Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Formy: bezok. złozyć; ~ cz. prze. lp m 3. os. złożył; ~ cz. zaprze. lp m 3. os. był złożył; ~ cz. przy. pr. lp 3. os. złoży

Znaczenia:

1. »położyć«

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ z cholery złożyć: Innych Wodzow rozruch taki ztrwozył Caezar nąń nawet z cholery nie złozył. LucChrośPhar 147. Tym czásem, co się wprzod fortuná sroży Z cholery swoiey obaczona złoży. OvChrośRoz 227.

2. »przystąpić do walki«

◆ Związki frazeologiczne: ◆ złożyć do kogoś kopije »zacząć z kims walczyć kopią«: Husarya Owa Co się przebiła przez szyki złozy do Nich kopie. PasPam 107v. ◆ złożyć pistolet »wycelować w kogoś, zwrócić ku komuś broń«: Zaiadę go, złozy do mnie pistolet. PasPam 95.

3. »zwołać, zebrać«: [...] nástępował czás odiáchánia Krolá Ie[g]o Msci ná Seym/ ktory był złożył dla waznych spraw Rzeczypospolitey [...]. RekupSmol Aij. Interea insperatissime et occultissime, król polski złożył sejm w Lublinie, pro 19 Junii. ZawiszaPam 221.

4. »złączyć przykładając jedno do drugiego«

5. »zdjąć«

◆ Związki frazeologiczne: ◆ złożyć hardość z serca »być pokornym«: Krolowa Ludwika [...] złozywszy hardość z Serca padła krolowi do nog prosząc zeby gonić łapac. PasPam 190.

6. »przekazać, wręczyć«

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ akcją złożyć na kogo »wytoczyć komu proces«: Chciał bel pozywać o to y Aktia na sliachtę te[g]o swe[g]o bobicia [pobicia] złozyć. TrepNekLib 209 [208v].

7. »pochylić, opuścić«

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ banderę złożyć: Drapeau qu’on arbore sur le vaisseaux. [...] Banderę złożyć nákłonić schylić przez gwałt lub też dla czci świadczenia álbo powitania ukłonić się bánderą. DanKolaDyk II, 308.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ chorobą złożonym (być) »leżeć w łóżku z powodu choroby«: Iuzęm się y w tym Rektyfikował ze ia tą Chorobą złozony. PasPam 279v.