Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

DARMO

przysł.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L, SWil, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp (?), SXVI (?), SW (?)

Formy gramatyczne
  darmo
Znaczenia
1. »bez zapłaty, za nic, niezasłużenie«
  • – Przez cały wiek słuzby swoiey nie był w okazyiey. krwi nie rozlał y darmo ziada chleb Rzpty. PasPam 147v.
  • – Z kogoz tedy większy iest Oyczyznie Emolument czy z owego darmo chleb z iadaiącego Birkuta czy z młodego a ustawicznie pracuiącego za zdrowie iey ochotnie krew Leiącego Towarzysza. PasPam 147v.
  • Darmo T III 210.
Związki frazeologiczne

  • nie darmo:
  • »nie bez powodu«
    • – Słychac strzelanie y bitwę iakąs zaraz tedy ryscią poszło Woysko Zaraz domyslilismy się ze niedarmo. PasPam 112.
    • – Pan kanclerz wziął z [s]karbu 6000 Zło. iuz to niedarmo. PasPam 184.
2. »bez potrzeby,zbędnie, na próżno«
  • – W Skarbie co się dzieie pustki: darmo to WSCi tą intencyią zaprzątniono. Bo tam nie WSC niemozesz tym czasem nic wziąc. PasPam 179v.
  • – Z draycy wytnięmy was niewypusciemy was s tąd darmo mię szacie Rzptą. PasPam 230v.
  • – Chłopi moii prawie iak darmo przychodzili co mi iuz byli Cudzy porobili co potrzeba. PasPam 280v.
  • – List przyszedł po szlubie y pierwszy y teraznieyszy darmo. PasPam .
Związki frazeologiczne

  • czyjś chleb zjadać || darmo czyjś chleb zjadać:
    • – Nic niesprawił a przez dwie zimie chleb ziadał. PasPam 71v.
    • – Pisoczynski [Piaseczyńki] Kazimierz [...] starał się pilnie że by stawać pro Gloria Gentis [w obronie sławy narodu] y że by owi ktorzy znim aemulabantur [współzawodniczyli] widzieli ze tam niedarmo Chleb ziada. PasPam 76v.
    • – Przez cały wiek słuzby swoiey nie był w okazyiey. krwie nie rozlał y darmo ziada chleb Rzpty. PasPam 147-147v.
    • – Z kogoz tedy większy iest Oyczyznie Emolument czy z owego darmo chleb z iadaiącego Birkuta czy z młodego a ustawicznie pracuiącego za zdrowie iey ochotnie krew Leiącego Towarzysza. PasPam 147v.
3. przed bezokolicznikiem »nie warto, nie można, nie należy«
  • – Gdzie Boga niemasz tam darmo spodziewac się upamiętania. PasPam 228.
  • Darmo tam Piniedzy posyłać bo ich nie wezmą. PasPam 254v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Związki frazeologiczne

  • darmo tłoczyć z boku na bok łoże (sz. zm.):
  • »nie móc spać w nocy«
    • – Ty sam nie spisz za wszytkich, nie dasz zemgnąc oku Wielki Hetmanie: darmo tłocząc na bok z boku Twarde łoze. PotWoj 41.
    • – Alec beze snu zeszła mu [Artaxiasowi] dzis cała [noc], Y darmo tłoczy zboku nabok Łoże. PotSyl 117.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Nié dármo chłopká pan czéstuié/ dobrzé to nędznik wnét poczuié. KnAd 811.
  • – My według áffektácyi Waszeći mego Mośćiom Páństwá utrzymujemy ná Seymikach ich interessá, co práwdá nie grzech: y zá toż ná nas sámych crucifige? że Brát Szláchćic weźmie jáki czerwony álbo bity, á czyli nie dignus operarius mercede? boli to gárdło gadáć dármo. BystrzPol N2v.
  • Lekko sobié szácuiemy/ czégo dármo dostáiemy. KnAd 94.