ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Data ostatniej modyfikacji: 27.04.2012
Słowniki:
SStp (
hołysz; indeks),
L (
hołysz; XVIII),
SWil (
hołysz),
SW (
hołysz, hołys),
SJP (
hołysz) notują
SXVI,
Kn,
T nie notują
Etymologia: <
rus. hołýsz>
Znaczenia: »biedak«: On [wezyr], przeczuwszy co było, zapomni się z strachu, że padszy na kolana, pieczęć z szyje zdymie i jako wyrok Boży wolą carską przymie - skąd, jakoby na ledzie stojąc niebezpiecznym, hołyszem i manzułem już zostanie wiecznym. TwarSLegK 198.
Straszny sąd, [gdzie] Bóg żywy Straszny dekret pisze Na śmiertelne hołysze; Straszny, lecz sprawiedliwy, Jako dawno słyszem: Wolno nie być hołyszem. PotNabKuk I 517.
Dla hołyszówże, którzy nie mają czym tu żyć, Rzeczpospolita wojnę powinna przedłużyć. PotFrasz1Kuk II 180.
Tak co dalej, to lepiej, gdy mu szczęście zdarza, Aż on z hołysza kramarz, aż kupiec z kramarza. PotFrasz1Kuk II 220.
Rzadki cug bez kaleki i dom bez hołysza, Ani chorągiew bywa bez kpa towarzysza; Ale gdzie jeden hołysz najduje się we stu Domów, wszytko przepiwszy - wziąć go do arestu. PotMorKuk III 221.
[Thyrren] Krzyknie na swoich; hey ò towarzysze Tak mię postawcie; jak do szturmu kuszę Abym mogł strzelac Massylskie hołysze. LucChrośPhar 94.
Getuli od nich legli jak hołysze Y Numidowie tym się kształtem zmażą [...]. MayChrośSup 38.
Murkus do Bruta uciekł za popisem, Lecz gdy Brutowi zrażono zawody; Niewolnikiem się uczynił nayliszem; Więc go Barbula kupił dla wygody, I zrozumiawszy że nie był hołyszem, Nad swoim zaraz przełożył go dworem [...]. ChrośKon 190.
Y ten ostátek, co nąm niewzięli Pogánie. Xięża, y Niemcy, álbo osiędą Mieszczánie, A Synowie, w márne się rozsuwszy hołysze, Będą orać Tátárom, gdzie ná Iánczárysze. PotPocz 16.
[Wdowa szukająca męża] Ma jednak uważać, by z najgodniejszych familii, hołyszów i czuhających [!] na waszą fortunę, nie na jej afekt, nie brała, gdyż z takowych ichmościów źle się zazwyczaj kompensuje wdowom. RadziwHDiar 199.
Jużeś sam sobie uczynił nádgrodę Hołyszaś pokrył przez bliźniego szkodę. DrużZbiór 542.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]