W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 03.03.2020
CELIDONIA rzecz. ż
Warianty fonetyczne: CELIDONIA, *CELIDONA
Słowniki:
SXVI, Kn, T notują
SStp (?), L (?), SWil (?), SW (?), SJP (?) nie notują
Formy: lp M. celidonia; D. celidoniej; celidonii; celidony; B. celidonią; N. celidonią; Ms. celidoniej
Etymologia: <łac. caelidonia>
Znaczenia:
»roślina lecznicza jaskółcze ziele; Chelidonium maius«: Ten álbowiem [Serapion] álbo rádniey Przekłádácz iego/ Curcumę zowie Celidonią/ álbo ziele Iáskołcze wielkie. SyrZiel 29. Wziąć [...] Celidoniey/ álbo ziela Iáskołczego/ Kozłku ziela [...] po dwánaście łotow. SyrZiel 242. CElidonia wykłáda się dar niebieski/ dwoiáka iest/ więtsza/ y mnieysza. SyrZiel 889. O Celidoniey/ ábo o zielu Iáskołcym więtszym. [...]. Chelidonium maius, Caelidonium, Caelidonum, Hirundinaria maior. SyrZiel 889-890. Célidonia/ vide Iáskołcze ziéle. Kn 60. Item bol zębow usmierzáiące rzeczy są te: korzeń Celidoniey, Piołyn, Cząber, Rozmaryn, korzeń Hebdowy, Piretrum, korzenie Száleiowe, wárząc w otcie y przykładáiąc. PromMed 23. Item tráfia się że ná ięzyku wyrasta brodawká, weźmi listek Celidony, rozetrzyi w pálcách, przyłoż, trzymay puko możesz, potym inszy przyłoż. PromMed 132. WEś Celidonij, Mácierzanki [...] zwierć. CompMed 43. Celidonia, iaskołcze ziele. (chelidonium) Schwalben-Kraut. chélidoine. T III 102. Naypotrzebnieysze są kąpieli warząc w wodzie ziołá, to iest [...] Koper włoski, Celidonią, warząc te zioła w gárcu lub w kotle y leiąc do inney wody ciepłey, VadeMed 23. Weźmi [...] Celidonij, to iest Jáskołczego ziela, kwiatu Bzowego, Iáłowcu kazdego po gárści. VadeMed 140.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: KS