listy/ y inne rzeczy w których nie ták dálece potrzebá misterstwá y sztuk rozumnych; ieszczesz świát ten z niebá y z ziemie złożony bez rozumu/ bez baczenia miał stánąć? BirkNiedz 90.
patrz: BACZENIE
– Náleźli [...] człowieká siedzącego/ od którego dyabelstwá wyszły/ odziánego/ przy baczeniu u nog Páńskich. BirkNiedz 120.
patrz: BACZENIE
– Coż to wżdy zá przemienienie? z dusze trup/ z piekłá grob? podobnego nie naydziesz u sámego Owidiuszá/ ktory tych baiek wiele náplotł. BirkNiedz 134.
patrz: BAJKA
– Káżdy z nich [patriarchów i proroków] nosił ná sobie obraz Messyaszá: ná koniec Márszałek się vkazał Ian ś. za ktorym w też tropy pod báldáchinem ciáłá dziwnie ozdobionym Bog przyszedł. BirkNiedz 36-37.
patrz: BALDACHIM, BALDACHIN, BALDACHYN, BALDAKIN, BALDECHIN, BALDEKIN, BALDEKIN, BALDYKIN, BELDAKIN, BELDEKIN
– Po Bálsam do Pálestyny niekiedy chodzono/ po kádzidło do Sábeow. BirkNiedz 147.
patrz: BALSAM, BALSAM, BALZAM, BAŁSAM, BAŁZAM
– Owi nieumieią uszu swych záżyć [...] ktorzy rádzi słucháią chwał swoich [...]. Tácy wnet tráfią ná pochlebce/ ktorzy ich do hárdości przywiodą/ á potym zepchną/ iako z gory iákiey. Przestrzegł nas Izáiasz Prorok/ ábysmy się tymi báłámutami nie báwili. BirkNiedz 184.
patrz: BAŁAMONT, BAŁAMUNT, BAŁAMUT, BAŁAMUT
– Krzywdę czynisz złotu y srebru/ gdy z nich báłwaná robisz/ ktoregoby twoie łákomstwo chwaliło. BirkNiedz 100.
patrz: BAŁWAN
– Amázys krol Egiptski [...] miał złotą miednicę [...]/ tę kazał przelać na báłwaniczek nieiákiś Bożká swego/ y położył go ná to áby poddáni iego vkłon mu czynili. BirkNiedz 80.
patrz: BAŁWANICZEK
– Náleźli [nowiniarze] zabáwkę iáką táką/ y báłwánik sobie ulali, [...] położą máteryą we śrzodku iako kruszec iáki/ to iest nowinki te świeckie/ wiátru nápącháią/ gdy sobie one śmiechy/ żárty/ márności powiádáią. Coż ine[g]o z tego pieca wynidzie/ iedno báłwánik iákiś/ rozdárta myśl ledá czym. BirkNiedz 183.
patrz: BAŁWANIK
– Zwoławszy Egiptcyanow/ opowiedział im [król Egiptu Amazys]/ iż ten báłwanik [którego król kazał odlać] z oney był miednice/ w ktorey nogi umywano. BirkNiedz 80.
patrz: BAŁWANIK
– Wiele tákich ktorzy dla báłwaniká owego/ ktorego honorem zowią/ áni żenie/ áni synom/ áni sobie nie przepuszczą. BirkNiedz 30.
patrz: BAŁWANIK
– Coż was do ták hániebnego grzechu przywiodło Zydowie? to/ iż niewiemy kędy się nam podział Moyzesz [...] iuzże to wám wolno będzie bałwániská stáwiáć/ gdy Moyzeszá nie obáczycie? BirkNiedz 156.
patrz: BAŁWANISKO
– Sálomon mądry/ y bogáty Krol/ nábudował báłwochwálnic wiele dla żon swoich/ y nałożnic/ y czynił pokłon z nimi wespoł/ przed bożyszczámi onemi. BirkNiedz 156.
patrz: BAŁWOCHWALNICA
– Iesli narod báłwochwálny/ podobny bárzo swoim Báłwanom/ ktory oczy máiąc/ nie widział; vszy máiąc/ nie słyszał; máiąc smysły nic nie czuł: iednák to wszytko poruszyło się ná przyszcie Páná. BirkNiedz 50 marg.
patrz: BAŁWOCHWALNY
– O by on [grzesznik] trochę wszedł miedzy te ściánki własnych piersi y sercá/ obaczyłby tám prędko z Ezechielem ták wiele wężow iádowitych/ z rozpust y miłostek tych wszetecznych/ one kádzilnice báłwochwálstwá/ pochlebstwá/ pomp tytułow prześwietnych. BirkNiedz 6.
patrz: BAŁWOCHWALSTWO
– Złe nowiny grzesznik o sobie puścił: słycháć o nim iż odstąpił od Páná Bogá [...] Te nowiny rozsiano o grzeszniku/ dla ktorych imię iego sromotne/ áż grozá słyszeć o nim: czci odsądzenie tákie/ przechodzi wszytkie bándycye nasromotnieysze. BirkNiedz 55.
patrz: BANDYCJA
– Zboycy wezmą tylo ile im potrzebá/ dádzą ieszcze ná stráwę podrożnemu bándyci. BirkNiedz 53.
patrz: BANDYT
– Obraz własny Krolow/ y innych ludzi: przechodzą iáko piáná ná wodzie/ przemiiáią iáko báńki wodne; y stąd ono przysłowie: człowiek báńká. BirkNiedz 33.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– Obraz własny Krolow/ y innych ludzi: przechodzą iáko piáná ná wodzie/ przemiiáią iáko báńki wodne; y stąd ono przysłowie: człowiek báńká. BirkNiedz 33.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– Kto zápomni tak rychło głodow Moskiewskich/ [...] gdy żołnierz Polski [...] zábiiał więŹnie/ drugdy swoie sługi/ te zwłaszczá ktorzy się odiąć iáko nie mieli/ bánkiety z nich stroił. BirkNiedz 13.
patrz: BANKIET
– Ná co te szumne bánkiety? ná co te rzędy ná konie od złotá/ od srebrá? BirkNiedz 62.
patrz: BANKIET
– Chrześciánin ubogi stánie przed okrutnym Zydem/ á ono towáreczki iego Zydowska ręká bántuie/ przebira/ zabira. BirkNiedz 199.
patrz: BANTOWAĆ
– Ták Iorám zá pomocą Iozáphatá […] walczył przeciwko krolowi Moáb/ iż niechciał dáni oddáć z báránow y capow/ co był z dawne[go] przymierza powinien. BirkNiedz .
patrz: BARAN
– Oto masz hárdego człowieká/ iest pásterzem báránow bárzo zuchwáłych/ to iest wiátrow. BirkNiedz 37.
patrz: BARAN
– Ná obchod Páschy/ iesli nie mász ná dorędziu báránká/ pozwolił [Chrystus] koziełká miásto niego. BirkNiedz 590.
patrz: BARANEK
– Odmienia Bog nieprzyiacioły swoie w wielkie przyiacioły: łączy wilki z báránkámi/ lwy y niedźwiedzie z ciołaszkámi. BirkNiedz 61.
patrz: BARANEK
– Vbogi ieden człowiek nie miał zgołá nic/ ieno iednę owieczkę máłą […] ktora vrosłá v niego z báránkámi swemi. BirkNiedz .
patrz: BARANEK
– Ktorzy w barkach spią/ niewiedzą kiedy/ aliści oni v portu będą. BirkNiedz 36.
patrz: BARKA
– Rozkoszy wasze barłogami są/ w ktorych się walaią ci wieprzowie piekielni. BirkNiedz 121.
patrz: BARŁÓG
– Podźciesz teraz Kálwinistowie/ á zowcie się nowym tytułem Ewángelickim/ godniście go bárzo. Skąd ią poczniesz/ to źle; wszędzie nie dobrze: zgołá wam nieprzystoyno w tákiey bárwie chodzić. Dam ia wam przezwisko przystoynieysze/ gdy was z Ewángeliey dzisieyszey kąkolnikámi názowię. BirkNiedz 197.
patrz: BARWA
– Krol dworzanom swoim intraty/ barwy daie/ aby w nich y z nimi iego dostoieństwu służyli. BirkNiedz 100.
patrz: BARWA
– Ustawicznie w odmianie się kocha [księżyc]/ nigdy iednego tydnia w iedney barwie nie przechodzi. BirkNiedz 246.
patrz: BARWA
– Kámyczek ieden básztę onę z mięsá Philistyńskiego obálił/ z ręki Dawidowey rzucony. BirkNiedz 129.
patrz: BASTA, BASZTA
– Gáłęzie [drzewa figowego] [...] ná pálcat Márszáłkowski się nie znidą/ ábowiem drżeń ich bárzo miękki/ biały/ zda się bawełniány.BirkNiedz 113. BirkNiedz 113.
patrz: BAWEŁNIANY
– Chodził kościoł Rzymski po wężu y bázyliszku: to iest/ po rozmáitey ámbicyey tego świátá. BirkNiedz 150.
patrz: BAZYLISZEK
– Przez Izáiaszá obiecał Pan/ iż [...] będą mogli rękę swoię puścić do iámy wężowey/ y do skáłuby bázyliszkowey. BirkNiedz 180.
patrz: BAZYLISZKOWY
– Sstáło [!] się z támtemi rzeczámi iáko więc bywa z Włoskim balonem/ piłą ową wielką, ktorą nádymaią wiátrem; idzie sobie poważnie ku gorze/ zá nią/ przed nią wiatr ten assystencyą stroi bącząc. Niechayże ieno na ziemię upadnie a wzięta będzie do torby. BirkNiedz 202.
patrz: BĄCZEĆ
– Uczeni ludzie chcą być probowáni/ áby znano iż są godni biretow swych doktorowskich. BirkNiedz 124.
patrz: BERET, BIERET, BIERLET, BIRET, BIRET, BIRETR, BIRLET, BITER
– Wielka záiste moc się dáie mężom Apostolskim nád narodámi ktore posieść mieli/ y zhołdowáć ná imię Chrystusowe. Dziś się to żelázne berło dáło z Duchem ś. gdy roskazano narodom wszytkim áby przez pokorne poddáństwo oddáli się Chrystusowi/ czyniąc to co Apostołowie święci roskázuią. BirkNiedz 365.
patrz: BERŁA, BERŁO
– Moc rozgrzeszánia dána Apostołom, iest berłem żelaznym. BirkNiedz 365.
patrz: BERŁA, BERŁO
– Niewiástá urodziłá syná płci męzkiey, ktory miał rządzić wszytkie narody w berle żeláznym. BirkNiedz .
patrz: BERŁA, BERŁO
– Kazánie Pierwsze. O Sákrámencie Pokuty ś. y o przyrownániu iey do berłá żeláznego. BirkNiedz Spis treści.
patrz: BERŁA, BERŁO
– Berło nie złote/ nie srebrne/ ále żelázne; á to dla tego/ iż iáko żelázo mocne/ ták moc Apostolska wielce iest potężna/ gdy tárga y odcina powrozy grzechowe. BirkNiedz 365.
patrz: BERŁA, BERŁO
– V Krolow stárych Bábilońskich bywáły berłá: ná ktorych wierzchu bywáło iábłko/ ábo kwiát iáki liliowy/ ábo roża/ ná pokazánie łáski y miłosierdzia serc ich Páńskich. BirkNiedz 47.
patrz: BERŁA, BERŁO
– Dwie ma berłá Bog nász/ ktore wspomina Zácháryasz ś. iedno ozdobne/ wdzięczne/ kwiátem liliowym prześliczne; drugie strászne dla mieczá/ dla siekiery ktora przy nim/ nád nim. […] Postrászy złych ludzi tym wtorym. BirkNiedz 1-2.
patrz: BERŁA, BERŁO
– Chcesz widzieć Chryzolit złoty kámień/ z ktorego promyszczki ogniste wyskákuią? [...] Jesli Beryl; ono łáski ktore się pokázuią w Chrystusie. BirkNiedz 82.
patrz: BERYL, BERYŁ, BERYŁ
– Hárdość przeklęta z tego Bogu nieprzyiacielem iest/ iż nader szuka wysokości: […] żadna ina rzecz znieść tey bestyey nieumie/ áni może ták łatwie/ iáko pokorá przy tákim posłuszeństwie. BirkNiedz 78.
patrz: BESTIA
– Iáko rospustność cielesna/ bestyálna/ sromotna/ y wielka nieczystość iest: ták z drugiey strony czystość iest wielka y Anyelska cnotá. BirkNiedz 27.
patrz: BESTIALNY
– Nie miey towárzystwá przez náśládowánie bestyalnego żywotá z wieprzámi. BirkNiedz 207.
patrz: BESTIALNY
– Płech pełno [...] Niewielkie te bestiyki są/ ále náturá ludzka bárzo słába iest/ zginąć iey y od namnieyszych tych bestyieczek. BirkNiedz 571.
patrz: BESTYJECZKA
– Gdyby kogo wrzucono ná mieysce kędy płech pełno/ áza tám nieumrze? Niewielkie te bestiyki są/ ále náturá ludzka bárzo słába iest/ zginąć iey y od namnieyszych tych bestyieczek. BirkNiedz 571.
patrz: BESTYJKA
– My iákoby żadnego sądu nie miáło być/ tákesmy bespieczni/ áni sumnienia swego rozbieramy. BirkNiedz 16.
patrz: BEŚPIECZEN, BEŚPIECZNY, BEZPIECZEN, BEZPIECZEN, BEZPIECZNY, BEZPIECZNY, BIEZPIECZNY
– Jáki niewstyd tego szálbierzá [kalwinisty Bezy]/ ták bespiecznie żártuie z táiemnic świętych Bożych. BirkNiedz 590.
patrz: BEŚPIECZNIE, BEZPIECZNIE, BEZPIECZNIE, BEZPIECZNO, BEZPIECZNO
– Onym Sodomskim obywátelom wielką sromotę przyniosłá oná bespieczność [...]: iákoby nigdy nie było słyszáne ábo widziáne tákie głupstwo/ y szalenstwo ná świecie; grzeszyć/ á nie kryc się z grzechem. BirkNiedz 59.
patrz: BEŚPIECZNOŚĆ, BEZPIECZNOŚĆ, BEZPIECZNOŚĆ
– A świát ná drodze zbáwienney áni wie w ktorą stronę swoie miłośniki chcąc wiedzie ná bezdrożé/ przykre/ niedostępne skáły. BirkNiedz 127.
patrz: BEZDROZE, BEZDROŻE, BEZDROŻE
– Trzebá się nam wprędce okázáć wielkiemu onemu Hetmámowi: iesli rdzá będzie ná zbroi nászey/ rdzá grzechowa [...] biádá nam/ wypędzą nas z szeregu Páńskiego/ á miedzy bezecne poczytáią/ ábysmy wieczną niesławę y męki ogniste cierpieli. BirkNiedz 9.
patrz: BEZECNY
– Kto weyźrzy ná sámę Anglią/ á wspomni sobie onę okrutnicę/ bezecnego łożá bezecną corkę. BirkNiedz 14.
patrz: BEZECNY, BEZECNY, BEZECZNY
– Ten ktory ciáło swoie wolne/ piękne/ szláchetne/ od Bogá stworzone [...]/ bezecney wszetecznicy smrodliwey odda/ wielką krzywdę ciáłu swemu czyni. BirkNiedz 26-27.
patrz: BEZECNY, BEZECNY, BEZECZNY
– Strzeżmy się tych chełp bezecnych/ zmierzniemy ták ludziom prędko y Pánu Bogu. BirkNiedz 38.
patrz: BEZECNY, BEZECNY, BEZECZNY
– Ziołá szkodliwe/ cierniská bezecne/ wykopywa bogoboyne rozmyślánie. BirkNiedz 165.
patrz: BEZECNY, BEZECNY, BEZECZNY
– [...] ten ktory sobie y bezżądnym swoim chuciom gwałt czyni/ y siebie sámego ná więtszą chwałę Bożą poświąca/ y żadney się rzeczy trudney nie leni/ wszędźie ábowiem przy sobie czuie pomoc/ y łáskę Bożą [...]. BirkNiedz 170.
patrz: BEZRZĄDNY, BEZRZĄDNY, BEZRŻĄDNY, BEZŻĄDNY
– [...] gdy postrzeżesz przenáśládowánie ćiáłá twego/ y bezuzdnego teg[o] koniá czerwonego [na którym jeździ czart]/ porwi łuk modlitwy y rzuć ná niebo modlitwy iáko strzały nieiákie [...]. BirkNiedz 192.
patrz: BEZUZDNY
– Biádá káżdemu ktory posłuszeństwem nie broni się iáko tarczą; pewnie ten korony nie osięgnie w niebie [...]. BirkNiedz 85.
