Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

RAPIER

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: RAPIER, RAPIR
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn (rapir), T (rapir), L (rapir), SWil (rapier, rapir), SW (rapier, rapir), SJP (rapier)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI (jeszcze nie wydany)


Najwcześniejsze poświadczenie: 1611
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   rapir ||   rapier
D.   rapiera
B. uż. nżyw.   rapier ||   rapir
N.   rapierem ||   rapirem
liczba mnoga
M. uż. nosob.   rapiry
D.   rapirów ||   rapierów
B. uż. nosob.   rapiery
N.   rapirami
Etymologia
fr. rapière
niem. Rapier
Znaczenia
»długi, wąski miecz obosieczny, służący głównie do zadawania pchnięć«
  • – I Niemcy pewna ista że się też stáwili/ Ták mężnie w tey szturmowey bitwie w ktorey byli/ Eurus im nie przeszkadzał gdyż rownie z drugimi/ Waier ktorych prowádźił szli że z gotowemi Sżpadámi/ rápirámi/ ńá obłanki weszli: Káko nas (Moskwá mowi) Litwá iuż podoszli. OzimSzturm Aiijj-B [Aiijjv].
  • – Rápir/ v. Szpada. K. Say. Dictionar. Wilno 1642 SaadiOtwSGul 374.
  • – Czemu zbroi nie mają, czemu krzywe rapiry [...]? DembPrzew 54.
  • – Ma te prerogátywe Poseł Angielski, ze gdy bywa u Cesárza, ábo w Dywánie i Rápir zá nim noszą, czego nie máią drudzy. TwarSLeg 59 marg.
  • – Szpad pokoiowych nieboszczycká Xia Jć[?] Msci ÿ inszych z Rapirámi Dwadzieścia trzÿ ArchRadziw 1638 36/14.
  • Rapier z Fordymentem złocistym z smoczą głowką. ArchRadziw 1638 78/53.
  • – Szpad alias Rapierow [...] 87 ArchRadziw 1638 116/6.
  • – Pod Choynicami gdy nas Szwedzi w nocy napadli obudwu porąbano y rapirami pokłoto. PasPam 84.
  • – Pod Choynicami [...] Rubieszowski Czterydziestą kilą razow Strzelanych Sztychowych y rapirami sieczonych na poboiowisku połozonych zaniezywego. PasPam 86.
  • – Dnia tedy wczorajszego, kiedyśmy znieśli Turków, znaleźli go w obozie tureckim w namiocie; którego zaraz nasi poznali, i konika zaraz jego, który przy tymże stał namiocie; ale Niemiec jakiś ci przypadłszy ciął go rapirem przez nos i przebił. SobJListy 557.
  • – Kaliszewski z Gwardyią Z dworu Się wypiera Ku własnemu łozniku, od boku rapiera Uchyliwszy DrobOpow 171.
  • – [...] ten[sc.Teodozjusz] chwalebny Cesarz tych pámiętnych używa słow: kiedy do Kośćiołá wniść mamy ná dworze zbroje (rápiery szpady y inszą broń) zostáwiamy. GdacPrzyd 35.
  • – Bierze pałasz, aż widząc owego z sztokadą, śle, niechaj się rapierem albo bije szpadą. PotFraszBrück II 410.
  • Rapirów alias pałaszów z mosiężnymi gifesami No.30. ZamLaszGęb 39.
  • – Roskazał, áby onemu oskárzonemu [Szláchćicowi] pás, rápier, y insze szlácheckie insignia y ozdoby odięto; co gdy śię stáło, wyrzućił y wyglozował go z Rejestru szláchectwá mowiąc: Jáko Krol ma moc Szláchćicáuczynić, tak go też może degrádować z y syláchectwá zrzućić. GdacPan 8-9.
Użycia metajęzykowe
  • - puzan rápir rękaw [...] roszt rożen schab WojnaInst 29