Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

PAROWAĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T


Najwcześniejsze poświadczenie: 1642
Formy gramatyczne
bezokolicznik
  parować
czas teraźniejszy
lp 3. os.   paruje
lm 3. os.   parują
czas przeszły
lp n 3. os.   parowało
lm mos 3. os.   parowali
imiesłów współczesny
  parując
Etymologia
z fr. parer 'obronić; zatrzymać'
Znaczenia
1. »pędzić, gnać przed sobą; wypierać«
  • – Wypadnie [...] Ufiec tatarski i jakoby razem Przez szyki przepaść miał z swojem żelazem - Darsko do wojska paryją polskiego Chcąc poprobować dzieła rycerskiego. BorzNaw 109.
  • – Ruszyłosię Woysko znitawy tamtey diwizyi napodlaszę chcąc stamtąd Parowac howanskiego, kturym Boze Błogosław botam Siła broił. PoczOdlPam 17.
  • – A tym czasemparuią naszy Turkow smiele W boku maiąc Hetmana, ochotnika wczele. PotWoj 162.
  • – Prawie pod niemi wszytka ziemia drzała; Gdy Konno do nich z strazy parowali Ale daręmnie, y nic nie wskorali. OblJasGór 128v.
  • – On wszytkie przebiegi Paruie, on Hodyncow przemiesza szeregi. DrobOpow 180.
  • – Co widząc Tatarzy przypadli w posiłku z swoim krzykiem y naypierwey przed sobą czerń paruiąc potym sami na naszych następowali. HistBun 10v.
  • – Taka wiadomośc od poimanych troche naszych rozweseliła, ale przecie Wodzowie temu nie dowierzali, iak tez w krotce w tym Chmielnickiego sztuki doznali; on cicho się do szturmu sposobił, takim fortelem: Maż wołowych z chrustami nagotował, w ktore nasprzągawszy chłopow ku naszym parował okopom kazawszy im wołać. HistBun 12.
  • – Chmielnickiemu było duszno bo nasi z nim Hana rozerwali y potęznie parowali ze się w zad cofac iuz rozłączeni poczeli Krol Krol iednak za niemi mocnym następował krokiem. HistBun 20.
  • – A tu na samych Caezar karkach iedzie Paruiąc zbiegłych aże pod namioty. MayChrośSup 8.
2. »podgrzewać, destylować, gotować«
  • – Rzepę włozyc w garniec polewany y wlac w nie wody [...] y gaspurdowac iak naywarowni zeby nic a nic nie parowało warzyc tę rzepę godzini 2 potem odiawszy od ognia nie odlepac asz samo wystygnie. GrodzMisc 72b.
Podhasła

*PAROWANY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lm M. mos   parowani
Najwcześniejsze poświadczenie:
1631-1661
Znaczenia
»wypierany«
  • – Nie zmięszają Moskwy, ale jadą na niej, Że jako nikczemne bydło parowani, Po szerokiem polu zawiązawszy się w nogi Przepadnie w ostrogi. TwarSRytTur 17.

*PARUJĄCY

im. przym. czyn.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
lm Ms.   parujących
Najwcześniejsze poświadczenie:
1690
Znaczenia
»destylujący, gotujący«
  • – Powietrze obraca się w wodę, y wodá w powietrze. Pierwszey odmiany doznawamy w oknách się pocących; drugiey w álembikách paruiących, z ktorych tylko párá miásto wodki wychodzi. SolArch 137.