patrz: BIADA, BIEDA
– Biádá nam/ ktorych od Bogá ládá wietrzyk odpłoszy: á iesli nie odpłoszy/ przychodzi on zdraycá/ y przez chytrość swoię łatwie nam włosy te zdejmie. BirkNiedz 21.
patrz: BIADA, BIEDA
– Starzy fortunę o dwu twarzách málowáli/ białą przed sobą/ czarną w tył: stáwiáli ią ná kole: dáiąc znáć że się prędko do nas obroci/ bądź biało/ bądź czarno/ szczęśliwie/ nieszczęśliwie. BirkNiedz 72.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Starzy fortunę o dwu twarzách málowáli/ białą przed sobą/ czarną w tył: stáwiáli ią ná kole: dáiąc znáć że się prędko do nas obroci/ bądź biało/ bądź czarno/ szczęśliwie/ nieszczęśliwie. BirkNiedz 72.
patrz: BIAŁO
– Wielka rożnicá miedzy Kátholikiem á Kalwinistą, lub obádwá iednąż Biblią w ręku trzymáią. BirkNiedz 130.
patrz: BIBLIA
– Zowią się tedy ci nowi Apostołowie Ewángelikámi/ y ták vdawáią się zá dobre ziárná: á ktoreż lepsze iáko te ktore święta ma Ewángelia? proszę/ z ktorey miary zowiecie się Ewángelikámi? podobno dla tego iż ná sámey Ewángeliey przestaiecie? Dla tego/ odpowiedzą. Jáko; ná samey Ewángeliey przestáiecie wy? to odrzucacie Dzieie Apostolskie/ Listy Páwłá ś. Obiáwienie Janá Ewángelisty ś. Proroki/ y ostátek Bibliey? Nie odrzucamy tego. Nie odrzucacie; czemuż się tedy nie zowiecie Apostolikámi/ Epistolarzámi/ Apokálipsikámi/ Prophetykámi/ Bibliakámi? Lacno odpowiedzą. Chcą zgołá iáko nadáley rozrożnić się od Kátholikow. BirkNiedz 131.
patrz: BIBLIAK
– Nic inszego widáć nie było ná ten czás/ iedno kátowanie/ bicze/ rozgi/ wygnánia/ śmierći/ żelázá/ ognie/ łańcuchy/ okowy/ kordy/ szubienice/ krzyże. BirkNiedz 16.
patrz: BICZ
– Strászny bicz ná złego ma sumnienie/ ktorym go ustáwicznie kátuie. BirkNiedz 119.
patrz: BICZ
– Nic inszego widáć nie było ná ten czás/ iedno kátowanie/ bicze/ rozgi/ wygnánia/ śmierci/ żelaza/ ognie/ łáńcuchy. BirkNiedz 16.
patrz: BICZ
– Poddani gdy żęli żyto a garzteczkę iaką w zanadra włożyli / bito ich okrutnie. BirkNiedz 13.
patrz: BIĆ
– Co rok to nowe regestrá Poborcom niektorzy gospodarze náyduią y spisuią: co rok nowe biernie/ szosy/ podátki/ te osęki niezbedne ná ludzką szárpáninę wymyśláią. BirkNiedz 224.
patrz: BIERNIA
– Doktor Anyelski Thomasz ś. wspomina ná tym mieyscu/ cztery wielkie Sákrámentá: iáko Chrzest ś. [...]. Bierzmowánie/ y ten Sákráment iest wielki dla tego ktory go dáie: bo go żaden nie kłádzie ná czoło násze/ iedno Biskup. BirkNiedz 94.
patrz: BIERZMOWANIE
– Y nie dáremna iest oná ceremonia przy Chrzcie/ y przy Bierzmowániu/ gdy ochrzczonym dziateczkom oycá chrzesnego/ y mátkę Chrzesną Kosciołá náznácza/ á ci obowięzuią się vczyć syná swego/ corkę swoię wszytkiego tego/ co należy do zbáwienia. BirkNiedz 231.
patrz: BIERZMOWANIE
– Kto záś ubogi w rozum/ odárty w cnotę/ zápomniawszy siebie sámego/ pyta o drugich: A ty kto? rad zbiera grzechy cudze/ y kłádzie że w biesági przed sobnie/ swoie w tył porzuca. BirkNiedz 33.
patrz: BIESAG, BIESAGA
– Luter w Rozmowách biesiádnych ták mowi: Experientia constat, eos qui in bona Ecclesiastica inuolarunt, tandem ad mendicitatem redactos esse. y kładzie ono podobieństwo foremne. BirkNiedz 135-136.
patrz: BIESIADNY, BIESIADNY, BIESIEDNY
– Jákoby miał bindą oczy przewiązáne/ wie iż przyjacioł miłych około niego wiele; chwyta/ á nie może vchwycić/ bo nie wie kędy ktory stoi [...]. BirkNiedz 85.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Gdy nieczyste myśli/ y wszeteczne postępki ciáłá mego w sobie czuię; wstydam się bárzo tego/ iż biodrá moie nápełnione są pośmiewiskámi/ y niemász zdrowia: to iest czystości ná ciele moim. BirkNiedz 98-99.
patrz: BIODRA, BIODRO
– Zasłona kościelna ktora wisiáłá przed Arką testámentu z purpury y szkárłatu dwá rázy moczonego/ z bisioru kręconego/ y hiácinthu byłá robiona. BirkNiedz 450-451.
patrz: BISIOR
– Ten Anyelski chleb [...] nie padł ná dáchy páńskie pozłociste/ nie ná bisiorowe/ szkárłatne száty/ ále do stáynie y żłobu sstąpił. BirkNiedz 64.
patrz: BISIOROWY
– Doktor Anyelski Thomasz ś. wspomina ná tym mieyscu/ cztery wielkie Sákrámentá: iáko Chrzest ś. [...]. Bierzmowánie/ y ten Sákráment iest wielki dla tego ktory go dáie: bo go żaden nie kłádzie ná czoło násze/ iedno Biskup. BirkNiedz 94.
patrz: BISKUP
– Wspomina Victor Vricensis słowá iednego Biskupá Aryáńskiego do krolá Wandálskiego/ áby nie zábiiał Kátholiká iednego [...]. BirkNiedz 147.
patrz: BISKUP
– W sámey Jndiey zachodniey/ Thomas Bozius náliczył przez to sto lat Biskupich káthedr do dwudziestu/ Kościołow zbudowánych do 70. tysięcy. BirkNiedz 147.
patrz: BISKUPI
– Jako wiele po wszystkim świecie Biskupstw/ Arcybiskupstw/ nie wyliczy ich za godzinę. BirkNiedz I, 147.
patrz: BISKUPSTWO
– Gotuie [czart] ná nas [...] ogniste bláchy y panwie/ iesli zwyciężeni będziemy. BirkNiedz 120.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Do tego bládymi będą dla głodu/ wyschli dla prágnienia [potępieńcy w piekle]. BirkNiedz 5.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– [...] zda mi się iż baczę piękny obraz/ ále tylko poczęty: do ktorego wszeláką doskonáłość/ fárby/ świátłá przydał Łukasz ś. Widzę fárbę szkárłatną miłości/ Ociec twoy y ia: bládą boleści: z boleścią szukálismy ciebie, cienie baczę zgubienia. BirkNiedz 81-82.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Jest [grzech] rdzá ktora blásk y piekność dusze pożera... BirkNiedz 59.
patrz: BLASK
– Ták niezwyciężone woysko Sędziego nawyzszego poydzie pod rozmáitemi chorągwiámi: konni pod chorągwią złotą dobrodzieystw wziętych: pieszy pod chorągwią czarną grzechow popełnionych: strzelcy poydą zá czerwoną chorągwią bluźnierstw/ ktoremi strzeláne było niebo. BirkNiedz 8.
patrz: BLUŹNIERSTWO, BLUŹNIERSTWO, BLUŹNIERZTWO
– Słuchácze moi namilszy/ nie wierzcie tym zdraycom [czartowi i naturze ludzkiej] [...] Mowią do was: vczyń ten grzech [...] Mowią do drugiego: Trzebá się zemścić [...] Byś się był opárł ná wierze/ ná te błázeńskie diskursy nie dałbyś y słowá iednego. Aza nie pięknieysze one diskursy ktore wiárá podáie. BirkNiedz 157.
patrz: BŁAZENSKI, BŁAZEŃSKI, BŁAZEŃSKI, BŁAŻEŃSKI
– Isidorus Clarius ták czyta: Statuam me contra oculos tuos. y słusznie nie dawno rzekł: Rozumiałeś niezbożniku iż będę tobie podobien? iákoby chciał mowić: rozumiałeś że tego nie vczynię co mowię: A ktoreż świátło może rozeznáć lepiey te błędy twoie/ iáko gdy siebie sámego postáwię przeciwko twoim oczom? BirkNiedz 8.
patrz: BŁĄD
– Sprosniey błądzą Politykowie nászy/ ktorzy lub pozwalaią iż práwem Chrystusowym wszeteczeństwo iest zákazáne; przą iednák tego/ áby práwem Moyzeszowym było. BirkNiedz 27.
patrz: BŁĄDZIĆ
– Nátura násza błędna [...] się w figlách kocha. BirkNiedz 157.
patrz: BŁĘDNY
– Błogo było Sálomonowi gdy słuchał Páná Bogá/ á uszy swoie tylko chował ná słuchánie mądrości. BirkNiedz 182.
patrz: BŁOGO
– Polycletus [...] Miał ná myśli gárncarze/ y owe rzemiesłniki/ ktorzy formowáli státuy z gliny/ z ziemie: iáko przykrzeysza robotá byłá Chrystusowá/ ktorey błoto y plugástwo nie tylo zá páznogcie zálázło/ ále począwszy od głowy áż do nog/ ran mu wiele zádáła. BirkNiedz 70.
patrz: BŁOTO
– Kędy ná ktorey duszy mocnego tego przedsięwzięcia nie mász/ gdy pokusy prziydą/ błotá grzechowe tám być muszą. BirkNiedz 36.
patrz: BŁOTO
– Czemu Pan Bog [...] ná prośbę Páwłá s. nic nie dał gdy prosił/ áby od niego bodziec on ciáłá był oddalony? BirkNiedz 121.
patrz: BODEC, BODZIEC, BODZIEC, BODZIEĆ, BOJEC
– Zła iest boleść: gorszy grzech/ [...] ktory rozwięzuie węzeł Bogá z człowiekiem/ y sumnienia bodźcámi wnętrzności ludzkie szárpa. BirkNiedz 54.
patrz: BODEC, BODZIEC, BODZIEC, BODZIEĆ, BOJEC
– Cnotliwy Dawid o sobie pokornie mowił: Kogo przenáśláduiesz krolu Izráelski, psá zdechłego przenáśláduiesz, pchłę iednę? O Saulu záś/ lub nieprzyiacielu swoim iáko bogáto: Niechay mi Bog mił będzie, nie vczynię tey rzeczy Panu moiemu Chrystusowi, pomázáńcowi Páńskiemu. BirkNiedz 38.
patrz: BOGACIE, BOGACIE, BOGATO, BOGATO, BOHATO
– Słowo Boże Chrystus IESVS, wieczne/ przedwieczne iest/ wiekuistemi bogáctwy opływa. BirkNiedz 38.
patrz: BOGACTWO, BOGACTWO, BOGACZTWO, BOGASTWO
– Szczęśliwe małżeństwo w ktorym kwitnie pokoy/ miłość/ zgodá/ posłuszeńst: te są prawdziwe bogáctwá małżonkow. BirkNiedz 94.
patrz: BOGACTWO, BOGACTWO, BOGACZTWO, BOGASTWO
– Dzisieś piękny iáko kwiát/ obetkány bogáctwy/ zuchwáły dla młodości: iutro będziesz nędznikiem/ zwiędnieiesz od czásu. BirkNiedz 33.
patrz: BOGACTWO, BOGACTWO, BOGACZTWO, BOGASTWO
– Bogáctwa Krezusowe/ pompy Neronowe/ siły Herkulesowe/ aboć wiátrem nádziane były/ ták puknęły/ y w wiátr poszły/ iákoby nigdy nie były ná świecie. BirkNiedz 202.
patrz: BOGACTWO, BOGACTWO, BOGACZTWO, BOGASTWO
– Vżywał páńsko on Bogacz/ dał mu świát ná początku słodkie wino; ná końcu go częstował mękámi okrutnymi/ y prágnieniem gorzkim. BirkNiedz 95.
patrz: BOGACZ
– Widziáłá [Najświętsza Panna] tám [w królestwie egipskim] onę bystrą y bogátą rzekę Nylus. BirkNiedz 65.
patrz: BOGATY
– Chrystus Pan vrodził się w Bethleem/ nie w páłacu iákim bogátym/ ále w podłey stáyniey. BirkNiedz 63.
patrz: BOGATY
– Nie masz boleści záprawdę nád boleść grzechową/ ktora nie tylo ciężka/ ále y długo człowieka trapi. BirkNiedz 54.
patrz: BOLEŚĆ
– Nawáłność wielka ukázuié mądrość żeglárską/ kiedy cichy wietrzyk/ ládá bosman okrętem włada. BirkNiedz 117.
patrz: BOSMAN
– Przed Arką oną złotą zasłona była z szkarłatu [...]: przed Arką Bożą Panną naświętszą/ szczyro złota zasłona ta wisiała poślubienia/ y małżeństwa. BirkNiedz 61.
patrz: BOŻY
– Sálomon mądry/ y bogáty Krol/ nábudował báłwochwálnic wiele dla żon swoich/ y nałożnic/ y czynił pokłon z nimi wespoł/ przed bożyszczámi onemi. BirkNiedz 156.
patrz: BOŻYSCZE, BOŻYSZCZE, BOŻYSZCZE
– Niechay mi Bog mił będzie, nie vczynię tey rzeczy Panu moiemu Chrystusowi, pomázáńcowi Páńskiemu. BirkNiedz 38.
patrz: BÓG
– [...] grzech złością iest gorzką/ iáko piołun iáki/ ktory y ná skosztowániu sámym śmierć rodzi/ tárga sumnienie/ y rzuca go w gorzkość łez y bolow. BirkNiedz 56.
patrz: BÓL
– Rozmáitemi bolámi zdięty ten/ ktorego wszytkie duchowne członki podruzgotáne/ ktory żadney folgi nie ma/ do tego śmierci czeka nie iáko końcá bolow/ ále iáko początku nowych mąk. BirkNiedz 57.
patrz: BÓL
– Dla tego iáko vczciwa y wstydliwa służebnicá/ gdy Pan iey wstyd chce brać/ idzie do sędziego/ y prosi być wolną: ták y te kreátury [dobra doczesne] wołáią swym sposobem ná spráwiedliwość Bożą/ y proszą áby wolne były od gwałtu y krzywdy/ ktorą im czynisz. BirkNiedz 100.
patrz: BRAĆ
– Ciásna braná do niebá/ mowi Syn Boży: ciásna braná pokutá iest/ ale prowádzi do żywotá. BirkNiedz 59.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– Iest tu táiemnicá tá: trudno czásem rozeznáć iesli grzech ná myśli zádał iuż śmierć/ czy skonánie czyni? czy zábił do końcá duszę/ czyli tylo stáwił ią v bran piekielnych? BirkNiedz 58.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– Nábál z Hebráyská głupiego znáczy/ ktory zápomniawszy siebie sámego/ inne obyczáie nicuie/ brámuie. BirkNiedz 33.
patrz: BRAMOWAĆ
– By był pomyślił sobie/ że te pompy páńskie często się mienią/ że koła te szczęśliwe bywáią ná dole w nieszczęściu zánurzone; ták mi się zda/ żeby był ná bráńce swoie miłosiernieyszy [Adonibezek]. BirkNiedz 111.
patrz: BRANIEC
– Pismo ś. y wszeláka náuká z niego/ iest iáko brełá złotá/ z ktorey może być zrobione náczynie dla bogáczá. BirkNiedz 185.
patrz: BRELA, BREŁA, BRYŁA, BRYŁA
– Iáko pisárze długie słowá brewiáturámi krocą/ ták Słowo przedwieczne w náturze ludzkiey/ iáko ná prześlicznym nieiákim pápierze skrocone. BirkNiedz 65.
patrz: BREWIATURA
– Przyczyná piąta iest/ dla ktorey Bog stworzył człowieká tego/ ktorego potym spráwiedliwym sądem swym zda ná wieczne potępienie: áby nie rozumieli ludzie źli y przewrotni/ iż broili/ żyli iáko się im podobáło/ á nic z tego. BirkNiedz 141.
patrz: BROIĆ
– Ládá źwierzę się vrodzi/ broń tuż przy nim/ w rogách/ w páznogtách/ w kopytách/ w zębách. BirkNiedz 44.
patrz: BRONIA, BRONIA, BROŃ, BROŃ, BRÓŃ
– Włosy głowy tey [Chrystusa] czarne: bo ácz grzechu nie miáł/ ále podobieństwá ciáłá grzésznego nie bronił się wziąć. BirkNiedz 19.
