Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BRYZELIA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BRYZELIA, BRYZYLIA
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI (brazylija), Kn, T, L (XVIII brezylia), SWil (brezylia), SW (brezylia), SJP (brezylia)

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   bryzelia ||   bryzylia
D.   bryzeliej ||   bryzelii
N.   bryzelią
Ms.   bryzelii
Etymologia
fr. brésil 'drzewo brazylijskie'
Znaczenia
1.  bot.  »drzewo lub pnący krzew z rodziny brezyliowatych, rośnie w Ameryce Południowej, dostarcza drewna używanego do wyrobu mebli oraz barwników służących do wyrobu atramentu i lakierów, buwa używane także w celach leczniczych; Caesalpinia«
  • – Pić przytym dekokcyą, z drzewá Sándałowego, y Bryzeliey. CompMed 134.
  • – W całym tym kráiu [Amazonii] rodzi się mnostwo Palm , á tym samym Daktylow, Hebánu, Cedru, Bryzelii, Cukru, Szárłatu, Pomagranátow, Pomarańcz, Cytryn. ChmielAteny II 674.
  • – Kráy AMERYKI POŁUDNIOWEY iest, BRAZYLIA vulgò Bresil, od drzewá Bryzelii [...] ChmielAteny II 675.
2. »drewno albo barwnik, otrzymywane z tego drzewa lub krzewu«
  • Bryzélia/ mátéria ábo dréwno/ z ktorey fárbę czynią. Brasilicum vel Brasiliense lignum [...]. Kn 48.
  • – Chceszli miec żołtą, czerwoną [błonkę]; przymieszay trochę szafranu, bryzeliey laki do karuku rospuszczonego. SekrWyj 56.
  • – Tam [w Gujanie] nie máło kupuią Iedwábiu [...] Tutiunu, Drzewá Bryzelii. ChmielAteny II 674.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • bryzelia czerwona:
    • Brasilicum rubru[m] [...] Bryzilia czerwona. GuldOn 32.
    • – Rospuść przy ogniu karuk. Vwarz i bryzeliey czerwoney trochę. SekrWyj 54.
    • – Weś wody háłunowey [...] námocz w niey tártey álbo strugáney, lubo Bryzeliey czerwoney, lubo drzewá sándáłowego, niech moknie. CompMed 683.
  • bryzelia brunatna:
    • Brasilium caruleum. Blawe Brisilge Bryzylia brunatna álbo modra. GuldOn 32.
  • bryzelia modra:
    • Brasilium caruleum. Blawe Brisilge Bryzylia brunatna álbo modra. GuldOn 32.
Przenośnie
  • Nożownicy [nazywają wódkę] Kucyją, a stawarze mydłem, Malarze bryzeliją, a stolarze marsczydłem.WodGorzBad 19