ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Data ostatniej modyfikacji: 21.11.2018
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1605
Znaczenia: hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiGdy się kto szczęściem wyniosłém upęta, Nierad o swoich powinnych pamięta; Ale gdy zgubi bogactwa niepewne, I obce sobie przyznawa za krewne. SaadiOtwSGul 103.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
niewolny sobie (
sz. zm.):
Słudzy też v niektorych narodow nie są w liczbie miesczánow/ dla tego iż szpecić się zdádzą Rzeczpospolitą: druga iż są sobie niewolni/ á z wolnych miásto ma bydź; trzecia iż z pány vstáwicznie trzymáiąc swego nic nie przydádzą do Rzeczypospolitey. PetrSPolit I 272.
Niéwolny sobié/ v. Obowiązány/ Niéswobodny. Kn 540.
niewolny sobie. er ist nicht sein eigner Herr. il n'est pas son propre maître; il n'est pas à soi. T III 1050.
▲
wolny sobie (
sz. zm.):
Wolny sobié człowiek/ v. Swobodny. Kn 1280.
[...] Achemenides, iuż wolnieyszy był sam sobie, y w lepszey szácie chodził, á niżeli w on czás, kiedy się po chrościnách, y lesiech, vkrywał, przed Poliphemem. OvOtwWPrzem 564.
Terazem sobie wolna, y mogęć náwoli Y bespiecznie wynurzyć, co mię w sercu boli [...]. CorMorszACyd 146.
A niecháy wolná sobie w ták nieszczęsney porze, Oycá y sługi płácze, do smierci w Klásztorze. CorMorszACyd 192.
▲
zaciągnąć na siebie czyjąś niełaskę:
DISGRACE [...] Encourir la disgrace de quelqu'un, tomber en sa disgrace. In offensam alicujus incurrere. In offensionem alicujus cadere [...] Záciągnąć ná siebie niełaskę czyią zárobić ná nię, zle się zásłużyć. DanKolaDyk I, 471.
◆
Związki frazeologiczne:
◆
mimo się puścić żal »wybaczyć«:
Ktoz nieprzyzna Io KMSCi o koło dobra Pospolitego Pieczołowania? widząc iak niewymowny mimo się pusciwszy zal [...] Seym piąty po rozerwanych czterech Stanom Rzpty składa. PasPam 216.
◆
puścić przed sobą strach:
[Dowódcy szwedzkich wojsk] chcąc przed Sobą puscic strach niiaki List Sadowskiego slą do Oycow taki: Ze Duklas z nięmi idzie w tę tu Stronę Maiąc z Armatą Woysko zgromadzone [...]. OblJasGór 172.
●
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa:
●
Nálazł swoy swego/ ábo sobié podobnego. KnAd 532.
●
Kup sobié ábo pożycz wstydu/ rozumu etc. .i. Niewstydliwyś/ głupiś/ száléiész KnAd 406.
●
GOUTTE [...] PODOBNI do siebie iák dwie krople wody iedna z drugą. DanKolaDyk II, 93.
●
Przeszłey rzeczy nie żáłuy/ niepodobney rzeczy nie wierz/ o nierowną się nie kuś/ tedy sobie głowy nie zfrásuiesz. RysProv 66.
●
Nie sobie gwoli kucharz potráwy zápráwuie. RysProv 55.
●
Wdowiec z wdową/ rzadko dobrze z sobą. RysProv 84.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]