patrz: BRONIĆ SIĘ
– Niechayże iedno brzytwá tknie się dyámentu/ pádáć się pierwey przydzie/ á niż tego dokaże ná co się zániosłá. BirkNiedz 22.
patrz: BRZYTEW, BRZYTWA
– Krolowie tego światá szukáią drogich szat/ łáncuchow/ koron/ berłá/ bucznych páłacow. BirkNiedz 67.
patrz: BUCZNY, BUCZNY, BUSZNY
– Rzemięslnicy dziełá rąk swoich/ iáko są obrázy/ rzeźby/ pismá/ budunki/ mogą z rąk swoich puścić bez skázy. BirkNiedz 469.
patrz: BUDENK, BUDUNEK, BUDUNK, BUDYNEK, BUDYNEK
– Niewiem iáko cię rozumieć Symeonie: ná vpadek położony ten ma być/ ktory powstániem iest nászym? ná vpadek ten ktory dźwignął wszystek świát? podobno ták ná vpadek/ to iest/ áby vpadki one y rysy wielkie/ ktore czárci vczynili w niebie/ nowymi duszámi zápráwił: y ták on kámień położony był pierwszy węgiełny ná to budowánie nowe [o Chrystusie]. BirkNiedz 63.
patrz: BUDOWANIE
– Wieżę wysoką począł był nowy Nemrod budowáć/ August on Cesarz (pokoy go vnosił wielki/ dla tegoż regestrá gotuie ná wszystek świát) sstąpił Pan/ y odmiánę vzynił w onych budownikách [...]. BirkNiedz 63.
patrz: BUDOWNIK
– O iáko wielką miłością on [Chrystus] ciągnie do siebie grzeszniki/ nie ináczey iáko słomę bursztyn/ y zsobą ich iednoczy. BirkNiedz 82.
patrz: BURSTYN, BURSZTYN, BURSZTYN, BURZTYN
– Náleźli [...] człowieká siedzącego/ od którego dyabelstwá wyszły/ odziánego/ przy baczeniu u nog Páńskich. BirkNiedz 120.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Wpadł [Samson] w ręce Philistinow/ od ktorych był iáko bydlę nieiákie prowádzony. BirkNiedz 190.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Wpadł [Samson] w ręce Philistinow/ od ktorych był iáko bydlę nieiákie prowádzony. BirkNiedz 190.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Wpadł [Samson] w ręce Philistinow/ od ktorych był iáko bydlę nieiákie prowádzony. BirkNiedz 190.
patrz: BYDLĘ
– Wpadł [Samson] w ręce Philistinow/ od ktorych był iáko bydlę nieiákie prowádzony. BirkNiedz 190.
patrz: BYDLĘ
– Poznay człowiecze godność twoię/ powstań teraz/ przyszedł Pan ná powstánie tobie: długoż będziesz bydlęciem? bądź człowiekiem. BirkNiedz 64.
patrz: BYDLĘ
– Lepiey się dáć rządzić bydlęciu nierozumnemu, á niż świátu. BirkNiedz 127 marg.
patrz: BYDLĘ
– Wszedł [Bóg] do znáku drugiego/ ktory Taurus zowią Astrologowie; ogromne to bydlę/ nieugłaskáne: Quasi primogeniti Tauri, pulchritudo eius. Táki był Bog po grzechu Adámowym/ zápalił się ná świát słusznym gniewem ná one obywátele Rayskie. BirkNiedz 15.
patrz: BYDLĘ
– Nie bądźcież iáko koń/ iáko muł/ ktorzy rozumu nie máią/ bądźcie iáko bydło rozumne Dawidowe. BirkNiedz 64.
patrz: BYDŁO
– Iákoz im [czartom] prędko pozwolono bytu w tych wieprzách? BirkNiedz 121.
patrz: BYT
– Człowiek od káżdego stworzenia ma cokolwiek/ od elementow byt/ od zioł wzrost/ od bydląt czucie. BirkNiedz 456.
patrz: BYT
– Czosnkiem y cebulą Egiptską ustá wásze śmierdzą/ iáko onych Zydow ná puszczy/ á nie mánną/ nie gorczycą wiáry ś. BirkNiedz 155.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Mieli mánnę ná puszczy/ [...] á oni; lepsze czosnki/ cebule są Egiptskie ániż tá mánná. BirkNiedz 244.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Drudzy bez regestrow do Zydowskiego cechu wstąpili; drą, łupią bez miłosierdzia. BirkNiedz 224.
patrz: CECH, CECH, CZECH
– Smrodliwy ogień iest siárczysty/ podobny mu piorunowy; nie ma zapáchu tákiego/ iáki ma z cedru/ ábo z kádzidłá. BirkNiedz 241.
patrz: CEDR
– Bywał tám szkárłat; á tu kto nie widzi tego szkárłatu/ ktory Cedrowe drzewo z tym hisopem związał. BirkNiedz 105.
patrz: CEDROWY, CEDROWY, CZEDROWY
– Spádną gwiazdy z niebá/ nie ták iáko vpada cegłá z gory/ ále przez defekt y vtrátę swiátłá. BirkNiedz 3.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Wszytkie ábowiem kreátury podniosły chorągwie swoie przeciwko nam/ człowiek v nich iáko cel iáki: Signum cui co[n]tradicitur. BirkNiedz 68.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Woł gdy biie/ oślep biie: Iednorożec pátrzy celu/ y ták biie. BirkNiedz 73.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Iako márynarze/ ábo ci ktorzy do iedney łodzi wnidą/ dla roznych spraw y przyczyn/ nigdy do iednego celu nie mierzą; ále skoro wiátry vderzą/ á morze pocznie się od wáłow nádymáć/ wszyscy bieżą iáko ná gwałt/ rátá wszyscy wołáią zgodnym sercem: ták y ci ktorzy opuściwszy łodź Piotrá ś. puścili się ná wáły roznych heretyctw/ nie mász żadney przyiáźni miedzy nimi/ chybá ná ten czás gdy się obawiáią niebespieczeństwá iákiego od klątew/ abo od kościelney discypliny/ prędka ná ten czás nuedzy nimi konfederácya. BirkNiedz 256.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Kto kiedy widział ták wydátny cel ná ták wiele rázow/ ná ták wiele okrutnych strzał? BirkNiedz 70.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Ieden z nich był celnikiem/ drugi prześladownikiem; był ieden krzywoprzysiężcą/ wszyscy Páná odbiegli. BirkNiedz 20.
patrz: CELNIK, CELNIK, CZELNIK
– Naturá Boska wielką iest doskonáłością/ y ceną przednią wszytkich rzeczy/ iáko złoto. BirkNiedz 18.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Chciał dác znáć/ iż nogą posłuszeństwá stánął we srzodku/ iáko więc centrum w-puł cyrkułu/ y ztámtąd wyniść nie może. BirkNiedz 84.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Wszyscy tedy mogą wielki pożytek z káżdego kazánia mieć/ by iedno pokornie y nabożnie słucháli [...] á byli skromnymi uczniámi/ nie bucznymi censorámi. BirkNiedz 185.
patrz: CENZOR
– Cierpliwy Iob widział iż strzały nań leciały Sábeyskie/ Cháldeyskie/ od wichrow/ od czártow/ od rozmáitych sług dyabelskich/ iednák on mowi: iż ieg[o] frásunki nie pochodziły z inney ręki/ iedno z ręki Bożey. BirkNiedz 73.
patrz: CHALDAJSKI, CHALDEJSKI, CHALDEJSKI, HALDEJSKI
– Y w łowy kto chárty prowádzi/ á chárci do kuchni wolą/ nie wiele náłowi. BirkNiedz 196.
patrz: CHART, CHART, HART
– Nie miałeś co ieść/ masz teraz chleb Anyelski we żłobie położony. BirkNiedz 64.
patrz: CHLEB, CHLEB, KLEB
– Słońce okrutnie pali/ chłodniká żadnego nád dziecięciem: Orlicá przyleci y [...]/ skrzydła swe miasto namiotku rościągnie. BirkNiedz 71.
patrz: CHŁODNIK
– Nie dármo Sálomon niezbożne wywrotnemi zowie [...] bo ci ná wywrot chodzą/ co ma być ná wierzchu/ to ná dole; chłopá ná páná sadzáią. BirkNiedz 57.
patrz: CHŁOP
– Błogosłáwiony Chryste Iezu/ ktoryś po te kámienie ták nisko się spuścił. mowił o tobie niekiedy Dawid: Inclinauit caelos & descendit. A ia dzis widzę nie niebiosá náchylone/ ale Bogá samego pochylonego áż do żłobu: Reclinauit eum in praesepio. Siedziałeś przedtym na Cherubinách/ ná obłokách chodzenie twoie było/ ná skrzydłách swoich wiátry prędkie nosiły ciebie. BirkNiedz 64.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– O táiemnicy Troyce ś. [...]/ y iáko około niey mamy rozumem nászym chodzić. BirkNiedz .
patrz: CHODZIĆ
– Trwogá przybiia oczy ku ziemi/ iáskiń szuka co naciemnieyszych; wesele záś chodzi bespiecznie/ nikogo się nie boi/ w niebo pátrzy. BirkNiedz 1.
patrz: CHODZIĆ
– Sędzia vbiera się w szátę żarliwości/ tá ináczey nie chodzi iedno iáko piekło/ piekło miásto płaszczá ma mgłę ciemną. BirkNiedz 4.
patrz: CHODZIĆ
– Słyszeli sławę o nim: osobliwie Iákob ś. widział go [Pana] pod osobą Anyelską/ gdy z nim zápásy chodził noc cáłą. BirkNiedz 49.
patrz: CHODZIĆ
– Cudowne było złączenie Mátki y Pánny; cudowne wiáry y sercá ludzkiego; cudowne y to trzecie Bogá y człowieká/ dwu nátur/ ktore dáleko od siebie chodziły. BirkNiedz 66.
patrz: CHODZIĆ
– V Rzymian zwyczay ten był/ iż sędzia gdy ná sąd chodził/ vbierał się w szkárłát/ ále podszycie iego było czarne. BirkNiedz 4.
patrz: CHODZIĆ
– Nie dármo Sálomon niezbożne wywrotnemi zowie [...] bo ci ná wywrot chodzą/ co ma być ná wierzchu/ to ná dole; chłópá ná páná sadzáią. BirkNiedz 57.
patrz: CHODZIĆ
– Podźciesz teraz Kálwinistowie/ á zowcie się nowym tytułem Ewángelickim/ godniście go bárzo. Skąd ią poczniesz/ to źle; wszędzie nie dobrze: zgołá wam nieprzystoyno w tákiey bárwie chodzić. Dam ia wam przezwisko przystoynieysze/ gdy was z Ewángeliey dzisieyszey kąkolnikámi názowię. BirkNiedz 197.
patrz: CHODZIĆ
– Bywa y to iż Sędzia koleryk z przyrodzenia/ gniewliwy/ zápali się prędko. BirkNiedz 228.
patrz: CHOLERYK, CHOLERYK, HOLERYK, KOLERYK
– Domyślił się Philozoph/ że odźwierny dla vbogiey suknie nim pogardza; pożyczywszy kędyś száty drogiey/ prosto idzie do páłacu/ háyducy odstępuią/ odźwierni drzwi y pokoie otwieráią/ wszyscy witáią/ szánuią/ hołduią: ále on áni ná páná onego/ áni ná goście pátrząc/ szátę onę w ktorey przyszedł/ cáłuie y raz y drugi raz. BirkNiedz 223.
patrz: CHOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HUŁDOWAĆ
– A iż stan spráwiedliwe[g]o poki tu pielgrzymuie ná tym świecie/ nie może być názwány miedzy błogosłáwionymi w niebie: krzywdęby mu też vczyniono/ y ládáiákby go názwano/ gdyby mu dano tytuł ziemski: nie zowią go tedy áni niebem/ áni ziemią; ále z wielką táiemnicą rzekli: Záprowádził mię ná dobre/ ná iedno mieysce ktore śrzodkuie miedzy niebem y ziemią/ ná Horyzon świátá/ o ktorym mowić się może: Supremum infimi, & infimum supremi. BirkNiedz 87.
patrz: CHORYZONT, HORYZON, HORYZONT, HORYZONT, HORYŻONT, ORYZONT
– Zgołá własny był Topázyus/ ktory zámykał w sobie wszystkie fárby/ y kleynoty/ ktore miedzy one dziesięć drachm rozrzucone były: to iest/ miedzy dziewięć Chorow Anyelskich/ á dziesiątą náturę ludzką [...]. BirkNiedz 82.
patrz: CHÓR, CHÓR, CHUR, HÓR, KÓR
– Czynił cudá pożyteczne Chrystus nie ná dziwy tylo/ ále ná pożytek ludzki. BirkNiedz 89.
patrz: CHRYST, CHRYST, CHRYSTUS, CHRYSTUS, KRYST, KRYSTUS
– Bogáctwa Krezusowe/ pompy Neronowe/ siły Herkulesowe/ aboć wiátrem nádziane były/ ták puknęły/ y w wiátr poszły/ iákoby nigdy nie były ná świecie. BirkNiedz 202.
patrz: -CI, -Ć, -Ć
– Ciásna braná do niebá/ mowi Syn Boży: ciásna braná pokutá iest/ ale prowádzi do żywotá. BirkNiedz 59.
patrz: CIASNY
– Czynił cudá pożyteczne Chrystus nie ná dziwy tylo/ ále ná pożytek ludzki. BirkNiedz 89.
patrz: CUD, CUD, CUDO, CUDO, CZUD
– Obraz własny Krolow/ y innych ludzi: przechodzą iáko piáná ná wodzie/ przemiiáią iáko báńki wodne; y stąd ono przysłowie: człowiek báńká. BirkNiedz 33.
patrz: CZŁOWIEK
– Tákowym głosem po czteryktoć záwołány był Sámuel/ ábysmy ztąd zrozumieli/ iż głos stárszego/ głos iest Boży/ ktoremu trzebá być posłusznym z wielką skwápliwością. BirkNiedz 79.
patrz: CZTERYKROĆ, CZTERYKROĆ, CZTYRYKROĆ
– Czynił cudá pożyteczne Chrystus nie ná dziwy tylo/ ále ná pożytek ludzki. BirkNiedz 89.
patrz: CZYNIĆ
– Wiemci ia dobrze namilszy moy Synu/ iż ty wzgorę/ na łonie Oyczystym masz łoże bárzo szerokie/ łoże naiasnieysze/ ták dálece iż rozum moy ćmić się musi pátrząc ná nie [...]. BirkNiedz 47.
patrz: ĆMIĆ SIĘ
– Cudowne było złączenie Mátki y Pánny; cudowne wiáry y sercá ludzkiego; cudowne y to trzecie Bogá y człowieká/ dwu nátur/ ktore dáleko od siebie chodziły. BirkNiedz 66.
patrz: DALEKO
– Pisze Perrus Hansonius przeciwko tym deformatorom/ iż [...] obraz ukrzyżowánego naprzod w wodę wrzucili [...]. BirkNiedz 137.
patrz: DEFORMATOR
– Kálwinistowie nie reformowáli kościołá, ále deformowáli. BirkNiedz 136 marg.
patrz: DEFORMOWAĆ
– Więc kiedy im wątku nie stánie/ to słowsk náłożą dobre kolásy/ deklámáciy/ oráciy pełno/ nie dla czego innego/ iedno áby dołożyli słowy/ czego dołożyć nie mogą rzeczą. BirkNiedz 505.
patrz: DEKLAMACJA
– Trzebá ubić sługę; biyże go nie dębowcem iákim/ ále rozgą figową [...]. BirkNiedz 114.
patrz: DĘBOWIEC
– Uczeni ludzie chcą być probowáni/ áby znano iż są godni biretow swych doktorowskich. BirkNiedz 124.
patrz: DOKTOROWSKI
– Uczeni ludzie chcą być probowáni/ áby znano iż są godni biretow swych doktorowskich. BirkNiedz 124.
patrz: DOKTORSKI
– Nie mam ná tym dosyć/ ábym cię ták widziałá iáko Moyzesz: rádábym się odmieniłá w orlicę Ezechielową/ ozdobioną w rozmáite głowy/ pełna w oczy/ ábym się ciebie nápátrzyć mogłá iáko naylepiey [...]. BirkNiedz 48.
patrz: DOSIĆ, DOSYĆ, DOSYĆ
– [...] kto tonie ten się dusi, á kto się dusi/ ten duszą tráci ktorą żyie [...]. BirkNiedz 187.
patrz: DUSIĆ SIĘ, DUSIĆ SIĘ, DUSZYĆ SIĘ
– [...] odrzucácie Dzieie Apostolskie/ Listy Páwłá ś. [...]. BirkNiedz 131.
