ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki notują

Formy gramatyczne

lp	M.	m		bezmierny
		ż		bezmierna
	D.	ż		bezmiernej
	B.	m	nżyw	bezmierny
		ż		bezmierną
		n		bezmierne
	N.	m		bezmiernym
		n		bezmiernym
	Ms.	n		bezmiernym
lm	M.	nmos		bezmierne
	D.			bezmiernych
	B.	nmos		bezmierne

Znaczenia

1. »niedający się wymierzyć, nieskończony, nieograniczony; wielki, ogromny, potężny«

– Wierni od Niego [Chrystusa] i uprzejmi słudzy strachem bezmiernym odbiegli zagnani. MiasKZbiór 157.
– Przychodzą więc wielkie descensy; ktore potym nagłą śmierć [...] ábo sen vstáwiczny/ y bezmierny [...] zá sobą przywłoczą. SykstCiepl 147.
– Niézmiérny/ bézmiérny. Infinitus labor, infinita pecunia, infinita altitudo speluncae, infinitum imperium [...] Interminatus [...] Indefinitus [...] Immensus campus, immensum tempus, mare [...] Immanis numerus [...] Immanis quaestus, pecunia [...] Immane pondus [...] Effusus [...] Effusus risus [...] Effusa licentia, laetitia [...] Cuius nullus est terminus: nullis terminis circumscriptus aut finitus [...] v. Niéokreszony/ Wiélki. Kn 545.
– Oyćiec k niey: Tyż to corko/ wywracáćbyś chćiáłá Wieczne skázny? byś dobrze w dom trzech śiostr bieżáłá Vyźrzáłábyś tám práwá bezmierney wielkośći W mośiądzu/ á w żeleźie ryte/ dla trwáłośći. OvŻebrMet 399 [390].
– [...] tey Hekáćie dał Iupiter możność źiemskich wszystkich rzeczy, y morskich wielką, á práwie bezmierną, y iákoby setną; skąd ią też názwano Hekáte. OvOtwWPrzem 257.
– Krolewná/ z morskich smrodow y bezmiernych stráchow/ Niemáiąc tám páłacow/ áni wczesnych gmáchow/ Bárzo się zle ná zdrowiu niebożątko miáłá [...]. MorszHFilom K2.
– Wozów liczba bezmierna już pożakowanych, Tamże [wśród uchodźców na cmentarzu przy katedrze św. Jura] nie mało widać skrzyń porabowanych. ZimBSiel 155.
– Do czego i nas wolność bezmierna przywiodła, Każdy widzi [...]. PotPoczKuk III 387.
– Był to człowiek urodzenia nieznácznego, ále umysłu przestronnego, bezmierney ámbicyi, geniuszu wyniosłego, sposobny do wszytkiego, śmiały w rádách, obfity w sposobách, wymowny z przyrodzeniá y ápplikacyi, w wielkich záwsze y wspániałych myślách zábáwny. PotulHist 187.
– Lecz życzyłby Oyczyźnie y sobie, że Sukcessorowie iego náśládowáć chćieli przykłádu, ktory że im Krol dobry z śiebie da, nie wątpi, y żeby tę iuż bezmierną władzę, obroćić chćieli ná czynienie dobrze poddáństwu á nie ná złe ichże traktowánie. PotulHist 270.
– Skárby bezmierne z iedney Ręki sypie, W drugiey obraca koło, lecz nie skrzypie [bogini szczęścia]. DrużZbiór 270.
– Melancholicy, zawsze prawie są głodni: iadaią zbyt wiele, a czasem bardzo mało; zda się, że do rzeczy bezmiernych są stworzeni. KurFSzymańSPrzep 219.

2. »nadmierny, nieumiarkowany; zbyteczny«

– INsze záś choroby ktorymi czárownice ciáłá ludzkie zárażáią/ to iest: slepotą/ gwałtownymi chorobámi/ morzeniem bezmiernym/ kto dostátecżnie wylicżyć może: Przywiedźiem wszákże niektore z tych/ ná ktoresmy oczymá nászymi pátrzáli. SpInZąbMłot 133.
– [...] namiętnośći ábo maią miárę/ te dobre muśiemy zwáć/ gdyż się w cnotę obracáią; ábo są bezmierne: á te są zgołá złe/ y niecnotámi. PetrSEt 138.
– Zbytéczny/ bézmiérny. Immoderatus pastus, potus, homo: immoderata tempestas [...] Vehemens in vtramq́ue partem [...] Immodicus [...] Luxuriosus [...]. Kn 1409.
– Czegoż się nie imie Bezmierna gminu żądza? czego się nie waży? Kiedy Paná nie czuie/ y nád sobą straży. TwarSLeg 73.
– W tym Aphipnás turnieiu leżał nie wzbudzony/ Winem po wszytkich żełách bezmiernym vspiony: W słábey dotychmiast ręce kusz pełny trzymáiąc/ Offeyskiey niedźwiedzice skorę przyćiskáiąc. OvŻebrMet 304 [294].
– Gorzałká, trunki gorące, w używániu są bezmiernym. MłodzKaz I, 147.
– A oto pyszny generalstwa, pułkownictwa, rotmistrzostwa predykament, jedna bez kary licencyja i szarpanina, szacowny towarzystwa przywilej, sama wołoska czupryna [...], stempel za pasem, cybuch za kołnierzem albo ruchawe morzysko i gryzienie, szarawary pohane, haust bezmierny, brawura i grube znaczą obyczaje. MałpaCzłow 283.

Znaczenia niepewne

1 lub 2:

– Bezmierny. unermässlich. démesuré, immense, excesif. T III 37.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BEZMIERNY