Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: ZWIESINOSEK, *ZWIESINOSZEK, *ZWIESIONOSEK, ZWISINOSEK, *ZWIEŚNOSEK

Słowniki:
SXVI, Kn, L (pod: zwiesić), SWil, SW notują
SStp, T, SJP nie notują

Formy: lp M. zwiesinosek // zwisinosek; D. zwiesinosku // zwiesinoszku; zwiesinoska // zwieśnoska; B. uż. nżyw. zwiesinosek; N. zwiesionoskiem

Znaczenia:

bot. »roślina z rodzaju szałwii; Horminum«: Bywa też Máść kosztowna do wszelákich ran goienia/ y z Lubsczyku czyniona: Wźiąć źiela świeżego łotow szesnaśćie/ Celidoniey/ álbo źiela Iáskołczego/ Kozłku źiela/ Zwieśinoszku/ ábo Szałwiey polney białey/ po dwánaśćie łotow: Te wszystkie źiołá świeżoźielone w Możdżerzu vtłukszy/ przydáć do nich Másłá młodego nie słonego/ Loiu wołowego/ po funcie Aptekárskim/ y znowu to wespoł tłuc/ á potym w Pátelli ná wolnjm ogniu przysmáżyć/ áżby sie wszystká wilgotność źioł strawiłá. SyrZiel 242. Wźiąć [...] korzenia Szałwiey polney/ ábo Zwieśnoská/ Mikołáyká [...] po sześći łotow [...]. SyrZiel 605. Wino z Zwieśinoská. SyrZiel 766. Wźiąć liśćia Zwieśionosku źiela Sclarcam Laćinnicy zowią. SyrZiel 766. NAśienie ogrodne Zwieśinoská z winem w trunku używáne/ pobudkę czyni do małżeńskiey spráwy/ y do Wenusá. SyrZiel 766. Száłwia czarna/ Vide Zwieśinosek. PedSleszTajem 422. Gránaték źiéle/ szkárłat/ lépiennik/ zwiésinosék. Horminum [...]. Kn 207. Száłwiia/ item v. Zwiéśinosék 2. Kn 1099. Zwiéśinosék źiéle / v. Gránaték 1. Kn 1456. Orminium, Gallitricon, Herminium sativum, Orminum sylvestre [...] Zwieśinosek włosky. GuldOn 13. Hormintum vulgare. Zwieśinosek. CompMed 24. Zwiéśinosék źiéle, g. [zwiesinosk]a. (horminum) Schalach, Scharlen. ormin, orvat. T III 3058. Muszkatowego wina, przez 20 ostatnich dni fermentacyi cokolwiek zawiesiwszy w beczce kwiatu bzowego, i ziela zwanego zwiesinosek, wreszcie wszystko to robiąc co wedle wina kanaryiskiego. ThaerGosp 54.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bot. zwiesinosek wielki pachnący, zwiesinosek wielki pachniący »rodzaj szałwii«: Zwiśinosek wielki pachnący [...]. SyrZiel 766. WIelki zwiéśinosek/ ktory [wielkim zwiesinoskiem] pachniącym/ y Szałwią płonną/ Szałwią ś. Iáná/ Szałwią leśną wonną zowiemy [...] iest wonnośći bárdzo przyjemney y miłey. SyrZiel 766. Zwiéśinosék wiélki pachnący. Szałwia ś. Ianá. [Sclarea, Matrisylua, [...] [Herba S. Ioannis, Officin. [...]. Kn 1456. Zwiéśinosek wielki pachnący; szałwia świętego Iana. (sclarea, matris sylva) [...] Scharlach. toutebonne, ormin qu'on cultive aux jardis. T III 3058. ▲ bot. zwiesionosek ogrodny »rodzaj szałwii«: ZWiéśinosek dwoy znáduiemy: Siany ábo [ziesinosek] orogdny [!] ieden. Drugi płonny ábo leśni/ ktory też Szałwią czarną zowią. SyrZiel 765. Polny Zwieśinosek/ tegoż co y [zwiesinosek] ogrodny przyrodzenia y skutkow iest/ ieno iescze potężnieyszy. SyrZiel 766. ▲ bot. zwiesionosek leśny »rodzaj szałwii«: ZWiéśinosek dwoy znáduiemy: Siany ábo orogdny [!] ieden. Drugi płonny ábo [zwiesinosek] leśni/ ktory też Szałwią czarną zowią. SyrZiel 765. Drugi [zwiesinosek] Leśny ábo płonny/ ktory też czarną Szałwią zowiemy/ dla listku ćiemnoźielonego/ Szałwiey podobnego. SyrZiel 765. ▲ bot. zwiesionosek polny »rodzaj szałwii«: Zwieśionosku polnego/ ábo czarney Száłwiey skutki. SyrZiel 766. Polny Zwieśinosek/ tegoż co y ogrodny przyrodzenia y skutkow iest/ ieno iescze potężnieyszy. SyrZiel 766. ▲ bot. zwiesionosek siany »rodzaj szałwii«: ZWiéśinosek dwoy znáduiemy: [zwiesinosek] Siany ábo orogdny [!] ieden. Drugi płonny ábo leśni/ ktory też Szałwią czarną zowią. SyrZiel 765. PIerwszy w ogrodách bywa [zwiesinosek] śiany. Leśny ábo płonny/ y ná polách/ y łąkách/ przy gorách suchych ná pagorkách/ przy szćieszkách/ y drogách/ w miejscách trawistych y źielistych. SyrZiel 766. ▲ bot. zwiesionosek płonny »rodzaj szałwii«: ZWiéśinosek dwoy znáduiemy: Siany ábo orogdny [!] ieden. Drugi [ziesinosek] płonny ábo leśni/ ktory też Szałwią czarną zowią. SyrZiel 765. Drugi Leśny ábo [zwiesinosek] płonny/ ktory też czarną Szałwią zowiemy/ dla listku ćiemnoźielonego/ Szałwiey podobnego. SyrZiel 765.