patrz: DZIEJE
– Opinia to ludzka ważyć poczęłá/ ále te wszytkie rzeczy [dobra światowe] sáme w sobie tanie bárzo/ nie máią nic w sobie wielkiego/ oprocz opiniy/ y dziwow nászych [...]. BirkNiedz 589.
patrz: DZIW, DZIWO
– Ale skoro do wschodu przychodziło/ ozdobiło łożnicę swoię nalepiey/ to iest Jutrzenkę: ciáło mowię/ y duszę Pánieńską: nápełniło ią niesłychánymi/ y nigdy niewidánymi dziwy/ iáko theatrum iákie/ iáko Mátkę y corkę Stworzycielową. BirkNiedz 46.
patrz: DZIW, DZIWO
– Między dziwy kłádzie Mędrzec teg[o] ktory się ná złoto nie zápátrza/ toc tedy niewiele tego. BirkNiedz 218.
patrz: DZIW, DZIWO
– Ale skoro do wschodu przychodziło/ ozdobiło łożnicę swoię nalepiey/ to iest Jutrzenkę: ciáło mowię/ y duszę Pánieńską: nápełniło ią niesłychánymi/ y nigdy niewidánymi dziwy/ iáko theatrum iákie/ iáko Mátkę y corkę Stworzycielową. BirkNiedz 46.
patrz: DZIW, DZIWO
– Czynił cudá pożyteczne Chrystus nie ná dziwy tylo/ ále ná pożytek ludzki. BirkNiedz 89.
patrz: DZIW, DZIWO
– Ale dálekosmy odeszli od onego pierwszego dziwu: wracam się tedy názad y mowię: Dziwowáłá się Pánná błogosłáwiona porodzeniu swemu/ iż Pánną będąc porodziłá/ pánieństwá nie stráciwszy. BirkNiedz 63.
patrz: DZIW, DZIWO
– [...] ná dźwignienie z choroby cieżkiey sługi moiego/ dosyć iedno słowo. BirkNiedz 114.
patrz: DŹWIGNIENIE
– Zowią się tedy ci nowi Apostołowie Ewángelikámi/ y ták vdawáią się zá dobre ziárná: á ktoreż lepsze iáko te ktore święta ma Ewángelia? proszę/ z ktorey miary zowiecie się Ewángelikámi? podobno dla tego iż ná sámey Ewángeliey przestaiecie? Dla tego/ odpowiedzą. Jáko; ná samey Ewángeliey przestáiecie wy? to odrzucacie Dzieie Apostolskie/ Listy Páwłá ś. Obiáwienie Janá Ewángelisty ś. Proroki/ y ostátek Bibliey? Nie odrzucamy tego. Nie odrzucacie; czemuż się tedy nie zowiecie Apostolikámi/ Epistolarzámi/ Apokálipsikámi/ Prophetykámi/ Bibliakámi? Lacno odpowiedzą. Chcą zgołá iáko nadáley rozrożnić się od Kátholikow. BirkNiedz 131.
patrz: EPISTOLARZ
– Zowią się tedy ci nowi Apostołowie Ewángelikámi/ y ták vdawáią się zá dobre ziárná: á ktoreż lepsze iáko te ktore święta ma Ewángelia? proszę/ z ktorey miary zowiecie się Ewángelikámi? podobno dla tego iż ná sámey Ewángeliey przestaiecie? Dla tego/ odpowiedzą. Jáko; ná samey Ewángeliey przestáiecie wy? to odrzucacie Dzieie Apostolskie/ Listy Páwłá ś. Obiáwienie Janá Ewángelisty ś. Proroki/ y ostátek Bibliey? Nie odrzucamy tego. Nie odrzucacie; czemuż się tedy nie zowiecie Apostolikámi/ Epistolarzámi/ Apokálipsikámi/ Prophetykámi/ Bibliakámi? Lacno odpowiedzą. Chcą zgołá iáko nadáley rozrożnić się od Kátholikow. BirkNiedz I, 131.
patrz: EWANGELIK
– Pan [...] Wozy Pháráońskie y woysko iego wrzucił w morze [...]. BirkNiedz 129.
patrz: FARAOŃSKI
– Lew iáko Phisiologowie vczą vmárłym się rodzi/ trzeciego dniá tykiem oycá swego żywot bierze. BirkNiedz 15.
patrz: FISJOLOG
– Toż czyni y obżercá: grzeszy y ten przeciwko ciáłu swoiemu/ gdy go lży womitámi/ phlegmámi/ y plugástwy innymi/ ná ktore się krztusimy gdy o nich słychamy/ siły mu odeymuie przyrodzone/ y ciepło. BirkNiedz 26.
patrz: FLAGMA, FLEGMA, FLEGMA
– Ta broń [wino] iest czártowska pierwsza przeciw młodości/ nie ták gába łákomstwo/ nie ták nádyma hárdość/ łekce ámbicia. BirkNiedz 194.
patrz: GABAĆ
– [...] mieszkał [Abraam] przy padole Mámbre/ y tám ołtarz zbudował/ iż uszczepił gay ná mieyscu zwánym Bersabee/ y tám wzywał imieniá Páńskiego. BirkNiedz 161.
patrz: GAJ
– Ráiu ieszcze Geográphowie ná Máppách nie narysowali. BirkNiedz 226.
patrz: GEOGRAF
– Exáminuycie pilno słowá te z glozą Tertullianá: Omnes nos; Si omnes [et] totos: Si totos, [et] interiores [et] exteriores, tam animas, quam corpora, manifestati oportet. BirkNiedz 7.
patrz: GLOSA, GLOSA, GLOSSA, GLOZA, GŁOZA
– Rzecze kto: A czemuż Bog dopuszczał rozwodu [...]? Ná to odpowiádam z Glosą/ iż dla uchronienia czego gorszego/ tego práwo Moyzeszowe dopuszczáło/ żeby nie zábiiáli żon mężowie BirkNiedz 29.
patrz: GLOSA, GLOSA, GLOSSA, GLOZA, GŁOZA
– Osądźcie iesli ten Bezá zá te glozki swe łotrowskie/ nie zásłużył okrutnego onego przeklęctwá. BirkNiedz 590.
patrz: GLOSKA
– Cichym/ máły[m] głoskom/ podobni/ a drudzy mnieyszy/ ktorych ledwie słycháć ná tym świecie. BirkNiedz 33.
patrz: GŁOSEK
– Ty gmerasz w tey ziemi iáko robak nędzny: Anyoł mieszka w niebie/ w iednym okiemmgnieniu wszytek świát przebieży/ á ty ná wschody nie wnidziesz bez trudu. BirkNiedz 40.
patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ
– Do tego iáko mánná/ kto ią vkradkiem y nád miárę brał/ psowáłá się: ták y heretycy ktorzy vkradkiem iáko zboycy y złodzieie náłożą y nákrádną mánny/ to iest sentenciy pismá ś. nád miárę/ to iest nád wyrozumienie Oycow świętych: gnoią tę mánnę: ábowiem v nich niemász prawdziwego/ czystego słowá Bożego. BirkNiedz 178.
patrz: GNOIĆ
– Owi nieumieią uszu swych záżyć [...] ktorzy rádzi słucháią chwał swoich [...]. Tácy wnet tráfią ná pochlebce/ ktorzy ich do hárdości przywiodą/ á potym zepchną/Gora. BirkNiedz 184.
patrz: GÓRA
– Iako więc bywa z Włoskim balonem, piłą ową wielką, ktorą nadymaią wiatrem; idzie sobie poważnie ku gorze/ za nią / przed nią wiatr ten assystencyą stroi bącząc. Niechayże ieno na ziemię upadnie a wzięta będzie do torby. BirkNiedz 202.
patrz: GÓRA
– Anyołá pytamy: Tu quis es?/ pytamy niebios/ miesiącá/ słoncá/ ktoś ty iest? ziemie pytamy/ wody/ wiátru/ ogniá/ ktoś ty iest? pytamy Philosophiey: co to iest motus, locus, tempus: pytamy Grámátyki/ Diálektyki/ Rhetoryki/ zważcie nam te słowká iákie są? [...]. BirkNiedz 39.
patrz: GRAMATYKA
– Stánął między cichym Moyzeszem/ á gniewliwym Heliaszem/ áby náuczył krolow y pánow tego świátá/ iákie máią mieć przy sobie senatory/ y iákich máią być obyczáiow; nie słodkich názbyt/ nie kwásnych też zgołá: ále iako mowił Henricus 4. Imper. Coby to byli iáko iábłká gránátskie/ nie słodkie/ nie kwáśne/ ále iákoby winniczki cierpkie: subacre quid; bo to heroglyphicum iego było: Malum granatum cum inscriptione subacre. BirkNiedz 225-226.
patrz: GRANATSKI
– Chce mowić błogosłáwiona spráwiedliwa duszá: gdy ty mnie náuczáć będziesz świętey náuki twoiey/ w domu mátki moiey Kościołá Kátholickiego/ ia ostre wino vtrapienia/ nie ono Bábilońskie roskoszne: ia moszcz z iábłek gránátskich czerwonych; to iest/ krew twoię świętą pić będę: niechcę tu żadnych roskoszy ná ziemi/ ná lepsze się chowáiąc do niebá. BirkNiedz 101.
patrz: GRANATSKI
– Bog do tego rad onę butę pod nogi pokornego człowieká rzuca/ każe mu ziemię gryść/ gniew y sromotę źrzeć/ á iemu to niemiło bárzo. BirkNiedz 239.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Nie masz boleści záprawdę nád boleść grzechową/ ktora nie tylo ciężka/ ále y długo człowieka trapi. BirkNiedz 54.
patrz: GRZECHOWY
– Bo iáko gdy grzmi/ ogniste pioruny/ błyskáwice pokázuią się z niebá: ták z głosow Ianá Chrzcicielá groźby wiecznego ogniá wyskákowáły. BirkNiedz 35.
patrz: GRZMIEĆ
– Małżeństwo z káżdey miáry czcicie/ ták dálece ábyście go żadną rzeczą nie gwałcili [...]. BirkNiedz 134.
patrz: GWAŁCIĆ
– Oni [żeglarze] ubieráli z okrętu gdy gwałt przyszedł: a my ubieráymy z dusze ciężarow przeklętych/ towarow piekielnych/ to iest grzeczhow. BirkNiedz 117.
patrz: GWAŁT
– Obżárstwo y mięsopust kátámi bywáią grzeszącego; á ktore były naczynia roskoszy/ będą męki: á co nawiętsza/ te rzeczy (iako vważa Bázyli ś.) ktore Pan Bog stworzył ná záchowánie y rozmnożenie rodzáiu ludzkiego/ obracáią się w śmiertelną truciznę/ y śmierć przynoszą z ciężkimi chorobámi gwałtowną. BirkNiedz 190-191.
patrz: GWAŁTOWNY
– Skromność v nich [zwierząt] wielka/ iedzą tyle ile potrzebá/ to co im náturá nágotowáłá/ nic kwoli roskoszy sobie nie gotuią [...]. BirkNiedz 42.
patrz: GWOLEJ, GWOLI, GWOLI, KWOLI
– Heretycy y niewierni ludzie áni habitu wiáry nie máią (to iest/ nie máią w pokłádzie rozumnym wiáry) áni używáią wiáry: wiára ich nie od Bogá/ ále od ludzi iest/ ábowiem ten rozum dla ktorego wierzą/ nie iest Boskie obiáwienie/ ále ich zmysł y vrádzenie; wierzą nie to co roskazano/ ále to co się im podoba; co się nie podoba/ tego nie wierzą. BirkNiedz 154.
patrz: HABIT
– Iako márynarze/ ábo ci ktorzy do iedney łodzi wnidą/ dla roznych spraw y przyczyn/ nigdy do iednego celu nie mierzą; ále skoro wiátry vderzą/ á morze pocznie się od wáłow nádymáć/ wszyscy bieżą iáko ná gwałt/ rátá wszyscy wołáią zgodnym sercem: ták y ci ktorzy opuściwszy łodź Piotrá ś. puścili się ná wáły roznych heretyctw/ nie mász żadney przyiáźni miedzy nimi/ chybá ná ten czás gdy się obawiáią niebespieczeństwá iákiego od klątew/ abo od kościelney discypliny/ prędka ná ten czás nuedzy nimi konfederácya. BirkNiedz 256.
patrz: HERETYCTWO
– Kąkol rodzi ziarno czárne/ prochowi podobne; ták heretyctwo splendor wiáry ćmi/ y czerni/ człowieká peochem czyni/ iż się łácno vniesie wszytkim wiátrem náuki: bo nie pytay státku w heretykách/ to się tey opiniiey chwycą/ to owey/ bo dobrego gruntu wiáry nie máią. BirkNiedz 137.
patrz: HERETYCTWO
– Przed Arką oną złotą zasłona była z szkarłatu/ z hiacynthu/ z bisioru. BirkNiedz 61.
patrz: HIACYNT
– Bywał tám szkárłat; á tu kto nie widzi tego szkárłatu/ ktory Cedrowe drzewo z tym hisopem związał. BirkNiedz 105.
patrz: HIZOP, HIZOP, ISOP, IZOP
– Bywał tám hisop máluchne ziołeczko płucom pomocne; kto nie widzi pokory Chrystusowey/ ktora iáko hisop iáki czyszczący humory szkodliwe głowie nászy/ to iest hárdość y butę wygnać może? BirkNiedz 105.
patrz: HIZOP, HIZOP, ISOP, IZOP
– Ktokolwiek będzie iákikolwiek ma żywot/ ábo rozumny iáko człowiek/ ábo intellektuálny iáko Anyoł [...] zda mi się/ y káżdemu się zdáć będzie/ iż nie będzie náleziony sprawiedliwy[m]/ gdy się presentować będzie wizerunkowi spráwiedliwości sámey. BirkNiedz 8.
patrz: INTELLEKTUALNY
– Mowi tedy Chrystus iż ia przykazánia Páńskiego nie mam introligowánego w twárde iákie drzewo/ ále w sercá mego pośrzodek. BirkNiedz 84.
patrz: INTRELLIGOWANY, INTRELLIGOWANY, INTROLIGOWANY
– bo ten kámień według niektorych názwány iest z Greckiego [...], iákoby wszystko w sobie zámykáiący: ktory przemiánek iście służy Mądrości wcieloney, o ktorey napisano: In me gratia omnis viae & veritatis. BirkNiedz 82.
patrz: IŚCIE
– Coż obiecuiesz Pánu o duszo święta? czestowáć go chcesz iábłecznikiem/ winem/ ktore nie iest sámo w sobie/ ále przypráwne? BirkNiedz 101.
patrz: JABŁECNIK, JABŁECZNIK, JABŁECZNIK
– Chce mowić błogosłáwiona spráwiedliwa duszá: gdy ty mnie náuczáć będziesz świętey náuki twoiey/ w domu mátki moiey Kościołá Kátholickiego/ ia ostre wino vtrapienia/ nie ono Bábilońskie roskoszne: ia moszcz z iábłek gránátskich czerwonych; to iest/ krew twoię świętą pić będę: niechcę tu żadnych roskoszy ná ziemi/ ná lepsze się chowáiąc do niebá. BirkNiedz 101.
patrz: JABŁKO
– Stánął między cichym Moyzeszem/ á gniewliwym Heliaszem/ áby náuczył krolow y pánow tego świátá/ iákie máią mieć przy sobie senatory/ y iákich máią być obyczáiow; nie słodkich názbyt/ nie kwásnych też zgołá: ále iako mowił Henricus 4. Imper. Coby to byli iáko iábłká gránátskie/ nie słodkie/ nie kwáśne/ ále iákoby winniczki cierpkie: subacre quid; bo to heroglyphicum iego było: Malum granatum cum inscriptione subacre. BirkNiedz 225-226.
patrz: JABŁKO
– Wpadł [Samson] w ręce Philistinow/ od ktorych był iáko bydlę nieiákie prowádzony. BirkNiedz 190.
patrz: JAKO
– Iako márynarze/ ábo ci ktorzy do iedney łodzi wnidą/ dla roznych spraw y przyczyn/ nigdy do iednego celu nie mierzą; ále skoro wiátry vderzą/ á morze pocznie się od wáłow nádymáć/ wszyscy bieżą iáko ná gwałt/ rátá wszyscy wołáią zgodnym sercem: ták y ci ktorzy opuściwszy łodź Piotrá ś. puścili się ná wáły roznych heretyctw/ nie mász żadney przyiáźni miedzy nimi/ chybá ná ten czás gdy się obawiáią niebespieczeństwá iákiego od klątew/ abo od kościelney discypliny/ prędka ná ten czás nuedzy nimi konfederácya. BirkNiedz 256.
patrz: JEDEN
– Co to iest zá piękność iáko wołu/ rogi iáko Iednorożcowe? BirkNiedz 73.
patrz: JEDNOROZCOWY, JEDNOROZCÓW, JEDNOROŻCOWY, JEDNOROŻCOWY, JEDNOROŻCZOWY
– [...] kupuec iest Iednowłaycá niebá [...]. BirkNiedz 52.
