W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 21.03.2023
Warianty fonetyczne:
MELANCHOLIA, MELANKOLIA, MALANKOLIA, MIELANCHOLIA
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1613
Znaczenia:1. »smutek, przygnębienie, posępny nastrój«: Tym ktorzy z Melánkoliey zbytniey/ álbo z pokus szátáńskich/ zdádzą sie sobie rozmáite rzeczy widźieć. SyrZiel 133.
Gdy sie Czar Moskiewski w Stolicy prędko o tym dowiedział/ bądź to z żalu y frásunku wielkiego/ bądź to z melánkoliey srogiey/ częścią wstydem ábo ráczey boiáźnią y stráchem ostátniego szczęścia swego przeráżony/ cześcią z głupiey á nie serdeczney resolucyey/ ábo ráczey z desperácyey niewiem quo spiritu ductus, czy też to tak/ chcąc sie ánimuszowátym y śmiáłym ábo serdecznym przed swemi Moskalámi pokázáć/ álbo dla nászych dla trwogi ten postrách puszczáiąc/ chciał koniecznie wszytkim woyskiem/ co go miał w stolicy plùs vel minùs po dwá kroć sto tysięcy/ bo Miásto wielkie/ ná woysko K. I. M. tą ostátnią resolucyą/ á choćby z ostátnią zgubą y strátą/ vderzyć/ b[.]na verba quaeso, nie ták srogo/ lekko w piasku/ wáruy záwadzić Moskalu. NowinyMosk A2.
Cesarz to vsłyszawszy y temu Bászy podźiękowawszy/ niemogł długo mowić/ ale sie zadumawszy długo w melankoliey milcżał [...]. StarWyp D2v.
Dobra myśl serc ochydá/ tá z muzyki rośćie/ Kiedy Meláncholią otrząsnąwszy gośćie. Wezmą w rękę Tokáiu Puhar przeźroczysty/ Co raz Pádwány skoczne słysząc Wokálisty. KochProżnLir 150.
Luby moj bracie, moj zacny Hurynie, Wiem, że ty tęsknisz po swoim Morstynie, Lecz on po tobie i po kompaniej, Byś wiedział w jakiej jest melankoliej! MorszZWierszeWir I 449.
Luby moj bracie, moj zacny Hurynie, Wiem, że ty tęsknisz po swoim Morstynie, Lecz on po tobie i po kompaniej, Byś wiedział w jakiej jest melankoliej! MorszZWierszeWir I 449.
Bardzo obiedwie oderwania się od siebie wojsk, jak królowi szwedzkiemu malankoliej, tak wojsku koronnemu serca i ochoty przydały. JemPam 183.
Toż się trafia wielkim molancholikom ktorzy się zamyśliwszy czynią co im fantazyia okazye, máłpa zaś álbo mało co albo zgołá nie má śledziony do ktoreyby melancholia odchodziła ále wszytka idzie do mozgu, y to w niey sprawuie, że co oko poda do fantazyi, bárzo sie mocno wyraźi, y tego się apetyt chwyći, y to iey czynić roskáże. TylkRoz 191.
2. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiPrzeto gdy chcesz możesz go brać w polewce iákiey; choć w ięcznienney ábo z śliw/ náczczo dragm pułtory/ ábo dwie y trzy przez kilká dni/ choć dźień podle dniá nic się nie trwożąc/ ráno w nocy we dnie/ y ná koniu/ Rożynki przypráwne też wolno mieláncholią wywodzą/ żywot odwilżáiąc. CiachPrzyp D3v.
W kwártánie mieláncholia gniie, ktora iż iest sucha y źimna, dłuższego czásu nágnicia potrzebuie. á iż iest gruby humor iego pároxism dłużey trwá niż drugich gorączek. TylkRoz 51.
Humory szkodliwe, śćiągáiące się do sercá, iáko meláncholia, Cholerá, etc. tákże zápalenie sercá, guźik álbo wrzod, álbo krostki, Hyutides zwáne, álbo nábrzmienie Pericardij, tákże w samym sercu kámyczki, kostki, káwáłki mięśiste: bywáią przyczyną drzenia sercá. CompMed 172.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]