W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2024
NOCORÓWNIA rzecz. ż
Słowniki:
L (pod: nocleg), SWil, SW notują
SStp, SXVI, Kn, T, SJP nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1603
Formy: lp M. nocorównia; D. nocorówniej; nocorównie; N. nocorównią; ~ lm D. nocorównie
Etymologia: <łac. aequinoctium>
Znaczenia:
astr. »zrównanie dnia z nocą, równonoc«: Gdyż za lat 400. trzemá dniámi Nocorównia wznad uchodźi. które opuśćiwszy/ znowu stánie Nocorównia ná dniu 21. Márcá. ŻebrSZwier 20. Z tákiéy Cálculáciiéy iásna rzecz/ iż nocorównia Astronomska/ nie uchodzi áni wysszéy nád dźień 23. Márcá/ áni niżéy nád dźień 19. tegoż mieśiącá. ŻebrSZwier 22. Tego dwojgá nocorównie dalekość wzaiemna/ iednégo od drugiego tyla znayduie się/ ile iest uprzedzenie aequinoctiorum: á uprzedzenie záśię dálszé nie bywa/ ieno tylkié/ ile iest słońcu dosyć/ áby postępowáaniem swoim prawdźiwym przeszło on przećiąg praecessionis aequinoctiorum, który Astronomowie areum aequationis názywaią. ŻebrSZwier 98. Z obu Arábiy/ z skalistey z szczeliny Ludźie po Krolu Trypolskiem miiáią: Co nocorowniey podlegli życzliwey/ Zbytniego źimná y ćiepłá nie znáią. TasKochGoff 424.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: astr. nocorównia wiosnowa »równonoc wiosenna«: Włásnieyszé tedy opisánié nocorównie Wiosnowéy/ ták śrzedniey/ iáko y prawdźiwéy/ bydź nie może nád to/ któré kłádą ięzykiem łaćińskim. ŻebrSZwier 98. ▲ nocorównia śrzednia »Równonoc wiosenna, gdy Słońce poprzedza pierwszą gwiazdę Barana o odstęp równy łukowi środkowej precesji równonocy, podanemu dla czasu«: Mimo to nic pewnieyszégo/ iż między nocorównią/ śrzednią/ á prawdźiwą/ nigdy spełna dni pułtora nie bywa/ czego ták dowodzę/ á ty mię słuchay pilno. ŻebrSZwier 98. Włásnieyszé tedy opisánié nocorównie Wiosnowéy/ ták śrzedniey/ iáko y prawdźiwéy/ bydź nie może nád to/ któré kłádą ięzykiem łaćińskim. ŻebrSZwier 98. Nocorównia śrzednia/ y prawdźiwa/ pospołu y w iednymże momencie czásu przypada/ ilekroć Nocorównia śrzednia/ y prawdźiwa/ pospołu y w iednymże momencie czásu przypada/ ilekroć anomalia praecessionis cáła obéymuie swoiéy rewoluciiéy początek/ ábo śrzodek/ ábo koniec [...]. ŻebrSZwier 99. ▲ nocorównia prawdziwa »Równonoc wiosenna, gdy słońce poprzedza pierwszą gwiazdę Barana o odstęp równy łukowi prawdziwej precesji równonocy podanemu dla czasu«: Mimo to nic pewnieyszégo/ iż między nocorównią/ śrzednią/ á [nocorównią] prawdźiwą/ nigdy spełna dni pułtora nie bywa/ czego ták dowodzę/ á ty mię słuchay pilno. ŻebrSZwier 98. Nocorównia śrzednia/ y [nocorównia] prawdźiwa/ pospołu y w iednymże momencie czásu przypada/ ilekroć anomalia praecessionis cáła obéymuie swoiéy rewoluciiéy początek/ ábo śrzodek/ ábo koniec [...]. ŻebrSZwier 99.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz *równodzień.
Autorka: KK