patrz: JEDNOWŁADCA, JEDNOWŁADCA, JEDNOWŁADŹCA, JEDNOWŁAJCA
– [...] Iáko Arká Páńska zá czásow Iozuego/ wspáczyłá wody Iordanowe [...]. BirkNiedz 222.
patrz: JORDANOWY
– Wielka rożnicá miedzy Kátholikiem á Kalwinistą, lub obádwá iednąż Biblią w ręku trzymáią. BirkNiedz 130.
patrz: KALWINISTA
– Podźciesz teraz Kálwinistowie/ á zowcie się nowym tytułem Ewángelickim/ godniście go bárzo. Skąd ią poczniesz/ to źle; wszędzie nie dobrze: zgołá wam nieprzystoyno w tákiey bárwie chodzić. Dam ia wam przezwisko przystoynieysze/ gdy was z Ewángeliey dzisieyszey kąkolnikámi názowię. BirkNiedz 197.
patrz: KALWINISTA
– BirkNiedz 160.
patrz: KALWINIZM
– W sámey Jndiey zachodniey/ Thomas Bozius náliczył przez to sto lat Biskupich káthedr do dwudziestu/ Kościołow zbudowánych do 70. tysięcy. BirkNiedz 147.
patrz: KATEDRA
– Strászny bicz ná złego ma sumnienie/ ktorym go ustáwicznie kátuie/ te są iędze piekielne ktore go záwsze strászą/ nie dáiąc mu nigdy odpoczynku. BirkNiedz 119.
patrz: KATOWAĆ
– Strászny bicz ná złego ma sumnienie, ktorym go vstáwicznie kátuie/ te są iędze piekielne ktore go záwsze straszą/ nie dáiąc mu nigdy odpoczynku. Te kátowánia sumnienia złego wyrażáli stárzy ná onym Sępie/ ktory żárł vstáwicznie serce Titiuszowe; co w nocy nárosło/ to pożárł w dzień on Sęp przyleciawszy; trudnoż siebie sámego swym dekretem zwłaszczá złemu wyzwolić: Iudice se nemo nocens absoluitur. BirkNiedz 119.
patrz: KATOWANIE
– Iáko tedy męstwo Dawidowe znáczne/ gdy lwy y niedźwiedzie dusił/ gdy obrzymá onego wálił: iáko Sámsonowe siły znáczne były/ gdy brany ciężkie wynosił/ gdy szczęką iedną oślą vfce tysiączne poráził: ták moc Páńska známi gdy złe Anyoły/ złe y okrutne ludzie ukaráć umie; iesli nie tu/ tedy pewnie ná onym świecie w więzieniu y kátowni wieczney. BirkNiedz 142.
patrz: KATOWNIA
– Nie było słycháć nic inszego ná ten czás/ iedno biy zábiy Chrześciániná. Nic inszego widáć nie było ná ten czás/ iedno kátownie/ bicze/ rozgi/ wygnánia/ śmierci/ żelázá/ ognie/ łáńcuchy/ okowy/ kordy/ szubienice/ krzyże. BirkNiedz 16.
patrz: KATOWNIA
– Et fit arbor. Mocne/ potężne drzewo kościoł Rzymski. Monárchia Rzym ska iuż zginęłá/ dorozszy wysokości swoiey/ samá od ciężaru swego ná doł poleciáłá/ mole ruebat sua, náwątliły iey wiele woyny domowe// á potym oni Cesárzowie/ ktorych okrucieństwá y zbrodnie wszytkiemu świátu są ogłoszone; iáko Caligula, Nero, Commodus, Heliogabalus, Maximinus; poczwary ráczey ludzi/ nie ludzie: Rzym ná ten czás wárstátem był kátowskim. BirkNiedz 147.
patrz: KATOWSKI
– Między dziwy kłádzie Mędrzec teg[o] ktory się ná złoto nie zápátrza/ toc tedy niewiele tego. BirkNiedz 218.
patrz: KŁAŚĆ
– Nic inszego widáć nie było ná ten czás / iedno kátowanie / bicze / rozgi / wygnánia / śmierći / żelázá / ognie /łańcuchy /okowy / kordy / szubienice / krzyże. BirkNiedz 16.
patrz: KORD
– Iest kray ieden u Kozmografof[!], w ktorym pułroká iest dniá, pułroká iest nocy. BirkNiedz I, 167.
patrz: KOSMOGRAF
– Zasłona kościelna ktora wisiáłá przed Arką testámentu z purpury y szkárłatu dwá rázy moczonego/ z bisioru kręconego/ y hiácinthu byłá robiona. BirkNiedz 450-451.
patrz: KOŚCIELNY
– Bogáctwa Krezusowe/ pompy Neronowe/ siły Herkulesowe/ aboć wiátrem nádziane były/ ták puknęły/ y w wiátr poszły/ iákoby nigdy nie były ná świecie. BirkNiedz 202.
patrz: KREZUSOWY
– Zasłona kościelna ktora wisiáłá przed Arką testámentu z purpury y szkárłatu dwá rázy moczonego/ z bisioru kręconego/ y hiácinthu byłá robiona. BirkNiedz 450-451.
patrz: KRĘCONY
– Y w łowy kto chárty prowádzi/ á chárci do kuchni wolą/ nie wiele náłowi. BirkNiedz 196.
patrz: KUCHNIA
– By ná tym stánęli ludzie szaleni/ áby się nie dziwowáli dziełom Pańskim; idą w więtsze lábirynthy; mowią (iáko ci nowi Atheistowie) ták to wszystko z tráfunku się sstáło/ co się sstáło. BirkNiedz 90.
patrz: LABIRENT, LABIRYNT, LABIRYNT
– Lámentuie się Ieremiasz Prorok [...] ábowiem onę Stárodawną ozdobę Synágogá Zydowska utráciłá [...]. BirkNiedz 163.
patrz: LAMENTOWAĆ SIĘ
– Wielka niesławá tedy grzesznikowá/ lata po gębiech wszytkich/ biie w vszy wszelákie [...]. BirkNiedz 55.
patrz: LATAĆ
– To wezgłowko było Zuzánny oney świętey/ gdy śmierć kámienna przed oczymá iey latáłá. BirkNiedz 119.
patrz: LATAĆ
– Skoro náwet usłyszy trąbę/ mowi: Vah; to iest/ tryumf mu przed oczyma lata na ten czás/ gdy przygody nástępuią. BirkNiedz 124.
patrz: LATAĆ
– Co mi stąd gdy widzę człowieká latáiącego po powietrzu? BirkNiedz 89.
patrz: LATAJĄCY
– Wlepiliście ludzie niebáczni oczy wásze w ziemię [...]: podnieście oczy rozumne iáko ludzie/ pátrzcie ná te okrásy niebá/ vrodzay ziemie/ ná latánie ptakow/ pływánie ryb/ władzą nasienia/ porządek czásow [...]. BirkNiedz 90.
patrz: LATANIE
– Widźi człowieká ná áffektách rozsádzonych/ bieżącego to tám to sám/ á wszystko ná złe/ iáko ná bystrych koniách y wozách lągoszowych/ iáko zowiećie. BirkNiedz 246.
patrz: LĄGOSZOWY, ŁOGOSZOWY, ŁOGOSZOWY
– Swiát ten drábiná własna do Páná Bogá iest/ ile kreátur w sobie ma/ tyle szczeblow; po ktorych ludzie święci do nieba wstępuią/ źli do piekłá ná szyię lecą [...]. BirkNiedz 90.
patrz: LECIEĆ
– Amázys krol Egiptski/ iż nie poszedł z domu zacnego/ lekce był szánowány od poddánych swoich [...]. BirkNiedz 80.
patrz: LEKCE, LEKCE, LEKKO, LEKKO, LETKO
– [...] my tylo lekkie iákieś roboty odpráwuiemy/ ná lekki chleb idziem; á kiedyby też ze lwy/ niedźwiedźmi/ poiedynek czynić? BirkNiedz 81.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Czarny on i sprosny kruk odmieni się w piękną y śliczną gołębicę/ ktorey piorá/ to iest affekty/ łsnąć się będą od srebrá czystości: á kráie/ to iest vczynki/ miłości złotem się świecić będą. BirkNiedz 186.
patrz: LŚNĄĆ SIĘ, LŚNĄĆ SIĘ, ŁSKNĄĆ SIĘ, ŁSNĄĆ SIĘ
– Co się łsni piękniey/ iáko Słoniowa kość stára/ ktora zá czásem rumienieie? BirkNiedz 57.
patrz: LŚNIĆ SIĘ, LŚNIĆ SIĘ, ŁSKNIĆ SIĘ, ŁSNIĆ SIĘ, ŁŚNIĆ SIĘ
– Nic inszego widáć nie było ná ten czás / iedno kátowanie / bicze / rozgi / wygnánia / śmierći / żelázá / ognie /łańcuchy /okowy / kordy / szubienice / krzyże. BirkNiedz 16.
patrz: ŁANCUCH, ŁAŃCUCH, ŁAŃCUCH
– Práwie śiatczáne były oczy Páńskie: ábowiem iáko śiatkámi łowią się ptacy/ ták oczymá Chrystusowymi ławiáli się ludźie. BirkNiedz 36.
patrz: ŁAWIAĆ SIĘ
– [...] iáko wiele mężoboystw się rodźi/ giną cudzołożnicy/ giną zwodnicy/ słudzy/ ginie łotrowsko spłodzone potomstwo [...]. BirkNiedz 30.
patrz: ŁOTROWSKO
– Kto weyźrzy ná sámę Anglią/ á wspomni sobie onę okrutnicę/ bezecnego łożá bezecną corkę. BirkNiedz 14.
patrz: ŁOŻA, ŁOŻE
– Y w łowy kto chárty prowádzi/ á chárci do kuchni wolą/ nie wiele náłowi. BirkNiedz 196.
patrz: ŁÓW
– Ilekroć ma Dáliley/ to iest ciáłu nászemu wierzymy/ trácimy włosy te: biorą nas w więzienie/ oczy nam łupią/ wtrącáią nas do młyná/ ná pośmiewisko iestesmy Filistynom onym piekielnym/ z siłą oną odszedł od nas Duch ś. BirkNiedz 22.
patrz: ŁUPIĆ
– To własne złe v Páná Bogá/ ktory spráwiedliwą wagę trzyma w ręku swych: złe/ bo ták wiele złego w sobie zámyka: złe/ bo nas z ták wiela dobrego łupi. BirkNiedz 56.
patrz: ŁUPIĆ
– A mysmy się spodziewáli/ iż miał tego Rotmistrzá zfukáć y zgromić Pan: áza táki stan tego nie godzien? áza nie łupieżą y krwią niewinną żyw? áza nie tákiey sweywoley pełen/ dla ktorey godzien gniewu dobrych ludzi? BirkNiedz 102.
patrz: ŁUPIEZ, ŁUPIEŻ, ŁUPIEŻ
– Ktory człowiek porowna wzrokiem z Orłámi? ktory wonią sępy/ psy myśliwe? kto prędkością wyciecze záiącá/ ieleniá y ptaki wszytkie? kto mocą lwy y słonie przeydzie? kto życiem węże/ ktorzy ná despekt człowiekowi stárość z łupieżą swoią zrzucáią/ y wracáią się do młodości swoiey? BirkNiedz 41.
patrz: ŁUPIEZ, ŁUPIEŻ, ŁUPIEŻ
– Co się z tymi łupieżcámi sstáło/ mowi/ co z onym orłem/ ktory szrot mięsá porwał z ołtarzá Iowiszowego: niesie mięso przy ktorym węgiel był rospalony/ wniesie go do gniazdá/ gniazdo się zápaliło: y ták zgorzáło nie tylo gniazdo/ ále y orlętá wespoł/ ktore wylecieć nie mogły; á to dla tego iż pior ieszcze nie miáły. BirkNiedz 136.
patrz: ŁUPIEZCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIZCA
– Pátrzcież pomsty od Bogá ná te łupieżce. Nie zbogácili się tym/ ále ráczey do vbostwá przyszli; o czym świádczą ciż Authorowie. BirkNiedz 135.
patrz: ŁUPIEZCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIZCA
– Zwierciadła nie masz prawdziwego/ ale machlerskie iakieś skło nosisz/ w którym się sobie zdasz być barzo cudny. BirkNiedz I 204.
patrz: MACHLARSKI, MACHLARSKI, MACHLERSKI
– Robią (...) iàko y w mànàsteràch Egiptskich y poinnych się nayduie, robią àby spràwiedliwym zyskiem wyrobionym pracą swoią śiebie y drugich żywili. BirkNiedz 171.
patrz: MANASTER, MANASTYR, MONASTER, MONASTER, MONASTERZ, MONASTYR
– Wielka záiste moc się dáie mężom Apostolskim nád narodámi ktore posieść mieli/ y zhołdowáć ná imię Chrystusowe. Dziś się to żelázne berło dáło z Duchem ś. gdy roskazano narodom wszytkim áby przez pokorne poddáństwo oddáli się Chrystusowi/ czyniąc to co Apostołowie święci roskázuią. BirkNiedz 365.
patrz: MĄŻ
– Jest przy tym stole muzyká wdzięczna/ podobna oney melodiey/ ktora pochodziłá z cytry Dawidowey. BirkNiedz 178.
patrz: MELODIA
– Káznodzieiá ma być iáko cytrá nieiáka w ktorey zgodá musi być miedzy stronámi chceli áby melodya byłá. BirkNiedz 34.
patrz: MELODIA
– Zrozumieyciesz tedy/ iesli narody/ wyspy/ morzá/ ziemiá/ niebo/ ták się ruszáły prágnąc ádwentu Messyaszowego [...]: co zá dziw będzie/ że kości/ sercá Oycow świętych ruszyły się ná przyszcie iego. BirkNiedz 51.
patrz: MESJASZOWY
– A ná coż Bog dał ręce y śiły/ iedno żebyś robił? Chwali pismo święte niewiástę onę mężną y dárską/ ktora wełny y lnu szukáłá, robiłá rádą rąk swoich: sstáłá się iako nawá kupiecka, z dáleká nosząca chleb swoy, y w nocy wstáłá, y dáłá obłow (z Hebráyská tereph znáczy wszeláki pokarm, ode lwow wzięta metáforá, ktorych pokarm káżdy bywa drápieżą szukány) domownikom swoim, y pokármy służebnicom swoim [...]. BirkNiedz 172.
patrz: METAFORA
– Niechay mi Bog mił będzie, nie vczynię tey rzeczy Panu moiemu Chrystusowi, pomázáńcowi Páńskiemu. BirkNiedz 38.
patrz: MIEŁY, MIŁ, MIŁY, MIŁY
– Iako márynarze/ ábo ci ktorzy do iedney łodzi wnidą/ dla roznych spraw y przyczyn/ nigdy do iednego celu nie mierzą; ále skoro wiátry vderzą/ á morze pocznie się od wáłow nádymáć/ wszyscy bieżą iáko ná gwałt/ rátá wszyscy wołáią zgodnym sercem: ták y ci ktorzy opuściwszy łodź Piotrá ś. puścili się ná wáły roznych heretyctw/ nie mász żadney przyiáźni miedzy nimi/ chybá ná ten czás gdy się obawiáią niebespieczeństwá iákiego od klątew/ abo od kościelney discypliny/ prędka ná ten czás nuedzy nimi konfederácya. BirkNiedz 256.
patrz: MIERZYĆ
– ná opokę [...] zániosł [zajączek] mieszkániczko swoie. BirkNiedz 145.
patrz: MIESZKANICZKO, MIESZKANICZKO, MIĘSZKANICZKO
– Jáko páiączek iáki/ mieszkániczko swoie dość liche/ ziemię y proch ten záwiesił w páłacách onych krolewskich/ przez nádzieię teraz/ á potym rzeczywiście. BirkNiedz 145.
patrz: MIESZKANICZKO, MIESZKANICZKO, MIĘSZKANICZKO
– Dręczą nas posty/ sumnienie grzeszne trapi/ szkoda mieszkowa boli: á gdy się nawięcey frasuiemy/ tym nalepiey: Vos plorabitis, mudus autem gaudebit. BirkNiedz 158.
patrz: MIESZKOWY
– Modlisz się/ nie klękajże ná przecznicách ulicznych; ale zámkni się z modlitwą swą w komorce. BirkNiedz 201.
patrz: MODLITWA
– O kondicyách modlitwy/ żeby była wysłuchána. BirkNiedz 190?.
patrz: MODLITWA
– Támtá zasłoná Arkę/ modlnicę/ y Cherubiny zásłániłá: á tá nászá/ Bogárodźicę Pánnę/ wćielone Słowo przedwieczne Bogá prawdźiwego. BirkNiedz 61.
patrz: MODLNICA
– [...] nie oszukacie tego ktory wszystko ma w ręku, ktory możnieyszym iest nád wszytkie potęgi wásze [...]. BirkNiedz 155.
