Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BEDŁKA

rzecz.
ż
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BEDŁKA, BETKA, *BETŁKA
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (bedłka), SXVI (bedłka), Kn (bedłka), T (bedłka), L (bedłka), SWil (bedłka, betka), SW (bedłka, betka), SJP (bedłka)

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   bedłka ||   betka
D.   bedłki
B.   bedłkę
liczba mnoga
M.   bedłki ||   betłki
D.   bedłek
B.   bedłki
N.   bedłkami
Ms.   bedłkach
Znaczenia
1. »grzyb«
  • – JElenia gębká/ ábo Jayká Jelenie/ są Bedłki w ziemi się rodzące/ które Dioszkorid korzonkámi okrągłemi miánuie [...] SyrZiel 1235.
  • – [Amintas] Już umrzeć będąc gotowym, Wyrył na dębie surowym: Kwoli okrutnej Phillidzie, Amintas już z świata idzie, Aż się nimfy użaliły I w bedłkę go obróciły. NaborWierWir I 334.
  • Bédłká/ Fungorum genus album edule, v. Grzyb 1. Kn 19.
  • – Było wielo po śmierci Kazimierza cnego Zamieszania około Królestwa Polskiego, Bo właśnie jako w bedłkach naszy przebierali. Na tego i owego wzajem wotowali. ObodzPanBar I 323.
  • scham grzyb/ bedłka fungus [...] KusWeg K.
  • – Grzybow rodzay z deszczem spada do rośnienia/ y zniszczenia ma czasu siedm dni/ drugie betłki mniey/ ktore się prędzey psuią/ te gorsze do záżywánia/ ktorych wszytkich z odwagą zdrowia człowiek záżywa [...] HercBan 42.
  • – Iż Wieśniacy robotni wszelkie bedłki [...] bez szkody w zdrowiu iedzą nie dziw/ gdyż z dzieciństwá w nie żołądek zápráwuią. HercBan 43.
  • – Náźrze się drugá krup surowych, grzybow, bedłek, korzenia, gliny, wapna, fruktow niewczesnych smázonek, y innych rzeczy swoiey náturze szkodliwych, zá czym niezdrowie, zła cerá, zolądek niestrawny, vroki, osypánie, czary, czárownice. WisCzar 102.
  • – grzyb betka, champignon [...] KulUszDyk 35.
  • – Bbdła[!], vid. Bedłka. T III 30.
  • Bedłka. weisser Erd-Schwamm zum Speisen. potiron; forte de champignons. T III 31.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • denna bedłka:
    • Item weźmi dennych bedłek ktore Crepitus lupi zowią, rozetrzyi y przyłoż. PromMed 84.
    • – Maść Denna. Weś Dennych bedłek co chcesz, wysmaż ie w oliwie. CompMed 656.
  • bedłka jadowita:
  • »grzyb trujący«
    • Bedłkámi Jádowitymi strutym iest lekárstwem [piołun]/ piiąc go z octem á z ciepłą wodą. [Dios] dla womitow. SyrZiel 341.
  • jelenia bedłka:
  • »grzyb podziemny, wielkości orzecha włoskiego, Elaphomyces granulatus«
    • – W stárym korzeniu więtsze/ w młodym mniejsze/ miękkości gębczástej/ álbo Jeleniej bedłki/ środek máiąc miedzy twárdym á miękkim [...]. SyrZiel 177.
    • JElenia Bedłká/ ábo Gębká/ nie iest ziele ále Bdłá/ pełná wilgotności mleczney tákże się trzesie iáko Gálretá[!] iáka. SyrZiel 911.
    • – BEdł y Grzybów/ iedne przychodzą do stołowego vżywánia/ drugie nie: które przy żelezie rdzáwym/ ábo przy rudách rosną/ ná gnoiách/ przy iámách iádowitych bestiy/ przy drzewách iadowitych/ iáko są Prochowki/ Muchorówki/ Jelenia bedłká/ Wężówki y innych wiele: których gdyby kto pożywał/ nagle vmrzeć musi. SyrZiel 1393.
    • tales sunt qui a nostris Prochowki/ iélenie bedłki/ wężowki/ muchomory/ etc. dicuntur. Kn 216.
  • bedłka wężowia:
    • Bedłek wężowich co nięmi muchy truią nawarzyc z wodą y te wode stawiac miodęm osłodzywszy po gmachu sczurki zdychaią od tego. GrodzMisc 161a.
  • wężówka bedłka:
    • Wężowká bédłká/ v. Grzyb Kn 1238.
Związki frazeologiczne

  • dziękuję ubogi z bedłek;
  • dziękuję z bedłek:
  • »dziekuję, odmawiając czegoś mi zbytecznego; rezygnuję z wątpliwej przysługi; dziekuję, odmawiając czegoś mi zbytecznego; rezygnuję z wątpliwej przysługi«
    • ~ Dziękuię vbogi z bedłek, káżdy z tych Ich Mościow sposobny zá pierwszą znáiomością kazać mnie wbić ná pal, álbo záwiesić ná stálistym haku. AndPiekBoh 77.
    • ~ Kiedy powiedałęm im [posłom moskiewskim] ... że mię iuz był wziął Moskal w okayiey z Dołkornskiem [Dołgorukim] to mowili że byś był miał wstolicy wszelakie poszanowanie y na iego [stryja Paskowego] Imię y Zasługi Narodowi Naszemu wdzięcznie [wdzięczne] pewnie wyszedł bys był bez okupu. Alem ia rzekł dziękuię z bedłek. PasPam 165.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • ~ Dziękuiéć vbogi z bédłék/ ma domá dość rydzow. Kazał ci podziękować. KnAd 225.
2. »grzyb pasożytujący na drzewie, huba«
  • – Drzewo iest ná kształt morwy, frukt wydáie ná ksztłt podobny figom, ale nie z-szypulki, wisi, lecz do sámego drzewa przypięty ni bedłki... MłodzKaz IV, 557.
Odsyłacze