Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*BEZKREWNY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, T

Formy gramatyczne
lp M. ż   bezkrewna
D. ż   bezkrewnej
B. ż   bezkrewną
N. ż   bezkrewną
Ms. ż   bezkrewnej
n   bezkrewnem
lm M. nmos   bezkrewne
B. nmos   bezkrewne
N.   bezkrewnymi
Ms.   bezkrewnych
Znaczenia
1. »niewymagający, niepociągający za sobą rozlewu krwi, obywający się bez rozlewu krwi, niekrwawy«
  • – Barbara S. męczeniczká krwáwa, Rozálya S. męczenniczką bez-krewną. MłodzKaz IV, 209.
  • – Wznieca się w pierśiách ogień serdeczney miłośći, W ogniu topnieie serce, topnieią wnętrznośći; Miłość, nayświętszą duszę morduie w bezkrewnych, Cáłopalenie czyniąc boleśćiách niezmiernych. SkibSnop 20.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • ofiara bezkrewna (sz. zm.):
    • »ofiara sprawowana bez rozlewu krwi«
    • – Ten iest Xiędzem ktory porządnie od Biskupá poświęcony ofiárę bezkrewną Bogu ofiaruie. RamMKol 6.
    • – Ale y to co mi zá przystoyność/ bezkrewną ofiárę Pánu Bogu ięzykiem Słowieńskim przynośić/ mogszy ofiárowáć Greckim ięzykiem/ tám zwyczáynym/ gdźie to czynił: á ofiárowáć ták/ wten sam koniec/ że zá Narod Ruski y zá wszytkie/ ktore Słowieńskim ięzykiem Páná Bogá chwalą narody/ vbłagálną y grzech oczyśćiáiącą bezkrewną ofiárę/ z osobliwey swey intencyey przynośił? GizAntap 32.
    • – W tym rozmyślániu nie raz łzámi się zálewáiąc/ Páná niebieskiego prośił/ áby go w poczet zakonnych rycerzow swoich przyiąć raczył; á częstokroć sam Prosphory/ to iest Chleby należą ce do świętey Liturgiey/ rękomá swemi gotował/ áby naczęśćiey bezkrewna ofiárá iednorodzonego Syná/ Wszechmocnemu Oycu przynoszoná byłá. KossowŻyw 25.
    • – Spráwą bowiem się to Boską sstáło/ náto áby się bezkrewna ofiárá Syná iego ofiárowáłá/ ktorey on nákáżdy dźień ofiárowáney bydź zezwolił zá wszystek świát. KossowŻyw 67.
    • – Ták rzekszy powstał/ cáłował święte Icony Zbáwićielá nászego/ y Przeczystey Mátki iego/ /iákoby ich świádkámi nápomnienia swego do bráći biorąc/ ktore vczynił/ Bogiem ich poprzyśięgáiąc/ áby záwsze Ofiárę bezkrewną w Cerkwi wielkiey temuz przynosili/ iákoż y po dźiśieyszy dzień iego roskázowi dość się záwolą Bożą oźieie. KalCuda 140.
    • – [...] nieuśiadáiące modły ku Bogárodzicy z bezkrewnemi zá vzdrowienie Brátnie ofiárámi odpráwiwszy/ z cáłą vfnośćią potym iednostáyną modłę ku Bogu w Troycy iedynemu zebráni wszyscy vczynili y odeszli. KalCuda 233.
    • – Biskup z płaczem list przeczytawszy/ codźień zan bezkrewną ofiárę i iáłmużny czynił/ i inszych modlitwom go zalecał. KwiatDzieje 4.
2. »nie mający krwi«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • żyła bezkrewna:
    • »nerw; także ścięgno«
    • – Żyłá sucha/ białá bézkréwna. Nerwá [...] Neruus [...] Adde neruos quibus artus continentur, qui sicut venae et arteriae à corde etc. [...] Duplices sunt nerui, molles qui à cerebro: duri, qui à spinae medulla ortum habent. [...]. Kn 1461.
    • – Części Niewieście, w których Dziecie poczęte, noszone, żywione, у z nich zrodzone bywa, rodnie czyli rodzeniu służące nazywamy. Te na twarde у miękkie dzielemy, Twarde, a razem spoione podługowatookrągłe mieysce, Miednicy uszkowatey do rąk umywania z kształtu nieco podobne składaiące, chrząstki у kości mianuiemy: Miękkie z mięsistych lub błonistych złożone, żyły krewne biiące, lub pulsowe krewne niebiiące, bez krewne, suche, у ścięgna czyli, przepaski nazywamy. KostrzewSztuka 2.
Przenośnie
  • Miece się straszliwy król, choć w bezkrewnem ciele Trochę sił zostało i mocy niewiele.ArKochOrlCz III 397
  • W niem [w Argancie] gniew we mdłem/ y bezkrewnem ciele Ożywia siły/ y ná wierzch wypiera.TasKochGoff 494
3. »charakteryzujący się brakiem krewnych«
  • – Wiek strawiwszy w woysku do siwizny Gdziesz obrocicie w bezkrewnej starosci. LucChrośPhar 17.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: *BEZKRWAWNY, BEZKRWAWY.
Autorzy: BR-K , WM
Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2024