patrz: MOŻNY
– Dyabeł iest iáko ono źwierzę/ ktore zowią Phisiologowie Mirmicoleon mrowká lew. BirkNiedz 242.
patrz: MRÓWKA-LEW
– Ná obchod Páschy/ iesli nie mász ná dorędziu báránká/ pozwolił [Chrystus] koziełká miásto niego. BirkNiedz 590.
patrz: NA DORĘDZI, NA DORĘDZIU
– [...] márynarze [...] skoro wiátry uderzą/ á morze pocznie się od wáłow nádymáć/ wszyscy bieżą iáko ná gwałt/ rátá wszyscy wołáią zgodnym sercem [...]. BirkNiedz 256.
patrz: NA GWAŁT
– Skłoty/ przebity nieprzyiaciel niewiele nábiie: nieprzyiaciel nász tenże iest ktory był Antoniego świętego czárt przeklęty/ z tym mamy poiedynek czynić; sámego vkłoć nie możemy/ przynamniey bron iego w ktorey vfa bierzmy mu z ręki/ y psuymy. BirkNiedz 98.
patrz: NABIĆ
– Nátchnieni Duchem ś. wnidą tám/ pátrzą po kątách/ obaczą iednę książeczkę w ktorey był nápisány żywot Antoniego ś. BirkNiedz lb 23, 97.
patrz: NADCHNĄĆ, NADKNĄĆ, NADTCHNĄĆ, NATCHNĄĆ, NATCHNĄĆ
– Kto nie iest poddány Bogu/ ládá nędzá ktora przylátuie [...] nápastwi się nád nim/ náie się stráchow y boiaźni bez miáry [...]. BirkNiedz 76.
patrz: NAJEŚĆ SIĘ
– Strászny ten Lew/ straż Rzymską nákarmił tákiego stráchu/ ktory się im śmierci rownał. BirkNiedz 15.
patrz: NAKARMIĆ
– Y w łowy kto chárty prowádzi/ á chárci do kuchni wolą/ nie wiele náłowi. BirkNiedz 196.
patrz: NAŁOWIĆ
– Niewiástá urodziłá syná płci męzkiey, ktory miał rządzić wszytkie narody w berle żeláznym. BirkNiedz .
patrz: NARÓD
– Iákoby rzekł: Masz przed sobą obrázy Swiętych Bożych/ masz nátchnienia wnętrzne/ rozmáicieć Bog ozdobę cnoty przekłáda/ czemu oczy zámykasz? BirkNiedz 58.
patrz: NATCHNIENIE
– Niegodni słucháć Boskiego nátchnienia tácy/ áni głosu Páńskiego/ bo uszy swoie zátkáli wszeteczeństwa błotem y gnoiem. BirkNiedz 183.
patrz: NATCHNIENIE
– Ieszcze obiecádłá nieumiemy/ gdy trudnych robot niechamy. BirkNiedz 81.
patrz: NIECHAĆ
– Niechay mi Bog mił będzie, nie vczynię tey rzeczy Panu moiemu Chrystusowi, pomázáńcowi Páńskiemu. BirkNiedz 38.
patrz: NIECHAJ
– [...] iáko więc bywa z włoskim balonem/ piłą ową wielką ktorą nadymáią wiatrem; idzie sobie poważnie ku gorze/ zá nią/ przed nią wiatr ten assystencyą stroi. Niechayże ieno ná ziemię upádnie á wzięta będzie do torby [...]. BirkNiedz 202.
patrz: NIECHAJ
– Niechay się podniosą wody iáko chcą/ niechay száleie morze y wydziwia/ niechay się wgraża w nas świát iáko rozumie/ nie stráchaymy się go [...]. BirkNiedz 450.
patrz: NIECHAJ
– Ná I. Niedzielę Adwentu. Kazánie Pierwsze. O sądzie Páńskim ostátecznym. BirkNiedz 26.
patrz: NIEDZIELA
– [...] te okrucieństwá ktore nád pácholikiem czyni żołnierz/ te niemiłosierdzia lub czásem zdádzą się máłe/ iáko to porzucić chorego/ iednák woyská wielkie gubią. BirkNiedz 110.
patrz: NIEMIŁOSIERDZIE
– [...] kiedy mię Pan Bog tym skarze/ że sługá moy Rothmistrzem będzie/ á Rothmistrz sługą/ odda mi pewnie to niemiłosierdzie; y ták się też zemną obeydzie iáko ia z nim. BirkNiedz 112.
patrz: NIEMIŁOSIERDZIE
– Pierwszego dnia będzie [Tobiasz] v rzeki Tygris/ chce nogi vmyć/ wypádnie okrutna rybá gębę rozdziewiwszy/ y chce go porwáć. Zlęknie się niepodobnie Tobiasz [...]. BirkNiedz 209.
patrz: NIEPODOBNIE, NIEPODOBNO
– Lepiey się dáć rządzić bydlęciu nierozumnemu, á niż świátu. BirkNiedz 127 marg.
patrz: NIEROZUMNY
– Ruszy powietrze nákoniec grzeszniká: zbierzeć się on drugdy ná prágnienie zbáwienia/ ále sił nie mász: vpadł zgołá wszystek/ nie sporo mu ná drogę Páńską postąpić. BirkNiedz 58.
patrz: NIESPORO
– Y w łowy kto chárty prowádzi/ á chárci do kuchni wolą/ nie wiele náłowi. BirkNiedz 196.
patrz: NIEWIELE
– Jáki niewstyd tego szálbierzá [kalwinisty Bezy]/ ták bespiecznie żártuie z táiemnic świętych Bożych. BirkNiedz 590.
patrz: NIEWSTYD
– Obroná Boża/ iego prawda y słowo z káżdey strony cię otoczy/ abyś siłą iego mogł się oprzeć rodzáiom wszelakich pokus [...] y ktore znagła przypadaią/ y odchodzą tákże iáko stráchy nocne/ y strzały przelátuiące [...]. BirkNiedz 212.
patrz: NOCNY
– Gotuie [czart] ná nas [...] ogniste bláchy y panwie/ iesli zwyciężeni będziemy. BirkNiedz 120.
patrz: OGNISTY
– Skoro náwet usłyszy trąbę/ mowi: Vah; to iest/ tryumf mu przed oczyma lata na ten czás/ gdy przygody nástępuią. BirkNiedz 124.
patrz: OKO
– To wezgłowko było Zuzánny oney świętey/ gdy śmierć kámienna przed oczymá iey latáłá. BirkNiedz 119.
patrz: OKO
– Dusze grzeszney vbostwá kto porátuie? [...] potrzeby iey nie opátrzy żadna ina rzecz/ oprocz dobr nádprzyrodzonych/ á te grzech odiął. BirkNiedz 53.
patrz: OPATRZYĆ
– Słowo Boże Chrystus IESVS, wieczne/ przedwieczne iest/ wiekuistemi bogáctwy opływa. BirkNiedz 38.
patrz: OPŁYWAĆ
– Nie wyiął mieczá, bo się bał, bo ieszcze pácholęciem młodym był. BirkNiedz 127.
patrz: PACHOLĘ
– Odpowie Dawid: [...] ciáłá pácholąt moich/ sług moich/ czyste są. BirkNiedz 28.
patrz: PACHOLĘ
– Ná co te orszaki sług y pácholikow? BirkNiedz 62.
patrz: PACHOLIK
– Bieżą pádołámi wody/ wedle onych słow Psalmisty: Ktory wypuszczasz źrzodłá miedzy pádołámi. BirkNiedz 37.
patrz: PADOŁ, PADÓŁ, PADÓŁ
– Jáko páiączek iáki/ mieszkániczko swoie dość liche/ ziemię y proch ten záwiesił w páłacách onych krolewskich/ przez nádzieię teraz/ á potym rzeczywiście. BirkNiedz 145.
patrz: PAJĄCZEK
– Wylicza [...] mrowkę/ záiączká/ száráńczą/ páiąka. BirkNiedz 145.
patrz: PAJĄK
– Gáłęzie ktore trzyma ná sobie [drzewo figowe] nie są twárde/ ná pálcat Marszałkowski sie nie znidą/ ábowiem drżeń ich bárzo miękki. BirkNiedz 113.
patrz: PALCAT, PALCAT, PALCZAT
– Smiele sobie poczynay, mocą Chrystusową grom przeklętego tego czártá, á bierz imię y pálmę zwyciężce. BirkNiedz 127.
patrz: PALMA
– Ná tey pálmie krzyżowey wisiáłá tá náturá ludzka szczerniáła/ od vrągánia/ krwi/ policzkow/ biczow/ rázow cięzkich/ iáko kruk iáki. BirkNiedz 19-20.
patrz: PALMA
– Gáłązká iednák byłá pálmowa w owoc czarny záwiązána/ / ktory iáko tryumf iáki niosłá ná sobie. BirkNiedz 20.
patrz: PALMOWY
– Podobne włosy iego gáłąskom pálmowym. BirkNiedz 19.
patrz: PALMOWY
– Nie dármo Sálomon niezbożne wywrotnemi zowie [...] bo ci ná wywrot chodzą/ co ma być ná wierzchu/ to ná dole; chłopá ná páná sadzáią. BirkNiedz 57.
patrz: PAN
– Biorą gwałtem pánienki, zá wárkocze po ziemi wloką małżonki. BirkNiedz 110.
patrz: PANIENKA
– Dziwowáłá się Pánná błogosłáwiona porodzeniu swemu/ iż Pánną będąc porodziłá/ pánieństwá nie stráciwszy. BirkNiedz 63.
patrz: PANIEŃSTWO
– Bo iesli ktorą cnotą/ tedy pánieństwem Swięci iásnieią lepiey/ niżeli iutrzenká/ niżeli słońce. BirkNiedz 62.
patrz: PANIEŃSTWO
– Słońce iáko od Pánny wynidzie/ wagá go prziymuie/ á potym niedźwiadek/ á potym strzelec. BirkNiedz 67.
patrz: PANNA
– Poki są w nizkim pierzu/ dziwne w nich prostoty: iáko dopádną pánoszey/ dziwnie okrutni. BirkNiedz 602.
patrz: PANOSZ, PANOSZA
– Przed Adwentem tedy Pańskim głosy tylo kościół słyszał: przyszedł Pan potym/ y widział go sámego. BirkNiedz 36.
patrz: PAŃSKI
– O Moyzeszu czytamy iż go rodzice w skrzynkę pápirową/ ábo sitowiáną włożywszy/ ná rzekę wyrzucili. BirkNiedz 384.
patrz: PAPIEROWY, PAPIEROWY, PAPIOROWY, PAPIROWY
– Chodzi nie iáko człowiek/ ále iáko wąż/ bo się vwikłał w áffektách: sprosnemi roskoszámi się para/ ziemię źrze iáko wąż. BirkNiedz 58.
patrz: PARAĆ, PARAĆ SIĘ
– W księgách wrozbitárskich ták nápisáno: iż Pártowie nie mogą być zwyciężeni iedno od królá. BirkNiedz 145-146.
patrz: PART
– Słyszeli sławę o nim: osobliwie Iákob ś. widział go [Pana] pod osobą Anyelską/ gdy z nim zápásy chodził noc cáłą. BirkNiedz 49.
patrz: PAS
– Im nic milszego/ smácznieyszego niebywa/ iáko ná ludzie święte/ dobre niewinne/ rzucić páskwiluszem. BirkNiedz 600.
patrz: PASKWILIUSZ, PASKWILIUSZ, PASKWILUSZ, PASZKWILUS
– Iest tu táiemnicá tá: trudno czásem rozeznáć iesli grzech ná myśli zádał iuż śmierć/ czy skonánie czyni? czy zábił do końcá duszę/ czyli tylo stáwił ią v bran piekielnych? BirkNiedz 58.
patrz: PIEKIELNY
– Do tego co więtsza/ iáko wszyscy widzą/ gdy piłá źle pádnie; ták y pánowie/ gdy się chłopkowi nogá podwinie/ wszyscy kraczą; żeby to przebaczyć/ ábo nie widzieć? bynamniey: y ták długo ciemiężą nieboraká / áż się w tysiąc płatkow rozleci. BirkNiedz 112.
patrz: PŁATEK
– PRzygody y frásunki nie są grzechámi/ są ráczey v dobrych y mądrych ludzi okázyą do cnot wielkich: bo iesli prawdá/ iákoż istotna prawdá/ co nápisał Páweł ś. iż nie będzie żaden koronowány/ ktory bitwy słuszney nie wygra; niepodobna rzecz bez przygod y frásunkow koronę osiągnąć; musi wstąpić do boiu/ ktory się ma wolą pobić: biie się ten do upádu/ ktory chce tryumfowáć: Vasa figuli probat fornax, & homines iustos tetatio tribulationis. BirkNiedz 123.
patrz: POBIĆ SIĘ
– Luteranowie [...] Kościoły y Klasztory według Ewángeliey nápráwili/ abo reformowáli. Nie są Ewangelikámi, bo kościoły y klasztory poburzyli. BirkNiedz 135.
patrz: POBURZYĆ
– Pobędzie trochę ná świecie/ zástąpią mu vfcámi nieszczęścia/ ktore się confederowáły ná zgubę ie[go]. BirkNiedz 44.
patrz: POBYĆ
– Zbáwiciel twoy skosztował octu z żołcią, á słow onych pochlebnych od czártá słucháć niechciał. BirkNiedz 184.
patrz: POCHLEBNY, PODCHLEBNY
– Zámowiliśmy się o pochodzeniu świádká tego pierwszego/ ále potrzebnie. BirkNiedz 446.
patrz: POCHODZENIE
– Porywáły się y drugie heretyctwá w Grecyey/ zwłaszczá one z strony pochodzenia Ducha Ś. od Oycá y od Syná. BirkNiedz 149.
patrz: POCHODZENIE
– Chrystusá Páná nie zá 30. talerow iáko Iudasz/ ále tániey przedał/ zá Bárábbaszá/ zá dyabłá záfrymárczył/ Páná żywotá [...] vpoliczkował/ plwocinámi zesromocił/ nogámi podeptał/ y okrutnie zámordował. BirkNiedz 55.
patrz: PODEPTAĆ
– [...] te świetne świátá tego czácká/ pogárdą pokrusz/ podepc. BirkNiedz 128.
patrz: PODEPTAĆ
– Grzech iest obłok czarny/ ciemny/ ktory świátłość wiáry ćmi [...] rozpędzi te obłoki iásny on obłok/ ná ktorym vsiędzie Chrystus IESVS, y podepce wzystkie grzeszniki. BirkNiedz 59.
patrz: PODEPTAĆ
– [...] zwyciężył [Pan] naprzod nieprzyiácioły násze [...] á potym tobie roskazał/ ábyś ie starł y podeptał. BirkNiedz 127.
patrz: PODEPTAĆ
– Dzień przychodzi mordow y zaboiow, podeptánia y plácow [...]. BirkNiedz 112.
patrz: PODEPTANIE
– Ná tey pálmie krzyżowey wisiáłá tá náturá ludzka sczerniáła/ od vrągánia/ krwi [...] iáko kruk iáki [...] gáłązká iednák byłá pálmowa w owoc czarny záwiązána [...] niepodeptána byłá ná tey pálmie/ ále wyniesiona iest ná tym śmiertelnym cyprysie [...]. BirkNiedz 19-20.
patrz: PODEPTANY
– Opinie Philozophow tám miáły być podeptáne. BirkNiedz 148.
patrz: PODEPTANY
– [...] gdy siał/ iedno [nasienie] upádło podle drogi/ y podeptano iest; á ptácy powietrzni pozobáli ie. BirkNiedz 173.
patrz: PODEPTANY
– Piorunowi podobien iest Krol káżdy/ Książę/ pan iáki bogáty. BirkNiedz 33.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– [...] z ktorey miáry zowiecie się Ewángelikámi? podobno dla tego iż ná sámey Ewángeliey przestaiecie? Dla tego/ odpowiedzą. BirkNiedz 131.
patrz: PODOBNO
– Przyszedł nieprzyiaciel iego/ y podsiał kąkol miedzy pszenicę. BirkNiedz 130.
patrz: PODSIAĆ
– Wspomnię niektore przykłády tych ktorzy w ciężkie zbrodnie weszli dla piiáństwá. [...] Sámson przez nierządnicę nieprzyiáciołom wydány/ ále pierwey winem podsycony. BirkNiedz 193.
patrz: PODSYCONY
– Y Lot niewiele wygrał z Sodomy wyszedszy/ winá się nápiiáiąc co wieczor/ wpadł ábowiem w sprosne kázirodztwo/ winem podsycony. BirkNiedz 99.
patrz: PODSYCONY
– Ciáło tákie [...] znáczy się przez tego koniá czerwonego/ ná ktorym siedział pierwszy pokuśnik/ ktory nim włada. BirkNiedz 189.
