Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ANTABA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: ANTABA, HANTABA, *HAŃTABA
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L (XVII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI


Najwcześniejsze poświadczenie: 1624-1639
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   antaba ||   hantaba
D.   antaby ||   hantaby
B.   hantabę ||   hańtabę
N.   antabą ||   hantabą
liczba mnoga
M.   antaby ||   hantaby
D.   antab ||   hantab
B.   antaby ||   hantaby
N.   antabami ||   hantabami ||   hańtabami
Etymologia
niem. Handhabe
Znaczenia
1. »uchwyt, rękojeść; klamka«
  • – Co się tycze kół 4, same właśnie demonstrują swoje chowanie, ponieważ są skończone z ryfami, z hańtabami [...] i szynami przybite. AquaPrax 126.
  • Antábá/ vide Rękoieść/ Ucho u státku/ Kolce l. Kn 7.
  • – U iednych [drzwi] Zamek pobielany z Hantabą u drugich zasuwka tylko. ArchRadziw 1638 68, 10.
  • – Przy tey opasce przypráwuią się do dziáłá ántaby, za ktore się ná łoże podnosi y z niego składa, y zowią ich Delfinami, ponieważ ná kształt tych bywáią uformowáne. UffDekArch III, 60.
  • – Miasto antaby przy szrobie, może bydź łopatka prosta żelazna. SolArch 100.
  • – Do izby drzwi na zawiasach z klamką żelazną, hantabą. InwChełm 82.
  • Handhabe, Ohr etwas anzufassen. Bügel an Pistolen Flinten. anse, portant, oreille. fougarde de pistolet, de fusil. T III 8.
2. »żelazna lub drewniana zapora wzmacniająca zamknięcie«
  • – Woz Piwniczny o Trzech Puzdrach [...] z Zawiasami, Zamkami, Zaszczepkami y Antabami. ArchRadziw 1638 256, 9.
  • – Do którego [budynku] wchodząc są drzwi na zawiasach żelaznych, z klamką i skoblem, i z hantabą, zaporą drewnian. InwZawVet 236.
  • – Sienne drzwi ze dworu na zawiasach, hantaba przy nich i klamka. InwKal I I, 199.
  • – Z tej sieni przychodząc ku izbie, drzwi na zawiasach żelaznych i hakach dobrych, u tych drzwi antaba żelazna do przywierania. InwKal I I/ 735.
  • – Do transitu drzwi troje, jedne z alkierza, drugie z ogroda, trzecie do samej komórki, wszystkie na zawiasach z zaszczepkami, probojami i antabami. PiotBrań 412.
Przenośnie
  • Zmiłuj panie nade mną: nim duszę pozbędę, Daj fortecę świętemu Duchowi w komendę, żeby, wszytkie szatańskie wykurzywszy draby, Nowe do serca mego wrot przykuł antaby.PotFraszBrück I I, 580