patrz: POKUŚNIK
– Sprosniey błądzą Politykowie nászy/ ktorzy lub pozwalaią iż práwem Chrystusowym wszeteczeństwo iest zákazáne; przą iednák tego/ áby práwem Moyzeszowym było. BirkNiedz 27.
patrz: POLITYK
– Nie mász tego grzechu v Kazistow/ ktoregoby nie było nie mowię ná świecie/ ále w nászey Polszcze: wielkie się stany połotrowáły/ płeć oboiá bez wstydu. BirkNiedz 14.
patrz: POŁOTROWAĆ SIĘ
– Y dobrze mowi: iedno ten ktory bierze/ bo go nie vczy náuká ále pomászczenie/ nie vmieiętność ále sumnienie. BirkNiedz 86.
patrz: POMASZCZENIE
– Nie pomáże się chleb ten/ ále świątobliwie będzie przyięty w ciałá násze/ iáko w naczynia czyste/ zwłaszczá pod ten czás głodu/ ktorego wolno y láikom vżywáć chlebá tego. BirkNiedz 28.
patrz: POMAZAĆ SIĘ
– Każe on kreáturom swoim ábyć złość wyrządziły: ogniowi/ áby dom twoy spalił: grádowi/ áby role y winnice pomłócił; chorobie/ áby ciáło twoie vdręczyłá. BirkNiedz 101.
patrz: POMŁÓCIĆ
– Iáko Chrystus moy ćiáło swoie ma przybite do krzyżá trzemá gwoźdźiámi/ iako z iego ran strumienie krwáwe ćieką; ták ia ćiáło moie przybiię do krzyżá postámi/ dyscyplinámi/ włośiennicámi/ y innemi ostrośćiámi: krew samę/ iesli tego będźie potrzebá/ wytoczę/ ábym wszytkie grzechy iego y żądze umartwił: y táką rzeczą odmienię ná nim fárbę onę czerwoną/ ktorym iest fárbowáne/ áby nápotym nie czerwieniáło się krwią grzechow/ ále krwią báránká/ w ktorey święći pomyli y ubielili száty swoie/ to iest ćiáłá y dusze. BirkNiedz 191.
patrz: POMYĆ
– Ná poniedziáłek Wielkonocny Kazánie Pierwsze. BirkNiedz .
patrz: PONIEDZIAŁEK
– Wybráni Páńscy trochę żołci skosztowáli/ á teraz siedzą przy potokách miodem płynących. BirkNiedz 96.
patrz: POTOK
– Dusze grzeszney vbostwá kto porátuie? [...] potrzeby iey nie opátrzy żadna ina rzecz/ oprocz dobr nádprzyrodzonych/ á te grzech odiął. BirkNiedz 53.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– Znáć było ná tym weselu wolą Páńską ná pożytek ludzki obroconą: bo co pożyteczniey iáko vbogiego potrzebę rátowáć/ dáć mu winá ták dobrego/ ták wiele? BirkNiedz 89.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– Idą zátym zguby domow/ dobr oyczystych/idą w persony nieznáiome/ bywáią kázirodztwá rozmáite/ poymuią się powinni/ krewni. BirkNiedz 30.
patrz: POWINNY
– Iáko Nábuchodonozor zábiwszy syny Sedechiaszowi krolowi/ sámemu oczy wyłupił/ áby po widoku ták żáłosnym/ ná ktorym krew synow się lałá/ nic potym wesołego y spokoynego nie widział: ták grzech okrutny na przod przed oczymá wászymi mieczem roskoszy syny wásze/ to iest/ dobre vczynki pozábiia; á potym was sámych oślepi/ ábyście z więzienia y łáńcuchow chciwości nie pouciekáli. BirkNiedz 57.
patrz: POZABIJAĆ
– Tych sekt przeklętych ostátki poznaszáli wielcy mi Pátryárchowie. BirkNiedz 149.
patrz: POZNASZAĆ
– Zowią się tedy ci nowi Apostołowie Ewángelikámi/ y ták vdawáią się zá dobre ziárná: á ktoreż lepsze iáko te ktore święta ma Ewángelia? proszę/ z ktorey miary zowiecie się Ewángelikámi? podobno dla tego iż ná sámey Ewángeliey przestaiecie? Dla tego/ odpowiedzą. Jáko; ná samey Ewángeliey przestáiecie wy? to odrzucacie Dzieie Apostolskie/ Listy Páwłá ś. Obiáwienie Janá Ewángelisty ś. Proroki/ y ostátek Bibliey? Nie odrzucamy tego. Nie odrzucacie; czemuż się tedy nie zowiecie Apostolikámi/ Epistolarzámi/ Apokálipsikámi/ Prophetykámi/ Bibliakámi? Lacno odpowiedzą. Chcą zgołá iáko nadáley rozrożnić się od Kátholikow. BirkNiedz 131.
patrz: PROFETYK
– Y w łowy kto chárty prowádzi/ á chárci do kuchni wolą/ nie wiele náłowi. BirkNiedz 196.
patrz: PROWADZIĆ
– Wpadł [Samson] w ręce Philistinow/ od ktorych był iáko bydlę nieiákie prowádzony. BirkNiedz 190.
patrz: PROWADZONY
– Obraz własny Krolow/ y innych ludzi: przechodzą iáko piáná ná wodzie/ przemiiáią iáko báńki wodne; y stąd ono przysłowie: człowiek báńká. BirkNiedz 33.
patrz: PRZEMIJAĆ
– Nuż iákie pomsty były na cudzołożniki/ gdy dla żony zgwałconey/ y przez gwałt zámordowáney iednego Lewity/ wysieczono wszytko pokolenie Beniámin/ ná 25. tysięcy męzów do boiu. BirkNiedz 28.
patrz: PRZEZ GWAŁT
– Wszytko nam przykrzeie/ ciężko nam ze wszytkim co widzimy. BirkNiedz 179.
patrz: PRZYKRZEĆ
– Patrz ná żołnierza/ będzie ubrány w zupełną zbroię/ strzałą mu nic nie uczynisz; iesli by namnieysza dziureczká będzie/ że ábo z tey ábo owey strony zbroia dobrze nie przystáłá/ doydzie támtędy strzałá/ y wielkiego onego żołnierza obáli. BirkNiedz 184.
patrz: PRZYSTAĆ
– Namnieyszyć oni [zakonnicy] wprawdzie są/ bo wszytkie gárby/ ciężary tego świátá zrzucili; áby piorá ná rámioná swe przyszychtowáli áż do niebá... BirkNiedz 79.
patrz: PRZYSZYCHTOWAĆ
– Bo tá łotryni [śmierć] gdy wnidzie/ duszę odłączy od Bogá/ zmysły wnętrzne zámknie/ oszkárádzi obraz Boży/ odeymie świátłość/ rzuci potym do grobu pożądliwości/ zwiąże ręcznikámi namiętności/ od twarzy Bożey odepchnie/ zátwárdzi/ y kámieniem niepráwości przywáli. BirkNiedz 56.
patrz: PRZYWALIĆ
– Synowie Iobá ś. gdy wino piią domem przywáleni. BirkNiedz 193.
patrz: PRZYWALONY
– Socrates Scholasticus lib: 7. cap.: 38 wspomina Pseudomoyżeszá iákiegoś w Kándyey/ vdawał się zá Messyaszá. BirkNiedz 13.
patrz: PSEUDOMOJŻESZ
– Zmowili sie na iedno/ áby ná puszczy zostáli pustelnikámi. BirkNiedz 98.
patrz: PUSTELNIK
– Znáć było ná tym weselu wolą Páńską ná pożytek ludzki obroconą: bo co pożyteczniey iáko vbogiego potrzebę rátowáć/ dáć mu winá ták dobrego/ ták wiele? BirkNiedz 89.
patrz: RATOWAĆ
– Annibal iáko Historykowie piszą/ octem skáły twárde zálewał/ á potym kował zmiękczone młotámi/ rąbał siekierámi [...]. BirkNiedz 98.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– Kto się nie przelęknie/ gdy ták wielkie drzewo rąbáne będzie? BirkNiedz 2.
patrz: RĄBANY
– Kobierce wzorzyste vrobiłá sobie; bisior y szkárłat odzienie iey. Szláchetny w bramiech mąż iey/ rąbek vrobiłá, y pas podáłá (przedáłá) Chanáneyczykowi (kupcowi) męstwo y ozdobá szátá iey, y śmiać się będzie dniá potomnego. BirkNiedz 172.
patrz: RĄBEK
– Iesli nie mogą tráfunkiem stánąć páłace/ kościoły/ miástá/ száty/ księgi/ listy/ y inne rzeczy w których nie ták dálece potrzebá misterstwá y sztuk rozumnych; ieszczesz świát ten z niebá y z ziemie złożony bez rozumu/ bez baczenia miał stánąć? BirkNiedz 90.
patrz: ROZUM
– O táiemnicy Troyce ś. [...]/ y iáko około niey mamy rozumem nászym chodzić. BirkNiedz .
patrz: ROZUM
– Co się łsni piękniey/ iáko Słoniowa kość stára/ ktora zá czásem rumienieie? BirkNiedz 57.
patrz: RUMIENIEĆ
– Lodź bez wiosłá/ bez styru/ bez rządźce kto widział? BirkNiedz 562.
patrz: RZĄDCA, RZĄDCA, RZĄDZCA, RZĄDŹCA
– Niewiástá urodziłá syná płci męzkiey, ktory miał rządzić wszytkie narody w berle żeláznym. BirkNiedz .
patrz: RZĄDZIĆ
– Nie dármo Sálomon niezbożne wywrotnemi zowie [...] bo ci ná wywrot chodzą/ co ma być ná wierzchu/ to ná dole; chłopá ná páná sadzáią. BirkNiedz 57.
patrz: SADZAĆ
– Jáki niewstyd tego szálbierzá [kalwinisty Bezy]/ ták bespiecznie żártuie z táiemnic świętych Bożych. BirkNiedz 590.
patrz: SALBIERZ, SZALBIERZ, SZALBIERZ, SZALBIRZ
– Vczynił Chrystus Pan z Vczniámi swoimi/ iáko szermierz czyni mądry. Náuczy uczniá swego wszytkich sztuk szermierskich/ ále iednę sobie zostáwi/ á to dla tego áby záwsze przechodził vczniá swego [...]. BirkNiedz 11.
patrz: SERMIERZ, SZELMIERZ, SZERMIERZ, SZERMIERZ, SZERMIRZ, SZYRMIERZ
– [...] w práwie Bożym in Exodo, áni ná iakim inym mieyscu niemasz ná złodźieiá inego karánia/ iedno żeby wroćił co vkradł/ y nágrodził śiedmioráko; dźiś złodźieiá ná gardle karzą. BirkNiedz 30.
patrz: SIEDMIORAKO
– Pokoy miedzy nimi [zwierzętami] wielki; woien/ zwłaszczá w iednym rodzaiu/ nie słycháć. BirkNiedz 42.
patrz: SŁYCHAĆ
– Są niektore głosy wielkie/ duże/ ktore dáleko idą: są drugie ciche/ niskie/ ktorych ledwie y z bliská słycháć. BirkNiedz 33.
patrz: SŁYCHAĆ
– Ale skoro do wschodu przychodziło/ ozdobiło łożnicę swoię nalepiey/ to iest Jutrzenkę: ciáło mowię/ y duszę Pánieńską: nápełniło ią niesłychánymi/ y nigdy niewidánymi dziwy/ iáko theatrum iákie/ iáko Mátkę y corkę Stworzycielową. BirkNiedz 46.
patrz: SŁYCHANY
– Wszyscy się boią/ wszyscy od strachu nápoły vmieráią/ á on [Chrystus] nieustrászonym sercem odpoczywa. BirkNiedz 118.
patrz: STRACH
– Strászny ten Lew/ straż Rzymską nákarmił tákiego stráchu/ ktory się im śmierci rownał. BirkNiedz 15.
patrz: STRACH
– Kto nie iest poddány Bogu/ ládá nędzá ktora przylátuie [...] nápastwi się nád nim/ náie się stráchow y boiaźni bez miáry [...]. BirkNiedz 76.
patrz: STRACH
– [Grzesznicy w piekle] bládymi będą dla głodu/ wyschli dla prágnienia: strászeni będą vstáwicznie stráchámi onemi piekielnemi/ frásunkámi vstáwicznemi vbodzeni/ pełni kłopotow. BirkNiedz 5.
patrz: STRACH
– Obroná Boża/ iego prawda y słowo z káżdey strony cię otoczy/ abyś siłą iego mogł się oprzeć rodzáiom wszelakich pokus [...] y ktore znagła przypadaią/ y odchodzą tákże iáko stráchy nocne/ y strzały przelátuiące [...]. BirkNiedz 212.
patrz: STRACHY
– A przedtym iákie były kłopoty we Włoszech Fráncuzow z Hiszpanámi/ z Swiczerámi? BirkNiedz 13.
patrz: SWICZER
– Kto weyźrzy ná sámę Anglią/ á wspomni sobie onę okrutnicę [...] nie iednego obaczy niewinnego á on ginie: ginie/ iż się tak podobáło łotryniey oney/ ktora nigdy syta nie byłá krwią świętych Bożych. BirkNiedz 14.
patrz: SYT, SYTY
– Zasłona kościelna ktora wisiáłá przed Arką testámentu z purpury y szkárłatu dwá rázy moczonego/ z bisioru kręconego/ y hiácinthu byłá robiona. BirkNiedz 450-451.
patrz: SZARŁAT, SZKARŁAT, SZKARŁAT
– Przed Arką oną złotą zasłona była z szkarłatu [...]: przed Arką Bożą Panną naświętszą/ szczyro złota zasłona ta wisiała poślubienia/ y małżeństwa. BirkNiedz 61.
patrz: SZARŁAT, SZKARŁAT, SZKARŁAT
– Ná Niedźielę Sześćdźieśiątnicę. Kazánie Pierwsze. BirkNiedz .
patrz: SZEŚĆDZIESIĄTNICA
– Ná Niedzielę Sześćdzieśiątnicę, Ewángelia v Lukaszá ś. w R VIII. BirkNiedz 173.
patrz: SZEŚĆDZIESIĄTNICA
– Ná co te szumne bánkiety? ná co te rzędy ná konie od złotá/ od srebrá? BirkNiedz 62.
patrz: SZUMNY
– Náśláduymy w ten Adwent święty tegoż Sámsoná pokutuiącego: obaczył się/ opłákiwał grzech. BirkNiedz 22.
patrz: ŚWIĘTY
– Niechayże iedno brzytwá tknie się dyámentu/ pádáć się pierwey przydzie/ á niż tego dokaże ná co się zániosłá. BirkNiedz 22.
patrz: TCHNĄĆ, TKNĄĆ, TKNĄĆ
– Jáko lekarz mądry pod pewną wagę gorzki ow tránk podáie, ták Chrystus pod pewną wagę gorzkie utrápienie ciáła y duszy nászey nám dáie. BirkNiedz 117.
patrz: TRANK
– Coż to wżdy zá przemienienie? z dusze trup/ z piekłá grob? podobnego nie naydziesz u sámego Owidiuszá/ ktory tych baiek wiele náplotł. BirkNiedz 134.
patrz: TRUP
– [...] lepiey tobie áby ciáło twoie trzeźwie było zábite/ á niż áby duszá miáłá przez piiáństwo umrzeć. BirkNiedz 194.
patrz: TRZEŹWI, TRZEŹWY
– Vczynił Chrystus Pan z Vczniámi swoimi/ iáko szermierz czyni mądry. Náuczy uczniá swego wszytkich sztuk szermierskich/ ále iednę sobie zostáwi/ á to dla tego áby záwsze przechodził vczniá swego [...]. BirkNiedz 11.
patrz: UCZEŃ
– iakoby chciał rzec: zánieśćie Braćia moi te kośći moie: gdy Bog przydźie w nawiedźiny do was/ aby też y one vczesnice były wesela/ y vczuły rádość z źiemie oney/ ktora będźie náwiedzona od Krolá niebá y źiemie. BirkNiedz 50.
patrz: UCZESNICA, UCZESTNICA, UCZESTNICA, UCZĘSNICA, UCZĘSTNICA
– trzeći niechay będźie Philozoph chrześćiański/ ná źiemi niebieski/ w kłopotach nieukłopotány BirkNiedz 119.
patrz: UKŁOPOTANY
– Wszytkim Swiętym ktorzykolwiek są w niebie / vmartwienie ćiáłá / vkłoćia tego / wino dźiwnie smákowało. BirkNiedz 98.
patrz: UKŁÓCIE
– [Nieślubne dziecko] Wychowali się vkradkiem miedzy własnymi; dział z nimi rowny bierze/ do ktorego práwá żadnego nie ma: wyrzucąli go też zá płot tędy/ ábo dádzą na wychowánie ládá komu [...]. BirkNiedz 28.
patrz: UKRADKIEM
– Wszyscy się boią/ wszyscy od strachu nápoły vmieráią/ á on [Chrystus] nieustrászonym sercem odpoczywa. BirkNiedz 118.
patrz: UMIERAĆ, UMIERAĆ, UMIRAĆ
– Zwoławszy Egiptcyánow/ opowiedźiał im/ iż ten báłwanik z oney był miednice/ w ktorey nogi umywano/ co mu przećię nic nie wádźi/ áby uczćiwośći swoiey nie miał [...]. BirkNiedz 80.
patrz: UMYWAĆ
– Nie mász nic w rzeczách ludzkich státecznego/ mocnego/ wszytko co widźisz/ vpłynne iest. BirkNiedz 33.
patrz: UPŁYNNY
– Oni tak/ á ia cos innego vpátruię/ to iest/ opátrzność wielką Bożą/ ktora iest w utkániu żywotá ludzkiego/ nićią rozmáitą/ rozmáitym wzorem/ to wesołym/ to smętnym/ to odświętnym/ to żáłobnym. BirkNiedz 69.
patrz: UTKANIE
– Narodu żadnego nie mász ktoryby puszczał imo się ten grzech: káżdy go karał/ ábo winą pieniężną/ abo [!] odsądzeniem czći/ wygnániem z oyczyzny/ pręgierzem/ vtrąceniem nosá/ oczu wyłupieniem: wiązáli drudzy cudzołożniki miedzy drzewá przygiąwszy gáłęźi/ y ták rozdźierano/ końmi drudzy tárgáli/ palili drudzy te łotry/ kámionowáli/ śćinali. BirkNiedz 29.
patrz: UTRĄCENIE
– Broń nieprzyiaćielá naszego iest ćiało násze nie vmartwione/ tę bierzemy na ten czás z ręki iego/ gdy ćiáło postámi/ modlitwámi/ niespaniem utrudzamy. BirkNiedz 98.
patrz: UTRUDZAĆ
– Na tę vmieiętność weyźrzał Chrystus IESVS, gdy Vczniom pytáiącym o dniu sądny[m] odpowiedał/ iż Syn tego niewie/ chybá Oćiec sam: to iest vmieiętnośćią nieużyczáną niewie; ale ináczey/ to iest vżyczálnie/ wie. BirkNiedz 12.
patrz: UŻYCZALNIE
– Łácno ięzyk się pośliźnie, łácno do sercá cudzego się wczołguie. BirkNiedz 182.
patrz: WCZOŁGIWAĆ SIĘ
– ...nie ruszyłá ręká ludzka kámyká tego/ wyszedł z gory wysokiey: to iest/ z Pánny Bogárodzice/ kámień ten węgiełny... BirkNiedz 63.
patrz: WĘGIELNY, WĘGIELNY, WĘGIEŁNY
– ...niechay száleie mmorze y wydziwia/ niechaj sie wgraża w nas świat iáko rozumie... BirkNiedz 450.
patrz: WGRAŻAĆ SIĘ
– Ale skoro do wschodu przychodziło/ ozdobiło łożnicę swoię nalepiey/ to iest Jutrzenkę: ciáło mowię/ y duszę Pánieńską: nápełniło ią niesłychánymi/ y nigdy niewidánymi dziwy/ iáko theatrum iákie/ iáko Mátkę y corkę Stworzycielową. BirkNiedz 46.
patrz: WIDANY
– Widzieli uczniowie Páńscy wielkie miłosierdzie Páńskie nád innemi; nád sobą nie uczuli ieszcze żadnego (mowię tego widocznego) wzięci tedy ná morze/ áby doználi łáski iego. BirkNiedz 116.
patrz: WIDOCZNY
– Słowo Boże Chrystus IESVS, wieczne/ przedwieczne iest/ wiekuistemi bogáctwy opływa. BirkNiedz 38.
patrz: WIEKUISTY
– Hieronim ś. mnichy one Pálestyńskie áż ku niebu wynasza/ z tego zwłaszczá iż winá áni w chorobie nie piiáli. Tenże upomina Zakonnice święte/ áby się wina strzegły/ iáko trucizny / ad Eustochium de Virginit. BirkNiedz 194.
patrz: WINO
– Wielkie podobieństwo w nim było świątobliwość znakomitey/ odzienie włosienne/ pokarm pustelniczy/ y mieszkánie. BirkNiedz 82.
patrz: WŁOSIENNY
– O iáko roskoszny syn moy/ wszytkie kwiáty naywdzięcznieysze wniosły się ná iágody iego... BirkNiedz 83.
patrz: WNIEŚĆ SIĘ
– Obraz własny Krolow/ y innych ludzi: przechodzą iáko piáná ná wodzie/ przemiiáią iáko báńki wodne; y stąd ono przysłowie: człowiek báńká. BirkNiedz 33.
patrz: WODNY
– ...puściłá wodzę, ktorą rospustá cielesna trzymána byłá; zá czym począł człowiek nágość y nieposłuszeństwo ciáłá poczuwać. BirkNiedz 189.
patrz: WODZA
– Y w łowy kto chárty prowádzi/ á chárci do kuchni wolą/ nie wiele náłowi. BirkNiedz 196.
patrz: WOLEĆ
– Coż was do ták hániebnego grzechu przywiodło Zydowie? to/ iż niewiemy kędy się nam podział Moyzesz [...] iuzże to wám wolno będzie bałwániská stáwiáć/ gdy Moyzeszá nie obáczycie? BirkNiedz 156.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– O iáką vciechą pielgrzymom tego świátá są kwiáty/ owoce tey gory wysokiey! á to dla woniey ktora pochodzi z dobroci/ z piękności/ z miłosierdzia/ z opátrzności stworce. BirkNiedz 5.
patrz: WONIA, WOŃ
– Te wonie z szat wychodziły Chrystusowych. BirkNiedz 103.
patrz: WONIA, WOŃ
– ...w księgach wrozbitárskich ták nápisano: iż Pártowie nie mogą być zwyciężeni iedno od krolá... BirkNiedz 145-146.
patrz: WRÓŻBITARSKI
– Kłopoty y krzyż, są znákiem y wrożkiem [synostwa] Bożego, y krolestwá Niebieskiego. BirkNiedz 71.
patrz: WRÓŻEK
– Dla tego iáko vczciwa y wstydliwa służebnicá/ gdy Pan iey wstyd chce brać/ idzie do sędziego/ y prosi być wolną: ták y te kreátury [dobra doczesne] wołáią swym sposobem ná spráwiedliwość Bożą/ y proszą áby wolne były od gwałtu y krzywdy/ ktorą im czynisz. BirkNiedz 100.
patrz: WSTYD
– Zápłonie się człowiek vczciwy/ gdy mu kto policzek wytnie: ia nie wiem; ále podobno nie omylę się/ gdy rzekę: iż myśl wszeteczna/ wstydem prędzey obleie duszę bogoboyną/ á niż policzek: Datus est mihi stimulus carnis, Angelus Sathanae, qui me colaphizet: mowił ieden: iákoby policzki wycinał/ gdy mu tákie niewstydliwe zarzuty kładł przed oczy. BirkNiedz 126.
patrz: WYCIĄĆ
– Owa czeka ogrodnik rożey z ciernia/ y ciernia nie wycina z ogrodu/ áby rożą rwał potym. BirkNiedz 140.
patrz: WYCINAĆ
– Zápłonie się człowiek vczciwy/ gdy mu kto policzek wytnie: ia niewiem; ále podobno nie omylę się/ gdy rzekę: iż myśl wszeteczna/ wstydem prędzey obleie duszę bogoboyną/ á niż policzek: Datus est mihi stimulus carnis, Angelus Sathanae, qui me colaphizet: mowił ieden: iákoby policzki wycinał/ gdy mu tákie niewstydliwe zarzuty kładł przed oczy. BirkNiedz 126.
patrz: WYCINAĆ
– Imię iego [Jezusa] ná tym kámieniu wyrzezáne; bo kędyż kámienie drogie zwłaszczá w pierścieniách/ bez herbow/ imion? BirkNiedz 170.
patrz: WYRZEZANY
– Herod [...] wysiekł ták wiele tysięcy dziateczek niewinnych; áboć słyszał ono przysłowie tyráńskie: Pereatamicus [...]. BirkNiedz 156.
patrz: WYSIEC
– Pytano Klemonesá/ czemu Lácedemończykowie Argiwow nieprzyiacioł swych do szczętu nie wytrácą? BirkNiedz 172.
patrz: WYTRACIĆ
– Nie dármo Sálomon niezbożne wywrotnemi zowie [...] bo ci ná wywrot chodzą/ co ma być ná wierzchu/ to ná dole; chłópá ná páná sadzáią. BirkNiedz 57.
patrz: WYWRÓT
– One wásze wszeteczne względy po stronách/ niewiásty/ y wásze pánowie młodzi/ á co inszego iedno brzydkość czynią spustoszenia? BirkNiedz 15.
patrz: WZGLĄD
– BirkNiedz 33.
patrz: Z BLISKA
– Wszystek świát napełniony był sławą oną/ ktora vderzyła w vszy oblubienic ich włásnych ktore zá nie były zmowione/ y te niechciáły więcey zá męże iść/ ále zakonnicámi zostały/ y żyły żywot Anyelski w ciáłách ludzkich; y wzięły potym zapłáty Anyelskie w niebie. BirkNiedz 98.
patrz: ZAKONNICA
– Hieronim ś. mnichy one Pálestyńskie áż ku niebu wynasza/ z tego zwłaszczá iż winá áni w chorobie nie piiáli. Tenże upomina Zakonnice święte/ áby się wina strzegły/ iáko trucizny / ad Eustochium de Virginit. BirkNiedz 194.
patrz: ZAKONNICA
– Złe nowiny grzesznik o sobie puścił: słycháć o nim iż odstąpił odstąpił od Páná Bogá/ wypowiedział posłuszeństwo dzie dzicznemu Pánu swemu/ krolowi niebá y ziemie: przełożył stworzenie nád stworzycielá: dobrem nawyzszym pogárdził/ Duchá s. zásmucił/ Chrystusá Páná nie zá 30. talerow iáko Iudasz/ ále tániey przedał/ zá Bárábbaszá/ zá dyabłá záfrymárczył/ Páná żywotá (ile z niego było) vpoliczkował/ plwocinámi zesromocił/ nogámi podeptał/ y okrutnie zámordował. BirkNiedz 55.
patrz: ZAMORDOWAĆ
– [...] przychodzą czásy/ iż y białymgłowom stráchy te ponosić potrzebá; iáko mátce Máchábeyskiey/ gdy pátrzyłá ná miłych synow siedmi okrutne zámordowánia [...]. BirkNiedz 92.
patrz: ZAMORDOWANIE
– Do krolestwá Egiptskiego Pánná poszłá/ gdy Anyoł Iozephowi oznaymił iz miał szukáć Herod dziecięciá ná zámordowánie [...]. BirkNiedz 65.
patrz: ZAMORDOWANIE
– Bo kędyż to rzeczono Annaszowi/ ábo Piłatowi/ ábo Káyphaszowi: Tolle filiu[m] meum vigenitu[m], & offer? & c. Nigdy/ nikędy. Iákaż tedy wola byłá? Odpowiedam/ co do niewinnego zámordowánia prosto w tym winni Żydowie: od tych wydány Pogánom: od tych osądzony pierwey był niż Piłatowi oddány: ci mowili; Sanquis eius super nos, & super filios nostros. BirkNiedz 195.
patrz: ZAMORDOWANIE
– Wszytkie sądy iáko przyidą do sentencyey śmierci/ do zámordowánia ciáłá/ nie idą dáley; nic dáley. BirkNiedz 7.
patrz: ZAMORDOWANIE
– Nuż iákie pomsty były ná cudzołożniki/ gdy dla żony zgwałconey/ y przez gwałt zámordowáney iednego Lewity/ wysieczono wszytko pokolenie Beniámin/ ná 25. tysięcy mężow do boiu. BirkNiedz 28.
patrz: ZAMORDOWANY
– Iuż vmierał Iákob ś. á dzień mu ten miły przed oczy bież[y]: śmierć zimná zágásić nie mogłá ogniá tego/ zátłumić płomieniá ziemiá/ ktora iuż nań pádłá byłá. BirkNiedz 46.
patrz: ZATŁOMIĆ, ZATŁUMIĆ, ZATŁUMIĆ
– Sroga to byłá plagá Páńska/ á bliska bárzo Rzymowi; srożył się ten iad sekty Aryáńskiey práwie około sercá; Kościoł iednák Rzymski wszytkie one heretyctwá znosił/ one ognie pogásił/ sekty zátłumił. BirkNiedz 151.
patrz: ZATŁOMIĆ, ZATŁUMIĆ, ZATŁUMIĆ
– Rozmáitemi bolámi zdięty ten/ ktorego wszytkie duchowne członki podruzgotáne/ ktory żadney folgi nie ma/ do tego śmierci czeka nie iáko końcá bolow/ ále iáko początku nowych mąk. BirkNiedz 57.
patrz: ZDJĘTY
– Ty gmerasz w tey ziemi iáko robak nędzny: Anyoł mieszka w niebie/ w iednym okiemmgnieniu wszytek świát przebieży/ á ty ná wschody nie wnidziesz bez trudu. BirkNiedz 40.
patrz: ZIEMIA
– Kárpokrátiánowie [...] biesiady iákieś nieforemne odpráwowáli skoro się dobrze zmierzkło/ świece pogasiwszy/ czinili w kupie oney białychgłow y mężczyzny co chcieli. BirkNiedz 600.
patrz: ZMIERZCHNĄĆ SIĘ, ZMIERZCHNĄĆ SIĘ, ZMIERZKNĄĆ SIĘ
– Wprawdzie wielkie grzechy mogą być w czárcie/ secundùm reatum, & secundùm desiderium: instiguie nas do nich/ y radby ie pełnił: ále secundùm actum, to iest/ vczynkowe grzechy/ iáko wszeteczność/ obżárstwo/ nie mogą być w czártách: nuż złotá nie prágną/ lenistwem nie grzeszą. Bo co im po bogáctwách/ ábo co zá praca ich zmorduie/ gdyż ciáłá nie máią? BirkNiedz 40.
patrz: ZMORDOWAĆ
– A wieszże o tym nieszczęśliwym przypadku przyiacielá twe[go]: On áby pokazał wielką milość/ y żal ktory ma ná sercu z nieszczęścia one[go]/ rzecze: Niewiem. BirkNiedz 12.
patrz: ŻAL
– Kazánie Pierwsze. O Sákrámencie Pokuty ś. y o przyrownániu iey do berłá żeláznego. BirkNiedz Spis treści.
patrz: ŻELAZNY, ŻELAZNY, ŻELAŻNY
– Niewiástá urodziłá syná płci męzkiey, ktory miał rządzić wszytkie narody w berle żeláznym. BirkNiedz .
patrz: ŻELAZNY, ŻELAZNY, ŻELAŻNY
– Wielka záiste moc się dáie mężom Apostolskim nád narodámi ktore posieść mieli/ y zhołdowáć ná imię Chrystusowe. Dziś się to żelázne berło dáło z Duchem ś. gdy roskazano narodom wszytkim áby przez pokorne poddáństwo oddáli się Chrystusowi/ czyniąc to co Apostołowie święci roskázuią. BirkNiedz 365.
patrz: ŻELAZNY, ŻELAZNY, ŻELAŻNY
– Moc rozgrzeszánia dána Apostołom, iest berłem żelaznym. BirkNiedz 365.
patrz: ŻELAZNY, ŻELAZNY, ŻELAŻNY
– Berło nie złote/ nie srebrne/ ále żelázne; á to dla tego/ iż iáko żelázo mocne/ ták moc Apostolska wielce iest potężna/ gdy tárga y odcina powrozy grzechowe. BirkNiedz 365.
patrz: ŻELAZNY, ŻELAZNY, ŻELAŻNY
– Ten Anyelski chleb [...] nie padł ná dáchy páńskie pozłociste/ nie ná bisiorowe/ szkárłatne száty/ ále do stáynie y żłobu sstąpił. BirkNiedz 64.
patrz: ŻŁOB, ŻŁÓB, ŻŁÓB
– Sálomon mądry/ y bogáty Krol/ nábudował báłwochwálnic wiele dla żon swoich/ y nałożnic/ y czynił pokłon z nimi wespoł/ przed bożyszczámi onemi. BirkNiedz 156.
patrz: ŻONA
– Drudzy bez regestrow do Zydowskiego cechu wstąpili; drą, łupią bez miłosierdzia. BirkNiedz 224.
patrz: ŻYDOWSKI
– Robią (...) iàko y w mànàsteràch Egiptskich y poinnych się nayduie, robią àby spràwiedliwym zyskiem wyrobionym pracą swoią śiebie y drugich żywili. BirkNiedz 171.
patrz: ŻYWIĆ